EKTAKTH EK ΟΣΗ Η ΝΕΑ ΚΑΠ. Κυκλοφορεί µαζί µε την Αgrenda. Σάββατο 31 Μαρτίου & Κυριακή 1 Απριλίου 2012

EKTAKTH EK ΟΣΗ CHECK INΟΣΑ Σάββατο 31 Μαρτίου & Κυριακή 1 Απριλίου 2012 ΦΕΡΝΕΙ Η ΝΕΑ ΚΑΠ Κυκλοφορεί µαζί µε την Αgrenda ΣΤΑ 167 ΕΥΡΩ/ΕΚΤΑΡΙΟ Τ0 ΤΣΕΚ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013

2 // CHECK IN Άµεσες ενισχύσεις της ΚΑΠ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Η ειδική έκδοση CHECK IN της Agrenda παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά ολόκληρη την εισήγηση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την περιφεριοποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στην Ελλάδα Η βασική ενίσχυση θα καταβάλλεται σε όλες τις επιλέξιµες εκτάσεις µε βάση το περιφερειακό µοντέλο, δηλαδή όλα τα δικαιώµατα µέσα σε κάθε περιφέρεια θα έχουν ίση αξία Στις εκτάσεις που µπορούν να ενεργοποιούν δικαιώµατα περιλαµβάνονται τόσο οι καλλιεργούµενες εκτάσεις, όσο και οι βοσκότοποι, ανεξάρτητα αν έως τώρα είχαν δηλωθεί από τους γεωργούς στο πλαίσιο της ενιαίας ενίσχυσης ή όχι Η περιφερειοποίηση θα µπορεί να εφαρµοστεί σταδιακά, πλήρης περιφερειοποίηση από το 2019. Οι περιφέρειες µπορούν να οριστούν µε αντικειµενικά, αγρονοµικά ή/και διοικητικά χαρακτηριστικά Α. ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡ. ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Υπενθυµίζεται ότι οι άµεσες ενισχύσεις θα αποτελούνται από τα εξής στοιχεία, σύµφωνα µε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: α. Βασική Ενίσχυση: Η βασική ενίσχυση θα δίνεται στους γεωργούς, µε τη µορφή των σηµερινών δικαιωµάτων της ενιαίας ενίσχυσης, και θα καταβάλλεται σε όλες τις επιλέξιµες εκτάσεις µε βάση το περιφερειακό µοντέλο. ηλαδή όλα τα δικαιώµατα µέσα σε κάθε περιφέρεια θα έχουν ί- ση αξία. Η περιφερειοποίηση θα µπορεί να εφαρ- µοστεί σταδιακά, πλήρη περιφερειοποίηση θα έ- χουµε από το 2019. Οι περιφέρειες µπορούν να οριστούν µε αντικειµενικά, αγρονοµικά ή/και διοικητικά χαρακτηριστικά. Στις εκτάσεις που µπορούν να ενεργοποιούν δικαιώµατα περιλαµβάνονται τόσο οι καλλιεργούµενες εκτάσεις, όσο και οι βοσκότοποι, ανεξάρτητα αν έως τώρα είχαν δηλωθεί από τους γεωργούς στο πλαίσιο της ενιαίας ενίσχυσης ή όχι. Αυξάνεται έτσι σηµαντικά η έκταση στην οποία θα µπορούν να ενεργοποιούνται δικαιώµατα. β. Πράσινη Ενίσχυση «Πρασίνισµα» της ΚΑΠ: Θα καταβάλλεται µια υποχρεωτική πρόσθετη ενίσχυση στους γεωργούς που εφαρµόζουν γεωργικές πρακτικές «φιλικές» για το περιβάλλον, οι οποίες υπερβαίνουν τις υποχρεώσεις της πολλαπλής συµµόρφωσης. ικαιούχοι θα είναι οι γεωργοί για τις εκτάσεις όπου α- σκούν βιολογική γεωργία, καθώς και εκείνοι οι γεωργοί που αναλαµβάνουν την υποχρέωση να εφαρµόζουν διαφοροποίηση των καλλιεργειών τους, να διατηρούν µόνιµους βοσκοτόπους και να αφιερώνουν εκτάσεις σε οικολογικούς στόχους (αναβαθµίδες, δάσωση κ.λπ.). Σε αυτή την κατηγορία ενίσχυσης τα κράτη µέλη πρέπει να αφιερώνουν το 30% του εθνικού τους δηµοσιονοµικού φακέλου. γ. Προαιρετική ενίσχυση στους γεωργούς στις περιοχές µε φυσικά µειονεκτήµατα: Η ενίσχυση θα είναι στρεµµατική και θα συµπληρώνει την ενίσχυση που παρέχεται στις περιοχές αυτές από τον 2ο Πυλώνα. Για το σκοπό αυτό τα κράτη µέλη µπορούν να χρησιµοποιήσουν έως 5% του εθνικού τους δηµοσιονοµικού φακέλου. δ. Υποχρεωτική πρόσθετη ενίσχυση για τους νέους αγρότες: Αφορά όσους αρχίζουν τη γεωργική τους δραστηριότητα, είναι κάτω των 40 ετών και διαθέτουν επαγγελµατικά προσόντα. Η ενίσχυση θα είναι ετήσια και θα διαρκεί ως 5 χρόνια. Για το σκοπό αυτό τα κράτη µέλη µπορούν να χρησιµοποιήσουν έως 2% του εθνικού τους δηµοσιονοµικού φακέλου. Οι ενισχύσεις αυτές µπορούν να συµπληρώνονται µε πρόσθετα ποσά από τον 2ο Πυλώνα. ε. Ενίσχυση για τους µικρούς αγρότες: Προτείνεται ένα απλουστευµένο καθεστώς για τους µικρούς αγρότες, που θα ορίζονται µε κριτήριο είτε τις ενισχύσεις που εισπράττουν, είτε το µέγεθος της εκµετάλλευσής τους. Σκοπός της πρότασης είναι η µείωση του διοικητικού βάρους. Το κατ αποκοπή ποσό ενίσχυσης για τους µικρούς αγρότες θα κυµαίνεται από 500 ευρώ ως 1.000 ευρώ και θα αντικαταστήσει όλες τις υπόλοιπες ενισχύσεις που εισπράττουν. Για το σκοπό αυτό τα κράτη µέλη µπορούν να χρησι- µοποιήσουν έως 10% του εθνικού τους δηµοσιονοµικού φακέλου. στ. Συνδεδεµένες ενισχύσεις: Στη νέα ΚΑΠ θα υπάρχουν προαιρετικά καθεστώτα ενισχύσεων που συνδέονται µε κάποια συγκεκριµένα είδη παραγωγής. Θα µπορεί να διατεθεί για το σκοπό αυτό έως 5% (υπό όρους ως 10%) του εθνικού δηµοσιονοµικού φακέλου. ιατηρείται η ειδική ενίσχυση για το βαµβάκι. Τύπος ενίσχυσης Βασική ενίσχυση ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Άµεσες ενισχύσεις Β. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Μέχρι το τέλος Ιουλίου 2013, τα κράτη µέλη θα πρέπει να έχουν κοινοποιήσει στην Ευρ. Επιτροπή τον τρόπο µε τον οποίο θα εφαρµόσουν το νέο καθεστώς των άµεσων ενισχύσεων. Ειδικότερα, θα πρέπει να έχουν αποφασίσει κυρίως ως προς το ποσοστό του συνολικού τους δηµοσιονοµικού φακέλου που θα κατανεµηθεί σε κάθε είδος ενίσχυσης του Πίνακα 1 τον τρόπο που θα κατανείµουν τη βασική ενίσχυση µεταξύ των γεωργών και των περιφερειών, δηλαδή το σχέδιο περιφερειοποίησης που θα εφαρµόσουν. Σηµειώνεται ότι η περιφερειοποίηση συµπαρασύρει, πέραν της βασικής, και την πράσινη ενίσχυση, αφορά δηλαδή ουσιαστικά περίπου το 75% έως 80% του συνόλου των άµεσων ενισχύσεων. Οι αποφάσεις αυτές είναι κρίσιµες για την πορεία της αγροτικής οικονοµίας και απαιτούν τεκµηριω- µένο σχέδιο. Ως πλέον κρίσιµο και ευαίσθητο θεωρείται το θέµα της περιφερειοποίησης. Η νέα δυνατότητα κατανοµής των ενισχύσεων µπορεί να αποτελέσει χρήσιµο εργαλείο περιφερειακής αγροτικής ανάπτυξης, ανάλογα µε τα κριτήρια που θα χρησιµοποιηθούν, προς όφελος του τοµέα συ- % του εθνικού δηµοσιονοµικού φακέλου της χώρας Ό,τι αποµείνει µετά την αφαίρεση των άλλων πληρωµών Προαιρετική/ Υποχρεωτική Υποχρεωτική Περιβαλλοντικό τµήµα 30% Υποχρεωτική Περιοχές µε φυσικά µειονεκτήµατα Έως 5% Προαιρετική Συνδεδεµένη ενίσχυση Έως 5% (υπό όρους ως 10%) Προαιρετική Μικροί παραγωγοί Έως 10% Υποχρεωτική Νεοεισερχόµενοι παραγωγοί Έως 2% Υποχρεωτική Εθνικό απόθεµα Έως 3% (της βασικής ενίσχυσης) Υποχρεωτική Σύµφωνα µε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι άµεσες ενισχύσεις θα αποτελούνται από τα στοιχεία που παρουσιάζονται στον παραπάνω πίνακα και τα κράτη-µέλη καλούνται να αποφασίσουν και να κοινοποιήσουν στην Ευρ. Επιτροπή τον τρόπο µε τον οποίο θα εφαρµόσουν το νέο καθεστώς.

Σάββατο 31 Μαρτίου & Κυριακή 1 Απριλίου 2012 W E E K L Y νολικά. Ταυτόχρονα, συνεπάγεται µεταφορές εισοδήµατος µεταξύ των γεωργών και επίσης µεταξύ των περιφερειών, που δεν πρέπει να θέσουν σε κίνδυνο τις τοπικές οικονοµίες. Γ. ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Στο πλαίσιο της έγκαιρης και αποτελεσµατικής προετοιµασίας της Ελλάδας για την εφαρµογή της νέας ΚΑΠ, συστάθηκε Οµάδα Εργασίας α- πό στελέχη του Υπουργείου, προκειµένου να ε- ξετάσει εναλλακτικά σενάρια περιφερειοποίησης των ενισχύσεων, κατάλληλα για τα δεδοµένα της ελληνικής γεωργίας. Σηµειώνεται ότι οι εναλλακτικές αυτές λύσεις περιφερειοποίησης που εξετάστηκαν αφενός δεν είναι εξαντλητικές (µπορούν να µελετηθούν πολλά ακόµη άλλασενάρια) και αφετέρου δεν φθάνουν µέχρι το επίπεδο της αγροτικής εκ- µετάλλευσης, προσέγγιση πολύπλοκη, η οποία θα ακολουθήσει µετά τις πρώτες κατευθύνσεις που θα επιλεγούν. Θα πρέπει να σηµειωθεί εδώ ότι η νέα ΚΑΠ δίνει δικλείδες ώστε να αποφευχθούν σηµαντικές ανακατατάξεις στο επίπεδο κάθε γεωργικής εκ- µετάλλευσης. Τα σενάρια που µελέτησε η Οµάδα Εργασίας α- ποτελούν χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικά παραδείγµατα, που µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως βάση για συζήτηση και προβλη- µατισµό, προκειµένου να οδηγηθούµε στα τελικά κριτήρια που θα ακολουθήσουµε, ώστε να οδηγηθούµε στις καταλληλότερες και πλέον πρόσφορες για τη χώρα και τους γεωργούς ε- πιλογές. Χρησιµοποιήθηκαν τα εξής δεδοµένα, παραδοχές ή και υποθέσεις εργασίας, για όλα τα σενάρια που µελετήθηκαν: α) Το σύνολο της δυνητικά επιλέξιµης σε άµεσες ενισχύσεις έκτασης της χώρας είναι περίπου 5.650.000 εκτάρια. Η σηµερινή έκταση που ενεργοποιεί δικαιώµατα ενίσχυσης κατά πολύ µικρότερη. β) Από τη συνολική αυτή έκταση, το σύνολο της δυνητικά επιλέξιµης σε άµεσες ενισχύσεις έκτασης βοσκοτόπων ανέρχεται σε 