To Διαδίκτυο και η Μουσική Aγωγή: Σχέση και Προοπτικές

To Διαδίκτυο και η Μουσική Aγωγή: Σχέση και Προοπτικές Εισήγηση στο πλαίσιο του 4 ου Διεθνούς Συνεδρίου της Μουσικολογικής Εταιρίας Κύπρου με θέμα «Σύγχρονες Τάσεις στη Μουσική Τεχνολογία» 24-25 Νοεμβρίου, 2006 Λευκωσία, Κύπρος Σταυρούλα Βαλιαντή Εκπαιδευτικός, Μάστερ στη Ανάπτυξη Προγραμμάτων και Σχεδιασμό Διδασκαλίας Πανεπιστήμιο Κύπρου E-mail: stavroula@valiandes.com Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 1

To Διαδίκτυο και η Μουσική Aγωγή: Σχέση και Προοπτικές Εισαγωγή Το Διαδίκτυο ή «ARPANET», όπως ονομάστηκε αρχικά, δημιουργήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής με στόχο την γρήγορη και ασφαλή μεταφορά στρατιωτικών πληροφοριών μέσω των συγκροτημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών στα τέλη της δεκαετίας του '50. Μέχρι το 1972 δημιουργήθηκαν σαράντα δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών, που ενώθηκαν με ARPANET, ενώ αναπτύχθηκε και η τεχνολογία για γρήγορη αποστολή πληροφοριών με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (email). Μέχρι το 1984 υπήρξαν περισσότεροι από 1000 υπολογιστές, που συνδέθηκαν με το δίκτυο και άρχισαν να αναπτύσσονται μεγάλες βάσεις δεδομένων σε κεντρικούς υπολογιστές, αποκαλούμενες «Archie» ή «Gopher», καθώς και προγράμματα λογισμικών για επικοινωνία με τους κεντρικούς αυτούς υπολογιστές και τις βάσεις δεδομένων, όπως το FTP (πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων). Μέχρι το 1990 το ARPANET ξεπεράστηκε και έδωσε τόπο για αυτό που σήμερα καλείται Internet και στα ελληνικά διαδίκτυο ή κυβερνοχώρος (internet). Ο κυβερνοχώρος, όπως συχνά αποκαλείται, ολοκλήρωσε ουσιαστικά τη διαδικασία παγκοσμιοποίησης που άρχισε με την αλματώδη εξέλιξη των συγκοινωνιών και επικοινωνιών και έφερε όλους τους ανθρώπους που αγαπούν και ασχολούνται με τη μουσική ανά τον κόσμο, σε καθημερινή επαφή, σε άμεση ενημέρωση, σε ανταλλαγή εμπειριών, σκέψεων και προτάσεων. Σήμερα, εκατομμύρια ανθρώπων χρησιμοποιούν παγκοσμίως τους προσωπικούς τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές για να συνδεθούν με διάφορους κεντρικούς υπολογιστές στο διαδίκτυο, με στόχο να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους, να διαχειριστούν πόρους χρηματοδότησης στην αγορά παγκόσμιου εμπορίου, να ανταλλάξουν πληροφορίες και αρχεία (κείμενα, εικόνες,φωτογραφίες). Το διαδίκτυο αναπτύχθηκε γρήγορα και εξαπλώθηκε με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου, δίνοντας ταυτόχρονα νέες δυνατότητες σε όλους τους τομείς της ζωής και ιδιαίτερα στους τομείς της εκπαίδευσης, χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε ποια θα είναι η μορφή και οι δυνατότητές τους μέσα στα επόμενα χρόνια. Μια από τις πιο σημαντικές και ενδιαφέρουσες πτυχές του διαδικτύου είναι το γεγονός ότι οι χρήστες του είναι εξίσου, εάν όχι και οι κατεξοχήν αρμόδιοι, για την ενημέρωση, την αλλαγή, την επέκταση και την ανάπτυξη του διαδικτύου από τις μεγάλες εταιρίες Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 2

