Τροπικό Δάσος και Κλιματική Αλλαγή Γενικές Πληροφορίες Περίληψη Η διεπιστημονική εργασία περιβαλλοντικής εκπαίδευσης επικεντρώνεται στα τροπικά δάση και την κλιματική αλλαγή. Η εργασία προσαρμόζει τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες γύρω από το οικοσύστημα, το ρόλο του σε σχέση με την κλιματική αλλαγή καθώς και την κοινωνική ευθύνη όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στόχοι Ο στόχος αυτής της μελέτης περίπτωσης είναι να εξοικειώσει τους μαθητές με όλες τις πτυχές της βιώσιμης ανάπτυξης σχετικά με το θέμα και να τους ενισχύσει για να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες στο μέλλον οι οποίοι θα μπορούν να αναλύσουν και να αξιολογήσουν τα επιστημονικά προβλήματα με κριτική σκέψη. Κύριες δραστηριότητες Η εργασία είναι χωρισμένη σε δύο βασικές δραστηριότητες. Ξεκινά με έναν πρακτικό εκπαιδευτικό κύκλο σε ένα βοτανικό κήπο και ακολουθείται από μια εμπειρία Ηλεκτρονικής Εκπαίδευσης. Εμπλεκόμενοι φορείς
Δάσκαλοι και ερευνητές Where to find the application or case Βιολογία και Γεωγραφία. Where to find the application or case Ο πρακτικός κύκλος θα είναι διαθέσιμος στο βοτανικό κήπο του Πανεπιστημίου το Bayreuth. Το υλικό Ηλεκτρονικής εκπαίδευσης θα αναρτηθεί. expedition.green-education.eu Περιεχόμενο Περιεχόμενο Το ζεστό υγρό κλίμα περιβάλλει τους μαθητές που εισέρχονται στο Θερμοκήπιο στο βοτανικό κήπο. Τα γυαλιά θολώνουν, ο αέρας μυρίζει από τα υγρά σάπια φύλλα, big leaves strives the arms ενώ οι μαθητές ακολουθούν τους ήχους για να φτάσουν σε ένα μικρό ρυάκι δίπλα σε ένα κακαόδεντρο. Αυτή η σύντομη εντύπωση αποδεικνύει την αυθεντικότητα του βοτανικού κήπου ως εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τις κλιματικές συνθήκες καθώς και με μια επιλεγμένη ποικιλία φυτών κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Δεν μαθαίνουν θεωρητικά ποίοι περιβαλλοντικοί παράγοντες ισχύουν στις τροπικές περιοχές, αλλά τις βιώνουν και τις μετρούν οι ίδιοι. Κατά τη διάρκεια της εργασίας οι μαθητές διεξάγουν μικρά πειράματα για να μάθουν σχετικά με το οικοσύστημα του τροπικού δάσους, την προσαρμογή των φυτών και την ανθρωπογενή παρέμβαση. Ο εκπαιδευτικός κύκλος περιλαμβάνει πέντε υποχρεωτικές και μια προαιρετική εκπαιδευτική μονάδα. Όπως αναφέρθηκε επιφανειακά προηγουμένως, οι μαθητές εξερευνούν τις περιβαλλοντικές συνθήκες του οικοσυστήματος. Μετρούν τις κλιματικές συνθήκες μόνοι τους και μαθαίνουν πώς να ξεχωρίζουν τους βιοτικούς και τους αβιοτικούς παράγοντες. Αναλύουν τη σημασία των διαφόρων παραγόντων για τη ζωή των τροπικών φυτών. Ενώ μαθαίνουν για την παύση του δευτερεύοντος επιπέδου του τροπικού δάσους, αναγνωρίζουν ότι σε διαφορετικά επίπεδα συντελούν διαφορετικοί παράγοντες οι οποίοι οδηγούν σε διαφορετικές μορφολογίες φυτών. Αντιστρόφως, οι μαθητές εξετάζουν φυτά για να αποφασίσουν υπό ποιες περιβαλλοντικές συνθήκες αναπτύσσονται. Σε αυτό το πλαίσιο, οι μαθητές συναντούν αλληλεπιδράσεις των ζώων και φυτών και μαθαίνουν να ξεχωρίζουν τις διαφορετικές μορφές βιοτικών παραγόντων. Επιπροσθέτως, μαθαίνουν να διαμορφώνουν υποθέσεις και πώς να επιβεβαιώνουν τις ιδέες τους. Όσον αφορά την εκπαίδευση για βιώσιμη ανάπτυξη, οι μαθητές έρχονται αντιμέτωποι με προϊόντα από την καθημερινή τους ζωή. Μαθαίνουν να αναγνωρίζουν ποια προϊόντα έχουν τροπική προέλευση και ποια κόλπα