Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Πρόγραμμα Σπουδών: Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών Ακαδημαϊκό Έτος 2006-07 3η ΟΣΣ Ευτύχιος Σαρτζετάκης, Αναπληρωτής καθηγητής Επιστροφή της δεύτερης εργασίας και συζήτηση των ορθών απαντήσεων Ερωτήσεις Επισκόπηση της συνάντησης Παράδοση των θεμάτων της τρίτης εργασίας και παρουσίασή τους Παρουσίαση της ύλης του Τρίτου Τόμου «Διαχείριση Φυσικών Πόρων» και των Κεφαλαίων -5 του Τέταρτου Τόμου «Στρατηγικές Αναδιοργάνωσης Επιχειρήσεων και Οργανισμών» Ερωτήσεις επί της ύλης Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 2

Το 972 το Club of Rome δημοσίευσε την Έκθεση με τίτλο, Lmts to Growth, η οποίαμε δραματικό τρόπο προέβλεπε την μη αναστρέψιμη καταστροφή του ανθρώπινου πολιτισμού εάν η οικονομική μεγέθυνση δεν σταματούσε αμέσως. Η μελέτη αυτή είναι βασισμένη σε μια τεχνική, γνωστή ως δυναμική συστημάτων (systems dynamcs) την οποία ανέπτυξε ο καθηγητής Jay Forrester του MIT, πάνω στην οποία στηρίχθηκε ένα υπολογιστικό πρόγραμμα το οποίο έκανε προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία. Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 3 Το πρόβλημα με σταθερά όρια Στις Η.Π.Α. χρειάζovται 2.2 εκτάρια για τηv κάλυψη τωv βασικώv αvαγκώv τoυ μέσoυ κατoίκoυ, στηv Ολλαvδία 8 και στηv Ivδία. Τo oικoλoγικό απoτύπωμα της Ολλαvδίας καλύπτει 5 φoρές τηv έκταση της χώρας εvώ τo αvτίστoιχo της Ivδίας ξεπερvά κατά 35% μόvov τηv έκταση της χώρας. Θα χρειαζόταv τρεις πλαvήτες όπως η Γη για vα καλυφθoύv oι αvάγκες τoυ τωριvoύ πληθυσμoύ τηςγηςσε Βoρειoαμερικάvικα επίπεδα. Donella Meadows, Our Footprnts Are Treadng Too Much Earth@ Charleston (S.C.) Gazzette, Aprl,996 Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 4 2

Τα σημαντικότερα προβλήματα Τα σημαντικότερα ορατά προβλήματα: υπερβoλική χρήση της συvoλικής βιoμάζας από τov άvθρωπo αλλαγή τωv καιρικώv συvθηκώv καταστρoφή τoυ στρώματoς τoυ όζovτoς υπoβάθμιση της πoιότητας τωv εδαφώv εξαφάvιση μoρφώv ζωής Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 5 Οικονομία και περιβάλλον Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και οικονομίας Το περιβάλλον σε δύο ρόλους: προμηθεύει φυσικούς πόρους και απορροφά απόβλητα Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 6 3

Το περιβαλλοντικό και οικονομικό Η λια κή σύστημα Το διάγραμμα δείχνει την σχέση του περιβαλλοντικού και του οικονομικού συστήματος Ε νέρ γεια Το οικονομικό υποσύστημα μπορεί να περιγραφεί με το γνωστό διάγραμμα κυκλικής ροής το οποίο όμως δεν είναι αυθύπαρκτο αλλά στηρίζεται και επηρεάζει το περιβαλλοντικό υποσύστημα Παραγωγικές λειτουργίες Ε νέρ γεια Φ υ σ. Π ό ρ ο ι Μ εγενθυνόμενο Ο ικ ονο μικό Υ π ο σύστημ α Ε νέ ρ γεια Φ υ σ. Π ό ρ ο ι Λειτουργίες απόσυρσης Κ ατανα λω μ ένη Καταναλωμένη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος ενέργεια 7 Ανάλογα με την σχέση τους με το περιβάλλον τους, τα πολύπλοκα συστήματα χαρακτηρίζονται ως Ανοικτά συστήματα, ανταλλάσσουν ενέργεια και ύλη με το περιβάλλον τους (οι διάφορες οικονομίες, οργανισμοί, οικοσυστήματα είναι ανοικτά συστήματα) Κλειστά συστήματα, ανταλλάσσουν μόνο ενέργεια με το περιβάλλον τους (η γη είναι κλειστό σύστημα καθώς δέχεται ηλιακή ενέργεια και αποδίδει θερμότητα) Απομονωμένα συστήματα, δεν ανταλλάσσουν ούτε ενέργεια ούτε ύλη με το περιβάλλον [p.p. 3-4] Πηγή: John Peet, Energy and the Ecologcal Economcs of Sustanablty, Island Press, 992 Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 8 4

