Μήπως είσαι μουσικός;

Μήπως είσαι μουσικός; Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Μουσική Δημιουργός: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΤΗΡΤΖΟΓΛΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Μήπως είσαι μουσικός;». Δημιουργήθηκε στις 22/01/2017 13:37:56 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/28

Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Μουσική Θεματική ταξινομία: Μουσική -> Βασικά στοιχεία της Μουσικής Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Πρόκειται για ακολουθία από μουσικά παιχνίδια. Απευθύνεται σε παιδιά των Ε' και ΣΤ' τάξεων του Δημοτικού που έχουν ελάχιστες ή καθόλου μουσικές γνώσεις. Τα μουσικά παιχνίδια έχουν ως στόχο να διερευνήσουν κατά πόσο ένα παιδί ηλικίας 10-12 χρονών, έχει ιδιαίτερες μουσικές ικανότητες, αυτό δηλαδή που πολλοί ονομάζουν "ταλέντο". Βασίζονται σε διεθνείς μελέτες και πρακτικές. Αρκετά από αυτά τα μουσικά παιχνίδια έχουν υιοθετηθεί ως εργαλεία στην επιλογή παιδιών, υποψηφίων για την Α' τάξη Γυμνασίου των Μουσικών Σχολείων. Γενική περιγραφή περιεχομένου: Γειά σου, Εδώ θα βρεις μια σειρά απο μουσικά παιχνίδια. Κάθε παιχνίδι προσπαθεί να ανακαλύψει τις ιδιαίτερες ικανότητές σου στη μουσική. Ως δάσκαλος έχω γνωρίσει πολλούς μαθητές που έχουν μεγάλη ευκολία με τη μουσική. Όμως οι φυσικές ικανότητες δεν φτάνουν για να γίνει κανείς μουσικός. Χρειάζεται πολλή μελέτη και κυρίως αγάπη για τη μουσική. Από την άλλη μεριά, μαθητές που είχαν μέτριες ικανότητες, κατόρθωσαν με την αγάπη τους για τη μουσική να διαπρέψουν! Είναι χάρισμα, λοιπόν, οι μουσικές ικανότητες, αλλά δεν είναι το παν! Τα παιχνίδια αυτά θα σε βοηθήσουν να τις διαπιστώσεις. Αν όμως είσαι παρατηρητικός, θα προσέξεις ότι αν κάνεις πολλές φορές την ίδια άσκηση... το αποτέλεσμα θα σε εκπλήξει ευχάριστα! Γι' αυτό κάποιοι λένε ότι η μουσική είναι η τέχνη της μελέτης και της επανάληψης! Φτάνουν τα λόγια όμως, πάτα στο 1ο παιχνίδι για να αρχίσουμε! Διδακτικοί Στόχοι: Να Να Να Να Να διερευνήσουν οι μαθητές τις μουσικές τους ικανότητες (μουσικό ταλέντο). μάθουν για το μουσικό ύψος και για την συχνότητα ενός φθόγγου μάθουν να ξεχωρίζουν το ύψος ενός υψηλού από ένα χαμηλό φθόγγο μάθουν για τα μουσικά όργανα και τις ομάδες στις οποίες ανήκουν μαθουν να διακρίνουν τους φθόγγους της μουσικής κλίμακας Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: Σελίδα 3/28

μουσική δημοτικό τεστ ξυλόφωνο μουσικό σχολείο μουσικό παιχνίδι Υλικοτεχνική υποδομή: Η/Υ, Εργαστήρι Η/Υ, ακουστικά Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 2 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: οχι Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Δύσκολο Τύπος διαδραστικότητας : Ενεργός μάθηση Επίπεδο διαδραστικότητας : Πολύ υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 9-12 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Δημοτικό Σελίδα 4/28

Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: 1ο Παιχνίδι: ΕΠΑΝΩ ή ΚΑΤΩ; Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη, σπίτι Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. πίκολο φλάουτο, κοντραμπάσο, νυχτερίδα και σεισμός! Πάτησε το "PLAY" για να ακούσεις. Φωνές, όργανα, υπόηχοι και υπέρηχοι Σύγκρινε τους υψηλούς και χαμηλούς ήχους Ας παίξουμε τώρα όμως... ΕΠΑΝΩ ή ΚΑΤΩ; 2η Φάση: 2ο παιχνίδι: ΑΚΟΥΩ τα ΟΡΓΑΝΑ Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη, σπίτι Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ Η ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΕΝΑ, ΔΥΟ, ΤΡΙΑ και ΤΕΣΣΕΡΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ! ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ 1. ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ 2. ΕΓΧΟΡΔΟ, ΠΝΕΥΣΤΟ ή ΚΡΟΥΣΤΟ; Πάτησε "PLAY" για να ακούσεις τους 10 ήχους 3. ΠΟΣΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΑΙΖΟΥΝ; Πάτησε "PLAY" για να ακούσεις τους 6 ήχους Σελίδα 5/28

3η Φάση: 3ο παιχνίδι: ΑΚΟΥΩ και ΠΑΙΖΩ Χρονική Διάρκεια: 60 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη, σπίτι Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. Η ΜΕΛΩΔΙΑ 2. Ας παίξουμε το 3ο μας παιχνίδι! 3. ΑΚΟΥΩ και ΠΑΙΖΩ Σελίδα 6/28

1η Φάση: 1ο Παιχνίδι: ΕΠΑΝΩ ή ΚΑΤΩ; Σελίδα 7/28

1η Φάση: 1ο Παιχνίδι: ΕΠΑΝΩ ή ΚΑΤΩ; Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη, σπίτι Ας παίξουμε το 1ο μας μουσικό παιχνίδι: Ξέρεις τι σημαίνει ύψος ε; Όχι, δεν έχω στο μυαλό μου τους γκρεμούς, ούτε τα αεροπλάνα. Μιλάω για το μουσικό ύψος. Λέμε ότι ένας μουσικός φθόγγος είναι ψηλός όταν ακούγεται πολύ "λεπτός". Στο μάθημα της φυσικής λέμε ότι έχει υψηλή συχνότητα. Ίσως να ξέρεις, ότι οι νυχτερίδες βγάζουν τόσο ψηλές συχνότητες...που δεν μπορούμε να τις ακούσουμε; Λέμε ότι ένας μουσικός φθόγγος είναι χαμηλός, όταν ακούγεται πολύ "βαρύς". Στη μουσική τον λέμε μπάσο. Στο μάθημα της φυσικής λέμε ότι έχει χαμηλή συχνότητα. Ίσως να ξέρεις, ότι όταν γίνεται σεισμός ακούγονται τόσο χαμηλές συχνότητες...που δεν μπορούμε να τις ακούσουμε; Τέλος πάντων! Στον ήχο που θα ακούσεις παρακάτω διακρίνονται: Υψηλοί φθόγγοι (πίκολο φλάουτο) Χαμηλοί φθόγγοι (κοντραμπάσο) Πως θα ήταν ο ήχος της νυχτερίδας αν μπορούσαμε να τον ακούσουμε! Πως θα ήταν ο ήχος του σεισμού αν μπορούσαμε να τον ακούσουμε! 1. πίκολο φλάουτο, κοντραμπάσο, νυχτερίδα και σεισμός! Πάτησε το "PLAY" για να ακούσεις.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ήχος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1349/#question6071 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει απόσπασμα ήχου και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 2. : Σελίδα 8/28

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα με διαδραστικά σημεία Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1349/#question8982 Αυτό το εργαλείο περιέχει διαδραστική εικόνα και η λειτουργία διαδραστικότητας παρουσιάζεται στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 3. Φωνές, όργανα, υπόηχοι και υπέρηχοι: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1349/#question8988 Όπως μετράμε τις αποστάσεις σε μέτρα και εκατοστά. Όπως μετράμε τα βάρη σε κιλά και σε γραμμάρια. Έτσι διακρίνουμε το ύψος ενός φθόγγου σε συχνότητες που μετρώνται σε Χερτζ (Hz). Δες στο σχήμα ότι το πιάνο ακούγεται από τα 27 έως τα 4186 Hz. Το πιάνο έχει πολύ μεγάλη μουσική έκταση. To αυτί μας μπορεί να ακούσει από 20 έως 20000 Hz. Η ανθρώπινη αυτή ιδιότητα λέγεται ακουστό φάσμα. Ο σκύλος και η νυχτερίδα μπορούν να ακούσουν πολύ υψηλότερες συχνότητες, που όπως είπαμε λέγονται υπέρηχοι. Οι φάλαινες, οι ελέφαντες, οι ρινόκεροι, οι καμηλοπαρδάλεις και οι αλιγάτορες, χρησιμοποιούν τους να επικοινωνήσουν ακόμα και σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων. υπόηχους για Όλα τα μουσικά όργανα κουρδίζονται με βάση το φθόγγο ΛΑ στα 440 Hz που είναι ένας μεσαίου ύψους φθόγγος. 4. Σύγκρινε τους υψηλούς και χαμηλούς ήχους: Σελίδα 9/28

