Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»
Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ;
ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται για να διακρίνει τα παχύσαρκα από τα υπέρβαρα, λιποβαρή και κανονικού βάρους άτομα. Για τον ορισμό της παχυσαρκίας στα παιδιά και στους εφήβους, χρησιμοποιούνται οι καμπύλες του ΔΜΣ, που βασίζονται στα εθνικά ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά ανά φύλο.
Η διάγνωση της παιδικής παχυσαρκίας γίνεται με την συσχέτιση του Δείκτη Μάζας Σώματος ενός παιδιού με την ηλικία και το φύλο του.
Παιδιά ή έφηβοι με ΔΜΣ>85 η % και <95 η % για την ηλικία και το φύλο χαρακτηρίζονται ως υπέρβαρα ενώ αυτά με ΔΜΣ>95 η ΕΘ χαρακτηρίζονται ως παχύσαρκα. Παιδιά ή έφηβοι με ΔΜΣ <10% για την ηλικία και το φύλο χαρακτηρίζονται ως λιποβαρή
Η υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό, σε βαθμό που να επηρεάζεται η υγεία του ατόμου. Η ακριβής και άμεση όμως μέτρηση του λιπώδους ιστού δεν είναι εύκολη στην καθημερινή κλινική πράξη. Μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες ανέδειξαν τον Δείκτη Μάζας Σώματος(ΔΜΣ- ΒΜΙ) ως ένα απλό και ανέξοδο τρόπο ορισμού της παχυσαρκίας σε ενήλικες, παιδιά και εφήβους.
Obesity (2008) 16, 1718 1722
Ενεργειακή πρόσληψη Ενεργειακή κατανάλωση ü Δίαιτα υψηλή σε θερµίδες ü Δίαιτα υψηλή σε λίπος ü Καθιστική ζωή ü Μειωµένη σωµατική δραστηριότητα Γενετική προδιάθεση Ακόμα και εάν ακόμα υπάρχουν οι γενετικοί αυτοί παράγοντες απαιτείται μακροχρόνια και αυξημένη πρόσληψη τροφής μαζί με την παντελή έλλειψη φυσικής άσκησης για να εμφανισθεί η παιδική παχυσαρκία.
Μεγαλύτερες µερίδες φαγητού Πολύ θερµιδικές τροφές Αίτια παχυσαρκίας Εµπορικές και πολιτισµικές επιρροές Εύκολη πρόσβαση σε άφθονη και φθηνή τροφή Καθιστική ζωή
1.Έλλειψη σωματικής άσκησης 2.Παρατεταμένη παρακολούθηση της τηλεόρασης για κάθε μία ώρα έντονης σωματικής άσκησης ο κίνδυνος της παχυσαρκίας μειώνεται κατά 10%, ενώ για κάθε μία ώρα τηλεθέασης ο ίδιος κίνδυνος αυξάνεται κατά 12% 3.Μειωμένη διάρκεια ύπνου
Αρκεί η Άσκηση για απώλεια βάρους ; Η άσκηση από µόνη της έχει µικρή επίδραση στην απώλεια βάρους (2-3κιλά κατά µέσο όρο). Αντίθετα, παράλληλα µε τη δίαιτα βοηθά στην απώλεια λίπους και προφυλάσσει από την απώλεια µυϊκού ιστού και οστικής πυκνότητας. Garrow J, Summerbell C.: Meta-analysis: Effect of exercise, with or without dieting on the body composition of overweight subjects: Eur J Cl Nutr; 1995:49:1. Pate RR., Pratt M., Blair S. : Physical activity and public health: recommendation from the American College of Sports Medicine: JAMA 1995;243:402
