Η αρχιτεκτονική των ερευνητικών εργασιών

Η αρχιτεκτονική των ερευνητικών εργασιών (Προγραµµατισµός /φάσεις) ρ. Αγγελική Καψάσκη Σχολική Σύµβουλος Φιλολόγων Ρεθύµνου angelkapsaski@gmail.com 1

. Τα καινοτοµικά στοιχεία των Ερευνητικών Εργασιών Προσεγγίζουν διερευνητικά την γνώση και τη µάθηση Προϋποθέτουν τη ιεπιστηµονική Συνεργασία των Εκπαιδευτικών Υλοποιούνται µέσω της οµαδοσυνεργατικής εργασίας των ΜαθητώνκαιΜαθητριών. Κατά συνέπεια: Αλλάζουν νοοτροπία, πρακτικές, ρόλους και κουλτούρα στη σχολική κοινότητα και χρήζουν ουσιαστικής προετοιµασίας και προγραµµατισµού προκειµένου να έχουν καλά αποτελέσµατα 2

ιαµόρφωση των θεµάτων Ηδιαµόρφωση καιητελική διατύπωση των θεµάτων πρέπει να είναι προϊόν διαπραγµάτευσης τόσο µεταξύ των εµπλεκοµένων εκπαιδευτικών όσο και µεταξύ των εκπαιδευτικών και των µαθητών. Ένταξη θεµάτων ΑΠ σε πλαίσιο πραγµατικών καταστάσεων (situated learning): Το θέµα ακουµπά και αναδεικνύεται απότα ενδιαφέροντα και την καθηµερινότητα των µαθητών/τριών τριών Συνδέεται µε διδακτικούς στόχους του ΑΠ ιασυνδέει µαθήµατα διαφορετικών πεδίων ή διαφορετικά µαθήµατα του ίδιου πεδίου 3

Φάσεις ιερεύνησης 1. Φάσεις της ερευνητικής διαδικασίας 2. Φάσεις οργάνωσης και διεξαγωγής σκόπιµων συλλογικών δράσεων για συγκεκριµένο έργο Ο συνδυασµός αυτός συλλογικού και ακαδηµαϊκού τοποθετεί τους µαθητές µέσα στην κοινωνική διαδικασία που παράγει και (δια-)πραγµατεύεται τη γνώση 4

1. Φάσεις ερευνητικής διαδικασίας Τι περιλαµβάνουν; διατύπωση του προβλήµατος, συλλογή και η επεξεργασία των δεδοµένων, διατύπωση και ο σχολιασµός των συµπερασµάτων 5

2. Φάσεις οργάνωσης & διεξαγωγής σκόπιµων συλλογικών δράσεων Τί περιλαµβάνουν ; διατύπωση του κοινού σκοπού, προγραµµατισµό των δράσεων και η κατανοµή ρόλων, υλοποίηση του έργου, ενδο-οµαδικές συζητήσεις για τη λειτουργικότητα της οµάδας δι-οµαδικές σχέσεις και συνεργασίες σε επίπεδο Ολοµέλειας όλων των µικροοµάδων της τάξης. 6

Α.. 1 η Φάση: Ολοµέλεια του Τ.Ε. 1 ο τρίωρο Επανάληψη της αρχικής ενηµέρωσης για τις ΕΕ, επισηµαίνοντας διεξοδικά τα καινοτόµα και ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά των Ερευνητικών Εργασιών Χρόνος, για να ακούσετε προσεχτικά τις ερωτήσεις, τις απόψεις, τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των µαθητών και των µαθητριών σας. Γνωριµία των µαθητών µεταξύ τους Σύνταξη «συµβολαίου» συνεργασίας Συµπλήρωση του πρώτου φύλλου του προσωπικού Ηµερολογίου µαθητή,( βλ.διαφ διαφ.36) για να έχουν µια πρώτη άποψη για µια από τις υποχρεώσεις τους 7