χρησιμοποιούνται στις ετικέτες από τη βιομηχανία για να το καλύψουν. Επιπλέον, δίνεται έμφαση στο πρόβλημα της ανισότητας μεταξύ αγροτών και επιχειρηματιών. Οι μαθητές αυτό-ενημερώνονται σχετικά με τις διαφορετικές κοινωνικές ετικέτες ώστε να βρουν το δρόμο τους μέσα στη ζούγκλα των ετικετών. Επιπλέον, οι μαθητές κατανοούν τις συνδέσεις μεταξύ του τροπικού δάσους, των αποθετηρίων άνθρακα, της αποψίλωσης των δασών και της κλιματικής αλλαγής. Ενώ κατανοούν τη σημασία των τροπικών δασών όσον αφορά τις κλιματικές συνθήκες στην Ευρώπη, οι μαθητές βρίσκουν και άλλα επιχειρήματα γιατί τα τροπικά δάση θα έπρεπε να διατηρηθούν. Κατά τη διάρκεια της μονάδας Ηλεκτρονικής Εκπαίδευσης, οι μαθητές θα χρησιμοποιήσουν τα αρχικά δεδομένα από το Εκουαδόρ που προέρχονται από μια εργασία του DFG (Γερμανικού Ιδρύματος Έρευνας) για να μάθουν περισσότερα σχετικά με τις πραγματικές κλιματικές συνθήκες στα τροπικά δάση. Τα συγκρίνουν με το κλίμα στο Bayreuth και χαράζουν τις διαφορές μεταξύ του κλίματος της ημέρας και των εποχών. Πέραν αυτού, αναλύουν τη δική τους συνεισφορά στην κλιματική αλλαγή και προτείνουν στρατηγικές για μια βιώσιμη κλιματική ανάπτυξη.
Υποστηρικτικό Υλικό http://expedition.green-education.eu/ Criteria Συσχέτιση με περιβαλλοντικό ζήτημα / επιμέρους θεματική αναλυτικού προγράμματος σπουδών Τα τροπικά δάση ως το οικοσύστημα που περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα επί γης είναι ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα από μόνο του. Παρέχει πολύτιμα παραδείγματα για βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες οι οποίοι διδάσκονται υποχρεωτικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (τάξη 6 και 10). Διαθεματικότητα: σύνδεση με πολλά ακαδημαϊκά θέματα και εκπαιδευτικές προσεγγίσεις Το κλιματικό χαρακτηριστικό του ημερήσιου κλίματος και ο ρόλος των τροπικών δασών ως αποθετηρίων άνθρακα είναι σχετικά θέματα για το πρόγραμμα της γεωγραφίας της Βαυαρίας (τάξη10). Επιπροσθέτως, τα καθημερινά προϊόντα όπως το κακάο καθιστούν πιθανή την εστίαση σε κοινωνικές πτυχές και βιώσιμη ανάπτυξη πράγμα το οποίο είναι επίσης μέρος του προγράμματος μαθημάτων. Τέλος, η διασύνδεση μεταξύ βιολογίας, γεωγραφίας και χημείας με την ευρύτερη έννοια (σχετικά με τα θέματα που προέρχονται από το διοξείδιο του άνθρακα) εξουσιοδοτεί αυτήν την εργασία να παρέχει στους μαθητές την ευκαιρία να αντιμετωπίσουν με κριτική σκέψη τα επιστημονικά υπόβαθρα. Συσχέτιση με την καθημερινότητα των μαθητών Υπάρχουν πολλοί λόγοι γιατί τα τροπικά δάση είναι σημαντικά για την καθημερινή μας ζωή αν και μπορεί να μη είναι προφανείς εκ πρώτης όψεως. Πρώτον, όπως έχει ήδη αναφερθεί στον τίτλο της βέλτιστης πρακτικής, τα τροπικά δάση παίζουν
ένα σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη ρύθμιση του κλίματος του πλανήτη μας. Όσο περισσότερη αποψίλωση λαμβάνει χώρα τόσο πιο δραματικό θα είναι το κλιματικό φαινόμενο που θα συναντηθεί στο μέλλον. Δεύτερον, αν είσαι άρρωστος και αγοράσεις φάρμακα από ένα φαρμακείο θα γίνεις καλά σε πολλές περιπτώσεις χάρη στη θεραπευτική δύναμη των τροπικών φυτών. Τρίτον, πολλά από τα προϊόντα τα οποία οι μαθητές συναντούν ήδη όταν κάθονται στο τραπέζι του πρωινού αναπτύσσονται στις τροπικές περιοχές. Ο κατάλογος αυτός δεν είναι πλήρης και μπορεί να επεκταθεί με πληθώρα παραδειγμάτων