Γράφει: Ηλιάκης Εμμανουήλ, Ορθοπεδικός Χειρουργός Τι είναι Όζον (Ο3) Το όζον είναι μια αλλοτροπική μορφή οξυγόνου και είναι ευρέως γνωστό για το ρόλο που διαδραματίζει στην οικολογική ισορροπία της γης, απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας που προέρχεται από τον ήλιο. Έτσι εμποδίζοντας αυτήν να φθάσει κατ' ευθείαν στη γη αποφεύγονται οι βλαβερές συνέπειες της. Οι χρήσεις του όζοντος ποικίλουν. Στη βιομηχανία εκμεταλλευόμενοι τις αντισηπτικές ιδιότητες του όζοντος, το έχουμε καταστήσει απαραίτητο για την απολύμανση των υδάτων, τόσο υπό την έννοια της ποσιμότητας, όσο και στον τομέα των αποβλήτων. Το όζον είναι πιο αποδοτικό από το χλώριο, αφού εξουδετερώνει και τους ιούς που είναι σε θέση να ανθίστανται και σε υψηλές συγκεντρώσεις χλωρίου. Η συνδρομή της οζονοθεραπείας στην αντιμετώπιση του πόνου Η Οζονοθεραπεία χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών από τις αρχές του αιώνα. Αν και σε κάποιες από αυτές επιτευχθήκανε ανέλπιστα θεραπευτικά αποτελέσματα, πάρα πολλοί γιατροί τρέφουν ακόμα προκαταλήψεις ή δεν γνωρίζουν αυτή τη θεραπευτική προσέγγιση. Η οξυγόνο-οζονοθεραπεία εφαρμόζεται εκτεταμένα, ιδιαίτερα στην Γερμανία στην Ελβετία και στην Αυστρία, ενώ στις ΗΠΑ, το όζον κατατάσσεται εις τις φαρμακολογικές και βιολογικές αγωγές που περιλαμβανόμουν την χρήση οξειδωτικών παραγόντων (όζον και υπεροξείδιο του υδρογόνου) σύμφωνα με το National Institute of Health (Bethesda MD USA 1995). Η οζονοθεραπεία εί-ναι επίσης πολύ διαδεδομένη και στην Ανατολική Ευρώπη, γιατί η σχέση κόστους - ωφέλειας είναι πολύ ευνοϊκή. Η οζονοθεραπεία έχει γίνει αποδεκτή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και συνεχώς αναγνωρίζεται με την ίδρυση επιστημονικών εταιριών. Έτσι στην Γερμανία, δημιουργήθηκε η Γερμανική Επιστημονική Εταιρεία Οξυγόνο-οζονοθεραπείας το 1972, σταδιακά επεκτάθηκε σε Αυστρία, Ελβετία, Ρωσία, Κούβα, Κίνα, Ινδία κλπ. με τελευταία την Ιταλία με περίπου 4500 γιατρούς μέλη. Στην ΕΛΛΑΔΑ, η αντίστοιχη εταιρεία συστήθηκε το 1992 με την επωνυμία «Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Οξυγόνο-οζονοθεραπείας» υπό μορφή εταιρείας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και έδρα στην οδό Βακτριανής 131 Ζωγράφου. Σήμερα είναι εγγεγραμμένα ως μέλη της άνω των 100 ιατρών οι οποίοι και συμμετέχουν ενεργά εις τις εκπαιδευτικές της δραστηριότητες. Ήδη έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και εις τον τόπο μας, με δυο διδακτορικές διατριβές της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών και ενός μεταπτυχιακού προγράμματος της Οδοντιατρικής Σχολής του Παν. Αθηνών. Η έρευνα που γίνεται σε διάφορα Πανεπιστημιακά Κέντρα της Ευρώπης, Ασίας και Αμερικής υπόσχεται ευρύτερη θεραπευτική χρησιμότητα της Οξυγόνο-οζονοθεραπείας και ότι θα αποτελέσει ένα αξιόλογο όπλο στην φαρέτρα του σύγχρονου ιατρού. 1 / 5
