1 Τι είναι OBD Ι; OBD είλαη ην ζχζηεκα κε ην νπνίν γίλεηαη παξαθνινχζεζε ησλ ξχπσλ θαη ησλ βιαβψλ ή αιιηψο ην χζηεκα Γηάγλσζεο Βιαβψλ επί ην Απηνθίλεην ( ΟΒD- Οn Board Diagnosis). Σν ζχζηεκα απηφ μεθίλεζε ζηελ Καιηθφξληα ην 1982 εθαξκφδνληαο ηνπο θαλνληζκνχο πνπ αθνξνχζαλ ηηο εθπνκπέο ησλ απηνθηλήησλ ζηηο Η.Π.Α. Γελ ππήξρε εληαίν πξφηππν OBD δειαδή θάζε θαηαζθεπαζηήο ρξεζηκνπνηνχζε ζπρλά εληειψο δηαθνξεηηθά ζπζηήκαηα (αθφκε θαη κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ κνληέισλ απηνθηλήησλ). Σν ζχζηεκα OBD παρακολοσθούζε μόνο : -ην αηζζεηήξα ι, -ην ζχζηεκα ηξνθνδνζίαο θαπζίκνπ, -θαη ην ζχζηεκα επαλαθπθινθνξίαο ησλ θαπζαεξίσλ (EGR) ε πεξίπησζε δπζιεηηνπξγίαο ηνπ απηνθηλήηνπ ε βιάβε εκθαληδφηαλε θαη δηαβαδφηαλε κέζσ κηαο ιπρλίαο ε νπνία αλαβφζβελε. Ο ηξφπνο θαη ε ζεηξά πνπ αλαβφζβελε θαζφξηδε έλα θσδηθφ πνπ αληηζηνηρνχζε ζε ζπγθεθξηκέλε βιάβε. Η βιάβε θαηαγξαθφηαλε απφ κία ιπρλία LED επάλσ ζηνλ εγθέθαιν ηνπ θηλεηήξα ή κε αληίζηνηρε ιπρλία έλδεημεο Βιάβεο (MIL) ζηνλ πίλαθα νξγάλσλ. CHECK POWER TRAIN CHECK ENGINE SERVICE ENGINE Οη ειιείςεηο ηνπ OBD I ήηαλ ζην φηη : -δελ κπνξνχζε λα ειέγμεη ηελ ζσζηή ιεηηνπξγία ηνπ θαηαιχηε - δελ κπνξνχζε λα ειέγμεη πξφβιεκα ζηηο αλαθιέμεηο - δελ κπνξνχζε λα ειέγμεη πξνβιήκαηα εθπνκπψλ αλαζπκηάζεσλ -δελ ππήξρε ηξφπνο παξαθνινχζεζεο ηεο πξννδεπηηθήο θαηαπφλεζεο θαη θαηαζηξνθήο θάπνηνπ εμαξηήκαηνο πνπ είρε ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο.
2 Τι είναι OBD ΙΙ; Σν 1989 εθαξκφζηεθαλ πνην απζηεξά πξφηππα γηα ηνλ έιεγρν ησλ εμαξηεκάησλ ηνπ θηλεηήξα πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηηο εθπνκπέο ησλ ξχπσλ. Απηά ινηπφλ ηα πξφηππα, πνπ θαιχπηνληαη απφ ην ζχζηεκα OBDII, ζα πξέπεη λα αληρλεχνπλ ηηο δπζιεηηνπξγίεο ησλ ζπζηεκάησλ θαη λα πξνιαβαίλνπλ λα ηηο επηζθεπάδνπλ πξηλ απηέο θηάζνπλ ζε ηέηνην ζεκείν πνπ λα πξνθαιέζνπλ αθηλεηνπνίεζε ηνπ νρήκαηνο. Η ιπρλία MIL αλάβεη αλά πάζα ζηηγκή φηαλ θάπνηεο απφ ηηο εθπνκπέο ησλ ξχπσλ αλέβνπλ πάλσ απφ θάπνην φξην κεγάιν γηα εθείλε ηελ επνρή. Έρεη θηάζεη ε επνρή πνπ ελψ ην απηνθίλεην έρεη θάπνηεο δπζιεηηνπξγίεο θαίλεηαη φηη δνπιεχεη ζσζηά θαη ν νδεγφο δελ αληηιακβάλεηαη ηίπνηα, ηψξα ε ιπρλία MIL αλάβεη θαη ελεκεξψλεη ηνλ νδεγφ φηη ππάξρεη πξφβιεκα. Μηα άιιε δηαθνξνπνίεζε ζεκαληηθή ηνπ ζπζηήκαηνο OBDII ζε ζρέζε κε ηελ OBD Ι είλαη : -εθαξκνγή ζε φιεο ηηο εηαηξείεο ζπγθεθξηκέλε θχζα κε 16 αθξνδέθηεο γηα κεηαθνξά δεδνκέλσλ -ειεθηξνληθά