EΘΝΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ 2003-2005 Οκτώβριος 2003 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ µετά την Χάρτα Σύγκλισης: Συνέπεια στρατηγικής στόχευσης κειµένων πολιτικής
1. Το γενικό πλαίσιο πολιτικής προς την Σύγκλιση Στις 10 Σεπτεµβρίου 2003 Ο Πρωθυπουργός Κώστας Σηµίτης ανακοίνωσε την «Χάρτα της Σύγκλισης 2004-8». Το κείµενο αυτό, έκτασης 135 σελίδων, εκθέτει µια ολοκληρωµένη στρατηγική για να επιταχύνει την διαδικασία της πραγµατικής και κοινωνικής σύγκλισης της οικονοµίας και κοινωνίας της Ελλάδας προς τους εταίρους της στην ΕΕ. Η Ελληνική οικονοµία ήδη από το 1996 αναπτύσσεται ταχύτερα από τον κοινοτικό µέσο όρο. Το 2003 ο ρυθµός ανάπτυξης υπερβαίνει το 4% και είναι ο υψηλότερος στην ΕΕ. Με σκοπό την επίτευξη ενός ποιοτικού άλµατος στην τροχιά σύγκλισης, ο Χάρτης Σύγκλισης καθορίζει σαφείς, ποσοτικά προσδιορισµένους στόχους, αναλαµβάνει συγκεκριµένες δεσµεύσεις και επιλέγει στρατηγικές κατευθύνσεις. Αναλύεται σε σειρά τοµέων πολιτικής: απασχόληση, κοινωνική πολιτική, επιχειρηµατικότητα, ανταγωνιστικότητα, παιδεία και κοινωνία της γνώσης, υποδοµές µεταφορών και ενέργειας, το περιβάλλον, την ανάπτυξη της Υπαίθρου και την περιφερειακή ανάπτυξη, την δηµόσια διοίκηση και τις σχέσεις µε τον πολίτη. Με αυτόν τον τρόπο η Χάρτα επιτρέπει στην κοινωνική πολιτική και την πολιτική απασχόλησης να ενσωµατωθούν οργανικά στον σχεδιασµό της ανάπτυξης, αντί να αποτελούν µια οριακή αναζήτηση διορθώσεων εκ των υστέρων. Η Χάρτα συνεπώς ισοδυναµεί µε µια περιεκτική διατύπωση της συνεισφοράς της Ελλάδας στην συνολική στρατηγική της Λισσαβόνας για την Ανάπτυξη της Ευρώπης. Μέσα στο ευρύ πλαίσιο του µεταρρυθµιστικού προγράµµατος της Λισσαβόνας, εξηγεί τις πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην τόνωση της παραγωγικότητας και του δυναµικού ανάπτυξης της Ελληνικής οικονοµίας ώστε να δηµιουργούνται περισσότερες και καλύτερες δουλειές, να ενδυναµώνεται η κοινωνική συνοχή και να προστατεύεται το περιβάλλον. Για την επίτευξη του γενικού στόχου της σύγκλισης στην κοινωνική πολιτική και στην απασχόληση, διατίθενται µια σειρά από εργαλεία, που (πιθανώς) ανακοινώνονται ανεξάρτητα. Η διακριτή ηµεροµηνία ανακοίνωσης δεν θα έπρεπε να υποκρύπτει τους κοινούς τους στόχους, την κοινή τους προέλευση και την πολλαπλασιαστική τους συντονισµένη επίπτωση. Στο πλαίσιο της Ανοικτής Μεθόδου Συντονισµού της ΕΕ, τρία κείµενα-κλειδιά διαµορφώνουν την εικόνα της πολιτικής και υπεισέρχονται στην Χάρτα Σύγκλισης: Η Εθνική Έκθεση Στρατηγικής για τις Συντάξεις, του Σεπτεµβρίου του 2002. Το Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Κοινωνική Ένταξη, του