Το Όζον στην Ιατρική Το ιατρικό όζον παρασκευάζεται από καθαρό ιατρικό οξυγόνο (medo2), μέσω ήπιας ηλεκτρικής εκκένωσης, για να χρησιμοποιηθεί ως μίγμα σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις και δοσολογίες. Οι συγκεντρώσεις του μίγματος Ο2/Ο3 σε όζον κυμαίνονται μεταξύ 1-100 μg/ml που αντιστοιχούν σε ποσοστό 0,05%-5%. Επειδή το όζον δεν είναι σταθερό, παρασκευάζουμε πάντα «φρέσκο» μίγμα, στον χώρο που θα εφαρμοσθεί (μέσω ειδικής συσκευής παραγωγής όζοντος) για άμεση χρήση. Ανάλογα με τον τρόπο εφαρμογής του, το όζον έχει διαφόρους μηχανισμούς δράσης. Έτσι: Κατά την τοπική του εφαρμογή, παρουσιάζει: - Αντισηπτική δράση, που συνίσταται σε βακτηριοκτόνο, μυκητοκτόνο και ιοκτόνο. - Ταχεία και αποτελεσματική επούλωση τραυμάτων, εγκαυμάτων, πληγών. - Τοπική ανοσοδιέγερση. Κατά την συστημική εφαρμογή: 1. Στα ερυθροκύτταρα: - Αυξάνει το 2,3 διφωσφογλυκερικό οξύ (DPG) και ATP. - Διεγείρει τον μεταβολισμό των ερυθροκυττάρων. - Βελτιώνει την ροή του αίματος και της λέμφου. - Βελτιώνει την απελευθέρωση του οξυγόνου από την αιμοσφαιρίνη, μετατοπίζοντας την ισορροπία HbO2 -> Hb+Ο2, προς τα δεξιά. 2. Στα λευκοκύτταρα προκαλεί: - Μέτρια ενεργοποίηση των μονοπύρηνων. - Απελευθέρωση κυτταροκινών.(il 1, IL 2, IFNγ, TNFα, TGFβ). 2 / 5
Πρόσφατες μελέτες οι οποίες δημοσιεύτηκαν στο Science και σε άλλα έγκριτα περιοδικά και αναφέρονται σε in vivo πειράματα, κατέδειξαν ότι κατά την αδρανοποίηση μικροοργανισμών από αντισώματα ως και κατά την πρόκληση φλεγμονής σε ιστούς, από αντίδραση αντιγόνου-αντισώματος, παράγεται όζον το οποίο πιθανόν να είναι και υπεύθυνο για την εξουδετέρωση των μικροοργανισμών και την πρόκληση της φλεγμονής αντιστοίχως (P. Wentworth., J. McDunn, et al. Evidence for Antibody-Catalyzed Ozone Formation in Bacterial Killing and Inflammation. Science, Vol 298, Dec.2002). Ιδιαίτερη αναφορά στα αντιδραστικά είδη οξυγόνου και στο αντιοξειδωτικό σύστημα Κατά τον αερόβιο μεταβολισμό σχηματίζονται διάφορα προϊόντα, όπως υπεροξείδια, ή οι αποκαλούμενες δραστικές ή ενεργοποιημένες μορφές οξυγόνου. Αυτές προκαλούν αλυσιδωτές αντιδράσεις με τελικό αποτέλεσμα να σχηματίζονται τοξικοί μεταβολίτες. Τα μεταβολικά αυτά προϊόντα που χαρακτηρίζονται από σύντομο χρόνο υποδιπλασιασμού ζωής, είναι ασταθείς ενώσεις, και είναι κυρίως ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και υδροξυλίου. Οι ελεύθερες ρίζες είναι δυνατόν να προκαλέσουν βλάβες στις λιποειδικές μεμβράνες των κυττάρων, στα διάφορα ενζυμικά συστήματα, στις αντλίες ιόντων, την παραγωγή φλεγμονωδών παραγόντων, εκφύλιση των χόνδρων κ.α. Το όζον στη συστηματική του εφαρμογή σχηματίζει επίσης υπεροξείδια, μέσω της οζονόλυσης. Θεωρητικά θα περίμενε κανείς επιδείνωση των διαταραχών του οργανισμού, αφού δεν είναι τίποτε άλλο από ένα επιπλέον οξειδωτικό στρες. Αντιθέτως όμως παρατηρείται το παράδοξο φαινόμενο της ενεργοποίησης των επιμέρους παραγόντων του αντιοξειδωτικού συστήματος. Επαναλαμβανόμενες, μικρές σε διάρκεια και χαμηλές σε πυκνότητα δόσεις όζοντος, δρουν ως τρόπος προσαρμογής στο οξειδωτικό στρες, ενεργοποιώντας ένζυμα του αντιοξειδωτικού συστήματος που ουσιαστικά οδηγεί σε αύξηση των αποθεμάτων σε αντιοξειδωτικά. Εφόσον λοιπόν είναι αυστηρά ελεγχόμενες οι συγκεντρώσεις όζοντος που χορηγούνται με τη συστηματική εφαρμογή οζονοθεραπείας, όχι μόνο δεν υπάρχει κίνδυνος τοξικότητας, αλλά ενεργοποιείται η αυτορύθμιση του αντιοξειδωτικού συστήματος. Οδοί χορηγήσεως του όζοντος 1. Ενέσιμο. 2. Ενδομϋικώς, Ενδοαρτηριακώς, Υποδορίως. 3. Χρήση σε ασκούς ή κώδωνες. 4. Μεγάλη αυτομετάγγιση. 5. Μικρή αυτομετάγγιση. 6. Επαλείψεις με κρέμες. Οδηγίες για την παρασκευή του 3 / 5
