Χαιρετισμός Προέδρου στον Ετήσιο Απολογισμός Δράσης



Σχετικά έγγραφα
ΣΕΤΕ» Σύντομο Ιστορικό

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης ( )

Χαιρετισμός της ΓΓΙΦ, Φωτεινής Κούβελα

Ε.Π. ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ

Τρία χρόνια Ένας σκοπός Ένα μέλημα Μία σκέψη...

Η µεταποίηση στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής

Κείµενο διαπραγµάτευσης για την «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση»

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω:

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΒΙΟΤΕΧΝΙΩΝ ΕΜΠΟΡΩΝ ΞΑΝΘΗΣ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ

ΘΕΜΑ. Ενημέρωση για δραστηριότητες της ΕΤΙΝ. Σύντομη παρουσίαση της εταιρείας

ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ 2017

«Συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση Εκπαίδευση και αρχική κατάρτιση»

Δράσεις υποστήριξης καινοτομίας και συνεργασιών επιχειρήσεων

Άξονας Τοπικής Ανάπτυξης

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην

Π Ρ Ω Τ Ο Κ Ο Λ Λ Ο Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α Σ

Ευρήματα στον τομέα του τουρισμού. Ανάλυση αναγκών

ΘΕΜΑ: Ένταξη της Πράξης "Διοργάνωση Ετήσιου Travel Trade Workshop & Συνεδρίου 2014" με κωδικό MIS στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Αττική" ΑΠΟΦΑΣΗ

ΜΑΘΗΜΑ 4 ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

Ο Σχεδιασμός και η Εκπόνηση Προγραμμάτων Πώλησης Υπηρεσιών γύρω από Επαγγελματίες Αθλητές είναι τομέας δράσης της Sports Consulting.

Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» ( )

Πρωτοβουλία για την Εξωστρέφεια

Σχέδιο Δράσης Φτώχεια και Εργασία: Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διερεύνησης και άμβλυνσης του φαινομένου

Στον τομέα της πολιτικής για την προστασία του καταναλωτή έχουν γίνει, τα τελευταία 5 χρόνια, μεγάλα βήματα στον τόπο μας.

Σηµειώνουµε ότι το παραπάνω θεσµικό πλαίσιο για τις σχολικές εκδροµές είναι εναρµονισµένο µε την ευρωπαϊκή και εθνική νοµοθεσία.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ έτους 2010 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση »

ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΣ : Υπουργείο Ανάπτυξης, υπόψη Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων (ΕΣΠΑ) κ. Σπύρου Ευσταθόπουλου.

Χάρτης Ποιότητας των Yπηρεσιών του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ημερομηνία: Δευτέρα, 29 Νοεμβρίου 2010

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ημερομηνία: Δευτέρα, 29 Νοεμβρίου 2010

Αποτελέσματα Έρευνας Εθνικής Υπηρεσίας Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Νέα Γενιά σε Δράση» για τον αντίκτυπο του Προγράμματος στην Κύπρο

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης ΕΠ Κρήτης Εναρκτήρια Ομιλία Περιφερειάρχη Κρήτης

Σύμβουλοι Επιχειρήσεων

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Κείμενο πολιτικής Προτάσεις του ΣΕΤΕ. Αλέξανδρος Λαμνίδης, Γενικός Διευθυντής ΣΕΤΕ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ: ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»

5.4 Συνοπτική αναφορά ενδεικτικών κινήτρων που παρέχονται μέσω των κοινοτικών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ ) 1) Γενικά

ΡΑΣΕΙΣ ΜΜΕ ΣΤΑ ΠΕΠ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ΘΕΙΚΆ ΤΑΞΙΔΙΑ.24 ΩΡΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΣΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΤΗΛ.ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Π. «EΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ »

Σε αυτό το τεύχος. Τα ΤΟΠΣΑ σελ. 02. Σεμινάρια Κατάρτισης σελ. 03. Ημερίδα Δικτύωσης Αναπτυξιακών Συμπράξεων σελ. 04

HELLENIC MEMORIES TRAVEL SERVICES. Προσφορά για το Πρότυπο Πειραματικό ΓΕΛ Ηρακλείου

«ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»

Παρατηρητήριο της Κοινωνικής Οικονομίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών

Πρόγραμμα Εκπαιδευτικών Συναντήσεων Eurolife ERB Ασφαλιστική

ΙΚΤΥΟ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και η σημασία της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στην περίπτωση των τουριστικών επιχειρήσεων

«Κοινωνική Οικονομία Μια Εναλλακτική Πρόταση»

Εναρκτήρια Εισήγηση. Ιωάννης Ανδρέου Προϊστάμενος Τμήματος Περιφερειακής Πολιτιστικής Πολιτικής, Φεστιβάλ και Υποστήριξης Δράσεων/ΔΠΔΕ/ΥΠΠΟΑ/.

- ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΑΜΕΣΑ - ΝΕΟ ΕΠΙΔΟΤΟΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ - ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΙ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΕΤΕ. Αθήνα,21 Οκτωβρίου Κυρίες και κύριοι,

Αναφορά Δέσμευσης (Communication on Engagement - COE)

«ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ»

6 ο Ετήσιο Συνέδριο Πληροφορικής και Επικοινωνιών Προοπτικές ανάπτυξης μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες

ΠΑΝΟΡΜΟΣ PANORMOS ΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΩΝ

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές.

Δευτέρα, 14 Ιανουαρίου 2013

Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή. «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ»

Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας

Πριν όµως περάσω στο θέµα που µας απασχολεί, θα ήθελα µε λίγα λόγια να σας µιλήσω για το ρόλο του Επιµελητηρίου Μεσσηνίας.

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ»

ShMILE Project Από τον πειραματισμό στην διάδοση του οικολογικού σήματος στην Μεσόγειο. Πώς θα ωφεληθούμε;

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ

αντιπροσωπεύουν περίπου το τέσσερα τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού διαμορφώνονται νέες συνθήκες και δεδομένα που απαιτούν νέους τρόπους

CLLD / LEADER ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Π.Α.Α ΜΕΤΡΟ 19. ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Βαρσοβία, 26 Ιουνίου Αριθ.Πρωτ: 2150/639

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΠΡΟΣ : Υπουργό Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού κ. Σταθάκη Γεώργιο.

«ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΧΩΝ, ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΤΕΕ/ΤΚΜ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ»

Μεγαλύτερη προστασία από την ΕΕ για τις οργανωμένες διακοπές Πώς λειτουργεί στην πράξη

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας,

Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+;

ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ 2018

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 2016

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. «Μεικτά» Συστήματα Καπιταλισμού και η Θέση της Ελλάδας

1 ο Travel & Hospitality Επιταχυντή Νεοφυών Επιχειρήσεων στην Ελλάδα!

Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου. στο συνέδριο «Cisco Expo»

Το δικό σας Sinialo στο έπιπλο


ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ. Τίτλος του έργου FORUM ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Χρηματοδοτικά στοιχεία του έργου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ή Κοινοτική Πρωτοβουλία

Κ.Π.Ε. Κισσάβου Ελασσόνας Όλυμπος, από το Μύθο και την Ιστορία στην Αειφορική Διαχείριση Διήμερο Σεμινάριο Ενηλίκων Παρασκευή 13 Σάββατο 14 Ιουνίου

Πρόγραμμα Εκπαιδευτικών Συναντήσεων Eurolife ERB Ασφαλιστική

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ

Ακολουθούν τα βασικότερα σημεία της Κοινής Δήλωσης των δύο υπουργών:

Πρωτοβουλία για την Καινοτομία

Transcript:

Αγαπητοί Συνάδελφοι, Χαιρετισμός Προέδρου στον Ετήσιο Απολογισμός Δράσης Το απερχόμενο Διοικητικό Συμβούλιο παρουσιάζουμε για τρίτη χρονιά τον απολογισμό δράσης του ΗΑΤΤΑ. Κλείνοντας το τριετή κύκλο της θητείας μας και λίγο πριν ασκήσουμε όλοι μας (ελπίζω) το δικαίωμα εκλογής των νέων συνδικαλιστικών μας εκπροσώπων αισθάνομαι την ανάγκη να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις και διαπιστώσεις. Η τριετία που πέρασε (2002-2004), θα μείνει ίσως στην ιστορία του ελληνικού τουρισμού σαν η πιο δύσκολη περίοδος των τελευταίων 30 χρόνων. Ειδικότερα το 2004, χρονιά πραγματοποίησης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα, αντί να σημάνει την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού, μας έφερε ακόμα πιο πίσω και δημιούργησε σοβαρούς τριγμούς στις επιχειρήσεις μας. Παράλληλα, οι διεθνείς εξελίξεις επιβάλουν ριζικές αλλαγές στο επάγγελμά μας. Υπό αυτές τις συνθήκες σήμερα είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία η συσπείρωση και ένωση των δυνάμεών μας και η προσαρμογή μας στις νέες τάσεις και στα νέα δεδομένα. Σε κάθε γωνιά της χώρας μας τα τουριστικά γραφεία πρέπει να μην μείνουμε απλοί θεατές, αλλά να συμμετέχουν στην πορεία για το μέλλον μας. O ΗΑΤΤΑ καλεί τα μέλη του αλλά και το σύνολο των τουριστικών και ταξιδιωτικών γραφείων της χώρας σε ένα νέο ξεκίνημα. Μέσα από την κρίση να διακρίνουμε τις ευκαιρίες αναδιοργάνωσης των δραστηριοτήτων μας και κινητοποίησης μας προς το tour operating τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και εκτός Ελλάδος. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε κατάματα την πραγματικότητα της σταδιακής μείωσης των προμηθειών σε μεσομακροπρόθεσμη βάση και να εστιάσουμε στην οργάνωση και την ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών μας έτσι ώστε οι πελάτες μας να μας επιλέγουν και να μας αμείβουν ως ταξιδιωτικούς σύμβουλους. Ταυτόχρονα καθοριστικής σημασίας είναι η δραστηριοποίηση μας για την στήριξη ενός δυνατού συνδικαλιστικού οργάνου. Σήμερα στον Ελληνικό χώρο υπάρχουν και άλλα Σωματεία και άτομα που είτε εκπροσωπούν, είτε δηλώνουν ότι εκπροσωπούν τον κλάδο των Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων. Το γεγονός αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της αξιοπιστίας του κλάδου μας και το αδυνάτισμα της φωνής μας αφού κατά κανόνα οι μεμονωμένες αυτές προσπάθειες δεν έχουν την δυνατότητα ούτε από πλευράς εκπροσώπησης ούτε από πλευράς στελεχών ή συνεργασίας με εξειδικευμένους συμβούλους (νομικούς, φοροτεχνικούς, μελετητικές εταιρείες κ.λπ.) να διαπραγματευτούν λύσεις στα προβλήματα των επιχειρήσεων και του κλάδου μας. Ο ΗΑΤΤΑ «αγκαλιάζει» τα τουριστικά και ταξιδιωτικά γραφεία σε όλη τη χώρα και επιδιώκει πάντα λύσεις για όλους και όχι επιλεκτικά. Πρόσφατα μάλιστα ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες των καιρών, προσαρμόσαμε το Καταστατικό του Συνδέσμου στα διεθνή και κυρίως Ευρωπαϊκά πρότυπα ώστε να εξασφαλίσει με απόλυτα δημοκρατικό τρόπο τη φωνή όλων σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, σε κάθε δραστηριότητα.