Θεωρώντας το γήινο σύστημα ως κλειστό, τότε ισχύουν οι γνωστοί νόμοι της θερμοδυναμικής Ι. Ενέργεια μπορεί να μετατραπεί από μία σε άλλη μορφή αλλά δεν μπορεί να δημιουργηθεί ή να καταστραφεί ΙΙ. Μετά κάθε μετατροπή ενέργειας, ησυνολικήενέργεια είναι πάντοτε μικρότερη από την αρχική (νόμος της εντροπίας) Εντροπία είναι μία μορφή μέτρησης της ενέργειας που δεν είναι διαθέσιμη για παραγωγή έργου (degree of dsorder) Δές: http://www.entropylaw.com/entropydsorder.html Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 9 Οικονομική θεώρηση Ο νόμος της εντροπίας σημαίνει ότι Η κατανάλωση ενέργειας δεν είναι αναστρέψιμη διαδικασία Η διαθέσιμη ύλη είναι εξαντλήσιμη Ημόνηεισροήενέργειαςείναιηηλιακήκαι καθώςπροςτοπαρόνδενέχουμετρόπους αποθήκευσης και αξιοποίησής της σε αρκετά μεγάλο βαθμό, η διαδικασία οικονομικής μεγέθυνσης είναι πεπερασμένη. Επομένως θα πρέπει να γίνει προσπάθεια έλλογης χρήσης των πεπερασμένων πόρων Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 0 5

Οικονομική θεώρηση Από την πλευρά της οικονομικής επιστήμης το περιβάλλον θεωρείται ως ένα περιουσιακό στοιχείο Αποδεχόμενοι το γεγονός ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες επηρεάζουν το περιβάλλον, η οικονομική του περιβάλλοντος καταπιάνεται με την εξέταση του αρίστου επιπέδου της επίδρασης αυτής (μεγιστοποίηση της αξίας του περιουσιακού αυτού στοιχείου) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος Οικολογικές θεωρήσεις Υπάρχουν βέβαια και άλλες απόψεις λιγότερο ανθρωποκεκτρικές με ποιο ακραία αυτή που συνήθως χαρακτηρίζεται ως «βαθιά οικολογία» (deep ecology) (θεμελιωτής ο Νορβηγός φιλόσοφος Arne Naess, το 972) Ο άνθρωπος δεν είναι ο εκλεκτός του Θεού, αλλά μία από τις πολλές μορφές ζωής στη γη και θα πρέπει να ελαχιστοποιήσει αντί να αυξάνει την επίδρασή του στο γήινο οικοσύστημα Διάβασε μια πολύ κατατοπιστική συνέντευξη του Mchael E. Zmmerman καθηγητή Φιλοσοφίας στο Tulane Unversty στη διεύθυνση: http://www.context.org/iclib/ic22/zmmrman.htm Μια επίσκεψη στο Ινστιτούτο Βαθιάς Οικολογίας είναι επίσης ενδιαφέρουσα: http://www.deep-ecology.org/ Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 2 6

