ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ & ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 (1ο ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ) ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ & ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 6 4 2 0-2 -4-6 -8-10 -12 α τρ 07 Ετήσιος ρυθμός μεταβολής πραγματικού ΑΕΠ Ελλάδας-Ευρωζώνης (%) β τρ 08 γ τρ 09 Πηγή: Eurostat. δ τρ 10 Ευρωζώνη α τρ 12 Ελλάδα β τρ 13 γ τρ 14 δ τρ 15 ΕΛΛΑΔΑ Με βάση την πρώτη εκτίμηση για το ΑΕΠ του δ τριμήνου το 2015 η Ελλάδα επέστρεψε σε περίοδο ύφεσης. Συνολικά το 2015 το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά -0,7% έναντι αύξησης κατά 0,7% το 2014, ενώ ταυτόχρονα ύστερα από μια περίοδο 6 τριμήνων, από την αρχή του 2014, έχουμε για δυο συνεχόμενα τρίμηνα μείωση του ΑΕΠ σε ετήσια βάση. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το δ τρίμηνο του 2015 καταγράφεται μείωση κατά -0,6% σε τριμηνιαία βάση, μικρότερη της αναμενόμενης (-1,0% QoQ), ωστόσο η αναθεώρηση κυρίως των στοιχείων του γ τριμήνου και η μεγαλύτερη της αρχικής εκτίμησης μείωση του ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση (-1,4% QoQ έναντι -0,9% QoQ), διατηρεί για το 2016 αμετάβλητο το αρνητικό carry over effect στο -1,1%, και συνακόλουθα τις εκτιμήσεις μας για ύφεση σε εύρος -1,0% με 0,0%. Παράλληλα, οι αποπληθωριστικές πιέσεις εμμένουν με μεγάλη ένταση, παρά την αύξηση των φορολογικών συντελεστών σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2015. Ειδικότερα ο δείκτης τιμών καταναλωτή τον Ιανουάριο περιορίστηκε κατά -1,9% σε μηνιαία βάση και ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -0,7%. Επίσης τον Ιανουάριο ο ΕνΔΤΚ επέστρεψε σε οριακά αρνητικό έδαφος (-0,1% YoY, Δεκ. 15: 0,4% YoY). Αντίθετα, ύστερα από μια μακρά περίοδο ύφεσης ο δείκτης παραγωγής στη βιομηχανία αυξήθηκε το 2015 ενώ συγκεκριμένα ο δείκτης στη μεταποίηση βελτιώθηκε για δεύτερο συνεχές έτος. Τράπεζα Πειραιώς Οικονομική Ανάλυση & Επενδυτική Στρατηγική researchdivision@piraeusbank.gr Bloomberg: <PBGR> Βασ. Σοφίας 94 & Κερασούντος 1 115 28, Αθήνα Τηλ: (+30) 210 328 8187 Φάξ: (+30) 210 3739580 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Τα στοιχεία του Ιανουαρίου για την οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ ήταν καλύτερα έναντι των προσδοκιών. Ανάλογη συνέχεια θα συμβάλλει σε υψηλότερο ρυθμό μεγέθυνσης του πραγματικού ΑΕΠ κατά το α τρίμηνο σε σύγκριση με ό,τι αναμενόταν πριν από έναν περίπου μήνα όταν οι πολύ κακές καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν επιβάρυναν την οικονομική δραστηριότητα. Παράλληλα, αυξάνεται ο προβληματισμός της FED για την αναγκαιότητα ενδεχόμενης νέας αύξησης του παρεμβατικού επιτοκίου, λόγω της αυξημένης μεταβλητότητας που σημειώθηκε στις διεθνείς αγορές. Επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του β εξαμήνου του 2015 στην Ευρωζώνη, ενώ επιπλέον τα στοιχεία του Δεκεμβρίου για τη βιομηχανική παραγωγή κατέδειξαν ανησυχητική συρρίκνωση. Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με την εμμονή του πληθωρισμού σε πολύ χαμηλό επίπεδο αυξάνουν την πιθανότητα για την ΕΚΤ να προχωρήσει σε περαιτέρω χαλάρωση της ακολουθούμενης νομισματικής πολιτικής της στην ερχόμενη συνεδρίαση του Μαρτίου.
