Με τη βιωµατική, οµαδο-συνεργατική και διερευνητική διδασκαλία µάθηση¹:

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Με τη βιωµατική, οµαδο-συνεργατική και διερευνητική διδασκαλία µάθηση¹:"

Ζηναις Κουντουριώτης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ερευνητικές Εργασίες (Ε.Ε.) Εφαρµογή Ερευνητικής Εργασίας - Μεθοδολογία Προετοιµασία Υλοποίηση - Παρουσίαση ρ. ΖήσηςΑγγελίδης Σχολικός Σύµβουλος Πηγές: α) Η καινοτοµία των Ερευνητικών εργασιών στο Λύκειο. Ηλ. Ματσαγγούρας, Ν, Σχίζα κ.α. ΟΕ Β Αθήνα 2011 β) Ζ. Αγγελίδης, Ν. Σχίζα κ.α. «τα κινητά στη ζωή µας» ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού 2008 γ) internet

2 Στάδια εξέλιξης Ε.Ε. 1. Προετοιµασία 2. Υλοποίηση 3. Παρουσίαση 4. Αξιολόγηση 1. Προετοιµασία: Να δώσω την ταυτότητα της Ερ. Εργασίας (µελέτη για το αντικείµενο) α. Φιλοσοφία: - να γεφυρώσω τους διδακτικούς µου στόχους (µάθηµα-αντικείµενο / καθηµερινότητα) - να λάβω υπόψη µου πολλές και πολυεπίπεδες συνιστώσες

3 - Να υιοθετήσω διδακτικές προσεγγίσεις, µεθόδους και τεχνικές για να ασκούνται οι µαθ/τριες ευχάριστα και δηµιουργικά - Να θεµελιώσω το διάλογο και τη διαβούλευση στη διδασκαλία µάθηση - Να οργανώσω και να εφαρµόσω ως δάσκαλος / εκπαιδευτικός τις παιδαγωγικές µου ενέργειες: ``βιωµατικά`` διότι α) ακουµπούν το περιεχόµενο και τους στόχους του αναλυτικού προγράµµατος β) στις όψεις της καθηµερινής ζωής των µαθητών γ) στις βιωµένες εµπειρίες τους

4 ``οµαδο συνεργατικά``: διότι κάθε γνώση, σκέψη, βίωµα και εµπειρία τίθεται σε διάλογο και διαβούλευση σε µικρές οµάδες και στην ολοµέλεια ``διερευνητικά`` διότι αξιοποιώ ερευνητικές διαδικασίες και τεχνικές που ακολουθούν οι εµπλεκόµενοι επιστηµονικοί κλάδοι ΜΑΘΗΤΕΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ άτοµα άτοµα άτοµα

5 Με τη βιωµατική, οµαδο-συνεργατική και διερευνητική διδασκαλία µάθηση¹: Αναδύονται νέα αντικείµενα διαλόγου, νέα νοήµατα καινέεςιδέες, εντοπίζονταιδιαφοροποιήσεις, προκύπτουν αντιπαραθέσεις, επιχειρούνται συνθέσεις Καιέτσι: Αναπτύσσεται ο κριτικός και αυτοκριτικός στοχασµός των εφήβων Ενεργοποιείται η συµµετοχή τους στο δηµόσιο βίο µε συνειδητάεπεξεργασµένεςπροτάσεις, δεσµεύσεις, συνεργασίες, διεκδικήσεις 1. Ματσαγγούρας 200,2004. Σχίζα 2011

6 για το εγχείρηµα στη σκέψη µας έχουµε 3 παιδαγωγικές αρχές 1. ιερευνητική Προσέγγιση της Μάθησης (.Π.Μ.) 2. ιεπιστηµονική Συνεργασία των Εκπ/κών 3. Οµαδική Συνεργασία των Μαθητών

7 1. ιερευνητική Π.Μ Μορφές: Ελεγχόµενη Φθίνουσα, Ακαθοδήγητη 2. ιεπιστηµονική Σ.Ε Η παιδ. αρχή: ιαπλέκει εµπλέκει τους µαθητές σε διαδικασίες διερεύνησης του φυσικού & κοινωνικού κόσµου. Γνώση κατανόηση της λειτουργίας του συστήµατος, γνωστικο-µεθοδολογικές ικανότητες Σφαιρική κατανόηση του κοινωνικού & φυσικού κόσµου, αλληλεπίδραση των δύο κόσµων. Πως είναι οι κόσµοι οργανωµένοι, πως αλλάζουν, πως αλληλοσυσχετίζονται, πως αναπαριστούµε και εκφράζουµε τη γνώση και την εµπειρία µας για τους δύο κόσµους; Επιστήµη, Τέχνη, Τεχνολογία, Ηθική. 3. Οµαδική Σ. Μ Μετατόπιση της µαθησιακής διαδικασίας από δασκαλο-µαθητική σε δια-µαθητική