Αγαπητοί Συνάδελφοι, Οι στόχοι που είχαν τεθεί στην προηγούμενη Γενική Συνέλευση για το 2004 ήταν: 1. Εξυγίανση και προστασία του επαγγέλματός μας 2. Ισχυροποίηση του ΗΑΤΤΑ και περιφερειακή εκπροσώπηση 3. Ενδυνάμωση του ρόλου και του έργου των Τουριστικών Γραφείων 4. Συμμετοχή στις εξελίξεις του τουριστικού τομέα και των κλαδικών θεμάτων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο Μερικά προβλήματα αντιμετωπίστηκαν, αρκετά θέματα δρομολογήθηκαν, κάποια άλλα εκκρεμούν αλλά δεν τα αγνοούμε.. Χρειάζεται πολλή δουλειά με όραμα και προοπτική και την συμμετοχή όλων μας. Για παράδειγμα σε ότι αφορά την πάταξη των παράνομων δραστηριοτήτων και της «κλοπής» του έργου μας στο ΗΑΤΤΑ έχουμε κτίσει ήδη τον μηχανισμό άμεσης αντίδρασης για την αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων από την στιγμή που θα μας τις καταγγείλετε. Αντιστοίχους μηχανισμούς έχουμε στήσει και σε άλλους τομείς όπως θα διαπιστώσετε από τις δράσεις μας που περιληπτικά καταγράφουμε στον εν λόγω απολογισμό. Χρησιμοποιήστε τους. Αγαπητοί Συνάδελφοι, Αυτό που επιδιώξαμε κυρίως, είναι να προσαρμοστεί ο κλάδος μας στις νέες εξελίξεις και συνθήκες της αγοράς όπως αυτές διαμορφώνονται διεθνώς. Σε αυτή την κατεύθυνση πιστεύουμε ότι θα πρέπει να κινηθεί και η όποια νέα διοίκηση του Συνδέσμου προκύψει από τις εκλογές. Τέλος εκ μέρους του Δ.Σ. θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μας στα μέλη των Επιτροπών και όλους του Συναδέλφους μας για την σημαντική συμβολή τους στην προσπάθεια για εξυπηρέτηση των νόμιμων συμφερόντων του κλάδου μας. Επίσης, ευχαριστούμε την Διεύθυνση, το στελεχιακό δυναμικό και τους συνεργάτες του ΗΑΤΤΑ για την σοβαρή δουλειά και τις προσπάθειές που έχουν καταβάλει αυτά τα χρόνια για την σωστή τεκμηρίωση και προώθηση των θεμάτων του κλάδου. Ευχόμαστε οι χρονιές που έρχονται να είναι καλύτερες για τον ελληνικό τουρισμό και τις επιχειρήσεις μας.

O HATTA και τα Μέλη του / Ο Κλάδος μας Η προάσπιση των συμφερόντων των μελών μας είναι η κύρια φροντίδα του Συνδέσμου μας. Αυτή άλλωστε είναι και η πρώτη καταστατική μας υποχρέωση. Οι προσπάθειες μας κινούνται προς δύο κατευθύνσεις: Αντιμετώπιση των γενικών προβλημάτων και των κλαδικών θεμάτων σε κάθε τομέα δραστηριότητας με γνώμονα το κύρος του κλάδου, τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών μας, την προστασία του επαγγέλματός μας, την προστασία του τουρίστα καταναλωτή και την ανάδειξη του ρόλου των Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Γραφείων ως εξειδικευμένων Ταξιδιωτικών Συμβούλων του τουρίστα - καταναλωτή. Επίλυση μεμονωμένων προβλημάτων με άξονα την διαφύλαξη της νομιμότητας, της αξιοπιστίας, της σοβαρότητας και του έργου των μελών μας. Παράνομες Τουριστικές Δραστηριότητες Το 2004 δώσαμε έμφαση στην καταπολέμηση παράνομων δραστηριοτήτων σε μια προσπάθεια πρόληψης αλλά και καταστολής της έξαρσης τέτοιων φαινομένων. Οι διαδικασίες που είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί ο ΗΑΤΤΑ ώστε να παύσουν παράνομες δραστηριότητες είναι χρονοβόρες και πολύπλοκες και πολύ συχνά το διάστημα που μεσολαβεί από την καταγγελία της δραστηριότητας έως την επιβολή των όποιων κυρώσεων είναι μεγάλο και μερικές φορές γίνεται προσπάθεια συγκάλυψης της παρανομίας από τοπικούς παράγοντες. Σε αυτό βέβαια έχουν ευθύνη οι αρμόδιες υπηρεσίες και ο Σύνδεσμός μας άρχισε να κινεί την διαδικασία για παράβαση καθήκοντος των υπεύθυνων υπαλλήλων. Ακόμη και έτσι όμως τέτοιες προσπάθειες αναστέλλουν την εξέλιξη των φαινομένων και ωθούν τους καταγγελλόμενους σε συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία. Οι πιο χαρακτηριστικές από τις πολλές παρεμβάσεις μας ήταν: Η περίπτωση λειτουργίας της ιστοσελίδας www.e-room.gr. Υπεύθυνη για την λειτουργία αυτής της ιστοσελίδας ήταν επιχείρηση που λειτουργούσε παράνομα στα Χανιά Κρήτης πουλώντας δωμάτια σε διάφορα ξενοδοχεία της χώρας για την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων και όχι μόνο. Με την συμβολή του Διοικητή της Τουριστικής Αστυνομίας Χανίων εντοπίστηκαν οι υπεύθυνοι, κατατέθηκαν μηνύσεις και βέβαια ματαιώθηκαν οι παράνομες δραστηριότητες. Η υπόθεση της επιχείρησης ΙDSV (βρίσκεται σε εξέλιξη), η οποία έχει δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα σε καταναλωτές αφού χωρίς να έχει την απαραίτητη άδεια λειτουργίας, προσφέρει μέσω της ιστοσελίδας της εκδρομικά πακέτα αμφίβολης αξιοπιστίας. 1

Είναι αξιοσημείωτη επίσης, η περίπτωση ελέγχου που πραγματοποιήθηκε με προτροπή και παρουσία του ΗΑΤΤΑ από την Διεύθυνση Τουρισμού Δωδεκανήσου και το Τμήμα Τουριστικής Αστυνομίας Ρόδου, σε χρυσοχοείο όπου διαπιστώθηκε πως ο ιδιοκτήτης του καταστήματος πωλούσε πακέτο εκδρομής θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Στην περίπτωση των υπαίθριων δραστηριοτήτων, πολλοί παρανομούν επικαλούμενοι την ασάφεια του νόμου. Ελπίζουμε ότι με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις θα γίνουν οι κατάλληλες βελτιώσεις. Μεγάλη έξαρση έχουμε και στην περίπτωση των Τουριστικών Λεωφορείων γιατί με αμφίβολης νομιμότητας αποφάσεις, το Υπουργείο Μεταφορών καλύπτει τις δραστηριότητες του ΚΤΕΛ. Το ίδιο συμβαίνει με τα ΙΧ των σχολείων και άλλες κατηγορίες λεωφορείων. Οι παρεμβάσεις μας είναι συνεχείς. Το Μάιο μετά από καταγγελία του ΗΑΤΤΑ έγινε υπόδειξη και σύσταση σε σχολείο της Κορίνθου το οποίο είχε επανειλημμένως διοργανώσει τις σχολικές εκδρομές σε συνεργασία με εταιρεία ΤΕΟΜ παρακάμπτοντας τα τουριστικά γραφεία που εκ του νόμου είναι τα μόνα που έχουν το δικαίωμα διοργάνωσης αυτών των εκδρομών. Σε ανάλογη περίπτωση, με άμεση ενεργοποίηση από το Σύνδεσμο της Διεύθυνσης Τουρισμού, διαπιστώθηκε η παράνομη διοργάνωση διήμερης εκδρομής από το ΚΤΕΛ Ν. Κορίνθιας με προορισμό την Καλαμπάκα και τα Μετέωρα. Επεβλήθησαν οι νόμιμες κυρώσεις στους υπεύθυνους που ανέλαβαν τις κρατήσεις στα ξενοδοχεία, ακινητοποιήθηκε το λεωφορείο και υποχρεώθηκαν οι διοργανωτές να στείλουν τουριστικό πούλμαν για την επιστροφή των εκδρομέων με νόμιμη διαδικασία. Το φαινόμενο της παράνομης διοργάνωσης εκδρομών θρησκευτικού ενδιαφέροντος από Ιερούς Ναούς ή Συλλόγους είχε μειωθεί αρκετά μετά από παρεμβάσεις μας στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών & Πάσης Ελλάδος και τις οδηγίες που δόθηκαν στις μητροπόλεις. Το τελευταίο διάστημα έχουμε όμως και πάλι κάποια έξαρση. Εξ άλλου με νεότερη επιστολή μας ενημερώθηκε και το Οικουμενικό Πατριαρχείο για τον ορθό τρόπο διοργάνωσης τέτοιου είδους εκδρομών και ευελπιστούμε στην μελλοντική εξάλειψη ή έστω άμβλυνση του φαινομένου. Συνάδελφοι, θα πρέπει όλοι να ευαισθητοποιηθούμε και να χρησιμοποιούμε το μηχανισμό και την εμπειρία του ΗΑΤΤΑ. Όλοι μπορούμε και πρέπει να βοηθήσουμε ενημερώνοντας συνεχώς τον ΗΑΤΤΑ με στοιχεία για παράνομες δραστηριότητες που πέφτουν στην αντίληψή μας. Την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων ο κλάδος μας πέρασε δύσκολες στιγμές. Πέρα από το γεγονός ότι η δουλειά μας συρρικνώθηκε - το 2004 ήταν μια από τις χειρότερες χρονιές για τον εισερχόμενο τουρισμό ζήσαμε και το φαινόμενο, ξένοι να εγκαθίστανται παρανόμως στην χώρα μας και να 2

πωλούν εισιτήρια των αγώνων, και μάλιστα με «καπέλο», ή και δωμάτια ξενοδοχείων με τις ευλογίες μάλιστα, του «Αθήνα 2004». Ο ΗΑΤΤΑ αναγκάσθηκε να προσφύγει στη δικαιοσύνη και κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά κατά των υπευθύνων. Η πράξη αυτή είχε κυρίως συμβολικό χαρακτήρα. Όλοι γνωρίζουμε, δυστυχώς, από τη διάσταση που πήρε στα ΜΜΕ, το πρόβλημα που δημιούργησε η ΕΠΟ όταν πολλοί φίλαθλοι ανακάλυψαν πως ενώ είχαν ήδη κλείσει θέση για να ταξιδέψουν και να παρακολουθήσουν τον τελικό της Εθνικής Ομάδας της Ελλάδας εναντίον της Πορτογαλίας την Κυριακή 4 Ιουλίου 2004, δεν θα μπορούσαν τελικά να μπουν στο στάδιο για να παρακολουθήσουν τον αγώνα της εθνικής μας ομάδας παρόλο που τα τουριστικά γραφεία είχαν αγοράσει και προπληρώσει εισιτήρια για αυτούς. Ο ΗΑΤΤΑ κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά κατά της ΕΠΟ ζητώντας να αποζημιωθούν τα τουριστικά γραφεία για τις οικονομικές, ηθικές και άλλες ζημιές, αλλά και για να αποκατασταθεί η υπόληψη του κλάδου μας, αφού διασύρθηκε από τα ΜΜΕ εξαιτίας της δήθεν «απώλειας» των εισιτηρίων από την ΕΠΟ. Ηλεκτρονικές υπηρεσίες Η μεγάλη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει δημιουργήσει διεθνώς, ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Ο συντονισμός όσων παρανομούν αλλά και η παροχή υπηρεσιών από άλλα κράτη όπου δεν υπάρχουν απαγορεύσεις έχει αλλάξει το τοπίο. Οι προσπάθειές μας κινούνται σε δύο επίπεδα να παταχθούν με την υποστήριξη της Υπηρεσίας Ηλεκτρονικού Εγκλήματος παράνομες δραστηριότητες και να εκσυγχρονίσουμε και προσαρμόσουμε τις επιχειρήσεις μας στα νέα δεδομένα της Κοινωνίας της Πληροφορίας. 3

Η Προάσπιση του έργου και του ρόλου των γραφείων μας Τη χρονιά που πέρασε αναγκαστήκαμε να προσφύγουμε αρκετές φορές στα δικαστήρια για να υπερασπίσουμε τα δίκαια αιτήματα του κλάδου μας και να διαφυλάξουμε το έργο μας. Η Αγροτουριστική ΑΕ είχε στο παρελθόν ξεφύγει από τους σκοπούς που πρέπει να έχει μια εταιρεία στην οποία συμμετέχει το ελληνικό δημόσιο και είχε προχωρήσει σε δραστηριότητες «αθέμιτου ανταγωνισμού» προς τον κλάδο μας, αναλαμβάνοντας το σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων «Λευκές και Πράσινες Τάξεις» μαζί με Αναπτυξιακές εταιρείες, μοιράζοντας μερικά ψιχία σε κάποιους συναδέλφους με μη δόκιμες μάλιστα διαδικασίες. Ο ΗΑΤΤΑ αναγκάστηκε να προσφύγει στη δικαιοσύνη (τακτικά δικαστήρια και Συμβούλιο Επικρατείας). Το θέμα έχει λήξει πλέον, και πιστεύουμε πως η Αγροτουριστική ΑΕ θα περιοριστεί στο ρόλο που της αρμόζει και θα προσφέρει υποστήριξη στον ιδιωτικό τομέα χωρίς να τον ανταγωνίζεται. Ήδη έχουμε σχετική διαβεβαίωση από την νέα διοίκηση της εταιρείας και πιστεύουμε ότι στο μέλλον θα συνεργαστούμε σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος με το σεβασμό που αρμόζει στο ρόλο του κλάδου μας. Αν δεν συμβεί αυτό, η Αγροτουριστική θα μας βρει και πάλι αντιμέτωπους. Ανοικτό παραμένει το πρόβλημα των προκηρύξεων του Οργανισμού Εργατικής Εστίας, η οποία οργανώνει εκδρομές και ζητά προσφορές για μεμονωμένες υπηρεσίες καταστρατηγώντας τις διατάξεις του Π.Δ. 339/96 για τα Οργανωμένα Ταξίδια. Επικαλούνται την υποχρέωση εφαρμογής των κοινοτικών διατάξεων περί προμηθειών. Βρισκόμαστε σε συνεχείς συζητήσεις με τη διοίκηση του Οργανισμού σε πνεύμα καλής θέλησης και πιστεύουμε ότι θα επιλυθεί το σοβαρό αυτό πρόβλημα Αν δεν συμβεί θα προσφύγουμε στη δικαιοσύνη. Έχουμε επίσης ζητήσει από την Εργατική Εστία να εκσυγχρονίσει τα προγράμματά της και να εισαγάγει ένα νέο θεσμό, το checque διακοπών (όπως στην Γαλλία). Κάναμε παρεμβάσεις στην Γεν. Γραμ. Νέας Γενιάς σχετικά με την υλοποίηση προγραμμάτων εκδρομών εναλλακτικού τουρισμού για νέους και νέες από 10 30 ετών, και ζητήσαμε να σταματήσουν οι αναθέσεις σε συλλόγους που δεν νομιμοποιούνται να πραγματοποιούν εκδρομές. 4

Προσφορές στα μέλη μας Τα μέλη του ΗΑΤΤΑ αποτελούν ένα μεγάλο εθνικό δίκτυο το οποίο στη συνέχεια συνδέεται με το Ευρωπαϊκό μας δίκτυο μέσω της ECTAA ( Group of National Travel Agents and Tour Operators Associations within the E.U.) και το διεθνές μέσω της UFTAA (Universal Federation of Travel Agents Associations), αλλά και το Βαλκανικό μέσω της BAFTAA (Balkan Federation of Travel Agents Associations). Το ανάπτυγμα αυτό μας επιτρέπει να αναπτύσσουμε πολλαπλές δραστηριότητες προς όφελος των μελών μας. Εθνική Τράπεζα Επιτύχαμε νέα μείωση του ποσοστού συμμετοχής των Γραφείων μας στα έξοδα του συστήματος καρτών (Mastercard, VISA και ΕΘΝΟCASH MAESTRO) και ευελπιστούμε σε νεότερη μείωση εντός του έτους. Τιμοκατάλογος Υπηρεσιών Ο τιμοκατάλογος του ΗΑΤΤΑ εφαρμόζεται όλο και περισσότερο από τα μέλη του και άρχισε να καθιερώνεται στη συνείδηση του καταναλωτή. Χρειάζεται ακόμα πολύς δρόμος. Το επόμενο Δ.Σ. θα εκδώσει το νέο τιμοκατάλογο για το 2005 2006. Περιοδικό Το περιοδικό μας από το επόμενο τεύχος θα έχει ανανεωμένη μορφή. Έχει ήδη γίνει όλη η απαραίτητη προεργασία. Αποτελεί βασικό επικοινωνιακό εργαλείο του κλάδου μας με όλη τη τουριστική οικογένεια, τους δημόσιους φορείς και την αυτοδιοίκηση. Περιμένουμε προτάσεις των μελών μας για βελτιώσεις. Εκθέσεις Ο ΗΑΤΤΑ προσφέρει χώρο στα μέλη του στις δύο μεγαλύτερες, τουριστικές εκθέσεις εσωτερικού, την Philoxenia, στην οποία διοργανώνεται κάθε χρόνο στην Θεσσαλονίκη, καθώς και στην έκθεση «Τουριστικό Πανόραμα», η οποία λαμβάνει χώρα στην Αθήνα. Επίσης, στη διάρκεια του 2004 συμμετείχε με δικό του περίπτερο στο οποίο φιλοξένησε τα μέλη του στις εξής εκθέσεις του εξωτερικού: - Διεθνής Έκθεση ΙΤΒ / Βερολίνο - Έκθεση ΜΙΤΤ / Μόσχα - Έκθεση CITM / Σαγκάη Το τελευταίο διάστημα πέτυχε να αυξήσει την παρουσία του για το 2005 και στις εξής εκθέσεις εξωτερικού: - ΒΙΤ / Μιλάνο - CONFEX / Λονδίνο - ΙΤΒ / Βερολίνο - ΜΙΤΤ / Μόσχα - ΙΑΤΑ Congress & World Travel Fair / Γιοκοχάμα 5