ΕΛΛΑΔΑ Ύφεση -0,7% το 2015, διατήρηση στο ίδιο επίπεδο του αρνητικού carry over effect και των προβλέψεών μας για οριακή ύφεση το 2016. Το ελληνικό Δημόσιο άντλησε μέσω ΕΓΕΔ 1,4 δισεκ. Στο 24,6% το ποσοστό ανεργίας τον Νοέμβριο. Στο -1,9% ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο. Αύξηση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής το Δεκέμβριο. Αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας τον Νοέμβριο. Μείωση του δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία το Δεκέμβριο. Στις 12/02 η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε την πρώτη εκτίμηση για το ΑΕΠ του δ τριμήνου, ενώ αναθεώρησε τις εκτιμήσεις για τα προηγούμενα τρίμηνα, κυρίως για το γ τρίμηνο. Συγκεκριμένα, το δ τρίμηνο του έτους, με βάση τα εποχικά εξομαλυμένα στοιχεία, το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά - 0,6% σε τριμηνιαία βάση και κατά -1,9% σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα, το γ τρίμηνο αναθεωρήθηκε από -0,9% σε -1,4% σε τριμηνιαία βάση και από -1,1% σε -1,9% σε ετήσια βάση. Συνακόλουθα, κατά το 2015 καταγράφεται πάλι, μετά την ανάπτυξη κατά 0,7% της ελληνικής οικονομίας το 2014, ύφεση της τάξεως του -0,7% ΥοΥ. Ύστερα από μια περίοδο 6 τριμήνων από την αρχή του 2014 έχουμε για δυο συνεχόμενα τρίμηνα μείωση σε ετήσια βάση του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, το ονομαστικό ΑΕΠ περιορίστηκε κατά -0,7% σε τριμηνιαία βάση και κατά -2,0% σε ετήσια. Το 2015 το ονομαστικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά -1,2% σε σχέση με την πτώση κατά -1,6% το 2014. (Τα αναλυτικά στοιχεία του ΑΕΠ θα δημοσιοποιηθούν στις 29/02). Η πρόβλεψή μας για το 2016 παραμένει αμετάβλητη, αναμένοντας ύφεση σε εύρος -1,0% με 0,0%. Ειδικότερα με βάση τα στοιχεία, η μείωση το δ τρίμηνο κατά -0,6% σε τριμηνιαία βάση, είναι μικρότερη εκείνης στην οποία είχαμε βασίσει την πρόβλεψή μας (-1,0% QoQ), όμως η μείωση του γ τριμήνου κατά -1,4% QoQ είναι μεγαλύτερη της προηγούμενης εκτίμησης (-0,9% QoQ). Συνακόλουθα, το αρνητικό carry over effect -1,1% διατηρείται αμετάβλητο για το 2016, και συνακόλουθα και οι προβλέψεις μας. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. ΑΕΠ (ετήσια & τριμηνιαία % μεταβολή) Ποσοστό ανεργίας (%) Στις 10 Φεβρουαρίου το ελληνικό Δημόσιο έχει πραγματοποιήσει, μέσω των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς, μία δημοπρασία ΕΓΕΔ 13 εβδ. αντλώντας συνολικά 1,4 δισεκ. με απόδοση 2,70% (προηγούμενη 2,70%), ενώ η έκδοση καλύφθηκε 1,3 φορές (προηγούμενη 1,3 φορές). Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Πληθωρισμός Τον Νοέμβριο το ποσοστό ανεργίας, σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, διαμορφώθηκε στο 24,6% έναντι 25,9% τον Νοε. 14 (Οκτ. 15: 24,7%). Σε ετήσια βάση, οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν κατά 81,8 χιλ. άτομα (2,3% ΥοΥ) και οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 55,9 χιλ. άτομα (-4,5% YoY). Επίσης, περιορίστηκαν κατά 70,8 χιλ. άτομα οι οικονομικά μη ενεργοί (-2,1% YoY). Τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,9% ΥοΥ (Ιαν. 15: - 1,4%, Δεκ. 15: +0,1%). Σε ετήσια βάση καταγράφεται πτώση του δείκτη τιμών στις περισσότερες ομάδες με την μεγαλύτερη να παρατηρείται στην ένδυση και υπόδηση (-9,5%) και στη στέγαση (-3,7%). Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. 2
Αναφορικά με τις εξελίξεις σε επιμέρους τομείς της οικονομίας, βάσει στοιχείων της ΕΛΣΤΑT: Επίπτωση από τους επιμέρους δείκτες στην ετήσια μεταβολή του Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής Το Δεκέμβριο, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής αυξήθηκε 5,2% ΥοΥ (Δεκ. 14: -2,7%,). Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα της ανόδου όλων των επιμέρους δεικτών: της μεταποίησης, της παραγωγής ηλεκτρισμού, των ορυχείων-λατομείων και της παροχή νερού. Σύμφωνα με τα εποχικά εξομαλυμένα στοιχεία ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής αυξήθηκε κατά 1,4% σε μηνιαία βάση. Συνολικά το 2015 ο δείκτης παραγωγής στη βιομηχανία αυξήθηκε κατά 0,6% για πρώτη φορά από το 2007, ενώ συγκεκριμένα ο δείκτης μεταποίησης αυξήθηκε για δεύτερο κατά σειρά έτος (1,2%, 2014:1,8%). Τον Νοέμβριο, ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών (σύνολο ιδιωτικών-δημοσίων) αυξήθηκε κατά 7,2% ΥοΥ (Νοε. 14: -30,9% ΥοΥ), ενώ μειώθηκαν η επιφάνεια (σε m 2 ) και ο όγκος (σε m 3 ) κατά -2,1% ΥοΥ και -4,0% ΥοΥ αντίστοιχα. Σε επίπεδο ενδεκάμηνου, ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών μειώθηκε κατά -1,5% ΥοΥ, ωστόσο η επιφάνεια και ο όγκος αυξήθηκαν κατά 5,2% και 28,9% υποδηλώνοντας ότι υπάρχουν μεμονωμένες άδειες μεγάλης επιφάνειας. Το Δεκέμβριο, ο δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία μειώθηκε κατά 6,8% ΥοΥ (Δεκ. 14: -12,3% ΥοΥ), κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης στις τιμές των ενεργειακών αγαθών (-28,7% ΥοΥ, Δεκ. 14: -36,5% ΥοΥ). Συνολικά το 2015 σημειώθηκε πτώση κατά 10,5% (2014:-3,7%). Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research. Σκοπός του ΔΒΠ είναι η σύγκριση του μεγέθους (όγκου) της εκάστοτε τρέχουσας μηνιαίας παραγωγής προς την αντίστοιχη παραγωγή μιας δεδομένης σταθερής περιόδου, η οποία λαμβάνεται ως βάση. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Οικοδομική δραστηριότητα (6μηνο κινητό άθροισμα) Δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία (ετήσια % μεταβολή) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. 3
ΕΥΡΩΖΩΝΗ Αύξηση κατά 0,3% του πραγματικού ΑΕΠ το δ σε σχέση με το γ τρίμηνο. Αποθαρρυντική η εξέλιξη της βιομηχανικής παραγωγής το Δεκέμβριο. Τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης με το γ τρίμηνο φαίνεται πως διατήρησε η οικονομία της Ευρωζώνης κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat. Αναλυτικότερα, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε σε σχέση με αυτό του γ τριμήνου του 2015 κατά 0,3%, όσο γενικά αναμενόταν και ήταν το γ τρίμηνο. Από τις τέσσερις μεγαλύτερες χώρες, τον ισχυρότερο ρυθμό ανόδου εμφανίζει η Ισπανία (0,8%), έπεται η Γερμανία (0,3%) και ακολουθούν η Γαλλία (0,2%) και η Ιταλία (0,1%). Σε σχέση με το δ τρίμηνο του 2014, το ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 1,5% έναντι 1,6% το γ τρίμηνο. Αρνητικά εξέπληξαν την αγορά τα τελευταία στοιχεία για τη βιομηχανική παραγωγή (εξαιρουμένων των κατασκευών) που αφορούσαν το Δεκέμβριο. Ειδικότερα, συγκριτικά με το Νοέμβριο μειώθηκε κατά 1,0% (Νοέμ. 15: -0,5%), υστερώντας σημαντικά έναντι της μέσης εκτίμησης της αγοράς που προέβλεπε άνοδό της κατά 0,3%. Τη μεγαλύτερη μείωση παραγωγής εμφάνισαν οι τομείς της ενέργειας και των κεφαλαιoυχικών προϊόντων. Περισσότερο αποθαρρυντικό, όμως, ήταν το ότι η μείωση αφορούσε τη μεγάλη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών με τις τρεις ισχυρότερες οικονομίες (Γερμανία, Αγγλία και Γαλλία) να καταγράφουν ποσοστό πτώσης υψηλότερο από το μέσον όρο (-1,3%, -1,1% και -1,7% αντίστοιχα). Σε τριμηνιαία βάση, η βιομηχανική παραγωγή περιορίστηκε κατά 0,2% (γ τρίμ. 15: 0,2%). Μικρή συρρίκνωση του πλεονάσματος του εμπορικού ισοζυγίου της Ευρωζώνης καταγράφηκε το Δεκέμβριο. Συγκεκριμένα, βάσει των εποχικά προσαρμοσμένων στοιχείων, το πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 21,0 δισ. έναντι 22,6 δισ. το Νοέμβριο και που γενικά αναμενόταν, ως συνέπεια της ελαφράς μείωσης των εξαγωγών (-0,3%) και της ανόδου των εισαγωγών (0,8%). Ωστόσο, το εμπορικό πλεόνασμα κατά το δ τρίμηνο ήταν αυξημένο κατά 3,0% σε σχέση με το γ τρίμηνο, ενώ συνολικά το 2015 ήταν αυξημένο κατά 33,5% σε σχέση με το 2014. 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0-0.2-0.4-0.6 Πραγματικό ΑΕΠ Πηγή: TR Datastream & Bloomberg. 10.0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Real GDP (%, Q/Q) (LHS) Real GDP (%, Y/Y) (RHS) Βιομηχανική Παραγωγή (ετήσιος ρυθμός μεταβολής) -5.0 Ιαν-11 Ιουλ-11 Ιαν-12 Ιουλ-12 Ιαν-13 Ιουλ-13 Ιαν-14 Ιουλ-14 Ιαν-15 Ιουλ-15 25 20 15 10 5.0 0.0 Εμπορικό Ισοζύγιο (SA) 3 2 1 0-1 -2 Τον ίδιο μήνα η κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε σε μηνιαία βάση κατά 0,6% (Νοέμ. 15: 0,9%) και σε ετήσια κατά 0,4% (Νοέμ. 15: 0,3%). Αντίθετα, σε επίπεδο τριμήνου, ο δείκτης κατέγραψε άνοδο 0,7% συγκριτικά με το γ τρίμηνο (γ τρίμ. 15: -0,4%). 5 0 Ιαν-14 Ιουλ-14 Ιαν-15 Ιουλ-15 4