1.Έχει παρατηρηθεί ότι η τηλεόραση είναι υπεύθυνη για την αύξηση του βάρους των παιδιών à αντικατέστησε το χρόνο της σωματικής άσκησης & συνδυάζεται με αυξημένη πρόσληψη θερμίδων 2. Οι διαφημίσεις επηρεάζουν αρνητικά τις διατροφικές συνήθειες και το ημερήσιο πρόγραμμα φαγητού
Ποσοστό παχυσαρκίας 18 22 25 28 30 35 0 έως1 1έως 2 2 έως 3 3 έως 4 4 έως 5 >5 Ώρες τηλεθέασης
«Η γενιά των Media» Ώρες /ηµέρα 6 5.2 5 4 2-7 ετών 8-18 ετών 2.8 3 2 1 0 TV Video Video παιγνίδια Computer Ταινίες ΣΥΝΟΛΟ
Ο μειωμένη διάρκεια θηλασμού των βρεφών Η προοδευτική αντικατάσταση του μεσογειακού τρόπου διατροφής Η σταδιακή αύξηση των προσλαμβανομένων μερίδων σε φαγητό και σε αναψυκτικά Τα αναψυκτικά με το αυξημένο σε ζάχαρη περιεχόμενό τους, Η παράλειψη του πρωινού γεύματος Όλα αυτά μαζί αποτελούν αποδείξεις στο γεγονός ότι δεν περιφρουρούμε, όπως θα οφείλαμε,την διατροφή των παιδιών μας Ένα πλήρες μεγάλο μενού σε fast food έχει 2200 kcal θερμίδες που για να καταναλωθούν από τον οργανισμό μας απαιτούν το τρέξιμο διαδρομής Μαραθώνιου!!!
Διαφήµιση-Έτοιµο φαγητό Θερµίδες Burger = 690 µεγάλη Coke = 280 Πατάτες = 570 ΣΥΝΟΛΟ = 1,540 62 gr λίπους
Ĵ ɰķ ɺķʌʇɹļɯɹ 20 15 10 5 0 1977-78 1995-96
4.8 3.2 Κίνδυνος παχυσαρκίας 1.6 Μερίδες σακχαρούχων ποτών
1. Οι αυξημένες ώρες απουσίας και των δύο γονέων από το σπίτι για εργασιακούς και άλλους λόγους - > αυξάνουν την πιθανότητα χρήσης έτοιμου και γρήγορου φαγητού. 2. Η προετοιμασία των παιδιών για το σχολείο που διαρκεί πολλές ώρες στο σπίτι αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για το παιχνίδι και την άσκηση στην παιδική ηλικία. 3.Το ατυχές παράδειγμα από τους γονείς που δεν βάζουν την σωματική άσκηση στο καθημερινό πρόγραμμα. 4. Η ΤV είναι η οικονομικότερη babysitter
Γιατί αποτελεί πρόβληµα η παιδική και η εφηβική παχυσαρκία;
Τα παχύσαρκα παιδιά έχουν μεγάλες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες Μετά τα 6 έτη, η πιθανότητα παχυσαρκίας στην ενήλικο ζωή είναι>50% για τα παχύσαρκα παιδιά και μόνο10% για τα μη παχύσαρκα Οι πιθανότητες διπλασιάζονται όταν έχουν έναν παχύσαρκο γονέα Ένας παχύσαρκος έφηβος έχει ~ 80% πιθανότητα να γίνει παχύσαρκος ενήλικας εάν έχει έναν παχύσαρκο γονέα
Συχνότητα παχυσαρκίας κατά την ενήλικη ζωή Ηλικία Κανείς γονιός παχύς Τουλάχιστον 1 γονιός παχύς 3 5 ετών 10 14 ετών 24% 64% 62% 79% Stunkard et al. Am J Med 1996; 150: 230 6
Ποιες είναι οι επιπλοκές της παιδικής παχυσαρκίας ;
Ινσουλινοαντίσταση-Προδιαβήτης-ΣΔ 2 Δυσλιπίδαιµία Πρώιµη ήβη Καθυστέρηση της ήβης(µέσω PCOS) Πρώιµη αδρεναρχή Γυναικοµαστία Σύνδροµο πολυκυστικών ωοθηκών Αρτηριακή Υπέρταση Σύνδροµο Άπνοιας στον Ύπνο Άσθµα Λιπώδες ήπαρ ΓΟΠ Καλοήθης ενδοκράνια υπέρταση Ορθοπαιδικές παθήσεις Ψυχολογικά προβλήµατα