λογισμικού, όπως τη Microsoft και την Google. Το διαδίκτυο έχει γίνει προσιτό από τους προσωπικούς υπολογιστές μόνο μέσα στα τελευταία σαράντα χρόνια, επομένως, βρίσκεται ακόμα σε εμβρυϊκό στάδιο και είναι υπό ανάπτυξη. Πολλοί επιστήμονες και ερευνητές υπολογιστών θεωρούν ότι το διαδίκτυο θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, μέχρι ουσιαστικά κάθε σπίτι και ο υπολογιστής γραφείων θα συνδεθούν με το διαδίκτυο. Πώς όμως η ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας και η εξάπλωση και ανάπτυξη του διαδικτύου θα επηρεάσει την εκπαίδευση; Και πιο συγκεκριμένα, πώς το διαδίκτυο μπορεί να ενσωματωθεί στο μάθημα της μουσικής αγωγής; Ενσωμάτωση του διαδικτύου στο μάθημα της μουσικής αγωγής Οι δυνατότητες προσφοράς των νέων τεχνολογιών στη μουσική εκπαίδευση είναι συναρπαστικές. Συχνά, η διδασκαλία της μουσικής περιορίζεται σε δασκαλοκεντρικές/ παραδοσιακές διδακτικές μεθόδους, κάτι που μπορεί και πρέπει να διαφοροποιηθεί (McClintock et. al, 1999) με τη χρήση και την ενσωμάτωση της τεχνολογίας και του διαδικτύου στη μαθησιακή διαδικασία. Με την ενσωμάτωση αυτή στη διδασκαλία της μουσικής, γίνεται δυνατή η μαθητοκεντρική / εποικοδομιστική ή κονστρακτιβιστική διδακτική προσέγγιση, μέσα από τη δυνατότητα πρόσβασης σε πολλαπλές και εναλλακτικές πηγές πληροφοριών του διαδικτύου. Στα πλαίσια ανάπτυξης διδασκαλίας με βάση τον εποικοδομισμό, βρίσκει πρόσφορο έδαφος η διαφοροποίηση της διδασκαλίας (Tomlinson, 2002), ώστε να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες, τα ενδιαφέροντα, το ρυθμό μάθησης και τον τύπο νοημοσύνης του κάθε παιδιού, δίνοντάς του ακόμα ένα διαφορετικό μέσο και πηγή μάθησης, την τεχνολογία και το διαδίκτυο. Το κάθε παιδί μπορεί μόνο του ή σε συνεργασία με άλλα να χρησιμοποιήσει αυτό το εργαλείο που του προσφέρεται, προσαρμοσμένο στο δικό του επίπεδο και ρυθμό, χωρίς να επηρεάζει ή να επηρεάζεται από τα άλλα παιδιά. Στόχος δεν είναι φυσικά η απομόνωση του μαθητή στον προσωπικό του υπολογιστή, αλλά να μάθει ο μαθητής πώς να μαθαίνει, ώστε να αποκτά τη γνώση αυτόνομα (Franstemache,1986), αξιοποιώντας τις δυνατότητες που του προσφέρει απλόχερα σήμερα η τεχνολογία. Οι διδασκαλίες βασισμένες στον εποικοδομισμό (Cohen, 2000) είναι στη βάση τους μαθητοκεντρικές, τοποθετώντας έτσι το μαθητή στο κέντρο όλων των ενεργειών και η Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 3

κατάκτηση της νέας γνώσης στηρίζεται στην προϋπάρχουσα. Η διαδικασία εποικοδόμησης της γνώσης στην κατάληξη της αποτελεί μια καθαρά προσωπική, εσωτερική διεργασία, που οδηγεί στη μάθηση, δεν αποτελεί όμως στην ουσία της καθαρά ατομική διαδικασία. Η διάδραση, μέσα στα πλαίσια της συνεργασίας και της συνεργατικότητας, με τα άτομα και το μαθησιακό αντικείμενο, δίνει στην εποικοδόμηση της γνώσης και ένα κοινωνικό και δυναμικό χαρακτήρα. Η γνώση, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές, δασκαλοκεντρικές προσεγγίσεις οικοδομείται, κατασκευάζεται, δε