ΗΠΑ Έντονος προβληματισμός στη Fed για τη σκοπιμότητα της ενδεχόμενης νέας αύξησης του παρεμβατικού της επιτοκίου. Μικρή μείωση του πρόδρομου δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης εκτιμάται το Φεβρουάριο. Άνοδος της βιομηχανικής παραγωγής και των λιανικών πωλήσεων τον Ιανουάριο. Δεν έκρυβε εκπλήξεις, αναφορικά με την άσκηση της νομισματικής πολιτικής στο προσεχές μέλλον, η τακτική ανά εξάμηνο ομιλία της προέδρου της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) στην αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου. Ειδικότερα, η κα. Γέλεν επανέλαβε ότι η πορεία της ανόδου του βασικού επιτοκίου της Fed δεν είναι προκαθορισμένη αλλά προσδιορίζεται αποκλειστικά από την εξέλιξη των οικονομικών δεδομένων. Όμως, αναγνώρισε ότι η πρόσφατη επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της ανατίμησης του δολλαρίου, θα μπορούσε να πλήξει το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας και να επιδράσει αρνητικά την απασχόληση. Επισήμανε ότι το ενδεχόμενο μιας απότομης επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης στην Κίνα δεν επιβεβαιώνεται από τα πιο πρόσφατα σχετικά στοιχεία αλλά εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με την αποδυνάμωση του κινεζικού νομίσματος, τη συνακόλουθη αβεβαιότητα στις αγορές και τις επιδράσεις του στο ρυθμό ανάπτυξης άλλων αναπτυσσόμενων κρατών. Παράλληλα, τόνισε τη βελτίωση που έχει καταγραφεί τον τελευταίο χρόνο στην αγορά εργασίας. Τέλος, εξακολουθεί να αναμένει επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα καθώς σταδιακά θα εξαλείφεται η επίδραση των μειωμένων τιμών της ενέργειας και των εισαγόμενων προϊόντων, ενώ παράλληλα θα αυξάνονται και οι μισθοί. Ένδειξη ότι κατά το προσεχές διάστημα οι πληθωριστικές πιέσεις θα παραμείνουν ιδιαίτερα ήπιες παρέχει η εξέλιξη του δείκτη τιμών παραγωγού που τον Ιανουάριο εξακολούθησε να κινείται πτωτικά μειούμενος κατά 0,2% σε ετήσια βάση (Δεκ. 15: -1,0%). Εξέλιξη Τιμών Καταναλωτή 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 Ιαν-05 Ιαν-06 Ιαν-07 Ιαν-08 Ιαν-09 Ιαν-10 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 CPI (%,Y/Y) (LHS) Core CPI (%,Y/Y) (RHS) Ο έντονος προβληματισμός που αναπτύσσεται στους κόλπους της Fed σχετικά με τα επόμενα βήματα στη νομισματική πολιτική αποτυπώθηκε και στα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της σχετικής επιτροπής που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα. Συγκεκριμένα, τα μέλη της επιτροπής αναγνώρισαν γενικά ότι η αβεβαιότητα σε διεθνές επίπεδο έχει αυξηθεί κατά το τελευταίο διάστημα, αν και έκριναν ότι δεν διαθέτουν ακόμη επαρκή στοιχεία για να αποτιμήσουν τον αντίκτυπό της στις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας. Κάποια μέλη, επίσης, εξέφρασαν την ανάγκη ισχυρότερης στοιχειοθέτησης της τάσης ανόδου του πληθωρισμού προτού συναινέσουν σε απόφαση αύξησης του παρεμβατικού επιτοκίου ενώ κάποια άλλα αναγνώρισαν ότι η ακολουθούμενη νομισματική πολιτική δεν Πηγή: TR Datastream & Bloomberg. 5
είναι η καλύτερη δυνατή προκειμένου να αντιμετωπίσει απρόσμενες εξελίξεις (shocks) που θα πλήττουν την οικονομική δραστηριότητα ή θα περιορίζουν τον πληθωρισμό. Τέλος, όλα σχεδόν τα μέλη διαπίστωσαν σφιχτότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες στις ΗΠΑ, εξέλιξη που αν διατηρηθεί δύναται να προκαλέσει σχεδόν ταυτόσημα αποτελέσματα με αυτά που προκύπτουν από μια νέα αύξηση του παρεμβατικού επιτοκίου. Ελαφρά μετριασμένη εμφανίζεται η αισιοδοξία των καταναλωτών κατά το Φεβρουάριο βάσει της προκαταρκτικής εκτίμησης του πρόδρομου δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Ειδικότερα, η τιμή του δείκτη εκτιμάται στο 90,7, χαμηλότερα από ό,τι ανέμενε η αγορά (92,5), έναντι 92,0 τον Ιανουάριο. Η μείωση προήλθε περισσότερο από τον επιμέρους δείκτη που αποτυπώνει τις προσδοκίες των καταναλωτών για το προσεχές διάστημα. Ιδιαίτερα ενθαρρυντική ήταν η εξέλιξη τον Ιανουάριο τόσο των λιανικών