10. Δδαθηθέο Δθηάζεηο ΠΑΓΙΟ ΔΝΔΡΓΗΣΙΚΟ 11. Κηίξηα Δγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ Σερληθά έξγα 12. Μεραλήκαηα Σερληθέο Δγθαηαζηάζεηο Λνηπόο κερ. Δμνπιηζκόο 13 Μεηαθνξηθά κέζα 14 Έπηπια θαη Λνηπόο εμνπιηζκόο 15 Αθηλεηνπνηήζεηο ππό εθηέιεζε & Πξνθαηαβνιέο θηήζεο παγίσλ ζηνηρείσλ 16 Αζώκαηεο Αθηλεηνπνηήζεηο & Έμνδα πνιπεηνύο απόζβεζεο 17... 18 πκκεηνρέο & ινηπέο καθξνπξόζεζκεο απαηηήζεηο 19 Πάγην ελεξγεηηθό ππνθ/ησλ ή άιισλ θέληξσλ 1
ύκθσλα κε ηνλ Ν.2190/20 άξζξν 42ε παξ.2 «Πάγην Δλεξγεηηθό είλαη ην ζύλνιν ησλ αγαζώλ, αμηώλ θαη δηθαησκάησλ, πνπ πξννξίδνληαη λα παξακείλνπλ καθξνρξόληα θαη κε ηελ ίδηα πεξίπνπ κνξθή ζηελ Δηαηξία, κε ζηόρν λα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζθνπώλ ηεο. Δπίζεο ζην Πάγην Δλεξγεηηθό, πεξηιακβάλνληαη νη ζπκκεηνρέο θαη νη καθξνπξόζεζκεο απαηηήζεηο». Η σθέιηκε δσή ησλ παγίσλ πξέπεη λα είλαη νπσζδήπνηε κεγαιύηεξε από έλα έηνο. Δπνκέλσο ηα ραξαθηεξηζηηθά εθείλα ηα νπνία πξέπεη λα πεξηιακβάλεη έλα ζηνηρείν, ώζηε λα ραξαθηεξηζηεί πάγην, είλαη ηα αθόινπζα : -Καηέρνληαη από ηελ επηρείξεζε γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζθνπώλ ηεο (παξαγσγή αγαζώλ, παξνρή ππεξεζηώλ, δηνηθεηηθνί ζθνπνί) -Απνθηήζεθαλ ή θαηαζθεπάζηεθαλ κε πξόζεζε ηε δηαξθή ρξεζηκνπνίεζή ηνπο -Γε πξννξίδνληαη γηα πώιεζε κε βάζε ηε ζπλήζε δξαζηεξηόηεηα ηεο επηρείξεζεο 2
Σα πάγηα ζηνηρεία δηαθξίλνληαη ζε ιεηηνπξγηθά θαη κε ιεηηνπξγηθά. Χο ιεηηνπξγηθά, ζεσξνύληαη ηα πάγηα ζηνηρεία, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη θαη δεκηνπξγνύλ εηζξνέο θεθαιαίσλ ζηελ επηρείξεζε. Χο κε ιεηηνπξγηθά, ζεσξνύληαη ηα πάγηα ζηνηρεία, σο ηε ζηηγκή πνπ ζα δεκηνπξγήζνπλ εηζξνή θεθαιαίσλ πξνο ηελ επηρείξεζε. Έηζη, έλα γήπεδν πνπ απνθηήζεθε κε ζθνπό ηελ κειινληηθή αλέγεξζε ησλ θεληξηθώλ γξαθείσλ ηεο επηρείξεζεο, ζεσξείηαη σο κε ιεηηνπξγηθό πάγην, δηόηη δε ρξεζηκνπνηείηαη πξνο ην παξόλ γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζθνπώλ ηεο επηρείξεζεο. 3