- T T Warsaw / Βαρσοβία - IT & ME Show / Σικάγο - M & IT Show / Λονδίνο - CITM / Σαγκάη - World Travel Market / Λονδίνο - EIBTM / Βαρκελώνη Συνεργασίες Β2Β και Fam Trips Ο ΗΑΤΤΑ ευνοεί έμπρακτα τη γνωριμία και ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων των τουριστικών γραφείων της Ελλάδας μεταξύ τους αλλά και με τουριστικά γραφεία άλλων χωρών. Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής, το 2004 διοργανώθηκε workshop Ελλήνων και Αιγυπτίων τουριστικών πρακτόρων στην Αθήνα, και fam trip στο Λίβανο (21-26 Οκτωβρίου) όπου η 12μελής αντιπροσωπεία του ΗΑΤΤΑ πραγματοποίησε συναντήσεις με μέλη των Ενώσεων τουριστικών γραφείων και Ξενοδοχείων της χώρας και με το Υπουργείο Τουρισμού καθώς και inspection tour. Με μεγάλη μας χαρά είδαμε τις πρώτες συνεργασίες να προκύπτουν, ενώ κατά γενική ομολογία η επιτυχημένη διοργάνωση του fam trip πρέπει να είναι και θα είναι η απαρχή μιας σειράς πολλών αποστολών. Ήδη τον Ιανουάριο του 2005 πραγματοποιήθηκε επίσκεψη 23μελούς αντιπροσωπείας στο Νομό Ξάνθης και βρισκόμαστε στην προετοιμασία Fam Trip σε άλλες χώρες- δυνητικές αγορές. Ενημέρωση μελών Ο Σύνδεσμός μας βρίσκεται κοντά σας σχεδόν κάθε μέρα με επίκαιρα και χρήσιμα νέα. Οι μαζικές αποστολές (μέσω modem) στα μέλη μας κάλυψαν 161 επίκαιρα θέματα. Web Site Το νέο Web Site του ΗΑΤΤΑ είναι μια πραγματικότητα. Ήδη χρησιμοποιείται για την ροή πληροφοριών. Καταβλήθηκε σοβαρή προσπάθεια και πιστεύουμε ότι επιτεύχθηκε ένα άρτιο αποτέλεσμα. Το site αυτό εκτός από τις κλασικές λειτουργίες, διαθέτει intranet και ηλεκτρονικό μητρώο επιχειρήσεων για τα μέλη μας, όπου θα μπορούν να έχουν πρόσβαση μόνο όσοι θα έχουν τον ειδικό κωδικό πρόσβασης. Έτσι θα υπάρχει και συνεχής ροή χρήσιμων πληροφοριών και ενημέρωσης των μελών μας. Εξ άλλου υπολογίζουμε ότι το αργότερο σε 6 8 μήνες από σήμερα, θα υπάρχει μια ολοκληρωμένη εφαρμογή B to B e-commerce και το αργότερο σε 18 μήνες θα υπάρχει ολοκληρωμένη εφαρμογή όλων των υπηρεσιών του διαδικτύου. Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Η δημιουργία του Ασύρματου Μητροπολιτικού Δικτύου στην Αττική με μελλοντική επέκταση και στην υπόλοιπη Ελλάδα θα προσφέρει, σε όσα μέλη μας συνδεθούν, Τοποθέτηση info kiosk στις προθήκες των επιχειρήσεων μελών και αντίστοιχου λογισμικού εσωτερικά, με σκοπό να διευρυνθεί η πωλησιακή δυνατότητα της μονάδας, δίνοντάς της τη δυνατότητα 6

24ωρης λειτουργίας χωρίς φυσική παρουσία, αύξησης της προβολής της. Πρόσβαση στο Internet με υψηλές ταχύτητες, Εξαιρετικά οικονομικά οφέλη όπως Κατάργηση των τηλεπικοινωνιακών και πάγιων τελών για την πρόσβαση στο Internet και ταυτόχρονη απελευθέρωση μια επιπλέον τηλεφωνικής γραμμής. Εξασφάλιση ταχύτατης επικοινωνίας με τα με το φορέα και τα μέλη του δικτύου χωρίς κόστος. Μείωση του τηλεπικοινωνιακού κόστους, Φιλοξενία ιστοσελίδας, στο χώρο τους με μηδενικό κόστος Έσοδα από τη διακίνηση καρτών προπληρωμένου χρόνου Η μελέτη και η χαρτογράφηση των περιοχών που έχουν τις εγκαταστάσεις τους τα μέλη του ΗΑΤΤΑ είναι σε τελικό στάδιο και έχει ξεκινήσει η σταδιακή τοποθέτηση του απαραίτητου εξοπλισμού ώστε εντός του έτους να μπορέσει να λειτουργήσει το δίκτυο πλήρως. Ποιοτική αναβάθμιση Τουριστικών Γραφείων ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών. Με την πεποίθηση ότι μόνο με την ποιοτική μας αναβάθμιση, αλλά και την φροντίδα των πελατών μας θα αναβαθμίσουμε τον ρόλο μας, προτρέπουμε τα μέλη μας, όχι μόνο να υιοθετούν την κείμενη νομοθεσία για την προστασία του τουρίστα καταναλωτή, αλλά και να φροντίζουν ουσιαστικά για την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών. Ο ΗΑΤΤΑ από την πλευρά του συνεργάζεται με τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή του ΥΠΑΝ, με το ΙΝΚΑ και με το ΕΚΠΟΙΖΩ και παρεμβαίνει όταν γίνονται καταγγελίες από πολίτες για ελλιπή παροχή υπηρεσιών προσπαθώντας, με αντικειμενικό τρόπο, να βρεθούν λύσεις που εξυπηρετούν όλες τις πλευρές και ικανοποιούν τους πελάτες μας. Σχολή ΙΑΤΑ UFTAA Ο ΗΑΤΤΑ είναι αναγνωρισμένο εκπαιδευτικό κέντρο της ΙΑΤΑ και αναλαμβάνει την διοργάνωση σεμιναρίων προετοιμασίας για την απόκτηση του IATA/ UFTAA Foundation Diploma. Πολλά μέλη μας συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα. Προγράμματα ΛΑΕΚ Ο ΗΑΤΤΑ υλοποιεί σειρά επιμορφωτικών προγραμμάτων για τους υπαλλήλους των τουριστικών γραφείων. Επιλέγονται θεματικά αντικείμενα που σχετίζονται άμεσα με την αγορά εργασίας και έμπειροι εκπαιδευτές. Στελέχη του ΗΑΤΤΑ Το στελεχιακό δυναμικό του ΗΑΤΤΑ βρίσκεται καθημερινά στη διάθεση των μελών μας από όλα τα μέρη της Ελλάδας, να εξυπηρετήσει με χρήσιμες πληροφορίες και με συμβουλές για την αντιμετώπιση διαφορών μεταξύ μελών μας αλλά και με προμηθευτές μας και άλλα κλαδικά θέματα. 7

Πολιτική Διεθνούς, Εθνικής και Περιφερειακής Εκπροσώπησης του κλάδου Ο ιστορικός Σύλλογός μας, αμιγώς κλαδικό Σωματείο, κατά την διάρκεια του 2004, κατέβαλε προσπάθειες προς δύο κατευθύνσεις: να συσπειρώσει τα μέλη του και να καλέσει να ενισχύσουν τις τάξεις του τα τουριστικά και ταξιδιωτικά γραφεία από όλη τη χώρα. Τα αποτελέσματα της νέας εξόρμησης είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και το μήνυμα που πήραμε είναι ότι οι συνάδελφοι επιθυμούν να συμμετέχουν στην μεγάλη οικογένεια του ΗΑΤΤΑ, να έχουν την υποστήριξη ενός ισχυρού, σοβαρού και καλά οργανωμένου, συλλογικού οργάνου, επιθυμούν ενιαία εκπροσώπηση του κλάδου μας και παρουσία σε όλα τα κέντρα λήψης αποφάσεων σε: διεθνές επίπεδο εθνικό επίπεδο περιφερειακό επίπεδο κάθε τομέα δραστηριότητας να δώσει φωνή σε όλους μας σε κάθε σημείο της Ελλάδας, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες. Ο ΗΑΤΤΑ ανταποκρινόμενος στις ανάγκες των καιρών, προσάρμοσε το καταστατικό του στα διεθνή και κυρίως Ευρωπαϊκά πρότυπα, σύμφωνα με τα καταστατικά φίλων Συνδέσμων, άλλων χωρών που έχουν επιτυχημένα μοντέλα. Έτσι, πλέον, τα όργανα του ΗΑΤΤΑ διαμορφώνονται ως εξής: Γενική Συνέλευση (Π.Υ.) Κυρίαρχο όργανο του ΗΑΤΤΑ, όπως κάθε Σωματείου, είναι η Γενική Συνέλευση. Συνέρχεται μία φορά το χρόνο (το πρώτο τρίμηνο κάθε χρόνου). Όλοι οι Συνάδελφοι πρέπει να δίνουν το παρόν τους. Το 15μελές Διοικητικό Συμβούλιο (Π.Υ.) Κατά τη διάρκεια της φετινής μας Γενικής Συνέλευσης θα εκλεγεί το νέο Δ.Σ. του ΗΑΤΤΑ που θα έχει θητεία την επόμενη τριετία. Συνάδελφοι, όσοι επιθυμείτε να προσφέρετε στην κοινή προσπάθεια από κάθε γωνιά της Ελλάδας, από κάθε τομέα δραστηριότητας, δηλώστε την υποψηφιότητά σας για το Δ.Σ. του ΗΑΤΤΑ, τις Επιτροπές και τα περιφερειακά όργανα. Θεματικές Επιτροπές (Π.Υ.) Στο ΗΑΤΤΑ λειτουργούν θεματικές επιτροπές που καλύπτουν όλους του τομείς δραστηριότητας των Γραφειών μας. Σήμερα λειτουργούν οι παρακάτω Επιτροπές: Κλαδικής Ανάπτυξης / Θεσμικών Θεμάτων Φορολογικών Θεμάτων Εισερχόμενου Τουρισμού Εξερχόμενου / Εσωτερικού Τουρισμού Αναπτυξιακών Προγραμμάτων / Εκπαίδευσης 8

