Η Ρύθμιση Της Λειτουργίας Της Καρδιάς Κ. Καλλαράς Καθηγητής Φυσιολογίας
1.Συσταλτικές ιδιότητες του μυοκαρδίου 1.1. Καμπύλη μήκουςτάσεως Schmidt RF, Thews G: Human Physiology, 2nd ed. Springer, 1989 Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell,1994.
Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell,1994. Η ενεργός τάσης οφείλεται: 1) στην πιο αποτελεσματική δημιουργία εγκάρσιων γεφυρών μεταξύ νηματίων ακτίνης και μυοσίνης (όπως συμβαίνει και στο σκελετικό μυ) 2) στη μεγαλύτερη κλίση της καμπύλης μήκους-τάσεως, η οποία οφείλεται, εν μέρει, στο ότι η επιμήκυνση των μυοϊνιδίων αυξάνει τη συγκέντρωση του ελεύθερου ενδοκυττάριου Ca 2+ καθώς και την ευαισθησία της τροπονίνης στο Ca 2+.
Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell,1994. Στον καρδιακό μυ η αύξηση της ενεργού τάσεως μπορεί να οφείλεται και στην αύξηση της συσταλτικότητας, η οποία σχετίζεται με τη μεταβολή της μέγιστης ισομετρικής δυνάμεως (ισοογκο-μετρικής πιέσεως) σε δεδομένο αρχικό μήκος ινών (τελοδιαστολικό όγκο) και εξαρτάται από τον ρυθμό δημιουργίας εγκάρσιων δεσμών μεταξύ των νηματίων ακτίνης και μυοσίνης. Οφείλεται στην μεταβολή του ρυθμού ή της ποσότητας του Ca 2+ που διατίθεται στα μυονημάτια ή στη μεταβολή της συγγένειας των νηματίων προς το Ca 2+.
1.2. Προφόρτιση και μεταφόρτιση Προφόρτιση ή προφορτίο (preload): η παθητική τάση στην οποία βρίσκεται ο μυς πριν από τη συστολή. Μεταφόρτιση ή μεταφορτίο (afterload): η τυχόν επιπρόσθετη δύναμη που πρέπει να υπερνικήσει ο μυς κατά τη συστολή του για να βραχυνθεί
Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell,1994. Στον καρδιακό μυ προφόρτιση : ηπαθητική τάση κατά το τέλος της διαστολής. Ισοδυναμεί με τον βαθμό τελοδιαστολικής διατάσεως των καρδιακών τοιχωμάτων. Μεταφόρτιση : αναπτυσσόμενη τοιχωματική τάση (wall tension) στις καρδιακές κοιλότητες κατά τη φάση εξωθήσεως, δηλ. δύναμη ανά μονάδα εγκάρσιας διατομής του τοιχώματος.
1.3. Καμπύλη δυνάμεως (φορτίου)-ταχύτητας Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell,1994.
Όταν αυξάνεται το προφορτίο, η ταχύτητα βραχύνσεως αυξάνεται ιδίως σε μεγάλα μεταφορτία, η V max όμως δεν επηρεάζεται από το προφορτίο. Η αύξηση της συσταλτικότητας κατόπιν επιδράσεως ενός ινοτρόπου παράγοντα (π.χ. της αδρεναλίνης) αυξάνει επίσης την ταχύτητα βραχύνσεως για οποιοδήποτε μεταφορτίο, αλλά στην περίπτωση αυτή η επίδραση είναι εντονότερη σε μικρά μεταφορτία. http://www.ursa.kcom.edu/ (Baer s Physiology site)
Οδείκτης(dP/dt max ) δεν είναι ανεξάρτητος από το προφορτίο και το μεταφορτίο. Α= μάρτυρας Β= επίδραση νοραδρεναλίνης C=Καρδιακή ανεπάρκεια Berne et al. Physiology, 5th ed., Philadelphia: Elsevier, 2004
1.4. Διαγράμματα όγκουπιέσεως της καρδιάς
2. Η ενδοκαρδιακή ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας 2.1. Η ετερομετρική προσαρμογή Ο νόμος των Frank-Starling Γκίμπα Ολ. Η Φυσιολογία του ανθρώπου. Τόμος Β Ζυγός, Θεσ/νίκη 1999
i. Προσαρμογή της καρδιάς σε αύξηση του προφορτίου Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell, 1999.
Παράγοντες που επηρεάζουν τον τελοδιαστολικό όγκο της καρδιάς το χρονικό μεσοδιάστημα μεταξύ των συστολών η ταχύτητα κοιλιακής χαλάσεως η συμβολή της κολπικής συστολής στην πλήρωση των κοιλιών το ύψος της κολπικής και της κοιλιακής πιέσεως κατά τη διάρκεια της διαστολής η ευενδοτότητα της αριστερής κοιλίας η αρνητική ενδοθωρακική πίεση ηθέσητουσώματος ο βαθμός φλεβοσυστολής η συστολή των γραμμωτών μυών (μυϊκή αντλία) ο συνολικός όγκος αίματος.