πωλήσεων, όσο και της βιομηχανικής παραγωγής. Ειδικότερα, οι εποχικά εξομαλυμένες λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν σε μηνιαία βάση κατά 0,2%, όσο ήταν η μέση εκτίμηση της αγοράς αλλά και η άνοδός τους το Δεκέμβριο (αρχικά: -0,1%). Στην πλειοψηφία των κλάδων σημειώθηκε αύξηση με σημαντική άνοδο να εμφανίζουν, μεταξύ άλλων, οι πωλήσεις μηχανοκίνητων οχημάτων-εξαρτημάτων και των ειδών κατασκευών και κήπου. Αν, όμως, εξαιρεθούν οι πωλήσεις καυσίμων και οχημάτων, η εικόνα είναι ακόμα καλύτερη καθώς οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 0,4% σε σχέση με ένα μήνα πριν (Δεκ. 15: 0,1%). Ταυτόχρονα, ανακόπηκε η τρίμηνη πτωτική πορεία της βιομηχανικής παραγωγής καθώς συγκριτικά με το Δεκέμβριο αυξήθηκε κατά 0,9%, υπερβαίνοντας σημαντικά το ανώτερο όριο των προβλέψεων της αγοράς (0,6%), έναντι μείωσής της κατά 0,7% το Δεκέμβριο. Τη μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψε η παραγωγή των εταιρειών κοινής ωφελείας (εν μέρει ως αποτέλεσμα των πιο χαμηλών θερμοκρασιών) και δευτερευόντως η μεταποίηση, ενώ αμετάβλητη παρέμεινε η εξορυκτική δραστηριότητα. Ανάλογη ήταν και η εξέλιξη του ποσοστού χρησιμοποίησης της παραγωγικής δυναμικότητας καθώς από το 76,4% το Δεκέμβριο αυξήθηκε τον Ιανουάριο στο 77,1. Παραγωγή & Πωλήσεις 10.0 5.0 0.0-5.0-10.0-15.0-20.0 Ιαν-05 Ιαν-06 Ιαν-07 Ιαν-08 Ιαν-09 Ιαν-10 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Ιαν-16 Bιομ. Παραγωγή (%,Y/Y) Λιαν.Πωλήσεις (%,Y/Y) Mεταπ. Παραγωγή (%,Υ/Υ) Τέλος, τον Ιανουάριο ανακόπηκε η τάση των προηγούμενων μηνών για διεύρυνση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε πλεόνασμα ύψους $55,2 δισ. έναντι ελλείμματος $17,5 δισ. τον Ιανουάριο του 2015. Συνεπώς, κατά το διάστημα Οκτωβρίου 2015-Ιανουαρίου 2016, που αποτελεί το πρώτο τετράμηνο του δημοσιονομικού έτους 2016, το έλλειμμα περιορίστηκε στα $160,4 δισ. από $194,2 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Σημειώνεται ότι ο στόχος για το δημοσιονομικό έτος 2016 έχει τεθεί στα $454,5 δισ., ελαφρά υψηλότερος από το έλλειμμα του 2015 ($438,9 δισ.). 6
Στην αγορά κατοικίας η εικόνα της ήπιας ανάκαμψης διατηρείται, τροφοδοτούμενη εν μέρει από τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας. Πιο αναλυτικά, αισιόδοξα παραμένουν τα μέλη της Ένωσης Κατασκευαστών Κατοικιών (NAHB) καθώς ο δείκτης που αποτυπώνει την εκτίμησή τους για τις τρέχουσες πωλήσεις αλλά και τις προσδοκίες τους για το μέλλον διαμορφώθηκε το Φεβρουάριο στο 58, τιμή που απέχει σημαντικά του ορίου του 50 που διαχωρίζει την ανάπτυξη από τη συρρίκνωση. Ωστόσο, είναι μειωμένη συγκριτικά με εκείνη του Ιανουαρίου αλλά και τη μέση εκτίμηση της αγοράς (61). Παράλληλα, σε ιδιαίτερα ικανοποιητικό επίπεδο διατηρήθηκαν τον Ιανουάριο οι νέες οικοδομικές άδειες και οι ενάρξεις ανέγερσης νέων κατοικιών. Αναλυτικότερα, σε ετησιοποιημένη, εποχικά προσαρμοσμένη βάση, οι νέες άδειες που εκδόθηκαν εκτιμώνται στις 1.202 χιλ. (Δεκ. 15: 1.204 χιλ.) και οι ενάρξεις ανέγερσης νέων κατοικιών στις 1.099 χιλ. (Δεκ. 15: 1.143 χιλ.). Πρόδρομος Δείκτης Τομέα Κατοικιών 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Jan-00 Jan-02 Jan-04 Jan-06 Jan-08 Jan-10 Jan-12 Jan-14 Jan-16 NAHB Leading Indicator (RHS) 7
ΛΟΙΠΕΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ KINA Έντονη μείωση των εξαγωγών και των εισαγωγών τον Ιανουάριο. Μικρή επιτάχυνση του πληθωρισμού τον Ιανουάριο. Μεγάλη αύξηση των νέων δανείων σε γουάν. Αποθαρρυντική ένδειξη για το διεθνές εμπόριο ήταν η εξέλιξη του εμπορικού ισοζυγίου της Κίνας κατά τον Ιανουάριο παρότι το πλεόνασμά του διευρύνθηκε στα $63,3 δισ. έναντι $60,1 δισ. το Δεκέμβριο. Ειδικότερα, οι εξαγωγές υποχώρησαν σε ετήσια βάση κατά 11,2%, υπερβαίνοντας σημαντικά τόσο τη μέση εκτίμηση της αγοράς (-2,2%) όσο και αυτήν του Δεκεμβρίου (-1,4%). Ακόμη μεγαλύτερη, όμως, ήταν η μείωση των εισαγωγών που έφθασε το 18,8% έναντι -5,5% που γενικά αναμενόταν και - 7,6% το Δεκέμβριο. Μικρή άνοδο εμφάνισε τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός και διαμορφώθηκε σε ετήσια βάση στο 1,8% από 1,6% το Δεκέμβριο. Στην εξέλιξη αυτή σημαντική συμβολή είχε η επιτάχυνση της ανόδου των τιμών των τροφίμων. Αν όμως αφαιρεθεί η επίδραση των τροφίμων και της ενέργειας, ο πληθωρισμός παρέμεινε στο 1,5%, όσο δηλαδή ήταν και τους τρεις προηγούμενους μήνες. Τέλος, μεγάλη άνοδο παρουσίασε τον Ιανουάριο η χορήγηση νέων δανείων σε γουάν. Συγκεκριμένα ανήλθαν στα 2.510 δισ. γουάν έναντι 598 δισ. το Δεκέμβριο. Ανάλογη ήταν και η εξέλιξη της συνολικής χρηματοδότησης (που περιλαμβάνει π.