Γενικά υποδείγματα: Το απαισιόδοξο σενάριο Στο απαισιόδοξο άκρο έχουμε τη μελέτη «Τα όρια της Οικονομικής Μεγέθυνσης» Χρήση της τεχνικής της δυναμικής συστημάτων χρήση κλειστών κυκλωμάτων ανατροφοδότησης (feedback loops) Κλειστά συστήματα που περιγράφουντιςεπιπτώσειςμιαςενέργειας στις περιβάλλουσες συνθήκες που οδηγούν σε νέες ενέργειες, κλπ, κλπ Στην παρακάτω διεύθυνση μπορείτε να βρείτε παραδείγματα feedback loops που αφορούν το φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών http://www.ecobrdge.org/content/g_fbk.htm Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 3 Γενικά υποδείγματα: Το απαισιόδοξο σενάριο Παραδείγματα feedback loops που αφορούν το φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών Το θετικό πρόσημο (+) δείχνει ότι μια αύξηση στο ένα κουτί επιφέρει μια αύξηση και στο επόμενο κουτί, ενώ το αρνητικό πρόσημο (-) σημαίνει ότι μια αύξηση στο ένα οδηγεί σε μείωση στο άλλο κουτί. Για να βρούμε τη συνολική επίπτωση αθροίζουμε τα πρόσημα. Όπου έχουμε μόνο (+) έχουμε θετική ανατροφοδότηση, ζυγός αριθμός (-) σημαίνει θετική ανατροφοδότηση, ενώ μονός αριθμός (-) σημαίνει αρνητική ανατροφοδότηση. Δυνατότητα επιφανειακής αντανακλαστικότητας Μετακίνηση της δασικής γραμμής προς τους πόλους Συχνότητα φυσικών πυρκαγιών Εκπομπές CO 2 Φαινόμενο του Θερμοκηπίου και Κλιματικές Αλλαγές Παραγωγή μεθανίου από εκτάσεις με μεγάλη περιεκτικότητα οργανικού υλικού Εκπομπές σκόνης που αυξάνουν την αντανακλαστικότητα Έκλυση μεθανίου από την υγροποίηση παγωμένων υδάτων Υποβάθμιση της ποιότητας εδαφών και απερημοποίηση Πηγή: "Terrestral Ecosystem Feedbacks to Global Clmate Change" by D. A. Lashof, B. J. DeAngelo, J. Harte and S. R. Saleska, Annual Revew of Energy and the Envronment, 997 edton, volume 22. Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 4 7

Γενικά υποδείγματα: Το απαισιόδοξο σενάριο Τα συμπεράσματα. Με δεδομένες τις συνθήκες, σε λιγότερο από 00 χρόνια οι φυσικοί πόροι εξαντλούνται και το σύστημα καταρρέει 2. Και αν δεν εξαντληθούν οι πόροι η κατάρρευση θα προέλθει είτε από υπερβολική μόλυνση είτε από υπερπληθυσμό 3. Η μεγέθυνση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Είτε θα περιοριστεί εθελούσια, είτε θα οδηγηθούμε σε κατάρρευση του συστήματος Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 5 Γενικά υποδείγματα: Το απαισιόδοξο σενάριο BEYOND THE LIMITS, Meadows, et al.; Chelsea Green Publshng Company, 992. ISBN 0-93003-62-8. Δες: http://deoff.org/page25.htm και http://www.context.org/iclib/ic32/meadows.htm Και http://www.elmhurst.edu/~chm/onlcourse/chm0/labs/lmts.html Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 6 8

Γενικά υποδείγματα: Το απαισιόδοξο σενάριο Βασικές υποθέσεις Εκθετικές αυξήσεις των μεταβλητών Σταθερά όρια των φυσικών πόρων Χρήση κλειστών κυκλωμάτων ανατροφοδότησης Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 7 Κατηγορίες φυσικών πόρων Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 8 9