Ο θύθινο ηεο δσήο ελόο παγίνπ (απόθηεζε, δηαηήξεζε, πώιεζε δηαγξαθή), πεξηιακβάλεη ηνπο αθόινπζνπο ινγηζηηθνύο ρεηξηζκνύο : - Απνηίκεζε ηεο αμίαο ηνπ θαηά ηελ απόθηεζή ηνπ θαζώο θαη θαηά ην ηέινο ρξήζεο - Αλαπξνζαξκνγή ηεο αμία ηνπ - Τπνηίκεζε ηεο αμία ηνπ - Απόζβεζή ηνπ - Πώιεζε, Γηαγξαθή ηνπ 4
ΑΠΟΣΙΜΗΗ ΕΝΩΜΑΣΩΝ ΑΚΙΝΗΣΟΠΟΙΗΔΩΝ ύκθσλα κε ην Ν. 2190/20 άξζξν 43 παξ. 5α, «ηα ελζώκαηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, απνηηκνύληαη ζηελ αμία ηεο ηιμής κηήζεως ή ηνπ κόζηοσς ηδηνθαηαζθεπήο ηνπο. Η αμία απηή πξνζαπμάλεηαη κε ηηο δαπάλεο προζθηκών θαη βεληιώζεων θαη κεηώλεηαη κε ηηο αποζβέζεις». 5
Σηκή θηήζεο : Η ηηκνινγηαθή (ε αλαγξαθόκελε ζην ηηκνιόγην) αμία αγνξάο, πνπ πξνζαπμάλεηαη κε ηα εηδηθά έμνδα αγνξάο θαη κεηώλεηαη κε ηηο εθπηώζεηο αγνξάο. 6
Δηδηθά έμνδα αγνξάο : Έμνδα ρσξίο ηα νπνία δε ζα ήηαλ δπλαηό λα δηελεξγεζεί ε αγνξά -Γαζκνί -Μεηαθνξηθά -Φνξηνεθθνξησηηθά -Αζθάιηζηξα -Έμνδα εγθαηάζηαζεο ζπλαξκνιόγεζεο. 7
Πξνζνρή πξέπεη λα δίδεηαη ζηα έμνδα ηα νπνία ζύκθσλα κε ην Ν. 2190/20 άξζξν 43 παξ. 5β, δε ζπκπεξηιακβάλνληαη ζην θόζηνο θηήζεο ησλ παγίσλ θαη αθνξνύλ : -Φόξν κεηαβίβαζεο αθηλήησλ -πκβνιαηνγξαθηθά -Μεζηηηθά έμνδα -Ακνηβέο κειεηεηώλ δηθεγόξσλ. Σα έμνδα απηά θαηαρσξνύληαη ζηνλ ινγαξηαζκό «Έμνδα θηήζεο αθηλεηνπνηήζεσλ» (ΚΑ 16.14) ηεο θαηεγνξίαο «Λνηπά έμνδα εγθαηαζηάζεσο» θαη απνζβέλνληαη είηε εθάπαμ, είηε ηζόπνζα εληόο πεληαεηίαο. 8
Σν θόζηνο ηδηνθαηαζθεπήο, ζύκθσλα κε ην Ν. 2190/20 άξζξν 43 παξ. 5γ, πεξηιακβάλεη ηα αθόινπζα θόζηε : - Σηκή θηήζεο πιηθώλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ παξαγσγή ηεο ηδηνθαηαζθεπήο - Αλαινγία γεληθώλ εμόδσλ αγνξάο - Δξγαηηθό θόζηνο - Γεληθά Βηνκεραληθά Έμνδα 9
