realplanet Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «Πράσινο» στοίχημα

F ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΤΑΝ ΞΥΠΝΗΣΕΙ Ο... ΓΟΛΙΑΘ Ολόκληρες χρονιές χωρίς καλοκαίρι και ασφυξία από τα τοξικά αέρια στην ατμόσφαιρα μπορεί να προκαλέσει η έκρηξη ενός μεγα-ηφαιστείου» σελ. 6-7 Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 25.4.2010 +επιλογές Ποταμός αυθαιρεσίας ο Κηφισός Οκτώ χρόνια μετά την ίδρυσή του, ο Φορέας Διαχείρισης και Ανάπλασης του Κηφισού έχει να παρουσιάσει μηδαμινό έργο» σελ. 4 «Πράσινο» στοίχημα Σε έξι µήνες έρχονται τα Ι.Χ. που θα κινούνται µε φυσικό αέριο. Οφέλη για το περιβάλλον και για την... τσέπη ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ που εκπέμπουν 30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, σχεδόν μηδενικά -επικίνδυνα για την υγεία- μικροσωματίδια και καθόλου καρκινογόνους ρύπους, ενώ ταυτόχρονα κοστίζουν μέχρι και 50% λιγότερο για να κινηθούν! Οι Ελληνες οδηγοί θα μπορούν να αποκομίσουν οφέλη από το φυσικό αέριο κίνησης σε περίπου έξι μήνες, καθώς το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων προετοιμάζεται, ώστε οι δρόμοι της χώρας μας να υποδεχθούν μαζικά αυτοκίνητα που θα χρησιμοποιούν αυτό το «εναλλακτικό» καύσιμο, μέχρι τα τέλη του 2010. Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εκατομμύρια αυτοκίνητα κινούνται ήδη με φυσικό αέριο, στην Ελλάδα όμως η «πράσινη» μέθοδος μετακίνησης περιορίζεται σε μερικές εκατοντάδες λεωφορεία και απορριμματοφόρα του νομού Αττικής. Το νομοθετικό πλαίσιο που θα δώσει το πράσινο φως στα ιδιωτικά οχήματα με καύσιμο το φυσικό αέριο βρίσκεται στην τελική ευθεία, δηλώνει στην «R» ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Μεταφορών Χάρης Τσιόκας. Ανοιχτό, όμως, παραμένει το θέμα της τελικής τιμής του φυσικού αερίου κίνησης, τα κίνητρα που θα δοθούν στους καταναλωτές, αλλά και το κατά πόσο θα μπορέσουν να δημιουργηθούν πρατήρια φυσικού αερίου μέσα σε ένα εξάμηνο. ρεπορτάζ στις σελ. 8-9» Τα βιολογικά αντέχουν στην κρίση Σταθερές παραμένουν οι πωλήσεις των βιολογικών τροφίμων στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη όπου εμφανίζεται μείωση» σελ. 3

2 Realnew ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑπΡΙλΙΟΥ 2010 πυξίδα z ΓΡΑφΕΙ Ο θοδωρησ κουβακασ t.kouvaka@realnew.gr Το ηφαίστειο ξύπνησε. Οι αιθεροβάμονες; Η ιστορια και η προϊστορία της Γης είναι γεμάτες με εκρήξεις ηφαιστείων. Κάποιες από αυτές άλλαξαν είτε τη μορφή ολόκληρου του πλανήτη είτε μεγαλύτερων ή μικρότερων περιοχών του. Αρκεί, ως παράδειγμα, η έκρηξη του ηφαιστείου στη Σαντορίνη, στα μέσα της δεύτερης χιλιετίας προ Χριστού... Σε σύγκριση με εκείνες, το ηφαίστειο της Ισλανδίας που προκάλεσε την παράλυση των αεροπορικών συγκοινωνιών στην Ευρώπη είναι ό,τι ένα απλό συνάχι μπροστά σε μια πνευμονία. Κι όμως, επηρεάζει τη ζωή πολύ περισσότερων ανθρώπων και εξαϋλώνει πολύ μεγαλύτερους οικονομικούς πόρους. το ευχαριστο στην υπόθεση του Eyjafjallajokull (Εϊαφιαλαϊόκουλ είναι η πλησιέστερη στα ισλανδικά προφορά του και σημαίνει «ο παγετώνας στο νησί του βουνού») είναι ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν θα επηρεάσει καθοριστικά το κλίμα της Γης. Κάτι που συνέβη με την έκρηξη του Ταμπόρα της Ινδονησίας το 1815, η οποία προκάλεσε μια «χρονιά χωρίς καλοκαίρι» στις ανατολικές ακτές της Βόρειας Αμερικής. Ή την έκρηξη του Καχαρόα στη Νέα Ζηλανδία, η οποία συνδέεται με τον μεγάλο λιμό στην Ευρώπη το 1315-17. εχει ΗδΗ επηρεάσει έντονα αρνητικά το έδαφος, την πανίδα και τη χλωρίδα της Ισλανδίας, λιγότερο τη Βρετανία και σχεδόν καθόλου την υπόλοιπη Ευρώπη. Ακόμη και όταν τα σωματίδια που μεταφέρονται με την ιπτάμενη τέφρα φτάσουν στο έδαφος της Γηραιάς Ηπείρου, οι επιπτώσεις τους εκτιμάται ότι θα είναι αμελητέες. Ακόμη και αν η τέφρα έφτανε πιο ψηλά, στη μέση στρατόσφαιρα, οπότε θα διαχέετο σε ολόκληρο τον πλανήτη, η ποσότητά της είναι τόσο μικρή ώστε στη «χειρότερη» περίπτωση να προκαλούσε την πτώση της θερμοκρασίας κατά -ας πούμε- έναν βαθμό Κελσίου. Κάτι που με την παγκόσμια υπερθέρμανση ίσως να μην ήταν απολύτως αρνητικό... ΛάβεΤε θεσεισ στείλτε μας τις καταγγελίες, τις ανησυχίες και τις ιδέες σας για θέματα περιβάλλοντος στο ή στη διεύθυνση Real New, Λ. Κηφισίας 215, Μαρούσι 15124. 44.000 σταχτί αρκούδες ζουν στη βρετανική κολούμπια στη β. αμερική. το είδος απειλείται, αλλά στην περιοχή επιτρέπεται το κυνήγι για ορισμένες μέρες του χρόνου της ενέργειας στο Κολοράντο των ΗΠΑ θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, σύμφωνα με νέο νόμο τόνοι ηλεκτρονικών συσκευών θα πρέπει να ανακυκλώνονται ετησίως, σύμφωνα με τον στόχο που έχει θέσει το ελληνικό υπουργείο περιβάλλοντος Φυτό με... ρόδες Το κινεζικό πρωτότυπο έχει οικολογικά «καλούδια» όπως ανεμογεννήτριες στα τάσια, αλλά και οροφή που -θεωρητικά- μετατρέπει το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας σε μεθάνιο, για καύσιμο και σε οξυγόνο 1,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα μπο- 310 εκατ. τόνοι CΟ2 εκλύθηκαν το ρούσε να δημιουργήσει στις HΠA η παραγωγή βιοκαυσίμων έως το 2022 5.000.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα θα μειωθούν οι εκπομπές ρύπων στην ινδία από την κατασκευή πύργων κινητής τηλεφωνίας με φωτοβολταϊκά. σύμφωνα με τον ινδό υπ. ενέργειας, έτσι θα εξοικονομηθούν 1,4 δισ. δολ. το Ηφαιστειο στον «παγετώνα του νησιού του βουνού» ίσως αποδειχτεί χρήσιμο για τον σύγχρονο πολιτισμό. Οι δυσανάλογα έντονες επιπτώσεις του στην καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων είναι ένα καμπανάκι για τον παραλογισμό να θεωρείται δεδομένη η «συνεργασία της φύσης» στα σχέδια των ανθρώπων. Αποδεικνύει πόσο παράλογες ήταν οι συζητήσεις και οι διαπραγματεύσεις της Κοπεγχάγης για το αν θα επιτρέψουμε να αυξηθεί η μέση θερμοκρασία της Γης κατά 1,5 ή κατά 3 βαθμούς Κελσίου! Και ίσως να πείσει τον Μπαράκ Ομπάμα και τους «πρόθυμους» του δικού του στρατοπέδου να υποχωρήσουν τόσο ώστε να επιτευχθεί μια ρεαλιστική συμφωνία στο Μεξικό, τον ερχόμενο Δεκέμβριο, για τα αέρια του θερμοκηπίου που θα μπορεί να εκλύει κάθε «προηγμένη» χώρα. g 16.000 30% αποψη 2006 από πλοία μόνο στα ευρωπαϊκά λιμάνια ή 6,1% των εκπομπών της Ευρώπης 400.000 λίρες κόστισε η έκθεση στον ζωολογικό κήπο του Λονδίνου που αναπαριστά ένα τροπικό δάσος. εξωτικά φυτά και δέντρα από την κόστα ρίκα φυτεύτηκαν, δημιουργώντας υγρασία 70%80% και θερμοκρασία 20-28 βαθμών κελσίου δέκα χρόνια ακόμη θα υπάρχουν οι γορίλες στα δάση της κεντρικής αφρικής, καθώς θα εξαφανιστούν εξαιτίας του λαθρεμπορίου, της λαθροθηρίας, των πολέμων και των ασθενειών, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του οηε Κατανάλωση νερού ανά κάτοικο για γεωργική, αστική και βιοµηχανική χρήση (m³/χρόνο) Υπόµνηµα Χωρίς δεδοµένα ΠΗΓΗ: FAO AQUASTAT < 100 100-250 250-500 500-1.000 > 1.000

Realnew ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 3 Οι Ελληνες επιμένουν βιολογικά, παρά την κρίση Σταθερές παραµένουν οι πωλήσεις βιολογικών προϊόντων. Ελαιόλαδο, κρασί και εσπεριδοειδή οι «αγαπηµένες» επιλογές. Υψηλή ζήτηση και για το γάλα z ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΣΙΜΙΤΣΙΑΔΗ a.imitiadi@realnew.gr ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΟ ΕΔΑΦΟΣ φαίνεται πως πατά η αγορά των βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα, αν και το καταναλωτικό κοινό μετρά λίγα χρόνια γνωριμίας με τα συγκεκριμένα προϊόντα, σε σχέση με την πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών και παρά τη γενική δυσμενή οικονομική κατάσταση. Οπως επισημαίνει διευθυντικό στέλεχος γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ που διαθέτει βιολογικά προϊόντα, «η ανάπτυξη της αγοράς στο σύνολό της είναι φθίνουσα και αναπτύσσεται με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Τα βιολογικά προϊόντα, συγκριτικά με τα υπόλοιπα, φαίνεται πως κινούνται περίπου στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά και η συγκεκριμένη αγορά εξακολουθεί να κινείται σταθερά, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα εμφανίζοντας ανοδική πορεία». Σύμφωνα με κλαδική μελέτη της ICAP που αφορά τα βιολογικά προϊόντα και τις καλλιέργειες για το 2008, η συνολική αξία της εγχώριας αγοράς βιολογικών τροφίμων (σε τιμές λιανικής) παρουσίασε αύξηση 30% σε σχέση με το 2007, ενώ τα εισαγόμενα βιολογικά τρόφιμα εκτιμάται ότι κάλυψαν περίπου το 57% της συνολικής αξίας για το 2008. Τρία από τα κυριότερα προϊόντα (λάδι, κρασί και εσπεριδοειδή) σημείωσαν αύξηση. Συγκεκριμένα, η εγχώρια κατανάλωση τυποποιημένου βιολογικού ελαιόλαδου αυξήθηκε κατά 15%, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής παραγωγής (περίπου 63%) είχε προορισμό χώρες του εξωτερικού. Η αγορά κρασιού από βιολογικά σταφύλια σημείωσε άνοδο 4% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής παραγωγής, περίπου το 79%, διοχετεύτηκε στην εγχώρια αγορά. Τέλος, η κατανάλωση βιολογικών εσπεριδοειδών αυξήθηκε κατά περίπου 5%, με το ποσοστό των ICAP Σύµφωνα µε κλαδική µελέτη της ICAP, τo 2008 η συνολική αξία της εγχώριας αγοράς βιολογικών τροφί- µων (σε τιµές λιανικής) παρουσίασε αύξηση 30% σε σχέση µε το 2007 Kυριαρχούν τα σούπερ μάρκετ 50% των πωλήσεων του κλάδου πραγµατοποιήθηκε µέσω των σούπερ µάρκετ εξαγωγών να ξεπερνά το 68%. Οσον αφορά το πρώτο τρίμηνο του 2009, οι πωλήσεις βιολογικού γάλακτος αυξήθηκαν κατά 52,2%, ενώ οι πωλήσεις βιολογικών ζυμαρικών κατά 10,8%. Οι καταναλωτές έδειξαν ιδιαίτερη προτίμηση στις ντομάτες, τα λαχανικά, τις ελιές και το λάδι, ενώ ακολούθησαν τα πορτοκάλια, οι πατάτες, το κρασί, οι χυμοί φρούτων, τα ζυμαρικά, άλλα φρούτα και το ψωμί. «Τα φρέσκα προϊόντα, όπως φρούτα και λαχανικά, είναι αυτά που καταλαμβάνουν την πλειοψηφία των πωλήσεων, ενώ αυξημένες ήταν οι πωλήσεις για τα τυποποιημένα τρόφιμα στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς. Οι καταναλωτές που πιστεύουν πως τα βιολογικά προϊόντα αξίζουν τα λεφτά τους συνεχίζουν σταθερά να τα αγοράζουν», σημείωσε ο εκτελεστικός διευθυντής αγορών μεγάλης αλυσίδας μάρκετ. «ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ» στη διακίνηση των βιολογικών προϊόντων αναδεικνύονται οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίες εκτιμάται πως συγκέντρωσαν συνολικά κατά το 2008 το 50% των πωλήσεων του κλάδου. Το μερίδιο συμμετοχής τους, μάλιστα, αναμένεται να ενισχυθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς ολοένα και περισσότερες αλυσίδες επεκτείνονται στην εμπορία των συγκεκριμένων τροφίμων, δημιουργώντας στα καταστήματά Απώλειες στην Ευρώπη Η ΕΙΚΟΝΑ που παρουσιάζει η αγορά των βιολογικών προϊόντων στην Αγγλία είναι η χειρότερη των τελευταίων ετών. Οι πωλήσεις που κατέγραψαν το ποσό ρεκόρ των 2,1 δισ. λιρών κατά το 2008, την επόμενη χρονιά έφτασαν το 1,84 δισ. λίρες. Η πτώση αποδόθηκε στις υψηλές τιμές των προϊόντων, αλλά και στις αμφιβολίες που προκάλεσε μελέτη σχετικά με τη διατροφική και γευστική υπεροχή των βιολογικών προϊόντων έναντι των αντίστοιχων συμβατικών. Στη Γερμανία, από την άλλη, παρά την οικονομική κρίση, ο κλάδος των βιολογικών προϊόντων αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς, με τον τζίρο να φτάνει την περασμένη χρονιά τα 5,8 δισ. ευρώ. Μάλιστα, το 6% των νοικοκυριών (περίπου 2,3 εκατ.) ανήκει στους «φανατικούς» των βιολογικών προϊόντων, ενώ εκτιμάται πως συνολικά κάθε νοικοκυριό δαπανά ετησίως 84 ευρώ για βιολογικά τρόφιμα και ποτά. Η Δανία, όμως, είναι αυτή που κρατά τα σκήπτρα, βάσει παλαιότερης αναφοράς της Ε.Ε., στον τομέα της μέσης κατανάλωσης για την αγορά βιολογικών ανά καταναλωτή, ξοδεύοντας 60 ευρώ ανά άτομο. Ακολουθούν η Σουηδία με 45 ευρώ, η Αυστρία με 41 ευρώ και η Γερμανία με 40 ευρώ. Οσον αφορά την Ελλάδα, τα 2 στα 10 ευρώ που ξοδεύουν οι Ελληνες για βασικά είδη αφορούν βιολογικά προϊόντα. Το υψηλότερο ποσοστό βιολογικών τροφίμων και ποτών στο σύνολο των ειδών διατροφής με 5% κατέχει και σ αυτή την περίπτωση η Δανία, ενώ ακολουθεί η Σουηδία με 3%, η Γερμανία με 2,6%, οι Κάτω Χώρες με 1,8% και η Γαλλία με 1,3%. Σύμφωνα με έρευνες, στην Ευρώπη, που από τον Ιούλιο θα χρησιμοποιεί υποχρεωτικά το βιολογικό λογότυπο σε όλα τα βιολογικά προϊόντα διατροφής προέλευσης Ε.Ε., η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων έχει αγγίξει το 46%. τους «βιολογικές γωνιές». Τα καταστήματα αμιγώς βιολογικών τροφίμων (αλυσίδες και μεμονωμένα) εκτιμάται ότι κατέλαβαν ποσοστό περίπου 46%, ενώ το υπόλοιπο 4% μοιράζονται λοιπά σημεία πώλησης όπως λαϊκές αγορές. Τα καταστήματα βιολογικών «ξεφυτρώνουν» σε κάθε πόλη της χώρας, προσφέροντας -μεταξύ άλλων- παραδοσιακά προϊόντα από κάθε γωνιά της Ελλάδας που προέρχονται συνήθως από μικρούς αγροτικούς συνεταιρισμούς. Αν και η τιμή τους έχει αισθητή διαφορά σε σχέση με τα συμβατικά, οι καταναλωτές φαίνεται σε αρκετές περιπτώσεις να τα προτιμούν, καθώς η παραγωγή τους δεν είναι μαζική.

4 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 Realnew Ποταμός αυθαιρεσίας ο Κηφισός Φορέας διαχείρισης µόνο στα χαρτιά, παραµένει θεατής µπροστά σε όργιο παρανοµιών z TOΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΥΤΤΗ g.mitti@realnew.gr ΕΙΚΟΝΑ ΠΛΗΡΟΥΣ διάλυσης και εγκατάλειψης παρουσιάζει ο Φορέας Διαχείρισης και Ανάπλασης του ποταμού Κηφισού της Αττικής, ανήμπορος να υλοποιήσει το περιβαλλοντικό έργο που του έχει ανατεθεί. Ο φορέας, που ιδρύθηκε το 2002, έχει ως αρμοδιότητα να περισώσει ό,τι είχε απομείνει από τον Κηφισό που να θυμίζει ποτάμι, να αποκαταστήσει όπου είναι δυνατόν το φυσικό περιβάλλον και να το προστατεύσει. Ωστόσο, οι πολυάριθμες αυθαιρεσίες και οι καταπατήσεις μαρτυρούν πως ακόμα παραμένει θεατής σε μια κατάσταση που συνεχώς επιδεινώνεται. Στη... θέση τους Οι περίπου 350 επιχειρήσεις και βιοτεχνίες που θα έπρεπε να έχουν απο- μακρυνθεί εδώ και 6 χρόνια από τις όχθες του Κηφισού παραμένουν στις θέσεις τους, με ορισμένες 350 από αυτές να χρησιμοποιούν το ποτάμι ως αποχέτευση-χωματερή επιχειρήσεις και βιοτεχνίες θα έπρεπε (σχετικό ρεπορτάζ της Real planet να έχουν αποµακρυνθεί 13/12/2009). Βέ- βαια, ο φορέας δεν έχει να αντιμετωπίσει μό- νο τους καταπατητές, αλλά ακόμα και τα ίδια τα... μέλη του. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ανάμεσα στις αυθαίρετες δραστηριότητες που καταγράφηκαν στις περιοχές του Κηφισού υπάρχουν και αυτές του δήμου Κηφισιάς. Ο χώρος στάθμευσης των απορριμματοφόρων του δήμου και μεταφόρτωσης απορριμμάτων βρίσκεται σε δασική έκταση και στην προστατευμένη περιοχή του Κηφισού. Ο δήμαρχος Κηφισιάς Νικόλαος Χιωτάκης παραδέχεται ότι ο σταθμός του δήμου του βρίσκεται στην προστατευόμενη περιοχή αλλά, όπως δήλωσε στην «R», η εγκατάστασή του εκεί προβλεπόταν από τον Περιφερειακό Σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος το 2003. Και όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Χιωτάκης αυτή δεν είναι η μοναδική αυθαιρεσία, καθώς σε μικρή απόσταση, επίσης στην προστατευόμενη ζώνη, βρίσκεται και εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού της ΕΥΔΑΠ! Αυθαίρετες κατασκευές και επιχωμάτωση στην κοίτη του Κηφισού. Δεξιά πάνω, αυθαίρετες εγκαταστάσεις βιοτεχνίας μέσα στον ποταμό. Δεξιά κάτω, επιχωμάτωση και σκουπίδια στις όχθες του Κηφισού Χωρίς προσωπικό Από τις αρχές του έτους, ο φορέας δεν διαθέτει πλέον προσωπικό, καθώς -με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου- απολύθηκαν και οι 10 εργαζόμενοι που τον στελέχωναν. Και όλα αυτά, παρά την εγκύκλιο της υπουργού Περιβάλλοντος Τίνας Μπιρμπίλη, προς το τέλος του 2009, που συνιστούσε στον φορέα να συνεχίσει τη λειτουργία του χωρίς να απομακρυνθεί το προσωπικό. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Περιβάλλο- ντος, αν και του έχει θυνθεί πρόσκληση, δεν έχει κα- απευταθέσει ακόμη τεχνικό δελτίο προκειμένου να χρηματοδοτηθεί από τα επιχειρησιακά προγράμματα περιβάλλοντος για το τρέχον έτος, καθιστώντας τον έτσι τον μοναδικό ανενεργό φορέα διαχείρισης της χώρας και αφήνοντας τον Κηφισό έρμαιο σε κάθε είδους ανομία. Ανύπαρκτο έργο Με Προεδρικό Διάταγμα, ο φορέας είχε ως αρμοδιότητα να χαρτογραφήσει όλες τις καταπατημένες περιοχές και να καταγγείλει τις παραβάσεις αυτές στους αρμόδιους φορείς. Παράλληλα, έπρεπε να συντάξει περιβαλλοντική μελέτη που να προβλέπει την κατασκευή έργων υποδομής για τη φύλαξη των προστατευόμενων περιοχών και να συντηρήσει το ποτάμι με έργα αποκατάστασης της πανίδας και της χλωρίδας. Ο φορέας έλαβε την πρώτη του χρηματοδότηση, ύψους 1.000.000 ευρώ, από F Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΚΗΦΙΣΟΣ και οι παραπόταμοί του θεωρούνται -σύμφωνα με Προεδρικό Διάταγμαπροστατευόμενες περιοχές σε απόσταση 50 μέτρων από τα πρανή του ποταμού. Σε αυτές απαγορεύεται ρητά κάθε είδους βιομηχανική δραστηριότητα, σε μια περιοχή από τη Φιλαδέλφεια μέχρι το Κρυονέρι. Σε ρεπορτάζ της «R», σε συνεργασία με το δασονομείο Αγίου Στεφάνου και τους πρώην εργαζόμενους του φορέα, οι ζώνες προστασίας αποδεικνύονται στο σύνολό τους καταπατημένες. Μέσα στις προστατευόμενες περιοχές είχε διαπιστωθεί κάθε είδους αυθαιρεσία. Από αυθαίρετες βιοτεχνίες μέσα στο ποτάμι, καταυλισμούς Από τις αρχές του έτους, ο φορέας δεν διαθέτει πλέον προσωπικό, καθώς απολύθηκαν και οι 10 εργαζόµενοι που τον στελέχωναν τα επιχειρησιακά προγράμματα περιβάλλοντος το 2009. Στο τεχνικό δελτίο των έργων προ βλεπόταν: Η σύνταξη γενικής περιβαλλοντικής μελέτης. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγράμματος μετρήσεων ρύπανσης. Ο νυν πρόεδρος του φορέα Απόστολος Ανδρου δηλώνει πως η περιβαλλοντική μελέτη δεν έγινε διότι ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας επικαλέστηκε κώλυμα ως προς τη σύνταξή της. «Οσον αφορά τις μετρήσεις ρύπανσης, έχουν ληφθεί από πέρυσι 50 δείγματα. Τα αποτελέσματα των δειγμάτων, αν και έχουν βγει, δεν ανακοινώνονται επειδή έχουν σταλεί για αξιολόγηση στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο θα εκτιμήσει τη ρύπανση», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Α. Ανδρου. Καταπατήσεις υπό... προστασία Τσιγγάνων, επιχωματώσεις σε όλο το μήκος του ποταμού, μέχρι και βιομηχανικές δραστηριότητες, όπως μαρμαράδικα που απόθεταν τα απόβλητα των εργασιών τους στα πρανή του Κηφισού στην περιοχή της Μεταμόρφωσης. Οι επιχειρήσεις αυτές, που θα έπρεπε να έχουν απομακρυνθεί το 2004, έλαβαν από τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Σουφλιά παράταση της άδειας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων μέχρι το τέλος του 2009. Αν και οι άδειες των περισσότερων έχουν λήξει, οι βιομηχανίες συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά μέσα στην, κατά τα άλλα, προστατευόμενη περιοχή. 135 αυτοψίες μέσα στο 2009 ΟΙ ΠΕΡΙΠΟΥ 135 αυτοψίες που έγιναν το 2009 αφορούσαν κυρίως τον εντοπισμό σκουπιδιών, μπάζων και αγωγών που εκβάλλουν στον ποταμό, χωρίς ωστόσο να προχωρά το έργο της οριοθέτησης των ζωνών προστασίας. Σε δύο περιπτώσεις, μάλιστα, που ο φορέας επιχείρησε να κάνει αυτοψία οριοθέτησης των προστατευόμενων περιοχών, συνάντησε τη σθεναρή αντίσταση των καταπατητών, καθώς δεν του επέτρεπαν, παρουσία εισαγγελέα, να προβεί στις διαδικασίες βεβαίωσης των καταπατήσεων. Οι ίδιες ενέργειες, ωστόσο, εκκρεμούν να γίνουν βάσει του Προεδρικού Διατάγματος για τις υπόλοιπες 350 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις όχθες του Κηφισού, όπως και για καταπατήσεις που έχουν γίνει από ιδιώτες σε όλο το μήκος του. «Το δύσκολο αυτό έργο δεν μπορεί να γίνει μόνο από τον φορέα, λόγω τεχνικών δυσκολιών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη βοήθεια των υπηρεσιών από το Κτηματολόγιο, τις υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος, των δήμων και της νομαρχίας», σημειώνει ο Α. Ανδρου. Κύκλοι του υπουργείου Περιβάλλοντος αναφέρουν πως γνωρίζουν την κατάσταση που επικρατεί τόσο στον Κηφισό όσο και στον φορέα διαχείρισης και διαβεβαιώνουν πως θα αναλάβουν δράση σύντομα.

Realnew ρεπορτάζ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 5 z ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΧΑΪΝΗ a.chaini@realnew.gr ΕΣΜΗ ΡΑΣΕΩΝ σε τρία ανοιχτά µέτωπα µε τεράστια και χρόνια προβλήµατα -τον Υµηττό, τον Ασωπό και το κέντρο της Αθήνας- ανακοίνωσε πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής. Και στις τρεις περιπτώσεις, το υπουργείο υπόσχεται οριστική «τακτοποίηση» µέσω της περιβαλλοντικής αναβάθµισης και προστασίας στην περίπτωση του Υµηττού, της αυστηροποίησης των περιβαλλοντικών προτύπων για τον Ασωπό και της βελτίωσης της αισθητικής του κέντρου της πρωτεύουσας, µε την αποµάκρυνση των επικίνδυνων και αυθαίρετων διαφηµιστικών πινακίδων. Τριπλή περιβαλλοντική έφοδος Σταδιακή αποκατάσταση σε Ασωπό και Υµηττό υπόσχεται το υπουργείο Περιβάλλοντος ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ στην υποβάθμιση του Υμηττού επιδιώκει να βάλει το υπουργείο με σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος το οποίο μόλις δόθηκε σε διαβούλευση. Το σχέδιο, που ετοίμασε ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Περιβάλλοντος Αθήνας, έχει στόχο την ενίσχυση και αυστηροποίηση του πλαισίου προστασίας αυτού του τόσο σημαντικού για την Αττική ορεινού όγκου, μέσω της οικολογικής διατήρησης των οικοτόπων του και του καθορισμού αυστηρών ζωνών προστασίας. Παράλληλα, αποσκοπεί και στη σύνδεσή του με τον αστικό ιστό, γι αυτό και προχωρά στην ίδρυση των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή και Ιλισίων. Για τη σωστή εφαρμογή τους πρόκειται να συσταθεί φορέας που θα συντάσσει 5ετή σχέδια διαχείρισης της περιοχής. Ζώνες προστασίας Με το Προεδρικό Διάταγμα καθορίζονται 5 ζώνες προστασίας, που αφορούν τόσο τον ορεινό όγκο όσο και την περιφερειακή ζώνη και τις περιοχές αστικού πρασίνου. Ετσι, στη Ζώνη Α (απόλυτη προστασία της φύσης και μνημείων) επιτρέπονται μόνο χρήσεις που είναι συμβατές ή κρίνονται απαραίτητες για την προστασία της περιοχής (έργα αντιπυρικής προστασίας, εργασίες δασικής διαχείρισης, χάραξη μονοπατιών), απαγορεύεται κάθε είδους δόμηση, καθώς και η παραχώρηση δημόσιων δασικών εκτάσεων κατά κυριότητα και χρήση. Η ζώνη αυτή αυξάνεται κατά 25%, από 76.000 σε 93.000 στρ., καταλαμβάνοντας πλέον το 88,5% του βουνού. Ταυτόχρονα, δρομολογείται η απομά- πέντε ζώνες προστασίας στον Υµηττό καθορίζονται µε το νέο Προεδρικό ιάταγµα F κρυνση των ραδιοτηλεοπτικών κεραιών. Η Ζώ- νη Β (περιφερειακή ζώνη προστασίας) θα αποτελεί στο εξής περιοχή γεωργικής χρήσης, εκπαίδευσης και υπαίθριας αναψυχής, όπου θα επιτραπεί η ανέγερση και λειτουργία ενός κέντρου περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης ανά δήμο, με αυστηρές όμως προδιαγραφές: η αρτιότητα αυξάνεται από τα 4 στα 40 στρ. με μέγιστο ΣΔ 0,2 και κάλυψη 15%. Η Γ είναι ζώνη αρχαιολογικής προστασίας, στην οποία επιτρέπεται μόνο η γεωργική χρήση. Στη Δ ανήκουν τα Μητροπολιτικά Πάρκα Γουδή και Ιλισίων, που ορίζονται ως ζώνες ελεγχόμενης ανάπτυξης, οι ειδικότερες ρυθμίσεις των οποίων θα εξειδικευθούν με επόμενο Προεδρικό Διάταγμα. Στη Ζώνη Ε επιτρέπεται η λειτουργία των υφιστάμενων νεκροταφείων, ενώ απαγορεύεται η επέκτασή τους στη δασική ζώνη. Τα λατοµεία θα σταµατήσουν να λειτουργούν σε 6 µήνες και θα αποκαταστήσουν το τοπίο σε 3 χρόνια Οικοδομικές άδειες Οσες οικοδομικές άδειες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του Διατάγματος και ισχύουν, εκτελούνται. Επίσης, τα λατομεία που βρίσκονται εντός των ζωνών προστασίας θα πρέπει να διακόψουν τη λειτουργία τους μέσα σε 6 μήνες και να προχωρήσουν σε αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος μέσα σε 3 χρόνια, ενώ οι βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν στη Ζώνη Α οφείλουν να μετεγκατασταθούν σε 2 και σε 6 χρόνια, αντίστοιχα, στις υπόλοιπες ζώνες. «Τακτοποίηση» Ασωπού ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΣΥΔΟΣΙΑ, όμως, έπειτα από αλλεπάλληλες ανατροπές και πισωγυρίσματα, φαίνεται να δρομολογείται πλέον και για τον πολύπαθο Ασωπό. Ηδη ολοκληρώθηκε η πρώτη δέσμη μέτρων για τον ποταμό, που αφορά τρεις τομείς: το πόσιμο νερό, τα απόβλητα των βιομηχανιών και τις περιβαλλοντικές άδειες (ΑΕΠΟ). Η εξασφάλιση καθαρού πόσιμου νερού για τους κατοίκους είναι προφανώς το κύριο μέλημα του ΥΠΕΚΑ. Για τον σκοπό αυτό η ΕΥΔΑΠ δεσμεύτηκε ότι για τα επόμενα 2-3 χρόνια θα τροφοδοτεί την περιοχή με 10.000 m 3 την ημέρα μέσω του Μόρνου. Τα περιβαλλοντικά ποιοτικά πρότυπα των υδάτων του ποταμού και των οριακών τιμών εκπομπών των υγρών αποβλήτων από βιομηχανικές και άλλες δραστηριότητες που βρίσκονται εντός της λεκάνης απορροής του καθορίζονται με ΚΥΑ και στο εξής θα ελέγχονται ημερησίως στο τελικό φρεάτιο εξόδου. Οσο για τις ΑΕΠΟ, οι βιομηχανίες υποχρεούνται να φροντίσουν για την αναθεώρησή τους μέσα στο 2010. Στο ίδιο πλαίσιο, θεσπίζεται όριο 3 μg για το εξασθενές χρώμιο. «Πρόκειται για το πιο χαμηλό όριο ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε., που έχουν θεσπίσει ξεχωριστό όριο για το εξασθενές χρώμιο», εξήγησε η υπουργός. Οχι πια αγωγός λυμάτων Τέλος στην οπτική ρύπανση ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ η εικόνα της Αθήνας με την απόφαση απομάκρυνσης των διαφημιστικών πινακίδων από τις προσόψεις των κτιρίων του κέντρου. Το υπουργείο Περιβάλλοντος κήρυξε ήδη την έναρξη του σχετικού προγράμματος από την οδό Πειραιώς -πλατεία Ομόνοιας έως Πέτρου Ράλληκαι έπεται συνέχεια με τις οδούς Πανεπιστημίου και Σταδίου, όπου έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα περίπου 650 αυθαίρετες διαφημιστικές πινακίδες. «Εστιάζουμε την προσοχή μας στην εικόνα της πόλης, στο αστικό τοπίο του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, ως περιβάλλον που καθορίζει την ποιότητα ζωής στην καθημερινότητα όλων μας», τόνισε η υπουργός Τίνα Μπιρμπίλη. «Δεν θα επιτρέψουμε πλέον αυτή την οπτική και αισθητική ρύπανση», κατέληξε. Με ΚΥΑ καταργείται, επίσης, η απόφαση του 1969, που όριζε τον Ασωπό και τα συμβαλλόμενα ρέματα ως αγωγό διάθεσης λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων. Αν ισχύσουν και παράλληλα εφαρμοστεί και η οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη στην περιοχή, όπως ανέφερε η υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, θα αποκατασταθεί σταδιακά η περιβαλλοντική ζημιά και θα διασφαλιστεί η δημόσια υγεία και η προστασία του περιβάλλοντος. Τέλος, συγκροτείται Γραφείο Επιθεωρητών Περιβάλλοντος στα Οινόφυτα, με στόχο τη στενότερη παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων και της νομοθεσίας. Σημειώνεται ότι οι επιθεωρητές του Γραφείου των Οινοφύτων θα μπορούν να παρεμβαίνουν και σε άλλες περιοχές που αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα στα όρια της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όπως για παράδειγμα στη Μεσσαπία Ευβοίας. Για την εφαρμογή του προγράμματος, το οποίο εντάσσεται στο Διαχειριστικό Σχέδιο και τα Προγράμματα Μέτρων για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σε εφαρμογή της Οδηγίας-Πλαίσιο για τα Νερά, το υπουργείο έχει εξασφαλίσει κονδύλια ύψους 50 εκατ. ευρώ.