Προβολής του Κλάδου Αεροπορικών Θεμάτων Ακτοπλοϊκών Θεμάτων Χερσαίων Μεταφορών Υπαίθριων Δραστηριοτήτων Έκτακτων Καταστάσεων Παράλληλα συγκροτούνται, ad hoc, ειδικές επιτροπές αντιμετώπισης ειδικών θεμάτων. (π.χ. Σχολικές Εκδρομές, Αγορά Κίνας, κ.λ.π.) Εθνικό Συμβούλιο (Ν) Για πρώτη φορά αποκτά ο κλάδος μας Εθνικό Συμβούλιο με εκπροσώπηση από όλη την Ελλάδα. Το Ε.Σ. αποτελούν εκπρόσωποι του κλάδου από τις περιφέρειες και νομούς της χώρας και τα Μέλη του Δ.Σ. του ΗΑΤΤΑ. Θα συνεδριάζει 2-3 φορές το χρόνο. Οι εκπρόσωποι του κλάδου από τις περιφέρειες και νομούς της χώρας θα εκλεγούν (μέσα σε ένα τρίμηνο) μετά τις εκλογές του Δ.Σ. με απόλυτα δημοκρατικές διαδικασίες με περιφερειακές και τοπικές εκλογές. Στις συνεδριάσεις του Ε.Σ. οι οποίες θα πραγματοποιούνται κατά την έναρξη και λήξη της τουριστικής περιόδου: Θα συζητούνται οι αποφάσεις των οργάνων του ΗΑΤΤΑ (Δ.Σ. και Γ.Σ.) και θα επιδιώκεται η υλοποίησή τους προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιφέρειας. Θα εκτιμάται η εξέλιξη του τουριστικού προϊόντος κάθε περιφέρειας, θα επισημαίνονται οι ελλείψεις και τα προβλήματα που παρουσιάζονται σε σχέση με τις αδυναμίες που εμφανίζουν τα αρμόδια κρατικά όργανα του τουριστικού τομέα και των αρχών σε επίπεδο περιφέρειας, νομού, δήμου, τα προβλήματα που μας δημιουργούν οι προμηθευτές και συνεργάτες μας. Θα γίνεται απολογισμός σχετικά με την υλοποίηση των αποφάσεων των οργάνων του ΗΑΤΤΑ (Γ.Σ., Δ.Σ., Ε.Σ.) και την αξιολόγησή τους σε ότι αφορά τη συμβολή αυτών των αποφάσεων στην ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος σε κάθε Περιφέρεια. Βασική επιδίωξή μας θα πρέπει να είναι, οι συνεδριάσεις του Ε.Σ. να αναδεικνύουν τις προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης κάθε περιφέρειας, να εξάγουν τεκμηριωμένες προτάσεις οι οποίες θα υποβάλλονται τόσο στο αρμόδιο Υπουργείο όσο και στις τοπικές αρχές. Τις συνεδριάσεις του Ε.Σ., οι οποίες θα πραγματοποιούνται κάθε φορά και σε άλλη περιοχή της χώρας θα καλούνται να παρακολουθούν οι αρμόδιοι φορείς του τουρισμού, οι φορείς του τουρισμού κάθε Περιφέρειας και Αυτοδιοίκησης, τα ΜΜΕ κυρίως της Περιφέρειας, άλλοι τουριστικοί φορείς (επαγγελματικές οργανώσεις, Επιμελητήρια κλπ.). Οι Εκπρόσωποι των Περιφερειών και των Νομών Εκλέγονται οι δύο πρώτοι σε σταυρούς σε επίπεδο Περιφέρειας και ένας τουλάχιστον σε επίπεδο Νομού, με αρχαιρεσίες που διενεργούνται στην πρωτεύουσα κάθε Περιφέρειας. 9

Οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι συγκροτούν το Περιφερειακό Συμβούλιο που συνεδριάζει 1 φορά το μήνα. Στις συνεδριάσεις αυτές θα συζητούνται προβλήματα γενικότερου ενδιαφέροντος καθώς και ότι έκτακτο προκύπτει που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση από το Περιφερειακό Συμβούλιο ή και σε συνεργασία με το Δ.Σ. του ΗΑΤΤΑ. Τα ονόματα των εκλεγμένων μελών του Περιφερειακού Συμβουλίου θα γνωστοποιούνται στις Τοπικές Αρχές και θα προτείνεται η συμμετοχή τους σε φορείς του Τουρισμού (Επιτροπές Τουριστικής Ανάπτυξης, Εταιρείες Τουριστικής Προβολής κλπ.) της Περιφέρειάς τους. Θα επιδιωχθεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης η δια Νόμου πρόβλεψη της συμμετοχής των εκλεγμένων εκπροσώπων του κλάδου μας σε αυτά τα όργανα, καθώς και σε όργανα που γνωμοδοτούν για επενδύσεις. Σοβαρά θέματα που ανακύπτουν και απασχολούν τις συνεδριάσεις των Π.Σ μπορούν και πρέπει να εισηγούνται από τα μέλη του στην πρώτη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΗΑΤΤΑ για συζήτηση και λήψη των αναγκαίων προς επίλυση μέτρων. 10

Κλαδικά Θέματα Θεσμικές ρυθμίσεις / Εκσυγχρονισμός επαγγέλματος Σχέδιο Οδηγίας για τις Υπηρεσίες στην Εσωτερική Αγορά Πρόκειται για το σοβαρότερο θεσμικό πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε κατά την διάρκεια του 2004. Ο Σύνδεσμός μας από την πρώτη στιγμή, βρέθηκε στις επάλξεις και πριν καν γίνει αντιληπτό στις ελληνικές αρχές το εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα που θα δημιουργήσει τυχόν υιοθέτηση της οδηγίας αυτής, προσπάθησε με όλες του τις δυνάμεις να κινητοποιήσει φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού και ιδιαίτερα τους φορείς των χωρών που θα αντιμετωπίσουν αντίστοιχα προβλήματα. Ο ΗΑΤΤΑ κατέθεσε τις αναλυτικές του απόψεις τόσο στα πλαίσια της Επιτροπής του Υπουργείου Οικονομίας, στην οποία συμμετέχει, όσο και στο σύνολο της ελληνικής πολιτείας. Η πρόταση αυτή οδηγίας εισάγει μια νέα διάσταση για τις υπηρεσίες στην Εσωτερική Αγορά σύμφωνα με την οποία καταργούνται τα συστήματα αδειοδότησης (πλην σοβαρών περιπτώσεων δημοσίου συμφέροντος) και εφαρμόζεται για πρώτη φορά η «αρχή της χώρας καταγωγής», η οποία αποτελεί βόμβα για τις μικρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, μια και θα ευνοηθεί η Ευρώπη των Ισχυρών και η τυχόν υιοθέτησή αυτής της ρύθμισης θα αλλάξει ριζικά το τοπίο σε χώρες όπως η δική μας, οι οποίες έχουν υιοθετήσει συστήματα αδειοδότησης και εποπτείας της αγοράς, με ανεξέλεγκτες συνέπειες για την οικονομία μας και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων. Το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης υιοθέτησε πρόσφατα, ευτυχώς, τις θέσεις μας. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, υπάρχουν βάσιμες ελπίδες ότι το σχέδιο οδηγίας θα αποσυρθεί γιατί υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις και από άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. και από αντίστοιχους κοινωνικούς φορείς. Αναμόρφωση της νομοθεσίας για τον κλάδο των Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Μετά από παρέμβαση του Συνδέσμου μας και υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων, αποφασίσθηκε από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης η συνολική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου του κλάδου μας και με απόφαση του Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης συγκροτήθηκε ειδική επιτροπή για το σκοπό αυτό. Οι προτάσεις του ΗΑΤΤΑ έχουν ως εξής: Αφ ης στιγμή η χώρα μας φιλοδοξεί να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς παρέχοντας αντίστοιχες με τις απαιτήσεις των ταξιδιωτών υπηρεσίες, να διαθέτει ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, την υγιή λειτουργία των τουριστικών επιχειρήσεων και ρυθμίσεις που θα αποβλέπουν στην προστασία των ελλήνων καταναλωτών, θα πρέπει να υιοθετήσει ένα σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης του κλάδου των γραφείων Ταξιδίων και Τουρισμού τα οποία αποτελούν το όχημα της τουριστικής ανάπτυξης της χώρας, προκειμένου να λειτουργήσει αποτελεσματικά μέσα στο γενικότερο σύστημα αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες σε συνεργασία τόσο με το κράτος όσο και με την κοινωνία. 11

Απαιτείται λοιπόν η συνολική αναμόρφωση της υπάρχουσας νομοθεσίας και η δημιουργία ενός ενιαίου φορέα που θα καλύπτει όλη τη διαδικασία παραγωγής και κατανάλωσης καθώς και τη βελτιστοποίηση του τρόπου διάθεσης του προϊόντος τουριστικό ταξίδι. Οι αρμοδιότητες τις οποίες θα μπορούσε να έχει ο φορέας είναι οι εξής: α) Η αδειοδότηση/ μητρώο και ο έλεγχος των προϋποθέσεων λειτουργίας που θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις. Στα περισσότερα κράτη μέλη που ισχύει το σύστημα της άδειας γίνεται διαχωρισμός ανάλογα με το εάν τα τουριστικά γραφεία είναι διοργανωτές ή μεταπωλητές ή και τα δύο και οι προϋποθέσεις που τίθενται είναι διαφορετικές. Αυτό αφορά και τις εγγυήσεις για τα οργανωμένα ταξίδια που επιβάλλει το ΠΔ 339/96. β) Η εγγυοδότηση η οποία μπορεί να καλύπτει τόσο τις εγγυήσεις της κείμενης νομοθεσίας του Ν.393 και του ΠΔ 339 ( για την κάλυψη της αστικής επαγγελματικής ευθύνης στα πλαίσια της πώλησης των οργανωμένων ταξιδιών -άρθρο 5 ΠΔ 339/96 - όσο και την κάλυψη, σε περίπτωση πτώχευσης ή αφερεγγυότητα, του επαναπατρισμού του ταξιδιώτη και επιστροφή των καταβληθέντων -άρθρο 7, ΠΔ 339/96- ) όσο και τις επιμέρους εγγυοδοτήσεις για όλες τις άλλες πιστοποιημένες δραστηριότητες ή υπηρεσίες όπως ΙΑΤΑ, BSP εσωτερικού, εγγυήσεις ακτοπλοίας και λοιπές εγγυήσεις των τουριστικών γραφείων. Δεδομένου ότι η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που είναι consumer oriented, διευρύνει όλο και περισσότερο την έννοια της ευθύνης του τουριστικού πράκτορα η οποία πηγάζει από την οδηγία για τα οργανωμένα ταξίδια επεκτείνοντας το πεδίο εφαρμογής και στα tailored made ταξίδια δημιουργείται ανάγκη μιας συνολικής και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της ευθύνης αυτής, όπως εκφράζεται μέσα από τη παροχή εγγυήσεων. Ακόμη δημιουργείται η ανάγκη δημιουργίας μέσα στο σύστημα μιας διαδικασίας φιλικής επίλυσης των διαφορών που θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών απέναντι στον κλάδο και θα είχε σαν αποτέλεσμα την βελτιοποίηση του τουριστικού προϊόντος. γ) Η πιστοποίηση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών μπορεί να αποτελέσει ακόμη μία παράμετρο των δράσεων του φορέα η οποία θα συνεισφέρει στην συνολική διαδικασία παραγωγής και διάθεσης του προϊόντος και θα έχει σαν στόχο την βελτιστοποίηση τους, διακρίνοντάς τα σε κατηγορίες ανάλογα με τα προϊόντα. δ) Η ταχύρυθμη εκπαίδευση, η οποία θα αποτελεί κριτήριο πιστοποίησης. Η διαδικασία αυτή θα εξασφαλίζει τη βελτιστοποίηση των παρεχομένων υπηρεσιών και θα αποτελεί σημαντική επένδυση στον ανθρώπινο παράγοντα, δεδομένου ότι το τουριστικό γραφείο αποτελεί επιχείρηση έντασης εργασίας. Η εκπαίδευση αποτελεί σημαντικό κομμάτι και για πολλά κράτη που έχουν το σύστημα της άδειας, είτε όχι και πραγματοποιείται μέσα στα πλαίσια των επαγγελματικών φορέων όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Αγγλία, η Γερμανία κλπ. ε) Ένα σημαντικό κομμάτι της όλης διαδικασίας θα αποτελέσει η εποπτεία και ο έλεγχος των τουριστικών γραφείων με την ουσιαστική αύξηση των αρμοδιοτήτων των επιφορτισμένων με την δραστηριότητα αυτή οργάνων. Στο σημείο αυτό υπάρχει σήμερα ένα αρκετά μεγάλο κενό δεδομένου ότι δεν υπάρχει στις αρμόδιες υπηρεσίες 12