δίνεται έτοιμη για να αποθηκευτεί. Τα «οικοδομικά» μέρη της γνώσης συμπληρώνουν το ένα το άλλο και είναι έτοιμα να χρησιμοποιηθούν για την οικοδόμηση μιας άλλης νέας γνώσης. Η γνώση δεν είναι απόλυτη και μπορεί ανά πάσα στιγμή να εποικοδομηθεί, να αναδομηθεί και να επανοικοδομηθεί. Αν και οι σύγχρονες τεχνολογίες υπολογιστών μπορούν με βεβαιότητα να ενισχύσουν τις προσπάθειες για εποικοδομητική διδασκαλία, στο μάθημα της μουσικής αγωγής παρουσιάζεται συχνά το πρόβλημα της ετοιμότητας των εκπαιδευτικών να αξιοποιήσουν την τεχνολογία για ενίσχυση της διδασκαλίας τους. Στατιστικές έρευνες έδειξαν (Henke, Chen, & Goldman, 1999) ότι μόνο 20% των εν ενεργεία δασκάλων θεωρήθηκαν ικανοί να ενσωματώσουν την τεχνολογία στη διδασκαλία τους, ενώ ο Bauer (1999) διαπίστωσε ότι οι εκπαιδευτικοί που χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο ήταν πολύ λίγοι και όταν το χρησιμοποιούσαν ήταν κυρίως για λόγους έρευνας, αλληλογραφίας, για εξάσκηση και εκμάθηση κάποιων λογισμικών, παρά για την αξιοποίηση στη διδασκαλία τους. Άλλες πρόσφατες μελέτες (Reese & Rimington, 2000; Taylor & διαπραγμάτευση, 2000) έδειξαν ότι οι δάσκαλοι μουσικής δε θεωρούν ότι έχουν το απαραίτητο υπόβαθρο για να χρησιμοποιήσουν πλήρως την τεχνολογία στη διδασκαλία. Δεδομένου ότι το διαδίκτυο βρίσκεται τώρα παντού και έχει εισβάλει για τα καλά στη ζωή μας, οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν μουσική πρέπει να διερευνήσουν τις δυνατότητες που τους δίνονται και να τις αξιοποιήσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Το Διαδίκτυο επιτρέπει την επέκταση των οριζόντων των μαθητών πέρα από μια ενιαία τάξη και διαλύει τους περιορισμούς του χώρου, του χρόνου και της απόστασης. Το διαδίκτυο παρέχει παράλληλα ένα μοναδικό σύνολο εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη διδασκαλία της μουσικής και να μετατρέψουν τη διαδικασία μάθησης σε μια μοναδική εμπειρία οικοδόμησης της γνώσης. Όπως σημειώνει πολύ Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 4

εύστοχα ο Αντώνης Πλέσσας (2005), ένα σπουδαίος μουσικός ο οποίος αξιοποιεί στο έπακρο τις νέες τεχνολογίες στη μουσική, σήμερα πλήθος μουσικών προγραμμάτων και τίτλων σε CD-ROM και DVD-ROM φωτίζουν κάθε πτυχή της μουσικής τέχνης και, σε συνδυασμό με την πανταχού παρούσα πλέον δυνατότητα εκπαίδευσης On-Line, διαμορφώνουν ένα τοπίο εξαιρετικά ελκυστικό. Πρακτικά θέματα, όπως αυτό της άμεσης πρόσβασης στο διδακτικό υλικό, της δυνατότητας προσαρμογής της διδακτέας ύλης στο επίπεδο του μαθητή και της εξοικονόμησης χρόνου και χρημάτων είναι μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματα της νέας αυτής πραγματικότητας. Τρόποι αξιοποίησης του διαδικτύου για ενίσχυση του μαθήματος της μουσικής αγωγής Όπως θα διαφανεί και πιο κάτω, υπάρχουν αρκετοί τομείς του μαθήματος της μουσικής αγωγής, τους οποίους έμμεσα ή άμεσα μπορεί να ενισχύσει το διαδίκτυο. Μιλώντας για έμμεση ενίσχυση εννοούμε, κυρίως, όλα αυτά που δεν έχουν άμεση σχέση με την