Χωρίς ιστορικά δικαιώματα οι σύγχρονες εκμεταλλεύσεις

Χωρίς ιστορικά δικαιώματα οι σύγχρονες εκμεταλλεύσεις Είναι πολλές οι φωνές που ακούγονται για τα περιθώρια ανάπτυξης της ελληνικής κτηνοτροφίας και τη συμβολή που δύναται να έχει ο συγκεκριμένος κλάδος στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας και τη γενικότερη προσπάθεια ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας Γιάννης Πανάγος Εκδότης, Διευθυντής T ην ίδια στιγμή, βέβαια, οι πλέον σύγχρονες κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, δηλαδή οι μονάδες που δημιουργήθηκαν μετά το 2005 με βάση τους ισχύοντες κανονισμούς αλλά και τις ρυθμίσεις της νέας ΚΑΠ, δεν δείχνουν να έχουν καμιά δυνατότητα πρόσβασης στις άμεσες ενισχύσεις που απολαμβάνουν με αναφορά στα ιστορικά δικαιώματα οι παλιοί κτηνοτρόφοι. Η οριοθέτηση των βοσκότοπων και η ταυτοποίηση των εκτάσεων που ενεργοποιούν δικαιώματα αποσυντόνισε για καιρό τους επαγγελματίες του κλάδου, που περιμένουν με αγωνία το πλαίσιο που θα ισχύσει με την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ από την 1η Ιανουαρίου του 2015. Φυσικά, κανένας λόγος για ουσιαστική χωροθέτηση περιοχών ποιμενικής αιγοπροβατοτροφίας ή και των όποιων εκτάσεων που θα προορίζονται για ποιμενική βοοτροφία (μοσχάρια ελευθέρας βοσκής). Αντίστοιχα, οι εξισωτικές αποζημιώσεις, που αποτέλεσαν θεμελιώδη παράμετρο για την ενίσχυση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων, μετά το «κούρεμα» της τελευταίας διετίας οδεύουν σε ολοκληρωτική κατάργηση (πρόκειται για ένα ποσό της τάξεως των 160 εκατ. ευρώ το χρόνο), ενώ και τα λεγόμενα ποιοτικά πριμ (άρθρο 68 κ.α.) είναι άγνωστο ποιον ακριβώς δρόμο θα πάρουν. Η πολιτική επιλογή του υπουργού Τσαυτάρη να δώσει νέα ώθηση στην καλλιέργεια των ψυχανθών, έτσι ώστε να διευκολυνθεί και η πρόσβαση των κτηνοτροφικών μονάδων στις απαραίτητες ζωοτροφές, μάλλον έχει μείνει στα λόγια, αφού δεν συνοδεύεται από ένα σταθερό πλαίσιο λειτουργίας της συγκεκριμένης αγοράς, ενώ θολό δείχνει να είναι το τοπίο και σε ό,τι αφορά στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τους κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς και τις αντίστοιχες ομάδες παραγωγών. Πολλές από τις φιλότιμες πρωτοβουλίες που ξεκίνησαν την τελευταία 5ετία (Κρητικά Μιτάτα, Θρακών Αμνός κ.α.) δεν φαίνεται να ικανοποιούν μέχρι στιγμής τις προσδοκίες που καλλιέργησαν, κι αυτό, όχι μόνο γιατί δεν υπάρχει η απαιτούμενη παιδεία σε ό,τι αφορά στη συλλογική δράση, αλλά και γιατί η επίσημη Πολιτεία δεν είναι σε θέση να διαμορφώσει ένα σταθερό πλαίσιο για τη λειτουργία αυτών των οργανώσεων. Όπως, αντίθετα με όσα λέγονται, δεν έχει γίνει εφικτό σ αυτή τη χώρα να ξεχωρίσουν οι φυλές των αιγοπροβάτων που θα προορίζονται για παραγωγή γάλακτος από εκείνες που θα προσανατολίζονται προς την κρεατοπαραγωγή. Αντίθετα, οι «πελατειακές» αναζητήσεις των υποψηφίων για τα αυτοδιοικητικά αξιώματα πυροδότησε αυτό τον καιρό μια μεγάλη συζήτηση για «ζώνες εκτροφής» και «κτηνοτροφικά πάρκα», η οποία σε κάποιες περιπτώσεις δείχνει να υπερβαίνει τα αντίστοιχα αιτήματα των κτηνοτρόφων και τις πραγματικές ανάγκες για εγχειρήματα αυτού του είδους. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 3 03-05_editorial-periexomena.indd 3 4/9/14 4:53 PM

11...Γάλα όνου Αποκτά τη θέση του στο ράφι 13... Ηλεκτρονικά ενώτια Σε πέντε χρόνια καθίσταται υποχρεωτική η χρήση ηλεκτρoνικών ενωτίων στα βοοειδή βιοαεριο 6...Η Θράκη επενδύει στο βιοαέριο Χαμηλότερη η μείωση στις εγγυημένες τιμές από το new deal ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 Smart Farm Ειδικό ένθετο για την κτηνοτροφία Ταυτότητα κτηνοτροφικα παρκα 18... «Πολυκατοικία» αιγοπροβάτων Μια καινοτομία που μπορεί να αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία της αιγοπροβατοτροφίας επί ελληνικού εδάφους 14-17 Αλλάζουν «πρόσωπο» οι μικρές φάρμες στις ΗΠΑ IΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Green Box Εκδοτική Α.E. Νίκης 24, Σύνταγµα, 105 57 Tηλ: 2103232905, Fax: 2103232967 E-Mail: info@agronews.gr βοσκοτοποι 26... Περισσότερα επιλέξιμα βοσκοτόπια το 2015 Πώς δεν θα χαθούν οι ενισχύσεις με τη νέα ΚΑΠ συμβολαιακη κτηνοτροφια 32... «Κερδίζει πόντους» η συμβολαική κτηνοτροφία Ρευστότητα και εγγυημένη πληρωμή στους παραγωγούς με το πρόγραμμα της Τράπεζας Πειραιώς. Πώς λειτουργεί και τι αλλάζει στη σχέση παραγωγού-μεταποιητικής επιχείρησης συνεντευξη 24-25 Νομιμοποίηση έως το Φλεβάρη του 2015 για τις αυθαίρετες σταβλικές εγκαταστάσεις EΚΔΟΤΗΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Γιάννης Πανάγος ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Γιώργος Κοντονής ΣΥΝΤΑΞΗ Πέτρος Αλεξανδρής Νίκος Κατσένιος Ελένη Δούσκα Γιάννης Τσατσάκης Μαρία Κρόκου Ανδρέας Τσίρμπας Λεωνίδας Λιάμης ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Παναγιώτης Αραβαντινός 34... Λευτέρης Γίτσας: Ξέρουμε τώρα πώς να αντιδράσουμε Την πλήρη αξιοποίηση των εγχώριων φυλών με δημιουργία του «προβάτου κρεατοπαραγωγής» προτείνει ο αντιπρόεδρος του ΣΕΚ, ο οποίος καταγγέλλει επέμβαση και στο γιαούρτι αυτοχθονεσ φυλεσ 46-49 Σύγχρονη εκτροφή και προοπτικές χοιροτροφίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ/ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Αθηνά Βέη ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ/ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Ελισάβετ Μπουζαλάκου Ζωή Μπουλέρου 40... «Δεξαμενή» γονιδίων Απειλούνται με εγκατάλειψη τρεις αυτόχθονες φυλές προβάτων στην Ηπειρο ΔΙΑΝΟΜΗ Ευρώπη Πρακτορείο Διανοµής Τύπου Α.Ε. φαρμα κουτσιωφτη 54... Κρέας με...άρωμα στο Μακροχώρι Ημαθίας Η πρώτη φάρμα που παράγει μοσχαρίο κρέας με Ω3 ΕΚΤΥΠΩΣΗ/ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΙΡΙΣ ΑΕΒΕ www.agronews.gr αγορα 60... Χρηματιστήριο το αρνί Όλη η ζήτηση μέσα σε λίγες μέρες λόγω του διπλού φετινού Πάσχα Διεπαγγελματική κρέατος 58-59 4 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 03-05_editorial-periexomena.indd 4 4/9/14 4:53 PM

SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 5 03-05_editorial-periexomena.indd 5 4/9/14 4:53 PM

6 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 06-09_bioaerio.indd 6 4/9/14 12:54 PM

