1 1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΙΤΛΟΣ Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία μεταμορφώνεται ΤΑΞΗ ΣΤ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ Μια διδακτική ώρα(45 λεπτά) ΕΜΠΛΕΚΩΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Ιστορία-Γλώσσα ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ Καλλιόπη Κοματιανού ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ Η συγκεκριμένη δραστηριότητα θα υλοποιηθεί σε τμήμα της Ε τάξης του δημοτικού σχολείου που αποτελείται από 18 μαθητές. Οι μαθητές θα χωριστούν σε δυάδες. Η δραστηριότητα θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα υπολογιστών όπου υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός Η/Υ ώστε να αναλογεί 1 Η/Υ σε 2 μαθητές. Έτσι οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι το λογισμικό. Το λογισμικό που θα χρησιμοποιηθεί είναι το αντίστοιχο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την «Ιστορία της Ε και Στ Δημοτικού» ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ Όσον αφορά τη διαδικασία επεξεργασίας του θέματος: Οι μαθητές έχουν ήδη διδαχτεί τα κεφάλαια 5,6,7,8,9,10,11 και 12 της ενότητας «Η αυτοκρατορία μεταμορφώνεται» Όσον αφορά τις γνώσεις τους για τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και του λογισμικού: Οι μαθητές έχουν ήδη αναπτύξει από τα μαθήματα πληροφορικής που παρακολουθούν στο σχολείο τις βασικές δεξιότητες χρήσης του ηλεκτρονικού 1
2 υπολογιστή. Εξάλλου το συγκεκριμένο λογισμικό δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις υπολογιστών για τη χρήση του. Όσον αφορά τη μαθησιακή διαδικασία: Οι μαθητές εργάζονται σε δυάδες από τα πρώτα βήματα της σχολικής τους ζωής καθώς αρκετά συχνά ανταλλάσσουν απόψεις με το διπλανό τους ή τον συμμαθητή τους στην τάξη. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ως προς το γνωστικό αντικείμενο: Να κατανοήσουν ιστορικές έννοιες όπως τετραρχία, εξελληνισμός, ανεξιθρησκία, διπλωματία. Να γνωρίσουν τις ενέργειες αυτοκρατόρων όπως του Μ. Κωνσταντίνου για την ισχυροποίηση της αυτοκρατορίας, του Ιουλιανού στο θέμα της παλιάς θρησκείας και του Θεοδοσίου για την επικράτηση του χριστιανισμού. Να αντιληφθούν το ρόλο του ιπποδρόμου, των δήμων και του παλατιού στη ζωή των Βυζαντινών. Να γνωρίσουν στοιχεία για την εκπαίδευση των παιδιών στο Βυζάντιο. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών: Να γνωρίσουν ορισμένες από τις δυνατότητες και χρήσεις του Η/Υ Να εξοικειωθούν με το περιβάλλον χρήσης του λογισμικού. Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον υπολογιστή ως περιβάλλον εργασίας. Ως προς τις δεξιότητες: Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Οι μαθητές ενημερώνονται από το δάσκαλο ότι θα χρησιμοποιήσουν το λογισμικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την Ε Δημοτικού προκειμένου να εμπεδώσουν βασικές γνώσεις των κεφαλαίων της ενότητας που διδάχτηκαν στα προηγούμενα μαθήματα. Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας εφαρμόζεται η συνεργατική μάθηση. Ο δάσκαλος λειτουργεί ως σύμβουλος και διευκολυντής της διαδικασίας. Ενθαρρύνει τη συνεργασία των μαθητών και φροντίζει να υπάρχει κλίμα ευχάριστο κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ ΤΠΕ/ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Για τους μαθητές του δημοτικού η διδασκαλία της ιστορίας ακολουθεί το διδακτικό σχήμα: προβληματοποίηση-παρουσίαση/επεξεργασία πληροφοριώνάσκηση εμπέδωση-αξιολόγηση. 2
3 Το συγκεκριμένο λογισμικό θα αξιοποιηθεί ως εργαλείο επανάληψης, εμπέδωσης αλλά και αυτοαξιολόγησης των μαθητών για τη διαπίστωση του βαθμού κατανόησης όσων διδάχτηκαν στην ενότητα «Η αυτοκρατορία μεταμορφώνεται» του σχολικού βιβλίου. Αυτό θα βοηθήσει τον δάσκαλο (αλλά και τους ίδιους τους μαθητές) να διαπιστώσει τυχόν κενά και να οργανώσει τις βελτιωτικές παρεμβάσεις τους για την συμπλήρωσής τους. Το λογισμικό περιέχει ασκήσεις που έχουν ως στόχο να ψυχαγωγήσουν τους μαθητές και να τους βοηθήσουν μέσα από μια ευχάριστη διαδικασία να εμπεδώσουν τις γνώσεις που απέκτησαν και να αξιολογηθούν. Προσφέρει ένα αλληλεπιδραστικό περιβάλλον, με υψηλό βαθμό ευχρηστίας, όπου οι μαθητές έρχονται σε επαφή με την ιστορία και έχουν τη δυνατότητα να εξασκηθούν στην ύλη των μαθημάτων μέσα από ποικίλες διαδραστικές εκπαιδευτικές και συνάμα διασκεδαστικές ασκήσεις. Έτσι το μάθημα αποκτά ενδιαφέρον, η τάξη μεγάλη ζωντάνια, αφού όλοι οι μαθητές θέλουν και μπορούν να συμμετέχουν και να «παίξουν» καθώς η μάθηση διεξάγεται με πραγματικά παιγνιώδη τρόπο. Οι μαθητές ταυτόχρονα μαθαίνουν να εστιάζουν την προσοχή τους, δίνοντας έμφαση όχι μόνο στην απόκτηση γνώσεων αλλά και στο συσχετισμό δεδομένων και στη σύλληψη και συσχέτιση ανάμεσα στις έννοιες. Πρόκειται για λογισμικό κλειστού τύπου ή συμπεριφοριστικού τύπου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα και αυτόνομα από του μαθητές. Προσελκύει την προσοχή του χρήστη, αφού κάνει χρήση πολλαπλών μορφών πληροφορίας( κείμενα, ήχοι, εικόνες, όμορφα γραφικά, χαλαρωτική μουσική κατά τη διάρκεια της πλοήγησης). Εστιάζει στη διέγερση και την ανάκληση πρότερων γνώσεων. Παρέχει ανατροφοδότηση με ήχο, κινούμενη εικόνα καθώς και πιο σύνθετους τρόπους ανατροφοδότησης, όπως μέσω υποδείξεων, επεξηγήσεων και αλληλεπιδραστικής καθοδήγησης. Σε κάθε άσκηση οι μαθητές μπορούν να βλέπουν τον αριθμό των σωστών απαντήσεων τους. Επιπλέον ο εκπαιδευτικός μπορεί με το Εργαλείο διαχείρισης περιεχομένου και αξιολόγησης μαθητή, να επιλέξει ποιες και πόσες ασκήσεις από αυτές που παρέχονται από το λογισμικό θα εμφανιστούν στους μαθητές, δημιουργώντας έτσι τις δικές του ομάδες ασκήσεων. Μπορεί,επίσης, να προσθέσει τις δικές του ερωτήσεις(μόνο για κάποιες μορφές ασκήσεων που προσφέρει το λογισμικό) τις οποίες στη συνέχεια θα συμπεριλάβει στην ομάδα που θα δημιουργήσει. 3