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1349/#question8986 5. Ας παίξουμε τώρα όμως...: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1349/#question6070 Το παιχνίδι μας είναι πολύ απλό: Αν πατήσεις το "PLAY", θα ακούσεις να σου παίζω στο πιάνο μου μια σειρά από 10 φθόγγους (μουσικές νότες). Όταν ακουστεί η πρώτη νότα δεν χρειάζεται να πατήσεις τίποτα! Πάτησε ΨΗΛΟΤΕΡΗ, αν η επόμενη νότα είναι ψηλότερη από την προηγούμενη Πάτησε ΙΔΙΑ, αν η επόμενη νότα είναι ίδια με την προηγούμενη Πάτησε ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ, αν είναι χαμηλότερη από την προηγούμενη Αλλά...μη βιαστείς! Διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες για κάθε μία απο τις 4 καρτέλες. Οφείλω να σε προειδοποιήσω ότι: Μετά από κάθε πάτημα οι απαντήσεις θα μπερδεύονται, αλλά ξέρω ότι εσύ δεν κολλάς σε κάτι τέτοια! Για να πας στην επόμενη καρτέλα πάτησε στο κάτω μέρος της. Κάθε επόμενη καρτέλα όμως, θα είναι όλο και πιό δύσκολη. Για να δεις το αποτέλεσμα της προσπάθειάς σου, πήγαινε στην τελευταία καρτέλα. Εμπρός! Άνοιξε καλά τα αυτιά σου, πάμε! 6. ΕΠΑΝΩ ή ΚΑΤΩ;: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστική παρουσίαση Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1349/#question5701 Σελίδα 10/28

Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει διαδραστική παρουσίαση και είναι διαθέσιμη στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 11/28

2η Φάση: 2ο παιχνίδι: ΑΚΟΥΩ τα ΟΡΓΑΝΑ Σελίδα 12/28

2η Φάση: 2ο παιχνίδι: ΑΚΟΥΩ τα ΟΡΓΑΝΑ Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη, σπίτι Γειά σου και πάλι! Ελπίζω να τα πήγες καλά στο 1ο παιχνίδι. Χμμμ... αν δεν τα πήγες καλά έχω να σου δώσω μια συμβουλή: Να μην το βάζεις κάτω! Ας προχωρήσουμε όμως στο 2ο παιχνίδι μας. Σίγουρα ξέρεις ότι τα μουσικά όργανα διακρίνονται σε έγχορδα, πνευστά και κρουστά. Εντάξει, το πιάνο είναι ταυτόχρονα έγχορδο και κρουστό, αλλά ας μην μπούμε τώρα σε τέτοιες λεπτομέρειες, εδώ ήρθαμε για να παίξουμε! Πριν παίξουμε το παιχνίδι μας θα γνωρίσουμε τα όργανα και τις μουσικές οικογένειες όπου ανήκουν. 1. ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question9164 Την οικογένεια των εγχόρδων θα μπορούσαμε να χωρίσουμε σε δύο μεγάλες ομάδες: Τα έγχορδα με δοξάρι. Όταν ο βιολιστής σέρνει το δοξάρι πάνω στο βιολί, η χορδή του παράγει ένα συνεχόμενο ήχο. Τέτοια έγχορδα είναι το βιολί, η βιόλα, το βιολοντσέλο, το κοντραμπάσο, η ελληνικές παραδοσιακές λύρες και πολλά άλλα. Τα νυκτά έγχορδα παράγουν ήχους είτε κτυπώντας τις χορδές με τα δάκτυλα, είτε με μία πένα. Στα νυκτά έγχορδα ένας φθόγγος αφού ακουστεί, στη συνέχεια σιγά σιγά σβήνει. Νυκτά έγχορδα είναι η κιθάρα, το μαντολίνο, η άρπα και άλλα. Η οικογένεια των πνευστών χωρίζεται επίσης σε δύο μεγάλες ομάδες: Τα ξύλινα πνευστά. Παλιότερα κατασκευάζονταν από ξύλο. Σήμερα κατασκευάζονται είτε από ξύλο είτε από μέταλο. Τέτοια πνευστά είναι η φλογέρα, το φλάουτο, το όμποε, το φαγκότο, το κλαρινέτο κ.α. Τα χάλκινα πνευστά κατασκευάζονται από χαλκό, γι αυτό ονομάζονται έτσι. Έχουν δυνατό και εντυπωσιακό ήχο. Η τρομπέτα, το κόρνο, το τρομπόνι, η τούμπα και πολλά άλλα συγκαταλέγονται στην ομάδα αυτή. Η οικογένεια των κρουστών χωρίζεται και αυτή σε δύο ομάδες: Τα κρουστά με καθορισμένη οξύτητα. Λέγονται και μελωδικά κρουστά. Αυτά παράγουν συγκεκριμένους μουσικούς φθόγγους με συγκεκριμένη συχνότητα. Το ξυλόφωνο, το βιμπράφωνο, οι καμπάνες ορχήστρας, τα τυμπάνια ορχήστρας είναι μερικά από τα πολλά μελωδικά κρουστά. Τα Κρουστά με ακαθόριστη οξύτητα δεν κουρδίζονται. Λέγονται και μη μελωδικά κρουστά. Παράγουν τον ίδιο ήχο κάθε φορά που παίζονται και βασικός τους ρόλος στην ορχήστρα είναι να τονίζουν το ρυθμό. Τέτοια όργανα είναι τα χάλκινα πιάτα, το γκονγκ, οι καστανιέτες, το τρίγωνο, το ταμπούρο, τα τομς, η γκρανκάσα και άλλα. Στην πρώτη διαφάνειεα πάτα το βελάκι PLAY για να ακούσεις το κάθε όργανο. Πάτησε στο κάτω μέρος της διαφάνειας για πας στην επόμενη. Στην δεύτερη καρτέλα θα ακούσεις τις οικογένειες των μουσικών οργάνων να παίζουν μαζί και χωριστά. Πρόσεξε ότι Σελίδα 13/28

κάθε ομάδα έχει συγκεκριμένη θέση μέσα στη συμφωνική ορχήστρα. 2. : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστική παρουσίαση Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question5952 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει διαδραστική παρουσίαση και είναι διαθέσιμη στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 3. Η ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question9169 Στη συμφωνική ορχήστρα, όπως φυσικά πρόσεξες, δεν συμπεριλαμβάνονται αρκετά όργανα για τα οποία μιλήσαμε. Τέτοια όργανα όπως είναι η κιθάρα, το σαξόφωνο, το ακορντεόν κ.λπ., η ορχήστρα τα προσκαλεί όποτε τα χρειάζεται. Πάντως, σε μια συμφωνική ορχήστρα, σίγουρα θα ακούσεις: έγχορδα με δοξάρι: βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο και κοντραμπάσο νυκτά έγχορδα: άρπα ξύλινα πνευστά: φλάουτο, όμποε, φαγκότο και κλαρινέτο χάλκινα πνευστά: τρομπέτα, κόρνο, τρομπόνι και τούμπα κρουστά: Σχεδόν όλα τα κρουστά που αναφέραμε. 4. ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question9176 Εμείς οι μουσικοί, όταν ένα όργανο παίζει μόνο του, συνηθίζουμε να λέμε ότι παίζει σόλο (solo). Η λέξη σόλο είναι Σελίδα 14/28