«Πξνζζήθε» : νπνηαδήπνηε κόληκε αύμεζε ηνπ όγθνπ, κεγέζνπο, παξαγσγηθήο δπλακηθόηεηαο ελόο παγίνπ «Βειηίσζε» : θάζε κεηαβνιή πνπ επέξρεηαη σο απνηέιεζκα ηερλνινγηθήο επέκβαζεο θαη πνπ επηδξά ζηελ : αύμεζε ηεο σθέιηκεο δσήο αύμεζε ηεο παξαγσγηθόηεηαο κείσζε ηνπ θόζηνπο ιεηηνπξγίαο ελόο παγίνπ Δηδηθά γηα ηηο δαπάλεο πξνζζεθώλ θαη βειηηώζεσλ ζε κηζζνύκελα αθίλεηα, ζεκεηώλεηαη όηη απηέο απνζβέλνληαη ηζόπνζα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ εηώλ ηεο κίζζσζήο ηνπο. 10
«Αληηθαηάζηαζε» : αθαίξεζε κέξνπο παγίνπ ζηνηρείνπ θαη αληηθαηάζηαζή ηνπ κε λέν ηνπ ίδηνπ ηύπνπ θαη ηεο ίδηαο παξαγσγηθήο ηθαλόηεηαο. «Δπηζθεπή» : αληηθαηάζηαζε ή επηδηόξζσζε κέξνπο παγίνπ πνπ έρεη θαηαζηξαθεί ή ππνζηεί βιάβε, κε ζθνπό ηελ επαλαθνξά ηεο παξαγσγηθήο ηθαλόηεηαο ηνπ παγίνπ, ζην επίπεδν πνπ ήηαλ πξν ηεο θαηαζηξνθήο ή ηεο βιάβεο. «πληήξεζε» : ηερλνινγηθή επέκβαζε πνπ γίλεηαη ζε πάγην, κε ζθνπό ηε δηαηήξεζή ηνπ ζηελ αξρηθή ηνπ παξαγσγηθή ηθαλόηεηα, γηα όζν ην δπλαηό κεγαιύηεξν ρξνληθό δηάζηεκα. 11
ΚΣΗΗ ΠΑΓΙΧΝ ΣΟΙΥΔΙΧΝ Η απόθηεζε ελζσκάησλ παγίσλ κπνξεί λα δηελεξγεζεί κε ηνπο αθόινπζνπο ηξόπνπο : -Αγνξά -Δηζθνξά -Γσξεά -Αληαιιαγή -Ιδηνθαηαζθεπή -Απόθηεζε από ηξίηνπο κε κέζα ηεο επηρείξεζεο -Δηδηθέο πεξηπηώζεηο (αληαιιαγή όκνησλ ή αλόκνησλ παγίσλ ζηνηρείσλ, leasing, παξαθξάηεζε θπξηόηεηαο). 12
-Απόθηεζε παγίσλ ζηνηρείσλ κε αγνξά ηνηο κεηξεηνίο Σν ζπλνιηθό θόζηνο θηήζεο πεξηιακβάλεη ην ζύλνιν ησλ εμόδσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ώζηε ην πάγην λα είλαη έηνηκν πξνο παξαγσγηθή ρξήζε. -Απόθηεζε παγίσλ κε αγνξά επί πηζηώζεη Από ην ζπλνιηθό θόζηνο θηήζεο ζα πξέπεη λα αθαηξεζνύλ όινη νη ζπκθσλεκέλνη ή ππνλννύκελνη ηόθνη, νη νπνίνη ζα πξέπεη λα εκθαλίδνληαη ρσξηζηά σο έμνδν ρξεκαηνδνηήζεσο ζηνλ ΚΑ 65 «Σόθνη & ζπλαθή έμνδα». 13
Απόθηεζε παγίσλ κε εηζθνξά Όηαλ απνθηνύληαη πάγηα από εηζθνξά, ηόηε ε απνηίκεζή ηνπο δηελεξγείηαη ζηελ ζπκβαηηθή αμία ησλ εηζθεξνκέλσλ εηδώλ, ε νπνία δε πεξηιακβάλεη ηνπο θόξνπο θαη ηα έμνδα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εηζθνξά. ηηο αλώλπκε εηαηξίεο, ε αμία ησλ εηζθεξνκέλσλ εηδώλ, θαζνξίδεηαη από επηηξνπή εκπεηξνγλσκόλσλ ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ Ν.2190/20. Απόθηεζε παγίσλ κε δσξεά Όηαλ απνθηνύληαη πάγηα κε δσξεά (ρσξίο αληάιιαγκα), ηα δσξηδόκελα πάγηα ζα πξέπεη λα εκθαλίδνληαη ζηελ αθξηβνδίθαηε (εύινγε) αμία, πνπ λνείηαη σο ην πνζό ζην νπνίν θάησ από θαλνληθέο ζπλαιιαθηηθέο ζπλζήθεο ζα απαηηνύληαλ γηα ηελ αληαιιαγή ηνπ παγίνπ κεηαμύ αγνξαζηή θαη πσιεηή. 14
Απόθηεζε παγίσλ κε leasing Όηαλ ρξεζηκνπνηείηαη εμνπιηζκόο κε θαηαβνιή κηζζώκαηνο, ηόηε ην πάγην απηό δε κπνξεί λα θαηαρσξεζεί ζην ελεξγεηηθό ηεο επηρείξεζεο δηόηη δε βξίζθεηαη ζηελ θπξηόηεηά ηεο, αιιά ε επηρείξεζε έρεη κόλν ην δηθαίσκα ρξήζεο ηνπ. Ο εμνπιηζκόο απηόο παξαθνινπζείηαη ζηνπο ινγαξηαζκνύο ηάμεσο Φηιή Κπξηόηεηα & Δπηθαξπία Όηαλ απνθηάηαη ε ςηιή θπξηόηεηα ζε πάγην, ηόηε ε αμία ηνπ θαηαρσξείηαη ζηα βηβιία ηεο εηαηξίαο θαη δηελεξγνύληαη νη λόκηκεο απνζβέζεηο. Όηαλ απνθηάηαη κόλνλ ε επηθαξπία, ηόηε δελ είλαη δπλαηή ε θαηαρώξεζε ηνπ παγίνπ ζηα βηβιία ηεο εηαηξίαο, έζησ θαη αλ απηό ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηηο αλάγθεο ηεο επηρείξεζεο. 15
ύκθσλα κε ηελ αξρή ηνπ ηζηνξηθνύ θόζηνπο (Historical Cost Principle), θάζε ινγηζηηθή εγγξαθή απόθηεζεο πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ, ή πξαγκαηνπνηήζεσο εμόδσλ εζόδσλ, δηελεξγείηαη ζηελ αμία ηνπ θόζηνπο θηήζεώο ηνπο. Όκσο, κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ ηα θαηαρσξεκέλα ζηα βηβιία ησλ επηρεηξήζεσλ ζηνηρεία, δε παξέρνπλ ηελ πξαγκαηηθή εηθόλα ηεο θαηάζηαζεο ησλ επηρεηξήζεσλ, ιόγσ αθξηβώο ηεο ζηαζεξόηεηαο ησλ ηηκώλ κε βάζε ηηο νπνίεο νξηζκέλα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία απεηθνλίδνληαη ζηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο. Πξνθεηκέλνπ λα δηνξζσζεί ε εηθόλα ησλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ θαη λα πξνζαξκνζζνύλ νη ηζηνξηθέο αμίεο θηήζεο ζην παξόλ, ρξεζηκνπνηνύληαη θπξίσο δύν κέζνδνη θαη ζπγθεθξηκέλα Η ινγηζηηθή ηνπ Γεληθνύ Δπηπέδνπ Σηκώλ Η ινγηζηηθή ηνπ Σξέρνληνο Κόζηνπο 16