8 Οι αρχές εφαρµοζόµενες..αλλάζουν τους διδακτικούς ρόλους των εκπαιδευτικών τους µαθησιακούς ρόλους των µαθητών καθιερώνουν νέες εκπαιδευτικές πρακτικές διερεύνησης και συνεργασίας δίνουν µια νέα πολιτισµική διάσταση στη σχολική πραγµατικότητα που ενθαρρύνει την πρωτοβουλία επιλογή πειραµατισµό ατοµική/οµαδική ευθύνη

9 Οι Ερευνητικές Εργασίες δίνουν τις δυνατότητες και στους Εκπαιδευτικούς να αναχθούν σε «αυτοδιαχειριζόµενους δασκάλους»και να αποκτήσουν δικαίωµα «επιλογής» θεµάτων & δραστηριοτήτων να αξιοποιήσουν όλα τα θετικά στοιχεία που διακρίνουν τη διδακτική τους φυσιογνωµία και προκύπτουναπότην ιδιαίτερηκατάρτισήτους, τηνεπαγγελµατικήήερευνητικήτους εµπειρία, τα βιώµατα και την εξειδίκευσή τους.

10 να υπερκεράσουν τη «µοναξιά» διδάσκοντος να απεγκλωβιστούν από τα στενά όρια της επιστήµης τους, εγκαινιάζοντας δηµιουργικό διάλογο µε τους συναδέλφους να νοιώσουν τη βαθιά ικανοποίηση του «παιδαγωγού» που δηµιουργεί µια νέα πτυχή στη σχολική ζωή και ανοίγει τα παράθυρα τηςσκέψηςτωνπαιδιώνσενέα µονοπάτια, µε πλήρη συνείδηση, ότι η παιδεία είναι ένα βαθειά ανθρώπινο και µεγάλο γεγονός

11 1 η Ενότητα: Προετοιµασία των εκπαιδευτικών Βήµατα για την παρουσίαση στη συνεδρία του συλλόγου ιδασκόντων Εγκ /Γ

12 Οι εκπ/κοί θα χρειαστεί να: 1. Αναζητήσουν ένα/µία συνάδελφο για σχεδιασµό, συντονισµό, υποστήριξη, αξιολόγηση µιας από τις Ε.Ε. 2. Συναποφασίσουν για τα θέµατα που θα προτείνουν, 3. Συντάξουν την «προβληµατική» των θεµάτων τους, όπου θα περιλαµβάνονται οι επί µέρους πτυχές της, οι µέθοδοι και τα ερευνητικά εργαλεία

13 4. Παρουσιάσουν την προβληµατική των θεµάτων α) στο Σ.. β) στους µαθητές, οι οποίοι θα επιλέξουν εκείνο που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητές τους.

14 Τι είναι & τι µας συνιστά µια «προβληµατική»! 1. Ο τρόπος ή η συλλογιστική που χρησιµοποιεί κάποιος για να θέσει ή να προσεγγίσει ένα θέµα¹. 2. Ένα πλαίσιο ερωτηµάτων ή συλλογισµών που προσφέρεται για συζήτηση και αφορά σε πεδία των οποίων η ύπαρξη, η αλήθεια, η σιγουριά ή η επιτυχία είναι αµφιλεγόµενες, υποθετικές, αβέβαιες, διφορούµενες². 1. Λεξικό της κοινής Νεοελληνικής, ΑΠΘ, ινστιτούτο Ν.Σ. Ίδρυµα Τριανταφυλλίδη 2. Le Grand Robert de la langue française. Deuxième édition. Dictionnaires Le Robert, 1992, (Vol.7, p 784)

15 η προβληµατική α. Αποκαλύπτει τη σηµασία του θέµατος β. Φωτίζει τις πτυχές του θέµατος και υποστηρίζει τη σύνθεσή τους γ. Προσανατολίζει την ερευνητική διαδικασία δ. Επιτρέπει την ανεύρεση και την επιλογή δεδοµένων ή µαρτυριών

16 Για να συγκροτήσουµε µια «δοµηµένη» προβληµατική προϋποθέτει δύο βασικές ενέργειες από την πλευρά των εκπαιδευτικών 1. Να οριοθετήσουµε το θέµα, µέσω των ερευνητικών ερωτηµάτων, ώστε να εντοπίσουµε τις βασικές του πτυχές (και τα πιθανά ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες των µαθητών) 2. Να αποτυπώσουµε σχηµατικά τις διασυνδέσεις των πτυχών του έτσι ώστε να αναδεικνύεται η πορεία που θα οδηγήσει από τα µέρη στο «όλο»

17 Αυτές οι ενέργειες θα επαναληφθούν από τους µαθητές ώστε: α. Να σηµατοδοτηθούν από τις δικές τους προϋπάρχουσες γνώσεις, εµπειρίες, σκέψεις και προβληµατισµούς β. Να δροµολογηθεί το εγχείρηµα της ερευνητικής εργασίας µεθοδικά και συνειδητά και µε την πλήρη συµµετοχή των µαθητών. γ. Να ιαγραφεί το πλαίσιο συνεργασίας εκπ/κών µαθητών, µαθητών - µαθητών