Ιουλίου του 2003. Το Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Απασχόληση, του Οκτωβρίου του 2003. Το ΕΣ Εν αναφέρει ρητά (σελ 21): Η ολοκλήρωση του προγράµµατος ΕΛΛΑ Α 2004 δηµιουργεί τις προϋποθέσεις για νέα µέτρα που θα σχεδιαστούν στο πλαίσιο της Χάρτας πραγµατικής σύγκλισης, θα συµπεριληφθούν στον προϋπολογισµό του 2004 και θα αρχίσουν να υλοποιούνται από τις αρχές του 2004. 2
Οι νέες αυτές πρωτοβουλίες σχεδιάστηκαν για να πλαισιώσουν αυτές που ήδη αναφέρονται στο ΕΣ Εν ώστε να διευκολυνθεί η επίτευξη των 10 Εθνικών Κοινωνικών Στόχων. Τα «Νέα Μέτρα Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής» - «Το Πακέτο Κοινωνικών Πρωτοβουλιών» ή απλώς το «Κοινωνικό Πακέτο» - εξαγγέλθηκε από τον Πρωθυπουργό στις αρχές Σεπτεµβρίου 2003 στο πλαίσιο της ανακοίνωσης από την Θεσσαλονίκη των γενικών κατευθύνσεων της οικονοµικής πολιτικής του 2004. Το Κοινωνικό Πακέτο είναι, συνεπώς, το πρώτο βήµα στην υλοποίηση του Σχεδίου ράσης για την Ενταξη και αποτελεί ηµερολογιακά την πρώτη συνεισφορά στην συνολική Στρατηγική Σύγκλισης. Οι Εθνικοί Στόχοι για την πραγµατική σύγκλιση: ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΣ Απασχόλησης 2003 ΕΠΑΡΚΕΙΑ - ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ Έκθεση Στρατηγικής, 2002 Ν.3029/2002 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ιαρθρωτικά Μακροοικονοµική πολιτική ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ Χάρτα Σύγκλισης ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΕΣ Εν 2003-5 Κοινωνικό Πακέτο ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ Ε.Π. Κοινωνία της Πληροφορίας ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΟΧΗ 13 Περιφειακές Χάρτες Το κείµενο που ακολουθεί δίδει µια επισκόπηση των βασικών κειµένων µε έµφαση στην επίπτωσή τους στην κοινωνική συνοχή, µε στόχο την συµπλήρωση της εικόνας της στρατηγικής που προκύπτει από το ΕΣ Εν. 3
2. Η Χάρτα Σύγκλισης Ο υπότιτλος της Χάρτας είναι «Ανάπτυξη και Ευηµερία για όλους». Αναλύει ένα πρόγραµµα πραγµατικής σύγκλισης που περιλαµβάνει την χρήση ποσοτικών στόχων, συγκεκριµένων δεσµεύσεων και στρατηγικών επιλογών που απαιτούνται για την επαύξηση του παραγωγικού δυναµικού και την διατήρηση µιας αναπτυξιακής υπεροχής 2 3 µονάδων υπεράνω του µέσου όρου της ΕΕ για την περίοδο 2004-8. Ο Χάρτης θέτει µια σειρά συγκεκριµένων στόχων για το 2008, κατανεµηµένων σε δέκα «Μέτωπα Σύγκλισης». Μεταξύ άλλων: Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να αυξηθεί κατά 10 ποσοστιαίες µονάδες σε σχέση µε τον µέσο όρο της ΕΕ ως το 2008 Μείωση του συνολικού ποσοστού ανεργίας στο 7% µέχρι το 2006, στο 6% µέχρι το 2008. Μείωση του ποσοστού ανεργίας γυναικών κάτω του 10% µέχρι το 2006, στο 8% µέχρι το 2008. Μείωση του ποσοστού των ατόµων σε επισφάλεια µετά τις κοινωνικές µεταβιβάσεις στο µέσο όρο της ΕΕ µέχρι το 2008. Βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας και των αποδοχών στο 90% του µέσου όρου της ΕΕ µέχρι το 2008 Καµία Ελληνική περιφέρεια µε ΑΕΠ ανά κάτοικο κάτω από το 65% του µέσου όρου της ΕΕ ή µε ανεργία πάνω από 3 ποσοστιαίες µονάδες πάνω από το µέσο όρο της χώρας Η κοινωνική ένταξη αποτελεί το κύριο µέληµα των ακολούθων τριών ενοτήτων(«μετώπων Σύγκλισης»): 1. Αύξηση απασχόλησης και ενίσχυσης των εισοδηµάτων Μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 6% και της ανεργίας γυναικών στο 8%. Ένα συµβόλαιο ένταξης στην αγορά εργασίας µε στοχευµένες πολιτικές για την µείωση της ανεργίας στους νέους, στους µακροχρόνια ανέργους, στους ηλικιωµένους, στις γυναίκες, (επέκταση του δικτύου παιδικών σταθµών και την χορήγηση κουπονιών για την χρήση των υπηρεσιών τους, επιδότηση εισφορών για άνεργες µητέρες δύο παιδιών και άνω, επέκταση της προσφοράς µερικής απασχόλησης) ηµιουργία ικτύου Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης για εξατοµικευµένη στήριξη. των ανέργων, µερική απασχόληση στον κοινωνικό τοµέα, άρση των αντικινήτρων για την ανάπτυξη αγοράς µερικής απασχόλησης, επανεξέταση των περιορισµών στο ωράριο των καταστηµάτων, βελτιωµένη υγιεινή και ασφάλεια, διπλασιασµός της δαπάνης για ενεργές πολιτικές απασχόλησης και τη µείωση του µη µισθολογικού κόστους εργασίας. 2. Ευκαιρίες για όλους για περισσότερη κοινωνική συνοχή Ο βασικός στόχος είναι να µειωθεί η επισφάλεια στον µέσο όρο της ΕΕ ως το 2008. ιεύρυνση και εµβάθυνση του δικτύου αλληλεγγύης. δηλαδή ενός συστήµατος «στοχευµένων πολιτικών» που επικεντρώνονται στα τµήµατα του πληθυσµού µε πραγµατικές ανάγκες στη θέση γενικών παροχών αµφίβολου αποτελέσµατος. Αυτό περιλαµβάνει αυξήσεις στους χαµηλοσυνταξιούχους, προγράµµατα για τα άτοµα µε αναπηρίες, καταπολέµηση του αποκλεισµού µέσω του «ικτύου Αλληλεγγύης». Οι δράσεις αυτές θα χρηµατοδοτηθούν µε την αύξηση των δαπανών κοινωνικής προστασίας στο 30% του ΑΕΠ µέχρι το 2008. 4
Έµφαση στην στήριξη της οικογένειας µέσω κοινωνικής προστασίας και φορολογικών ρυθµίσεων. Εκσυγχρονισµός του συστήµατος συντάξεων µέσω της υλοποίησης των ρυθµίσεων της πρόσφατης ασφαλιστικής µεταρρύθµισης, µε τους διπλούς στόχους της επάρκειας και βιωσιµότητας των συντάξεων. Αυξηµένες δηµόσιες δαπάνες στην περίθαλψη από 2.7% του ΑΕΠ σε 4% του ΑΕΠ, συµπεριλαµβανόµενης αύξησης των επαγγελµατιών υγείας στα νοσοκοµεία, βελτιωµένη πρωτοβάθµια φροντίδα και κάλυψη όλου του πληθυσµού από το σύστηµα του οικογενειακού γιατρού. 