βιοαεριο Σάκης Παπαπαναγιώτου (κάτω αριστερά) και Τατιανός Γεωργακούδης (κάτω δεξιά), από τους πρώτους αγελαδοτρόφους που επενδύουν στο βιοαέριο στην περιοχή της θράκης. Η Θράκη επενδύει στο βιοαέριο Στην εκμετάλλευση των λυμάτων των μονάδων τους για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος προχωρούν οι αγελαδοτρόφοι της Θράκης, ορίζοντας τη στροφή του ελληνικού επιχειρείν προς την τεχνολογία του βιοαερίου Tων Λεωνίδα Λιάμη & Γιάννη Τσατσάκη την αξιοποίηση της τεχνολογίας του βιοαερίου Σ για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, αρχίζουν να στρέφονται αγελαδοτρόφοι από την περιοχή της Θράκης, συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου, καθώς με τον τρόπο αυτό δεν θα ρυπαίνουν το περιβάλλον και θα κερδίζουν χρήματα από τη χρήση των λυμάτων των μονάδων τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα εκμετάλλευσης της κοπριάς των ζώων, αποτελεί, τοπικά, η εταιρεία Biogasko AE, η οποία έθεσε προ 4-5 μηνών σε λειτουργία μονάδα βιοαερίου στην περιοχή και πλέον στα χνάρια της ακολουθούν η ΒιοΔέλτα ΙΚΕ (Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία) στη Ροδόπη και η ΑΒΑΞ ΙΚΕ, στο νομό Ξάνθης. Όπως τόνισε στην Agrenda ο Μάνος Σαρρής, μηχανολόγος με ειδίκευση στο βιοαέριο και σύμβουλος επιχειρήσεων σε τέτοιους είδους επενδύσεις, στην περίπτωση της Biogasko AE, η επένδυση υλοποιήθηκε στην αγελαδοτροφική μονάδα του Τατιανού Γεωργακούδη, ο οποίος διατηρεί τουλάχιστον 350 μητέρες αλμεγόμενες αγελάδες. Η επένδυση έγινε από δύο εταίρους και έχει ωριαία δυναμικότητα 250 KW, τα οποία παράγονται όλο το 24ωρο και διοχετεύονται στο σύστημα ηλεκτροδότησης της ΔΕΗ. «Έχουμε επίσης καταθέσει προ πενταμήνου φάκελο με την εταιρεία ΑΒΑΞ ΙΚΕ, η οποία έχει αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 500 χιλ. ευρώ και σε αυτή συμμετέχουν 14 μέτοχοι», αναφέρει ο κ. Σαρρής ο οποίος μαζί με το μελετητικό γραφείο «Οργανωτική Ε.Ε.» έχουν αναλάβει την τεχνική επεξεργασία του φακέλου, την κατασκευή και την εγκατάσταση της μονάδας, αλλά και την εξεύρεση επενδυτών για να συνδράμουν στην επένδυση. Στην περίπτωση της ΑΒΑΞ ΙΚΕ η επένδυση έχει προϋπολογισμό 2 εκατ. ευρώ και υπολογίζεται ότι το 50% θα καλυφθεί από επιχορήγηση, μέσω του Αναπτυξιακού νόμου, όπου και υποβλήθηκε το αίτημα. Βάσει του πλάνου, η ωριαία δυναμικότητα της μονάδας βιοαερίου, που θα γίνει στην εκμετάλλευση του Ηλία Κοτόπουλου, ο οποίος διαθέτει πάνω από 600 αλμεγόμενες αγελάδες, θα είναι 500 KW. «Αυτό σημαίνει 8.000 ώρες κατ έτος ή 4 εκατ. KWh ετησίως, με την KWh να προσφέρεται πλέον στα 0,209 ευρώ, ή ετήσια έσοδα 836 χιλ. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 7 06-09_bioaerio.indd 7 4/9/14 3:22 PM

ΒΙΟΑΕΡΙΟ ευρώ», επισημαίνει και υπογραμμίζει πως από αυτό το ποσό το 40% είναι η καθαρή απόδοση. Αρκετά πιο συντηρητική, πάντως, είναι η εκτίμηση του Τατιανού Γεωργακούδη σύμφωνα με τον οποίο η κερδοφορία εκτιμάται μεταξύ 10% και 20%. «Ποσοστά 40% μπορεί να χτυπήσει μια μονάδα που λειτουργεί μόνο με τα δικά της λύματα. Σε αντίθετη περίπτωση, το κόστος είναι μεγάλο και οι αποδόσεις σημαντικά χαμηλότερες», προσθέτει ο ίδιος. Όσον αφορά στο project που προωθείται με τη ΒιοΔέλτα ΙΚΕ, και σε αυτή την περίπτωση η δυναμικότητά θα είναι στα 500 KW την ώρα. Στο σχήμα μετέχουν 8 εταίροι, η μονάδα Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από: Βιοαέριο που προέρχεται από την αναερόβια χώνευση βιομάζας (ενεργειακών καλλιεργειών, ενσιρωμάτων χλωρής νομής γεωργικών καλλιεργειών, κτηνοτροφικών και αγροτοβιομηχανικών οργανικών υπολειμμάτων και αποβλήτων, αποβλήτων βρώσιμων ελαίων και λιπών, ληγμένων τροφίμων) και αξιοποιείται από σταθμούς με εγκατεστημένη ισχύ 3MW Βιοαέριο που προέρχεται από την αναερόβια χώνευση βιομάζας (ενεργειακών καλλιεργειών, ενσιρωμάτων χλωρής νομής γεωργικών καλλιεργειών, κτηνοτροφικών και αγροτοβιομηχανικών οργανικών υπολειμμάτων και αποβλήτων, αποβλήτων βρώσιμων ελαίων και λιπών, ληγμένων τροφίμων) και αξιοποιείται από σταθμούς με εγκατεστημένη ισχύ >3MW Στην τελική του μορφή, το new deal προβλέπει εγγυημένη τιμή 230 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τις μονάδες ισχύος έως 3 μεγαβατώρες που υλοποιούνται χωρίς ενίσχυση και 209 ευρώ ανά μεγαβατώρα για όσες γίνονται με ενίσχυση. Προϋπόθεση βέβαια για να πάρουν την τιμή είναι να... προλάβουν το συνολικό όριο των 50 MW. του βιοαερίου θα γίνει στο σταύλο του Σάκη Παπαπαναγιώτου στην Κομοτηνή, ο οποίος έχει γύρω στις 350 αλμεγόμενες μητέρες αγελάδες. «Ο φάκελος υποβλήθηκε στον Αναπτυξιακό στις 5 Μαρτίου και αναμένουμε να κριθεί στο επόμενο 5μηνο», δηλώνει ο κ. Σαρρής και επισημαίνει ότι ακόμη και αν παρατηρηθούν προβλήματα δανειοδότησης (καθώς το 25% της επένδυσης πρέπει να καλυφθεί από τραπεζικό δάνειο), οι επενδυτές θα επιδιώξουν να κάνουν τις μονάδες με ίδια κεφάλαια. Από του... new deal τα δόντια γλίτωσαν οι εγγυημένες τιμές Τιμή Ενέργειας ( /MWh) χωρίς ενίσχυση (ΧΕ) 230 209 Τιμή Ενέργειας ( /MWh) με ενίσχυση (ΜΕ) Mε ελαφρά «τραύματα» βγαίνει από τη μάχη του λεγόμενου new deal για τις ΑΠΕ το βιοαέριο καθώς, έστω και την τελευταία στιγμή, οι φωνές των παραγόντων του κλάδου εισακούστηκαν και οι δραστικές περικοπές στις ταρίφες, οι οποίες θα έβαζαν πρακτικά τέλος σε οποιαδήποτε νέα επένδυση πάνω στη συγκεκριμένη τεχνολογία, αποφεύχθηκαν. Σύμφωνα με τις τελικές ρυθμίσεις που ενσωματώθηκαν στον γνωστό πολυνόμο του υπουργείου Οικονομικών, η μείωση στις εγγυημένες τιμές για τις μονάδες βιοαερίου που έχουν άμεσο ενδιαφέρον για τις αγροκτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις (δηλαδή ισχύος κάτω των 3 MW και οι οποίες αξιοποιούν ως πρώτη ύλη ενεργειακές καλλιέργειες, ενσιρώματα χλωρής νομής, κτηνοτροφικά και αγροτοβιομηχανικά οργανικά υπολείμμα- 209 190 τα/απόβλητα, απόβλητα βρώσιμων ελαίων και λιπών, ακόμα και ληγμένα τρόφιμα) περιορίζονται μεταξύ 5% και 6%. Ποσοστό διόλου αμελητέο -ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι το κόστος μιας τέτοιας επένδυσης σήμερα αγγίζει τα 4,5 εκατ. ευρώ/mwωστόσο αισθητά χαμηλότερο από το 20% και πλέον που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο νόμου που είχε δοθεί σε διαβούλευση. Πιο αναλυτικά, με το νέο νόμο η εγγυημένη τιμή για τα έργα της παραπάνω κατηγορίας που υλοποιούνται με κρατική ενίσχυση διαμορφώνεται στα 209 ευρώ ανά MWh (από 220 ευρώ ανά MWh που ήταν μέχρι σήμερα) ενώ για εκείνα που δεν λαμβάνουν ενίσχυση στα 230 ευρώ ανά ΜWh (από 253 ευρώ μέχρι σήμερα). Θυμίζουμε ότι οι τιμές που περιελάμβανε το αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου ήταν 180 και 190 ευρώ ανά MWh αντίστοιχα. Επιχειρηματίες του χώρου μιλώντας στο Smart Farm δηλώνουν μάλιστα αισιόδοξοι ότι και αυτή ενδεχομένως η μείωση να απορροφηθεί από την αποκλιμάκωση του κόστους των τραπεζικών δανείων. Από τις πρώτες επαφές με τα πιστωτικά ιδρύματα, η αίσθηση των επιχειρήσεων είναι ότι μια αναπροσαρμογή των επιτοκίων στα επίπεδα του 6% (από 7,5% σήμερα) είναι εφικτή. οποιοσ προλαβει ωσ τα 50 MW Μπορεί τα χειρότερα με τις ταρίφες να αποσοβήθηκαν, όμως το πρόβλημα που εξακολουθεί να υφίσταται αφορά το συνολικό όριο ισχύος των 50 MW για τις μονάδες που τίθενται σε δοκιμαστική λειτουργία ή συνδέονται στο σύστημα. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιοαερίου, Ευθύμιος Σακκάς, «όσοι προλάβουν να είναι εντός των 50 MW, εχουν καλώς. Οι επόμενοι θα πρέπει να πουλήσουν σε τιμές ΟΤΣ (οριακή τιμή), άρα είναι ζημιογόνες πριν καν ξεκινησουν. Το ρίσκο είναι μεγάλο, δεν μπορεί να ξεκινήσει μια επένδυση αν δεν εχει κατοχυρώσει πριν την έναρξη υλοποίησης την ταρίφα. Επιπλέον, όσο περισσότερες μονάδες συνδέονται στο σύστημα και πλησιάζουμε το όριο των 50 MW, τόσο θα σταματάνε οι επενδύσεις». Η λύση. όπως λέει, είναι «να υπάρχει ένα αρχείο στο ΔΕΔΔΗΕ, όπου με την πληρωμή των όρων σύνδεσης και την προσκόμιση της εγγυητικής να κατοχυρώνει ο επενδυτής την τιμή». 8 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 06-09_bioaerio.indd 8 4/9/14 3:22 PM

ΒΙΟΑΕΡΙΟ Με τη «Βιοαέριο Πέλλας» εκκiνηση για το Jessica Στο χώρο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων, θα υλοποιηθεί η πρώτη επένδυση που χρηματοδοτεί το κοινοτικό πρόγραμμα Jessica στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ το δρόμο της αξιολόγησης έχουν πάρει άλλα 12 projects, προϋπολογισμού 75,5 εκατ. ευρώ. Η υπογραφή της πρώτης σύμβασης πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 6 Μαρτίου, στο κτίριο διοίκησης του ομίλου της Πειραιώς στη Θεσσαλονίκη, και αφορά στην κατασκευή και λειτουργία μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από βιοαέριο, με τη χρήση βιομάζας, ισχύος 0,95 MWe, στην Κρύα Βρύση Γιαννιτσών. Πρόκειται για μια ιδιωτική επένδυση, 4,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,4 εκατ. ευρώ από δάνειο 10ετούς διάρκειας με σταθερό επιτόκιο 5% από το πρόγραμμα Jessica και το υπόλοιπο από δάνειο της Πειραιώς, η οποία θα υλοποιηθεί από τη «Βιοαέριο Πέλλας ΑΕ», όπου συμμετέχουν η Βig Solar του ομίλου Μπήτρος, με ποσοστό 60% και η Σφαγειοτεχνική ΑΕ με το υπόλοιπο 40%. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της επένδυσης, το έργο θα έχει ολοκληρωθεί σε περίπου ένα χρόνο από τώρα. Για τη λειτουργία της μονάδας βιοαερίου θα αξιοποιηθεί πρώτη ύλη από το σφαγείο της Σφαγειοτεχνική ΑΕ (σ.σ. έχει δυναμικότητα σφαγής περίπου 100 χιλ. χοίρων ετησίως) καθώς και υγρών και στερεών λυμάτων από στάβλους ζώων, που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. Συνολικά, όπως εξηγήθηκε στο Smart Farm από τον Στ. Γατόπουλο, διευθύνοντα σύμβουλο της Big Solar, αλλά και τον κ Ι. Χασαπάκη, οικονομικό διευθυντή της ίδιας εταιρείας, θα απαιτηθούν περίπου 35-36.000 τόνοι πρώτης ύλης κάθε χρόνο. Δημιουργία θερμοκηπίου Το ηλεκτρικό ρεύμα που θα παράγεται θα διοχετεύεται στο σύστημα ηλεκτροδότησης της ΔΕΗ και έχει υπολογιστεί πως θα είναι αξίας 2,1 εκατ. ευρώ, ετησίως, με την απόδοση για τους επενδυτές να προσδιορίζεται στο 19%. Με δεδομένο, πάντως, ότι η μονάδα εκτός από ηλεκτρική ενέργεια, θα παράγει και θερμική, στα σχέδια του επενδυτικού σχήματος είναι, μεσομακροπρόθεσμα, να εξετάσει ακόμη και την πιθανότητα δημιουργίας θερμοκηπίου, ώστε να αξιοποιεί την παραγόμενη θερμότητα. Πιο σίγουρη, ωστόσο, θεωρείται μια άλλη επένδυση, συμπληρωματική στη λειτουργία της μονάδας βιοαερίου, η οποία θα αφορά στη δημιουργία μιας μονάδας αποξήρανσης των υπολειμμάτων της, ώστε να χρησιμοποιηθεί σαν εδαφοβελτιωτικό (λίπασμα. Τη σύμβαση από πλευράς της Πειραιώς υπέγραψε το μέλος του Επενδυτικού Συμβουλίου του Jessica και πρόεδρος της Πειραιώς Real Estate, καθ. Γιώργος Παπαϊωάννου, ο οποίος τόνισε ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα εισάγεται μία νέα φιλοσοφία στις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις. «Τα έργα που εντάσσονται θα πρέπει να είναι ώριμα μελετητικά και οι επενδύσεις να έχουν αξιολογηθεί βιώσιμες αφού τα δανειακά κεφάλαια είναι επιστρεπτέα και η μη επίτευξη των στόχων επισύρει ποινές», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ως διαχειριστής του προγράμματος Jessica στην Κεντρική Μακεδονία και στη Θεσσαλία, η Τράπεζα Πειραιώς διαχειρίζεται 40 εκατ. ευρώ από κεφάλαια για τη χρηματοδότηση έργων αστικής ανάπτυξης. Επιπλέον, συγχρηματοδοτεί τα έργα με 16,8 εκατ. από δικούς της πόρους. Στο επόμενο διάστημα, θα υπογραφούν συμβάσεις για κάποια ακόμη έργα, από τα 12 που αξιολογούνται. Αυτά τα δώδεκα έργα, με προϋπολογισμό 75,5 εκατ. ευρώ, αιτούνται χρηματοδότηση από το Jessica, ύψους 36,7 εκατ. ευρώ. Στο κτίριο διοίκησης του ομίλου Πειραιώς στη θεσσαλονίκη υπογράφηκε η σύμβαση για την πρώτη επένδυση που χρηματοδοτεί το πρόγραμμα Jessica στην Κεντρική Μακεδονία και θα υλοποιηθεί από τη «Βιοαέριο Πέλλας». SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 9 06-09_bioaerio.indd 9 4/9/14 12:54 PM

ειδησεισ Στη Χάγη για την ευλογιά Το παράδειγµα των Γάλλων κτηνοτρόφων φαίνεται ότι θα ακολουθήσουν οι Έλληνες συνάδελφοί τους. Έτοιµοι να προσφύγουν στα ευρωπαϊκά δικαστήρια µήπως και βρουν το δίκιο τους σε σχέση µε τις αποζηµιώσεις που παρέχονται από το ελληνικό κράτος, για την αντικατάσταση του ζωικού τους κεφαλαίου, εµφανίζονται κτηνοτρόφοι της Θράκης που είδαν τα κοπάδια τους να χάνονται από τη µια στιγµή στην άλλη από την ευλογιά. Τα πενιχρά ποσά, της τάξης των περίπου 95 ευρώ, που έλαβαν, κατά µέσο όρο, ανά ζώο και το γεγονός ότι η καταβολή τους όχι µόνο γίνεται µε µεγάλη καθυστέρηση, αλλά µέρος της το παρακρατούν ο ΟΓΑ, η εφορία και οι τράπεζες, έχουν εξοργίσει τους δικαιούχους, που διαισθάνονται ότι µε αυτούς τους όρους, είναι εξαιρετικά αµφίβολο αν θα µπορέσουν να ξανασηκώσουν κεφάλι. Η ιδέα για την προοπτική προσφυγής προήλθε από το προηγούµενο Γάλλων κτηνοτρόφων, οι οποίοι στο παρελθόν είχαν πληγεί από µελιταίο πυρετό και ζήτησαν τη συνδροµή του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, διότι οι αποζηµιώσεις που τους είχε καταβάλλει το γαλλικό κράτος δεν τους είχαν ικανοποιήσει. προθεσμιεσ παράταση ως 15 Μαΐου για αιτήσεις µεταβίβασης δικαιωµάτων ενιαίας ενίσχυσης. Μέχρι τις 16 Μαΐου η υποβολή των αιτήσεων για το πρόγραµµα των νέων αγροτών. ως 15 Μαΐου η εγγραφή στο εθνικό Μητρώο υδροληψίας για ιδιοκτήτες γεωτρήσεων και έως 30 σεπτεµβρίου οι αιτήσεις για την άδεια χρήσης νερού. Μέχρι τις 20 Μαΐου οι αιτήσεις αγροτών Διαχείριση νεκρών ζώων Το θεσµικό πλαίσιο για την υλοποίηση προγραµµάτων διαχείρισης νεκρών ζώων σε όλη την ελληνική επικράτεια καθορίζει σχετική απόφαση που υπέγραψε ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάξιµος Χαρακόπουλος. Η χρηµατοδότηση των προγραµµάτων µπορεί να καλυφθεί µε την ένταξή τους σε Κοινοτικό ή Εθνικό πρόγραµµα ή µε ίδιους πόρους της Περιφέρειας. Οι επιλέξιµες δαπάνες αφορούν τις δαπάνες συλλογής, µεταφοράς, διάθεσης και επεξεργασίας των νεκρών ή θανατωµένων ζώων σε εγκεκριµένες µονάδες επεξεργασίας ζωικών υποπροϊόντων. Γρήγορο τεστ για φυματίωση Επιστήµονες από το πανεπιστήµιο του Νότινχαµ της Αγγλίας αναπτύσσουν µία φορητή συσκευή η οποία θα ανιχνεύει τη φυµατίωση των βοοειδών µέσα σε λίγα λεπτά. Επί του παρόντος χρειάζεται έως και µία εβδοµάδα για την εξακρίβωση της αρρώστιας, η οποία από τον Ιανουάριο µέχρι τον Αύγουστο του 2013 οδήγησε στη θανάτωση πάνω από 22.000 ζώων στη Μ. Βρετανία. Η συσκευή αυτή µπορεί επίσης να χρησιµοποιηθεί και για την επαλήθευση της υγείας των βοοειδών, πριν βγάλουν οι κτηνοτρόφοι το γάλα και το κρέας στην αγορά. Στα 18 εκατ. οι αυτόχθονες Μέχρι τον Ιούνιο του 2015 επεκτείνονται τα προγράµµατα διατήρησης αυτόχθονων φυλών, που είχαν ήδη εγκριθεί από το 2009, µε χρηµατοδότηση από τη Δράση 3.4 «Διατήρηση γενετικών πόρων στην κτηνοτροφία», προϋπολογισµού 18 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για 20 αποφάσεις, οι οποίες αφορούν την υλοποίηση προγραµµάτων στους τοµείς προβατοτροφίας, αιγοτροφίας, αγελαδοτροφίας, ιπποτροφίας και βουβαλοτροφίας, µε τις οποίες επεκτείνεται η διάρκεια υλοποίησης των ήδη εγκεκριµένων δράσεων µέχρι τις 30/06/2015 και αυξάνεται ο προϋπολογισµός ανά φορέα κατά 2 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 18 εκατ. ευρώ. για έναρξη επιτηδεύµατος. Μέχρι τις 30 ιουνίου παρατείνεται η προθεσµία για την εξαγορά ακινήτων (γης) του υπαατ-κατεχόµενων πριν από τις 5/6/1993-και βοσκοτόπων, που άλλαξαν χρήση πριν την ηµεροµηνία αυτή. www.agronews.gr Επιμέλεια Γιώργος Κοντονής 10 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 10-13_eidiseis.indd 10 4/9/14 3:04 PM

ειδησεισ Νέες υποδομές για τη Ζωική Παραγωγή στο ΤΕΙ Θεσσαλίας Θέση στο ράφι για το γάλα όνου Τρία νέα κτίρια για την πρακτική εκπαίδευση των σπουδαστών του τμήματος Τεχνολόγων Γεωπόνων με κατεύθυνση στη Ζωική Παραγωγή, αποκτά το ΤΕΙ Θεσσαλίας μέσω του ΕΣΠΑ. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 981.000 ευρώ και περιλαμβάνει ποιμνιοστάσιο, 16 θέσεις ζώων με κινητά διαχωριστικά, πτηνοτροφείο και βουστάσιο με συνολικό εμβαδόν περίπου 1.100 τ.μ. Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις αναμένεται να βοηθήσουν στην παραγωγή ποιοτικότερου ερευνητικού έργου από τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και τέλος μπορούν να προσελκύσουν ενδιαφερόμενες εταιρείες, οργανισμούς και ενώσεις για την εκπόνηση σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων συνεργασίας. Άνοιξε η ελληνική αγορά γάλακτος γαϊδούρας µε απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η οποία ορίζει τις προϋποθέσεις παραγωγής, επεξεργασίας και διάθεσής του στην κατανάλωση. Η εν λόγω απόφαση, που δηµοσιεύτηκε στις 17 Φεβρουαρίου στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, βάζει τα θεµέλια για µία αγορά που προβλέπεται να αναπτυχθεί δυναµικά τα επόµενα χρόνια. Υπενθυµίζεται ότι µέχρι πρότινος δεν υπήρχε θεσµικό πλαίσιο για το ονόγαλα, καθώς δεν είχε περιληφθεί στις λίστες γάλακτος του Υπ.Α.Α.Τ. για ανθρώπινη κατανάλωση. Σήµερα το συγκεκριµένο γάλα πωλείται έναντι 20 25 ευρώ το κιλό κυρίως σε φαρµακοβιοµηχανίες και βιοµηχανίες καλλυντικών και προέρχεται από 14.600 γαϊδούρια, ενώ προ 15ετίας ο αριθµός των εκτρεφόµενων ζώων έφθανε τις 95.000. συνθεση πεντε ειδων γαλακτοσ (ποσοστο %) Είδος Νερό Πρωτεΐνη Λίπος Λακτόζη Ολ. Στερεά Ενέργεια Μητρικό 87,1 1,1 4,5 6,8 12,6 72 Όνου 88,3 1,7 1,2 6,9 10,2 44 Αγελαδινό 87,3 3,1 3,5 4,9 12,2 66 Κατσικίσιο 86,7 3,1 3,5 4,6 12,0 70 Πρόβειο 82,0 5,5 5,3 4,6 16,3 102 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 11 10-13_eidiseis.indd 11 4/9/14 3:04 PM

ειδησεισ Έρχονται οι πρώτοι ιδιώτες πιστοποιητές του προτυπου Agro 7 Ένα ακόµη «όπλο» στα χέρια τους θα έχουν σύντοµα οι Έλληνες καταναλωτές για τη διασφάλιση της ποιότητας, αλλά και της ασφάλειας των προϊόντων ζωικής προέλευσης που καταναλώνουν. Το πρότυπο AGRO 7, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να εγγυάται ότι οι επιχειρήσεις που θα το φέρουν παράγουν τα προϊόντα τους (κρέας, γάλα, αυγά, ψάρια) από ζώα, που δεν εκτρέφονται µε γενετικά τροποποιηµένες ζωοτροφές, µπαίνει στην τελική ευθεία, καθώς αναµένεται να αναγνωριστούν, από τον ΕΛΓΟ ΗΜΗΤΡΑ, οι πρώτοι ιδιωτικοί φορείς πιστοποίησης. «Μέχρι στιγµής έχουν καταθέσει φάκελο προς αξιολόγηση 4 φορείς, ενώ υπάρχουν και πολλές επιχειρήσεις, κυρίως του γαλακτοκοµικού τοµέα, οι οποίες ενδιαφέρονται να πιστοποιηθούν», εξηγεί στην Agrenda η Μαίρη Σπένζου, προϊσταµένη του τµήµατος προδιαγραφών του ΕΛΓΟ και συµπληρώνει ότι οι ενδιαφερόµενοι φορείς θα πρέπει, εκτός από την πλήρωση των προϋποθέσεων, να είναι εναρµονισµένοι και µε τις απαιτήσεις του ISO 45011. Δίχτυ προστασίας για τη μελισσοκομία Στήριξη στους μελισσοκόμους οι οποίοι αποτελούν τους θεματοφύλακες της βιωσιμότητας των αγροτικών οικοσυστημάτων στην Ε.Ε. και άμεση ενίσχυση του επιστημονικού δυναμικού σε όλα στα Περισσότερα από 100 είναι πλέον τα εκτροφεία γουνοφόρων ζώων στη Δυτική Μακεδονία, δίνοντας πνοή στην περιοχή. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξανόμενη δυναμική στον κλάδο και επενδυτικό ενδιαφέρον. Χαρακτηριστικό είναι ότι η εκτροφή μινκ το 2004 απέφερε 45.000 δέρματα, το 2010 η παραγωγή έφτασε τις 475.000, το 2012 στα 1,2 εκατ. δέρματα, το 2013 τα 1,8 εκατ., ενώ για το 2014 θα αγγίξει τα 3 εκατ. δέρματα! στάδια της αντιμετώπισης του ζητήματος, ζήτησε ο Δημήτρης Μελάς, γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ σε συνέδριο της Κομισιόν που πραγματοποιήθηκε στις 7 Απριλίου με θέμα «Προστασία και Υγεία των μελισσών». Το συνέδριο διεξήχθη με υψηλή συμμετοχή στις Βρυξέλλες και είναι το πρώτο που διοργανώνεται από την Κομισιόν για την υγεία και προστασία των μελισσών, του σημαντικότερου επικονιαστή εντόμου της ευρωπαϊκής υπαίθρου. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της παρουσίασης των αποτελεσμάτων έρευνας που πραγματοποιήθηκε για να καταγράψει τις τάσεις του πληθυσμού στην Ε.Ε. Η έρευνα έδειξε διαχωρισμό ανάμεσα στους αριθμούς των μελισσών στη βόρεια και νότια Ευρώπη. Συγκεκριμένα, το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας στην Ε.Ε. παρουσίασε το Βέλγιο (33,6%), ενώ εξίσου μεγάλα ποσοστά που ξεπερνούν το 20%, κατέγραψαν η Δανία, η Φιλανδία, η Σουηδία, η Εσθονία και η Μ. Βρετανία. Τα κράτη του Νότου κατέγραψαν θνησιμότητα κάτω από 10% με αύξηση του αριθμού των κυψελών ενώ το χαμηλότερο ποσοστό κατέγραψε η Λιθουανία (3,5%). Ξεπέρασαν ήδη τα 100 τα εκτροφεία γουνοφόρων 12 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 10-13_eidiseis.indd 12 4/9/14 3:04 PM

ειδησεισ Σε 5 χρόνια καθεστώς τα ηλεκτρονικά ενώτια Ψηφίστηκε στην ευρωβουλή, στις 2 Απριλίου, κανονισμός για την ηλεκτρονική σήμανση (EID) βοοειδών, με τον οποίο ανοίγει ο δρόμος για την υποχρεωτική χρήση των ηλεκτρονικών ενωτίων στη βοοτροφία, μετά την αιγοπροβατοτροφία. Στόχος είναι να καταργηθεί η χρήση του λεγόμενου «διαβατηρίου» και να αντικατασταθούν τα πλαστικά ενώτια, που χρησιμοποιούνται σήμερα στα βοοειδή. Μετά το Ευρωκοινοβούλιο, σειρά θα έχει η επικύρωση του νέου κανονισμού από το Συμβούλιο Υπουργών. Μόλις δημοσιευτεί, τα υπουργεία των χωρών-μελών θα έχουν περιθώριο 5 ετών για να εφαρμόσουν τα νέα αμέτρα. Μέσα σε αυτό το διάστημα θα συζητηθεί και η υποχρεωτική ή όχι εφαρμογή. Πληροφορίες λένε ότι χώρες παραγωγής βοδινού κρέατος και αγελαδινού γάλακτος σκέφτονται την υποχρεωτική στροφή προς τα ηλεκτρονικά ενώτια. Αυγατίζουν οι «έξυπνες» φάρμες στην Αυστραλία Ο καθηγητής Άλαν Ντέιβις (αριστερά) είναι ένας από τους πρωτοπόρους στην ανάπτυξη του SMART Farming. Στα θέλγητρα και στις υψηλές αποδόσεις που υπόσχεται η πρωτοποριακή εφαρμογή SMART Farming («έξυπνη γεωργία») η οποία επιτρέπει τον εξ αποστάσεως έλεγχο όλων των βασικών λειτουργιών μιας κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, «ενδίδουν» ολοένα και περισσότερες φάρμες αλλά και παραγωγοί στην Αυστραλία. Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα έρχεται από την περιοχή της Νέας Δυτικής Ουαλίας, όπου η τοπική κυβέρνηση ενέκρινε πίστωση σε μια μη κερδοσκοπική οργάνωση (RDA Northern Inland) προκειμένου να προσλάβει τον καθηγητή Άλαν Ντέιβις, έναν από τους πρωτοπόρους στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια. Ο κ. Ντέιβις, μάλιστα, ανέλαβε το ρόλο του συντονιστή του τοπικού ευρυζωνικού δικτύου το οποίο ο ίδιος σκοπεύει να αξιοποιήσει προκειμένου να πάει ακόμα ένα βήμα πιο πέρα την εφαρμογή του SMART Farming, με τα αντίστοιχα οφέλη για τους παραγωγούς. Με απλά λόγια, το SMART Farming δίνει τη δυνατότητα στον παραγωγό να εποπτεύει, να αξιολογεί και να ελέγχει τη λειτουργία της φάρμας του από απόσταση μέσω ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 13 10-13_eidiseis.indd 13 4/9/14 3:04 PM