Γνωριµίατων µαθητών µεταξύ τους ιαµόρφωση οµάδας, Συµβόλαιο Συνεργασίας Οµαδική εργασία - Αξιοποίηση τεχνικών πρώτης συνάντησης Τεχνική της συνέντευξης Ερώτηµα Γιατί επιλέξατε το συγκεκριµένο θέµα; Ποιες οι προσδοκίες σας Τεχνική της αξιοποίησης εµπειριών Ερώτηµα: Ποιες γνώσεις, ικανότητες, δεξιότητες έχει ο κάθε µαθητής Τα δυνατά του σηµεία Τρόποι αρχές συνεργασίας Ερώτηµα: Ποιες αρχές θεωρείτε σηµαντικές για την καλή συνεργασία στην τάξη. Ιεράρχηση Προσδοκίες από εκπαιδευτή και εκπαιδευόµενους ιαπραγµάτευση Συµβόλαιο 8

Α.. 1 η Φάση: Ολοµέλεια του Τ.Ε. Γενικός Προγραµµατισµός 1 ης συνάντησης Ολοµέλειας: ιατύπωση του προβλήµατος Το θέµα και ο σκοπός της Ερευνητικής Εργασίας, (επιµέρους υπο-θέµατα µε κεντρικά ερευνητικά ερωτήµατα και στόχους, δραστηριότητες και µέσα επίτευξης των στόχων από την πλευρά των µαθητών Τεχνικές για την διευκόλυνση των µαθητών τη διατύπωση και οριοθέτηση του προβλήµατος Ιδεοθύελλα/καταιγισµός ιδεών Συµπλήρωση φύλλου εργασίας µε βασικά ερωτήµατα Σχηµατική αποτύπωση Συµπλήρωση του ηµερολογίου του ΤΕ σχετικά µε την προβληµατική 9

2ο ΤΡΙΩΡΟ ΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ. Ποιοί; ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ Πότε; ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ (καταιγισµός ιδεών) Ιστορία ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ Τι; ΘΕΜΑΤΟΣ, Τι είναι; ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ Σετι Πώς; ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ αφορά; Μέσα ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ Τρόποι Υποδομές ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ T.E. ( ιαφ.37)/ατομικο Από ποιους; Για ποιους; Με ποιους; Πού; Χώρος Πλαίσιο Πόσο; Αριθμοί Γιατί; Αιτίες Στόχοι Συνέπειες Εμπόδια Δυσκολίες

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΩΝ ΤΜΗΜΑ (Α) ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ: ΤΕΧΝΙΚΗ: ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ Ι ΕΩΝ (BRAIN STORMING) 11

Αξιοποίηση αναλογικής σκέψης των µαθητών - εποπτικοποίηση ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΩΝ ΤΜΗΜΑ (Β) ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ: ΤΕΧΝΙΚΗ: ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ Ι ΕΩΝ (BRAIN 12

ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ Οι Λέξεις-Κλειδιά Ιστορία Κέρδος Έλεγχοι VIDEO Ακτινοβολίες Πότε; Ιστορία Τι; Τι είναι; Σετιαφορά; Κατανάλωση Πώς; Μέσα Τρόποι Υποδομές Ποιοι; Από ποιους; Πόσο; Για ποιους; Αριθμοί Μεποιους; Γιατί; ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Πού; Χώρος Πλαίσιο Αιτίες Στόχοι Συνέπειες Εμπόδια Δυσκολίες MMS, SMS, RING TONE Απορρίμματα Εταιρίες Παιδική Εργασία Το Κινητό Τηλέφωνο Ορυχεία Πολύτιμα Στοιχεία Θέσεις Εργασίας Άδειες Γλώσσα 13

Η σηµασία των «Χαρτονιών Εργασίας» είναι πολλαπλή 1 α) δίνουν υπόσταση στην οµάδα, αφού αποτυπώνουν τις αποφάσεις ή τις επιλογές της αναφορικά µε το αντικείµενο της συνοµιλίας β) υπογραµµίζουν τη συµβολή κάθε µαθητή και µαθήτριας στη διαµόρφωσή του, αφού τα παιδιά που συνεργάζονταν αφήνουν πάνω του, τα ίχνη της σκέψης τους γ) είναι συνεργατικά δηµιουργήµατα, αφού µετασχηµατίζουν είτε ασύνδετα µεταξύ τους στοιχεία (καρτελάκια ή εικόνες) είτε διαφορετικές παρατηρήσεις των µαθητών-συνοµιλητών συνοµιλητών, σε κάτι νέο (µια εποπτεία-τέχνηµα τέχνηµα) που έχει νόηµα για τα παιδιά της οµάδας δ) αποτελούν για τον εκπαιδευτικό ένα εργαλείο αξιολόγησης της σκέψης των µαθητών και αυτοαξιολόγησης της δικής του παιδαγωγικής σκέψης, αφού τον βοηθούν να οργανώσει καλύτερα την επόµενη συνάντησή του µε τα παιδιά [1] Σχίζα, Φλαγαΐτη,, 2005 14

3 ο τρίωρο ολοµέλειας ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΟ-ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ, ΠΗΓΩΝ ΈΡΕΥΝΑΣ, ΜΕΘΟ ΩΝ ΈΡΕΥΝΑΣ, ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΈΡΕΥΝΑΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΥΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΟΥ ΣΤΙΣ ΟΜΑ ΕΣ σύµφωνα µε τα τέσσερα εναλλακτικά σχήµατα ή παραλλαγή τους Χρονοπρογραµµατισµός; 1o Φύλλο ηµερολογίου οµάδας(βλ βλ. ιαφ. 35) 15

Β. εύτερη Φάση: Προγραµµατισµός και Προετοιµασία της Ερευνητικής Οµάδας Eξειδίκευση του αρχικού προγραµµατισµού από την οµάδα Υποερωτήµατα µεθοδολογικά εργαλεία, και διαδικασίες, αναλυτικός χρονικός προγραµµατισµός(βλ βλ. διαφάνεια 40) ανά εβδοµάδα για τα µέλη, υποοµάδες και ολοµέλεια Υποβολή προγραµµατισµού για έγκριση και ανατροφοδότηση από οµάδα καθηγητών 16

Β φάση συνέχεια :Επιλογές πηγών και ερευνητικών εργαλείων για τη συλλογή δεδοµένων Πηγές πρωτογενείς: Πχ. αρχειακό υλικό, βάσεις στατιστικών δεδοµένων, µουσεία, οι δηµοσκοπήσεις, οι συνεντεύξεις µε κατάλληλα πρόσωπα, τα εργαστηριακά πειράµατα, οι κατασκευές, οι καλλιτεχνικές συνθέσεις και τα τεχνουργήµατα, παλιότερα και σύγχρονα. Πηγές δευτερογενείς : άρθρα, βιβλία επιστηµονικά και λογοτεχνικά, δηµοσιογραφικά κείµενα και διαδικτυακές βάσεις δεδοµένων, που δηµιουργούν πλαίσια προβληµατισµού, αντιπαραθέσεων και στοχασµού. Εργαλεία έρευνας :τα ερωτηµατολόγια, τις κλείδες παρατήρησης, τις κλείδες ανάλυσης περιεχοµένου, τα τεστ, τους οδηγούς ηµιδοµηµένης συνέντευξης, κλπ. Αξιοποίηση(συνειδητά συνειδητά) ανοµοιογενών ερευνητικών σχηµάτων, τα οποία να συνδυάζουν τις ποιοτικές µεθόδους και τεχνικές(τα τα ηµερολόγια, τις οπτικο-ακουστικές καταγραφές, κ.α.)..). µε τεχνικές που µπορούν να οδηγήσουν σε ποσοτικοποιήσεις των δεδοµένων µας(την παρατήρηση, το ερωτηµατολόγιο κ.α.).) 17

Καταµερισµός έργου σε υποοµάδες Βήµατα για τη διερεύνηση κάθε διάστασης του θέµατος σε οµάδες (1) Ερευνητικό ερώτηµα (2) Αναζήτηση πληροφοριών για την καλύτερη κατανόηση του ερωτήµατος, προγραµµατισµός έργου οµάδας (διαφ.. 38) (3) ραστηριότητες συλλογής ερευνητικών δεδοµένων και επεξεργασίας τους προς απάντηση του ερευνητικού ερωτήµατος, (4) Συµπέρασµα διερεύνησης και συσχέτισή του µε ερευνητικό ερώτηµα και (5) Κριτική αποτίµηση του συµπεράσµατος µε επιστηµονικά, κοινωνικο-πολιτικά και ηθικά κριτήρια. 18