6 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑπΡΙλΙΟΥ 2010 Realnew ρεπορτάζ Τι θα γίνει αν ξυπνήσει ο... Γολιάθ Μηδαμινός ο περιβαλλοντικός κίνδυνος από το ισλανδικό ηφαίστειο που έφερε χάος στις αερομεταφορές z TΗς Εφης Λάςκά e.laka@realnew.gr ΜΕγάΛΕς άλλάγες στην παγκόσμια θερμοκρασία μπορούν να προκαλέσουν οι εκρήξεις ηφαιστείων, με την προϋπόθεση η τέφρα να εκτοξευθεί στο μέσο στρώμα της στρατόσφαιρας, δηλαδή στα 15-20 χιλιόμετρα ύψος. ςε αυτή την περίπτωση ο πλανήτης θα ψύχονταν, καθώς η σκόνη θα δημιουργούσε μια ομπρέλα, εμποδίζοντας τις ακτίνες του ήλιου να φτάσουν στη Γη. Ενα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο θα είχε σημαντικές επιπτώσεις σε τομείς όπως η γεωργία, η βιοποικιλότητα και φυσικά η ανθρώπινη διαβίωση. «Η πρόσφατη έκρηξη του ηφαιστείου Εϊαφιαλαϊόκουλ στην Ισλανδία δεν επηρεάζει το παγκόσμιο κλίμα, καθώς οι εκρήξεις ήταν μικρές σε ένταση», εξηγεί ο ηφαιστειολόγος και ερευνητής του ΙΓΜΕ γιωργής Βουγιουκαλάκης. «Τυχόν επιδράσεις στο κλίμα ενδέχεται να υπάρξουν μόνο σε τοπικό επίπεδο, στην Ισλανδία και τη Βρετανία», καταλήγει. Αν και δεν μπορούν να υπάρξουν ακριβείς προβλέψεις για το μέλλον, οι ηφαιστειολόγοι είναι σίγουροι πως οι εκρήξεις στην Ισλανδία θα διαρκέσουν μερικές εβδομάδες ακόμα, λόγω του μικρού όγκου μάγματος που υπάρχει. Οι Ισλανδοί ειδικοί σημειώνουν πως όταν όλο το νερό εξατμιστεί, τότε θα σταματήσει η δράση του ηφαιστείου. παράλληλα, θεωρείται βέβαιο ότι το Εϊαφιαλαϊόκουλ δεν επηρεάζει τα διπλανά ηφαίστεια της χώρας, ωστόσο -σε μια τέτοια περίπτωση- η δραστηριότητα θα μπορούσε να επεκταθεί ανατολικά, στο ηφαίστειο Κάτλα, που βρίσκεται επίσης κάτω από ένα στρώμα πάγου. Κίνδυνοι για την υγεία «Η στάχτη μπορεί να επιδεινώσει ασθένειες των πνευμόνων, ενώ εάν η σκόνη κατακαθίσει στο έδαφος, μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη για τα ζώα και τους κατοίκους της βόρειας Ευρώπης εξαιτίας των τοξικών ουσιών που περιέχονται σ αυτήν», λέει ο Γ. Βουγιουκαλάκης. Για την Ελλάδα δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, εξαιτίας των ανέμων που πνέουν σε αντίθετη κατεύθυνση, άλλα και χάρη στα σύννεφα που «φιλτράρουν» τη σκόνη. 80% της επιφάνειας της Γης έχει διαμορφωθεί από εκρήξεις ηφαιστείων 1.500 τουλάχιστον είναι τα ενεργά ηφαίστεια που υπάρχουν στον κόσμο 500 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη διαμένουν σε περιοχές που βρίσκονται κοντά σε ενεργά ηφαίστεια Οκτώ ενεργά ηφαίστεια στη Μεσόγειο «ΜΕ ΕξάίρΕςη την Αίτνα και το ςτρόμπολι, όπου καταγράφονται μικρές εκρήξεις ανά πυκνά χρονικά διαστήματα, τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά ηφαίστεια κοιμούνται και εάν ξυπνήσουν, δεν θα δημιουργήσουν μεγάλες καταστροφές», σημειώνει ο Γ. Βουγιουκαλάκης. Ως ενεργά ηφαίστεια θεωρούνται όσα έχουν εκραγεί τα τελευταία 10.000 χρόνια. ςτην Ευρώπη ενεργά ηφαίστεια υπάρχουν στην Ιταλία, την Ισλανδία και την Ελλάδα. F Τρία ηφαίστεια στην Ιταλία και πέντε στην Ελλάδα μπορούν να προκαλέσουν «παγκόσμιο χειμώνα» Το πιο σημαντικό ηφαίστειο της Ισλανδίας, η Χέκλα, έχει ύψος 1.491 μέτρα και μήκος που φτάνει τα 40 χιλιόμετρα. Η μεγαλύτερη έκρηξή του σημειώθηκε στην προ Χριστού εποχή και είχε προκαλέσει μείωση της θερμοκρασίας στο Βόρειο Ημισφαίριο για αρκετά χρόνια. Τα τελευταία χρόνια, έχει εκραγεί το 1947, το 1970, το 1980-1981, το 1991 και το 2000. Γειτονικός κίνδυνος ςτην Ιταλία, τα σημαντικότερα ηφαίστεια είναι η Αίτνα, ο Βεζούβιος και το ςτρόμπολι. Η Αίτνα έχει ύψος 3.329 μέτρα και εξωτερικά καλύπτεται από πολλά στρώματα τέφρας, λάβας και ηφαιστειακής σκόνης. ςυχνά σημειώνει εκρήξεις μικρού μεγέθους, ενώ η δραστηριότητά του ξεκίνησε πριν από 500.000 χρόνια. Τον 20ό αιώνα εξερράγη έξι φορές -την πρώτη φορά το 1949- και από το 2001 επαναδραστηριοποιείται σχεδόν σε ετήσια βάση, με πιο πρόσφατη την έκρηξη του 2008. Ο Βεζούβιος βρίσκεται στις ακτές της Νάπολης και, παρότι εξερράγη τελευταία φορά το 1944, θεωρείται ένα από τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια στον κόσμο. Το 79 μ.χ. προκάλεσε μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές στην ιστορία, αφανίζοντας ολόκληρη την πόλη της πομπηίας, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Το ηφαίστειο ςτρόμπολι, που βρίσκεται σε ένα μικρό νησί βόρεια της ςικελίας, εκρήγνυται συνεχώς τα τελευταία 2.000 χρόνια. Η φονικότερη έκρηξη στον 20ό αιώνα έγινε το 1930 και η πιο πρόσφατη το 2002. ςτην Ελλάδα υπάρχουν πέντε ενεργά ηφαίστεια, το οποία σχηματίζουν ένα ενιαίο ηφαιστειακό τόξο. Δύο από αυτά βρίσκονται στη ςαντορίνη (Καμένη και Κολούμπο) και από ένα στη Νίσυρο, τη Μήλο και τα Μέθανα. Η τελευταία φορά που εξερράγη το ηφαίστειο της ςαντορίνης ήταν το 1950, ενώ η μεγάλη έκρηξη το 1640 π.χ. θεωρείται από τους επιστήμονες υπεύθυνη για τη σημερινή διαμόρφωση των νησιών του νότιου Αιγαίου. «Τα ελληνικά ηφαίστεια παρακολουθούνται από τους επιστήμονες, αν και η πιο αξιόλογη παρακολούθηση γίνεται στη Νίσυρο και τη ςαντορίνη», εξηγεί ο Γ. Βουγιουκαλάκης.

Realnew ρεπορτάζ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑπΡΙλΙΟΥ 2010 7 Ηπιες οι επιπτώσεις στο περιβάλλον H Η προηγούμενη έκρηξη του ηφαιστείου Εϊαφιαλαϊόκουλ στην Ισλανδία ξεκίνησε το 1821 και είχε διάρκεια δύο ετών. Αριστερά, ποταμός λάσπης που προκάλεσε το λιώσιμο του παγετώνα από την έκρηξη Το μέγέθος των επιπτώσεων στο περιβάλλον εξαρτάται από την ένταση των εκρήξεων. Οι μεγάλες εκρήξεις ηφαιστείων έχουν δραματικές συνέπειες στο περιβάλλον, καθώς παράγεται μεγάλη ποσότητα λάβας και σκόνης, εκπέμπονται τοξικά αέρια, δημιουργούνται λασπορέματα και αυξάνονται οι κατολισθήσεις. Η λάβα καίει τα πάντα στο πέρασμά της, καταστρέφοντας καλλιέργειες και εδάφη. Τα αέρια που απελευθερώνονται με την έκρηξη περιέχουν επικίνδυνες ουσίες όπως διοξείδιο και μονοξεί- Τα αέρια που απελευθερώνονταδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου, υδροφθορικό και υδροχλωρικό οξύ κ.ά. Αυτά τα περιέχουν επικίνδυνες ουσίες αέρια καταλήγουν στη στρατόσφαιρα, την όπως διοξείδιο οποία θερμαίνουν, προκαλώντας παράλληλα και μονοξείδιο ψύξη της ατμόσφαιρας, ενώ είναι υπεύθυνα του άνθρακα, διοξείδιο του θεί- Ωστόσο, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι για τη δημιουργία όξινης βροχής. ου, υδροφθορικό η ηφαιστειακή δραστηριότητα δεν σχετίζεται με την επιδείνωση του φαινομένου του και υδροχλωρικό οξύ κ.ά. θερμοκηπίου, καθώς τα ηφαίστεια του πλανήτη παράγουν 200 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, ενώ μόνο το 2006 οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ανθρώπινες δραστηριότητες έφτασαν τους 28 τρισεκατομμύρια τόνους. Αντίθετα, η έκρηξη του ηφαιστείου στην Ισλανδία είχε μάλλον θετικές επιπτώσεις, καθώς οι ακυρώσεις στις πτήσεις απέτρεψαν τις εκπομπές 200.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα την ημέρα, όσους δηλαδή ρύπους εκπέμπουν 100.000 σπίτια ετησίως.