γαλακτοκομια - ηπα Αλλάζουν παραγωγικά πρότυπα στις ΗΠΑ Κομμάτι της αγοράς διεκδικούν οι μικρές οικογενειακές φάρμες, ακολουθώντας εναλλακτικές μεθόδους, ξεφεύγοντας από το πρότυπο της μαζικής παραγωγής Του Γιώργου Κοντονή Ε ίναι χαρακτηριστικό πως από το 1970, η παραγωγή γάλακτος έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 50%, ενώ ο αριθμός των αγελάδων έχει υποστεί μείωση κατά 25%, καθώς με την πίεση για παραγωγή περισσότερου γάλακτος, ήρθε και η επιλεκτική γονιμοποίηση από ορισμένες φυλές. Έτσι, από το 1980, ο κλάδος της γαλακτοκομίας κατακλύστηκε από τις πιο παραγωγικές αγελάδες Holstein, ενώ σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA), τη ραχοκοκαλιά της παραγωγής αποτελούν οι μεγάλες οικογενειακές φάρμες, οι οποίες αν και καταλαμβάνουν το 10,1% των συνολικών μονάδων γαλακτοπαραγωγής, δίνουν το 70% της συνολικής παραγωγής. Καθώς οι κτηνοτρόφοι στις μικρές φάρμες παλεύουν για να τα βγάλουν πέρα, ένα νέο είδος δραστηριότητας κάνει την εμφάνισή του, ένα που βάζει την υγεία του ζώου και τη μικρή μεγέθους λειτουργία στην καρδιά της επιχείρησης. Με τις τιμές του γάλακτος να βρίσκονται τεχνικά χαμηλά, οι μικρές φάρμες έπρεπε ή να γίνουν Με τις τιμές του γάλακτος να βρίσκονται τεχνικά χαμηλά, οι μικρές φάρμες έπρεπε να παράγουν ένα «ειδικό», πιο ακριβό γάλα 14 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 14-17_ageladotrofia_HPA.indd 14 4/9/14 3:44 PM

Γαλακτοκομια - ηπα Εννέα στους δέκα παραγωγούς στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν τις αγελάδες Holstein, με τις καλύτερες αγελάδες της φυλής να αρμέγονται τρεις φορές την ημέρα, βγάζοντας πάνω από 72 χιλιάδες κιλά το χρόνο. Όμως πλέον οι μικρές οικογενειακές φάρμες φαίνεται να διαλέγουν το δρόμο της «ποιότητας αντί ποσότητας» για να μπορέσουν να επιβιώσουν στην ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά. ΠΑΡΑΓΩΓΗ γαλακτοσ αύξηση 50% ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΓΕΛΑΔΩΝ μείωση 25% Σημασία στην ετικέτα Από το πρωί έως το βράδυ η άλμεξη και η μεταφορά του γάλακτος στις μεταποιητικές μονάδες γίνονται παράλληλα στη φάρμα Ronybrook. Εκτός από το παγωτό, όλα τα υπόλοιπα προϊόντα μεταποιούνται και συσκευάζονται στη φάρμα. Έπειτα μεταφέρονται σε τοπικές αγορές και πωλούνται σε υψηλότερη τιμή, ως «υπέρ-βιολογικά». μεγαλύτερες ή να παράγουν ένα «ειδικό», πιο ακριβό γάλα. Αποτελεί μία πειραματική μέθοδο, όμως σε μερικές από αυτές τις επιχειρήσεις στη Νέα Υόρκη, υπάρχουν σημάδια πως αυτό το «νέο» γάλα μπορεί να αποτελεί έναν βιώσιμο τρόπο για να πάει μπροστά ο κλάδος. Η ερώτηση που παραμένει είναι η εξής: Είναι διατεθειμένοι οι καταναλωτές να πληρώσουν περισσότερα αν ξέρουν από πού προέρχεται το γάλα τους; Το golden boy που έγινε κτηνοτρόφος Ο Dan Gibson, ένα πρώην μεγαλοστέλεχος από τη Νέα Υόρκη, ήθελε να ξεκινήσει ένα διαφορετικό αγρόκτημα, με σκοπό να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό. «Οι άνθρωποι είχαν ανάγκη κάτι τέτοιο», είπε. «Έμαθα στο μάρκετινγκ πως για να πουλήσεις κάτι πρέπει να το κάνεις διαφορετικό, καλύτερο και ξεχωριστό», εξήγησε. «Παράγω γάλα εγκεκριμένο από τον Οργανισμό Υγείας Ζώων (AWA)». Το 2002, αγόρασε μία έκταση 450 στρεμμάτων στην περιοχή Hudson Valley. Ήξερε πως αν παρήγαγε γάλα με διαφορετικό τρόπο, θα ήταν πιο ακριβό, όμως πίστευε πως οι πολίτες της Νέας Υόρκης θα ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν για καλύτερο πιο «ανθρωπιστικό» προϊόν. Δηλαδή θα είχε ένα «αγρόκτημα φιλικό προς τα ζώα». Η ετικέτα AWA ξεκίνησε το 2006 και πλέον είναι αναγνωρισμένη από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, με SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 15 14-17_ageladotrofia_HPA.indd 15 4/9/14 12:50 PM

Γαλακτοκομια - ηπα H εμφιάλωση των πόσιμων γιαουρτιών της φάρμας Ronybrook, πραγματοποιείται σε γυάλινα ανακυκλώσιμα - επιστρέψιμα μπουκάλια, ενώ η συσκευασία δεν έχει αλλάξει από το 1941, προωθώντας το έτσι ως «παλιομοδίτικο». σκοπό να διασφαλίσει πως το κρέας και το γάλα παράγονται σε αγροκτήματα που φέρονται καλά στα ζώα. Οι αγελάδες πρέπει να βόσκουν και να ταΐζονται γρασίδι και οι κτηνοτρόφοι θα πρέπει να ακολουθούν πρακτικές ώστε να ελαχιστοποιούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Δεν χρειάζεται όλα τα αγροκτήματα AWA να είναι βιολογικά καθώς μία από τις προϋποθέσεις είναι στα άρρωστα ζώα να δίνονται αντιβιοτικά όταν το χρειάζονται πραγματικά. Στη φάρμα του Dan Gibson, τα νεογέννητα μένουν με τις μητέρες τους για μήνες. Η έμφαση δίνεται στην ποιότητα: Ενδεικτικά, όσο γάλα παράγουν 2 μεγάλες αγελάδες Holsteins, τόσο παράγει ο Gibson από ένα κοπάδι 50 μικρών αγελάδων Jersey (13 από αυτές μόνο αρμέγονται). Κάτι τέτοιο μπορεί να κάνει βιώσιμη μία επιχείρηση; O Gibson έτσι πιστεύει, όμως βρίσκεται στην παραγωγή μόλις δύο χρόνια, οπότε τίποτα δεν είναι σίγουρο. Κλειδί η αυτονομία Το 1998, ο Cory Upson ξεκίνησε τη λειτουργία της φάρμας του στη Νέα Υόρκη, με 55 αγελάδες Holsteins οι οποίες παρήγαγαν Ποιότητας Ά γάλα στην ελάχιστη τιμή. Έγινε παραγωγός βιολογικών προϊόντων για έναν και μόνο λόγο: «Δεν βγάζαμε αρκετά χρήματα». Εκείνη την περίοδο είχε μόνο αγελάδες Holstein, όμως παρατήρησε πως οι δύο ολλανδικές αγελάδες Belted που είχε, δεν χρειαζόντουσαν τα σιτηρά που είχαν ανάγκη οι Holstein. Έτσι περιοδικά άλλαξε σε 23 ολλανδικές Belted, οι οποίες τρεφόντουσαν αποκλειστικά με γρασίδι. «Για να βγάλεις χρήματα», είπε, «αυξάνεις τα έσοδα ή μειώνεις τα έξοδα». Στο κλάδο του γάλακτος, η κοινή γνώμη είναι πιο σημαντική από την επιστήμη. Θα αγοράσουν οι καταναλωτές το «νέο» γάλα; H απάντηση είναι «ναι» Έτσι μείωσε δραστικά τα λειτουργικά του κόστη παράγοντας βιολογικά προϊόντα. Δεν χρειαζόταν πλέον να αγοράζει σιτηρά και εκπαίδευσε άλογα ώστε να αντικαταστήσει τα τρακτέρ, για να μειώσει τα εξοπλιστικά κόστη και τα καύσιμα. Πλέον έχει λιγότερες από τις μισές αγελάδες που είχε οι οποίες προφανώς παράγουν λιγότερο από το μισό γάλα που παρήγαγαν. Όμως το βιολογικό γάλα είναι τιμολογημένο με την παραδοχή πως οι καταναλωτές θα πληρώσουν περισσότερο. «Δεν γίνομαι πλούσιος, όμως μπορώ να πληρώνω τους λογαριασμούς μου πλέον», είπε. Ένα από τα πιο επιτυχημένα αγροκτήματα είναι εκείνο του Patrick Holden, το οποίο γιόρτασε πρόσφατα τα 40ά του γενέθλια. «Μία βιομηχανοποιημένη φάρμα είναι σαν ένα αεροδρόμιο», είπε, εξηγώντας πως τα ζώα καταναλώνουν ανώνυμα προϊόντα από όλο τον κόσμο, τα οποία με τη σειρά τους πάνε στον ανθρώπινο οργανισμό. «Πουλάνε το προϊόν τους φθηνά και προσπαθούν να το προωθήσουν σαν ένα φρέσκο προϊόν κατευθείαν από το αγρόκτημα» ανέφερε. «Όλοι κοιμόντουσαν τα τελευταία 60 χρόνια, όμως σιγά-σιγά, ξυπνάνε». Ο Holden αγοράζει βρώμη και μπιζέλια ώστε να συμπληρώσει το χορτάρι, το τριφύλλι και τα σιτηρά που καλλιεργεί. Έτσι το αγρόκτημά του είναι κατά 70% αυτόνομο, όμως παλεύει για το 100%. Υπερ-βιολογική παραγωγή Για τρεις γενιές, η οικογένεια Osofsky λειτουργεί τη φάρμα 16 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 14-17_ageladotrofia_HPA.indd 16 4/9/14 12:50 PM