5. Εκπαίδευση και µετάβαση στην κοινωνία της γνώσης Αύξηση των δηµοσίων δαπανών για την εκπαίδευση ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 5% µέχρι το 2008, δηµιουργία του σχολείου ελεύθερης επιλογής, ανάπτυξη της δια βίου µάθησης και ευκαιριών εκπαίδευσης για όλους (ως το 2008 δίκτυο Σχολείων εύτερης Ευκαιρίας σε κάθε νοµό, Ινστιτούτα ια Βίου Εκπαίδευσης στα Πανεπιστήµια), τάξεις υποδοχής, φροντιστηριακά τµήµατα, κέντρα εκπαίδευσης ενηλίκων. Τα υπόλοιπα επτά «Μέτωπα Σύγκλισης», είναι: 3. Τόνωση της επιχειρηµατικότητας, ενίσχυση των επενδύσεων 4. Εµπέδωση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας 6. Οικοδόµηση της νέας Ελλάδας µε σύγχρονες υποδοµές 7. Προστασία του περιβάλλοντος για βιώσιµη ανάπτυξη 8. Ισχυρές τοπικές κοινωνίες και ανάπτυξη της Υπαίθρου 9. Σύγχρονη διακυβέρνηση 10. ηµιουργία και συµµετοχή όλων στην ανάπτυξη. Πόροι για τις δράσεις της Χάρτας θα εξευρεθούν µέσω τριών «Μερισµάτων : 1. Του Μερίσµατος Ειρήνης, για την Παιδεία. Με την µείωση των εξοπλιστικών δαπανών από 4.5% σε 3% του ΑΕΠ ως το 2008 αυξάνονται οι δαπάνες για την παιδεία. 2. Του Μερίσµατος Σταθερότητας. Με την µείωση των τόκων για εξυπηρέτηση του χρέους (που υπολογίζεται σε 1,3% του ΑΕΠ), δηµιουργούνται πόροι για την αύξηση της χρηµατοδότησης της Υγείας από 2,7% στο 4% του ΑΕΠ. 3. Του «Μερίσµατος Εξυγίανσης» δηλαδή µειώσεων των φορολογικών συντελεστών µέσω της ανάπτυξης αλλά και της πάταξης της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Με τον τρόπο αυτό θα στηριχθεί η σταδιακή µείωση του µέγιστου φορολογικού συντελεστή από 40 ως το 35% και τον συντελεστή φορολογίας νοµικών προσώπων από 35% ως το 30%. 3. Το «Κοινωνικό Πακέτο» για το 2004 Το ΕΣ Εν 2003-5 δεσµεύει την Κυβέρνηση για νέα, προσθετικά, µέτρα κοινωνικής συνοχής. Τα µέτρα αυτά είναι αναγκαία για την επίτευξη των «Εθνικών Κοινωνικών Στόχων». Οι νέες πρωτοβουλίες εξαγγέλθηκαν, στις αρχές του Σεπτεµβρίου 2003, µε την µορφή του «Κοινωνικού Πακέτου» ταυτόχρονα µε τις βασικές κατευθύνσεις της δηµοσιονοµικής και οικονοµικής πολιτικής. Το Κοινωνικό Πακέτο, αν και ευρύτερο στην στόχευση, παίζει ένα ρόλο- κλειδί στην προώθηση των στόχων του Εθνικού Σχεδίου ράσης. Οι στρατηγικές επιλογές είναι 5
προδιαγράφονται ευκρινώς στο κείµενο του ΕΣ Εν που κατατέθηκε στην Κοινότητα τον Ιούλιο. ΟΙ βασικές του συνιστώσες είναι: A. Για τους αγρότες και την Ύπαιθρο Οι βασικές συντάξεις του ΟΓΑ (µε δικαιούχους αγρότες αλλά και τους ανασφάλιστους) αυξάνονται την 1/1/2004 κατά 30, στο ύψος των 200 in 1/1/2004. (13,9% αύξηση σε πραγµατικούς όρους). Ριζική µείωση του φόρου που πληρώνουν οι αγρότες στο πετρέλαια (κατά 224/ton) από τον Οκτώβριο 2003. Αύξηση της εξισωτικής αποζηµίωσης (αγρότες σε µειονεκτικές και ορεινές περιοχές) κατά 10%..