8 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 Realnew ρεπορτάζ z TΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΝΤΗ a.konti@realnew.gr ΑΝΑΣΑ στο περιβάλλον και στην τσέπη των Ελλήνων οδηγών θα δώσουν τα αυτοκίνητα με φυσικό αέριο που προγραμματίζεται να κυκλοφορήσουν μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Πρόκειται για σημαντική εξέλιξη, σε μια εποχή όπου η μεγάλη αύξηση στην τιμή της βενζίνης έχει προκαλέσει οικονομική ασφυξία στα περισσότερα ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Τα αυτοκίνητα με φυσικό αέριο έχουν 40%-60% μικρότερο κόστος κίνησης σε σχέση με τα βενζινοκίνητα. Ακόμα μεγαλύτερο, όμως, θα είναι το όφελος για την ατμόσφαιρα, αφού οι εξατμίσεις των αυτοκινήτων με φυσικό αέριο εκπέμπουν μέχρι και 99% λιγότερους αέριους ρύπους. Μέχρι το τέλος του 2010, η πολιτεία θα έχει ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες κινήσεις που απαιτούνται για να ανοίξει αυτή η νέα εποχή για τα ελληνικά Ι.Χ., σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Αυτό σημαίνει ότι τα σχετικά νομοσχέδια θα πρέπει να έχουν κατατεθεί και ψηφιστεί στη Βουλή και κυρίως να έχουν δημιουργηθεί κάποιες βασικές, έστω, υποδομές που θα επιτρέπουν την κίνηση των αυτοκινήτων με φυσικό αέριο στους ελληνικούς δρόμους. Παρ όλα αυτά, εύλογα ερωτήματα προκύπτουν από την ικανότητα της χώρας μας να αποκτήσει μέσα σε μισό χρόνο τις μές που απαιτούνται. Για υποδο- να γίνει η στροφή στα Ι.Χ. με φυσικό αέριο, η Ελλάδα θα πρέπει να αποκτήσει ειδικά καταρτισμένους μηχανικούς και συνερ- γεία αυτοκινήτων και, βεβαίως, πρατήρια που να μπορούν να ανεφοδιάζουν τα αυτοκίνητα με φυσικό αέριο. Το πρώτο βήμα «Υπάρχει οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αναφέρει ότι, μέχρι το 2020, το 10% των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν θα πρέπει να λειτουργεί με φυσικό αέριο. Η στρατηγική μας έχει ακριβώς αυτόν τον προσανατολισμό, ενώ είναι πολύ σημαντικό ότι ξεκινάμε να κάνουμε τον σχετικό προγραμματισμό δέκα χρόνια προτού εκπνεύσει η διορία της κοινοτικής οδηγίας», δήλωσε στην «R» ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Μεταφορών, Καθαρότερη αυτοκίνηση Σε έξι µήνες υπόσχεται το υπ. Μεταφορών ότι θα είναι έτοιµες οι υποδοµές για να Χάρης Τσιόκας. Σήμερα, στην Ελλάδα, τα μόνα οχήματα που κυκλοφορούν με φυσικό αέριο είναι περίπου 400 λεωφορεία και 100 απορριμματοφόρα, αποκλειστικά και μόνο στον νομό Αττικής, καθώς και λίγα αυτοκίνητα εταιρικών στόλων. Το πρώτο βήμα για αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με φυσικό αέριο θα γίνει με το άνοιγμα των δύο σταθμών ανεφοδιασμού που υπάρχουν στην Αττική, στα Ανω Λιόσια και την Ανθούσα, για το ευρύτερο κοινό. «Είμαστε έτοιμοι ώστε σε περίπου δύο μήνες να ανοίξουμε τον σταθμό μας και σε ιδιώτες. Εχουμε τη δυνατότητα να εξυπηρετούμε το κοι- νό ακόμα και 24 ώρες το 24ωρο, για τους βείς όρους λειτουργίας όμως περιμένουμε οδηγίες ακρι- από το υπουργείο», δηλώνει ο προϊστάμενος του 415 λεωφορεία και 106 απορριμματοφόρα φυσικού αερίου κυκλοφορούν ήδη στην Αττική τμήματος λειτουργίας και συντήρησης του σταθμού της Ανθούσας, Βασίλης Θαλασσινός. Δυστυχώς, όμως, στον ίδιο βαθμό ετοιμότητας δεν βρίσκονται και οι βεν- ζινοπώλες της χώρας. «Δεν έχουμε καμία απολύτως ενημέρωση, δεν γνωρίζουμε καθόλου το θέμα και συνεπώς δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να πούμε εάν και πότε θα είμαστε έτοιμοι, ώστε τα πρατήρια βενζίνης να μπορούν να παρέχουν και φυσικό αέριο», λέει ο γενικός γραμματέας της Ενωσης Βενζινοπωλών Αττικής Αγγελος Τούντας. «Το νομικό πλαίσιο που αναφέρει αναλυτικά τι χρειάζεται για την εγκατάσταση και λειτουργία ενός πρατηρίου φυσικού αερίου είναι ήδη έτοιμο», απαντά ο Χ. Τσιόκας. Πράγματι, οι προϋποθέσεις για τη μετατροπή ενός κοινού βενζινάδικου σε πρατήριο φυσικού αερίου αποτελούν νόμο του ελληνικού κράτους εδώ και αρκετά χρόνια. Αυτό, όμως, είχε γίνει ώστε να επιτραπεί η λειτουργία των σταθμών όπου ανεφοδιάζονται τα λεωφορεία και τα απορριμματοφόρα με φυσικό αέριο. Στην πραγματικότητα, για να μπορέσει ένα βενζινάδικο να εξυπηρετήσει ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα με φυσικό αέριο θα πρέπει να συνδεθεί ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥ δίκτυο Για να εξυπηρετήσει ένα βενζινάδικο ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα µε φυσικό αέριο θα πρέπει να συνδεθεί µε το δίκτυο της ΕΠΑ και να εγκαταστήσει σύστηµα συµπίεσης αερίου Μείωση διοξειδίου του άνθρακα Μείωση σχηματισμού όζοντος (νέφο Μείωση οξειδίων αζώτου Μείωση μικροσωματιδίων Μείωση καρκινογόνων ρύπων Μείωση κόστους λειτουργίας με το δίκτυο της ΔΕΠΑ και να εγκαταστήσει ένα σύστημα συμπίεσης αερίου, εργασίες δηλαδή που απαιτούν χρόνο και χρήμα. Τιμή και κίνητρα Ενα ακόμη στοιχείο που πρέπει να ξεκαθαριστεί αφορά την τιμή διάθεσης του φυσικού αερίου. «Η τελική τιμή διάθεσης στους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων είναι ζήτημα του υπουργείου Οικονομικών και όχι δικό μας. Επιπλέον, το υπουργείο Οικονομικών είναι αυτό που θα αποφασίσει για τα κίνητρα που θα δοθούν στους καταναλωτές, ώστε να προτιμήσει κανείς Διπλασιάστηκε η ζήτηση για συσκευές υγραερίου Η ΑΥΞΗΣΗ στην τιμή της βενζίνης έχει ωθήσει πολλούς ιδιοκτήτες Ι.Χ. στην Ελλάδα να αναζητήσουν οικονομικότερη λύση στο υγραέριο. Πρόκειται για έναν τύπο καυσίμου που διατίθεται στην Ελλάδα από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, οι αμφιβολίες που υπήρχαν όμως για την ασφάλειά του και τις φθορές που προκαλούσε στον κινητήρα δεν ευνόησαν την εξάπλωσή του. Η σημερινή τεχνολογία επιτρέπει τη χρήση του υγραερίου με απόλυτη ασφάλεια, ενώ μηχανικοί αυτοκινήτου δηλώνουν πως σήμερα οι φθορές είναι μικρότερες, σε σχέση με αυτές που προκαλεί η βενζίνη. Το σημαντικό και σε αυτήν την περίπτωση εναλλακτικού καυσίμου είναι ότι οι μηχανικοί μπορούν να κάνουν τις απαραίτητες μετατροπές, ώστε οποιοδήποτε αυτοκίνητο να καίει και υγραέριο, με ένα κόστος που κυμαίνεται από τα 1.200 μέχρι και τα 1.800 ευρώ. Αυτό το κόστος της μετατροπής αντισταθμίζεται από την τιμή του υγραερίου, το οποίο είναι περίπου 30% φθηνότερο από τη βενζίνη. Στην Αττική, τα μόλις τέσσερα συνεργεία που κάνουν τη συγκεκριμένη μετατροπή έχουν δει τις σχετικές παραγγελίες να διπλασιάζονται τον τελευταίο μήνα.

F Realnew ρεπορτάζ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 9 με φυσικό αέριο κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα πιο «πράσινα» αυτοκίνητα ργιασ 20%-30% ς) 80%-90% 85% 99% 100% 50% (πηγή: ΔΕΠΑ) 9 εκατ. οχήματα με φυσικό αέριο ως καύσιμο κυκλοφορούν παγκοσμίως 30% αυξήθηκαν οι πωλήσεις τους από το 2007 65 εκατ. οχήματα αναμένεται να κυκλοφορούν μέχρι το 2020 μεταξύ 0,68 και 1,15 ευρώ ανά κιλό κυμαίνεται η τιμή του φυσικού αερίου κίνησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση 500.000 οχήματα με καύσιμο το φυσικό αέριο κυκλοφορούν στην Ιταλία Το ΤεσΤ Του Fiat Panda - Panda natural Power ΒενζΙνη ΦυσΙΚο ΑερΙο Τιμή αγοράς 14.200 ευρώ 14.050 ευρώ* ρεζερβουάρ 30 λ. βενζίνη 30 λ. βενζίνη + 12 κ. φυσικό αέριο αυτονομία - 310 χλμ. επιπλέον έκπομπές 150 γρ. CO 2 /χλμ. 114 γρ. CO 2 /χλμ. κατανάλωση 6,2 λ./100 χλμ. 4,2 κ./100 χλμ. κόστος (τιμές ιταλίας) 6,9 ευρώ/100 χλμ. 3,9 ευρώ/100 χλμ. έτήσιο κόστος 2.170 ευρώ 892 ευρώ (25.000 χλμ.) Μέγιστη ισχύς 60 ίπποι 52 ίπποι * Τιμή που ισχύει στην ιταλική αγορά (πηγή: Fiat Hella) τα αυτοκίνητα με φυσικό αέριο», δήλωσε ο Χ. Τσιόκας. Στις χώρες της δυτικής Ευρώπης μπορεί κανείς να βρει φυσικό αέριο κίνησης σε πολλά πρατήρια, σε τιμές που κυμαίνονται από 0,68 μέχρι και 1,15 ευρώ το κιλό. Επιπλέον, όμως, σχεδόν παντού υπάρχουν κίνητρα ώστε οι οδηγοί να γυρίσουν την πλάτη τους στα ρυπογόνα βενζινοκίνητα οχήματα, όπως χαμηλότερα τέλη κυκλοφορίας, φθηνότερη ασφάλιση ή ακόμα και επιδότηση στην τιμή αγοράς. Για την περίπτωση της χώρας μας, ρύποι Με το φυσικό αέριο κίνησης εκμηδενίζονται οι εκπομπές καρκινογόνων αερίων, όπως το βενζόλιο, που παράγει η αμόλυβδη βενζίνη ωστόσο, σημαντική είναι η πρόβλεψη που έχει κάνει το υπουργείο Μεταφορών για τη μετατροπή των βενζινοκινητήρων σε κινητήρες φυσικού αερίου. Με λίγα λόγια, δίνεται η δυνατότητα ώστε καθένας να μπορεί να μετατρέψει το αυτοκίνητό του σε όχημα που θα κινείται τόσο με βενζίνη όσο και με φυσικό αέριο. Το υπουργείο, μάλιστα, ετοιμάζει ειδικό νομοσχέδιο το οποίο θα αφορά την πιστοποίηση των μηχανικών που έχουν την τεχνογνωσία να κάνουν τις σχετικές μετατροπές στα αυτοκίνητα. Μεγάλο όφελος για το περιβάλλον και οικονομία 50% Το φυσικο αέριο κίνησης είναι σήμερα το μεγαλύτερο, άμεσα εκμεταλλεύσιμο όπλο που υπάρχει για τη μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων και, βεβαίως, για την πιο οικονομική κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Σε σχέση με το «παραδοσιακό» καύσιμο, τη βενζίνη, το φυσικό αέριο μειώνει κατά 20% έως 30% το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται. Πολύ μεγαλύτερη, όμως, είναι η μείωση που επιτυγχάνεται σε άλλα επιβλαβή αέρια από την εξάτμιση των αυτοκινήτων. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα μικροσωματίδια και κάποιες άλλες καρ- κινογόνες ενώσεις πολυκυκλικών και αρωματικών υδρογονανθράκων, όπως το βενζόλιο, περιορίζονται σε ποσοστό 99% ή και 100%! Το μεγαλύτε- ρο κίνητρο, όμως, για να αποκτήσει κάποιος ένα τέτοιο αυτοκίνητο είναι η μείωση του κόστους. Σήμερα, στις περισσότερες χώρες της δυτικής Ευρώπης, σπανίως βρίσκει κανείς βενζίνη με τιμή κάτω από 1,5 ευρώ το λίτρο. Για το φυσικό αέριο, όμως, η αντίστοιχη τιμή είναι από 20% μέχρι και 50% χαμηλότερη. Το οικονομικό όφελος δεν περιορίζεται μόνο στην τιμή του καυσίμου, αλλά και στην αποδοτικότητά του, καθώς τα αυτοκίνητα με φυσικό αέριο έχουν 35%-40% μικρότερη κατανάλωση καυσίμων σε σύγκριση με τα βενζινοκίνητα. Συνεπώς, η τελική εξοικονόμηση ξεπερνά το 50% αν ένα αυτοκίνητο κινείται σε ανοιχτό δρόμο. Τεχνογνωσία υπάρχει αρκετά χρόνια τώρα, αλλά οι εφαρμογές της ξεκίνησαν μόλις την τελευταία δεκαετία Πρωτοπορεί η Ιταλία Αυτά τα πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου κίνησης, βέβαια, είναι γνωστά εδώ και χρόνια και αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν σπεύσει να τα εκμεταλλευτούν. Σε παγκόσμια κλίμακα, πρωτοπόρος στο φυσικό αέριο κίνησης είναι η Ιταλία, όπου κυκλοφορούν πάνω από μισό εκατομμύριο τέτοια οχήματα. Ακολουθούν Γερμανία και Γαλλία, ενώ πολύ μικρότερος είναι ο στόλος του φυσικού αερίου σε Αυστρία, Ελβετία και Βρετανία. Στην ουσία, ενώ η σχετική τεχνογνωσία υπάρχει εδώ και χρόνια, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν αρχίσει να δίνουν έμφαση στο φυσικό αέριο μόλις την τελευταία δεκαετία. Μοντέλα που διαθέτουν ρεζερβουάρ φυσικού αερίου έχουν κυκλοφορήσει η Fiat, η Opel, η Volvo, η Mercede, η Citroën, η Volkwagen και η Peugeot.