Γαλακτοκομια - ηπα «Μία βιομηχανοποιημένη φάρμα είναι σαν ένα αεροδρόμιο» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Cory Upson, εξηγώντας πως τα ζώα καταναλώνουν ανώνυμα προϊόντα από όλο τον κόσμο, τα οποία με τη σειρά τους πάνε στον ανθρώπινο οργανισμό. Ronybrook στη Νέα Υόρκη. Ο ιδιοκτήτης της φάρμας, Dan Osofsky, υποστηρίζει οι αγελάδες αρμέγονται 2 φορές την ημέρα, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο τους τον περνάνε βόσκοντας. Παράλληλα οι Osofsky φτιάχνουν τη δική τους τροφή χωρίς λίπασμα, ώστε να ταΐζουν τις αγελάδες Holstein, ενώ αφήνουν τις μεγαλύτερες να βόσκουν για περίπου 5 με 6 μήνες. Όταν δεν είναι έξω να βόσκουν, οι αγελάδες κοιμόνται στον αχυρώνα, όπου έχουν στρώματα από λάστιχο και αφρό. Έπειτα η παραγωγή πηγαίνει σε μία μικρή μονάδα μεταποίησης και συσκευασίας που βρίσκεται μέσα στο αγρόκτημα, με σκοπό τη παραγωγή βουτύρου, πόσιμου γιαουρτιού και φυσικά γάλακτος. Ο Osofsky πιστεύει πως θα είναι σχεδόν αδύνατον να 10,1% Φάρμες στις ΗΠΑ μεγάλες οικογενειακές φάρμες δίνουν το 70% της συνολικής παραγωγής διατηρήσει τα υψηλά στάνταρ αν το αγρόκτημα μεγάλωνε, οπότε συμφώνησε με άλλους κτηνοτρόφους της περιοχής να δουλεύουν με τον ίδιο τρόπο ώστε να του πωλούν το γάλα. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 17 14-17_ageladotrofia_HPA.indd 17 4/9/14 3:17 PM

Κτηνοτροφικά παρκα Νέα πνοή στο δυναμικό κλάδο της αιγοπροβατοτροφίας και πολλαπλά οφέλη στους κτηνοτρόφους, φιλοδοξεί να δώσει ο σχεδιασμός κτηνοτροφικών πάρκων στην Πελοπόννησο Του Γιώργου Κοντονή Κτηνοτροφικά πάρκα «Πολυκατοικία» αιγοπροβάτων 18 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 18 4/9/14 3:43 PM

Κτηνοτροφικα παρκα ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΖΩΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ (2009) 903 8.199 8.205 1.278 17.005 508.093 517.085 78.321 Βοοειδή Πρόβατα Αίγες Χοίροι Εκµεταλλεύσεις Ζωικό κεφάλαιο Κόστος εγκατάστασης αιγοπροβατοστασίου (σε χιλιάδες ευρώ) Δυναμικότητα μονάδας σε κεφαλές 200...300... 500... 600... 1.000... 1.200...Κτην. πάρκο* Κτήρια... 96...150...200...400... 1.000 Εξοπλισμός... 70...90...130...210... 350 Ζωικό κεφάλαιο... 34...50...80...160... - Σύνολο (ευρώ)... 200...290...410...505...770... 850... 1.350 Ευρώ/ζώο... 1.000...967...820...840...770... 710... 540 *10 αυτόνομες μονάδες με 2.500 συνολικό αριθμό αιγοπροβάτων Το κόστος που θα επωμιστεί ο κτηνοτρόφος αφορά το 20% του κόστους εγκατάστασης. Δηλαδή 108 ευρώ ανά ζώο Δ Ουσιαστικά οι συνεργαζόμενοι στο κτηνοτροφικό πάρκο κτηνοτρόφοι θα αποτελούν «ομάδα παραγωγών» που θα έχει ταυτόχρονα αυτονομία (ατομικό στάβλο) και συνεργασία σε ενέργειες όπως η ομαδική προμήθεια ζωοτροφών. εδομένης της προοπτικής που παρουσιάζει ο κλάδος της κτηνοτροφίας, ιδιαίτερα λόγω φέτας, τα κτηνοτροφικά πάρκα σχεδιάστηκαν ώστε να αποτελέσουν καλή λύση για νέους κτηνοτρόφους ή για μετεγκατάσταση υφιστάμενων μονάδων, έχοντας ως βασική ιδέα τον ομαδικό σταβλισμό. Το πρόγραμμα, προϋπολογισμού 15.000.000 ευρώ, για τη δημιουργία συνολικά 10 πάρκων, 2 ανά νομό, το οποίο αποτελεί πυλώνα του ευρύτερου προγράμματος ανάπτυξης της αιγοπροβατοτροφίας στην Πελοπόννησο, έρχεται ως αποτέλεσμα της συστηματικής συνεργασίας της Περιφέρειας με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ υπεύθυνος για την υλοποίησή του είναι ο καθηγητής του ΓΠΑ, Γ. Ζέρβας. Η όλη προσπάθεια θα επικεντρωθεί στο να θέσει την αιγοπροβατοτροφία σε σύγχρονες βάσεις, ώστε να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης αξιοποιώντας: τους υφιστάμενους φυσικούς νομευτικούς πόρους (βοσκοτόπους), το ανθρώπινο παραγωγικό δυναμικό (τους ήδη ασχολούμενους με την αιγοπροβατοτροφία και αυτούς που επιθυμούν να Κάλεσµα απεύθυνε ο καθηγητής κ. Ζέρβας σε «νέα µυαλά» να ασχοληθούν σοβαρά µε τον άκρως δυναµικό κλάδο, όπως τον περιέγραψε, της κτηνοτροφία, ενώ έφερε σαν πρότυπα τους συνεταιρισµούς ΘΕΣγάλα και ΘΕΣγη για τη λειτουργία των κτηνοτροφικών πάρκων. ασχοληθούν σοβαρά και επιχειρηματικά με αυτή), και τα παραγόμενα παραδοσιακά προϊόντα, με βάση το γάλα και το κρέας, προσδίδοντας σ αυτά προστιθέμενη αξία (καθιστώντας τα ΠΟΠ). Τι είναι το κτηνοτροφικό πάρκο και πως λειτουργεί Ως κτηνοτροφικό πάρκο ορίζεται μία περιοχή για την οποία έχει γίνει χωροταξική μελέτη οργάνωσής της, η οποία προβλέπει τη δημιουργία της απαραίτητης υποδομής και την οριοθέτηση ορισμένης έκτασης για την εγκατάσταση και λειτουργία του κτηνοτροφικού πάρκου. Η έκταση αυτή πρέπει να είναι ευκόλως προσβάσιμη από τους κτηνοτρόφους με άμεση επαφή με τους βοσκοτόπους για τη βόσκηση των ζώων (στην περιοχή που ουσιαστικά βόσκουν τα αιγοπρόβατά τους), στην οποία θα εγκατασταθούν αιγοπροβατοστάσια με όλους τους απαιτούμενους βοηθητικούς χώρους και τον απαραίτητο εξοπλισμό (αμελκτήρια, δεξαμενές πρόψυξης γάλακτος, αποθήκες ζωοτροφών, αναρρωτήριο για τα ασθενούντα ζώα, κοπροσωρό για το χειρισμό των αποβλήτων, κατοικία για τους κτηνοτρόφους, γραφείο για το Γεωπόνο και Κτηνίατρο που θα παρακολουθούν το ζωικό κεφάλαιο κ.λπ.). Στην εγκατάσταση αυτή, θα μπορούν να συστεγαστούν 5-10, κατά προτίμηση νέοι σε ηλικία, κτηνοτρόφοι με SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 19 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 19 4/9/14 1:18 PM