προσωπικό το οποίο να έχει τη δυνατότητα άμεσου και αποτελεσματικού ελέγχου των προϋποθέσεων της νόμιμης λειτουργίας των τουριστικών γραφείων με αποτέλεσμα να λειτουργούν παράνομα πολλές επιχειρήσεις και ιδιώτες χωρίς να κατέχουν το ειδικό σήμα λειτουργίας ή / και να λειτουργούν με ελλιπείς προϋποθέσεις. Έχει πλέον διαπιστωθεί η αδυναμία του ελεγκτικού μηχανισμού σχετικά με τη πλημμελή λειτουργία των γραφείων ταξιδίων και τουρισμού και κυρίως όσων δραστηριοποιούνται στο χώρο αυτό χωρίς τη κατοχή του απαραίτητου σήματος λειτουργίας. Ακόμη θα πρέπει να επισημάνουμε ότι όσον αφορά την ασφαλιστική κάλυψη τόσο για την αστική επαγγελματική ευθύνη όσο και για την κάλυψη της αφερεγγυότητας και της πτώχευσης του διοργανωτή και μεταπωλητή οργανωμένων ταξιδιών η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το ΠΔ 339/96 για την προστασία του τουρίστα καταναλωτή, στην ουσία δεν υπάρχει έλεγχος ούτε αυτή εξαρτάται από τη προϋπόθεση χορήγησης του ειδικού σήματος λειτουργίας.. Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα της αδειοδότησης χωρίς τον απαιτούμενο συνεχή έλεγχο των προϋποθέσεων παραμένει ημιτελές και αναποτελεσματικό. στ) Τέλος για την ολοκλήρωση του συστήματος θεωρούμε απαραίτητη την διαδικασία φιλικής επίλυσης των διαφορών μεταξύ τουριστικών γραφείων και καταναλωτών, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την εμπιστοσύνη του καταναλωτή προς τον τουριστικό επιχειρηματία, τον οποίο ενδιαφέρει πρώτιστα να είναι ο πελάτης ικανοποιημένος για να ξαναγοράσει. Σημειωτέον ότι ο καταναλωτής αισθάνεται πιο ασφαλής όταν ξέρει ότι ο ίδιος ο κλάδος αυτοελέγχεται, αυτορυθμίζεται και απονέμει δικαιοσύνη. Το σύστημα αυτό λειτουργεί με επιτυχία σε πολλές χώρες όπως η Ολλανδία. Εξάλλου λόγω της συνθετότητας της τουριστικής διαδικασίας απαιτείται η ύπαρξη αντίστοιχου μηχανισμού φιλικής επίλυσης διαφορών και διαιτησίας μεταξύ των τουριστικών γραφείων και των προμηθευτών τουριστικών υπηρεσιών. Ο φορέας αυτός θα πρέπει να έχει τη μορφή του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου. Όπως κατ επανάληψη έχει τεθεί, η μόνη ενδεδειγμένη λύση είναι η δημιουργία του Τουριστικού Επιμελητηρίου, στο οποίο θα συμμετέχουν όλοι οι πρωταγωνιστές της τουριστικής βιομηχανίας και ένα από τα τμήματα του θα αφορά το κλάδο των Τουριστικών Γραφείων. Με το Σχέδιο Νόμου που έχουμε ήδη υποβάλλει, επιλύεται το σύνολο των παραπάνω θεμάτων και βέβαια δίνονται λύσεις στα σημεία αιχμής (ΞΕΕ, τοπικά επιμελητήρια). Αν παρ όλα αυτά, η πολιτεία δεν προκρίνει αυτή τη λύση θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου που θα αφορά μόνο τον κλάδο μας και θα περιλαμβάνει τις παραπάνω αρμοδιότητες. Εφόσον και αυτό είναι ανέφικτο, θα μπορούσε ο φορέας να πάρει τη μορφή Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου, δηλαδή Ανώνυμης Εταιρίας η οποία θα ελέγχεται από το δημόσιο. Στη περίπτωση αυτή βεβαίως, δεν είναι δυνατό στις αρμοδιότητές του να περιλαμβάνεται η αδειοδότηση και ο έλεγχος. 13

Οδηγία για τα Οργανωμένα Ταξίδια Στην Ευρώπη υπάρχει κινητικότητα από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των οργανώσεων των καταναλωτών, προκειμένου να τροποποιηθεί η οδηγία 90 /314/ΕΟΚ για τα οργανωμένα ταξίδια και τις οργανωμένες διακοπές και περιηγήσεις. Στα πλαίσια αυτά προτείνεται να ενταχθούν στο πεδίο εφαρμογής της νέας οδηγίας και τα dynamic packages. Το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό και προκειμένου να μη μας προλάβουν τα γεγονότα, συγκροτήσαμε ειδική ομάδα εργασίας με εμπειρογνώμονες στα πλαίσια της ECTAA, προκειμένου να προετοιμάσουμε τις κλαδικές μας θέσεις και να της υποβάλουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν συνταχθεί οριστικό σχέδιο από τις υπηρεσίες της Ε.Ε. Σύντομα θα συσταθεί αντίστοιχη ομάδα εργασίας στον ΗΑΤΤΑ για την επεξεργασία του θέματος σε εθνικό επίπεδο. Τουριστικό Επιμελητήριο Πιστεύουμε ότι το Τουριστικό Επιμελητήριο, για το οποίο ο ΗΑΤΤΑ έχει καταθέσει Σχέδιο Νόμου στην πολιτεία, θα ενώσει την φωνή των τουριστικών επιχειρήσεων και θα αποτελέσει το βασικό σύμβουλο συνομιλητή της πολιτείας για τον ελληνικό τουρισμό. Την πρωτοβουλία αυτή υποστηρίζει μεγάλος αριθμός τουριστικών φορέων της χώρας. Είναι καιρός να αναλάβει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης την ευθύνη και να κάνει πράξη τη συνένωση όλων των δυνάμεων του τουρισμού με γνώμονα την πεποίθηση ότι αυτά που μας ενώνουν είναι πολύ περισσότερα απ αυτά στα οποία τυχόν διαφοροποιούμαστε. Η ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού αποτελεί συμφέρον όλων. Σχέσεις με τους προμηθευτές μας Όπως γνωρίζετε ο ΗΑΤΤΑ έχει καταθέσει Σχέδιο Νόμου «για την αναμόρφωση της νομοθεσίας που διέπει τις Σχέσεις Ξενοδόχων Πελατών». Παράλληλα, εξετάζει τις δυνατότητες υιοθέτησης Κώδικα Δεοντολογίας που θα διέπει τις σχέσεις μας με τους προμηθευτές μας γενικότερα και έχει αρχίσει η επεξεργασία υποδειγμάτων Συμβολαίων για B to B συναλλαγές. Σχέδιο Κοινοτικής Οδηγίας σχετικά με την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων / Έλληνες Ξεναγοί Στο σχέδιο Κοινοτικής Οδηγίας για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων τον Φεβρουάριο 2004, είχε υιοθετηθεί ειδική τροπολογία που προτάθηκε από Έλληνα ευρωβουλευτή σχετικά με τους Έλληνες ξεναγούς. Η τροπολογία αυτή ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη για τον ελληνικό τουρισμό γιατί, αν γινόταν αποδεκτή, θα δημιουργούσε ειδικό καθεστώς για τους έλληνες ξεναγούς διαφορετικό απ αυτό που θα ισχύει σε όλα τα άλλα κράτη της Ε.Ε. Ήδη το επάγγελμα των ξεναγών είναι «κλειστό» στην Ελλάδα και υπάρχουν σοβαρές παραβιάσεις του κοινοτικού δικαίου. Ο ΗΑΤΤΑ με παρέμβασή του στα κοινοτικά όργανα και τους εθνικούς φορείς, απέτρεψε την υιοθέτηση της τροπολογίας. 14