Γηα ηα πάγηα, ηα νπνία απνηεινύλ αμίεο βξαδείαο θπθινθνξίαο, ζεσξείηαη επηβεβιεκέλε ε δηνξζσηηθή επέκβαζε ζην ηζηνξηθό ηνπο θόζηνο θηήζεο, ώζηε ε αλαπξνζαξκνζκέλε αμία ηνπο λα πιεζηάδεη πεξηζζόηεξν ζηελ ηξέρνπζα αμία ηνπο. εκεηώλνπκε όηη αλαπξνζαξκνγή ηεο αμίαο ησλ πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ, δελ επηηξέπεηαη, ρσξίο ξεηή δηάηαμε λόκνπ. 17
Λνγηζηηθέο εγγξαθέο πνπ δηελεξγνύληαη θαηά ηελ αλαπξνζαξκνγή ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ ΚΧΓ. ΠΔΡΙΓΡΑΦΗ ΥΡΔΧΗ ΠΙΣΧΗ 10 Δδαθηθέο Δθηάζεηο ΥΥΥΥ 11 Κηίξηα Δγθαη/ζεηο Κηηξίσλ-Σερλ.Έξγα ΥΥΥΥ 11.99 Απνζβεζκέλα θηίξηα ΥΥΥΥ 41.07 Γηαθνξέο αλαπξνζαξκνγήο αμίαο πεξ. ηνηρείσλ ΥΥΥΥ «Αλαπξνζαξκνγή αμίαο παγίσλ» ------------------//------------------- 63.98 Γηάθνξνη θόξνη ηέιε ΥΥΥΥ 54.09 Λνηπνί θόξνη ηέιε ΥΥΥΥ «Φόξνο ππεξαμίαο αλαπξνζαξκνγήο» 18
ΤΠΟΣΙΜΗΗ ΠΑΓΙΩΝ ΣΟΙΥΔIΩΝ Καηά ηε δηάξθεηα ρξήζεο ελόο παγίνπ ζηνηρείνπ, είλαη δπλαηό λα ζπληειεζηνύλ γεγνλόηα, ηα νπνία λα νδεγήζνπλ ζε ππνηίκεζε ηεο αμίαο ηνπ (ππνηίκεζε ηεο αμίαο αθηλήηνπ-θαηαζηήκαηνο επί ηεο παιαηάο εζληθήο νδνύ, ιόγσ ηεο θαηαζθεπήο λέαο εζληθήο νδνύ, ε νπνία πεξλά ζε κεγάιε απόζηαζε από ην αθίλεην). ηελ πεξίπησζε απηή θαη εθόζνλ πξνβιέπεηαη όηη ε ππνηίκεζε ζα είλαη δηαξθήο, ζρεκαηίδεηαη αλάινγε πξόβιεςε ππνηίκεζεο, ώζηε ε απνηίκεζε ηνπ παγίνπ απηνύ, λα δηελεξγείηαη ζηε ρακειόηεξε ηηκή κεηαμύ ηε ηηκήο θηήζεο ή ηνπ θόζηνπο ηδηνθαηαζθεπήο θαη ηεο ππνηηκεκέλεο ηξέρνπζαο ηηκήο ηνπ. Η δηελεξγνύκελε πξόβιεςε ππνηίκεζεο, βαξύλεη ηα απνηειέζκαηα ρξήζεο, ζηα νπνία θαη εκθαλίδεηαη ρσξηζηά. Δπίζεο γίλεηαη εηδηθή αλαθνξά θαη ζην πξνζάξηεκα, εθόζνλ ε αμία ηεο ππνηίκεζεο είλαη αμηόινγε. Η απνηίκεζε ηνπ παγίνπ ζηε ρακειόηεξε ηηκή, κπνξεί λα κε ζπλερηζζεί, εθόζνλ δε ζπληξέρνπλ πιένλ νη ιόγνη γηα ηνπο νπνίνπο ην πάγην ππνηηκήζεθε. ύκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.. (παξ. 2.2.405), ε ινγηζηηθή εγγξαθή κε ηελ νπνία δηελεξγείηαη ε ππνηίκεζε ησλ παγίσλ, είλαη ε αθόινπζε : 19