αξιοποίηση του διαδικτύου στη διδασκαλία. Ενώ, αντίθετα, η άμεση ενίσχυση προκύπτει από τη χρήση του διαδικτύου την ώρα της διδακτικής πράξης και της διαδικασίας μάθησης, που συντελείται μέσα στα πλαίσια του σχολικού χρόνου. Οι έμμεσοι τρόποι ενίσχυσης του μαθήματος της μουσικής αγωγής από το διαδίκτυο είναι, πιστεύω, προφανείς και είναι ευρέως οι πιο διαδεδομένοι. Αφορούν κυρίως τις πηγές πληροφοριών, πηγές μουσικών αρχείων, πηγές ενημέρωσης και ακαδημαϊκής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Μέσα από αυτές τις πηγές του διαδικτύου ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιμορφωθεί, να αξιοποιήσει το υλικό για την καλύτερη προετοιμασία του μαθήματος και τον εμπλουτισμό του υλικού και των δραστηριοτήτων που χρησιμοποιεί, ενώ ο μαθητής μπορεί στον ελεύθερό του χρόνο να διερευνήσει τις ιστοσελίδες που τον ενδιαφέρουν και να μάθει περισσότερα για το θέμα το οποίο διδάχθηκε από τον εκπαιδευτικό. Ο πιο ουσιαστικός τομέας έμμεσης ενίσχυσης είναι η αξιοποίηση του διαδικτύου ως πηγή πληροφοριών και υλικού. Το διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών και υλικού Στο διαδίκτυο, οι εκπαιδευτικοί μουσικής έχουν πρόσβαση κυριολεκτικά σε εκατομμύρια άρθρα, σε λογισμικά, σε εκπαιδευτικό υλικό όπως τα σχέδια μαθήματος κ.ά.. Για παράδειγμα, εάν ένας δάσκαλος μουσικής θέλει να βρει οτιδήποτε έχει σχέση Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 5

με τη θεωρία της μουσικής ή ακόμα χρειάζεται κάποια μουσικά κομμάτια σε συγκεκριμένη μορφή, μπορεί να το κάνει με μια απλή αναζήτηση στο World Wide Web, η οποία, εκτός από αυτό που ζητά, θα του δώσει ταυτόχρονα και πολλές άλλες πληροφορίες για το θέμα που τον ενδιαφέρει, μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα από την πληκτρολόγηση της λέξης κλειδιού. Οι πληροφορίες στο διαδίκτυο οργανώνονται και προσεγγίζονται με διάφορα μέσα και διαφορετικούς τρόπους, Το πιο κοινό, γρήγορο και δημοφιλές μέσο πλοήγησης σήμερα στον κόσμο της πληροφορίας του διαδικτύου, είναι το «World Wide Web» (ή www ή ο Ιστός). Ο Ιστός παρέχει μια εύχρηστη και αισθητικά ευχάριστη πλατφόρμα πλοήγησης για εξεύρεση πληροφοριών μέσα από τον τεράστιο όγκο πληροφοριών του διαδικτύου, όπου υπάρχουν δισεκατομμύρια σελίδων σχετικά με τη μουσική και τη μουσική αγωγή. Η ικανότητα να βρίσκεις την πληροφορία που θέλεις καλλιεργείται με την εμπειρία χρήσης. Στην επιλογή της κατάλληλης λέξης κλειδιού έγκειται η επιτυχία της οποιασδήποτε έρευνας στο διαδίκτυο, έτσι θα πρέπει πέρα από τη βασική λέξη κλειδί να έχουμε υπόψη και άλλες λέξεις κλειδιά που θα μπορούσαν να κάνουν πιο συγκεκριμένη και ακριβή την έρευνα μας. Η προσπάθεια οργάνωσης όλων των πληροφοριών στο διαδίκτυο είναι ένα από τα μέγιστα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη διαδικτύου, αφού το διαδίκτυο έχει γίνει πλέον ένα δίκτυο πληροφοριών μαμούθ. Έρευνες αναφέρουν ότι μεταξύ 1983 και 1993, η «κυκλοφορία» στο δίκτυο έχει αυξηθεί περισσότερο από 300.000% το χρόνο. Η ανάπτυξη αυτή έχει επηρεάσει σημαντικά την ταχύτητα και τη γενική απόδοση των περισσότερων υπολογιστών που δεν είναι σε θέση να επεξεργαστούν τις πληροφορίες αρκετά γρήγορα, με αποτέλεσμα ένας υπολογιστής που είναι σχετικά καινούργιος (2 χρονών), να φαίνεται αδικαιολόγητα αργός για την πλοήγηση στο διαδίκτυο. Για την επίλυση του προβλήματος αυτού έχουν σχεδιαστεί ειδικές «μηχανές αναζήτησης» όπως η Google, η Yahoo κ.