2.600.000 εκτάρια περίπου, δηλαδή κατά πολύ µεγαλύτερη από τη σηµερινή. γ) Από τη συνολική έκταση της χώρας, οι ε- κτάσεις µε φυσικούς περιορισµούς που θα τύχουν της αντίστοιχης ενίσχυσης είναι περί τα 1.500.000 εκτάρια και θεωρούνται ως οµοιό- µορφα κατανεµηµένες σε όλη την Ελλάδα. δ) εν έχει προβλεφθεί µεταφορά ποσών από τον Πυλώνα Ι στον Πυλώνα ΙΙ, δυνατότητα την οποία δίνει η νέα ΚΑΠ. ε) Ως ετήσιο ποσό ενίσχυσης των µικροκαλλιεργητών λαµβάνονται τα 700 ευρώ (σύµφωνα µε την πρόταση κανονισµού το ποσό αυτό µπορεί να κυµανθεί µεταξύ 500 και 1.000 ευρώ). στ) Θεωρείται ως οµοιόµορφη η κατανοµή, α- νά νοµό, του αριθµού των «νέων γεωργών». ζ) Γίνεται η υπόθεση ότι η περιφερειοποίηση ε- φαρµόζεται εφάπαξ από το 2014. Η νέα ΚΑΠ δίνει το δικαίωµα σταδιακής εφαρµογής έως το 2019. Οι αποφάσεις, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ληφθούν το 2013. Με βάση αυτά τα δεδοµένα, τα ποσά που θα κατανεµηθούν στους παραγωγούς ως δικαιώµατα βασικής ενίσχυσης αντιστοιχούν στο 47% του διαθέσιµου εθνικού φακέλου για το 2014. Το υπόλοιπο της ενίσχυσης, µέχρι τα σηµερινά περίπου επίπεδα, θα καλυφθεί από τα ποσά που θα χορηγηθούν ως πράσινη ενίσχυση, συνδεδεµένες ενισχύσεις (τα αντίστοιχα µέτρα του άρθρου 68 του σηµερινού κανονισµού 73/2009), ενίσχυση των νέων γεωργών και τα ειδικά συµπληρώµατα για περιοχές µε φυσικά µειονεκτήµατα. Συνοπτικά, η νέα διάρθρωση των άµεσων ενισχύσεων φαίνεται στον Πίνακα 2. Σενάρια περιφερειοποίησης: Εξετάστηκαν τα σενάρια περιφερειοποίησης που περιγράφονται παρακάτω. Για την περιγραφή των επιπτώσεων, χρησιµοποιήθηκαν ως επίπεδο σύγκρισης (µάρτυρας) οι σηµερινοί διαθέσιµοι πόροι ανά νοµό, αποµειωµένοι µε τα ποσά που αντιστοιχούν στα ΠΙΝΑΚΑΣ 2: Ενδεικτική ιάρθρωση Άµεσων Ενισχύσεων 2014-2020 Επιλογή ειδικά καθεστώτα (µικροί αγρότες, νέοι αγρότες, περιοχές µε φυσικά µειονεκτήµατα). Χρησιµοποιήθηκαν ορισµένες απλουστεύσεις, που δεν αλλάζουν ουσιαστικά την τελική εικόνα. ΣΕΝΑΡΙΟ Α Όλη η Ελλάδα θεωρείται µία ενιαία περιφέρεια. ηλαδή κάθε εκτάριο επιλέξιµης έκτασης θα λαµβάνει την ίδια αξία δικαιώµατος βασικής ενίσχυσης σε ολόκληρη τη χώρα. Εξετάστηκαν οι επιπτώσεις, σε σχέση µε τη σηµερινή κατάσταση, στους πόρους: των πεδινών αφενός και των ορεινών περιοχών αφετέρου στο σύνολο της Ελλάδας των βοσκοτόπων αφενός και των καλλιεργειών αφετέρου στο σύνολο της Ελλάδας Εθνικό Ανώτατο Όριο 2014 (ευρώ) των ορεινών βοσκοτόπων, των πεδινών βοσκοτόπων, των ορεινών καλλιεργούµενων εκτάσεων και των πεδινών καλλιεργούµενων εκτάσεων, στο σύνολο της Ελλάδας. (βλ. Πίνακας 3) Η µοναδιαία αξία του δικαιώµατος βασικής ενίσχυσης στο σενάριο αυτό υπολογίζεται στα 167 ευρώ για όλες τις επιλέξιµες εκτάσεις σε ολόκληρη τη χώρα. Ποσοστό Ενίσχυσης (Υπόθεση, % του εθνικού δηµοσιονοµικού φακέλου) Σύνολο δηµοσιονοµικού φακέλου χώρας 2.099.920.000 100% Πράσινη ενίσχυση 629.976.000 30% (υποχρεωτικό) Ενίσχυση περιοχών µε φυσικούς περιορισµούς 104.996.000 5% (ανώτατο όριο) Ενίσχυση νέων γεωργών 41.998.400 2% (ανώτατο όριο) Συνδεδεµένες ενισχύσεις 104.996.000 5% (ανώτατο όριο) Ενίσχυση µικροκαλλιεργητών 210.000.000 10% (ανώτατο όριο) 48% (προκύπτει µετά Ανώτατο όριο καθεστώτος 1.007.953.600 την αφαίρεση των άλλων βασικής ενίσχυσης κατηγοριών ενίσχυσης) Εθνικό απόθεµα 30.238.608 3% (ανώτατο όριο) Βασική ενίσχυση (νέα δικαιώµατα) 977.714.992 47% ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Η εφαρµογή της περιφερειοποίησης σύµφωνα µε το Σενάριο Α οδηγεί στις παρακάτω µεταβολές: Υφιστάµενη Περιφερειοποίηση % Μεταβολή στους Κατάσταση Κατανοµή πόρων % Σεναρίου Α Κατανοµή πόρων % πόρους και στο ύψος δικαιώµατος ανά εκτάριο Πεδινές Περιοχές 58,3% 55,9% -4,1% Ορεινές Περιοχές 41,6% 44,1% 6,0% Βοσκότοποι 43,8% 47,7% 8,9% Καλλιέργειες 56,1% 52,3% -6,8% Ορεινοί 26,8% 29,7% 10,8% Βοσκότοποι Ορεινές 14,8% 14,4% -2,7% Καλλιέργειες Πεδινοί 17,0% 18,0% 5,9% Βοσκότοποι Πεδινές Καλλιέργειες 41,3% 37,9% -8,2% Παρατηρούµε µικρή επίπτωση στους πόρους (και στην αξία του δικαιώµατος) των πεδινών και ορεινών περιοχών. Υπάρχει µικρή αύξηση πόρων των ορεινών περιοχών που δικαιολογείται από τη µικρότερη αξία του δικαιώµατος στις ορεινές περιοχές λόγω µικρότερης απόδοσης (παραγωγή ανά εκτάριο γης) και ο- δήγησε σε µικρότερα ιστορικά δικαιώµατα των παραγωγών σε αυτές τις περιοχές. Μεγαλύτερη είναι η επίπτωση στους βοσκότοπους και στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Παρατηρούµε αύξηση των πόρων και της αξίας του δικαιώµατος των βοσκοτόπων (+8,9%) που είναι πιο σηµαντική στους ορεινούς βοσκοτόπους (+10,8%). Η αύξηση αυτή δικαιολογείται από την εισαγωγή νέων, σηµαντικών εκτάσεων, στο καθεστώς των ενισχύσεων που µέχρι σήµερα δεν είχαν δικαιώµατα. Το φαινόµενο αυτό είναι πιο έντονο στις ορεινούς βοσκοτόπους, κάτι που δικαιολογεί και τη µεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε αυτές τις περιοχές. Θα πρέπει να υπογραµµίσουµε πως δεν έχει υπολογιστεί η συνολική επίπτωση των ειδικών δικαιωµάτων. Μέρος των ειδικών δικαιωµάτων (αυτά που δεν θα µπορέσουν να ενεργοποιηθούν σε γη) θα µετατραπεί σε συνδεδεµένη ενίσχυση, γεγονός που θα οδηγήσει σε ακόµα µεγαλύτερη αύξηση των πόρων των βοσκοτόπων.

4 // CHECK IN Πολύ σηµαντική θα είναι η επίπτωση της περιφερειοποίησης, σύµφωνα µε το σενάριο Α, στους πόρους των νοµών. Η µεταβολή της αξίας των δικαιωµάτων βασικής ενίσχυσης σε επίπεδο νοµού στο σενάριο Α σε σχέση µε την υφιστάµενη κατάσταση (έτους 2011), κυµαίνεται Σε ό,τι αφορά στις µειώσεις από -60% έως -4% για 20 νο- µούς της χώρας. Που σηµαίνει ότι υπάρχουν νοµοί που θα απολέσουν σηµαντικό µέρος των πόρων τους. Συνήθως αυτοί οι νοµοί είναι αυτοί που σήµερα έχουν υψηλή µέση αξία δικαιώµατος Σε ό,τι αφορά στις αυξήσεις οι µεταβολές κυµαίνονται σε µεγάλο εύρος. Που σηµαίνει ότι υπάρχουν νοµοί που θα βρεθούν ιδιαίτερα κερδισµένοι. Σηµαντικές αυξήσεις παρουσιάζονται σε νοµούς που έχουν σήµερα πολύ χαµηλή µέση αξία δικαιώµατος και παράλληλα έχουν µεγάλες εκτάσεις γης, οι οποίες σήµερα δεν ενισχύονται. Στα πλεονεκτήµατα του σεναρίου µπορεί να αναφερθεί η α- πλούστευση του σχεδιασµού, της εφαρµογής και της διαχείρισης. εν παύει όµως να αποτελεί ένα ακραίο σενάριο, που ε- πιφέρει σηµαντικές ανακατατάξεις. Στα µειονεκτήµατα του σεναρίου αυτού περιλαµβάνεται επίσης το γεγονός ότι µε την ε- ξίσωση της στήριξης ανά εκτάριο σε εθνικό επίπεδο, δεν λαµβάνεται υπόψη η ανοµοιοµορφία στη διάρθρωση του αγροτικού µας τοµέα, στη σύνθεση των παραγωγικών κλάδων και των υποδοµών κάθε περιφέρειας αλλά και στην παραγωγικότητα και αποδοτικότητα µεταξύ των διαφόρων αγροτικών περιοχών της χώρας, ΟΜΑ Α ΣΕΝΑΡΙΩΝ Β Οι πόροι κατανέµονται µε βάση την επιλέξιµη έκταση (χωρίς να λαµβάνεται υπόψη η ιστορική κατανοµή πόρων σε κάθε περιοχή) και στη συνέχεια γίνεται µεταφορά πόρων από περιφέρεια σε περιφέρεια µε σκοπό την εξοµάλυνση πιθανών ανισορροπιών. Σενάριο Β1. Η Ελλάδα χωρίζεται σε δύο περιφέρειες: Βοσκότοποι Καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Μεταφορά 15% των πόρων από τους βοσκοτόπου-ς στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Στο σενάριο αυτό το 60% της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων βασικής ενίσχυσης κατανέµεται στις καλλιέργειες και το υπόλοιπο 40% στους βοσκότοπους. Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α), υπολογίζεται για τις καλλιεγήσιµες εκτάσεις στα 190 ευρώ και για τους βοσκοτόπους στα 142 ευρώ. Σενάριο Β2. Η Ελλάδα χωρίζεται σε δύο περιφέρειες: Βοσκότοποι Καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Μεταφορά 30% των πόρων από τους βοσκοτόπους στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Στο σενάριο αυτό, το 66% της αξίας των δικαιωµάτων βασικής ενίσχυσης κατανέµεται στις καλλιεργούµενες εκτάσεις και το υπόλοιπο 34% στους βοσκότοπους. Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α), υπολογίζεται για τις καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 213 ευρώ και για τους βοσκοτόπους στα 117 ευρώ. Σενάριο Β3. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τέσσερις περιφέρειες: Ορεινοί Βοσκότοποι Ορεινές Καλλιεργήσιµες εκτάσεις - Πεδινοί Βοσκότοποι Πεδινές Καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Μεταφορά πόρων από τους βοσκοτόπους στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις, 35% στις ορεινές περιοχές και 25% στις πεδινές περιοχές. Το 49% της αξίας των δικαιωµάτων βασικής ενίσχυσης απευθύνεται στις πεδινές καλλιεργούµενες εκτάσεις, το 19% στις ορεινές καλλιεργούµενες εκτάσεις, το 14% στους πεδινούς βοσκότοπους και το 19% στους ορεινούς βοσκότοπους. Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α), υπολογίζεται για τις καλλιεργούµενες εκτάσεις (ορεινές και πεδινές) στα 215 ευρώ, για τους ορεινούς βοσκοτόπους στα 108 ευρώ και για τους πεδινούς στα 125 ευρώ. Το σενάριο αυτό καταλήγει ουσιαστικά σε ένα σχήµα τριών περιφερειών (καλλιέργειες, ορεινοί βοσκότοποι, πεδινοί βοσκότοποι). Σενάριο Β4. Η Ελλάδα χωρίζεται σε δύο περιφέρειες: Ορεινές περιοχές Πεδινές περιοχές και µε µεταφορά πόρων από τις Πεδινές περιοχές στις Ορεινές περιοχές (5%) Η αξία των νέων δικαιωµάτων βασικής ενίσχυσης που κατανέ- µονται στις πεδινές περιοχές είναι 53% της συνολικής αξίας των νέων δικαιωµάτων ενώ των αντίστοιχων που κατανέµονται στις ορεινές περιοχές κατανέµονται στο 47%. Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (Σενάριο Α1), αυξάνεται για τις ορεινές περιοχές στα 178 ευρώ ενώ αντίστοιχα µειώνεται για τις πεδινές περιοχές στα 159 ευρώ. Σενάριο Β5. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τέσσερις περιφέρειες: Ο- ρεινές περιοχές (Βοσκότοποι Καλλιεργήσιµες εκτάσεις) και Πεδινές περιοχές (Βοσκότοποι Καλλιεργήσιµες εκτάσεις) και µε µεταφορά πόρων από τις καλλιεργήσιµες εκτάσεις στους βοσκοτόπους (35% των ορεινών καλλιεργήσιµων εκτάσεων στους ορεινούς βοσκοτόπους και 25% των πεδινών καλλιεργήσιµων εκτάσεων στους πεδινούς βοσκοτόπους, αντίστοιχα). Στο σενάριο αυτό, το 28% της αξίας των δικαιωµάτων δίνεται στις πεδινές καλλιεργήσιµες εκτάσεις, το 9% στις ορεινές καλλιεργήσιµες εκτάσεις, το 27% στους πεδινούς βοσκότοπους και το 35% στους ορεινούς βοσκότοπους. Η µοναδιαία αξία των καλλιεργήσιµων εκτάσεων στις πεδινές περιοχές υπολογίζεται στα 125 ευρώ ενώ των βοσκότοπων στις πεδινές περιοχές στα 255 ευρώ. Η µοναδιαία αξία των καλλιεργήσιµων ε- κτάσεων στις ορεινές περιοχές υπολογίζεται στα 109 ευρώ ενώ των βοσκότοπων στις ορεινές περιοχές στα 196 ευρώ. ΟΜΑ Α ΣΕΝΑΡΙΩΝ Γ Η κατανοµή των ποσών στις περιφέρειες γίνεται µε βάση την υφισταµένη σήµερα κατανοµή πόρων (σύνδεση µε την ιστορική κατανοµή πόρων, κατά το έτος 2011). Ο διαχωρισµός σε περιφέρειες περιγράφεται στα σηµεία Γ1 έως Γ6. Σενάριο Γ1. Η Ελλάδα χωρίζεται σε δύο περιφέρειες: Ορεινές περιοχές Πεδινές περιοχές. Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α), δια- µορφώνεται για τις ορεινές περιοχές στα 121 ευρώ και για τις πεδινές στα 204 ευρώ. Το 42% της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων κατανέµεται στις ο- ρεινές περιοχές και το 58% στις πεδινές. Σενάριο Γ2. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τέσσερις περιφέρειες: Ορεινές περιοχές Βοσκοτόπων Ορεινές περιοχές Καλλιεργήσιµων εκτάσεων - Πεδινές περιοχές Βοσκοτόπων Πεδινές περιοχές Καλλιεργήσιµων εκτάσεων. Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α), υπολογίζεται για τους ορεινούς βοσκοτόπους στα 151 ευρώ, για τις ορεινές καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 172 ευρώ, για τους πεδινούς βοσκοτόπους στα 158 ευρώ και για τις πεδινές καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 182 ευρώ. Το 41% της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων κατανέµεται στις πεδινές καλλιέργειες, το 15% στις ορεινές καλλιέργειες, το 27% στους ορεινούς βοσκότοπους και το υπόλοιπο 17% στους πεδινούς βοσκότοπους. Σενάριο Γ3. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τέσσερις περιφέρειες: Ορεινές περιοχές Βοσκοτόπων Ορεινές περιοχές Καλλιεργήσιµων εκτάσεων - Πεδινές περιοχές Βοσκοτόπων Πεδινές περιοχές Καλλιεργήσιµων εκτάσεων. Μεταφορά αξίας δικαιωµάτων από τους βοσκότοπους στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις (το 25% των πόρων στις πεδινές περιοχές και των 35% των πόρων στις ο- ρεινές περιοχές). Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α1), υπολογίζεται για τους ορεινούς βοσκοτόπους στα 99 ευρώ, για τις ορεινές καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 225 ευρώ, για τους πεδινούς βοσκοτόπους στα 119 ευρώ και για τις πεδινές καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 221 ευρώ. Το 50% της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων κατανέµεται στις πεδινές καλλιέργειες, το 20% στις ορεινές καλλιέργειες, το 17% στους ορεινούς βοσκότοπους και το υπόλοιπο 13% στους πεδινούς βοσκότοπους. Σενάριο Γ4. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τρεις περιφέρειες, µε αγρονοµικά κριτήρια: Βοσκότοποι ενδρώδεις καλλιέργειες Άλλες καλλιέργειες. Η µοναδιαία αξία δικαιώµατος, από τα 167 ευρώ (σενάριο Α), υ- πολογίζεται για τους βοσκοτόπους στα 154 ευρώ, για τους δενδρώνες 198 ευρώ και για τις υπόλοιπες καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 170 ευρώ. Το 19% της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων κατανέµεται στις δενδρώδεις καλλιέργειες, το 37% στις αροτραίες καλλιέργειες και το υ- πόλοιπο 44% στους βοσκότοπους. Σενάριο Γ5. Η Ελλάδα χωρίζεται σε δύο περιφέρειες µε αγρονο- µικά κριτήρια: Βοσκότοποι Καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Με βάση αυτό το σενάριο, η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α), υπολογίζεται για τους βοσκοτόπους στα 154 ευρώ και για τις καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 180 ευρώ. Το 56% της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων κατανέµεται στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις και το υπόλοιπο 44% στους βοσκότοπους. Σενάριο Γ6. Η Ελλάδα χωρίζεται σε δύο περιφέρειες µε αγρονοµικά κριτήρια: Βοσκότοποι Καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Μεταφορά του 30% της αξίας δικαιωµάτων από τους βοσκότοπους στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Με βάση αυτό το σενάριο, η µοναδιαία αξία δικαιώµατος από τα 167 ευρώ (σενάριο Α1), υπολογίζεται για τους βοσκοτόπους στα 108 ευρώ και για τις καλλιεργήσιµες εκτάσεις στα 221 ευρώ. Το 69% της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων κατανέµεται στις καλλιεργήσιµες εκτάσεις και το υπόλοιπο 31% στους βοσκότοπους. ΟΜΑ Α ΣΕΝΑΡΙΩΝ Χρησιµοποιείται ως βασικό κριτήριο διαχωρισµού των περιφερειών το σηµερινό ύψος ενίσχυσης ανά επιλέξιµο εκτάριο. Σενάριο 1. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τρεις περιφέρειες, ανάλογα µε το µέσο ύψος ενίσχυσης ανά επιλέξιµο εκτάριο ακολουθώντας ως δοµική µονάδα την περιφερειακή ενότητα - πρώην Νοµό. Για την αποφυγή δραστικών µεταβολών ακολουθήθηκε µοντέλο α- νάλογο αυτού που χρησιµοποίησε και η Ε. Επιτροπή για την κατανο- µή των πόρων της ΚΑΠ ανάµεσα στα κράτη µέλη. Η πρώτη περιφέρεια (Π1) αποτελείται από τους νοµούς των ο- ποίων το µέσο ύψος ενίσχυσης είναι µικρότερο από το 85% του µέσου όρου της χώρας. Η δεύτερη περιφέρεια (Π2) αποτελείται από τους νοµούς των ο- ποίων το µέσο ύψος ενίσχυσης είναι µεταξύ 85% και 115% του µέσου όρου της χώρας. Η τρίτη περιφέρεια (Π3) αποτελείται από τους νοµούς των οποίων το µέσο ύψος ενίσχυσης είναι πάνω από το 115% του µέσου ό- ρου της χώρας. Στην περιφέρεια (Π1) που περιλαµβάνει τους νοµούς µε χαµηλή µέση ενίσχυση ανά επιλέξιµο εκτάριο γίνεται αύξηση των πόρων έτσι ώστε να καλυφθεί το 30% της διαφοράς από το 90% του µέσου όρου της ενίσχυσης ανά επιλέξιµο εκτάριο στο σύνολο της Ελλάδας. Οι πόροι που απαιτούνται για αυτή την αύξηση θα προέρθουν από ποσοστιαία µείωση των πόρων της περιφέρειας (Π3) που περιλαµβάνει τις Π.Ε. µε υψηλή ενίσχυση ανά επιλέξιµο ε- κτάριο. Στην περιφέρεια Π2 θα διατηρηθεί το σύνολο των πόρων αµετάβλητο, χωρίς να υπάρχουν µεταφορές. Στη συνέχεια γίνεται σύγκριση των πόρων ανά νοµό µεταξύ: α) της παρούσας κατάστασης, δηλαδή των πόρων που είναι διαθέσιµοι σήµερα (σύµφωνα µε τα πιο πρόσφατα στοιχεία του 2011)