Εξ άλλου, συντάχθηκε σχετική γνωμοδότηση από έγκριτο νομικό βάση του ερωτήματος: «εάν ο ν.710/1977, όπως έχει μέχρι σήμερα τροποποιηθεί, είναι σύμφωνος προς το κοινοτικό δίκαιο και σε καταφατική απάντηση με ποιους νομικούς τρόπους δύναται να αντιμετωπιστεί η εν λόγω παραβίαση». Η γνωμοδότηση είναι καταπέλτης, γιατί εντοπίζει σειρά παραβιάσεων του κοινοτικού δικαίου. Έχει ήδη κατατεθεί στην ελληνική πολιτεία και εφόσον δεν ληφθεί υπόψη θα καταθέσουμε προδικαστικό ερώτημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. ΣΣΕ Υπάλληλοι τουριστικών γραφείων Υπεγράφη, και την χρονιά που πέρασε, η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας του ΗΑΤΤΑ με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εργαζομένων στη Ναυτιλία & Τουρισμό, η οποία κηρύχθηκε υποχρεωτική από το Υπ. Εργασίας, και αφορά όλο το προσωπικό των ταξιδιωτικών και τουριστικών γραφείων και επιχειρήσεων όλης της χώρας. Η ΣΣΕ ρυθμίζει μεταξύ άλλων το πεδίο εφαρμογής στο σύνολο των εργαζομένων στα τουριστικά γραφεία. Ξεναγοί Επίσης, υπεγράφησαν οι Συλλογικές Συμβάσεις για τους ξεναγούς όλης της χώρας με την ΠΟΞΕΝ, η οποία κηρύχθηκε υποχρεωτική, και με το Σωματείο Ξεναγών της Αθήνας Tour Managers Η ιδιαίτερα δυσάρεστη εξέλιξη που υπήρξε με την διαιτητική απόφαση μεταξύ ΠΟΕΤ και Πανελλήνιου Σωματείου Τουριστικών Συνοδών, υποχρέωσε τον ΗΑΤΤΑ να λάβει προληπτικά μέτρα ώστε να θωρακίσει και να αποτρέψει μελλοντικές δυσάρεστες εξελίξεις για τον κλάδο μας. Ο ΗΑΤΤΑ κλήθηκε στα δικαστήρια από το παραπάνω Σωματείο, γιατί με την ΣΣΕ που υπέγραψε με την ΠΑΣΕΝΤ στην ουσία κατάργησε την προσπάθεια αυτού του Σωματείου να επιβάλει την θέση του. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να καυτηριάσουμε την αντιδεολογική συμπεριφορά άλλων συλλογικών οργάνων του κλάδου μας, τα οποία, αντί να ασχολούνται με την επίλυση κλαδικών μας προβλημάτων, τρέχουν πίσω από το ΗΑΤΤΑ να ακυρώσουν πρωτοβουλίες ή να αλλάξουν ρυθμίσεις ιδιαίτερα στα πολύ σοβαρά εργατικά θέματα και να διαταράξουν λεπτές ισορροπίες. 15

Βελτίωση Ανταγωνιστικότητας / Ανάπτυξη Τουριστικών Γραφείων Προώθηση της δικτύωσης των Τουριστικών ΜΜΕ (clustering / ΕΠΑΝ μέτρο 2.2.3.1) Αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο πολιτικής για τον κλάδο μας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς των επιχειρήσεών μας. Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι γιατί η πολιτεία υιοθέτησε την πρόταση του ΗΑΤΤΑ, μετά από μακροχρόνιες προσπάθειές μας. Θα ενισχυθούν ολοκληρωμένα επιχειρηματικά σχέδια, προϋπολογισμού μέχρι 3 εκ. με επιδότηση 50% Στόχος είναι ο λειτουργικός και οργανωτικός εκσυγχρονισμός των τουριστικών επιχειρήσεων μέσα από οριζόντια και κάθετα δίκτυα. Σε κάθε δίκτυο επιχειρήσεων μπορούν να συμμετάσχουν επιχειρήσεις με μετοχικό κεφάλαιο μέχρι 30% και να ανήκουν εκτός από τον τουρισμό και στον τομέα της μεταποίησης, του εμπορίου και λοιπών υπηρεσιών. Οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου μας (που στην πράξη καλύπτουν το σύνολο της ελληνικής προσφοράς) δημιουργούν από κοινού μια νέα εταιρία (ΑΕ ή ΕΠΕ) διατηρώντας ταυτόχρονα και την αυτοτέλειά τους, οπότε συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα και την ευελιξία της μικρού μεγέθους κλίμακας με τα πλεονεκτήματα της μεγάλης κλίμακας. Η δικτύωση οδηγεί σε βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δράσεων των επιχειρήσεων όπως οι κοινές πρωτοβουλίες στην προώθηση των πωλήσεων, η δημιουργία κοινών ενώσεων εγγύησης πιστώσεων, κοινό σχεδιασμό και χρηματοδότηση προϊόντων / υπηρεσιών, δημιουργία κοινών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των μελών και τρίτων, έτσι ώστε να επιτευχθεί περισσότερο αποτελεσματική κατανομή της εργασίας ανάμεσα στις επιχειρήσεις και καλύτερη εξειδίκευση μεταξύ των μικρών επιχειρήσεων Ειδικότερα στις μικρές επιχειρήσεις της τουριστικής βιομηχανίας και του κλάδου των τουριστικών γραφείων δίνεται η δυνατότητα να ανταγωνιστούν με ίσους όρους τις μεγαλύτερες, να αποκτήσουν εμπειρία, να πετύχουν καλύτερες σχέσεις με τους προμηθευτές τους και νέες προοπτικές για την δουλειά τους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, προκειμένου να υποστηριχθεί ο κλάδος των τουριστικών γραφείων στο εγχείρημα αυτό το οποίο στην πρώτη φάση εφαρμογής, έχει δυσκολίες γιατί πρέπει να κινητοποιηθούν οι παραγωγικές δυνάμεις, ο ΗΑΤΤΑ έχει παράλληλα εντάξει στο πρόγραμμα Equal: Always Tourism αντίστοιχα δράση ενημέρωσης και κινητοποίησης του κλάδου. Πρόγραμμα Equal / Always Tourism Με ιδιαίτερη ικανοποίηση ενημερώνουμε τα μέλη μας ότι ΗΑΤΤΑ ανέλαβε, σε συνεργασία με δίκτυο 16 φορέων, μεταξύ των οποίων ο ΕΟΤ, το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, ο ΠΑΣΕΝΤ, η εταιρία ερευνών V.P.R.C. και εξειδικευμένοι φορείς στον αθλητικό τουρισμό και στον πολιτισμό, την υλοποίηση Προγράμματος Equal με τίτλο Always Tourism. Το πρόγραμμα αυτό, για τον σχεδιασμό του οποίου δουλέψαμε το β εξάμηνο του 2004, θα μας επιτρέψει να πετύχουμε μια ολοκληρωμένη παρέμβαση για την 16

προώθηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεών μας και την προσαρμογή μας στις νέες διαρθρωτικές αλλαγές της τεχνολογίας και των απαιτήσεων της τουριστικής αγοράς. Βασικός σκοπός και στόχοι του προγράμματος Το πρόγραμμα αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης των αλλαγών στην παραγωγική διαδικασία και των συνακόλουθων αλλαγών οργάνωσης της εργασίας, που πραγματοποιούνται στον τουριστικό τομέα και ιδιαίτερα στο κλάδο των τουριστικών γραφείων. Κεντρικός σκοπός του έργου που είναι η υποστήριξη της προσαρμοστικότητας των εταιρειών (τουριστικά γραφεία ) στις διαρθρωτικές αλλαγές της τεχνολογίας και των απαιτήσεων της τουριστικής αγοράς όπως αυτές διαμορφώνονται στο διεθνοποιημένο περιβάλλον. Οι επιμέρους στόχοι και ενέργειες του προγράμματος είναι: o μελέτες τάσεων & απογραφικές έρευνες- αξιοποίηση προς όφελος του κλάδου, o δημιουργία μόνιμου Forum για την απασχόληση o δημιουργία ψηφιοποιημένου χάρτη των ταξιδιωτικών γραφείων και ηλεκτρονικού μητρώου επιχειρήσεων ( καταγραφή, κατηγοριοποίηση των επιχειρήσεων ανά θεματικά πεδία /θεματικό άξονα/ γεωγραφικές περιοχές κ.λ.π o δημιουργία παρατηρητηρίου των τομεακών διαρθρωτικών αλλαγών. o δημιουργία & εφαρμογή επικοινωνιακού περιβάλλοντος τηλεργασίας o ανάπτυξη νέων μεθόδων πώλησης των προϊόντων ( e- commerce ) o δημιουργία portal o δημιουργία market place, o δημιουργία intranet ( tele meeting, tele conference, video conference ) o δημιουργία call center o ανάπτυξη πλατφόρμας και εκπαίδευση μέσω συστήματος e-learning o δυνατότητα πιστοποίησης γνώσεων & δεξιοτήτων μέσω internet o δημιουργία οδηγού «νέων μεθόδων οργάνωσης και πώλησης του τουριστικού πακέτου» (συμβόλαια, οδηγία για οργανωμένα ταξίδια, ασφάλιση πακέτου, σχέσεις με τους προμηθευτές και τον καταναλωτή κ.λ.π.)/ εφαρμογή πώλησης ολοκληρωμένης υπηρεσίας μέσω internet o δημιουργία Μοντέλου και Οδηγού Τotal Quality Μanagement για τουριστικά γραφεία o περίγραμμα σπουδών για εκπαίδευση «ταξιδιωτικού συμβούλου» και Εκπαιδευτικό υλικό για «ταξιδιωτικούς συμβούλους» o νέα τουριστικά προϊόντα ( πολιτιστικός, αθλητικός τουρισμός) και νέοι τρόποι εξυπηρέτησης πελατών ( e-services )- Βάση δεδομένων με πληροφορίες για αθλητικό και πολιτιστικό τουρισμό σε επιλεγμένες περιοχές o ανταλλαγή εμπειριών και πληροφοριών - Διακρατικό Παρατηρητήριο διαρθρωτικών αλλαγών στον τουριστικό τομέα Οι δράσεις θα γίνουν μέσω εκπαίδευσης ( συμβατική ) workshops, e-learning, και θα υποστηριχθούν από Καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και Ανάπτυξη web site που θα ενημερώνει για το περιεχόμενο των δράσεων, τα αποτελέσματα, τις καλές πρακτικές, τα αποτελέσματα των διακρατικών δράσεων κ.λ.π. 17