ά., μέσα από τις οποίες μπορούν εύκολα, απλά και γρήγορα να αναζητηθούν πληροφορίες και υλικό από τις βάσεις δεδομένων του διαδικτύου. Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 6

Το διαδίκτυο ως δίκτυο επικοινωνίας 4ο Διεθνές Συνέδριο Μουσικολογικής Εταιρείας Κύπρου Το διαδίκτυο είναι το μεγαλύτερο δίκτυο επικοινωνίας στον κόσμο, το οποίο έχει καταφέρει με ποικίλους τρόπους να επιτρέπει την επικοινωνία ανθρώπων από όλα τα μέρη της γης, ακόμα και από τα πιο απομακρυσμένα, με μεγάλη ευκολία και ταχύτητα. Οι αλλαγές που έχει επιφέρει στον τομέα της επικοινωνίας το διαδίκτυο, έκαναν πραγματικότητα αυτό που για χρόνια λέγεται «οικουμενικό χωριό». Πέρα από την αλληλογραφία, η οποία τώρα γίνεται ταχύτατα με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, οι δυνατότητες έχουν επεκταθεί και στην ασύγχρονη επικοινωνία, μέσω ειδικών λογισμικών, που χρησιμεύει στην ανταλλαγή απόψεων και τη συνεργασία μέσω ασύγχρονης επικοινωνίας (chat). Το σημαντικότερο κομμάτι της ανάπτυξης του διαδικτύου στον τομέα της επικοινωνίας, που αναπόφευκτα θα επηρεάσει και την εκπαίδευση, είναι η ανάπτυξη της δυνατότητας για συγχρονισμένη, άμεση σύνδεση και επικοινωνία με αμοιβαία αποστολή ήχου και εικόνας (Τηλεδιάσκεψη). Η δυνατότητα της συγχρονισμένης αυτής επικοινωνίας (σύνδεση) μέσω διαδικτύου επιτρέπει τη συνεργασία ακόμα και στον τομέα της διδασκαλίας της μουσικής ή της γνωριμίας με μια μεγάλη φυσιογνωμία της μουσικής και την αίσθηση της προσωπικής επικοινωνίας με αυτήν, την παρακολούθηση ζωντανά μια σπουδαίας ορχήστρας, κάτι που δεν έχουν την ευκαιρία να κάνουν πολλά παιδιά. Η συνδιδασκαλία με μαθητές από την Κύπρο και το Ηνωμένο βασίλειο μπορεί να γίνει πραγματικότητα, με όλα τα θετικά που μπορεί να έχει μια τέτοια εμπειρία για τα παιδιά και για τους εκπαιδευτικούς. Τα παιδιά μπορούν να συνθέσουν μαζί και να γίνουν μια ορχήστρα. Αυτό το είδος αλληλεπίδρασης έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τη διδασκαλία της μουσικής. Το διαδίκτυο ως μέσω ψυχαγωγίας και μουσικής αγωγής Το διαδίκτυο, πέρα από τις πολλαπλές πηγές αρχείων και πληροφοριών, αποτελεί μια πλούσια πηγή μουσικών εκπαιδευτικών λογισμικών και εργαλείων, τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς, κατά την ώρα της μουσικής διδασκαλίας. Αρκετά από τα λογισμικά που διατίθενται δωρεάν στο διαδίκτυο είναι απλά στη χρήση τους, δε χρειάζονται χρονοβόρα εγκατάσταση και με παιχνιώδη τρόπο βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν μουσικές έννοιες, να εξασκηθούν σε Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 7