Πλήρης απαλλαγή φόρου µεταβίβασης αγροτικής γης κληρονοµιά) για αγροτική χρήση, (αγορά, γονική παροχή, Β. Ενίσχυση χαµηλών εισοδηµάτων Το EKAΣ αυξάνεται κατά 22,1% in real terms ( 30) για να γίνει 140. Αναπροσαρµογή των ορίων εισοδήµατος. Αύξηση των επιδοµάτων για όλες τις κατηγορίες των Ατόµων µε Αναπηρία κατά 30 εκ. το 2004. Συνολική αύξηση ως το 2008 κατά 110 εκ..επιδοµατική στεγαστική πολιτική από τον ΟΕΚ: Στόχος τη διετία 2003 2004 να ωφεληθούν συνολικώς περίπου 120.000 πολίτες. Το 2004 διάθεση κατοικιών του Ολυµπιακού Χωριού, µετά τους Ολυµπιακούς Αγώνες. Γ. Ενίσχυση απασχόλησης Αύξηση επιδοµάτων ανεργίας κατά 10% ώστε να φθάσουν το 60% του Ηµεροµίσθιου ανειδίκευτου εργάτη από 1/1/2004. Κίνητρα στήριξης της γυναικείας απασχόλησης α) Επιδότηση εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών επί ένα έτος για άνεργες µητέρες δύο παιδιών και άνω. Προϋπόθεση, οι επιχειρήσεις που προσλαµβάνουν να µην έχουν προβεί σε απολύσεις κατά το τελευταίο εξάµηνο. β) Επιδότηση εργοδοτικών εισφορών για αντικατάσταση εργαζόµενης γυναίκας κατά την περίοδο κύησης και λοχείας από άλλη γυναίκα. γ) Για την αγρότισσα απαλλαγή από την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών επί ένα χρόνο µετά την γέννηση του δεύτερου παιδιού. Αυξηµένη κατά 50% επιδότηση ενοικίου για δύο χρόνια σε όσους ανέργους µετακινούνται και βρίσκουν απασχόληση σε άλλες περιοχές.. Στήριξη της Οικογένειας Οικογένεια µε παιδιά που σπουδάζουν σε άλλη πόλη της Ελλάδας: Ενίσχυση: 1.000 ετησίως ανά φοιτητή για το κόστος διαβίωσης από το νέο ακαδηµαϊκό έτος για τον προβλεπόµενο κύκλο σπουδών. Οικογένειες ανέργων που στέλνουν τα παιδιά τους σχολείο: Ενίσχυση : Εφάπαξ 150 για σχολικά είδη. Μέτρα για µονογονικές οικογένειες. E. Φορολογικά µέτρα ενίσχυσης επιχειρήσεων Μετρα στήριξης για περιπτώσεις υπερχρέωσης.. Φτηνότερο πετρέλαιο για µικροµεσαίες επιχειρήσεις και βιοµηχανία (κατά 125/τόνο). Απλοποίηση φορολογικών ελέγχων). ΣΤ. ιάφορα Εισοδηµατική πολιτική για τις συντάξεις και τους µισθούς. Μειώσεις στο τέλος ταξινόµησης ΙΧ και µοτοσυκλετών. Φορολογικές διευκολύνσεις για απόκτηση αυτοκινήτων από πολύτεκνους.. Το συνολικό δηµοσιονοµικό κόστος του «Κοινωνικού Πακέτου» υπολογίστηκε ως 2.36 δισ., εκ των οποίων περισσότερο από 1 δις. Χρηµατοδοτεί δράσεις άµεσα συνδεόµενες µε την κοινωνική ένταξη. 6
ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΗ ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΉ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ (εκ. ) Αριθµός Κόστος ικαιούχων I. ΑΓΡΟΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΞΗ ΥΠΑΙΘΡΟΥ 977.000 420 1. Αύξηση βασικών συντάξεων του ΟΓΑ κατά 30 µηνιαίως 837.000 350 2. Αύξηση 10% εξισωτικής αποζηµίωσης ορεινών και µειονεκτικών περιοχών 140.000 10 3. απάνες φοροαπαλλαγών αγροτών, εκκλησίας κλπ. 50 4.Αυξηµένες αµοιβές στελεχών που υπηρετούν σε δυσπρόσιτες ορεινές ή αποµονωµένες νησιωτικές περιοχές 10 II. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΧΑΜΗΛΩΝ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΩΝ 525.000 340 1. Αύξηση του ΕΚΑΣ κατά 30 το µήνα 380.000 160 2. Αύξηση επιδοµάτων Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες (ΑΜΕΑ) 145.000 30 3. Χρηµατοδότηση νέων κοινωνικών δράσεων για τους εργαζόµενους (µέσω ΟΑΕ, ΟΕΚ, Εργατικής Εστίας) 150 III. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΑΣΦΑΛ. ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 25.000 370 1. Αύξηση επιδόµατος ανεργίας κατά 10% 60 2. Προσλήψεις προσωπικού µερικής απασχόλησης στο δηµόσιο 25.000 80 3. Κίνητρα απασχόλησης γυναικών 60 4. Εισοδηµατική πολιτική συντάξεων 170 IV. ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 150.000 65 1. Ενίσχυση φοιτητών που σπουδάζουν σε άλλη πόλη της Ελλάδας 50.000 50 2. Ενίσχυση ανέργων οικογενειών µε παιδιά 100.000 15 V. ΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ 865 1.Αύξηση αµοιβών στην ηµόσια ιοίκηση και στον ευρύτερο ηµόσιο Τοµέα 685 2. Αύξηση Συντάξεων ηµοσίου 180 VI ΙΑΦΟΡΑ 300 1. Φθηνότερο πετρέλαιο για τους αγρότες 90 2. '' '' για τις επιχειρήσεις 70 3. Μείωση τελών αυτοκινήτων και µοτοσυκλετών 90 4. Κατάργηση φορολογικών προστίµων και λοιπές ρυθµίσεις 50 ΣΥΝΟΛΟ 2.360 Πηγή: Υπουργείο Οικονοµίας Προσοµοιώσεις των αναδιανεµητικών επιπτώσεων των µέτρων έγιναν µε βάση στοιχεία της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισµών του 1999. Οι υπολογισµοί καταλήγουν ότι τα µέτρα από µόνα τους θα οδηγήσουν σε µείωση του µετρούµενου ποσοστού επισφάλειας κατά µεγαλύτερο από το ήµισυ της ποσοστιαίας µονάδας. Η αύξηση των συντάξεων του ΟΓΑ στοχεύει στο πλέον ευάλωτο τµήµα του πληθυσµού και θα µειώσει το ποσοστό επισφάλειας κατά 0,3 µονάδες. Η επίπτωση στα µέσα εισοδήµατα των επισφαλών ατόµων θα είναι πολύ µεγαλύτερη (περιλαµβάνει όλους αυτούς που δεν αλλάζουν κατάταξη) Η αύξηση των εξισωτικών αποζηµιώσεων θα διευρύνει την επίπτωση ως τα 0,4 της µονάδας. Η αύξηση του ΕΚΑΣ στοχεύει σε ιδιαίτερα ευάλωτη οµάδα και θα µειώσει την επισφάλειας κατά 0,1 της µονάδας. Τα υπόλοιπα µέτρα θα τονώσουν την αναδιανεµητική επίδραση περαιτέρω. 7