F 10 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 Realnew Ποτίζοντας με αστικά απόβλητα Πειραµατικό σύστηµα ελληνικής έµπνευσης εξοικονοµεί έως 22% στα αποθέµατα νερού z TOΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΥΤΤΗ g.mitti@realnew.gr ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ των λυμάτων από τους βιολογικούς καθαρισμούς για το πότισμα των τροφίμων στα χωράφια μελετά το ερευνητικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει πως με τη χρήση κατάλληλων τεχνικών μπορεί να εξασφαλισθεί η παραγωγή υψηλής ποιότητας τροφίμων. Το πρόγραμμα «ανάκτησης ακάθαρτων υδάτων» θα ωφελήσει πολλαπλά το περιβάλλον με την εξοικονόμηση νερού και με την αξιοποίηση των λυμάτων δευτερογενούς επεξεργασίας, που καταλήγουν τις περισσότερες φορές σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες. Εξοικονόµηση νερού και εξουδετέρωση των λυµάτων επιτυγχάνεται µε το σύστηµα του Ινστιτούτου Χανίων Λειψυδρία Σύμφωνα με εκτιμήσεις της επιστημονικής κοινότητας, πάνω από το 70% του νερού καλής ποιότητας παγκοσμίως προορίζεται για γεωργικές χρήσεις. Με τον υπαρκτό κίνδυνο να μειωθούν τα αποθέματα αυτά περαιτέρω, το πρόγραμμα SAFIR της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο οποίο συμμετέχει το ινστιτούτο, έχει στόχο να μειώσει αυτό το ποσοστό από την αξιοποίηση των αποβλήτων κατά 22%! «Το πότισμα λαχανικών από τα απόβλητα βιολογικών καθαρισμών αποτελεί ένα ρεαλιστικό σενάριο του μέλλοντος που θα καταφέρει να εξοικονομήσει σημαντικά αποθέματα νερού», εξηγεί στην «R» ο τακτικός ερευνητής δρ Κωνσταντίνος Χαρτζουλάκης. Πειραματική εφαρμογή Το πρόγραμμα δοκιμάστηκε σε πειραματικό αγρό ντομάτας για νωπή ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΑΡΔΕΥΣΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Nερό δικτύου άρδευσης ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Aπόβλητα Βιολογικού Σταθµού ΠΗΓΗ: ΕΘΙΑΓΕ Αντλία Αντλία εξαµενή Βαρέων Μετάλλων 1 2 Αντλία Yδρόµετρο υδρολίπανσης Επιφανειακή Φίλτρο άρδευση ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑ Α Αδρευσης- Λίπανσης Προσθήκη Βαρέων Μετάλλων ΠΟΤΙΣΜΑ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ HΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ άρδευση (Partial Rootzone Drying- PRD) είναι μία τεχνική κατά την οποία το φυτό ποτίζεται υπόγεια σε ορισμένα σημεία του ριζικού του συστήματος. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας οι καλλιέργειες καταπονούνται μερικώς από την έλλειψη νερού καθ όλη την περίοδο ανάπτυξης ή σε συγκεκριμένα στάδια, χωρίς ωστόσο να υπάρχει σημαντική μείωση της παραγωγής. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται σε περιοχές με ξερικές συνθήκες, αποφέροντας έτσι πολλαπλά περιβαλλοντικά οφέλη. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑ Α Αδρευσης- Λίπανσης Φίλτρο Αµµου 3 Φίλτρο ιάλυµα υδρολίπανσης Μatrix προσρόφησης Βαρέων Μετάλλων Υπόγεια άρδευση Αντλία υδρολίπανσης Λάµπα UV 4 5 6 7 Τα επεξεργασμένα λύματα του βιολογικού καθαρισμού εισέρχονται στο σύ- 1 στημα μέσω μιας αντλίας Για τις ανάγκες του πειράματος μια α- 2 ντλία προσέθεσε στο φιλτραρισμένο νερό τα βαρέα μέταλλα, ώστε να ελεγχθεί η α- ποτελεσματικότητα του συστήματος. Το φίλτρο άμμου κρατά όλους τους μικροοργανισμούς (BOD, COD και αιω- 3 ρούμενα σωματίδια) που υπάρχουν στα λύματα Το συμβατικό φίλτρο θα κατακρατήσει 4 όλες τις ουσίες που δεν κράτησε το φίλτρο άμμου Το φίλτρο προσρόφησης θα κατακρατήσει τα βαρέα μέταλλα ιάλυµα υδρολίπανσης ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΝΕΤΑΙ... ΛΥΣΗ 5 προϊόν «Το πότισµα λαχανικών από τα απόβλητα βιολογικών καθαρισµών αποτελεί ένα ρεαλιστικό σενάριο», δηλώνει στην «R» ο τακτικός ερευνητής δρ Κωνσταντίνος Χαρτζουλάκης Πλήρης άρδευση Ελεγχόµενη ελλειµατική άρδευση PRD Yδρόµετρο Επιφανειακή άρδευση Υπόγεια άρδευση KOΣΤΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 3.000 Πλήρης άρδευση PRD Realnew Η λάμπα υπεριώδους ακτινοβολίας UV 6 θα καυτηριάσει τυχόν μικροοργανισμούς που κατάφεραν να περάσουν όλες τις γραμμές φιλτραρίσματος Η υδρολίπανση προσθέτει στο νερό ποτίσματος απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία 7 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ Το τελικό, πραγματικό κόστος του συστήματος ανάκτησης ακάθαρτων υδάτων εκτιμάται ότι θα είναι ελαφρώς υψηλότερο από μιας συμβατικής εγκατάστασης πλήρους άρδευσης με σταλακτήρες. Το κόστος αυτό υπολογίζεται περίπου στα 3.000 ευρώ ανά στρέμμα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων. κατανάλωση στα Χανιά. Τα πειράματα διήρκεσαν τρεις καλλιεργητικές περιόδους. Οι ερευνητές μελέτησαν τη δυνατότητα άρδευσης από τα αστικά απόβλητα δευτερογενούς επεξεργασίας του βιολογικού καθαρισμού Χανίων, με την παράλληλη εφαρμογή της τεχνικής ποτίσματος της ελλειμματικής άρδευσης. Μετρήθηκαν διάφορες παράμετροι που αφορούσαν την ποιότητα των παραγόμενων καρπών και τις αντιδράσεις των φυτών. «Για τις ανάγκες του πειράματος και για να δοκιμαστεί το σύστημα σε πιο απαιτητικές καταστάσεις επεξεργασίας, εμπλουτίσαμε τα λύματα με βαρέα μέταλλα όπως αρσενικό, κάδμιο, χαλκό και χρώμιο», επισημαίνει ο Κ. Χαρτζουλάκης. Τα αποτελέσματα «Τα αποτελέσματα του φιλτραρίσματος υπήρξαν θεαματικά. Μόνο σε μία από τις δέκα δειγματοληψίες που έγιναν ανιχνεύθηκαν πληθυσμοί E. Coli, ενώ και στο έδαφος οι δειγματοληψίες έδειξαν πως οι πληθυσμοί κολοβακτηριδίων που κατάφεραν να διαπεράσουν το φιλτράρισμα ήταν μηδαμινοί. Σε σχετική έρευνα μάλιστα που πραγματοποιήθηκε στην Αγγλία, στο πλαίσιο του προγράμματος SAFIR, ανιχνεύθηκαν μεγαλύτεροι πληθυσμοί E. Coli σε συσκευασμένα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ απ ό,τι στις πειραματικές καλλιέργειες», σημειώνει ο Κ. Χαρτζουλάκης. Τα πειράματα πλέον έχουν ολοκληρωθεί σε όλες τις χώρες και σύμφωνα με τον Κ. Χαρτζουλάκη έχουν στεφθεί με επιτυχία και αναμένεται η έναρξη των διαδικασιών για να περάσει το σύστημα στη μαζική παραγωγή. z ΔΡ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤ. ΧΑΡΤΖΟΥΛΑΚΗΣ EΘΙΑΓΕ - ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΡΟΠΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ Μόνη λύση η ανακύκλωση Η γεωργία σήμερα είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής νερού (70% σε παγκόσμιο επίπεδο και πάνω από 80% στις περισσότερες μεσογειακές χώρες) για την παραγωγή τροφίμων, πρώτων υλών αλλά και παροχή εργασίας σε εκατομμύρια κατοίκων των αγροτικών περιοχών. Τόσο η ξηρική όσο και η αρδευόμενη γεωργία υποφέρουν τα μέγιστα από την έλλειψη νερού, με αποτέλεσμα να απειλείται η διαβίωση δισεκατομμυρίων ανθρώπων, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Για να αντιμετωπισθεί η έλλειψη νερού στη γεωργία πρέπει να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα του νερού και να χρησιμοποιηθούν τα υποβαθμισμένης ποιότητας νερά (αλατούχα, επεξεργασμένα υγρά απόβλητα, νερά στράγγισης). Η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων πρέπει να συμβάλει στην υλοποίηση τριών βασικών αρχών, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδατικών πόρων: Στην προστασία του περιβάλλοντος - μείωση της έκλυσης ρύπων και τη διάθεσή τους στους διάφορους υδροφορείς και βελτίωση της ποιοτικής και ποσοτικής τους κατάστασης. Στην οικονομική αποτελεσματικότητα - μείωση της έλλειψης, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα του νερού, βελτιώνοντας την εξοικονόμηση, μειώνοντας τη σπατάλη και εξισορροπώντας μακροχρόνια τη ζήτηση και προσφορά νερού. Στην εξασφάλιση τροφίμων για μερικές χώρες - αύξηση των καλλιεργειών και μείωση των χημικών λιπασμάτων. Η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων είναι μια αποδεκτή πρακτική στην Ευρώπη και την περιοχή της Μεσογείου και σε χώρες με χαμηλές βροχοπτώσεις (Τυνησία, Κύπρος, Ιορδανία, Ισραήλ, κ.ά.).

