Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη.

Transcript

1 Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ματθαίου Αναστασία Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Προϊσταμένη Τμήματος Κλινικής Διατροφής Α.Ν.Θ. Θεαγένειο

2 Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων

3 ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ Γλυκαιμικού Δείκτη (ΓΔ) Γλυκαιμικού Φορτίου (ΓΦ) ΓΔ ΓΦ και Έλεγχος Σωματικού βάρους ΓΔ ΓΦ και Σακχαρώδης Διαβήτης

4 ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ (ΓΔ) Κατάταξη της γλυκαιμικής απόκρισης σε προκαθορισμένη ποσότητα «πεπτών» υδατανθράκων (50g), ενός υπό εξέταση τροφίμου, σε σχέση με τη γλυκαιμική απόκριση μετά την κατανάλωση ίσης ποσότητας «πεπτών» υδατανθράκων, ενός τροφίμου αναφοράς (γλυκόζη ή λευκό ψωμί), μέσα σε 2 ώρες, από το ίδιο άτομο. Jenkins et al., Am J Clin Nutr2002; 76(suppl): 266S-273S

5 ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ (ΓΔ) Χαμηλού ΓΔ 55 Μέτριου ΓΔ Υψηλού ΓΔ 70 Venn and Green, Eur J Clin Nutr 2007; 61(suppl 1): S122-S131

6 ΓΔ κοινών τροφίμων Augustin et al., Eur J Clin Nutr 2002; 56:

7 Παράγοντες που επηρεάζουν το ΓΔ των τροφίμων Φύση προσλαμβανόμενου αμύλου ( % αμυλοπηκτίνης= ΓΔ) Μέθοδος μαγειρικής παρασκευής ( θερμότητα, άλεση, χρόνος μαγειρέματος= ΓΔ) Παρουσία διαιτητικών ινών, λίπους, πρωτεϊνών Augustin et al., Eur J Clin Nutr 2002; 56:

8 Απορρόφηση γλυκόζης και μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης Χαμηλού ΓΔ Υψηλού ΓΔ David JA Jenkins et al. Am J Clin Nutr 2002;76:266S-273S

9 Γλυκαιμική απόκριση μετά την κατανάλωση επιλεγμένων τροφών Brand-Miller et al. Asia Pac J Clin Nutr 2008;17(S1):16-19

10 Παράγοντες που επηρεάζουν τη βιοδιαθεσιμότητα των υδατανθράκων στο γαστρεντερικό σωλήνα «Πεπτοί» υδατάνθρακες Στόμαχος Σύνθεση μακροθρεπτικών Διαιτητικές ίνες Ιξώδες Όγκος και δομή τροφίμου Γαστρική κένωση Διάσπαση / Πέψη Λεπτό έντερο (Μείωση ρυθμού) (Μείωση ρυθμού) Πυλαία κυκλοφορία Gabriele Riccardi et al. Am J Clin Nutr 2008;87:269S-274S

11 Παράγοντες που δύνανται να μειώσουν το ρυθμό απορρόφησης της γλυκόζης και τα επίπεδα ινσουλίνης Διαλυτές διαιτητικές ίνες Αυξημένη συχνότητα γευμάτων Παρουσία αναστολέων αμυλάσης Τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη Augustin et al., Eur J Clin Nutr 2002; 56:

12 ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ (ΓΦ) Λαμβάνει υπόψη και την ποσότητα των διαθέσιμων «πεπτών» υδατανθράκων ανά μερίδα τροφίμου ΓΦ τροφίμου = ΓΔ τροφίμου g «πεπτών» υδατανθράκων τροφίμου 100 Salmeron et al., JAMA 1997; 277:

13 ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ (ΓΦ) Χαμηλού ΓΦ 10 Μέτριου ΓΦ Υψηλού ΓΦ 20 Venn and Green, Eur J Clin Nutr 2007; 61(suppl 1): S122-S131

14 Συσχέτιση ΓΔ - ΓΦ Venn and Green, Eur J Clin Nutr. 2007;61(suppl 1):S122-S131

15 Blaak et al., Obesity reviews2012; 13(suppl):

16 ΓΔ ΓΦ και έλεγχος του σωματικού βάρους

17 Υιοθέτηση δίαιτας χαμηλού ΓΔ/ΓΦ Προαγωγή αίσθησης κορεσμού Προαγωγή οξείδωσης λίπους Έλεγχος σωματικού βάρους Brand-Miller et al., Am J Clin Nutr 2002; 76(Suppl): 281S-285S