πξσηφθνιια -θνηλνχο θσδηθνχο Βιαβψλ DTC -θαη θνηλέο νξνινγίεο Σν ζχζηεκα OBD ΙΙ εθηφο απφ απηά βειηηψλεηαη θαη ζε άιια ζεκεία ηα νπνία είλαη : -Σνπνζεηνχκε αηζζεηήξα νμπγφλνπ πξηλ αιιά θαη κεηά ηνλ θαηαιχηε. -Οη ειεθηξνληθέο κνλάδεο ειέγρνπ είλαη θαη πην ηζρπξέο αιιά θαη πην κηθξέο ζε δηαζηάζεηο. -Η πξνγξακκαηηδφκελε Μλήκε πνπ κέρξη ηψξα ήηαλ κφλν γηα αλάγλσζε δεδνκέλσλ, ηψξα δηαγξάθεηαη θαη αλαπξνγξακκαηίδεηαη απφ εηδηθά ζπλεξγεία. -χζηεκα EGR ε νπνία ιεηηνπξγεί ειεθηξνληθά θαη εθνδηάδεηαη κε αηζζεηήξα ζέζεο ηεο βειφλαο ηεο. -Σαπηφρξνλε παξνπζία ζηνλ θηλεηήξα αηζζεηήξα απφιπηεο πίεζεο πνιιαπιήο εηζαγσγήο ( ΜΑΡ) θαη αηζζεηήξα ξνήο κάδαο αέξα (MAF) γηα λα έρνπκε έιεγρν ηνπ θνξηίνπ αιιά θαη ηεο κάδαο ηνπ αέξα. EOBD EOBD ζεκαίλεη «Δπξσπατθφ ζχζηεκα δηάγλσζεο βιαβψλ επί ηνπ απηνθηλήηνπ δεχηεξεο γεληάο».
3 Όια ηα βελδηλνθίλεηα απηνθίλεηα πνπ πσινχληαη ζηελ Δπξψπε απφ ηελ 1 Ιαλνπαξίνπ 2001, θαη πεηξειαηνθίλεηα απηνθίλεηα πνπ θαηαζθεπάδνληαη απφ ην 2003, πξέπεη λα έρνπλ ηα ελζσκαησκέλα δηαγλσζηηθά ζπζηήκαηα γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ εθπνκπψλ ηνπ θηλεηήξα. Σα ζπζηήκαηα απηά εηζήρζεζαλ ζχκθσλα κε ηελ εσρωπαϊκή οδηγία 98/69/ΕΚ γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ απφ ηα απηνθίλεηα. Όια απηά ηα απηνθίλεηα πξέπεη λα έρνπλ έλα ζπγθεθξηκέλν πξφηππν θηο 16-pin ζην ζχζηεκα EOBD γηα λα έρνπκε πξφζβαζε ζηηο ηπρφλ βιάβεο ηνπ θηλεηήξα πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο ξχπσλ. Σν ζχζηεκα EOBD έρεη πξνζαξκνζηεί κε ηελ εληνιή ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο πνπ έρεη ζαλ ζηφρν ηελ κείσζε ησλ ξχπσλ απφ ην απηνθίλεην θαη πνπ είλαη γλσζηή ζαλ EURO 3. O εγθέθαινο ηνπ θηλεηήξα παξαθνινπζεί ηα ζπζηήκαηα πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο ξχπσλ θαη ηα ζπγθξίλεη κε ηηο θαηαγεγξακκέλεο ζηελ εζσηεξηθή κλήκε ηνπ εγθεθάινπ γηα λα παξαθνινπζεί ηηο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο αιιά θαη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ θηλεηήξα. Δάλ ινηπφλ δελ κπνξεί λα πξνζδηνξίζεη ηηο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο εμαηηίαο κηαο ιαλζαζκέλεο έλδεημεο απφ θάπνην εμάξηεκα, κε απνηέιεζκα λα έρνπκε πξφβιεκα ζηελ ιεηηνπξγία ηνπ θηλεηήξα, ηφηε ρξεζηκνπνηείηε ε θαηαγεγξακκέλε ηηκή ζηελ κλήκε ηνπ εγθεθάινπ πνπ αληηζηνηρεί ζην ζπγθεθξηκέλν εμάξηεκα γηα λα κελ αθηλεηνπνηεζεί ην φρεκα. Σν ζχζηεκα EOBD έρεη ζθνπφ λα παξαθνινπζεί ηα εμήο ζπζηήκαηα ηνπ θηλεηήξα : Καηαιχηε Αληρλεχεη ηηο ειαηησκαηηθέο αλαθιέμεηο Σνπο αηζζεηήξεο νμπγφλνπ πξηλ θαη κεηά ηνλ θαηαιχηε χζηεκα ηξνθνδνζίαο θαπζίκνπ Γεπηεξεχνληα ζπζηήκαηα αέξα φπνπ ππάξρεη