F Realnew ρεπορτάζ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 11 z ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗ a.polixronaki@realnew.gr Ο ΤΟΜΑΣ ΕΝΤΙΣΟΝ, λίγο πριν πεθάνει, το 1931, είχε πει στον Χένρι Φορντ και τον Χάρβι Φάιερστοουν: «Θα επένδυα τα χρήματά μου στον ήλιο και την ηλιακή τεχνολογία. Τι πηγή ενέργειας! Ελπίζω να μην πρέπει να περιμένουμε την εξάντληση του πετρελαίου και του κάρβουνου για να το κάνουμε». Με αυτές τις φράσεις κατά νου, οι επιστήμονες του Ηλιακού Ινστιτούτου Γιούλιχ (Solar Initut Juelich/SIJ) του Πανεπιστημίου του Ααχεν σχεδίασαν τον ηλιακό πύργο παραγωγής ρεύματος του μέλλοντος. Η συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνικής Θερμοδυναμικής του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής (DLR) της Κολονίας αποδείχθηκε καταλυτική. Ο πύργος, που ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2009, κατασκευάστηκε κοντά στο ηλιακό ινστιτούτο, ώστε να μπορούν να μελετηθούν και άλλες δυνατότητες αξιοποίησής του. Κόστισε 22 εκατομμύρια ευρώ και τα μισά προήλθαν από το κράτος, το οποίο διαβλέπει φυσικά μεγάλες εξαγωγικές προοπτικές σε χώρες με μεγάλη ηλιοφάνεια. Παράγει περίπου 1.500 μεγαβάτ ρεύματος, το οποίο διοχετεύεται στο τοπικό δίκτυο και τροφοδοτεί To σύστηµα παράγει περίπου 1.500 µεγαβάτ, ενέργεια αρκετή για περίπου 400 νοικοκυριά περίπου 400 νοικοκυριά. Το σημαντικότερο βέβαια πλεονέκτημα του νέου ηλιακού πύργου είναι οικολογικό, αφού δεν επιβαρύνει καθόλου την ατμόσφαιρα με διοξείδιο του άνθρακα. Ηλιακός πύργος για καθαρο ρέυμα ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΙΣΤΗ ΙΣΧΥΣ 1,5 MW ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ 800 Kwh/τ.μ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 1.000 MWh ΥΨΟΣ ΠΥΡΓΟΥ 60 μ. ΗΛΙΟΣΤΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 18.000 τ.μ. 22 εκατ. ευρώ ήταν το κόστος κατασκευής του ηλιακού πύργου. Το µισό ποσόν προήλθε από το γερµανικό κράτος, το οποίο διαβλέπει µεγάλες εξαγωγικές προοπτικές σε χώρες µε µεγάλη ηλιοφάνεια Tα κάτοπτρα ακολουθούν την πορεία του ήλιου µεγιστοποιώντας την απορρόφηση της ενέργειας Κινητοί «ηλιοστάτες» Η μεγάλη καινοτομία, σε σχέση με τα σταθερά παραβολικά κάτοπτρα που τοποθετούνται γύρω από ανάλογους πύργους, βρίσκεται στο ότι οι δικοί του «ηλιοστάτες» κινούνται και παρακολουθούν την πορεία του ήλιου, πολλαπλασιάζοντας έτσι την απορρόφηση της θερμικής ενέργειας. Οπως εξηγεί ο διευθυντής του ηλιακού ινστιτούτου, καθηγητής Mπέρναρντ Χόφσμιτ, «όταν λάμπει ο ήλιος, η ακτινοβολία είναι παντού η ίδια. Αυτό σημαίνει ότι οι ηλιοστάτες μπορούν να έχουν την ίδια απόδοση όπως στη Σαχάρα, αν και βρίσκεται χαμηλότερα σε σχέση με την Αφρική. Μπορέσαμε να εκμηδενίσουμε αυτή τη διαφορά, επειδή οι ηλιοστάτες μας μπορούν να κινηθούν σε δύο ή τρεις άξονες». Οι κινούμενοι ηλιοστάτες, οι οποίοι καταλαμβάνουν έκταση ίση με δυόμισι γήπεδα προδιαγραφών FIFA, δηλαδή περίπου 18.000 τ.μ., αντανακλούν τις ακτίνες του ήλιου στον μετατροπέα θερμότητας (αποδέκτη), ο οποίος είναι τοποθετημένος στην κορυφή του ύψους 55 μέτρων πύργου. Εδώ υπάρχει μια ακόμα σημαντικότατη καινοτομία. Πρόκειται για τα ειδικά πορώδη κεραμικά στοιχεία του, τα οποία είναι κατασκευασμένα από καρβίδιο του πυριτίου. Χάρη σε αυτά αναπτύσσονται θερμοκρασίες πάνω από 800 βαθμούς Κελσίου, που θα μπορούσαν να λιώσουν ακόμα και μια πλάκα από ατσάλι. Οι ερευνητές του DLR επέλεξαν αυτό το ιδιαίτερα ανθεκτικό υλικό επειδή είναι τόσο σκληρό όσο το διαμάντι και αντέχει έως τους 1.300 βαθμούς. Είναι, δηλαδή, ιδεώδες για τις υψηλότερες δυνατές θερμοκρασίες που επιδιώκεται να αναπτύσσονται στον ηλιακό πύργο. Στη συνέχεια, θερμαίνεται ο εισαγόμενος εξωτερικός αέρας και παράγεται ατμός στον «εναλλάκτη θερμότητας», ο οποίος βρίσκεται τοποθετημένος ακριβώς πίσω από τον αποδέκτη. Ο ατμός διοχετεύεται, μέσω αντλίας, στον ατμοστρόβιλο, που είναι εγκα- Επάνω, ο ύψους 55 μέτρων πύργος στο Ααχεν της Γερμανίας, ο ο- ποίος αποτελεί την «καρδιά» του συστήματος. Κάτω, τα κινούμενα κάτοπτρά του 18 χιλιάδες τετραγωνικά µέτρα καταλαµβάνουν οι κινούµενοι ηλιοστάτες τεστημένος στη βάση του πύργου. Ετσι, η θερμική ενέργεια μετατρέπεται σε μηχανική και αυτή με τη σειρά της σε ηλεκτρική μέσω μιας γεννήτριας. Οσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία που αναπτύσσεται τόσο αποδοτικότερος γίνεται ο ατμοστρόβιλος και φυσικά έτσι αυξάνεται και η παραγωγή πράσινου ρεύματος. Η ύπαρξη ενός «αποθηκευτή θερμότητας» με κεραμικό επίστρωμα στο μέσον του πύργου, από υλικό ίδιας τεχνολογίας με εκείνο του αποδέκτη, εγγυάται τη συνεχή λειτουργία του ηλιακού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ακόμα και όταν ο ήλιος κρύβεται πίσω από τα σύννεφα. Το κεραμικό επίστρωμα θερμαίνεται από τον ζεστό αέρα, που διοχετεύεται μέσω της αντλίας από την κορυφή του πύργου προς τα κάτω και έτσι αποθηκεύεται η θερμική ενέργεια. Οταν ο ήλιος δεν στέλνει τις πολύτιμες ακτίνες του στους ηλιοστάτες, αντλείται αυτή η ενέργεια και έτσι μπορεί να συνεχιστεί η παραγωγή ρεύματος. Εναλλακτικά, μάλιστα, μελετάται και η αξιοποίηση βιομάζας. Στόχος η Σαχάρα Οσο μεγάλη και αν είναι, όμως, η αποδοτικότητα αυτού του πύργου, η Γερμανία δεν παύει να έχει πολύ μικρή ηλιοφάνεια. Επομένως, τι νόημα είχε η κατασκευή του; Πολύ μεγάλο, κατά τους επιστήμονες, αφού μπορούν επιτόπου να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο τον «αποδέκτη θερμότητας» και να τον προσαρμόσουν σε εναλλασσόμενες καιρικές συνθήκες. Γι αυτό έχει δημιουργηθεί μια ερευνητική πλατφόρμα μέσα στον πύργο, όπου διεξάγονται επίσης και διάφορα άλλα πειράματα, όπως λ.χ. για την παραγωγή υδρογόνου με τη βοήθεια του ήλιου. O Ελληνας επιστήμονας δρ Σπύρος Αλεξόπουλος, ο οποίος συμμετέχει στις έρευνες, ηγείται της ομάδας προσομοίωσης συστημάτων ηλιακού πύργου και είναι υπεύθυνος του προγράμματος για τη δημιουργία ενός υβριδικού συστήματος με καύση φυσικού αερίου. Οι επιστημονικές ανησυχίες όμως του Πανεπιστήμιου του Ααχεν αφορούν και σε άλλα γεωγραφικά πλάτη και μήκη της Γης. Ερευνάται, για παράδειγμα, και η δυνατότητα αξιοποίησης της θερμότητας που εκπέμπει η άμμος της ερήμου.

12 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 Realnew Και φέτος καθαρίζουμε τις ακτές! Από την 1η Μαΐου το ίκτυο Μεσόγειος SOS συντονίζει τη 15η πανελλαδική εκστρατεία καθαρισµών 256 Συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη ΓΙΑ 15η συνεχή χρονιά, το Δίκτυο Μεσόγειος SOS συντονίζει την πανελλαδική εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών παράκτιων και άλλων φυσικών περιοχών «Καθαρίστε τη Μεσόγειο 2010», η οποία θα ξεκινήσει την 1η Μαΐου και θα διαρκέσει έναν μήνα, με πρώτιστο σκοπό την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών, αλλά και την κινητοποίηση του κράτους. Η ανακήρυξη από τα Ηνωμένα Εθνη του 2010 ως Διεθνούς Ετους Βιοποικιλότητας αντικατοπτρίζει τη δυσμενή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η βιοποικιλότητα σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και μεσογειακό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό και καθώς η ρύπανση αναδεικνύεται ως ο τρίτος κατά σειρά κίνδυνος για τη βιοποικιλότητα στα εσωτερικά ύδατα και το θαλάσσιο περιβάλλον, η φετινή εκστρατεία δίνει έμφαση: Στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οικοσυστήματα και είδη, εξαιτίας της απόρριψης σκουπιδιών. Στην ανάγκη ενσωμάτωσης της προστασίας της βιοποικιλότητας σε όλες τις τομεακές πολιτικές. φορείς από όλη την Ελλάδα συµµετείχαν στην εκστρατεία του 2009 ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΟΗΕ ΜΕ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ REAL NEWS Στην ανάδειξη του προβλήματος των «χωματερών» στον βυθό της θάλασσας. Στη συστηματική καταγραφή και ανακύκλωση των απορριμμάτων. Στην προστασία και βιώσιμη διαχείριση των φυσικών περιοχών. Στην ενημέρωση για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην παράκτια ζώνη, στα φυσικά οικοσυστήματα και τα είδη που φιλοξενούν. Στην ανάδειξη και προώθηση «πράσινων» επαγγελμάτων που εξασφαλίζουν την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών με τη βιώσιμη διαχείριση των οικοσυστημάτων. Στην προώθηση του βιώσιμου τουρισμού και την ανάδειξη της σπουδαιότητάς του για την αναβάθμιση και αναζωογόνηση των τοπικών κοινωνιών. Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ τελεί υπό την αιγίδα του Προγράμματος των Ηνωμέ- Εθνών για το Περιβάλλον - Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης (UNEP Hνων MAP) και πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία του Προγράμματος Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας AMSTEL ECO. Χορηγοί επικοινωνίας είναι η ΕΡΤ Α.Ε., το ραδιόφωνο Real FM καθώς και η εφημερίδα Real new με το Real planet, που θα καλύπτει με δημοσιεύματά του την προσπάθεια αυτή καθ όλη τη διάρκεια της υλοποίησής της. Υποστηρικτές της εκστρατείας για τη μεταφορά και παροχή του υλικού είναι η ΤΝΤ και η Alaka Γίγας. πλήθος Κατά τη διάρκεια της περυσινής εκστρατείας, ο αριθ- µός των εθελοντών ξεπέρασε κάθε προηγούµενο, καθώς περισσότεροι από 17.500 πολίτες έδωσαν δυναµικό «παρών», συµµετέχοντας στον καθαρισµό 279 φυσικών περιοχών σε όλη την Ελλάδα 2006 Από το 2006, η εκστρατεία έχει την επιστηµονική υποστήριξη του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τµή- µατος Γεωλογίας του Πανεπιστηµίου Πατρών (ΕΘΑΓΕΦΩ) Εντυπωσιακή συμμετοχή Κατά τη διάρκεια της περυσινής εκστρατείας, ο αριθμός των εθελοντών ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, καθώς περισσότεροι από 17.500 πολίτες έδωσαν δυναμικό «παρών». Συμμετέχοντας στον καθαρισμό 279 φυσικών περιοχών (ακτές, βυθός, όχθες ποταμών/λιμνών, πάρκα, άλση κ.ά.) σε όλη την Ελλάδα, εξέφρασαν με τον δικό τους τρόπο την επιθυμία τους να αποτελέσουν μέρος της λύσης του περιβαλλοντικού προβλήματος και να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους σε ένα βιώσιμο μέλλον. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δικτύου Μεσόγειος SOS, στην εκστρατεία του 2009 συμμετείχαν 256 φορείς από 36 νομούς της Ελλάδας, εκ των οποίων 116 σχολεία, 56 σύλλογοι (καταδυτικοί, αλιευτικοί, ιστιοπλοϊκοί κ.ά.), 35 δήμοι, 19 επιχειρήσεις, 5 πρωτοβουλίες πολιτών - ΜΚΟ, 21 μεμονωμένοι φορείς, καθώς και 4 πανεπιστήμια. Eπιστημονική υποστήριξη Από το 2006, η εκστρατεία έχει την επιστημονική υποστήριξη του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών (ΕΘΑΓΕΦΩ). Οι συνεργάτες του εργαστηρίου έχουν αναλάβει την επεξεργασία των δεδομένων που καταγράφουν οι εθελοντές, σχετικά με το είδος και τις πιθανές πηγές των απορριμμάτων. Μάλιστα, από πέρυσι η εκστρατεία πήρε και μία νέα διάσταση, καθώς έδωσε έμφαση στο ζήτημα των υποθαλάσσιων «χωματερών», πραγματοποιώντας υποβρύχιους καθαρισμούς με τη βοήθεια δυτών, αλλά και καταγράφοντας εικόνες βυθού με τη χρήση κατευθυνόμενου υποβρύχιου οχήματος (ROV). Βάσει των καταγραφών που πραγματοποιήθηκαν την προηγούμενη χρονιά σε 28 παραλίες, την πρώτη θέση μεταξύ των απορριμμάτων κατέχει ο «συνήθης ύποπτος», το πλαστικό (37 %), ενώ ακολουθούν το χαρτί και το γυαλί (12 % και 7 %, αντίστοιχα). Τα στοιχεία αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν στη συνέχεια για την κατάστρωση διαχειριστικών σχεδίων, με σκοπό την πρόληψη και τον περιορισμό των απορριμμάτων στις πηγές τους. Την έναρξη της 15ης πανελλαδικής εκστρατείας εθελοντικών καθαρισμών παράκτιων και άλλων φυσικών περιοχών «Καθαρίστε τη Μεσόγειο 2010» (1-31 Μαΐου 2010) κηρύσσει το Δίκτυο Μεσόγειος SOS με συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιεί την Τετάρτη 28 Απριλίου στις 11:00. Διακεκριμένοι επιστήμονες θα αναφερθούν στα προβλήματα και τις πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα παράκτια και θαλάσσια οικοσυστήματα της χώρας, ενώ εκπρόσωποι της οργάνωσης θα παρουσιάσουν τον αναλυτικό απολογισμό της εκστρατείας του 2009 και θα ανακοινώσουν τους στόχους και τους συντελεστές της φετινής προσπάθειας. ^ ΠΟΤΕ: Τετάρτη 28 Απριλίου και ώρα 11:00 ^ ΠΟΥ: Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας, Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, Φραγκούδη 11 και Αλ. Πάντου 11, Καλλιθέα ^ INFO: www.medo.gr/ ^ ΔΗΛΩΣΤΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Οσοι ενδιαφέρονται να οργανώσουν έναν εθελοντικό καθαρισμό στην περιοχή τους μπορούν να επισκεφτούν την ιστοσελίδα του Δικτύου Μεσόγειος SOS (www. medo.gr) και να δηλώσουν συμμετοχή συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα ή «κατεβάζοντας» και αποστέλλοντας τη φόρμα μέσω email στο nature@medo. gr ή με φαξ στο 210 8228795. Σε περίπτωση που δεν βρίσκετε παρέα, μείνετε συντονισμένοι μέσω της ιστοσελίδας του Δικτύου Μεσόγειος SOS, προκειμένου να ενημερώνεστε για καθαρισμούς που γίνονται στην περιοχή σας.