4. Το Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Απασχόληση Το Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Απασχόληση, που κατατέθηκε τον Οκτώβριο 2003 ακολουθεί την ανακοίνωση ιδιαίτερα ενθαρρυντικών επιδόσεων στην αγορά εργασίας, όπως προκύπτει από την Ερευνα Εργατικού υναµικού του δεύτερου τετραµήνου του 2003. Τα διαγράµµατα που ακολουθούν δείχνουν την απασχόληση να αυξάνει δυναµικά και την ανεργία να έχει φθάσει στο χαµηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας (8,9%) Παρά ταύτα, το ΕΣ Α, αντανακλώντας τις προτεραιότητες της Χάρτας Σύγκλισης εµπεριέχει µια µείζονα προσπάθεια να επιταχυνθεί αυτή η πρόοδος στην απασχόληση, να επιτευχθούν οι στόχοι της Λισσαβόνας και µε αυτόν τον τρόπο να συνεισφέρει ουσιαστικά στην καταπολέµηση της επισφάλειας. Αυτό επιτυγχάνεται µέσω (α) της υιοθέτησης συγκεκριµένων ποσοτικών στόχων σε ότι αφορά την απασχόληση και (β) της διατύπωσης νέων προτεραιοτήτων σε κρίσιµους τοµείς. A. Ενδεικτικοί Ποσοτικοί στόχοι απασχόλησης Αύξηση της απασχόλησης κατά 1,5% κάθε χρόνο. Αύξηση της απασχόλησης των γυναικών κατά 2% κάθε χρόνο. Κάθε άνεργος νεαρής ηλικίας (έως 25 ετών) να έχει προσφορά θέσης ή επιµόρφωσης µέσα σε 6 µήνες και κάθε ενήλικος άνεργος µέσα σε 12. Μείωση της διαφοράς των αµοιβών ανδρών και γυναικών έως το 2008. Κάλυψη του 33% του πληθυσµού µε παιδιά 0-3 ετών από υπηρεσίες βρεφονηπιακών σταθµών. Κάλυψη του 90% του πληθυσµού µε παιδιά 3-6 ετών από υπηρεσίες παιδικών σταθµών και νηπιαγωγείων. B. Νέες πρωτοβουλίες πολιτικής Ευθυγραµµιζόµενο µε τις νέες κατευθυντήριες γραµµές για την Απασχόληση, το ΕΣ Α 2003 αποδίδει ιδιαίτερη έµφαση σε (α) θέµατα φύλου, (β) την αποδοτικότητα της εργασίας (γ) την καταπολέµηση της αδήλωτης εργασίας και (δ) την µεγιστοποίηση της συνεισφοράς των µεταναστών στην αγορά εργασίας. Ειδικότερα: Νέα έµφαση σε συντονισµένο πλέγµα µέτρων για την προσέλκυση γυναικών στην αγορά εργασίας και την µείωση της ανεργίας γυναικω ν. Μείωση των εργοδοτικών εισφορών για ένα χρόνο για κάθε άνεργο που προσλαµβάνεται κατά το ποσό των επιδοµάτων ανεργίας που δεν καταβάλλονται. Εµφαση στην καταπολέµηση της εισφοροδιαφυγής, απλούστευση του θεσµικού πλαισίου, µηχανοργάνωση και διασταυρώσεις πληροφοριών. Η διαδικασία νοµιµοποίησης των µεταναστών έχει ήδη οδηγήσει στην καταγραφή 505 χιλιάδων νέων ασφαλισµένων στο ΙΚΑ. 8
Συνολική Ανάπτυξη Απασχόλησης (χλδ άτοµα), 1999-2003 3875 3850 3825 3800 3775 3750 1999 2000 2001 2002 2003 Απασχολούµενοι 20-64 ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1999-2003 (Πηγή: ΕΣ Α 2003, στοιχεία δευτέρου τετραµήνου από την ΕΕ ) Συνολική Ανεργία (χλδ άτοµα), 1999-2003 550 500 450 400 350 300 1999 2000 2001 2002 2003 12% 11% 10% 9% 8% Άνεργοι είκτες Ανεργίας 9