4 Πξφζδεζε ή παξαθνινχζεζε ηεο ηάπαο πιήξσζεο θαπζίκνπ φπνπ ππάξρεη. Πρωηόκολλα Επικοινωνίας. Η ηππνπνίεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ κελπκάησλ θαζψο θαη ην πξσηφθνιιν γηα ηελ κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ γηα ηνπο θσδηθνχο βιαβψλ εθαξκφδνληαη ζηα εμήο πξσηφθνιια OBD ΙΙ θαη γηα EOBD : Πρωτόκολλο Κατασκεσαστές Μορθή Επικοινωνίας ISO 9141-2 / KWP2000 Από ηο 2001 ε Chrysler, Εσρώπε θαη κερηθές Αζηαηηθές VPW J1850 General Motors, Ford κοληέια Isuzu θαη έως ηο PWM J1850 2003 Ford Focus ηo 2003 Ford Cougar (όια ηα κοληέια ηοσ Ηλωκέλοσ Βαζηιείοσ), ε Ford Puma (1,6 θαη 1,7), Ford Fiesta Zetec κοληέια έως ηο 2003, ε Ford Mondeo Zetec κοληέια έως ηο 2003, ε Ford Focus έως ηο 2003 (and some of the newer Ford-based Jaguars, eg S- Type) (θαη ορηζκέλα από ηα λεόηερα Ford βαζίδεηαη Τζάγκοσαρ, π.τ. S-Type) CAN CAN (ή Controller Area Network) είλαη ηο λεόηερο θαη πηο γρήγορο ζύζηεκα, θαη ζα πρέπεη λα τρεζηκοποηείηαη ζε όια ηα λέα ασηοθίλεηα από ηο 2008. Παικός κεηαβαιιόκελες δηακόρθωζες πιάηοσς Παικός δηακόρθωζες πιάηοσς Δπηπιένλ πξέπεη λα έρνπκε ηππνπνίεζε θαη ζε άιια ζηνηρεία γηα ηνλ θαιχηεξν θαη γξεγνξφηεξν έιεγρν ηνπ θηλεηήξα θαη έρνπλ γίλεη θπζηθά βάζε SAE, σο εμήο : -J1930 έγηλαλ ηππνπνηήζεηο ζηα αθξσλχκηα ησλ εμαξηεκάησλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο, -J1962 ηππνπνίεζε ζηηο θίζζεο κεηαθνξάο δεδνκέλσλ DLC -J2190 ηππνπνίεζε ζηηο ιεηηνπξγίεο ειέγρνπ δηάγλσζεο -J2012 ηππνπνίεζε θσδηθψλ δηάγλσζεο
5 Εσρωπαϊκή οδηγία 98/69/ΕΚ Η νδεγία 98/69/ΔΚ γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ απφ ηα απηνθίλεηα απαηηεί απφ ηνπο θαηαζθεπαζηέο νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο πνπ ζα πξέπεη λα έρεη ην ζχζηεκα δηάγλσζεο βιαβψλ επί ην απηνθίλεην EOBD. Παξαζέηνπκε παξαθάησ ηηο πνην βαζηθέο ηεο Δπξσπατθήο νδεγίαο. απαηηεί απφ ηνπο θαηαζθεπαζηέο απηνθηλήησλ λα παξέρνπλ ιεπηνκεξή πιεξνθφξεζε γηα φινπο ηνπο θσδηθνχο βιαβψλ DTC πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο ξχπσλ. Οη θσδηθνί απηνί αξρίδνπλ κε ην γξάκκα Ρ, ην δε φξην ηηκψλ ησλ εμαξηεκάησλ πνπ ζεσξείηαη φηη πξνθαιεί ξχπνπο είλαη αχμεζε ηεο ηηκήο ζηάληαξ θαηά 1,5 θνξέο. Όινη νη θσδηθνί βιαβψλ ζα πξέπεη λα είλαη