μουσικές έννοιες και σύμβολα, να πειραματιστούν στη μουσική σύνθεση μέσα από απλές γραμμικές μουσικές αναπαραστάσεις. Μέσα από τις ιστοσελίδες αυτές τα παιδιά μπορούν να έρθουν σε επαφή, να γνωρίσουν και να εκτιμήσουν όλα τα είδη της μουσικής. Η μουσική καλλιέργεια δεν είναι μονοδιάστατη, αλλά πολυδιάστατη και αυτό μπορεί να διασφαλιστεί με τη χρήση του διαδικτύου, όπου εκπροσωπούνται όλα τα είδη μουσικής, από την παραδοσιακή μέχρι την κλασσική μουσική. Φυσικά, είναι ουτοπία να υποστηρίξει κανείς ότι στην Κύπρο του 2006 όλα τα πιο πάνω θα μπορέσουν να γίνουν, ειδικά σε σχολεία που για κάθε 25 μαθητές διατίθενται ένας το πολύ δύο ηλεκτρονικοί υπολογιστές και αυτοί έχουν μια αργή σύνδεση με το διαδίκτυο, που δεν τους επιτρέπει να κάνουν τα περισσότερα από όσα έχουν αναφερθεί πιο πάνω. Αυτές οι δυσκολίες, φυσικά, δε θα πρέπει να δέσουν τα χέρια των εκπαιδευτικών, αντίθετα, θα πρέπει με σταθερά βήματα να παρακολουθούν τις εξελίξεις, να είναι έτοιμοι όταν και εφόσον οι συνθήκες επιτρέψουν, να είναι ενημερωμένοι και επιμορφωμένοι, ώστε να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της τεχνολογίας. Υπάρχουν, όμως, και αρκετές από τις πιο πάνω δυνατότητες του διαδικτύου, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν έστω και μερικώς. Αξιοποίηση ιστοσελίδας της Μουσικής Αγωγής Στην προσπάθεια για ενίσχυση του έργου των εκπαιδευτικών που διδάσκουν το μάθημα της μουσικής αγωγής, γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας, που θα αποτελούσε σημείο αναφοράς και πηγή πληροφοριών, στηρίζοντας και ενισχύοντας έτσι τις σκληρές τους προσπάθειες. Παράλληλα, η ιστοσελίδα αυτή θα έδινε την ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να γνωρίσουν καλύτερα το διαδίκτυο και τις δυνατότητες αξιοποίησης του, με στόχο την προώθηση της μέγιστης δυνατής αξιοποίησης των δυνατοτήτων αυτών στο μάθημα της μουσικής αγωγής. Η ιδέα αυτή υλοποιήθηκε με δειλά βήματα από την περσινή κιόλας χρόνια. Στη σελίδα αυτή συμπεριλήφθηκαν παρουσιάσεις από συνέδρια με θέμα την καλύτερη διεξαγωγή του μαθήματος της μουσικής αγωγής, γενικές οδηγίες για το μάθημα της μουσικής αγωγής, ολοκληρωμένα σχέδια μαθημάτων, παρτιτούρες, ενορχηστρώσεις και Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 8

ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις. Σήμερα, μετά την τελευταία αναβάθμιση της σελίδας, που έγινε αρχές της φετινής χρονιάς, υπάρχουν και αρκετές χρήσιμες και ενδιαφέρουσες συνδέσεις (links) με άλλες ιστοσελίδες. Οι εκπαιδευτικοί που επισκέπτονται τη σελίδα αυτή μπορούν να ενημερωθούν γύρω από τις τελευταίες εξελίξεις και τις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας της μουσικής και να πάρουν ιδέες από τα ολοκληρωμένα σχέδια μαθημάτων που υπάρχουν. Έχουν τη δυνατότητα λήψης των μαθημάτων αυτών σε μορφή που τους επιτρέπει να τα τροποποιήσουν ανάλογα με τις ικανότητες και τις ανάγκες των δικών τους μαθητών. Πέρα από τις διδακτικές εισηγήσεις, υπάρχει δυνατότητα λήψης παρτιτούρων, οι οποίες συνοδεύονται από