Για την προετοιµασία αναγκαία η βαθιά κατανόηση των ικανών γνώσεων επί του θέµατος. οι εµπλεκόµενοι στις Ερευνητικές Εργασίες εκπαιδευτικοί πρέπει να βοηθούν τους µαθητές µε µια προτεινόµενη αρχική βιβλιογραφία και κατὀπιν να τους ενισχύουν στην αναζήτηση πηγών και ευρύτερης βιβλιογραφίας: σχολικά βιβλία διαφορετικών µαθηµάτων, βιβλία που διαθέτει το σχολείο, οι δηµοτικές βιβλιοθήκες και διάφοροι τοπικοί φορείς, περιοδικά και αφιερώµατα και, βεβαίως, τις βάσεις δεδοµένων του διαδικτύου και τα αναρτηµένα στην πύλη του Υπουργείου Παιδείας λογισµικά και άλλα υλικά. Να τους καθοδηγούν στην αναζήτηση των πληροφοριών µε την εκπόνηση φύλλων εργασίας 19

Γ. Τρίτη Φάση: Υλοποίηση ράσεων από Υποοµάδες για Συλλογή εδοµένων Μεγάλο µέρος ή και ολόκληρη η αναζήτηση και συλλογή των δεδοµένων γίνεται εντός της τάξης αν και µπορεί, να επεκταθεί και εκτός ωρών λειτουργίας του σχολείου κυρίως σε ό,τι αφορά στην ατοµικά χρεωµένη εργασία των µελών της κάθε οµάδας. το όλο κλίµα πρέπει να τονίζει τις προσωπικές δυνατότητες ενδυνάµωσης της συλλογικής δράσης, αλλά και τις προσωπικές ευθύνες κάθε µέλους έναντι της οµάδας και τις επιπτώσεις της ατοµικής ολιγωρίας στο τελικό αποτέλεσµα της συλλογής δράσης. (Προσωπικό ηµερολόγιο /ατοµικός φάκελος) (Ηµερολόγιο Οµάδας/φάκελος οµάδας) 20

. Τετάρτη Φάση: Επεξεργασία εδοµένων από τις Οµάδες εντός Τάξης Ηεπεξεργασία των δεδοµένων και, κυρίως, ησύνθεση των συµπερασµάτων γίνεται εντός της τάξης για διασφάλιση : της γνησιότητας της οµαδικής εργασίας και της ενεργούς συµµετοχής όλων των µελών, Στις οµάδες πάντα υπάρχει ο κίνδυνος οι«δυνατοί» µαθητές να διεκπεραιώνουν τις εργασίες της οµάδας χωρίς την ουσιαστική συµµετοχή των «αδύνατων» µαθητών, που είτε αντιγράφουν είτε άκριτα συµφωνούν. Για το λόγο αυτό πρέπει ο εκπαιδευτικός : να παρακολουθεί συνεχώς την εργασία των οµάδων, να επισηµαίνει ότι η αξιολόγηση του έργου της οµάδας θα στηρίζεται και στις επιδόσεις των «αδύνατων» µαθητών, να επιµερίσει πιθανόν το υλικό δίνοντας το καταλληλότερο στον «αδύνατο», να αναθέτει στους µαθητές ρόλους(βλ βλ. διαφάνεια 42) βασικούς για τη λειτουργία της οµάδας. 21

4ο - 9ο ΤΡΙΩΡΟ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Ε ΟΜΕΝΩΝ στις ΟΜΑ ΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΙΑΛΛΕΙΜΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΑΝΑΤΡΟΦΟ ΟΤΗΣΗΣ(βλ βλ. διαφάνεια 39) Οµάδων/Ολοµέλειας Ολοµέλειας ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΙΣ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ, ΚΡΙΤΙΚΗ 22

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΟΜΑΔΑΣ Ερευνητική Δραστηριότητα Ηµεροµηνία Σύντοµη Παρουσίαση της Ερευνητικής ραστηριότητας Φύλλο αριθµ.. Οµάδα.././..... Ερωτήµατα/Προβληµατισµοί.. Ντοκουµέντα/Μαρτυρίες.. Μέθοδος/Εργαλεία Έρευνας.. Απολογισµός/Συµπεράσµατα.. 23