Ορισμοί: Ο ρόλος των εκθετικών αυξήσεων Α: ποσότητα γνωστών αποθεμάτων y 0 : ποσότητα παραγωγής Με σταθερό ρυθμό κατανάλωσης ο χρόνος εξάντλησης t σ : A t σ = y 0 Αν έχουμε εκθετική αύξηση της ετήσιας παραγωγής με ρυθμό r, τότε ο χρόνος εξάντλησης t: tε tε rt y0 rt y0 rt y y ε 0 0 0 rtε A = y0e = e = e e = ( e 0 r r r r e rtε = r A y 0 + rt ε 0 = ln ( rt + σ t ε ln = ( rt + Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 9 σ r Ο ρόλος των εκθετικών αυξήσεων Ο χρόνος εξάντλησης t ε εξαρτάται πολύ περισσότερο από τον ρυθμό εκμετάλλευσης r και πολύ λιγότερο από τα γνωστά αποθέματα Α Γα το λόγο αυτό αναφέραμε ότι μια από τις βασικές υποθέσεις του απαισιόδοξου σεναρίου είναι η υπόθεση των εκθετικών μεταβολών (μαζί με τα σταθερά όρια αποθεμάτων, αλλά και των κλειστών συστημάτων ανατροφοδότησης) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 20 0

Γενικά υποδείγματα: Το αισιόδοξο σενάριο Στον αντίποδα βρίσκεται η δουλειά του Herman Kahn «Τα επόμενα 200 χρόνια: Ένα σενάριο για την Αμερική και τον Κόσμο» Η αισιοδοξία της εργασίας αυτής βασίζεται στην τεχνολογική πρόοδο η οποία μπορεί να διευρύνει τα φυσικά όρια,μέχρι του σημείου να μην υπάρχουν Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 2 Γενικά υποδείγματα: Το αισιόδοξο σενάριο Τα συμπεράσματα Ο πληθυσμός θα συνεχίσει να αυξάνεται στα επόμενα 200 χρόνια με μειούμενο ρυθμό αύξησης, αλλά αυξανόμενο κατά κεφαλήν εισόδημα Η συνέχιση της οικονομικής μεγέθυνσης θα ωφελήσει πολύ τους φτωχότερους λαούς μέσα από την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 22

Βασικές υποθέσεις ΗεργασίατουKahn δεν βασίζεται σε ποσοτικά, μαθηματικά υποδείγματα, αλλά σε ποιοτική ανάλυση διαφόρων ιδεών και σεναρίων με έμφαση στην επίδραση νέων τεχνολογιών Γενικά, η εργασίατουkahn πρεσβεύει ότι τα σταθερά όρια που αντιμετωπίζουμε σήμερα θα ξεπεραστούν με νέες τεχνολογίες και επομένως, παρά τις εκθετικές αυξήσεις το σύστημα δεν θα καταρρεύσει όπως προβλέπει το απαισιόδοξο σενάριο Γενικά υποδείγματα: Το αισιόδοξο σενάριο Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 23 Γενικά υποδείγματα: Το αισιόδοξο σενάριο Μία άλλη πολύ γνωστή εργασία με αισιόδοξα συμπεράσματα είναι αυτή του Julan Smon, The Ultmate Resource 98 και σε 2η έκδοσητο996 Το σύνολο της εργασίας στην 2η έκδοσή της μπορεί να βρεθεί στην διεύθυνση: http://www.julansmon.com/wrtngs/ultmate_resource/ Η ανθρώπινη φαντασία και επινοητικότητα θα οδηγήσει στο να ξεπεράσουμε τα όρια Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 24 2

Ενεργειακά ορυκτά: Λιγνίτης Φυσικό αέριο Άνθρακας Πετρέλαιο Πυρηνικά καύσιμα Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Ηλιακή Αιολική Υδροηλεκτρική Γεωθερμική Φωτοβολταϊκά Βιομάζα Δες: http://europa.eu.nt/comm/energy/ndex_el.html Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 25 Κοιτάσματα ενεργειακών πηγών στην Ελλάδα (ΔΕΗ) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 26 3

Άνθρακες Αποδεδειγμένα αποθέματα άνθρακα BP Statstcal Revew of World Energy 2004 Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 27 Φυσικό αέριο Αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου BP Statstcal Revew of World Energy 2004 Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 28 4

Φυσικό αέριο Αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου σε % Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 29 Φυσικό αέριο Κατανάλωση φυσικού αερίου ανά κάτοικο Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 30 5