ιταλική. Οι Ιταλοί έχουν προσφέρει πάρα πολλά στη μουσική. Έτσι, μην παραξενεύεσαι που οι περισσότερες μουσικές εκφράσεις είναι ιταλικές. Και η χώρα μας έχει συμβάλει πάρα πολύ στη μουσική. Πολλές μουσικές γνώσεις και δραστηριότητες όπως είναι οι κλίμακες (σκάλες), η θεωρία της μουσικής και οι διαγωνισμοί μουσικών συνθέσεων ξεκίνησαν απο την αρχαία Ελλάδα. Άλλωστε οι πρόγονοί μας χρησιμοποιούσαν τη μουσική γραφή. Σήμερα μπορούμε να ακούσουμε πολλά απο τα αρχαία έργα που σώθηκαν. Στα ιταλικά: Due = δύο. Duetto (ντουέτο) σημαίνει ότι συμμετέχουν δύο όργανα σε ένα μουσικό έργο. Tre = τρία. Trio (τρίο) σημαίνει ότι παίζουν τρία όργανα σε ένα μουσικό έργο. Quattro = τέσσερα. Quartetto (κουαρτέτο) σημαίνει ότι παίζουν τέσσερα όργανα σε ένα μουσικό έργο. Όταν παίζουν λίγα όργανα μαζί, τότε αποτελούν ένα ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ. Ας ακούσουμε μερικά μουσικά σύνολα στην επόμενη διαφάνεια. 5. ΕΝΑ, ΔΥΟ, ΤΡΙΑ και ΤΕΣΣΕΡΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ!: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστική παρουσίαση Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question9180 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει διαδραστική παρουσίαση και είναι διαθέσιμη στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 6. ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question9221 Επιτέλους ήρθε η ώρα να παίξουμε! Ετοίμασα για σένα τρία παιχνίδια: Στο πρώτο θα πρέπει να διαλέξεις τη σωστή έκφραση και να διακρίνεις ποιό όργανο είναι έγχορδο, κρουστό ή πνευστό. Στο δεύτερο θα ακούσεις 10 ήχους και θα πρέπει να κατατάξεις κάθε όργανο στην ομάδα του Στο τρίτο θα πρέπει να επιλέξεις πόσα όργανα ακούγονται κάθε φορά Καλή επιτυχία! Σελίδα 15/28

7. 1. ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question5973 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. Δύο από τις τρεις προτάσεις είναι λάθος. Πρόσεξε! Κάθε επόμενη ερώτηση θα είναι πιό δύσκολη από την προηγούμενη! 1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η κιθάρα είναι έγχορδο Το τύμπανο είναι πνευστό Το βιολί είναι κρουστό 2. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το όμποε είναι πνευστό Το τρομπόνι είναι έγχορδο Το κοντραμπάσο είναι κρουστό 3. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το βιολοντσέλο είναι πνευστό Η τρομπέτα είναι έγχορδο Το ξυλόφωνο είναι κρουστό Σελίδα 16/28

4. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το φλάουτο είναι πνευστό Το τομ είναι έγχορδο Το κοντραμπάσο είναι κρουστό 5. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η βιόλα είναι έγχορδο Το βιμπράφωνο είναι πνευστό Το φαγκότο είναι κρουστό 6. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το λαούτο είναι πνευστό Η γκάιντα είναι κρουστό Η φυσαρμόνικα είναι πνευστό 7. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η τούμπα είναι κρουστό Η μαρίμπα είναι κρουστό Ο ταμπουράς είναι κρουστό Σελίδα 17/28

8. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Ο ταμπουράς είναι έγχορδο Το νέυ είναι έγχορδο Το ταμπούρο είναι έγχορδο 8. 2. ΕΓΧΟΡΔΟ, ΠΝΕΥΣΤΟ ή ΚΡΟΥΣΤΟ; : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question6219 Θα ακούσεις 10 ήχους. Κατέταξε κάθε ήχο στις οικογένειες μουσικών οργάνων όπου ανήκουν. 9. Πάτησε "PLAY" για να ακούσεις τους 10 ήχους: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ήχος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question6073 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει απόσπασμα ήχου και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 10. : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question6072 Σελίδα 18/28

1η Ερώτηση: 1ος ΗΧΟΣ ΚΡΟΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ ΠΝΕΥΣΤΟ 2η Ερώτηση: 2ος ΗΧΟΣ ΚΡΟΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ ΠΝΕΥΣΤΟ 3η Ερώτηση: 3ος ΗΧΟΣ ΠΝΕΥΣΤΟ ΚΡΟΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ Σελίδα 19/28