ΚΧΓΙΚΟ ΠΔΡΙΓΡΑΦΗ ΥΡΔΧΗ ΠΙΣΧΗ 83.10 Πξνβιέςεηο απαμηώζεσλ & ππνηηκήζεσλ παγίσλ ζηνηρείσλ ΥΥΥΥ 44.10 Πξνβιέςεηο απαμηώζεσλ & ππνηηκήζεσλ παγίσλ ζηνηρείσλ ΥΥΥΥ Ο πξώηνο ινγαξηαζκόο κεηαθέξεηαη ζηα Απνηειέζκαηα Υξήζεσο (Κ.Α. 86.99) ελώ ν δεύηεξνο εκθαλίδεηαη ζηνλ Ιζνινγηζκό αθαηξεηηθά ησλ νηθείσλ ινγαξηαζκώλ ελζσκάησλ παγίσλ. Sample page 17 20
ΑΠΟΒΔΗ ΠΑΓΙΧΝ ΣΟΙΥΔΙΧΝ ύκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.., απόζβεζε είλαη ε ρξνληθή θαηαλνκή ηεο απνζβεζηέαο αμίαο ηνπ παγίνπ πεξηνπζηαθνύ ζηνηρείνπ, πνπ ππνινγίδεηαη κε βάζε ηελ σθέιηκε δηάξθεηα δσήο ηνπ θαη ζπλαθόινπζα, ε ινγηζηηθή απεηθόληζε θαη ν θαηαινγηζκόο ηεο ζε θαζεκία ρξήζε. Οη απνζβέζεηο βαξύλνπλ ην ιεηηνπξγηθό θόζηνο ή απ επζείαο ηα απνηειέζκαηα ρξήζεσο όηαλ πξόθεηηαη γηα απνζβέζεηο πνπ δελ ελζσκαηώλνληαη ζην ιεηηνπξγηθό θόζηνο. Σν πνζό ηεο εηήζηαο απόζβεζεο, αληηπξνζσπεύεη ηε κείσζε ηεο αμίαο ηνπ παγίνπ ζηνηρείνπ, πνπ επέξρεηαη ιόγσ ηεο ρξήζεώο ηνπ, ηεο παξόδνπ ηνπ ρξόλνπ θαη ηεο νηθνλνκηθήο ηνπ απαμηώζεσο. 21
Απνζβέζηκν πάγην πεξηνπζηαθό ζηνηρείν είλαη ην ελζώκαην ή απιό πάγην ζηνηρείν πνπ απνθηάηαη από ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα γηα δηαξθή παξαγσγηθή ρξήζε θαη έρεη σθέιηκε δηάξθεηα δσήο πεξηνξηζκέλε, πάλησο κεγαιύηεξε από έλα έηνο. Χθέιηκε δηάξθεηα δσήο είλαη είηε ε ρξνληθή πεξίνδνο θαηά ηελ νπνία ππνινγίδεηαη όηη ην απνζβέζηκν πάγην ζηνηρείν ζα ρξεζηκνπνηείηαη παξαγσγηθά από ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα, είηε ε νιηθή πνζόηεηα παξαγσγήο ή ην νιηθό έξγν ην νπνίν αλακέλεηαη λα επηηύρεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα από ην πάγην απηό ζηνηρείν (π.ρ. σθέιηκε δηάξθεηα δσήο κεραλήκαηνο κεηξεκέλε ζε παξαγσγηθέο ώξεο). Απνζβεζηέα αμία είλαη ην ηζηνξηθό θόζηνο ελόο απνζβέζηκνπ παγίνπ πεξηνπζηαθνύ ζηνηρείνπ ή άιιν πνζό πνπ αληηθαηέζηεζε λόκηκα ην ηζηνξηθό θόζηνο (π.ρ. αλαπξνζαξκνγή), κεησκέλε θαηά ηελ ππνιεηκκαηηθή αμία ηνπ, εθόζνλ απηή είλαη αμηόινγε. Τπνιεηκκαηηθή αμία ελόο απνζβέζηκνπ παγίνπ πεξηνπζηαθνύ ζηνηρείνπ, είλαη ε θαζαξή ξεπζηνπνηήζηκε αμία ηνπ, πνπ ππνινγίδεηαη λα πξαγκαηνπνηεζεί θαηά ην ηέινο ηεο σθέιηκεο δηάξθεηαο δσήο ηνπ. 22