Φυσικό αέριο Εμπόριο φυσικού αερίου Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 3 Φυσικό αέριο Δίκτυο φυσικού αερίου στην Ελλάδα (ΔΕΠΑ) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 32 6

Πετρέλαιο Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου BP Statstcal Revew of World Energy 2004 Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 33 Πετρέλαιο Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου σε % Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 34 7

Πετρέλαιο Κατανάλωση πετρελαίου (σε τόνους) ανά κάτοικο Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 35 Πετρέλαιο Ιστορικές τιμές πετρελαίου Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 36 8

Πετρέλαιο Εμπόριο πετρελαίου Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 37 Πυρηνική ενέργεια Κατανάλωση πυρηνικής ενέργειας ανά περιοχή Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 38 9

Υδροηλεκτρική ενέργεια Κατανάλωση υδροηλεκτρικής ενέργειας ανά περιοχή Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 39 Η διάδοση ηλιακών συλλεκτών ακολουθεί την συνάρτηση: K y = m + bt Όπου: e y: αριθμός ηλιακών συλλεκτών b: παράμετρος ταχύτητας υιοθέτησης m: παράμετρος θέσης Κ: μέγιστος αριθμός σε βάθος χρόνου bt m (καθώς t e 0 y K ) bt e Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 40 20

Ενδεικτική απεικόνιση της εξέλιξης του αριθµού ηλιακών συλλεκτών y, για διάφορες τιµές της παραµέτρου της ταχύτητας b. Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 4 Ορισμοί Q: ποσότητα P: τιμή R: συνολικά έσοδα F: σταθερά κόστη V: μεταβλητά κόστη 2) Οικονομικά συμφέρουσα ανακύκλωση Στην περίπτωση που η επιχείρηση παίρνει ως δεδομένη την τιμή, δηλαδή p είναι σταθερή: R R = pq, MR = = p Q Νεκρό σημείο: κέρδη=0, ή F+V=R F R R2 R3 Q Q 2 Q 3 00 F+V V Q Απασχολούμενη δυναμικότητα % Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 42 2

2) Μείωση κόστους με ανακύκλωση Ορισμοί B: ποσότητα πρώτης ύλης L: παραγόμενο προϊόν f: διαρροή πρώτης ύλης μετά το στάδιο m C : κόστος στο στάδιο C: συνολικό κόστος για πολλές ανακυκλώσεις C α : συνολικό κόστος χωρίς ανακύκλωση k: στάδιο μετά το οποίο εισέρχεται η ανακυκλωμένη πρώτη ύλη q: στάδια ανακύκλωσης 2 k q m Στάδια παραγωγής ανακύκλωση Μέσο κόστος χωρίς ανακύκλωση L = C α ( f ) m B = = Cα = L f B C m + = ( f ) C + B n n = m+ = m+ C C n Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 43 2) Μείωση κόστους με ανακύκλωση Κόστος με ανακύκλωση 0 φορές ανακύκλωση: C ( f ) B m n 0 = B C + = C = m+ q m n ( ) = + φορά ανακύκλωση: C = fb C + fb C + = = k + f f B............ w q w m w φορές ανακύκλωση: Cw = f B C + + = f B C = k + f f f w Σύνολο: C = w C = B m f w C + fb + f + K+ f C m q ( ) + j= j = C 0 = w m w fb( + f + K+ f ) C + ( f ) B( + f + K+ f ) = k+ ( ) B n = m+ f w + f w f f C n = m+ C Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 44 22