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΟΜΑΔΑΣ Απολογισμός Ερευνητικής Δραστηριότητας ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ Εργασία για. Ποιος έκανε κάτι ιδιαίτερο; Χώρος Απολογισµός Τι µας δυσκόλεψε Τι µας άρεσε Τι µας ενθουσίασε Παρατηρήσεις ή παραινέσεις των εκπαιδευτικών (Προαιρετικές).. Περιγραφή της ιαδικασίας Ο Μιχάλης.., Η Κατερίνα, Ο.., Η.., Τάξη, Αίθουσα Η/Υ....... ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ 24

10ο ΤΡΙΩΡΟ Ολοµέλεια ΙΑΤΥΠΩΣΗ και ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ των ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ AΡΧΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ, ΚΡΙΤΙΚΗ, ΤΕΛΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ε. Πέµπτη Φάση: Επιλογή από Οµάδα Τρόπων Αναπαράστασης Νέων Γνώσεων (α) ο γραπτός και προφορικός λόγος στις ποικίλες του µορφές, όπως είναι οι γραπτές εκθέσεις επιστηµονικής µορφής, οι προφορικές εισηγήσεις µε χρήση powerpoint ή άλλου µέσου, οι διαλεκτικές αντιπαραθέσεις, οι αφίσες, οι συζητήσεις, τα θεατρικά κείµενα, τα ποιήµατα, τα πόστερ, οι διαφηµίσεις, οι επιστολές, οι βιβλιοπαρουσιάσεις, οι περιλήψεις, οι οδηγίες, οι συνταγές, οι προσκλήσεις, οι αφηγήσεις, οι συνεντεύξεις τα ηµερολόγια, τα σταυρόλεξα Εναλλακτικοί τρόποι παρουσίασης, (β) οι εικόνες, οι γραφικές αναπαραστάσεις, διαφάνειες, διαφηµίσεις (γ) οι κινούµενες εικόνες µε ήχο, τα φιλµ, (δ) οι δρώµενα κάθε µορφής, οι χοροί, (ε) οι εικαστικές εκφράσεις γλυπτικής και ζωγραφικής, (στ) οι ψηφιακές προσοµοιώσεις, (ζ) οι κατασκευές κάθε µορφής (η) οι πρακτικές παρεµβάσεις σε χώρους και κοινωνικέςκαταστάσεις. 26

Αρχιτεκτονική της Ερευνητικής Εργασίας Δομή της Έρευνας ΈΡΕΥΝΑ Α. Εισαγωγή στοπρόβλημα, «Μακροσκοπική» Επισκόπηση Β. Διαμόρφωση «Πλαισίων Γ. Στ. Ε. Δ. Οργάνωση Κριτική, Τελική Θέματα Προβληματισμού, της προς Σύνθεση Αυτοκριτική ερευνητικής (Δραστηριότητες) Συζήτηση των Συμπερασμάτων διαδικασίας Προσέγγιση Ζ.Δυσκολίες, Προοπτικές, Δράσεις Α. Εισαγωγή στο Πρόβλημα, «Μακροσκοπική» Επισκόπηση Β. Διαμόρφωση «ΠλαισίωνΠροβληματισμού», (Δραστηριότητες) Γ. Οργάνωση της ερευνητικής διαδικασίας Δ. Τελική Σύνθεση των Συμπερασμάτων Ε. Κριτική, Αυτοκριτική Προσέγγιση Στ. Θέματα προς Συζήτηση Ζ.Δυσκολίες, Προοπτικές, Δράσεις Η. Βιβλιογραφία πηγές Θ. Π:αράρτηµα 27

Στ. Έκτη Φάση: Προκαταρτική Παρουσίαση Εργασιών στην Ολοµέλεια Τµήµατος Οι οµάδες Αναζητούν και δοκιµαστικά αξιοποιούν εναλλακτικούς τρόπους παρουσίασης θέµατος, σκοπού, κεντρικών ερωτηµάτων, διαδικασιών συλλογής και επεξεργασίας των δεδοµένων και των συµπερασµάτων τους και της κριτικής ανάλυσης των κοινωνικο-ηθικών ζητηµάτων που αγγίζει η έρευνά τους. Πειραµατίζονται µε εναλλακτικούς τρόπους παρουσίασης (π.χ. blogs, ιστοσελίδες, δραµατοποίηση) 28

