Αρχές Λογιστικής Για την Γ' Τάξη του Γενικού Λυκείου ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
Επιστημονική υπεύθυνη του τομέα Οικονομίας και Διοίκησης: Χαρά Μ. Μαγουλά Δρ. Οικονομολόγος Σύμβουλος Π.Ι. ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΟΝΤΑΚΟΣ, Καθηγητής Λογιστικής T.E.I. Πειραιά. Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Λογιστικής ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ, Οικονομολόγος, καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΑΡΙΦΗΣ, Οικονομολόγος, καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Γλωσσική επιμέλεια: ΚΩΣΤΟΥΛΑ ΦΟΡΤΟΥΝΗ, Φιλόλογος Προσαρμογή στο Ευρώ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΑΡΙΦΗΣ, (ΠΕ 9) ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ, (ΠΕ 9)
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Αρχές Λογιστικής Για την Γ Τάξη του Γενικού ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Λυκείου ΑΘΗΝΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ I: ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 9 1.1. Ανάγκες - αγαθά. Οικονομικοί Οργανισμοί 9 1.2 Οι επιχειρήσεις 1.3. Η περιουσία της επιχείρησης - Διακρίσεις της περιουσίας - Εφαρμογή 12 1.4. Διακρίσεις του Ενεργητικού και του Παθητικού 1.5. Εφαρμογή 17 1.6. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 19 1.7. Έννοια και σκοποί της Λογιστικής - Εξέλιξη της Λογιστικής - Διακρίσεις της Λογιστικής - Η Λογιστική και οι άλλες επιστήμες - Ο ρόλος του λογιστή 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Ή ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 11 Απογραφή - Είδη απογραφής - Διαχειριστική Χρήση- Υπόδειγμα απογραφής 13. Ισολογισμός - Υπόδειγμα ισολογισμού - Μορφές Ισολογισμού 31 2.4. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥΣ 3.1. Μεταβολές της περιουσίας - Διαδοχικοί ισολογισμοί - Ασκήσεις 3.2. Οι λογαριασμοί 49 3.3. Κανόνες λειτουργίας των λογαριασμών 3.4. Ανάλυση λογιστικών γεγονότων 3.5. Παράδειγμα τήρησης λογαριασμών 3.6. Μεταφορά ενός λογαριασμού σε άλλον 60 3.7. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 61 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΗ Ή ΔΙΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ 65 4.1. Οι βασικές αρχές της διπλογραφικής μεθόδου 65 4.2. Ημερολόγιο 66 4.3. Γενικό Καθολικό 4.4. Ισοζύγιο λογαριασμών Γενικού Καθολικού HO 4.5. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 83 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5:ΚΑΤΑΤΑΞΗΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ - ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 5.1 Λογαριασμοί Ενεργητικού 86 5.3. Λογαριασμοί Πραγματικού Παθητικού 86 5.4. Λογαριασμοί Καθαρής Περιουσίας 87 5.5. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 96 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟΣ 101 6.1. Ανάγκη διάκρισης 101
6.1 Λογαριασμοί γενικοί ή περιληπτικοί, ειδικοί ή αναλυτικοί 103 6.3. Πρωτοβάθμιοι, δευτεροβάθμιοι, τριτοβάθμιοι κτλ. λογαριασμοί 103 6.4. Ο λογιστικός χειρισμός των γενικών και των ειδικών λογαριασμών 105 6.5. Καταστάσεις συμφωνίας ή ισοζύγια των αναλυτικών καθολικών 106 107 6.7. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 115 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ Ή ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥΣ 119 119 7.2. Λογαριασμοί αξιών 120 7.3. Λογαριασμοί προσώπων ή προσωπικοί 123 7.4. Λογαριασμοί Εξόδων 124 7.5. Λογαριασμοί Εσόδων 127 7.6. Αντίθετοι λογαριασμοί 129 7.7. Αποσβέσεις των πάγιων περιουσιακών στοιχείων 129 7.8. Λογαριασμοί Εκμεταλλεύσεων και Αποτελεσμάτων χρήσης 133 7.9. Αμιγείς και μεικτοί λογαριασμοί 140 7.10. Διάμεσοι ή ενδιάμεσοι λογαριασμοί 143 7.11. Λογαριασμοί προβλέψεων για κινδύνους και έξοδα 144 7.11 Μεταβατικοί λογαριασμοί 145 7.13. Λογαριασμοί Τάξης 148 7.14. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 150 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 157 8.1. Τα λογιστικά στοιχεία ή δικαιολογητικά έγγραφα 157 8.1 Τα λογιστικά βιβλία 158 8.3. Λογιστικά σφάλματα 159 8.4. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 161 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ 163 163 9.1 Προσαρμογή των λογαριασμών στην απογραφή 163 9.3. Η λογιστική εργασία στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης. Η σειρά των λογιστικών 164 9.4 Ανάλυση των λογιστικών εργασιών που γίνονται στο τέλος της χρήσης 165 9.5. Γενική εφαρμογή 168 9.6. Ερωτήσεις - Ασκήσεις 177 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Ε.Γ.Λ.Σ.) 181 181 10.1 Σκοποί του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου 181 10.3. Διάρθρωση του Ε.Γ.Λ.Σ 182 10.4. Ερωτήσεις 187
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα εισαγωγικό εγχειρίδιο στην επιστήμη της σύγχρονης λογιστικής. Καθοριστικό σημείο αναφοράς για τη συγγραφή του αποτέλεσε το εγχειρίδιο «Γενικές αρχές λογιστικής» που γράφτηκε από εμάς για τους μαθητές της Β' Τάξης των ΕΠΛ και ΤΕΛ και κυκλοφόρησε και διδάχτηκε το σχολικό έτος 1997-'98. Από το βιβλίο αυτό χρησιμοποιήσαμε τα βασικά κεφάλαια, όπως προβλέπει το αναλυτικό πρόγραμμα και τα προσαρμόσαμε στη φιλοσοφία που διέπει το Ενιαίο Λύκειο. Λάβαμε επίσης υπόψη μας το ωρολόγιο πρόγραμμα και τα σύγχρονα δεδομένα της λογιστικής θεωρίας και πρακτικής. Επισημαίνουμε ότι η ορολογία είναι συμβατή με την υπάρχουσα βιβλιογραφία της Λογιστικής και το Ε.Γ.Λ.Σ. Με βάση όλα αυτά προσπαθήσαμε να συγγράψουμε ένα, όσο το δυνατόν, πληρέστερο εισαγωγικό βιβλίο, εκτιμώντας ότι θα καλύψει τις ανάγκες των μαθητών της Γ' Λυκείου που θα ακολουθήσουν την τεχνολογική κατεύθυνση και θα επιλέξουν το μάθημα «Αρχές Λογιστικής». Οι συγγραφείς