ζχκθσλα κε ISO DIS 15031-6 ή SAE J2012. Ο ηξφπνο αλάγλσζεο ησλ βιαβψλ δηαβάδνληαη κέζσ κηαο ηππνπνηεκέλεο δηαζχλδεζεο κε ηελ ρξήζε ελφο δηαγλσζηηθνχ εξγαιείνπ TESTER- CHECKER ή SCAN TOOL. Παξαθνινχζεζε ηεο Μείσζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ θαηαιπηηθνχ κεηαηξνπέα φζν αθνξά ηηο εθπνκπέο Τδξνγνλαλζξάθσλ HC. Παξαθνινχζεζε ηεο θαηαπφλεζεο ηνπ αηζζεηήξα νμπγφλνπ Παξαθνινχζεζε ειαηησκαηηθψλ αλαθιέμεσλ ηνπ θηλεηήξα Παξαθνινχζεζε εμαξηήκαηα θαη ζπζηήκαηα ηεο κεηάδνζεο θίλεζεο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο ξχπσλ. Παξαθνινχζεζε ηνπ εμαεξηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ησλ αλαζπκηάζεσλ ηνπ απηνθηλήηνπ. Θα πξέπεη λα θαηαγξάθεηαη ε απφζηαζε πνπ έρεη δηαλπζεί απφ ην απηνθίλεην απφ ηε ζηηγκή πνπ ελεξγνπνηήζεθε ε ιπρλία MIL θαη λα είλαη δηαζέζηκε ζε θάζε ζηηγκή κέζσ ηεο ζεηξηαθήο ζχξαο κεηαθνξάο δεδνκέλσλ. Απηφ ζα ηζρχζεη ζε απηνθίλεηα πνπ ζα θπθινθνξήζνπλ κεηά ην 2005 Σν ζχζηεκα EOBD κπνξεί λα δηαγξάςεη έλα θσδηθφ βιάβεο θαη ηελ απφζηαζε πνπ έρεη δηαλχζεη ζηελ πεξίπησζε πνπ απηή ε βιάβε δελ εκθαληζηεί γηα ηνπιάρηζην λ 40 θχθινπο πξνζέξκαλζεο ηνπ θηλεηήξα.
6 Λστνία MIL H ελεξγνπνίεζε ηεο ιπρλία έλδεημεο βιαβψλ MIL θαζνξίδεηαη βάζε ηεο νδεγίαο 98/69/ΔΚ σο εμήο : Σν ζχζηεκα OBD ζα πξέπεη λα έρεη ελζσκαησκέλε κία ιπρλία MIL πνπ ζα έρεη απνθιεηζηηθφ ζθνπφ ηελ έλδεημε ζηνλ νδεγφ ηελ δηαδηθαζία εθθίλεζεο έθηαθηεο αλάγθεο. Η ιπρλία ζα πξέπεη λα είλαη νξαηή ζε φιεο ηηο ινγηθέο ζπλζήθεο θσηηζκνχ θαη απαγνξεχεηαη ε ρξήζε γηα ηελ ιπρλία MIL ηνπ θφθθηλνπ ρξψκαηνο. Η ιπρλία MIL ελεξγνπνηείηαη φηαλ ην θιεηδί ηεο κεραλήο είλαη ζηελ ζέζε ΟΝ θαη ζβήλεη κεηά ηελ εθθίλεζε ηνπ θηλεηήξα εάλ δελ έρνπλ θαηαγξαθή βιάβεο ζηνλ εγθέθαιν ηνπ θηλεηήξα. Η ιπρλία MIL ζα πξέπεη λα ιεηηνπξγεί κε κία δηαθξηηηθή ιεηηνπξγία πξνεηδνπνίεζεο ζε νπνηαδήπνηε πεξίνδν θαηά ηελ νπνία παξνπζηάδεηαη ειαηησκαηηθή αλάθιεμε ηνπ θηλεηήξα ζε έλα ηέηνην επίπεδν ην νπνίν είλαη πηζαλφλ λα πξνθαιέζεη δεκηά ζηνλ θαηαιχηε. Η ιπρλία MIL ελεξγνπνηείηαη ζηελ πεξίπησζε δπζιεηηνπξγίαο ειαηησκαηηθψλ αλαθιέμεσλ ζε επίπεδν λα πξνθαιέζνπλ δεκηά ζηνλ θαηαιχηε. Παξακέλεη αλακκέλε θαη ζηελ πεξίπησζε φηαλ ζηνπο επφκελνπο δηαδνρηθνχο θχθινπο ιεηηνπξγίαο ζηακαηήζνπλ απηέο νη δπζιεηηνπξγίεο ηεο αλάθιεμεο ε φιεο ηηο άιιεο δπζιεηηνπξγίεο ε ιπρλία κπνξεί λα ζβήζεη κεηά απφ ηξηο δηαδνρηθνχο θχθινπο νδήγεζεο ρσξίο λα αληρλεπηή ε ίδηα δπζιεηηνπξγία ζε θάπνην ζχζηεκα.