6 // CHECK IN για τον 1ο Πυλώνα (ενιαία ενίσχυση), έπειτα από µείωση λόγω των ειδικών καθεστώτων (µικροί αγρότες, νέοι αγρότες, περιοχές µε φυσικά µειονεκτήµατα), ώστε οι συγκρίσεις µε τη νέα προγραµµατική περίοδο να γίνουν σε ίδια βάση, και β) της µελλοντικής κατάστασης, δηλαδή των πόρων που θα είναι διαθέσιµοι το 2014 κατά τον 1ο χρόνο εφαρµογής της περιφερειοποίησης έπειτα από µείωση λόγω των ειδικών καθεστώτων (µικροί αγρότες, νέοι αγρότες, περιοχές µε φυσικά µειονεκτήµατα,..) και έπειτα από εφαρµογή της περιφερειοποίησης σύµφωνα µε τις παραδοχές του σεναρίου αυτού. Ο τρόπος αυτός έχει επιλεγεί ώστε τα αποτελέσµατα να είναι συγκρίσιµα. Με τις παραδοχές του σεναρίου αυτού προκύπτει ότι 22 από τους νοµούς εντάσσονται στην Περιφέρεια 1, 12 νοµοί εντάσσονται στην Περιφέρεια 2 και 17 νοµοί εντάσσονται στην Περιφέρεια 3. Με την µεταφορά κονδυλίων από την Π3 στην Π1, ώστε να καλυφθεί το 30% του 90% της διαφοράς της µέσης τιµής από τον µ.ο της χώρας, απαιτούνται συνολικά να µεταφερθούν περί τα 49.633.100 ευρώ. Για να προκύψει το ποσό αυτό πρέπει να µειωθεί αναλογικά η αξία των ενισχύσεων της Π3 κατά 4,82%. Συγκρινόµενα µε τα ποσά της βασικής ενίσχυσης ανά εκτάριο επιλέξιµης έκτασης όπως προέκυψαν από το σενάριο περιφερειοποίησης µας δίνει την ποσοστιαία διαφορά (για τη βασική ενίσχυση) σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας. ΥΨΟΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΑΝΑ ΕΚΤΑΡΙΟ ΕΠΙΛΕΞΙΜΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ Σηµερινή Μέση Ενίσχυση ανά Εκτάριο Μέση Ενίσχυση ανά Εκτάριο Σεναρίου 2 % Μεταβολή Περιφέρεια 1 101,42 115,39 + 13,8 Περιφέρεια 2 166,31 166,31 +0 Περιφέρεια 3 238,47 226,98-4,8 Σενάριο 2. Κατανοµή πόρων µε βάση το µέσο ύψος ε- νίσχυσης ανά επιλέξιµο εκτάριο καλλιεργειών και ενιαία ενίσχυση στους βοσκοτόπους. Η Ελλάδα ορίζεται σε τέσσερεις περιφέρειες. Την πρώτη περιφέρεια αποτελούν οι εκτάσεις βοσκοτόπων στους οποίους κατανέµεται η ίδια µέση ενίσχυση ανά εκτάριο σε όλη την Ελλάδα. Στις περιφέρειες βοσκοτόπων κατανέµεται η ίδια αναλογία πόρων που ισχύει και σήµερα. Οι άλλες τρεις περιφέρειες αφορούν τις καλλιεργούµενες εκτάσεις. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τρεις περιφέρειες ανάλογα µε το µέσο ύψος ενίσχυσης ανά εκτάριο καλλιεργούµενης έκτασης. 1. Περιφέρεια µε χαµηλή µέση ενίσχυση ανά εκτάριο καλλιεργούµενης γης (µικρότερο από το 85% του µέσου όρου της χώρας). 2. Περιφέρεια µε µεσαία µέση ενίσχυση ανά εκτάριο καλλιεργούµενης γης (µεγαλύτερο από το 85% του µέσου όρου της χώρας και µικρότερο του 115%). 3. Περιφέρεια µε υψηλή µέση ενίσχυση ανά εκτάριο καλλιεργούµενης γης (µεγαλύτερο του 115% του µέσου όρου της χώρας). Στην συνέχεια γίνεται ανακατανοµή των πόρων στις περιφέρειες για να αµβλυνθούν οι έντονες διαφορές σε ότι αφορά στο ύψος ενίσχυσης για τις καλλιεργούµενες εκτάσεις. Οι πόροι της περιφέρειας 1, που περιλαµβάνει τις περιοχές µε χαµηλή µέση ενίσχυση ανά εκτάριο καλλιεργούµενης γης, αυξάνονται έτσι ώστε να µην υπάρχει έκταση που να λαµβάνει ε- νίσχυση µικρότερη του 85% της µέσης ενίσχυσης ανά εκτάριο καλλιεργήσιµης γης. Οι επιπλέον πόροι που απαιτούνται αφαιρούνται από την περιφέρεια 3, που περιλαµβάνει τις περιοχές µε υψηλή µέση ενίσχυση ανά εκτάριο καλλιεργούµενης γης. Η περιφέρεια που περιλαµβάνει τις εκτάσεις µε µεσαία µέση ενίσχυση ανά εκτάριο καλλιεργούµενης γης δεν επηρεάζεται. Στον πίνακα που ακολουθεί, παρουσιάζεται η σηµερινή µέση ενίσχυση ανά εκτάριο επιλέξιµης γης, στις 4 περιφέρειες του σεναρίου 2, σε σύγκριση µε την µέση ενίσχυση µετά την εφαρµογή του σεναρίου, καθώς και οι ποσοστιαίες µεταβολές τους. ΥΨΟΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΑΝΑ ΕΚΤΑΡΙΟ ΕΠΙΛΕΞΙΜΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ Σηµερινή Μέση Ενίσχυση ανά Εκτάριο γης Μέση Ενίσχυση ανά Εκτάριο Γης Σεναρίου 2. ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ / ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ % Μεταβολή ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ 153,93 153,93 0,0% ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΧΑΜΗΛΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΝΑ ΕΚΤΑΡΙΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΜΕΣΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΝΑ ΕΚΤΑΡΙΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΝΑ ΕΚΤΑΡΙΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ 112,55 152,35 +35,4% 177,45 177,45 0,0% 267,76 217,03-18,9% Η εφαρµογή του περιφερειακού µοντέλου ενισχύσεων, στη θέση του ιστορικού, είναι πλέον υποχρεωτική. Το ιστορικό µοντέλο έχει απορριφθεί, καθώς δεν θεωρείται δίκαιο και κοινωνικά αποδεκτό να παρέχεται στήριξη σε κάποιον µε βάση ιστορικά δεδοµένα µίας µακρινής