ΗκαμπύληStarling ή καμπύλη κοιλιακής λειτουργίας Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell,1994.
ΗκαμπύληStarling Τετμημένη (άξονας Χ):ΤΔΚΠ, ΚΦΠ, Π.Αρ.Κολ., υπό την προϋπόθεση ότι η κοιλιακή ευενδοτότητα (compliance) παραμένει σταθερή. Τεταγμένη (άξονας Y): «έργο παλμού» (όγκος παλμού x μέση αορτική πίεση), μέγιστη συστολική κοιλιακή πίεση, όγκος παλμού και ΚΛΟΑ υπό την προϋπόθεση ότι η καρδιακή συχνότητα και η μεταφόρτιση παραμένουν σταθερές.
Η καμπύλη καρδιακής λειτουργίας ή παροχής Τετμημένη: ΚΦΠ, Τεταγμένη: ΚΛΟΑ
ii. Προσαρμοργή της καρδιάς σε αύξηση του μεταφορτίου Το φαινόμενο Anrep συμβάλλει στην ενδοκαρδιακή ρύθμιση έναντι αυξημένου μεταφορτίου κατά 40 % Bray JJ, Cragg PA, Macknight ADC, Mills RG, Taylor DW. Lecture notes on human physiology. London: Blackwell,1999.
2.2. Η ομοιομετρική προσαρμογή Φαινόμενο κλίμακας ή φαινόμενο Bowditch Ενίσχυση ηρεμίαςrest potentiation Μετεκτακτοσυστολική ενίσχυση http://www.ursa.kcom.edu/ (Baer s Physiology site)
Παράγοντες που επηρεάζουν τη συσταλτικότητα της καρδιάς Ganong W. Review of Medical Physiology, 21st Edition, 2001
Δείκτες συσταλτικότητας του μυοκαρδίου Καμπύλη καρδιακής λειτουργίας Μέγιστη ανά μονάδα χρόνου μεταβολή της πιέσεως (dp/dt max ) Κλάσμα εξωθήσεως Συσχέτιση τελοσυστολικού όγκουτελοσυστολικής πιέσεως
Καμπύλη καρδιακής λειτουργίας Γκίμπα Ολ. Η Φυσιολογία του ανθρώπου. Τόμος Β Ζυγός, Θεσ/νίκη 1999
Μέγιστη ανά μονάδα χρόνου μεταβολή της πιέσεως (dp/dt max )
Κλάσμα εξωθήσεως % αναλογία του ΟΠ σε σχέση με τη συνολική διαστολική πλήρωση της κοιλίας Αποτελεί δείκτη της συσταλτικότητας στη φάση εξωθήσεως. Μπορεί να μετρηθεί υπερηχογραφικά, ραδιοϊσοτοπικά και αγγειογραφικά Ηφυσιολογικήτουτιμήστηνηρεμία κυμαίνεται στο 50-70%.
Συσχέτιση τελοσυστολικού όγκου-τελοσυστολικής πιέσεως Zipes et al. Braunwald s Heart Disease. 7th ed. Elsevier, Saunders, 2005
3. Η δράση διαφόρων φυσικών και χημικών παραγόντων στην ηλεκτρική και τη μηχανική δραστηριότητα της καρδιάς
Despopoulos A, Sibernagl S. Colour atlas of Physiology, 5th ed. Thieme 2003
Despopoulos A, Sibernagl S. Colour atlas of Physiology, 5th ed. Thieme 2003
Schmidt RF, Thews G: Human Physiology, 2nd ed. Springer, 1989
4. Σύζευξη καρδιακής και αγγειακής λειτουργίας
Αποστολάκης Μ. Στοιχεία Φυσιολογίας του ανθρώπου, Τόμος Β, Θεσ/νίκη 1995
Αποστολάκης Μ. Στοιχεία Φυσιολογίας του ανθρώπου, Τόμος Β, Θεσ/νίκη 1995
Επίδραση Ρ θ στην καμπύλη καρδιακής λειτουργίας
Αποστολάκης Μ. Στοιχεία Φυσιολογίας του ανθρώπου, Τόμος Β, Θεσ/νίκη 1995 ΦΕ = (ΜΜΠ-ΚΦΠ) / ΑΦΕ ΑΦΕ = 2/3φλεβική αντίσταση, 1/3 αντίσταση από αρτηρίδια και μικρές αρτηρίες ΜΠΠ= 7 mmhg, Κ ΦΠ= 0 mmhg, Α ΦΕ= 1.4 mmhg/l
Sperelakis N, Banks RO. Essentials of Physiology, 2nd edition, London: Little, Brown, 1996.