από την καθημερινή μας ζωή. Βασισμένο σε τεκμηριωμένη επαγγελματική κατάρτιση Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τα φυτά στο επαγγελματικό περιβάλλον του βοτανικού κήπου. Όλη η γνώση που παρέχεται σχετικά με τα φυτά είναι ακριβής και βασίζεται στην παρούσα επιστημονική γνώση. Τα κλιματικά δεδομένα με τα οποία εργάζονται οι μαθητές προέρχονται από μια εργασία του DFG και μπορούν να συγκριθούν με πραγματικά ευρήματα από επιστήμονες. Οι πληροφορίες που διδάσκονται σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη προέρχονται από επιστημονικές αναφορές και ανεξάρτητες αξιολογήσεις από διαφορετικές κοινωνικές ετικέτες. Συσχέτιση με 'πράσινα' επαγγέλματα Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας οι μαθητές συναντούν διάφορα επαγγέλματα. Σε γενικές γραμμές, οι μαθητές απευθύνονται κατευθείαν στους επιστήμονες και εργάζονται με αυθεντικά στοιχεία. Στο βοτανικό κήπο οι μαθητές συναντούν κηπουρούς και βιολόγους. Επιπλέον, το επάγγελμα του περιβαλλοντικού εκπαιδευτικού παρουσιάζεται έμμεσα μέσα από την εποπτεία ενός περιβαλλοντικού εκπαιδευτικού. Μάθηση μέσω έρευνας και αναζήτησης Κατά τη διάρκεια ολόκληρου του προγράμματος, οι μαθητές καλούνται να δουλέψουν ανεξάρτητα με το βιβλίο εργασιών τους. Τα ζητήματα τίθενται κατά τέτοιο τρόπο ώστε απαιτείται η διαμόρφωση της δικής τους υπόθεσης. Επιπλέον, οι μαθητές διεξάγουν πειράματα κατά τη διάρκεια του πρακτικού κύκλου. Κατά τη διάρκεια της μονάδας της Ηλεκτρονικής Εκπαίδευσης αναλύουν τα δεδομένα στοιχεία και διαμορφώνουν τα δικά τους συμπεράσματα. Δημιουργούν νέες ιδέες επικεντρωμένες σε ένα βιώσιμο περιβάλλον. Κινητοποίηση των μαθητών μέσω διαδραστικών δραστηριοτήτων Κατά τη διάρκεια ολόκληρου του προγράμματος αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια του πρακτικού κύκλου οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά απατώντας σε ερωτήσεις και στη δική τους αυτοδημιούργητη υπόθεση μέσω μικρών πειραμάτων. Επιπλέον, η δημιουργικότητα τους ενισχύεται ζητώντας τους να σχεδιάσουν μια δική τους εκστρατεία πάνω στη σημασία των τροπικών δασών. Ενίσχυση των σχετικών με ΤΠΕ δεξιοτήτων των μαθητών Καθώς οι δεξιότητες του 21ου αιώνα, που περιλαμβάνουν γνώσεις ΤΠΕ, γίνονται όλο και πιο σημαντικές στη ζωή των μαθητών, προωθούνται κατά τη διεξαγωγή αυτής της εργασίας. Οι μαθητές μαθαίνουν πώς να χειρίζονται το Διεθνές Διαδίκτυο για να βρουν κατάλληλες πληροφορίες, πώς να αναλύουν δεδομένα με το πρόγραμμα Microsoft Excel και πως να
παρουσιάσουν τα δικά τους ευρήματα. Ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων Ο πρακτικός κύκλος διεξάγεται ως μια συνεργατική ομαδική εργασία. Οι μαθητές μαθαίνουν πώς να διανέμουν ρόλους και πώς να αλληλεπιδρούν. Επιπλέον, δουλεύουν πάνω στις δεξιότητες συζήτησης, του συμβιβασμού και της παροχής ανατροφοδότησης. Προσαρμοστικότητα του προγράμματος Η καλή αυτή πρακτική μπορεί να προσαρμοστεί σε κάθε βοτανικό κήπο, στον οποίο είναι διαθέσιμο θερμοκήπιο τροπικών φυτών. Κάποιες δραστηριότητες από τον εκπαιδευτικό κύκλο μάλιστα θα μπορούσαν να υλοποιηθούν και μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας, όταν τα απαιτούμενα υλικά (φυτά, τροπικά προίοντα, δελτία πληροφοριών) είναι διαθέσιμα. Το κομμάτι του elearning της καλής πρακτικής είναι ευπροσάρμοστο όταν βέβαια υπάρχει σύνδεση στο internet.