Πρόγραμμα Equal / Ίσες Δυνατότητες Ίσες Ευκαιρίες Το 2004 ολοκληρώθηκε το παραπάνω πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχε ο ΗΑΤΤΑ στα πλαίσια δικτύου με εκπαιδευτικούς, αναπτυξιακούς και τουριστικούς φορείς. Απευθυνθήκαμε στις γυναίκες μέλη του Συνδέσμου και στελέχη των τουριστικών γραφείων μελών του ΗΑΤΤΑ και τους δώσαμε την ευκαιρία να επιμορφωθούν με distance learning, σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την προώθηση των γυναικών σε υψηλές θέσεις της επαγγελματικής ιεραρχίας. Το πρόγραμμα κινήθηκε στους εξής άξονες: ανάπτυξη και εφαρμογή των σχεδίων ισότητας σε επιχειρήσεις (για διευθυντικά στελέχη). συμβουλευτική και υποστήριξη της επαγγελματικής ανέλιξης γυναικών που εργάζονται σε τουριστικές επιχειρήσεις (για ιδιοκτήτριες και στελέχη). παροχή ανοιχτής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, σε εξειδικευμένα θεματικά αντικείμενα (Management, Διοίκηση Τουρ. Επιχειρήσεων, Πληροφορική, Συμβουλευτική), (για ιδιοκτήτριες και στελέχη). Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης / ΕΠΑΝ / Κοινωνία της Πληροφορίας / ΠΕΠ Η ευκαιρία για ένταξη των επιχειρήσεών μας στα προγράμματα του Γ ΚΠΣ και κυρίως στο μέτρο 2.2.3 «Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ όλων των κλάδων του Τουριστικού Τομέα», στο «Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά» της Κοινωνίας της Πληροφορίας και στα ΠΕΠ, για τη διαμόρφωση των οποίων συνέβαλε καθοριστικά ο ΗΑΤΤΑ, πρέπει να αξιοποιηθεί από όλα τα μέλη μας μιας και αποτελούν επιλέξιμες επιχειρήσεις. Ο ΗΑΤΤΑ συμμετέχει στην επιτροπή παρακολούθησης του ΕΠΑΝ και είναι στην διάθεση όλων να υποστηρίξει κάθε προσπάθεια. Παράλληλα ο ΗΑΤΤΑ, όπως αγωνίστηκε για την ένταξη των επιχειρήσεών μας στα προγράμματα αυτά, σήμερα διεκδικεί την βελτίωση των όρων ένταξης των επιχειρήσεών μας, την απλοποίηση των διαδικασιών και τον σχεδιασμό νέων προγραμμάτων που θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις μας να εκσυγχρονισθούν. Ο Σύνδεσμός μας βρίσκεται κοντά στα μέλη του και με ενημέρωση, με επισκέψεις στην περιφέρεια της χώρας, με συνεργασίες με τα ΚΕΤΑ, κ.λ.π. προσπαθεί να ενημερώσει τον κλάδο για την δυνατότητα και τις ευκαιρίες που υπάρχουν. Προγράμματα ΕΠΑΝ: «Νεανική Επιχειρηματικότητα» και «Γυναικεία Επιχειρηματικότητα» Ο ΗΑΤΤΑ παρενέβη στους αρμόδιους φορείς σχετικά με τον απαράδεκτο διαχωρισμό που υπήρχε στον Πίνακα του Παραρτήματος των Κανονισμών των ως άνω Προγραμμάτων, ανάμεσα στην δραστηριότητα με τίτλο «Ταξιδιωτικά Πρακτορεία» και «Οργάνωση περιοδικών εμπορικών εκθέσεων και συνεδρίων», ο οποίος δημιουργούσε παρερμηνείες σχετικά με την επιλεξιμότητα των επιχειρήσεών μας στα προγράμματα αυτά, αλλά και ως προς την υποχρέωση ύπαρξης ειδικού σήματος λειτουργίας. Εξηγήσαμε για μια ακόμη φορά στους αρμόδιους, ότι η οργάνωση τουριστικών δραστηριοτήτων και συνεδρίων είναι δραστηριότητα ενός τουριστικού γραφείου, και όχι διαφορετικής επιχείρησης. Ευτυχώς το θέμα ρυθμίστηκε. 18

ΤΕΜΠΤΕ / Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων Με ιδιαίτερη ικανοποίηση στηρίξαμε το έργο του ΤΕΜΠΤΕ διαπιστώνοντας ότι αποτελεί ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για τις ΜΜΕ και ΠΜΕ επιχειρήσεις, δεδομένου ότι παρέχει εγγυήσεις για την δανειοδότησή τους. Στην πορεία όμως διαπιστώθηκε ότι για άλλη μια φορά, έχει γίνει παρανόηση από το Υπουργείο Ανάπτυξης για την επιλεξιμότητα των επιχειρήσεών μας, οι οποίες, λόγω άγνοιας, θεωρούν ότι υπαγόμαστε στις μεταφορές (οι οποίες δεν είναι επιλέξιμες). Οι λόγοι τους οποίους επικαλούνται για την συγκεκριμένη απόρριψη, αφορούν την υπαγωγή των δραστηριοτήτων των τουριστικών γραφείων στον κλάδο των Μεταφορών (ΣΤΑΚΟΔ), ενώ ο ΗΑΤΤΑ έκανε σαφές ότι η κατηγορία των τουριστικών δραστηριοτήτων, στην οποία εντάσσονται οι τουριστικές επιχειρήσεις του κλάδου μας, δεν έχουν ακριβή αντιστοίχηση στην ονοματολογία και στους κωδικούς των ΣΤΑΚΟΔ. Ανάλογη παρανόηση είχε γίνει και με το Πρόγραμμα «Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά», του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας», για το οποίο τελικά υπήρξε άμεση αντιμετώπιση. Πιστεύουμε ότι σύντομα θα επιλυθεί το θέμα και θα δοθούν οι απαραίτητες διευκρινήσεις. Στήριξη λειτουργίας ΜΜΕ / Μείωση λειτουργικών δαπανών Ο ΗΑΤΤΑ για μια ακόμη φορά έθεσε υπόψη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, την ανάγκη απαλλαγής των ιδιοκτητών τουριστικών γραφείων από την υποχρέωση υπαγωγής σε δεύτερο ταμείο ασφάλισης για τους παλαιούς ασφαλισμένους για συναφείς συμπληρωματικές δραστηριότητες. Αντίστοιχο αίτημα έχει υποβάλλει η Συνομοσπονδία Επιχειρήσεων Ενοικιαζομένων Δωματίων και Διαμερισμάτων Ελλάδας. Δυστυχώς το Υπουργείο αρνείται, παρά τη σχετική προεκλογική δέσμευση, να τροποποιήσει την ισχύουσα νομοθεσία για καθαρά εισπρακτικούς λόγους. Έτσι, όσοι ενδιαφέρονται να απαλλαγούν πρέπει να προσφύγουν, μεμονωμένα, στη δικαιοσύνη. Υπάρχουν ήδη δεδικασμένα στη διάθεσή μας. Κατάργηση υποχρεωτικών φόρων και τελών Αγωνιζόμαστε για την κατάργηση της υποχρεωτικής καταβολής του φόρου 2% υπέρ ΟΤΑ για έκδοση διαφημιστικών εντύπων από τα τουριστικά γραφεία (Ν. 2880/2001). Για την κατάργηση αυτή έχει δεσμευτεί προεκλογικά η κυβέρνηση. Το τουριστικό προϊόν είναι «αυλο» και η έκδοση ενημερωτικών διαφημιστικών εντύπων αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την παρουσίασή του. Αναπτυξιακός Νόμος Δυστυχώς η πολιτεία δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του κλάδου μας να ενταχθούν οι επιχειρήσεις μας στον Αναπτυξιακό Νόμο. Ο ΗΑΤΤΑ είχε υποβάλει ολοκληρωμένες προτάσεις. Ελάφρυνση Λειτουργικών Δαπανών Το μεγαλύτερο κόστος των επιχειρήσεών μας προέρχεται από τις αμοιβές του προσωπικού. Αν και το έργο μας είναι εποχιακό, απασχολούμε προσωπικό όλο το χρόνο. 19

Ζητάμε από την πολιτεία να στηρίξει τις επιχειρήσεις μας προκειμένου να μειωθεί το κόστος λειτουργίας μας, κυρίως κατά τις εκτός τουριστικής αιχμής περιόδους με επιδοτήσεις της εργασίας και ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Παράλληλα, ζητάμε από την πολιτεία τον σεβασμό των διατάξεων της 154 Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας / άρθρο 6 (κυρώθηκε με το Ν. 2403/96) που αποκλείει την υποχρεωτική διαιτησία ως μέθοδο ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων. Σεμινάρια Q Σήμα Ποιότητας Q Συνεχίστηκαν και την χρονιά που μας πέρασε με μεγάλη επιτυχία τα Σεμινάρια Πιστοποίησης για τον Τουρισμό (Q) τόσο στην Αθήνα, όσο και σε πολλές περιοχές της περιφέρειας. Το σύστημα ποιότητας Q για τον τουρισμό υλοποιεί για τα μέλη του ο ΗΑΤΤΑ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ερευνών για την Αναψυχή και τον Τουρισμό του Πανεπιστημίου της Βέρνης, με την Ακαδημία Frey της Ζυρίχης, με την υποστήριξη του Υπουργείου Οικονομικών της Ελβετίας. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται ήδη σε πολλές χώρες. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα πρόγραμμα πιστοποίησης της ποιότητας για τις τουριστικές επιχειρήσεις με το όνομα «Σήμα Ποιότητας Q» με σκοπό να αυξήσει τη συνείδηση της ποιότητας στις τουριστικές επιχειρήσεις, να προωθήσει τη συνεργασία ανάμεσα στους διάφορους παράγοντες παροχής υπηρεσιών και να αναπτύξει μακροπρόθεσμα την ποιότητα των παροχών. Τα Σεμινάρια, βάσει των δηλώσεων συμμετοχής, πραγματοποιήθηκαν ως εξής : 20 & 21/11- Σεμινάριο Πιστοποίησης Ποιότητας στην Θεσσαλονίκη 27 & 28/11 - Σεμινάριο Πιστοποίησης Ποιότητας στην Αθήνα 10-11/12 - Σεμινάριο Πιστοποίησης Ποιότητας στην Πάργα 17 & 18/12 - Σεμινάριο Πιστοποίησης Ποιότητας στην Ρόδο 20