τους στίχους των τραγουδιών. Στη σελίδα με τις παρτιτούρες υπάρχουν παρτιτούρες απλών μελωδιών και ενορχηστρωμένων μελωδιών σε απλές μορφές και προσαρμοσμένες στα μουσικά όργανα που υπάρχουν στα δημοτικά μας σχολεία. Κάποιες από τις παρτιτούρες προσφέρονται και σε διαφορετικές τονικότητες, ώστε να μπορεί ο εκπαιδευτικός να επιλέξει την τονικότητα του τραγουδιού που θα ήθελε να διδάξει. Σημαντική είναι και η συλλογή των αρχείων ενορχηστρώσεων σε μορφή mp3, τα οποία μπορούν να κατεβάσουν οι εκπαιδευτικοί και να τα αξιοποιήσουν ανάλογα στη διδασκαλία τους. Η ανάγκη για τη δημιουργία βάσης δεδομένων με ενορχηστρώσεις παρουσιάστηκε λόγω της αδυναμίας αρκετών συναδέλφων που διδάσκουν το μάθημα στις μικρές τάξεις του δημοτικού να παίξουν κάποιο όργανα, για να συνοδέψουν τους μαθητές τους στο μάθημα ή στις εκδηλώσεις του σχολείου. Στην ιστοσελίδα μπορεί κανείς να βρει και θεατρικά, συνοδευόμενα με προτεινόμενη μουσική επένδυση, για τα αρχεία των οποίων υπάρχει δυνατότητα λήψης τους μέσω της ιστοσελίδας. Η ιστοσελίδα ενημερώνεται για τα συνέδρια και άλλες χρήσιμες ανακοινώσεις, ενώ παράλληλα έχει ανοίξει δίοδο επικοινωνίας μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της για εισηγήσεις, παρατηρήσεις, για την αποστολή υλικού για εμπλουτισμό της ιστοσελίδας, αλλά και για την παροχή βοήθειας σε συναδέλφους. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι αρκετοί συνάδελφοι επικοινώνησαν και ζήτησαν επιπρόσθετο υλικό, το οποίο και τους διαβιβάστηκε και άλλοι επικοινώνησαν και Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 9

έστειλαν τις ευχαριστίες τους και τα θετικά τους σχόλια για την ιστοσελίδα της μουσικής αγωγής. Φέτος, στην ιστοσελίδα προστέθηκε ακόμα μια σελίδα με χρήσιμες συνδέσεις links με άλλους ιστοχώρους, τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά. Οι ιστοχώροι που επιλέγηκαν και οι συνδέσεις οι οποίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα, μπορούν να αξιοποιηθούν, τόσο για την προετοιμασία και την ενημέρωση των εκπαιδευτικών, όσο και για τη χρήση του διαδικτύου κατά τη διδασκαλία. Αρκετές σελίδες αφορούν παιχνίδια στο διαδίκτυο, που ενισχύουν τη μάθηση στον τομέα της μουσικής. Τα παιχνίδια αυτά μπορούν τα παιδιά αρχικά να τα παίξουν με κάποια καθοδήγηση, την ώρα του μαθήματος, όμως η δραστηριότητα μπορεί να επεκταθεί και στον προσωπικό χρόνο του μαθητή στο σπίτι. Υπάρχει πρόθεση, η ιστοσελίδα αυτή να αποτελέσει την απαρχή ενός σημαντικού εκπαιδευτικού διδακτικού χώρου που να εξυπηρετεί αρτιότερα τις μεγάλες ανάγκες του μαθήματος της μουσικής αγωγής. Τώρα γίνονται οι ετοιμασίες για την εισαγωγή βοηθητικού εποπτικού υλικού σε έντυπη (εικόνες) και ηλεκτρονική μορφή (ppt), καθώς και τη δημιουργία αρχείων με ψηφιακή εικόνα και ήχο για την παρουσίαση δειγματικών μαθημάτων ή συνεδρίων. Η βοήθεια όλων στην προσπάθεια αυτή είναι σημαντική και επιβεβλημένη. Ζούμε στον αιώνα και την κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης, η γνώση ανήκει σε όλους και μπορούμε