Realnew ρεπορτάζ KYΡIAKH 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 13 Zωγραφίζοντας την καταστροφή Ο Γερµανός καλλιτέχνης Χέρµαν Μπλάουτ καταγγέλλει την περιβαλλοντική υποβάθµιση της Ελλάδας z TΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΧΑΪΝΗ a.chaini@realnew.gr «ΜΕΓΑΛΩΣΑ στη Γερμανία και ήρθα στην Ελλάδα ως ώριμος άνδρας, το 1965. Τότε στη χώρα μου είχε ξεκινήσει ήδη έντονη βιομηχανική ανάπτυξη, όμως υπήρχε η ανάλογη μέριμνα ώστε να μην καταστραφεί το περιβάλλον», εξομολογείται ο Γερμανός ζωγράφος Χέρμαν Μπλάουτ, πολιτογραφημένος Ελληνας από το 1999. Αφορμή, η νέα του έκθεση «Το μέλλον που χάσαμε;» που φιλοξενείται αυτές τις ημέρες σε γκαλερί της Αθήνας. Εργα που προέκυψαν ύστερα από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 και μέσω των οποίων ο καλλιτέχνης επιδιώκει να ανοίξει έναν διάλογο ανάμεσα στην ελπίδα και την απελπισία, ανάμεσα στον παράδεισο και στην κόλαση που άφησαν πίσω τους οι φλόγες. «Τότε έφτιαξα τον πρώτο πίνακα της σειράς», εξηγεί ο Χ. Μπλάουτ, ο οποίος είδε τη φωτιά να πλησιάζει το σπίτι του στα βόρεια Μελίσσια. «Δεν πρόκειται για έλλειψη γραφικότητας ή ομορφιάς. Το πράσινο είναι απαραίτητο και τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, κινδυνεύει». Το δίπολο ομορφιά/καταστροφή κυριαρχεί και στον τρόπο παρουσίασης των έργων: Από τη μια μεριά εκτίθενται έργα με λιτές γεωμετρικές φόρμες, με την εκρηκτική ομορφιά της φύσης και τη χαρά της ζωής. Και από την άλλη, πίνακες με ρεαλιστική γραφή σε τόνους γκρι και μαύρου που αποτυπώνουν την ασχήμια και την απελπισία της καταστροφής. Στα 45 χρόνια που ζει στην Ελλάδα, ο who i who Ο Χέρµαν Mπλάoυτ γεννήθηκε το 1939 στο Ιλερτίσεν της Γερ- µανίας. Σπούδασε ζωγραφική, γλυπτική και γραφικές τέχνες στο Μόναχο και στο Αµβούργο. Εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα το 1965 και το 1999 απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα. Εχει κάνει 57 ατοµικές εκθέσεις και έχει συµµετάσχει σε πολλές οµαδικές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Χέρμαν Μπλάουτ έχει δει πολλά και κυρίως υπήρξε μάρτυρας της σταδιακής αλλά ραγδαίας καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας που αγάπησε και τελικά επέλεξε για τόπο μόνιμης διαμονής. Ζήτημα παιδείας Θεωρεί ότι σοβαρότερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η έλλειψη παιδείας. «Πατριωτισμός είναι να αγαπάς τη χώρα σου, να τη φροντίζεις και όχι να την καταστρέφεις», λέει χαρακτηριστικά. «Το παιδί πρέπει να μάθει από μικρό ότι δεν έχει μόνο δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις, ότι πρέπει να φροντίζει εκτός από 2007 Οι πυρκαγιές του 2007 ενέπνευσαν τη νέα του έκθεση «Το µέλλον που χάσαµε;» τον δικό του χώρο και αυτόν που ανήκει σε όλους». Η καταστροφή του περιβάλλοντος, προσθέτει, έχει επιπτώσεις και στον ψυχισμό του ανθρώπου: «Η επέκταση των πόλεων έχει αλλάξει τον τρόπο ζωής των Ελλήνων, πλέον δεν υπάρχει η επικοινωνία που είχαμε στα χωριά, αλλά επικρατεί η αποξένωση». Ωστόσο, δεν χάνει την αισιοδοξία του: «Το κλειδί βρίσκεται στο ερωτηματικό του τίτλου της έκθεσης», σημειώνει. «Είναι η σπίθα της ελπίδας που υπάρχει ακόμη. Οταν φτάνει κοντά στην καταστροφή, ο κόσμος ευαισθητοποιείται περισσότερο». x και INFO: Η ατομική έκθεση του Χέρμαν Μπλάουτ «Το μέλλον που χάσαμε;» φιλοξενείται στην αίθουσα τέχνης «Εκφραση - Γιάννα Γραμματοπούλου» (Βαλαωρίτου 9α, Αθήνα) μέχρι τις 30 Απριλίου. Ωρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 11:00-14:00, 18:00-21:00, Σάββατο απόγευμα, Κυριακή Δευτέρα κλειστά.

14 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 Realnew ατζέντα Καθαρά Δάση 2010 Εθελοντικός καθαρισµός σε Αττική και Σκόπελο ΕΝΑ ΜΑΚΡΟΠΝΟΟ πρόγραμμα εθελοντικής εργασίας ξεκινά από τον Απρίλιο το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), στο πλαίσιο της υλοποίησης ενεργειών που στοχεύουν στην προστασία και τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας της χώρας μας. Με το «Πράσινη Δράση - Καθαρά Δάση» δίνει την ευκαιρία στους πολίτες να συμβάλουν ενεργά σε δράσεις εθελοντικής υπηρεσίας και παράλληλα παροτρύνει τις τοπικές κοινωνίες να αναπτύξουν συνεργασίες καθώς και να αναλάβουν πρωτοβουλίες διοργάνωσης περιβαλλοντικών δράσεων. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1. ΔΑΣΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΣΧΙΝΙΑ - ΜΑΡΑΘΩΝΑ Κυριακή 25 Απριλίου 2010: Με τη συμμετοχή ενεργών πολιτών και εκπροσώπων εθελοντικών οργανώσεων Δευτέρα 26 Απριλίου 2010: Με τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Τρίτη 27 Απριλίου 2010: Με τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ^ ΠΟΥ: Συνάντηση στο Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο Σχινιά ^ ΠΟΤΕ: Ωρα 10:00 π.μ. ^ INFO: Διατίθενται λεωφορεία για τη δωρεάν μετακίνηση του κοινού από τις 9:00 έως τις 9:30 π.μ. από τους σταθμούς μετρό Δ. Πλακεντίας και ΗΣΑΠ Κηφισιάς 2. ΔΑΣΗ ΤΗΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ Παρασκευή 7 Μαΐου 2010: Δασική Διαδρομή, Σκόπελος προς Γλυστέρι Σάββατο 8 Μαΐου 2010: Δασική Διαδρομή, Γλώσσα προς Αγιο Ιωάννη Κυριακή 9 Μαΐου 2010: Δασική Διαδρομή, Ιερά Μονή Αγίας Βαρβάρας προς Αγιο Ταξιάρχη, με τη συμμετοχή ενεργών πολιτών και εκπροσώπων εθελοντικών οργανώσεων Δευτέρα 10 Μαΐου 2010: Δασική Διαδρομή, Παλιό Κλήμα προς Λουτράκι με τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ^ ΠΟΤΕ: Ωρα συνάντησης 9:30 π.μ. ^ INFO: Πληροφορίες για τα σημεία συνάντησης στο τηλ.: 24240 23220. Νέα προϊόντα από τη Rolco Η σειρά απορρυπαντικών Planet εμπλουτίζει την γκάμα της με τέσσερα νέα συμπυκνωμένα μαλακτικά ρούχων με ενεργά φυτικά συστατικά. Τα νέα προϊόντα ενισχύουν τη φιλοσοφία της σειράς για σεβασμό στο περιβάλλον, καθώς με τη χρήση τους μειώνονται κατά 46% οι εκπομπές CO 2 στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον, η σειρά συμπυκνωμένων μαλακτικών Planet αποτελείται από τέσσερα σπάνια αρώματα, εξασφαλίζοντας μοναδική απαλότητα στα ρούχα. Χάρη στην τεχνογνωσία της και την πολυετή εμπειρία του τμήματος Ερευνας και Ανάπτυξης που διαθέτει, η Rolco συνεχίζει να δημιουργεί προϊόντα που σέβονται το περιβάλλον και τον άνθρωπο. BRAVO στη Βιώσιμη Ανάπτυξη Ξεκινά η δεύτερη φάση των Βραβείων Βιώσιμης Ανάπτυξης - Sutainability Award BRAVO που αφορά τη σηματοδότηση όλων των κοινωνικών απολογισμών από τις εταιρείες και την αξιολόγησή τους από τους υπόλοιπους 120 συμμέτοχους, εκπροσώπους των θεσμικών φορέων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των μέσων ενημέρωσης, των επιχειρηματικών ενώσεων, των ενώσεων των καταναλωτών καθώς και των μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Τη διαδικασία συντονίζει το QualityNet Foundation. ^ ΠΟΤΕ: Η απονομή των Βραβείων Βιώσιμης Ανάπτυξης BRAVO θα πραγματοποιηθεί στις 3 Ιουνίου 2010 ^ ΠΟΥ: Περιστύλιο του Ζαππείου Μεγάρου ^ INFO: www.utainabilityaward.gr, τηλ.: 210 6891524 και ifratzekaki@qualitynet.gr

Realnew πλανήτης Γη ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 15 j ΣΚΟΝΗ Η ηφαιστειακή σκόνη από την Ισλανδία δεν επηρεάζει μόνο τις αερομεταφορές. Τα μικρά αρνιά μπορεί να πεθάνουν αν την εισπνεύσουν. Ετσι, πρέπει να προφυλαχθούν. r ΕΥΗΝΟΣ Συνεχίζονται οι αμμοληψίες σε εκτεταμένα τμήματα της κοίτης του Εύηνου, δεύτερου σε μέγεθος ποταμού της δυτικής Ελλάδας. ΝΕΡΟ ΜΕ ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ Με το μπιτόνι στα χέρια, τα παιδιά περιμένουν τη σειρά τους για να προμηθευτούν λίγο νερό στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο. Η έντονη ξηρασία που έχει πλήξει την περιοχή έχει μειώσει δραματικά τις ποσότητες πόσιμου νερού, αναγκάζοντας την κυβέρνηση της χώρας να το διανέμει με δελτίο. Μερικές περιοχές έχουν τρεχούμενο νερό μόνο μία φορά την εβδομάδα. n ΕΛ ΝΙΝΙΟ Πατέρας και γιος διασχίζουν ξερά χωράφια στη Μανίλα. Το φαινόμενο Ελ Νίνιο χτύπησε τις Φιλιππίνες προκαλώντας έντονη ξηρασία και μείωση των υδάτινων αποθεμάτων. r ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ «Σταματήστε τα πειράματα στις μαϊμούδες», αναγράφει το πανό των Βέλγων διαδηλωτών που διαμαρτύρονται για την αποτρόπαια, αλλά κερδοφόρα, πρακτική. n ΠΑΓΟΣ Η άνοιξη μπήκε για τα καλά στην Ελλάδα, στη Ρωσία, όμως, ο χειμώνας συνεχίζεται και κρατά εγκλωβισμένα τα πλοία στον παγωμένο ποταμό Κατάνγκα. r ΑΛΕΠΟΥΔΑΚΙ Υπάλληλος του ζωολογικού κήπου της πόλης Κρασνογιάρσκ της Ρωσίας κρατά στο χέρι του ένα νεογέννητο -και σπανιότατο- κόκκινο αλεπουδάκι.