4η Ερώτηση: 4ος ΗΧΟΣ ΠΝΕΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ ΚΡΟΥΣΤΟ 5η Ερώτηση: 5ος ΗΧΟΣ ΚΡΟΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ ΠΝΕΥΣΤΟ 6η Ερώτηση: 6ος ΗΧΟΣ ΠΝΕΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ ΚΡΟΥΣΤΟ Σελίδα 20/28

7η Ερώτηση: 7ος ΗΧΟΣ ΚΡΟΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ ΠΝΕΥΣΤΟ 8η Ερώτηση: 8ος ΗΧΟΣ ΚΡΟΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ ΠΝΕΥΣΤΟ 9η Ερώτηση: 9ος ΗΧΟΣ ΚΡΟΥΣΤΟ ΠΝΕΥΣΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ Σελίδα 21/28

10η Ερώτηση: 10ος ΗΧΟΣ ΕΓΧΟΡΔΟ ΚΡΟΥΣΤΟ ΠΝΕΥΣΤΟ 11. 3. ΠΟΣΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΑΙΖΟΥΝ; : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question6221 Θα ακούσεις 6 ήχους. Διάλεξε πόσα μουσικά όργανα παίζουν σε κάθε ήχο: Ένα, δύο, τρία ή τέσσερα Συμβουλή: Μη ξεχνάς ότι κάποια όργανα που συνοδεύουν, όπως είναι το μπάσο και τα κρουστά...είναι κι αυτά μουσικά όργανα. Έυχομαι καλή επιτυχία! 12. Πάτησε "PLAY" για να ακούσεις τους 6 ήχους: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ήχος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question6229 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει απόσπασμα ήχου και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 22/28

13. : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1504/#question6230 1η Ερώτηση: Πρώτος ήχος 2 4 1 3 2η Ερώτηση: Δεύτερος ήχος 2 3 1 4 Σελίδα 23/28

3η Ερώτηση: Τρίτος ήχος 2 4 1 3 4η Ερώτηση: Τέταρτος ήχος 4 2 1 3 5η Ερώτηση: Πέμπτος ήχος 1 2 3 4 Σελίδα 24/28