περιόδου αναφοράς, πολλά από τα οποία µπορεί να µην ισχύουν πλέον. Η περιφερειοποίηση των άµεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ είναι µια ευκαιρία για την αναδιανοµή και την κατανοµή των πόρων µε περισσότερο αποτελεσµατικά και αναπτυξιακά κριτήρια. Η µετάβαση όµως πρέπει να γίνει µε ιδιαίτερη προσοχή γιατί οι επιπτώσεις στους γεωργούς και στις περιφέρειες της χώρας, µπορεί να είναι µεγάλες. Οι αγρότες έχουν ανάγκη από ένα σταθερό πλαίσιο στήριξης που δεν θα ανατρέπει απότοµα τα δεδοµένα, δυσχεραίνοντας τον προγραµµατισµό και τις επενδύσεις στη γεωργία και απειλώντας τη βιωσιµότητα τους. Για το λόγο αυτό θα ήταν προτιµότερη η σταδιακή εφαρµογή της περιφερειοποίησης στην Ελλάδα, σύµφωνα µε τις δυνατότητες που παρέχει ο νέος κανονισµός: περιφερειοποίηση αρχικά του 40% του δηµοσιονοµικού µας φακέλου ά- µεσων ενισχύσεων και πλήρη περιφερειοποίηση του 100% του ποσού το 2019. Για την εφαρµογή ενός µοντέλου περιφερειοποίησης πρέπει καταρχήν να ξεκαθαρισθούν οι στόχοι, όπως: Να ενισχύει την ανταγωνιστικότητα. Να ωθεί στην παραγωγική διαδικασία. Να διατηρεί θέσεις εργασίας στην γεωργία. Να απλοποιεί την διοικητική διαχείριση (µε σκοπό την µείωση του διοικητικού κόστους και την ελαχιστοποίηση των δηµοσιονο- µικών διορθώσεων). Να διατηρεί τις µικρές εκµεταλλεύσεις ενισχύοντας την βιωσι- µότητα τους. Να εναρµονίζεται στο µέγιστο µε τις απαιτήσεις της αγοράς. Να διατηρεί τις εκµεταλλεύσεις στις ορεινές, νησιωτικές περιοχές και στις µειονεκτικές περιοχές. Να προωθεί την βιώσιµη γεωργία. Να διατηρεί το σηµερινό status quo, δηλαδή την κατανοµή των πόρων ανά διοικητική/γεωργραφική περιφέρεια, ώστε να µειωθούν όσο το δυνατόν οι ανακατατάξεις. Να ενισχύσει περισσότερο την κτηνοτροφία σε αντιδιαστολή µε τις καλλιέργειες ή και το αντίστροφο. Η επιλογή των στόχων και η βαρύτητα που θα δοθεί σε κάθε έναν από αυτούς θα καθορίσει το µοντέλο περιφερειοποίησης στην Ελλάδα. Η ίδια αυτή επιλογή θα µας κατευθύνει στην αξιολόγηση των σεναρίων που µελετήθηκαν ή εκείνων που θα µελετηθούν στη συνέχεια. Στο πλαίσιο αυτό, µπορεί καταρχήν να λεχθεί ότι, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, η εφαρµογή µιας ενιαίας ενίσχυσης για όλη τη χώρα (σενάριο Α) δεν φαίνεται ούτε εφικτή ούτε και σκόπιµη, λόγω της µεγάλης ποικιλοµορφίας που υπάρχει ως προς την διάρθρωση του αγροτικού τοµέα, την σύνθεση των παραγωγικών µας κλάδων αλλά και την παραγωγικότητα και αποδοτικότητα µεταξύ των διάφορων περιοχών. Η µεταφορά πόρων από τους βοσκότοπους στις καλλιεργήσι- µες εκτάσεις, που περιλαµβάνεται σε αρκετά από τα σενάρια που µελετήθηκαν, αιτιολογείται από τη σηµαντικά µεγαλύτερη έκταση βοσκοτόπων που θα λαµβάνεται πλέον υπόψη στις ά- µεσες ενισχύσεις, από το 2013, σε σχέση µε τη σηµερινή κατάσταση. Παρά την ανάγκη ενθάρρυνσης της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα, ένα υψηλό δικαίωµα ενίσχυσης στις εκτάσεις βοσκοτόπων µπορεί να οδηγήσει σε συγκέντρωση των ενισχύσεων, σε κερδοσκοπικές κινήσεις, σε µη ορθολογικές εξελίξεις στις αξίες γης και ιδιαίτερα των βοσκοτόπων. Σε κάθε περίπτωση, η ένταξη µεγάλων εκτάσεων βοσκοτόπων στις ενισχύσεις, που επιτρέπει η νέα ΚΑΠ, υπαγορεύει ένα ορθολογικό και διαφανές καθεστώς διαχείρισης των βοσκοτόπων από το 2014. Ο αριθµός των σεναρίων που µελέτησε η Οµάδα Εργασίας προφανώς δεν είναι εξαντλητικός. Τίθενται στην ιακοµµατική Επιτροπή σαν βάση για συζήτηση. Με βάση τις πρώτες εκτιµήσεις και τις προτάσεις που θα διατυπωθούν, µπορούν να εξεταστούν περαιτέρω τα παραπάνω σενάρια καθώς και επιπλέον σενάρια περιφερειοποίησης. Στα σενάρια αυτά, για την κατανοµή των ά- µεσων ενισχύσεων, µπορούν να ληφθούν υπόψη πρόσθετα κριτήρια, όπως ο τύπος της γεωργίας ανά περιφέρεια, που υπάρχει ή που θέλουµε να προωθήσουµε, οι κλιµατικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, τα κοινωνικοοικονοµικά χαρακτηριστικά (π.χ. το γεωργικό εισόδηµα της περιφέρειας και η απόκλισή του α- πό το µέσο εισόδηµα του συνόλου της οικονοµίας, το αγροτικό δυναµικό της ως ποσοστό του συνολικού εργατικού δυναµικού της περιφέρειας και της χώρας).

Σάββατο 8 & Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011 W E E K L Y