κτηνοτροφικα παρκα Το κτηνοτροφικό πάρκο αποτελεί έκταση εύκολα προσβάσιμη από τους κτηνοτρόφους με άμεση επαφή με τους βοσκοτόπους, στην οποία θα οργανωθούν αιγοπροβατοστάσια με όλους τους απαιτούμενους βοηθητικούς χώρους τα ποίμνιά τους με ένα σύνολο 1.000-3.000 προβάτων ή αιγών. Ο κάθε κτηνοτρόφος θα έχει το δικό του στάβλο αλλά θα χρησιμοποιεί τους κοινόχρηστους χώρους εκ περιτροπής και προγραμματισμένα (πχ. το αμελκτήριο) όπως θα προβλέπεται από τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του πάρκου. Ουσιαστικά οι συνεργαζόμενοι στο κτηνοτροφικό πάρκο κτηνοτρόφοι θα αποτελούν «ομάδα παραγωγών» που θα έχει ταυτόχρονα αυτονομία (ατομικό σταύλο) και συνεργασία σε ενέργειες όπως η ομαδική προμήθεια ζωοτροφών και η ομαδική πώληση προϊόντων. Για τη δημιουργία κτηνοτροφικού πάρκου σε μία περιοχή πρέπει να συσταθεί ειδικός φορέας (π.χ. σε επίπεδο Δήμου) με συγκεκριμένες αρμοδιότητες και έργο (π.χ. δημιουργία υποδομών, οργάνωση της κοινόχρηστης έκτασης, επίβλεψη της λειτουργίας, συντήρησης κ.λπ. του πάρκου). Στη συντήρηση και τα έξοδα λειτουργίας του πάρκου, θα συμμετέχουν οι κτηνοτρόφοι ποσοστιαία σύμφωνα με το καταστατικό του πάρκου, όπως δηλαδή λειτουργεί μία πολυκατοικία με ιδιοκτήτες και κοινόχρηστες δαπάνες. Εφόσον το κτηνοτροφικό πάρκο γίνει με ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΑΡΚΟΥ Σύσταση φορέα που θα δηµιουργήσει και θα λειτουργεί το πάρκο. Εθελοντική συµµετοχή ενός ελάχιστου ικανού αριθµού κτηνοτρόφων που κατά προτίµηση θα είναι κάτω των 45 ετών. υνατότητα οργάνωσης κοινόχρηστης υποδοµής (έκταση, οδική πρόσβαση, δίκτυα ύδρευσης - ηλεκτρισµού, διαχείριση αποβλήτων κ.λπ.). Κατάλληλη έκταση που θα ικανοποιεί τις ισχύουσες πολεοδοµικές και υγειονοµικές διατάξεις και προέγκριση χωροθέτησης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Υποχρεωτική διατήρηση της λειτουργίας του χώρου για τουλάχιστον 20 χρόνια. Οι µονάδες οφείλουν να πληρούν προ της εγκατάστασής τους ορισµένους όρους υγείας των ζώων και απουσίας ορισµένων νοσηµάτων. χρήματα του Δημοσίου, ο κτηνοτρόφος θα χρησιμοποιεί το πάρκο, χωρίς δικαίωμα πώλησης και μεταβίβασης, όσο διατηρεί το ζωικό κεφάλαιο και τη μονάδα του σε λειτουργία. Εφόσον τον κτηνοτρόφο αυτό διαδέχεται στη μονάδα κάποιο από τα παιδιά του, τα δικαιώματα παραμονής στο πάρκο θα μεταβιβάζονται στο παιδί. Αν κάποιος όμως αποχωρήσει από τη δραστηριότητα του κτηνοτρόφου, τη θέση του θα πάρει κάποιος άλλος κτηνοτρόφος, μετά από έγκριση των υπολοίπων κτηνοτρόφων και του υπεύθυνου φορέα του κτηνοτροφικού πάρκου. Στην ομάδα παραγωγών του κτηνοτροφικού πάρκου θα παρέχεται δωρεάν επιστημονική βοήθεια και καθοδήγηση για θέματα διατροφής, διαχείρισης, υγιεινής, περίθαλψης κ.λπ. από Γεωπόνους και Κτηνιάτρους του Δήμου ή της Περιφέρειας. Τέλος, ανάλογα µε τη δυναµικότητα του κτηνοτροφικού πάρκου, µπορεί να επεκτείνει τη δραστηριότητά του µε την ίδρυση και λειτουργία ενός τυροκοµείου, ενώ κρίνεται απαραίτητη η ιδιοπαραγωγή ζωοτροφών. Τι «κερδίζει» ο παραγωγός Συγκριτικά, σύµφωνα µε εκτιµήσεις του κ. Ζέρβα, το κόστος εγκατάστασης για έναν παραγωγό µε 500 κεφαλές φτάνει τα 820 ευρώ ανά κεφάλι. Δηλαδή συνολικά θα πρέπει να «ρίξει» 410 χιλ. για κτηριακό και γεωργικό εξοπλισμό, ενώ το κόστος για το κτηνοτρόφο αν ενταχθεί στο κτηνοτροφικό πάρκο (2.500 κεφαλές) φτάνει τα 540 ευρώ, εκ των οποίων τα 108 ευρώ (20%) θα προέρχονται από ίδια κεφάλαια, το 50% από Κοινοτικούς-Εθνικούς πόρους και το 30% από δανεισμό. Εκτός από το κόστος εγκατάστασης, σημαντική μείωση αναμένεται να πετύχουν οι κτηνοτρόφοι στο λειτουργικό κόστος και το κόστος εισροών, ενώ παρουσιάζονται και ποιοτικά πλεονεκτήματα. Ενδεικτικά: α. Εξασφάλιση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης των ζώων και εργασίας για τους 20 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 20 4/9/14 3:17 PM

Κτηνοτροφικα παρκα Ο ομαδικός σταβλισμός προϋποθέτει την κοινή χρήση του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων. κτηνοτρόφους. β. Επιστημονική υποστήριξη για θέματα διατροφής, διαχείρισης, υγιεινής, πρόληψης και θεραπείας ασθενειών και διαχείρισης, αξιοποίησης και βελτίωσης του δυναμικού των βοσκοτόπων. γ. Προμήθεια ζωοτροφών, η οποία αποτελεί το 80% του κόστους συντήρησης του ζώου σύμφωνα με τον καθηγητή, με καλύτερους οικονομικούς όρους λόγω μαζικής αγοράς. δ. Πώληση κτηνοτροφικών προϊόντων σε υψηλότερη τιμή λόγω διαθέσιμης ποσότητας και ποιότητας, αλλά και μεγαλύτερης διαπραγματευτικής δυνατότητας. ε. Διάθεση ασφαλών κτηνοτροφικών προϊόντων υψηλής ποιότητας λόγω εφαρμογής της μηχανικής άμελξης (μικροβιακό φορτίο γάλακτος) και των ενδεδειγμένων μεθόδων διατροφής και κανόνων υγιεινής στα ζώα και τις εγκαταστάσεις. στ. Βελτίωση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων που θα προέλθει από: την αύξηση των αποδόσεων των ζώων λόγω της ισόρροπης διατροφής, τη μείωση των απωλειών λόγω εφαρμογής προγράμματος προληπτικής υγιεινής και εμβολιασμών των ζώων, το χαμηλότερο κόστος προμήθειας ζωοτροφών και υγειονομικής περίθαλψης, το χαμηλότερο λειτουργικό κόστος των επιμέρους μονάδων την υψηλότερη τιμή διάθεσης των προϊόντων λόγω της οργάνωσης της ομάδας των παραγωγών, την καλύτερη αναπαραγωγική διαχείριση των ποιμνίων (εφαρμογή συγχρονισμού τοκετών και / ή τεχνητής σπερματέγχυσης). Τέλος, η ομάδα παραγωγών μπορεί να εφαρμόσει συμβολαιακή μορφή συνεργασίας με παραγωγούς ζωοτροφών και με τυροκόμους, για τη διάθεση του γάλακτος. σε καλύτερη τιμή και εγγυημένο τρόπο πληρωμής. Χρονοδιάγραμμα και προϋπολογισμός Ο «πιλοτικός», καθώς εφαρμόζεται για πρώτη φορά, σχεδιασμός των κτηνοτροφικών πάρκων προβλέπει τη δημιουργία 10 πάρκων, μέχρι το 2020, ενώ ήδη έχουν γίνει επαφές µε γεωπόνους, συμβούλους και κτηνοτρόφους σε Κορινθία, Λακωνία και Μεσσηνία. Μία πρώτη προσέγγιση του οικονομοτεχνικού σχεδιασμού ύψους 15 εκατ. ευρώ, είναι η άντληση πόρων ίσων µε το 50% του κόστους από τα Εθνικά - Κοινοτικά προγράμματα, η ίδια συμμετοχή 20% από τους κτηνοτρόφους και τέλος το ύψος του δανεισμού θα είναι ανάλογο του 30%. Τα «Κτηνοτροφικά Πάρκα» αποτελούν μία από τις τέσσερις κύριες δράσεις του Προγράμματος της Περιφέρειας Πελοποννήσου για την «Ανάπτυξη της Κτηνοτροφίας», προϋπολογισμού 55,5 εκατ. ευρώ, το οποίο φιλοδοξεί να διπλασιάσει την παραγωγή, φέτας, σφέλας, γραβιέρας και τυριών μέχρι το 2020. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 21 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 21 4/9/14 3:17 PM

ΚτηνοτροφιΚά πάρκά παρόυσιαση στην τριπόλη ΜΕΣΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΟΙΜΝΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΗ ΕΤΗΣΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗ Με αισθητή την απουσία του υπουργού υπαατ αθανάσιου τσαυτάρη, παρουσιάστηκαν οι φάσεις του προγράμματος και το χρονοδιάγραμμα των ενεργειών σε ανοιχτή συνεδρίαση του περιφερει- ΠΡΟΒΑΤΑ Μέγεθος ποιµνίου Σ...127 Μέγεθος ποιµνίου Β...148 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Σ...115 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Β...113 ακού συμβουλίου στην τρίπολη, στις 27 Μαρτίου, παρουσία του περιφερειάρχη πελοποννήσου πέτρου τατούλη, εκπροσώπων της τράπεζας πειραιώς, του καθηγητή γ. Ζέρβα και πλήθος ΠΡΟΒΑΤΑ Μέγεθος ποιµνίου...168 ΑΙΓΕΣ Μέγεθος ποιµνίου Σ...103 Μέγεθος ποιµνίου Β...197 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Σ...118 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Β...106 κτηνοτρόφων. ΠΡΟΒΑΤΑ Μέγεθος ποιµνίου...200 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή...135 στην ημερίδα αυτή αρχικά παρουσιάνομοσ ΗΛΕΙΑΣ στηκε στα πλαίσια του προγράμματος ο οικονομοτεχνικά βιώσιμος, όπως τον ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑ ΙΑΣ χαρακτήρισε ο κ. Ζέρβας, ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την «ανάπτυξη σύγχρονης κτηνοτροφίας και αξιοποίη- Σ: συμβατικές εκτροφές Έπειτα στελέχη από την τράπεζα πειραιώς, παρουσίασαν τα χρηματοδοτικά Β: βιολογικές εκτροφές ΑΙΓΕΣ Μέγεθος ποιµνίου...330 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή...108 ΝΟΜΟΣ ΑΡΓΟΛΙ ΟΣ ΝΟΜΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ση των προϊόντων». Ετήσια γαλακτοπαραγωγή...207 ΠΡΟΒΑΤΑ Μέγεθος ποιµνίου Σ...165 Μέγεθος ποιµνίου Β...143 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Σ...156 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Β...156 ΑΙΓΕΣ Μέγεθος ποιµνίου Σ...240 Μέγεθος ποιµνίου Β...340 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Σ...146 Ετήσια γαλακτοπαραγωγή Β...127 εργαλεία που είναι διαθέσιμα στους κτηνοτρόφους, ενώ ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στη συμβολαιακή κτηνοτροφία. στο τέλος της εκδήλωσης οι κτηνοτρόφοι εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για τα σχέδια βελτίωσης τα οποία έχουν εγκριθεί δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, ενώ η έλλειψη ρευστότητας για την εξασφάλιση ίδιων κεφαλαίων καθιστά το σχεδιασμό μη ρεαλιστικό. Ελληνική πρωτιά στο αιγοπρόβειο ς ήμερα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου του χρόνου, παραμένει εν πολλοίς γούν, εκατοντάδες εκμε- στην παραδοσιακή του μορφή χωρίς ταλλεύσεις αιγοπροβάτων με ετησία να παίρνει τη θέση που του αρμόζει παραγωγή 81.000 τόνους πρόβειο ενώ παρουσιάζει πολλαπλά πλεονε- γάλα και 31.000 τόνους αίγειο γάλα, κτήματα 110 μονάδες παραγωγής εκλεκτών τυροκομικών προϊόντων και αρκετές Στις 27 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του Προγράμματος «Ανάπτυξη της Αιγοπροβατοτροφίας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου» με χορηγούς επικοινωνίας την Agrenda και το Agronews. μονάδες ζωοτροφών-εφοδίων. Η Ελλάδα παράγει το 30% του συνολικού παραγόμενου αιγοπρόβειου γάλακτος στην ΕΕ (χωρίς να υπάρχει ποσόστωση). Ωστόσο, ο κλάδος της αιγοπροβατοτροφίας, αν και ο βασικό- 22 τερος και σταθερότερος στην πορεία λειτουρ- Μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης του κλάδου. Έλλειψη περιορισμών από πλευράς ΕΕ. Αυξημένη ζήτηση προϊόντων του κλάδου (τυριά, γιαούρτι κ.λπ.). Σχετικά εύκολη η μετατροπή των συμβατικών μονάδων σε βιολογικές. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 22 4/9/14 1:18 PM

