ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 8 ο ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΡΥΟΣ 1
1. Ξηρασία νέκρωση δρυός 2. Σηψιρρίζια 3. Ιώδης σηψιρρίζια. Ο μύκητας Helicobacidium purpureum σκεπάζει τις ρίζες με μυκήλια, ενώ τα καρποσώματα μπορεί να αναπτύσσονται στο κάτω μέρος των βλαστών. 2
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ Το ωίδιο της Δρυός ή Αλεύρωμα των φύλλων οφείλεται στον μύκητα Μicrosphaera alphitoides griff. Αναπτύσσονται άσπρα μυκήλια, επιφανειακά και στις δύο πλευρές των φύλλων και στους νεαρούς βλαστούς. Μεταφέρονται με τον άνεμο και προσβάλουν άλλα φύλλα. Τοπικές νεκρώσεις Πρόωρη φυλλόπτωση Κακή αποξύλωση βλαστών 3
Εξωασκός της Δρυός. Οφείλεται στον μύκητα Taphrina coerulescens Σκωρίαση των φύλλων Οφείλεται στον μύκητα Uredo quercus brond Ανθράκωση των φύλλων της Δρυός Οφείλεται στον μύκητα Gnomonia quercina kled 4
ΛΟΙΠΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΔΡΥΟΣ ΞΗΡΑΝΣΗ ΤΗΣ ΔΡΥΟΣ Οφείλεται στον μύκητα Ceratocystis fagacearum. Η ασθένεια αυτή είναι ασθένεια των αγωγών ιστών. Τα ασθενικά δέντρα, από την άνοιξη ως το φθινόπωρο έχουν φύλλα λίγο πτυχωτά και κιτρινωπά, που σιγά σιγά γίνονται έως χαλκόχρωμα, ενώ τα δέντρα γρήγορα νεκρώνονται από πάνω προς τα κάτω. Καταπολέμηση Αποφυγή δημιουργίας τραυμάτων και κλαδεύσεων, που μπορεί να προσελκύσουν τα έντομα φορείς. Στην ανάγκη, επάλειψη πληγών με τις ειδικές προστατευτικές ουσίες του εμπορίου. Συνιστάται προστατευτικών τάφρων γύρω από τα προσβλημένα δέντρα, για να εμποδιστεί έτσι η διάδοση της ασθένειας με τις υπόγειες ενώσεις των ριζών. Επίσης, 5 συνίστανται η κοπή και καύση των προσβλημένων δέντρων.
Έντομα Δρυός (φύλλων) 1. Haltica quercetorum Περιγραφή εξάπλωση: Τα ενήλικα έχουν μήκος 4-5 χιλ σχήμα επίμηκες ωοειδές και χρώμα μεταλλικό πράσινα ή γαλαζοπράσινο. Βιολογία: Έχει μια γενεά το έτος. Τα ενήλικα διαχειμάζουν και εμφανίζονται το Μάιο. Βλάβες: Αποσκελέτωση των φύλλων. Haltica quercetorum: ενήλικο και εικόνα προσβολής σε φύλλα δρυός Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 6
Προνύμφη τού Tortrix viridana. Έντομα Δρυός (φύλλων) 2. Tortrix viridana. Περιγραφή εξάπλωση: Έχει μήκος 2,5-3,2 χιλ. και χρώμα κιτρινοκόκκινο έως κιτρικοκαστανό. Βιολογία: Είναι έντομο μονοκυκλικό. Μετά την διαχείμαση τα ενήλικα τρέφονται στο κάτω μέρος των φύλλων, με την μορφή μικρών εσκαφών και σπανιότερα οπών. Βλάβες: Αν και συχνά συναντάται κατά θέσεις, σε μεγάλους πληθυσμούς, έχει γενικά μικρή σημασία. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 7
Έντομα Δρυός (Φύλλων) 2. Tortrix viridana. Νύμφη τού Tortrix viridana. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 8
2. Tortrix viridana. 9
Έντομα Δρυός (Φύλλων) 3. Operopthera brumata Προνύμφη τού Operopthera brumata. Περιγραφή εξάπλωση: Οι προνύμφες έχουν 3 ζεύγη θωρακικών και 2 κοιλιακών ποδιών και φτάνουν τα 20 χιλ. σε μήκος. Βιολογία: Τα ενήλικα εμφανίζονται τον χειμώνα. Η εκκόλαψη αρχίζει την περίοδο που διογκώνονται οι οφθαλμοί. Βλάβες: Ολοκληρωτική αποφύλλωση των δέντρων Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 10
Έντομα Δρυός (Φύλλων) 4. Lymantria dispar. Αρσενικό ενήλικο τού Lymantria dispar. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα Περιγραφή εξάπλωση: Τα αρσενικά έχουν άνοιγμα πτερύγων 35-50χιλ. Ενώ τα θηλυκά 45-75χιλ. Οι μπροστινές τους πτέρυγες είναι γκριζοκαστανές με σκουρόχρωμες οδοντωτές ζώνες, οι πίσω καστανές και οι κεραίες πτεροειδείς. Στα θηλυκά, οι μπροστινές πτέρυγες είναι καστανόλευκες με καστανές οδοντωτές γραμμές, οι πίσω έχουν χρώμα ανοιχτότερο και οι κεραίες είναι νηματοειδές. Βιολογία: Η εμφάνιση των ενηλίκων είναι Ιούνιο-Ιούλιο. Μετά την σύζευξη, τα θηλυκά γεννούν τα αβγά σε σωρούς στο κατώτερο τμήμα του κορμού και τα κλαδιά των δέντρων ή κατεβαίνουν στ έδαφος. Ο βιολογικός κύκλος είναι μονοετής 11
Έντομα Δρυός (Φύλλων) Βλάβες: Αποφύλλωση των δέντρων και την απώλεια αύξησης. Καταπολέμηση: Ψεκασμούς μέσω εδάφους και αέρα Χρησιμοποίηση σεξουαλικής φερομόνης Ώριμη προνύμφη τού Lymantria dispar. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 12
Έντομα Δρυός (Φύλλων) Νύμφες τού Lymantria Dispar μετά την έξοδο των ενήλικων. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 13
Έντομα Δρυός (Φύλλων) Θηλυκά τού Lymantria dispar αποθέτοντας τα αβγά στη βάση κορμού πεύκης. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 14
Έντομα Δρυός (Φύλλων) Νύμφωση τού Lymantria dispar σε κλαδί πεύκης. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 15
Έντομα Δρυός (Όγκοι) 5. Biorhiza pallida. Περιγραφή εξάπλωση: Διάμετρος έως 5 χιλ. και έχουν ανοιχτό κόκκινο χρώμα. Οι προνύμφες τρέφονται από τον όγκο. Biorhiza pallida. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 16
Έντομα Δρυός (Άλλα είδη κηκίδων) 6. Neuroterus quercusbaccarum Neuroterus quercusbaccarum (εγγενής γενεά). Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 17
Έντομα Δρυός (Άλλα είδη κηκίδων) 6. Neuroterus quercusbaccarum Neuroterus quercusbaccarum (άγαμη γενεά). Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 18
Έντομα Δρυός (Άλλα είδη κηκίδων) 7. Neuroterus numismalis. Πηγή: Δασική Εντομολογία Στέφανου Μαρκάλα 19
8. Andricus kollari. 20
8. Andricus kollari. 21
9. Andricus lucidus. 22
10. Andricus caputmedusae. 23
11. Andricus moreae. 24
12. Andricus inflator 25
13. Andricus insanus Όγκοι ματιών. Γυαλιστεροί και κολλούν. Αγκαθωτά εξογκώματα σε κύκλο. Δεψικές ουσίες 24-30%. 26
14. Andricus megalucidus 27
15. Andricus sternlichti 28
16. Andricus curtisii 29
17. Aphelonyx cerricola 30
18. Cynips quercus folii 31
19. Plagiotrochus quercusilicis 32
Έντομα Δρυός (Φλοιού) 20. Coraebus bifasciatus Αρσενικό τού Lucanus cervus. Περιγραφή εξάπλωση: Έχει μήκος 14-16χιλ, σώμα στενόμακρο και χρώμα πράσινο μεταλλικό. Βιολογία: Τα ενήλικα εμφανίζονται Ιούνιο Ιούλιο, διεξάγουν φάγωμα ωρίμανσηςσταφύλλατηςδρυόςκαιτα θηλυκά αποθέτουν τα αβγά στο φλοιό ετήσιων βλαστών. Βλάβες: Νέκρωση του τμήματος του βλαστού ή του κλαδιού που βρίσκεται προς την κορυφή. Καταπολέμηση: Κοπή και καύση των προσβεβλημένων τμημάτων των δέντρων 33
Έντομα Δρυός (Ξύλου) 21. Lucanus cervus Αρσενικό τού Lucanus cervus. Περιγραφή εξάπλωση: Τα αρσενικά είναι 90χιλ. Και έχουν εντυπωσιακά μεγάλες προεξέχουσες άνω γνάθους. Βιολογία: Τα ενήλικα πετούν Ιούνιο Αύγουστο, τρέφονται με χυμούς που εκρέουν από πληγές και σχισμές του κορμού των δέντρων και τα θηλυκά γεννούν τα αβγά μεμονωμένα στη βάση δέντρων ή πρεμνών. Βλάβες: Προσβάλλει κυρίως πρέμνα και κατακείμενο χοντρό υλικό. Δεν θεωρείται βλαπτικό έντομο. 34
Έντομα Δρυός (Ξύλου) 21. Lucanus cervus Θηλυκό τού Lucanus cervus. 35
Έντομα Δρυός (Ξύλου) 22. Cerambix cerdo Περιγραφή εξάπλωση: Τα ενήλικα έχουν μήκος 24-53χιλ. Και χρώμα καστανόμαυρο. Βιολογία: Τα ενήλικα απαντώνται τον Μάιο Αύγουστο. Τα θηλυκά αποθέτουν τα αβγά σε σχισμές του φλοιού μεγάλης ηλικίας και διαμέτρων δέντρων. Βλάβες:. Προσβάλλει τον κορμό και τα χοντρά κλαδιά δέντρων μεγάλης ηλικίας. Καταπολέμηση: Μηχανική καταπολέμηση με την συλλογή των ενήλικων σε παγίδες και την χρησιμοποίηση κατάλληλων χημικώνουσιώνγιατηννέκρωση των προνυμφών μέσα στις στοές. 36
Έντομα Δρυός (Ξύλου) 23. Morimus funereus Περιγραφή εξάπλωση: Έχει μήκος 20 38 χιλ. και χρώμα γκριζόμαυρο. Στα αρσενικά οι κεραίες είναι μακρύτερες από το σώμα και στα θηλυκά κοντύτερες. Στα έλυτρα δυο ζευγάρια μεγάλες κηλίδες. Βιολογία: Τα ενήλικα δεν πετούν και τα βρίσκουμε στο δάσος από το Μάιο Ιούλιο. Τα θηλυκά αποθέτουν τα αβγά σε σχισμές του φλοιού. Βλάβες:. Προσβάλλει κυρίως τα πρέμνα και κατακείμενο έμφλοιο υλικό. Καταπολέμηση: Δεν είναι απαραίτητη στα δρυοδάση όπου παράγονται καυσόξυλα. 37