Ζ. Έβδοµη Φάση: ιαµόρφωση Κοινού Φακέλου της Ερευνητικής Εργασίας Φάκελος αποτελείται από: (α) την Ερευνητική Έκθεση έκτασης µέχρι 8.000 λέξεων για τις τετραµελείς οµάδες, (β) το τέχνηµα ή/και την κοινωνική δράση που επέλεξε η οµάδα ως έκφραση και ως απόρροια της έρευνάς της και (γ) τα συνοδευτικά υλικά που κρίνει η οµάδα ότι είναι αναγκαία συµπληρώµατα της ερευνητικής έκθεσης και του τεχνήµατος. 29

Η. Όγδοη Φάση: Συνοπτική Παρουσίαση Εργασίας στο τµήµα ενδιαφέροντος, Πολυτροπικά /συνδυαστικά µέσα παρουσίασης εικόνων, σχηµάτων, κίνησης, ήχου µε τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας. Μετά τις παρουσιάσεις σύντοµη συζήτηση µε ερωτήσεις από το κοινό (εκπαιδευτικούς και συµµαθητές), απαντήσεις, επισηµάνσεις, διευκρινίσεις, εξηγήσεις, που θα προσφέρουν στα µέλη κάθε οµάδας την ευκαιρία να µιλήσουν για τη δουλειά τους και τις δυσκολίες της, για τη σηµασία που είχε για τους ίδιους, για τις σχέσεις που δηµιουργήθηκαν, για τα βήµατα της έρευνας που βίωσαν και, εντέλει, για το ίδιο το θέµα που διερεύνησαν, ανασυνθέτοντας δηµιουργικά τις διαστάσεις του. 30

11ο - 12ο ΤΡΙΩΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ- ΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ, ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ, ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ-ΦΑΚΕΛΩΝ ΟΜΑ ΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Θ. Ένατη Φάση: Αξιολόγηση Οµαδικής Εργασίας και Ατοµικής Συµβολής Μελών Ο εκπαιδευτικός αξιοποιεί τις Κλίµακες των ιαβαθµισµένων Κριτηρίων Αξιολόγησης και βαθµολογεί τον φάκελο της οµάδας και το ηµερολόγιο της οµάδας για τον οµαδικό βαθµό. Εξετάζει το περιεχόµενο του προσωπικού ηµερολογίου και του ατοµικού φακέλου, και της εργασίας στην τάξη και βαθµολογεί τα µέλη της οµάδας ατοµικά Αξιοποιεί επίσης τα φύλλα αλληλοαξιολόγησης(βλ βλ. διαφάνεια 43) και αυτοαξιολόγησης(βλ βλ. διαφ.. 34 & 44)των µαθητών τόσο σε θέµατα συνεργασίας όσο και σε θέµατα προώθησης του έργου Συµβουλεύεται το δικό του ηµερολόγιο-καθηγητή καθηγητή(βλ. διαφάνεια 41) 32 Συνεργάζεται µε τον Συνεργάτη καθηγητή

13ο Τρίωρο ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΜΑ ΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΌ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΟΜΑ ΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΩΝ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΜΕΛΩΝ ΑΛΛΗΛΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ(βλ βλ. διαφάνεια 45) ΟΜΑ ΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΜΕΛΩΝ εν µένει πλέον να γίνει παρά η ανάρτηση των εργασιών των µαθητών (βλ. Χρήσιµες ηλεκτρονικές διευθύνσεις)

Ανάρτηση εργασιών : Χρήσιµες ηλεκτρονικές διευθύνσεις Αποθετήριο ερευνητικών εργασιών ωρεάν φιλοξενία wiki και blog µε εξειδικευµένες δυνατότητες που διευκολύνουν το project όπως : * Προγραµµατισµός Εργασιών οµάδας * ιαχείριση δικαιωµάτων των µαθητών * Στατιστικά χρήσης από τους µαθητές http://www.ereunitikesergasies.gr/ Αυτοµατοποιηµένη σχολική ιστοσελίδα για την ανάρτησητωνερευνητικώνεργασιών. http://www.sch.gr/192-simantikaa/2215-2012-01-31-08-16- 33 Πληροφορίες και οδηγίες : http://www.sch.gr/2183-joomla-15 Επικοινωνία για οποιαδήποτε πρόταση, απορία ή διευκρίνιση. Στο http://helpdesk.sch.gr Email: webhost@sch.gr Τηλέφωνο: 801-11-801-81 (αστική χρέωση)