να τη μοιραζόμαστε με όλους, μέσα από το διαδίκτυο. Η αλληλοϋποστήριξη και αλληλοβοήθεια, αλλά και η κοινή προσπάθεια για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα παίρνει στις μέρες μας νέες διαστάσεις, τις οποίες πρέπει και να αποδεκτούμε, αλλά και να στηρίξουμε, αν επιθυμούμε εδραίωση και περαιτέρω ανάπτυξη του, κατά γενική ομολογία, χρήσιμου αυτού τεχνολογικού εργαλείου. Συμπέρασμα Η πλήρης εικόνα για τις δυνατότητες του διαδικτύου πιστεύω ότι δεν είναι ακόμα ολοκληρωμένη και οι ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στον τομέα της τεχνολογίας θα φέρουν στο φως και άλλες μεγάλες αλλαγές, σε όλους τους τομείς, επηρεάζοντας και τον τομέα της μουσικής αγωγής. Φυσικά, για να μπορεί κανείς να ακολουθήσει τις αλλαγές αυτές θα πρέπει να αναβαθμίζει τον υπολογιστή του ανάλογα, ώστε να μπορεί να αξιοποιεί τα νέα λογισμικά, τα οποία του δίνουν τη δυνατότητα της Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 10

γρήγορης πρόσβασης, της γρήγορης λήψης και μεταφοράς αρχείων, της εύκολης και γρήγορης μετατροπής αρχείων και τόσων άλλων λειτουργιών. Εξετάζοντας το ρυθμό ανάπτυξης του διαδικτύου τα τελευταία χρόνια, είναι αδύνατο να καθοριστεί πώς το δίκτυο θα αλλάξει την κοινωνία μας και πώς ακριβώς θα επηρεάσει τα εκπαιδευτικά συστήματά μας. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι το διαδίκτυο μπορεί να γίνει ένα ισχυρό εκπαιδευτικό εργαλείο. Πώς το Διαδίκτυο θα επηρεάσει την εκπαίδευση της μουσικής, και πώς θα χρησιμοποιηθεί στη μουσική, εξαρτάται κατά ένα μεγάλο μέρος από την προθυμία των εκπαιδευτικών μουσικής να το αποδεχτούν, να μάθουν τη λειτουργία του και να το ενσωματώσουν στη διδασκαλία τους. Βιβιλιογραφία Bruner (1966) Battin, M. P., Fisher, J., Moore, R., & Silvers, A. (1989). Puzzles about art: An aesthetics casebook. New York: St. Martin's Press. Bauer, W. I. (1999). Music educators and the Internet. Contributions to Music Education, 26, 51-63. Cohen, M. L. (2000). A constructivist approach to elementary school music learning experiences with reference to the ideas of John Dewey. Unpublished master's thesis, University of Kansas, Dewey (1912) Henke, R.R., Chen, X., & Goldman, G. (1999). What happens in classrooms: Instructional practices in elementary and secondary schools (NCES No. 1999348). Washington, DC: National Center for Education Statistics. McClintock, R. (1999). The educator's manifesto: Renewing the progressive bond with posterity through the social construction of digital learning communities. New York: Institute for Learning Technologies. Available at www.ilt.columbia.edu/ Publications/manifesto/index.html Reese, S., & Rimington, J. (2000). Music technology in Illinois public schools. Update: Applications of Research in Music Education, 18 (2), 27-32. z. Tommlison Μπογιατζής, Ν. (2005). Η τεχνολογία στην υπηρεσία της κλασικής μουσικής - ευλογία ή κατάρα; www.classicalmusic.gr Πλέσσας, Α. (2005). Μουσική Εκπαίδευση στο PC Σταυρούλα Βαλιαντή 2006 11