ζωνη κτηνοτροφιασ Η πρώτη ζώνη κτηνοτροφίας Στο οροπέδιο της Κοζάνης, στη Δυτική Μακεδονία, πρόκειται να δημιουργηθεί η πρώτη Ζώνη Κτηνοτροφίας στην Ελλάδα. Του Λεωνίδα Λιάμη Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Αθ. Τσαυτάρης, πραγματοποίησε περιοδεία στην περιοχή της Κοζάνης ενώ επισκέφτηκε και τα Σέρβια όπου θα δημιουργηθεί σταθμός έρευνας για την κτηνοτροφία. Π ραγματοποιήθηκε η πρώτη πειραματική αναχλόαση βοσκότοπου στην περιοχή της Ντοβράς σε υψόμετρο 1300 μέτρων, τρεις εβδομάδες μετά την επίσκεψη του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Αθανάσιου Τσαυτάρη στην Ορεινή Ζώνη του Δήμου Σερβίων Βελβεντού, από όπου προχώρησε στην εξαγγελία για τη δημιουργία της πρώτης Πανελλαδικά Ζώνης Κτηνοτροφίας σε μία έκταση περίπου 150.000 στρεμμάτων (Καστανιά, Μεταξά, Λιβαδερό, Ελάτη). Οι Ζώνες Κτηνοτροφίας αποτελούν κοινόχρηστες περιοχές, στις οποίες οι κτηνοτρόφοι µπορούν να εγκατασταθούν οικειοθελώς, µε στόχο την αύξηση της παραγωγής και του εισοδήµατός τους. Προβλέπεται µεταξύ άλλων η δηµιουργία των κατάλληλων υποδοµών, δικτύων ηλεκτρισµού, ύδρευσης και διαχείρισης αποβλήτων. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 23 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 23 4/9/14 1:18 PM

αδειεσ σταβλων Πρώτα η άδεια και μετά ο έλεγχος όλων των στάβλων Σε εφαρμογή έχουν μπει οι νέες διατάξεις για την αδειοδότηση των απλών κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων με τρία απλά δικαιολογητικά και τη νομιμοποίηση των αυθαίρετων στάβλων με παράβολο 300 ευρώ Του Πέτρου Αλεξανδρή Σ αφώς πιο απλοποιημένο και με πιο σύντομη διαδικασία είναι το σύστημα αδειοδότησης των σταύλων κάθε είδους. Αν και ευκολότερη είναι πλέον η διαδικασία για τις απλές εγκαταστάσεις, εν τούτοις υπάρχουν κάποια προβλήματα του τύπου «τι σημαίνει πρόχειρο κατάλυμα», που το ερμηνεύουν διαφορετικά κάποιες διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας. Πάντως, έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις, με τις κατάλληλες εγκυκλίους, για να μπορεί ένας κτηνοτρόφος να απευθυνθεί στις τοπικές διευθύνσεις και να πάρει την βεβαίωση για χορήγηση άδειας, χωρίς να έχει προβλήματα με τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης στα οποία ενδεχομένως έχει ενταχθεί. Στη συνέχεια, θα πάρει την άδεια και, με βάση το νέο σύστημα αδειοδότησης, ο έλεγχος θα γίνει μετά τη χορήγησή της, χωρίς να χρειάζεται να περιμένει δύο και τρία χρόνια για να ελεγχθεί το αίτημά του. Τις νέες απαιτήσεις του νόμου 4056/2012 αναλύει ο γεωπόνος ζωικής παραγωγής, Δημήτρης Κουλουκτσής. 24 SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 24 4/9/14 1:18 PM

αδειεσ σταβλων Για κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις της δεύτερης και τρίτης κατηγορίας απαιτείται άδεια προέγκρισης εγκατάστασης για τη χορήγηση της οποίας απαιτείται κατάθεση φακέλου με επιπλέον δικαιολογητικά. Νομιμοποίηση έως 6 Φλεβάρη του 2015 Απαιτούνται τρία δικαιολογητικά συν το παράβολο των 300 ευρώ Σύμφωνα με τις τροποποιήσεις του νόμου 4056/2012 οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: Πρόχειρα καταλύματα ζώων, για τα οποία δεν απαιτείται οικοδομική άδεια. Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, οι οποίες κατασκευάζονται σύμφωνα με εγκεκριμένους τύπους κτηνοτροφικών στεγάστρων με σκελετό θερμοκηπίου και έχουν μέγεθος μέχρι 300 τ.μ. και κατασκευάζονται σύμφωνα με εγκεκριμένα πρότυπα κατασκευών του ΥΠΑΑΤ, για τις οποίες απαιτείται θεωρημένη έγκριση του τύπου ή των προτύπων κατασκευής από την Υπηρεσία Δόμησης. Εγκαταστάσεις για τις οποίες απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας. Πρόχειρα καταλύματα ζώων Σύμφωνα με διευκρινιστική εγκύκλιο, με τον όρο πρόχειρα καταλύματα νοούνται οι κατασκευές, οι οποίες δεν έχουν φέροντα δομικό σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα ή δομικό χάλυβα ή δομική ξυλεία, είναι κατασκευασμένες από υλικά, όπως πέτρες ή τσιμεντόλιθους ή κλαδιά ή λαμαρίνες ή συνδυασμό αυτών, εξυπηρετούν τις ανάγκες εκτατικής μορφής κτηνοτροφίας ή μετακινούμενους κτηνοτρόφους, μπορούν εύκολα να αποσυναρμολογηθούν και να απομακρυνθούν από το σημείο λειτουργίας της κτηνοτροφικής εγκατάστασης, δε διαθέτουν συστήματα χειρισμού υγρών αποβλήτων. Για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης στα πρόχειρα καταλύματα ζώων υποβάλλεται φάκελος στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας με τα εξής δικαιολογητικά: α. Αίτηση του ενδιαφερόμενου στην οποία αναφέρονται τα στοιχεία της εγκατάστασης (θέση με συντεταγμένες αναφοράς, αριθμός εκτρεφόμενων ζώων, διεύθυνση επικοινωνίας) β. Δήλωση του μελετητή και του φορέα της εγκατάστασης για την υπαγωγή σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) σύμφωνα με το άρθρο 3 της 46296/8-8-2013 ΚΥΑ, όταν πρόκειται για εγκαταστάσεις της κατηγορίας Β του ν.4014/2011 (μεσαίας δυναμικότητας) γ. Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, στην οποία ο ενδιαφερόμενος φορέας δηλώνει ότι τα δηλούμενα στοιχεία της εκμετάλλευσης είναι αληθή και ότι η εκμετάλλευση λειτουργεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Α παιτούμενα δικαιολογητικά για την υπαγωγή στο νόμο 4178/2013 των αυθαίρετων σταβλικών εγκαταστάσεων είναι τα παρακάτω: α) Αίτηση (ηλεκτρονικό σύστημα ΤΕΕ) β) Αντίγραφο της Αίτησης Ενιαίας Ενίσχυσης, με τα αντίστοιχα αποσπάσματα χάρτη, όπου θα αποτυπώνονται από το μηχανικό τα σημεία των σταυλικών εγκαταστάσεων. γ) Τεχνική έκθεση μηχανικού, όπου δηλώνεται ότι οι επιφάνειες του κτίσματος ή των κτισμάτων προσωρινής διαμονής δεν υπερβαίνουν συνολικά τα 35,00 τ.μ., καθώς και ο τρόπος κατασκευής αυτών και των σταβλικών εγκαταστάσεων. δ) Παράβολο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ύψους 300 ευρώ. Ως κτίσματα προσωρινής διαμονής χαρακτηρίζονται οι χώροι που χρησιμοποιούνται για τη διαμονή του κτηνοτρόφου και του προσωπικού που είναι γνωστά και ως «οικίσκοι σταβλίτη». Για την επιφάνεια που ξεπερνάει τα 35,00 τ.μ. θα πληρώνεται ανάλογο πρόστιμο. Οι διατάξεις του παραπάνω νόμου εφαρμόζονται σε οικοδομήματα που έχουν κτιστεί μέχρι την 28.7.2011. Η ανέγερση των κτισμάτων μέχρι την ημερομηνία αυτή αποδεικνύεται από αεροφωτογραφίες και βεβαιώνεται από το μηχανικό. Τελική ημερομηνία υπαγωγής στο νόμο είναι η 6η Φεβρουαρίου 2015. SMART FARM - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 25 18-25_ktinotrofika-parka_stavloi.indd 25 4/9/14 1:18 PM