18 ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ: «η παραγωγή κερασιών στον τόπο µου» 1 η Πρόταση: Χωρίς πλαίσια αναφοράς

19 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ του θέµατος Η οριοθέτηση του θέµατος γίνεται µέσω ανοιχτών ερωτηµάτων του τύπου: «τι θα σας ενδιέφερε να διερευνήσετε σε σχέση µε το θέµα;», «ποιες σκέψεις κάνετε γύρω από το θέµα;», «ποιοι είναι οι προβληµατισµοί σας και στάση σας αναφορικά µε το θέµα;»

20 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΣΧΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ Η σχηµατική αποτύπωση του θέµατος προϋποθέτει την ένταξη των λέξεων-κλειδιών σε σύνολα και το µετασχηµατισµό τους σε ερευνητικά ερωτήµατα, ώστε: α) να γίνουν διακριτές οι επιµέρους πτυχές του θέµατος (υποθέµατα), β) να αναδυθεί η µεταξύ τους σχέση και, µέσω αυτών, γ) να προκύψει η προβληµατική του.

21 Τα ανοιχτά, αυτά, ερωτήµατα απαντώνται µε λέξεις-κλειδιά, οι οποίες: α) Σηµατοδοτούν προϋπάρχουσες παρατηρήσεις, γνώσεις, εµπειρίες προβληµατισµούς, β) ηµιουργούν ένα πλήθος εννοιών, ασύνδετων µεταξύ τους, που ξεδιπλώνουν τα όρια µέσα στα οποία κινούνται σκέψεις και ενδιαφέροντα που αφορούν στο προς διερεύνηση θέµα.

22 Λέξεις κλειδιά βασικά ερωτήµατα από τις λέξεις κλειδιά από το σύνολο στα στο Σύνολο ερευνητικά ερωτήµατα από τα ερευν. ερωτ. στη Σχηµατική Αποτύπωση Ερευνητικά ερωτήµατα - Σχηµατική αποτύπωση - Γνωστικά Αντικείµενα

23 ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ: 2 η ΠΡΟΤΑΣΗ : ΜΕ ΠΛΑΙΣΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

24 1. ξεκινούν µε πλαίσιο αναφοράς τη ζωή των µαθητών, 2. συνεχίζουν µε πλαίσιο αναφοράς την πόλη των µαθητών, 3. προχωρούν µε πλαίσιο αναφοράς τα θεσµικά όργανα 4. ολοκληρώνονται µε πλαίσιο αναφοράς τις σύγχρονες αξίες,

25 ΠΛΑΙΣΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Α ΠΛΑΙΣΙΟ: τα κεράσια στην πόλη περιοχή µας ( 1 ερευνητική δραστηριότητα) Β ΠΛΑΙΣΙΟ: η πόλη, οι πολίτες, τα κεράσια (3 ερευνητικές δραστηριότητες) Γ ΠΛΑΙΣΙΟ: Γεωργία οικονοµία, εµπόριο, θεσµοί, από το τοπικό στο.. (3 ερευνητικ. δραστηριότητες) Γ 3 ΠΛΑΙΣΙΟ: Οι αξίες και οι αντιλήψεις µας για το προϊόν, τη διάθεση κτλ. (2 ερευνητικές δραστηριότητες)

26 A εµείς και τα τροχοφόρα Α1 είξτε µας πως µετακινείστε Κριτική Αυτοκριτική προσέγγιση 1 Κριτική της µεταφορικής λειτουργίας της πόλης 2 Αυτοκριτική των επιλογών µας 3 Ασκήσεις αστικότητας Β Η πόλη, οι πολίτες, τα τροχοφόρα Β1 Η µεταφορική λειτουργία της πόλης. Τα άλογα που µας µετακινούν Β2 Αστικά λεωφορεία και πολίτες Β3 Η ιστορία της πόλης µας σε τροχούς Γ η πολιτική γύρω από τα τροχοφόρα Γ1 Οι πολίτες µιλούν για τα Μ.Μ.Μ. Γ2 Κοινωνικές οικονοµικές συνιστώσες της µετακίνησης (πόλη) Γ3 Οι θεσµικοί συνοµιλητές

27 απότο 4 µέχρι καιτο - 10 (3/ωρο ωρο) ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Ε ΟΜΕΝΩΝ, ΑΛΛΗΛΟΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙΣ, ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ, ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ, ΚΡΙΤΙΚΗ, ΤΕΛΙΚΗ ΤΕΛΙΚΑ ΑΛΛΗΛΟΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

28 Παρουσίαση

29 Προς Αξιολόγηση Ερευνητική διαδικασία 30% Περιεχόµενο ερευνητικής διαδικασίας Γλώσσα και δοµή Παρουσίαση 20%

Σχετικά έγγραφα

Ερευνητικές Εργασίες (Ε.Ε.) 1 η Ενότητα Βήµατα για την παρουσίαση και υποστήριξη Ε.Ε. στο Σύλλογο ιδασκόντων Ζήσης Αγγελίδης zisisagg@hotmail.com Πηγές: α) Η καινοτοµία των Ερευνητικών εργασιών στο Λύκειο.