4 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε δυάδες και καθεμιά βρίσκεται μπροστά σε έναν Η/Υ. Ανακοινώνεται στους μαθητές ότι θα χρησιμοποιήσουν το λογισμικό της ιστορίας της Ε τάξης σε δυάδες για να ασκηθούν περισσότερο και να εμπεδώσουν τις γνώσεις που απέκτησαν στα μαθήματα της ενότητας που διδάχτηκαν και να αυτοαξιολογηθούν. Ο εκπαιδευτικός έχει ετοιμάσει και μοιράζει το ακόλουθο φύλλο καθοδήγησης σε κάθε ομάδα ώστε να διευκολύνει τους μαθητές της τάξης στην «πλοήγησή» τους στο περιβάλλον εργασίας του λογισμικού. Επίσης, έχει επιλέξει πόσες και ποιες από τις ασκήσεις της ενότητας που παρέχει το λογισμικό θα εμφανιστούν στους μαθητές κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας κάνοντας τις κατάλληλες ρυθμίσεις μέσω του Εργαλείου διαχείρισης και αξιολόγησης μαθητή. Οι μαθητές ακολουθώντας τις οδηγίες του φύλλου καθοδήγησης («φύλλο πλοήγησης») από την «αρχική οθόνη της Ιστορίας Ε Δημοτικού» θα επιλέξουν τον τίτλο της ενότητας «Η αυτοκρατορία μεταμορφώνεται». και στη συνέχεια στην οθόνη επιλογής ασκήσεων θα κληθούν να επιλέξουν το είδος της άσκησης με το οποίο επιθυμούν να ξεκινήσουν τη δραστηριότητα τους. Στις οθόνες του λογισμικού εμφανίζεται η μπάρα μέσω της οποίας μπορούν να πλοηγηθούν στο λογισμικό, να ρυθμίσουν την ένταση της μουσικής και του ήχου καθώς και το μέγεθος της οθόνης, να πάρουν την κατάλληλη βοήθεια, να εισάγουν τα ονόματα της ομάδας τους και βέβαια να βγουν από το λογισμικό μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας. Επιπλέον, αν υπάρχει χρόνος, μπορεί να ακολουθήσει συζήτηση ώστε να ακουστούν οι απόψεις των μαθητών σχετικά με το νέο αυτό τρόπο χρήσης του Η/Υ για την καλύτερη εμπέδωση και επανάληψη των κυριότερων σημείων της ενότητας που διδάχτηκαν. 4
5 ΕΠΕΚΤΑΣΗ Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του λογισμικού είναι η ενεργητική συμμετοχή στην οικοδόμηση γνώσης που είναι πρόσφορη για περαιτέρω συσχετίσεις και γενικεύσεις και αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για κάθε είδους διαθεματική προσέγγιση. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ιστορία Ε Δημοτικού, Στα βυζαντινά χρόνια, βιβλίο μαθητή Ιστορία Ε Δημοτικου, Στα βυζαντινά χρόνια, βιβλίο δασκάλου Λογισμικό Ιστορία Ε και Στ Δημοτικού Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Τεύχος 2 α : Κλάδος ΠΕ 70 5
6 1 2 3 4 Στην κεντρική οθόνη του λογισμικού εμφανίζεται στο κάτω μέρος η μπάρα μέσω της οποίας μπορείτε να πλοηγηθείτε στο λογισμικό και να... 1.ρυθμίσετε την ένταση της μουσικής και του ήχο καθώς και το μέγεθος της οθόνης 2.να εκτυπώσετε την τρέχουσα οθόνη 3.να εισάγετε το όνομα σας 4.να βγείτε από το λογισμικό Όλα αυτά με ένα μόνο ΚΛΙΚ του ποντικιού! Αφού εισάγετε το όνομά σας επιλέξτε ΙΣΤΟΡΙΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Στην «Αρχική οθόνη» της Ιστορίας της Ε Δημοτικού εμφανίζονται επτά θεματικές ενότητες. Επιλέξτε με ΚΛΙΚ την ενότητα «Η αυτοκρατορία μεταμορφώνεται» 6
7 Θα εμφανιστεί η «Οθόνη Επιλογής Ασκήσεων». Επιλέξτε με ΚΛΙΚ τη μορφή της άσκησης με την οποία θέλετε να ξεκινήσετε. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ! 7
8 8