ΓΡΑΦΙΚΕΣ
ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της άσκησης είναι να εξοικειωθούν οι σπουδαστές με τη γραφική απεικόνιση των δεδομένων τους, την χρήση των γραφικών παραστάσεων για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ποιοτική σχέση που συνδέει τα απεικονιζόμενα μεγέθη καθώς επίσης και τον υπολογισμό φυσικών μεγεθών.
ΓΡΑΦΙΚΕΣ V v I ma 2,0 3,1 4,0 6,3 6,0 9,0 8,0 11,9 10,0 15,1 12,0 18,2 14,0 21,0 16,0 23,9 18,0 27,2 20,0 30,2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΞΟΝΩΝ ( π.χ V= f ( I ) ) ΕΥΡΟΣ ΤΙΜΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΗΜΑΤΟΣ (π.χ V/cm, ma/cm ) ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΗΜΕΙΩΝ ΧΑΡΑΞΗ ΚΑΜΠΥΛΗΣ ΣΥΜΜΕΤΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
ΓΡΑΦΙΚΕΣ Επιλέγουμε το μέγεθος που θα παρασταθεί στον κατακόρυφο και οριζόντιο άξονα αντίστοιχα. (π.χ για τη σχέση V= f(i), στον κατακόρυφο άξονα θα αντιστοιχηθούν οι τιμές της τάσης και στον οριζόντιο οι τιμές του ρεύματος) Ονομάζουμε τους άξονες και γράφουμε τις μονάδες μέτρησης κάθε μεγέθους (Για παράδειγμα: Τάση (V), Ρεύμα (ma)) Επιλέγουμε την ελάχιστη και τη μέγιστη τιμή για τον κάθε άξονα ώστε ο κάθε άξονας, να καλύπτει το σύνολο των δεδομένων.
ΓΡΑΦΙΚΕΣ Επιλέγουμε το «βήμα», δηλαδή την αντιστοιχία του μεγέθους μας ανά cm του άξονα. (Για παράδειγμα: 2 V/cm για τον κατακόρυφο άξονα και 5 ma/cm στον οριζόντιο.) Τοποθετούμε τα σημεία στο γράφημα. Χαράζουμε την καμπύλη μας συμμετρικά μέσα από τα πειραματικά σημεία.
Επισημάνσεις Για να εκμεταλλευτούμε την ευκολία του χιλιστομετρικού χαρτιού οι άξονες πρέπει να υποδιαιρούνται σε πολλαπλάσια ή υποπολλαπλάσια του 1,2 και 5. Οι άξονες δεν είναι απαραίτητο να υποδιαιρούνται με τον ίδιο τρόπο. Η υποδιαίρεση των αξόνων πρέπει να γίνεται με τρόπο ώστε τα πειραματικά σημεία να βρίσκονται στο κέντρο του γραφήματος. Στην περίπτωση που έχουμε γραμμική σχέση, η ευθεία να σχηματίζει ~ 45 ο με τους άξονες. Ανάλογα με το εύρος των μετρήσεων μπορεί να γίνει μετατόπιση αξόνων, δηλαδή ο ένας ή και οι δύο άξονες να μην ξεκινούν από το μηδέν αλλά από άλλη τιμή.
ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΥΘΕΙΑΣ Υ=αΧ+β
ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΥΘΕΙΑΣ V v I ma 2,0 3,1 4,0 6,3 6,0 9,0 8,0 11,9 10,0 15,1 12,0 18,2 14,0 21,0 16,0 23,9 18,0 27,2 20,0 30,2 Η ΕΥΘΕΙΑ ΝΑ ΕΧΕΙ ΚΛΙΣΗ ΠΕΡΙΠΟΥ 45 Ο Η ΚΛΙΣΗ ΕΧΕΙ ΜΟΝΑΔΕΣ(πχ V/mA)
Κλίση καμπύλης σε συγκεκριμένο σημείο X () t 1 2 at 2 Κλίση στο σημείο t=6 sec A Σ Κ=ΑΒ/ΒΓ Γ B Πχ. Χ=f(t):Η εφαπτόμενη της καμπύλης σε κάθε σημείο είναι διαφορετική και μας δίνει την τιμή της ταχύτητας στην αντίστοιχη χρονική στιγμή
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΕ ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ () t 1 2 at 2
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΕ ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΕ ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ :1 Y=AX+B g L 4 L L T 2 4 ( ) 2 g g 2 2 2 Γραφική Παράσταση με τις νέες παραμέτρους L T T 2 L Κλίση της ευθείας =g/4π 2 α T 2
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΕ ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ :2 J J e ln J lnj O Y=B-AX Γραφική Παράσταση με τις νέες παραμέτρους J χ lnj lnj O Κλίση της ευθείας =μ lnjo χ
ΣΥΝΟΨΗ Τα δεδομένα πρέπει να είναι καταχωρημένα σε πίνακες κοντά στη γραφική παράσταση. Επιλέγεται η κατάλληλη γραφική παράσταση για να αναπαρασταθούν τα δεδομένα μας, αναγράφεται ο τίτλος του γραφήματος και η σχέση που θα αναπαρασταθεί γραφικά. Επιλέγεται η κατάλληλη κλίμακα για τους άξονές. Η εξηρτημένη μεταβολή τοποθετείται στον κατακόρυφο άξονα και η ανεξάρτητη στον οριζόντιο μαζί με τις μονάδες τους. Σημειώνονται ευδιάκριτα ( μικρές τελείες) τα πειραματικά σημεία πάνω στο γράφημα.
ΣΥΝΟΨΗ Χαράσσεται η καλύτερη ευθεία ή καμπύλη που περνά μέσα από τα πειραματικά σημεία. Στις γραμμικές σχέσεις, υπολογίζεται η κλίση και τα σημεία τομής με τους άξονες. Από την κλίση και τα σημεία τομής υπολογίζονται οι παράμετροι που μας ενδιαφέρουν. Η κλίση και τα σημεία τομής έχουν μονάδες.