6η Ερώτηση: Έκτος ήχος 2 4 3 1 Σελίδα 25/28

3η Φάση: 3ο παιχνίδι: ΑΚΟΥΩ και ΠΑΙΖΩ Σελίδα 26/28

3η Φάση: 3ο παιχνίδι: ΑΚΟΥΩ και ΠΑΙΖΩ Χρονική Διάρκεια: 60 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη, σπίτι Ακούω μελωδίες από το πιάνο και τις παίζω στο μεταλόφωνό μου. Φτάσαμε στο τρίτο και τελευταίο μας παιχνίδι. Εδώ σε θέλω! Δεν σου κρύβω ότι είναι πιο δύσκολο από τα προηγούμενα παιχνίδια, αλλά και πιο ενδιαφέρον! Ακόμα και οι επαγγελματίες μουσικοί κάνουν λάθη σε αυτό το παιχνίδι. Με μελωδίες θα παίξουμε το τελευταίο μας παιχνίδι. Τί είναι όμως μία μελωδία; 1. Η ΜΕΛΩΔΙΑ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1541/#question6329 Η μελωδία είνα ένα από τα τρία βασικά στοιχεία που αποτελείται η μουσική. Τα άλλα δύο είναι η αρμονία και ο ρυθμός. Μελωδία: Είναι μία συνέχεια μουσικών φθόγγων. Δηλαδή φθόγγοι που έχουν τοποθετηθεί ο ένας δίπλα στον άλλον στη σειρά. Όχι, φυσικά, με τυχαία σειρά! Ο συνθέτης μιας μελωδίας έχει δουλέψει πάνω σε κάθε φθόγγο της. Κάθε φθόγγος της μελωδίας συνοδεύεται απο την αρμονία. Αρμονία: Είναι φθόγγοι που ακούγονται ταυτόχρονα. Δηλαδή φθόγγοι που έχουν τοποθετηθεί ο ένας επάνω ή κάτω από τον άλλον. Η αρμονία συνοδεύει μια μελωδία. Η αρμονία και η μελωδία είναι δυο φίλοι που γνωρίζει καλά ο ένας τον άλλο. Συμφωνούν σε όλα και έχουν πολύ καλές σχέσεις. Αν ποτέ άκουσες κάποιον να τραγουδάει με μιά κιθάρα, τότε σίγουρα έχεις καταλάβει ήδη τι είναι η μελωδία και τι η αρμονία. Το τραγούδι είναι η μελωδία και η κιθάρα που συνοδεύει τον τραγουδιστή είναι η αρμονία. Ο Ρυθμός έχει τριπλό ρόλο: Είναι ο χρόνος που διαρκεί κάθε φθόγγος ή σιωπή. Είναι το μέτρο (παλμός) που μας κάνει να χορεύουμε όποτε έχουμε κέφι, αφού μας δείχνει τα βήματα στα πόδια μας και την κίνηση του σώματος μας. Είναι, τέλος. η ρυθμική αγωγή, που άλλοτε μας παρασύρει σε γρήγορες κινήσεις και άλλοτε σε αργές. Πολλές φορές λέμε: "Αυτό το κομμάτι δεν έχει καθόλου μελωδία". Η έκφραση αυτή φυσικά είναι λάθος, γιατί κάθε διαδοχή φθόγγων (ή σιωπών) αποτελεί μια μελωδία. Πιο σωστά θα λέγαμε: "Αυτό το κομμάτι έχει άσχημη μελωδία" ή ακόμη πιο σωστά: "Σ' αυτό το κομμάτι δεν μου αρέσει καθόλου η μελωδία", γιατί...σε κάποιο άλλο αυτί, η μελωδία αυτή μπορεί να ακούγεται θαυμάσια! 2. Ας παίξουμε το 3ο μας παιχνίδι!: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1541/#question6728 Το 3ο παιχνίδι έχει 4 επίπεδα δυσκολίας. Ας πούμε ότι περιλαμβάνει άλλα τέσσερα μουσικά παιχνίδια. Στο 1ο θα ακούσεις 3 φθόγγους που αφού παίζονται φωτίζονται. Πρέπει με την μπακέτα σου να παίξεις στο Σελίδα 27/28

ξυλόφωνο τους φθόγγους με τη σωστή σειρά που ακούστηκαν. Αυτό το παιχνίδι θα σε βοηθήσει να εξοικειωθείς με το μεταλόφωνο. Μπορείς να πάιξεις όσο θέλεις σε αυτό το παιχνίδι, μέχρι που να βαρεθείς. Είναι παιχνίδι προετοιμασίας για τα επόμενα. Στο 2ο θα ακούσεις έναν φωτισμένο φθόγγο και πρέπει να βρεις τον επόμενο. Μπορείς να πάιξεις όσο θέλεις σε αυτό το παιχνίδι, μέχρι που να βαρεθείς. Είναι παιχνίδι προετοιμασίας για τα επόμενα. Στο 3ο θα σου παίζω στο πιάνο μου 5 φθόγγους από το 1ο έως το 5ο στοιχείο του μεταλόφωνου (μπλέ έως κόκκινο). Ο πρώτος φθόγγος θα φωτίζεται. Πρέπει να βρεις τους άλλους 4 φθόγγους. Αν κάνεις λάθος πάτα επανάληψη. Αν βρεις τους φθόγγους πάτα συνέχεια. Πάτησε όπτε θέλεις το PLAY αν ξέχασες την μελωδία. Κάθε 5 προσπάθειες θα σου λέω πως τα πήγες! Στο 4ο υπάρχουν 3 βαθμοί δυσκολίας (εύκολο, μέτριο και δύσκολο). Ξεκίνησε από τον πρώτο. - Στο εύκολο ακούγονται φθόγγοι ως το 5ο στοιχείο (κόκκινο). - Στο μέτριο ακούγονται μελωδίες 5 φθόγγων σε όλα τα στοιχεία αρκετά δύσκολες. - Στο δύσκολο ακούγονται μελωδίες 5 φθόγγων σε όλα τα στοιχεία πολύ δύσκολες. Κάθε 5 προσπάθειες θα σου λέω πως τα πήγες! 3. ΑΚΟΥΩ και ΠΑΙΖΩ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5650/1541/#question6043 Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://pmglp.org/01in/musicgame/index.html Σελίδα 28/28 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)