Καθώς Έχουμε: (Β=L) Και επομένως: 2) Μείωση κόστους με ανακύκλωση w f C B = C B f < 0 Απότοπαραπάνω, εάν C > = = k ανακύκλωση το κόστος μειώνεται κατά: w f q m [ C + C ] + m n C + = C = = k + = m+ f C = L α f f k q [ C ] = = + k q + C k C Cα C f Cs = = L B f, τότε με την k q [ C C ] = = + k Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 45 2) ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ. Βραχυπρόθεσµη µείωση της κατανάλωσης µη ανανεώσιµης πρώτης ύλης, άρα αύξηση των φυσικών αποθεµάτων της. 2. Μακροπρόθεσµη υποστήριξητηςαειφόρουήβιώσιµης ή αυτοσυντηρούµενης ανάπτυξης (sustanable development). 3.Βραχυ-µακροπρόθεσµη µείωση της µάζας των απορριµµάτων, άρα µείωση των απαιτήσεων σε χώρο απόθεσης και µείωση των δαπανών εξουδετέρωσής τους. 4. Πρόσθετη µείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης όταν το ανακυκλούµενο υλικό είναι τοξικό. 5. Αύξηση θέσεων εργασίας στο νέο πεδίο των δραστηριοτήτων ανακύκλωσης 6.Μείωση των επιπτώσεων στην υγεία των εργαζοµένων ανά θέση εργασίας Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 46 23

2) ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ. Επιµέρους δραστηριότητες της ανακύκλωσης είναι ενδεχόµενο να επιβαρύνουν δυσανάλογα το περιβάλλον είτε άµεσα (π.χ. Παραγωγή χαρτοπολτού/ χαρτιού) είτε έµµεσα (π.χ. Αυξηµένη κατανάλωση καυσίµων από αυτοκίνητα που χρησιµοποιούνται στη συλλογή/ µεταφορά µεταχειρισµένων υλικών µικρής αξίας). 2. Αυξηµένη φορολογική επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισµού για τη δηµιουργία κονδυλίων που θα χρησιµοποιηθούν για την επιχορήγηση επενδύσεων µε σκοπό την ανακύκλωση. Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 47 Μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης του δημοσίου σε επενδύσεις ανακύκλωσης Κόστη: Οφέλη: D = IS + r G = KF( + ).. 2 G = KF( + ) t G = = t G = KF( + ) ( + f ) ( + ) G = KF( + ) 2) t + f + + + + + f + L + f + + f + t t + f + + t ( ) t Ορισμοί: F: εξοικονόμηση K: ποσοστό στο F S: αρχική επένδυση : επιτόκιο r: εναλλακτική απόδοση f: ρυθμός αύξησης F Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 48 24

Από την εξίσωση οφελών και κόστους προκύπτει το μέγιστο ποσοστό συμμετοχής του δημοσίου στην επένδυση ανακύκλωσης: I I max max S 2) t t ( + r) = KF( + ) KF = S + f t ( + ) + t ( + r) + f + + f + + f + t t I t I r I max f I max max max Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 49 2) Επίδραση της τιµής του επιτοκίου µακροπρόθεσµων τίτλων του δηµοσίου στο µέγιστο ποσοστό επιχορήγησης I max (K=0,5, F/S=0,0-0,2, t=25, f=0,055, r=0,045) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 50 25

Πολυκριτηριακή μέθοδος επιλογής: Ορισμοί: j=,,m εναλλακτικές προτάσεις ι=,,n κριτήρια α j : βαθμός πρότασης j με βάση το κριτήριο w : σταθμικό βάρος κριτηρίου g=, k: κριτές Σταθμισμένο άθροισμα βαθμών από όλα τα n κριτήρια ανά κριτή: S = w a και όλους τους κριτές: 2) jg S j = k = g = S jg jg = g = = Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 5 k n w a jg 3) Οριζόντια ολοκλήρωση (παραγωγή από την πρώτη ύλη ως το τελικό προϊόν) Κάθετη ολοκλήρωση (παραγωγή πολλών διαφορετικών προϊόντων) Μικτή ολοκλήρωση συνδυασμός των παραπάνω Πλεονεκτήματα: Οικονομίες κλίμακας, εξωτερικές οικονομίες, οικονομίες εύρους Μειονεκτήματα: Απαίτηση υψηλών πωλήσεων για κάλυψη του υψηλού σταθερού κόστους Παράλληλη ολοκλήρωση Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 52 26

Παρουσίαση ύλης 4ου Το στρατηγικό μάνατζμεντ οργανώνει και διοικεί ανθρώπινους και υλικούς πόρους με σκοπό την επίτευξη καινοτομικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων Στάδια:. όραμα (σκοποί, στόχοι) 2. συλλογή πληροφοριών 3. επεξεργασία πληροφοριών 4. επιλογή στρατηγικής 5. εφαρμογή στρατηγικής 6. αξιολόγηση Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 53 Παρουσίαση ύλης 4ου 2) Κύρια στάδια στρατηγικού μάνατζμεντ Αξιολόγηση επιλογών Διαπίστωση επιλογών Στρατηγική επιλογή Περιβάλλον Στρατηγική ανάλυση Προσδοκίες στόχοι σκοποί Επιλογή στρατηγικής Εφαρμογή στρατηγικής Πόροι Προγραμματισμός Οργανωτική δομή Άνθρωποι & συστήματα Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 54 27

Παρουσίαση ύλης 4ου 3) Α. Στρατηγική ανάλυση εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Προσδιορισμός αποστολής της επιχείρησης (msson). Εταιρική διακυβέρνηση. Ομάδες συμφερόντων. Ηθική των δραστηριοτήτων v. Κουλτούρα της επιχείρησης 2. Ανάλυση εξωτερικού περιβάλλοντος. Κοινωνικο-πολιτιστικό (S) 2. Τεχνολογικό (Τ) 3. Οικονομικό (Ε) 4. Πολιτικο-νομικό (P) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 55 Παρουσίαση ύλης 4ου 3) 2. Ανάλυση εξωτερικού περιβάλλοντος Το υπόδειγμα των πέντε δυνάμεων του Porter Προμηθευτές Είσοδος νέων ανταγωνιστών Υπάρχον ανταγωνισμός Αγοραστές Υποκατάστατα Κατηγοριοποίηση ανταγωνιστικών επιχειρήσεων σε στρατηγικές ομάδες Κύριοι παράγοντες κλειδιά (Key success factors) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 56 28

Παρουσίαση ύλης 4ου 3) 3. Ανάλυση εσωτερικού περιβάλλοντος Εκτίμηση και αξιολόγηση δυνατοτήτων (Strengths) και αδυναμιών (Weakness) του εσωτερικού περιβάλλοντος με στόχο την έγκαιρη και καλύτερη ανταπόκριση στις ευκαιρίες (Opportuntes) και απειλές (Threats) από το εξωτερικό περιβάλλον SWOT ανάλυση Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 57 Παρουσίαση ύλης 4ου 3) Βήματα SWOT ανάλυσης Αναγνώριση και κατηγοριοποίηση πόρων και ικανοτήτων (Υλικοί πόροι: Φυσικοί, Ανθρώπινοι, Χρηματοοικονομικοί, Τεχνολογικοί. Άυλοι πόροι: σχέσεων, ικανοτήτων) Συνδυασμός και διαχείριση πόρων και ικανοτήτων με στόχο τη διαφοροποίηση Κριτική αξιολόγηση και κατανομή πόρων και ικανοτήτων (με βάση τις τεχνικές χαρτοφυλακίου και αλυσίδας προστιθέμενης αξίας) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 58 29

Παρουσίαση ύλης 4ου 4) Β. Στρατηγική επιλογή Προσδιορισμός εναλλακτικών στρατηγικών εσωτερικοί εξωτερικοί Ευκαιρίες (Ο) Απειλές (Τ) Δυνάμεις(S) Στρατηγική SO Στρατηγική ST Αδυναμίες (W) Στρατηγική WO Στρατηγική WT Αξιολόγηση των εναλλακτικών στρατηγικών και επιλογή της καταλληλότερης Κριτήρια καταλληλότητας (sutablty), αποδεκτικότητας (acceptablty), και εφικτότητας (feasblty) Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 59 Παρουσίαση ύλης 4ου 5) Γ. Στρατηγική εφαρμογή Δραστηριότητες που στοιχειοθετούν την αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση της εφαρμογής της στρατηγικής:. Προγραμματισμός και διάθεση των πόρων 2. Οργάνωση των ανθρώπινων πόρων 3. Διαχείριση και έλεγχος των ανθρώπων και συστημάτων Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Διαχείρηση Περιβάλλοντος 60 30