1 lit δυσαπεσταγμένου ύδατος, υποβάλλεται σε οζονισμό για 15-20 λεπτά, με συγκέντρωση παροχής όζοντος 60 μgr O3/ml O2 εντός ειδικής συσκευής. Το παραγόμενο οζοντοποιημένο νερό διατηρεί τις ιδιότητες του αναλλοίωτες για 10 περίπου ώρες σε θερμοκρασία δωματίου και για 5 ημέρες σε ψύξη. Ενδείξεις - Δερματολογία: Κομπρέσες με οζοντισμένο νερό σε μυκητιάσεις δέρματος, ακμή, herpes simple, herpes zoster. - Οδοντιατρική: Πλύσεις τις στοματικής κοιλότητας μετά εξαγωγή δοντιού, ουλίτιδες, παροδοντίτιδες, άφθες. - Ω.Ρ.Λ: Ενστάλαξη σταγόνων εντός του ακουστικού πόρου σε εξωτερικές και μέσες ωτίτιδες. - Γενική Χειρουργική: Πλύσεις σε εγκαύματα, νωπά τραύματα, αποστείρωση χειρουργικού πεδίου. - Οφθαλμολογία: Πλύσεις στο μάτι σε τραυματισμούς, εξελκώσεις κερατοειδούς κ.λπ. Τοπικά 1. Μέσω διαδερμικής διαβροχής. Εμβάπτιση με όζον σε πλαστικούς ασκούς ή γυάλινο κώδωνα, οι οποίοι στεγανοποιούνται κατάλληλα και εντός των οποίων ρέει αέριο μίγμα Ο2-Ο3. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται ευρέως όταν υπάρχουν άτονα έλκη ή κατακλίσεις, εκτεταμένα διαπυημένα τραύματα, καθώς και σε εξωτερική ωτίτιδα. 2. Κρέμες και έκδοχα ελαίων. Ενδείξεις σε: εγκαύματα, δερματοπάθειες καθώς και σαν καλλυντικό για οξυγόνωση και θρέψη του δέρματος. 3. Χρήση οζονοποιημένου ελαιόλαδου. Ενδείξεις: Νωπά τραύματα, μυκητιάσεις, έρπητας. 4. Χρήση οζονισμένου νερού. Η χρήση του είναι απλή και απολύτως ασφαλής εφαρμόζοντας το τοπικά. Συστηματικά 1. Μεγάλη αυτομετάγγιση όζοντος. Συνίσταται στην λήψη φλεβικού αίματος το οποίο αφού αναμιχθεί με μίγμα Ο2-Ο3 επαναχορηγείται. Χρησιμοποιείται σε παθήσεις του κυκλοφορικού, σε παθήσεις που χαρακτηρίζονται από ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού, όπως επικουρική αγωγή στους καρκινοπαθείς, στις ρευματοπάθειες, σε συστηματικές νευρολογικές νόσους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εφαρμογή της μεγάλης αυτομετάγγιση στη γηριατρική για την βελτίωση της ποιότητος ζωής των ηλικιωμένων και στους αθλητές για την αύξηση της απόδοσης τους. 2. Μικρή αυτομετάγγιση όζοντος. Λαμβάνεται μικρή ποδότης αίματος, αναμειγνύεται 4 / 5
με 10 κυβικά αερίου μίγματος Ο2-Ο3 και το σύνολο επαναχορηγείται ενδομυϊκά. Εφαρμόζεται σαν «μέθοδος μη ειδικής ανοσοδιέγερσης». 3. Ενδοαρθρική και περιαρθρική χορήγηση αερίου μίγματος σε τραυματικές και εκφυλιστικές αρθροπάθειες. 4. Ενδομυϊκές εγχύσεις σε επώδυνα σύνδρομα, όπως οσφυοισχιαλγία, αυχενικό σύνδρομό, υποδόριες ενέσεις τοπικά στα σημεία πόνου, και στα σημεία όπου απαιτείται βελτίωση του τροφισμού (έλκη, ρυτίδες, κυτταρίτιδα) και ενδοτρηματική και ενδοδισκική έγχυση για κήλη δίσκου. 5. Εμφύσηση Ο2-Ο3 στο ορθό (υποκλυσμός). Ενδείξεις: Σε παθήσεις του εντέρου, κολίτιδες δυσκοιλιότητα, πρωκτίτιδες. Συγχρόνως όμως αποτελεί μια εναλλακτική εφαρμογή στη συστηματική χρήση καθώς έχει τις ίδιες ενδείξεις με την μεγάλη αυτομετάγγιση. Προτιμάται στα παιδιά καθώς και στους ηλικιωμένους ασθενείς, όπου η κακή κατάσταση του φλεβικού συστήματος δεν ευνοεί την ενδοαγγειακή επανέγχυση. Ηλιάκης Εμμανουήλ Ορθοπεδικός Χειρουργός www.iatrioponou.gr Joomla SEO powered by JoomSEF 5 / 5