χ. και τα δάνεια σε ξένο νόμισμα) που διαμορφώθηκε στα 3.420 δισ. γουάν από 1.815 δισ. το Δεκέμβριο. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 Εξέλιξη Πληθωρισμού Ιαν-08 Ιουλ-08 Ιαν-09 Ιουλ-09 Ιαν-10 Ιουλ-10 Ιαν-11 Ιουλ-11 Ιαν-12 Ιουλ-12 Ιαν-13 Ιουλ-13 Ιαν-14 Ιουλ-14 Ιαν-15 Ιουλ-15 Ιαν-16 Πηγή: TR Datastream & Bloomberg. 8
ΙΑΠΩΝΙA Στο 0,5% ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για το 2015. Εμπορικό έλλειμμα τον Ιανουάριο στη Ιαπωνία. Συρρίκνωση κατά 0,4% (σε τριμηνιαία βάση) σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του δ τριμήνου του 2015, ύστερα από τη μεγέθυνση κατά 0,3% του γ τριμήνου. Συγκεκριμένα, η συρρίκνωση της κατανάλωσης αντιστάθμισε τη μεγέθυνση των ιδιωτικών επενδύσεων και των δημοσίων δαπανών. Σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής επιβραδύνθηκε αρκετά στο 0,5% από το 1,7% του γ τριμήνου. Επομένως, ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για το 2015 διαμορφώθηκε στο 0,5% από 0,0% το 2014. Εμπορικό έλλειμμα -645,9 δισ. γιεν (Ιαν. 15.: -1.173,8 δισ. γιεν), σε μη εποχικά προσαρμοσμένη βάση, σημειώθηκε τον Ιανουάριο στην Ιαπωνία. Αναλυτικότερα, σε ετήσια βάση, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 12,9% (Ιαν. 15: +17,0%) κυρίως λόγω πτώσης των εξαγωγών στην Κίνα. Παράλληλα, οι εισαγωγές μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 18,0% (Ιαν.15: -9,1%). Σημειώνεται πως οι εξαγωγές εμφανίζουν αρνητικό ετήσιο ρυθμό μεταβολής για τέσσερις συνεχόμενους μήνες. Αντίθετα, σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση, το εμπορικό ισοζύγιο τον Ιανουάριο σημείωσε πλεόνασμα 119,4 δισ. γιεν (Δεκ.15: 15,3 δισ. γιεν). Επιπλέον, συνεχίστηκε για έκτο μήνα η μείωση σε ετήσια βάση στις παραγγελίες μηχανολογικού εξοπλισμού που τον Ιανουάριο άγγιξε το -17,2% (Δεκ.15: -25,7%). Πραγματικό ΑΕΠ Πηγή: TR Datastream & Bloomberg. 9
Ημερομηνία Ανακοίνωσης Ανακοινώσεις / Γεγονότα ΗΠΑ Περίοδος Αναφοράς 19/02/16 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ιανουάριος 2016 23/02/16 Τιμές Κατοικιών Δεκέμβριος 2015 23/02/16 Πρόδρομος Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή (Conference Board) Φεβρουάριος 2016 24/02/16 Πωλήσεις Νεόδμητων Κατοικιών Ιανουάριος 2016 25/02/16 Νέες Παραγγελίες Διαρκών Αγαθών Ιανουάριος 2016 26/02/16 ΑΕΠ-Εθνικοί Λογαριασμοί Δ Τρίμηνο (2η εκτ.) 26/02/16 Στοιχεία Προσωπικού Εισοδήματος & Δαπάνης Ιανουάριος 2016 26/02/16 Πρόδρομος Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή (Παν/μιο Μίσιγκαν) Φεβρουάριος 2016 01/03/16 Πρόδρομος Δείκτης ΙSM Μεταποίησης Φεβρουάριος 2016 01/03/16 Δαπάνες Κατασκευών Ιανουάριος 2016 03/03/16 Πρόδρομος Δείκτης ΙSM Υπηρεσιών Φεβρουάριος 2016 04/03/16 Στοιχεία για την Αγορά Εργασίας Φεβρουάριος 2016 04/03/16 Εμπορικό Ισοζύγιο Ιανουάριος 2016 ΕΥΡΩΖΩΝΗ 19/02/16 Πρόδρομος Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Φεβρουάριος 2016(1η εκτ.) 22/02/16 Πρόδρομος Επιχειρηματικός Δείκτης PMI (σύνθετος) Φεβρουάριος 2016(1η εκτ.) 25/02/16 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ιανουάριος 2016 25/02/16 Προσφορά Χρήματος & Πιστωτική Επέκταση Ιανουάριος 2016 26/02/16 Πρόδρομος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Φεβρουάριος 2016 29/02/16 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Φεβρουάριος 2016(1η εκτ.) 01/03/16 Ποσοστό Ανεργίας Ιανουάριος 2016 01/03/16 Πρόδρομος Δείκτης PMI Μεταποίησης Φεβρουάριος 2016 02/03/16 Τιμές Παραγωγού στη Βιομηχανία Ιανουάριος 2016 03/03/16 Λιανικές Πωλήσεις Ιανουάριος 2016 03/03/16 Πρόδρομος Επιχειρηματικός Δείκτης PMI (σύνθετος) Φεβρουάριος 2016 ΕΛΛΑΔΑ 19/02/16 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία Δεκέμβριος 2015 19/02/16 Ισοζύγιο Πληρωμών Δεκέμβριος 2015 22/02/16 Δείκτες Κύκλου Εργασιών στον Τομέα των Αυτοκινήτων Δ Τρίμηνο 22/02/16 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Χονδρικό Εμπόριο Δ Τρίμηνο 26/02/16 Πρόδρομος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Φεβρουάριος 2016 29/02/16 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο Δεκέμβριος 2015 29/02/16 Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία Ιανουάριος 2016 29/02/16 Τριμηνιαίοι Εθνικοί Λογαριασμοί Δ Τρίμηνο (2 η εκτ.) 04/03/16 Ετήσιοι Εθνικοί Λογαριασμοί 2015 10