18

19

20

21

22

23 Κλινικές μελέτες που αξιολογούν την επίδραση της υιοθέτησης χαμηλού ΓΔ/ΓΦ δίαιτας στην απώλεια σωματικού βάρους Αναφορά Αριθμός συμμετεχόντων Διάρκεια παρέμβασης Ηλικία συμμετεχόντων (έτη) ΔΜΣ (kg/m 2 ) Παρεμβατικές δίαιτες Αποτελέσματα δίαιτας ελέγχου Αποτελέσματα χαμηλού ΓΔ/ΓΦ δίαιτας Abete et al., Clin Nutr 2008; 27; De Rougemont et al., Br J Nutr 2007; 98; Maki et al., Am J Clin Nutr 2007; 85; Aston et al., Int J Obes (Lond) 2008; 32; Das et al., Am J Clin Nutr 2007; 85; Ebbeling et al., Am J Clin Nutr 2005; 81; Raatz et al., J Nutr 2005; 135; Sichieri et al., Am J Clin Nutr 2007; 86; (14,18 ) 8 εβδομάδες 36±1,2 32,5±0,8 Χαμηλού ΓΔ (ΓΔ:40-45) vs. Υψηλού ΓΔ (ΓΔ:60-65) 38 (18,20 ) 5 εβδομάδες 38,4±1,5 27,4±0,2 Χαμηλού ΓΔ (ΓΔ:46,5) vs. Υψηλού ΓΔ 86 (58,28 ) 12 εβδομάδες + 24 εβδομάδες παρακολούθηση (ΓΔ:66,3) 49,7±1,18 31,9±0,4 Χαμηλού ΓΦ (ΓΔ:46) vs. Χαμηλού λίπους (ΓΔ:51) εβδομάδες 51,9±1,7 33,1±1,1 Χαμηλού ΓΔ (ΓΔ:55,5) vs. Υψηλού ΓΔ (ΓΔ:63,9) 34 (26,8 ) 6 μήνες + 6 μήνες παρακολούθηση 34 (30, 4 ) 6 μήνες + 6 μήνες παρακολούθηση 29 (24, 5 ) 12 εβδομάδες + 24 εβδομάδες παρακολούθηση 203 (123 ολοκλήρωσαν) 34,5±0,9 27,6±0,2 Χαμηλού ΓΔ (ΓΔ:52) vs. Υψηλού ΓΔ (ΓΔ:85) 28,4±1,0 32,5±1,2 Χαμηλού ΓΦ (ΓΦ:54) vs. Χαμηλού λίπους (ΓΦ:78) ,3±1,0 Χαμηλού ΓΔ (ΓΔ:33) vs. Υψηλού ΓΔ (ΓΔ:63) vs. Υψηλού λίπους (ΓΔ:59) 18 μήνες 37,3±0,3 26,8±0,1 Χαμηλού ΓΔ (ΓΔ:40) vs. Υψηλού ΓΔ (ΓΔ:79) -5,3 ± 0,65 % -7,5±0,73 %** -0,2 ± 0,2kg -1,1±0,3 kg** -2,5 ± 0,5kg -4,9±0,5 kg** 1,7 ± 5,0kg 1,6 ± 4,9kg -9,1 ± 1,1% -10,4 ± 1,1% -7,8 ± 1,5% -8,4 ± 1,5% Υψηλού ΓΔ: -9,3 ± 1,3kg Υψηλού λίπους: -8,4 ±1,5kg -9,95 ± 1,4kg -0,26 ±0,46kg -0,41 ±0,37kg

24

25

26 Συμμετέχοντες 938 άτομα με ΔΜΣ: Ο Στάδιο Υποθερμιδική δίαιτα για 8 εβδομάδες Αποτέλεσμα 1 ου Σταδίου Απώλεια βάρους 8% του αρχικού (μ.ο. απώλειας:11kg) 2 Ο Στάδιο Τυχαιοποίηση 773 ατόμων σε 5 δίαιτες: LPHGI (13%Pr), HPLGI (25%Pr), LPLGI, HPHGI, Control για 26 εβδομάδες. Διαφορά ΓΔ:15μονάδες

27 Diets with High or Low Protein Content and Glycemic Index for Weight-Loss Maintenance Τελική διαφορά ΓΔ: 4,7 μονάδες, Pr: 5,4%

28 ΓΔ ΓΦ και πρόληψη ΣΔ

29 ΓΔ και κίνδυνος ανάπτυξης ΣΔ2 Ludwig DS, JAMA 2002; 287:

30

31

32

33 ΓΔ και κίνδυνος για ΣΔ Bhupathiraju et al., Am J Clin Nutr 2014; 100:

34 ΓΦ και κίνδυνος για ΣΔ Bhupathiraju et al., Am J Clin Nutr 2014; 100:

35

36 ΓΔ-ΓΦ και κίνδυνος για ΣΔ2 Greenwood et al., Diabetes Care 2013; 36:

37

38 Ivonne Sluijs et al. J. Nutr. 2013;143:93-99

39 Μεταβολικές επιδράσεις διαιτών χαμηλού ΓΔ Ινσουλινοαντίσταση Δίαιτες χαμηλού ΓΔ Δυσλειτουργία β- κυττάρων Υπερινσουλιναιμία Ελεύθερα λιπαρά οξέα Φλεγμονή Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία Υπεργλυκαιμία Δυσλιπιδαιμία Καρδιαγγειακός κίνδυνος Προθρομβωτικοί παράγοντες Radulian et al., Nutrition Journal 2009; 8:5

40 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας