1. Εισαγωγή Η εφαρμογή Γεωγραφικού Καταλόγου Πληροφοριών (ΓΚΠ) περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία (tools) για τη διαχείριση των γεωγραφικών πληροφοριών και έχει δομηθεί ιεραρχικά σε θεματικές ενότητες, ανάλογα με τα δεδομένα των διαφορετικών Διευθύνσεων του ΙΓΜΕ. Σε γενικές γραμμές επιτρέπει την εμφάνιση χαρτών και τον ευρετηριασμό περιγραφικών ιδιοτήτων (attributes). Η θεματικές ενότητες επιλέγονται από τη λίστα «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ -». Στην πρώτη σελίδα της διεπαφής, τα γενικά επίπεδα γεωγραφικών πληροφοριών (layers), εμφανίζονται με τη μορφή λίστας στη δεξιά πλευρά. Πρόκειται για τους εποπτικούς χάρτες και τις κύριες πληροφοριακές μονάδες (π.χ γεωτρήσεις και δείγματα). Στην αριστερή πλευρά υπάρχει η εργαλειοθήκη στην οποία ενσωματώνονται τα περισσότερα εργαλεία. Στο κάτω μέρος του παραθύρου (βλ. λευκή περιοχή στην οθόνη που ακολουθεί) εμφανίζονται τα περιγραφικά δεδομένα. 1/16
2. Λειτουργίες Χάρτη 2.1 Υπόμνημα Χάρτη (Map Legend Viewer) χάρτη». Για την εμφάνιση του υπομνήματος, επιλέγετε από την εργαλειοθήκη το toggle κουμπί Legend / Layerlist (βλ. εικόνα που ακολουθεί). Το υπόμνημα εμφανίζεται ως αναδυόμενο παράθυρο (βλ. εικόνα δεξιάί) και περιλαμβάνει επεξηγήσεις για τα οράτά κατά τη στιγμή εκείνη θεματικά επίπεδα. Για το κλείσιμο του παραθύρου του υπομνήματος, επιλέξτε το κουμπί «Κλείσιμο επεξηγήσεων 2.2 Εργαλεία Πλοήγησης Χάρτη (Map Navigation tools) Αυτή η λειτουργικότητα είναι διαθέσιμη τόσο στη βασική σελίδα όσο και στη σελίδα των λεπτομερών δεδομένων των γεωλογικών χαρτών. Τα εργαλεία διαχείρισης της προβολής περιλαμβάνουν (με σειρά, από αριστερά προς τα δεξιά από πάνω προς τα κάτω): zoom in, zoom out, zoom στην πλήρη έκταση του χάρτη, zoom στην αμέσως προηγούμενη έκταση πλοήγηση (pan) πάνω, κατω, δεξιά, αριστερά, ελευθερη (χέρι). Τα εργαλεία zoom in/out λειτουργούν είτε με το πάτημα στη οθόνη με το ποντίκι (click), είτε με την δημιουργία ενός τετραγώνου με το σύρσιμο του κέρσορα. Το εργαλείο πλοήγησης (pan) λειτουργεί με πάτημα στα βέλη για τις 4 κατευθύνσεις ή επιλογή του κεντρικού χεριού και σύρσιμο (scroll) του κέρσορα προς την επιθυμητή κατεύθυνση επί της οθόνης του χάρτη.. 2.3 Εργαλεία Επισκόπησης Χάρτη (Map Overview tools) Ο χάρτης επισκόπησης εμφανίζεται στο πάνω αριστερό μέρος του παραθύρου γραφικών. Πατώντας το toggle κουμπί «Χάρτης Επισκόπησης» (επισημαίνεται με κόκκινο περίγραμμα στην διπλανή εικόνα), εμφανίζεται ή εξαφανίζεται διαδοχικά το εργαλείο του χάρτη επισκόπησης (overview), σε σχέση με την πλήρη έκταση του χάρτη: - 2/16 -
2.4 Εργαλεία Διαχείρισης Σύνθεσης Χάρτη (Map Layer tools) Τα διαθέσιμα επίπεδα γεωγραφικών πληροφοριών (layers) της σελίδας απεικονίζονται στο δεξί μέρος της οθόνης. Αριστερά του καταλόγου αυτού υπάρχει για κάθε εγγραφή- ένα checkbox, κάτω από την επικεφαλίδα «Ορατό» (βλ. οθόνη που ακολουθεί). Η ορατότητα του κάθε layer αλλάζει επιλέγοντας και αποεπιλέγοντας (check-uncheck) το checkbox, και ανανεώνοντας τον χάρτη από το κουμπί «Ανανέωση Χάρτη». Δίπλα σε κάθε checkbox -και κάτω απο την επικεφαλίδα «Ενεργό» -υπάρχει ένα κουμπί radio, μέσω του οποίου προσδιορίζεται το ενεργό επίπεδο γεωγραφικής πληροφορίας (active layer). Σε ένα ενεργό επίπεδο γεωγραφικής πληροφορίας μπορεί να γίνει ευρετηριασμός (query layer). Στο δεξί μέρος κάθε επιπέδου γεωγραφικών πληροφοριών του καταλόγου, υπάρχει ένα S (Symbology). Πατώντας με το ποντίκι (click) σε αυτό το σύμβολο, εμφανίζεται μια φόρμα -στο πλαίσιο κάτω από τον χάρτη,- (βλ. εικόνα που ακολουθεί) μέσω της οποίας μπορεί να αλλάξει ο συμβολισμός ενός σημείου, μιας γραμμής ή ενός πολυγώνου ή ακόμα και να τοποθετηθούν ετικέτες (labels) στους χάρτες. Η φόρμα που εμφανίζεται, διαφοροποιείται ανάλογα με τον τύπο του θεματικού επιπέδου (σημειακό, γραμμικό ή πολυγωνικό). Για τις σημειακές οντότητες μπορούν να αλλάξουν το σύμβολο, το χρώμα (RGB) και το μέγεθος. Για τις γραμμικές οντότητες, το χρώμα, ο τύπος και το πάχος. Για τις πολυγωνικές, το χρώμα γεμίσματος, η διαφάνεια (0,0=αδιαφανές, 1,0 αδιαφανές) ο τύπος γεμίσματος, το διάστημα γεμίσματος και το χρώμα ορίου. Για ετικέτες, ορίζεται ένα από τα πεδία του πίνακα περιγραφικών χαρακτηριστικών του ενεργοποιημένου θεματικού επιπέδου. - 3/16 -
Μπορείτε να ορίστε επίσης το μέγεθος και το στυλ των γραμμάτων της ετικέτας. Επιλέξτε το κουμπί «Αλλαγή Συμβολισμού» για την εφαρμογή των αλλαγών ή το κουμπί «Αναίρεση συμβολισμών και ετικετών» για την αναίρεση. Οι όποιες αλλαγές εμφανίζονται και στο υπόμνημα. Στο παράδειγμα της οθόνης που ακολουθεί, έχει ορισθεί ως σύμβολο των σημείων των γεωτρήσεων «αστέρι», «κόκκινο» «μέγεθος 7». Εκτός από την αλλαγή στο χάρτη, αν ανοίξτε το υπόμνημα, εμφανίζεται το νέο σύμβολο του σημείου των γεωτρήσεων. 2.5 Εργαλεία Αλλαγής Χαρτογραφικής Προβολής (Map Projection tools) Εξ ορισμού όλα τα δεδομένα και οι χάρτες απεικονίζονται στο Ελληνικό προβολικό σύστημα (ΕΓΣΑ 87). H προβολή μπορεί ν αλλάξει πατώντας το εικονίδιο «Αλλαγή προβολικού συστήματος» και επιλέγοντας ένα από τα εμφανιζόμενα στο πλαίσιο κάτω από τον χάρτη- προβολικά συστήματα (βλ. εικόνα που ακολουθεί). Ειδικότερα σε φ,λ European Datum 50, UTM Ζώνη 34 Βόρεια και σε φ,λ στο νέο ευρωπαϊκό datum ETRS89. - 4/16 -
Ο χάρτης επανα-προβάλλεται στην οθόνη στο νέο προβολικό. 2.6 Εργαλεία Παρουσίασης Πληροφοριών (Map GetInfo tools) Για να ανακτήσετε πληροφορίες από τη βάση για τις οντότητες ενός θεματικού επιπέδου, πρέπει το εν λόγω επίπεδο γεωγραφικής πληροφορίας να γίνει ενεργό. Κάθε φορά μπορείτε να ενεργοποιείτε ένα θεματικό επίπεδο, επιλέγοντας το radio-button δεξιά από το εικονίδιο της ορατότητας των θεματικών επιπέδων. Με την ενεργοποίηση του επιπέδου, παρουσιάζεται αντίστοιχο μήνυμα στην περιοχή μηνυμάτων κάτω από το παράθυρο του χάρτη. Στο παράδειγμα της οθόνης που ακολουθεί ενεργοποιείται το θεματικό επίπεδο των Γεωλογικών Χαρτών 1:50.000. - 5/16 -
Ακολούθως επιλέγετε το εικονίδιο («Πληροφορίες») από τη γραμμή εργαλείων και με το ποντίκι επιλέγετε (με click), το προς διερεύνηση γεωγραφικό αντικείμενο (π.χ ένα φύλλο χάρτη από τη διανομή). Οι περιγραφικές πληροφορίες του επιλεγμένου αντικειμένου, εμφανίζονται στο πλαίσιο κάτω από τον χάρτη. Αν υπάρχουν διασυνδέσεις (hyperlinks), συσχετιζόμενες με το ενεργό επίπεδο γεωγραφικής πληροφορίας, θα εμφανιστούν επίσης. 2.7 Εργαλεία Επιλογής Γεωγραφικών Αντικειμένων Χάρτη (Map Graphic Selection Tools) Με τα εργαλεία αυτά μπορούν να επιλεγούν πολλαπλά γεωγραφικά αντικείμενα από το ενεργό θέμα και να εμφανιστούν οι περιγραφικές τους πληροφορίες. Επιλέξτε ένα από τα εικονίδια των Εργαλείων Επιλογής τα οποία είναι: Επιλογή με Παραλληλόγραμμο : Κάντε «κλικ» πάνω στον χάρτη με το ποντίκι και σύρτε το (drag) για να σχηματίστε ένα ορθογώνιο. Σαν αποτέλεσμα, επιλέγονται τα αντικείμενα που περικλείονται εντός του και επισημαίνονται στην οθόνη. Επιλογή με Πολύγωνο : Με διαδοχικά «κλικ» του ποντικιού στο χάρτη, υποδείξτε τις κορυφές του πολυγώνου. Για να το κλέισιμό του κάντε διπλό κλικ. Σαν αποτέλεσμα, επιλέγονται τα αντικείμενα που περικλείονται εντός του και επισημαίνονται στην οθόνη. Επιλογή με Γραμμή : Με διαδοχικά «κλικ» του ποντικιού στο χάρτη σχηματίστε μία ευθεία ή τεθλασμένη γραμμή. Για τον τερματισμό της γραμμής κάντε διπλό «κλικ». Σαν αποτέλεσμα, επιλέγονται τα αντικείμενα που τέμνουν ή τέμνονται από τη γραμμή και επισημαίνονται στην οθόνη. Επιλογή με Ακτίνα Κύκλου : Κάντε «κλικ» με το ποντίκι σ ένα σημείο στο χάρτη για τον ορισμό του κέντρου του κύκλου που θα δημιουργηθεί, και στη συνέχεια σύρετε (drag) το ποντίκι για να σχηματιστεί το περίγραμμα του κύκλου. Η ακτίνα μεταβάλλεται δυναμικά κατά το σύρσιμο. Το περίγραμμα του κύκλου οριστικοποιείται με διπλό κλικ. Σαν αποτέλεσμα, επιλέγονται τα αντικείμενα που περικλείονται εντός του και επισημαίνονται στην οθόνη. Επιλογή με Πλέγμα Αναφοράς : Με την επιλογή αυτή, εμφανίζεται μια φόρμα, στο πλαίσιο κάτω από τον χάρτη όπου μπορούν να οριστούν τα Χ,Υ σε ΕΓΣΑ 87 των πάνω δεξιά και κάτω αριστερά σημείων ενός τετραγώνου. Με το πάτημα του κουμπιού, επιλέγονται τα περιεχόμενα σε αυτό, γεωγραφικά αντικείμενα και επισημαίνονται στην οθόνη. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, για τα επιλεγμένα στο χάρτη αντικείμενα, παρουσιάζονται οι περιγραφικές πληροφορίες στην περιοχή κάτω από τον χάρτη (βλ. Εικόνα που ακολουθεί). - 6/16 -
Για την καλύτερη ανάγνωση των αποτελεσμάτων επιλέξτε τον υπερσύνδεσμο «Εμφάνιση σε νέο Παράθυρο», για να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα σε ξεχωριστό παράθυρο. Μπορείτε να εξάγετε τα αποτελέσματα σε μορφή xml από τον υπερσύνδεσμο «Εμφάνιση xml». Από τη λίστα των αποτελεσμάτων, επιλέξτε τον υπερσύνδεσμο της στήλης Rec (πρώτη στήλη αριστερά) για να εστιάστε τον χάρτη στη περιοχή του εν λόγω αντικειμένου και να επισημάνετε περαιτέρω το επιλεγμένο αντικείμενο. - 7/16 -
Για όσα αντικείμενα υπάρχει το πεδίο «ΦΟΡΜΑ» μπορείτε να επιλέξτε τον αντίτοιχο υπεσύνδεσμο, για το άνοιγμα της φόρμας αναλυτικών πληροφοριών στη βάση δεδομένων. Στο παραπάνω παράδειγμα, θ ανοίξει η φόρμα της συγκεκριμένης γεώτρησης. Σημείωση: Για το άνοιγμα της φόρμας, θα σας ζητηθεί να εισάγετε username/password. Καθαρισμός Επιλεγμένων Αντικειμένων: Για τον καθαρισμό των επιλεγμένων γεωγραφικών αντικειμένων, υπάρχει το κουμπί καθαρισμού. Η επιλογή του έχει ως αποτέλεσμα τον καθαρισμό του χάρτη από τα επισημασμένα αντικείμενα και τον καθαρισμό της περιοχής εμφάνισης των περιγραφικών πληροφοριών κάτω από τον χάρτη. 2.8 Εργαλείο Σύνθεσης SQL ερωτημάτων (Map SQL Selection Tools) Αυτό το εργαλείο επιτρέπει τη σύνθεση ερωτημάτων τύπου SQL με κριτήρια βασισμένα στις περιγραφικές πληροφορίες του ενεργού θεματικού επιπέδου γεωγραφικής πληροφορίας, την επισήμανση στο χάρτη των γεωγραφικών αντικειμένων που πληρούν τα κριτήρια και την εμφάνιση των αποτελεσμάτων του SQL ερωτήματος στο πλαίσιο κάτω από τον χάρτη. Ενεργοποιείστε ένα επίπεδο γεωγραφικής πληροφορίας και στη συνέχεια επιλέξτε με το ποντίκι (click), το εικονίδιο Ερώτησης στη γραμμή εργαλείων (βλ. εικόνα που ακολουθεί). Στα πεδία που εμφανίζονται στον χώρο κάτω από τον χάρτη εισάγετε τα κριτήρια (βλ. παράδειγμα που ακολουθεί) Στο παραπάνω πλαίσιο διατύπωσης και υποβολής ερωτήσεων, επιλέξτε από τη λίστα «Πεδίο» το πεδίο το οποίο θα χρησιμοποιείστε ως κριτήριο και στη συνέχεια επιλέξτε τελεστή (π.χ LIKE αν θέλετε να ψάξτε για κείμενο ή IS για αριθμητικά πεδία). Στο παράδειγμα που φαίνεται παραπάνω, το κριτήριο αναζήτησης είναι «Ο νομός να περιλαμβάνει το λεκτικό ΘΕΣ» Συμβουλή: (χρησιμοποιείστε το «%» πριν και μετά το κείμενο για την αναζήτηση κειμένων που περιλαμβάνουν τον συνδυασμό των γραμμάτων «ΘΕΣ». Στη συνέχεια πατήστε το κουμπί «Προσθήκη στο ερώτημα» για να συμπεριλάβετε το κριτήριο στο ερώτημα. Η διατύπωση του κριτηρίου προστίθεται στο πεδίο κειμένου δεξιά του κουμπιού. Μπορείτε να περιορίσετε τα αποτελέσματα του ερωτήματος, επιλέγοντας το check-box «Περιορισμός αποτελεσμάτων στην Περιοχή του Παραθύρου Γραφικών». Στην περίπτωση αυτή εμφανίζονται μόνο οι εγγραφές των αντικειμένων που περιλαμβάνονται στο τρέχον παράθυρο του χάρτη. Μπορείτε να επαναλάβετε τη διαδικασία και να συνδυάστε κριτήρια χρησιμοποιώντας τα κουμπιά «And», «Or», «Not», «(» «)». Με το κουμπί «Προσθήκη στο ερώτημα» προστίθεται κάθε φορά το κριτήριο που θέτετε στην ερώτηση. Τέλος η διαδικασία δρομολογείται με το πάτημα του κουμπιού «Εκτέλεση», οπότε επισημαίνονται τα αποτελέσματα στον χάρτη και παρουσιάζονται και τα περιγραφικά τους χαρακτηριστικά. - 8/16 -
2.9 Εργαλείο Αναζήτησης (Find) Το εικονίδιο αναζήτησης (βλ. εικόνα παραπλεύρως), επιτρέπει την αναζήτηση οποιουδήποτε λεκτικού στο ενεργό θεματικό επίπεδο. Με την επιλογή του εμφανίζεται πλαίσιο διαλόγου στο οποίο εισάγετε το λεκτικό που θέλετε ν αναζητήσετε. Μπορείτε να περιορίζετε τα αποτελέσματα της έρευνας σας εντός των ορίων του τρέχοντος παραθύρου γραφικών. Σημείωση: Η αναζήτηση είναι case-sensitive. Στο παράδειγμα της παραπάνω οθόνης αναζητείται το κείμενο «ΛΕΣΒ» στο θεματικό επίπεδο «Γεωτρήσεις». Πατήστε το κουμπί «Αναζήτηση λεκτικού». Τα αποτελέσματα θα είναι όσες εγγραφές γεωτρήσεων περιλαμβάνουν το λεκτικό στα περιγραφικά τους στοιχεία (βλ. εικόνα που ακολουθεί). - 9/16 -
2.10 Εργαλείο Δημιουργίας Χαρτών (General Map Generator Tools) Επιτρέπει την εκτύπωση των απεικονιζόμενων στο παράθυρο του χάρτη θεματικών επιπέδων μαζί με το υπόμνημα και τον εποπτικό χάρτη σε αρχείο pdf. Η διαδικασία αυτή δρομολογείται με το πάτημα του κουμπιού εκτύπωσης, το οποίο απεικονίζεται περικλειόμενο από το κόκκινο τετράγωνο στην εικόνα που ακολουθεί : - 10/16 -
Στο εμφανιζόμενο πλαίσιο διαλόγου «Εκτύπωση χάρτη» συμπληρώνετε τον τίτλο και στη συνέχεια πατάτε το κουμπί «Δημιουργία εκτύπωσης».η παραγόμενη εκτύπωση παράγεται σε ξεχωριστή html σελίδα και μπορεί να εκτυπωθεί (βλ. εικόνα που ακολουθεί). - 11/16 -
2.11 Εργαλείο Δυναμικής Διασύνδεσης Γεωγραφικών Αντικειμένων (General Hotlinking Tools) Το εργαλείο αυτό επιτρέπει τη διασύνδεση ενός γεωγραφικού αντικειμένου του ενεργού θεματικού επιπέδου με μια πηγή πληροφοριών, η οποία μπορεί να είναι άλλη εφαρμογή, φωτογραφία/αρχείο ή html σελίδα. Αν δεν υπάρχουν δυναμικές διασυνδέσεις συσχετιζόμενες με το ενεργό επίπεδο γεωγραφικής πληροφορίας, εμφανίζεται σχετικό μήνυμα. Στην αντίθετη περίπτωση, επιλέξτε το εικονίδιο του υπερσυνδέσμου και στη συνέχεια κάντε «κλικ» με το ποντίκι σ ένα γεωγραφικό αντικείμενο του ενεργού θεματικού επιπέδου για την εμφάνιση της διασυνδεόμενης σελίδας, πληροφορίας ή εφαρμογής. Παραδείγματα διασυνδέσεων δίδονται στη συνέχεια: Α) Στην εικόνα που ακολουθεί είναι ορατά τα θέματα του 3D υποβάθρου και των Γεωτόπων / Γεωδιαδρομών. Επιλέγοντας ένα γεώτοπο, με ενεργοποιημένο το εργαλείο δυναμικής διασύνδεσης, εμφανίζεται η σελίδα html με την αναλυτική περιγραφή του γεωτόπου. - 12/16 -
Β) Με ορατό/ενεργό το θεματικό επίπεδο των γεωτρήσεων, επίλέγοντας μία γεώτρηση ανοίγει η φόρμα με αναλυτικές πληροφορίες από τη βάση δεδομένων. 2.12 Εργαλείο Μέτρησης Μήκους Το εικονίδιο μέτρησης μήκους χρησιμοποιείται για τη μέτρηση μηκών ευθυγράμμων τμημάτων ή/και συνόλου μίας γραμμής. Με την επιλογή του, εμφανίζονται δύο πεδία πάνω αριστερά στο παράθυρο του χάρτη, στα οποία αναγράφεται δυναμικά το συνολικό μήκος μίας γραμμής και το εκάστοτε μήκος του τρέχοντος ευθυγράμμου τμήματος που σχηματίζει ο χρήστης. Κάντε «κλικ» με το ποντίκι πάνω στον χάρτη για να υποδείξτε τις κορυφές του ευθύγραμμου τμήματος. Με διπλό «κλικ» τερματίζετε τη γραμμή. - 13/16 -
2.13 Αναζήτηση Μεταδεδομένων Στο κάτω μέρος του πίνακα περιεχομένων των θεματικών επιπέδων (στο δεξί μέρος της οθόνης) υπάρχει ο υπερσύνδεσμος «Μεταδεδομένα». Από τον υπερσύνδεσμο αυτό ανοίγει η εφαρμογή αναζήτησης, παρουσίασης και επεξεργασίας (μόνο για εξουσιοδοτημένους χρήστες) των μεταδεδομένων (βλ. εικόνα που ακολουθεί). - 14/16 -
Η πρώτη σελίδα της διεπαφής, είναι ένας κατάλογος με όλες τις εγγραφές των καταχωρημένων αντικειμένων αλφαβητικά. Για τη διαμόρφωση αυτού του καταλόγου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και κριτήρια αναζήτησης (φιλτράρισμα). Για παράδειγμα, μπορείτε να επιλέξτε από τη λίστα «Είδος (Database kind) και ν αναζητείστε συγκεκριμένα θέματα. Με επιλογή μιας εγγραφής (επιλογή της υπεσύνδεσης) μπορείτε να δείτε τις λεπτομέρειες για τη συγκεκριμένη εγγραφή. - 15/16 -
Εφ όσον για τη συγκεκριμένη εγγραφή έχουν καταχωρηθεί συντεταγμένες θέσης, μπορείτε να επιλέξτε τον υπερσύνδεσμο «Θέση στον χάρτη» και ν ανοίξτε τον χάρτη όπου επισημαίνεται η γεωγραφική θέση της εγγραφής. Για την καταχώρηση νέας εγγραφής ή την επεξεργασία υπάρχουσας, συμβουλευτείτε το αντίστοιχο εγχειρίδιο επεξεργασίας μεταδεδομένων. - 16/16 -