ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ - ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ 1
Οικολογία δασικών εντόμων Παράγοντες: 1. Κλιματικές συνθήκες 2. Είδος δέντρων 3. Δασοπονική μορφή 4. Ρύπανση ατμόσφαιρας 2
Οικολογία δασικών εντόμων Α. Παράγοντες: 1.Κλιματικές συνθήκες Ξηρασία: Ελαττώνει τη ζωτικότητα των δέντρων αύξηση δευτερογενών προσβολών Υψηλές θερμοκρασίες: Ευνοούν την ανάπτυξη των εντόμων Χαμηλές θερμοκρασίες: Προκαλούν νέκρωση εντόμων 3
2. Είδος δέντρων: Τα πλατύφυλλα είναι ανθεκτικότερα από τα κωνοφόρα. Στα πλατύφυλλα δάση έχουμε νωρίτερα την ανάπτυξη των φυσικών εχθρών (αρπακτικών) των βλαπτικών εντόμων από ότι στα κωνοφόρα, όπου η προσβολή εξαπλώνεται πριν την ανάπτυξη των φυσικών εχθρών. 3. Δασοπονική μορφή: Ομήλικες, αμιγείς και εκτεταμένες συστάδες αύξηση προσβολής 4. Ρύπανση ατμόσφαιρας: Επιδρά όπως η ξηρασία 4
Β. Ειδίκευση προσβολής Γ. Βιοτικό δυναμικό: Η ικανότητα ενός οργανισμού να πολλαπλασιάζεται και να δημιουργεί έναν πληθυσμό όταν δεν υπάρχουν καθόλου εχθροί του. Δ. Προσαρμογή επιβίωσης (γέννηση αυγών σε συνθήκες κατάλληλες, σκληρός εξωσκελετός, μιμητισμός, κτλ.) Ε. Αντιδράσεις των εντόμων = τροπισμοί Κληρονομικές αντιδράσεις, όπως προτίμηση εδάφους για νύμφωση (πευκοκάμπια), ποικίλες αντιδράσεις σε φως και θερμότητα. 5
6
Πολλά έντομα αντιδρούν στο φως & τη θερμότητα, μιλάμε τότε για θετικό ή αρνητικό ηλιοτροπισμό ή και θερμοτροπισμό, των εντόμων, αν αυτά πλησιάζουν ή απομακρύνονται από την πηγή του ερεθισμού. Τον χειμώνα η θερμοκρασία είναι χαμηλή και επειδή τα έντομα είναι ποικιλόθερμα ζώα και η τροφή για τα περισσότερα λείπει, αυτά πέφτουν σε μια κατάσταση που δεν τρέφονται και δεν κινούνται. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως διάπαυση (Diapause). Η διάπαυση που γίνεται τον χειμώνα ονομάζεται και διαχείμανση. 7
Πληθυσμοί Δασικών Εντόμων Πληθυσμός είναι η συνάθροιση σε ομάδα ενός είδους, το οποίο ζει σε μια περιοχή αρκετά μικρή, που επιτρέπει στα άτομα να διασταυρώνονται. Δυναμική πληθυσμών είναι η μελέτη των αλλαγών της διανομής και αφθονίας του πληθυσμού στον χώρο και στον χρόνο. Σύστημα ζωής ή σύστημα πληθυσμού λέγονται οι μεταβλητές καθώς και διαδικασίες που καθορίζουν τη διανομή και αφθονία ενός πληθυσμού μπορεί να οργανωθούν, τα στοιχεία του οποίου είναι άτομα που δημιουργούν τον πληθυσμό, το περιβάλλον, την πορεία δημιουργίας του πληθυσμού και η κατάσταση του πληθυσμού. 8
Πυκνότητα του πληθυσμού ή η αφθονία είναι ο αριθμός των ατόμων ενός εντόμου σε ένα ορισμένο περιβάλλον είναι περιορισμένος ή λέμε ότι το έντομο βρίσκεται στη ζώνη φυσικής αφθονίας. Ενδοκυκλικό ή ετήσιο δυναμικό ονομάζεται η αλλαγή του αριθμού των ατόμων κάθε σταδίου του ίδιου εντόμου μέσα σε ένα χρόνο. Δυναμικό αφθονίας είναι η αύξηση του αριθμού και το ετήσιο δυναμικό του πληθυσμού ενός εντόμου. Η απότομη αύξηση του πληθυσμού ενός ορισμένου εντόμου και η επάνοδος του πληθυσμού του εντόμου αυτού στον φυσικό αριθμό κατά την διάρκεια ορισμένων χρόνων, μπορεί να γίνεται σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα. 9
Προσβολή δέντρων, ευπάθεια, προσελκυστικότητα, αντοχή Για να βρουν τα δέντρα που μπορεί να προσβληθούν από φλοιοφάγα, οι επιστήμονες μέτρησαν διάφορες φυσιολογικές λειτουργίες τους, όπως έκκριση ρετσινιού, ποσότητα χλωροφύλλης, οσμωτική πίεση. Προσελκυστικότητα: αρχή η φυσιολογική κατάσταση του ξενιστή είναι εκείνη που προσελκύει τα φλοιοφάγα, ώστε να προσβάλλουν και να τρώγουν, ενώ μετά η κύρια προσελκυστικότητα γίνεται από τις ουσίες που εκλύονται από τα έντομα (φερομόνες) 10
Καταπολέμηση των βλαπτικών Δασικών Εντόμων Στην δασολογική πράξη η καταπολέμηση των βλαπτικών εντόμων εξαρτάται από τη σπουδαιότητα και το μέγεθος της βλάβης που τα δασικά έντομα προξενούν στο δάσος. Σκοπός της καταπολέμησης ενός βλαπτικού εντόμου είναι να αποφύγουμε σπουδαίεςβλάβεςτουδάσους. Σκοπός μας δεν είναι να εξαλείψουμε ολωσδιόλου ένα συγκεκριμένου έντομο αλλά να επιτύχουμε την ελάττωση του αριθμού του σε χαμηλά επίπεδα. 11
Αφού αποφασιστεί η καταπολέμηση, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας τον Βιολογικό Κύκλο του Εντόμου, γιαναπροσβάλλουμετοεπιθυμητόστάδιο του εντόμου στον σωστό χρόνο. Ένας άλλος παράγοντας είναι το είδος της προσβολής. Και τέλος, ένας σπουδαίος παράγοντας είναι τα μέσα καταπολέμησης. 12
Μέτρα καταπολέμησης εντόμων Χημική καταπολέμηση: Η καταπολέμηση με χρήση χημικών μέσων 1.Εντομοκτόνα στομάχου 2.Εντομοκτόνα επαφής 3.Εντομοκτόνα πολλαπλής δράσης 4.Διασυστηματικά εντομοκτόνα 5.Εντομοκτόνα καπνισμού 6.Φερομόνες 13
Μειονεκτήματα εντομοκτόνων Νεκρώνουν βλαπτικά αλλά και ωφέλιμα αρπακτικά και παράσιτα Καταπολεμούν προσωρινά τις επιδημίες Έχουν υψηλό κόστος Η συχνή τους χρήση αυξάνει την αντίσταση των εντόμων σ αυτά 14
Μηχανική καταπολέμηση 1.Συλλογή 2.Σύνθλιψη 3.Παγίδευση 4.Χαμηλές-Υψηλές θερμοκρασίες 15
Βιολογική καταπολέμηση 1.Χρήση εντομοφάγων εντόμων (αρπακτικώνπαράσιτων) 2.Χρήση παθογόνων μυκήτων, ιών, βακτηρίων 16
1. Μίξη συστάδων Δασοκομικά μέτρα 2. Διανομή ηλικίας των συστάδων. (Οι ανομήλικες συστάδες είναι ανθεκτικότερες από τις ομήλικες. Οι κηπευτές είναι ποιο ανθεκτικές στις προσβολές από φλοιοφάγα έντομα. Μικτές συστάδες και διανομή ηλικιών πρέπει να είναι το πιο βασικό μας καθήκον.) 3. Πυκνότητα συστάδων 4. Προσαρμογή 5. Ποιότητα φυτευτικού υλικού 6. Υλοτομίες 7. Δενδροπαγίδες 17