Προσωπικό Ημερολόγιο ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΟΜΑ ΕΣ Ονοµατεπώνυµο Ηµεροµηνία:../../.. Με ποιο τρόπο βοήθησες την οµάδα σου και τους συµµαθητές σου Ποιος βοήθησε εσένα ή άλλα παιδιά της οµάδας και µε ποιο τρόπο Τι σκοπεύεις να κάνεις, για να βοηθήσεις την οµάδα, από εδώ και πέρα Τι περιµένεις από τους άλλους να κάνουν, για να βοηθήσουν την οµάδα από εδώ και πέρα........... 35

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΟΜΑΔΑΣ Προβληματική / /12 ΟΜΑ Α ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ.. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ... ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ... ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΕ ΙΑ... ΜΕΘΟ ΟΙ, ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ 36

Προσωπικό Ημερολόγιο ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ Χώρος (αίθ Η/Υ, ΒΙΒΛ) ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ.. Ονοµατεπώνυµο. Ηµεροµηνία Εργασία για. Απολογισµός Τι µε δυσκόλεψε Τι µουάρεσε Τι µε ενθουσίασε Παρατηρήσεις ή παραινέσεις των εκπαιδευτικών (Προαιρετικό).././.... Περιγραφή της ιαδικασίας.....

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Προβληματική.././.. ΘΕΜΑ Σύντοµη Παρουσίαση της Προβληµατικής ΦΥΛΛΟ 1ο.... Ερευνητικά Ερωτήµατα Πλαίσια Αναφοράς / Πτυχές της Προβληµατικής Γνωστικά Πεδία Μέθοδοι/Ερευνητικά Εργαλεία

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΟΜΑΔΑΣ Προγραμματισμός / /12 Φύλλο Οµάδα. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ Εργασία για. Μοίρασµα εργασίας ηµιουργία.. Έρευνα για... Σύνταξη.. Παρατήρηση... Ποιος θα κάνει «τι». Προγραµµατισµός (αίθουσες, συναντήσεις, προσκλήσεις κ.α.).) Ενδεχόµενη βοήθεια Μέσα και υλικά Αίθουσα Η/Υ Άδεια εξόδου. Άλλοι Εκπαιδευτικοί, Ειδικοί Επιστήµονες, Ερευνητές, Πρόσωπα της πράξης Φορείς Φωτοτυπίες, εικονίδια, projector, camera 39

40

Παράδειγµα χρονοπρογραµµατισµού εργασίας για graffiti 41

Ηµερολόγιο καθηγητή : Περιεχόµενο Καταµερισµός εργασιών µε συνεργάτη καθηγητή Προγραµµατισµός εργασίας ΤΕ και επιµέρους οµάδων Προγραµµατισµός ράσεων, χρήσης εργαστηρίων, ενεργειών οργάνωσης κ.ά. Καταγραφή εργασιών οµάδων & ατόµων Καταγραφή Εξόδων µαθητών /επισκέψεων / προσκεκληµένων οµιλητών Συνοπτικών συµπερασµάτων ολοµελείας ενηµέρωσης Προτάσεων δικών του ή συνεργάτη καθηγητή για αναθεώρηση εργασιών ή δραστηριοτήτων 42

Ενδεικτικοί ρόλοι /αρµοδιότητες µελών οµάδας Yπεύθυνος εργασίας-διαµεσολαβητής Συντονιστής συζήτησης Ακαδηµαϊκός βοηθός των µελών της οµάδας Γραµµατέας Αναγνώστης παρουσιαστής ( reporter) Κάθε ρόλος έχει καθορισµένες αρµοδιότητες (βλ.φωτοτυπία), καταγεγραµµένες και γνωστές σε κάθε µέλος της οµάδας. Τους ρόλους αυτούς καλό είναι να τους αναλαµβάνουν όλοι εκ περιτροπής. 43

ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτοµία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος. Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕ Β, 2011)

ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτοµία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος. Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕ Β, 2011)

ΤΙΚΑΝΑΜΕ, ΤΙΜΑΘΑΜΕ, ΤΙ ΝΙΩΣΑΜΕ......... 46