Λεκκός Ηλίας Chief Economist 2103288120 Lekkosi@piraeusbank.gr Παπιώτη Λιάνα Secretary 2103288187 PapiotiE@piraeusbank.gr Ελληνική Οικονομία Στάγγελ Ειρήνη Manager 2163004495 Staggelir@piraeusbank.gr Αγγελοπούλου Αναστασία Economist 2163004488 Aggelopouloua@piraeusbank.gr Ανεπτυγμένες Οικονομίες Πατίκης Βασίλειος Head 2103739178 Patikisv@piraeusbank.gr Αρακελιάν Βένη Senior Economist 2163004492 Arakelianv@piraeusbank.gr Πολυχρονόπουλος Διονύσης Senior Economist 2163004493 Polychronopoulosd@piraeusbank.gr Παπακώστας Χρυσοβαλάντης Economic Analyst 2163004491 Papakostasc@piraeusbank.gr Κωνσταντού Ευαγγελία Junior Economic Analyst 2163004486 Konstantoue@piraeusbank.gr Αναπτυσσόμενες Οικονομίες Ρότσικα Δημητρία Economist 2163004494 Rotsikad@piraeusbank.gr Γιαννακίδης Χαρίλαος Junior Economic Analyst 2163004485 Giannakidisch@piraeusbank.gr Κλαδικές Μελέτες Βλάχου Παρασκευή Economic Analyst 2163004483 Vlachoupar@piraeusbank.gr Δεσμικές και Εποπτικές Εξελίξεις Λεβεντάκης Αρτέμης Senior Economist 2163004487 LeventakisAr@piraeusbank.gr Μαργαρίτη Κωνσταντίνα Junior Economic Analyst 2163004489 Margaritik@piraeusbank.gr 11
Disclaimer: Το παρόν έντυπο εκδόθηκε από την υπηρεσία Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς (εφεξής η «Τράπεζα»), η οποία εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, και αποστέλλεται ή τίθεται στη διάθεση τρίτων χωρίς να υπάρχει υποχρέωση προς τούτο από το συντάκτη του. Το παρόν κείμενο ή μέρος του δεν μπορεί να αναπαραχθεί με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς την προηγούμενη γραπτή έγκριση από τον συντάκτη του. Οι περιλαμβανόμενες στο παρόν πληροφορίες ή απόψεις απευθύνονται σε υφιστάμενους ή δυνητικούς πελάτες με γενικό τρόπο, χωρίς να έχουν λάβει υπ' όψιν τις εξατομικευμένες περιστάσεις, τους επενδυτικούς στόχους, την οικονομική δυνατότητα και την πείρα ή γνώση των πιθανών παραληπτών του παρόντος και, ως εκ τούτου, δεν συνιστούν και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως πρόταση ή προσφορά για τη διενέργεια συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα ή νομίσματα, ούτε ως σύσταση ή συμβουλή για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων σχετικά με αυτά. Λαμβάνοντας υπ όψιν τα παραπάνω, ο λήπτης της παρούσας πληροφόρησης πρέπει να προχωρήσει στη δική του έρευνα, ανάλυση και επιβεβαίωση της πληροφορίας που περιέχεται σε αυτό το κείμενο και να αναζητήσει ανεξάρτητες νομικές, φορολογικές και επενδυτικές συμβουλές από επαγγελματίες, πριν προχωρήσει στη λήψη της επενδυτικής του απόφασης. Οι πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν βασίζονται σε πηγές που η Τράπεζα θεωρεί αξιόπιστες και παρατίθενται αυτούσιες, αλλά η Τράπεζα δεν μπορεί να εγγυηθεί την ακρίβεια και πληρότητά τους. Οι απόψεις και εκτιμήσεις που εκτίθενται στο παρόν αφορούν την τάση της εγχώριας και των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών κατά την αναγραφόμενη ημερομηνία (τιμές κλεισίματος) και υπόκεινται σε μεταβολές χωρίς ειδοποίηση. H Τράπεζα ενδέχεται, ωστόσο, να συμπεριλάβει στο παρόν έρευνες στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες έχουν εκπονηθεί από τρίτα πρόσωπα. Στην περίπτωση αυτή, η Τράπεζα δεν τροποποιεί τις ως άνω έρευνες, αλλά τις παραθέτει αυτούσιες και, συνεπώς, δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών. Η Τράπεζα δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί τις πληροφορίες που εμπεριέχονται στο παρόν. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα ανωτέρω, η Τράπεζα, τα Μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου και τα υπεύθυνα πρόσωπα ουδεμία ευθύνη αναλαμβάνουν ως προς τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν ή/και την έκβαση τυχόν επενδυτικών αποφάσεων που λαμβάνονται σύμφωνα με αυτές. Ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι ένας οργανισμός με σημαντική ελληνική, αλλά και αυξανόμενη διεθνή παρουσία και μεγάλο εύρος παρεχόμενων επενδυτικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των επενδυτικών υπηρεσιών που παρέχει η Τράπεζα ή/και άλλες εταιρείες του Ομίλου της ενδέχεται να ανακύψουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τις παρεχόμενες στο παρόν πληροφορίες. Σχετικά επισημαίνεται ότι η Τράπεζα, τα υπεύθυνα πρόσωπα ή/και οι εταιρείες του Ομίλου της μεταξύ άλλων: α) Δεν υπόκεινται σε καμία απαγόρευση όσον αφορά στη διαπραγμάτευση για ίδιο λογαριασμό ή στο πλαίσιο διαχείρισης χαρτοφυλακίου πριν από τη δημοσιοποίηση του παρόντος εντύπου, ή την απόκτηση μετοχών πριν από δημόσια εγγραφή ή την απόκτηση λοιπών κινητών αξιών. β) Ενδέχεται να παρέχουν έναντι αμοιβής υπηρεσίες επενδυτικής τραπεζικής σε κάποιον από τους εκδότες, για τους οποίους τυχόν παρέχονται με το παρόν πληροφορίες. γ) Ενδέχεται να συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο εκδοτών ή να αποκτούν άλλους τίτλους εκδόσεως των εν λόγω εκδοτών ή να έλκουν άλλα χρηματοοικονομικά συμφέροντα από αυτούς. δ) Ενδέχεται να παρέχουν υπηρεσίες ειδικού διαπραγματευτή ή αναδόχου σε κάποιους από τους τυχόν αναφερόμενους στο παρόν εκδότες. ε) Ενδεχομένως να έχουν εκδώσει σημειώματα διαφορετικά ή μη συμβατά με τις πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν. Η Τράπεζα και οι λοιπές εταιρίες του Ομίλου της έχουν θεσπίσει, εφαρμόζουν και διατηρούν αποτελεσματική πολιτική, η οποία αποτρέπει τη δημιουργία καταστάσεων συγκρούσεως συμφερόντων και τη διάδοση των κάθε είδους πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών ("σινικά τείχη"), καθώς επίσης συμμορφώνονται διαρκώς με τις προβλέψεις και τους κανονισμούς σχετικά με τις προνομιακές πληροφορίες και την κατάχρηση αγοράς. Επίσης, η Τράπεζα βεβαιώνει ότι δεν έχει οποιουδήποτε είδους συμφέρον ή σύγκρουση συμφερόντων με α) οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας και β) με οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο τα οποία δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας, αλλά που είχαν πρόσβαση στην παρούσα έρευνα πριν από τη δημοσιοποίησή της. Ρητά επισημαίνεται ότι οι επενδύσεις που περιγράφονται στο παρόν έντυπο εμπεριέχουν επενδυτικούς κινδύνους, μεταξύ των οποίων και ο κίνδυνος απώλειας του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Ειδικότερα επισημαίνεται ότι: α) τα αριθμητικά στοιχεία αναφέρονται στο παρελθόν και ότι οι προηγούμενες επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, β) εφόσον τα αριθμητικά στοιχεία αποτελούν προσομοίωση προηγούμενων επιδόσεων, οι προηγούμενες αυτές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, γ) η απόδοση ενδέχεται να επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά από συναλλαγματικές διακυμάνσεις, σε περίπτωση που τα αριθμητικά στοιχεία είναι εκπεφρασμένα σε ξένο (πλην του ευρώ) νόμισμα, δ) οι τυχόν προβλέψεις σχετικά με τις μελλοντικές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, ε) η φορολογική μεταχείριση των αναφερόμενων στο παρόν πληροφοριών και συναλλαγών εξαρτάται και από τα ατομικά δεδομένα εκάστου επενδυτή και ενδέχεται να μεταβληθεί στο μέλλον. Ως εκ τούτου ο παραλήπτης οφείλει να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα φορολογική νομοθεσία. Η διανομή του παρόντος εντύπου εκτός Ελλάδος ή/και σε πρόσωπα διεπόμενα από αλλοδαπό δίκαιο μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς ή απαγορεύσεις σύμφωνα με την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία. Για το λόγο αυτό, ο παραλήπτης του παρόντος καλείται να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία, ώστε να διερευνήσει τυχόν τέτοιους περιορισμούς ή/και απαγορεύσεις. 12