ΜΔΘΟΓΟ ΣΑΘΔΡΗ ΑΠΟΒΔΗ Η απνζβεζηέα αμία δηαηξείηαη κε ηνλ αξηζκό ησλ εηώλ ηεο πξνβιεπόκελεο δσήο ηνπ πξνο απόζβεζε παγίνπ θαη έηζη πξνθύπηεη ην εηήζην πνζό απόζβεζεο, ην νπνίν παξακέλεη ζηαζεξό ζε όια ηα έηε ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπ. (Αξία παγίου ευρώ 10.000 / Διάρκεια ζωής 10 έτη = Ετήσια απόσβεση 10% ευρώ 1.000) 23
ΜΔΘΟΓΟ ΦΘΙΝΟΤΑ ΑΠΟΒΔΗ (Μόλν γηα ηα κεραλήκαηα θαη ινηπό κεραλνινγηθό θαη ηερληθό εμνπιηζκό παξαγσγήο) Σα πνζνζηά ησλ απνζβέζεσλ πνπ πξνβιέπνληαη γηα ηε κέζνδν ηεο ζηαζεξήο απόζβεζεο, πνιιαπιαζηάδνληαη κε ζπληειεζηή ηξία (3) θαη νη πξνθύπηνληεο ζπληειεζηέο απνζβέζεσλ, ππνινγίδνληαη επί ηνπ εθάζηνηε ππνινίπνπ ηεο αλαπόζβεζηεο αμίαο θάζε πεξηνπζηαθνύ ζηνηρείνπ. 24
ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ ΦΘΙΝΟΤΑ ΑΠΟΒΔΗ Αμία κεραλήκαηνο επξώ 10.000. Δηήζηα απόζβεζε 10%Υ3=30%. Δπνκέλσο ε απόζβεζε ζα έρεη ηελ παξαθάησ εμέιημε: 1νο ρξόλνο 10.000 Υ 30% = 3.000 Απόζβεζε 2νο ρξόλνο 7.000 Υ 30% = 2.100 Απόζβεζε 3νο ρξόλνο 4.900 Υ 30% = 1.740 Απόζβεζε 4νο ρξόλνο 3.430 Υ 30% = 1.029 Απόζβεζε 5νο ρξόλνο 2.401 Υ 30% = 720 Απόζβεζε 6νο ρξόλνο 1.681 Υ 30% = 504 Απόζβεζε 7νο ρξόλνο 1.177 Υ 30% = 353 Απόζβεζε 8νο ρξόλνο 824 Υ 100% = 823,99 Απόζβεζε εκεηώλεηαη όηη θαηά ηε δηαρεηξηζηηθή ρξήζε πνπ ε αλαπόζβεζηε αμία ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ, κεησκέλε κε ηηο απνζβέζεηο πνπ αλαινγνύλ ζηε ρξήζε απηή, είλαη κηθξόηεξε ηνπ πνζνζηνύ 10% ηεο αμίαο θηήζεο, νιόθιεξν ην πνζό ηεο αλαπόζβεζηεο αμίαο, δύλαηαη λα απνζβεζζεί θαηά ηε δηαρεηξηζηηθή απηή ρξήζε. Δπνκέλσο, ζην αλσηέξσ παξάδεηγκα, ζα ήηαλ δπλαηή ε νιηθή απόζβεζε ηνπ κεραλήκαηνο θαηά ηνλ 7ν ρξόλν. 25
ΑΠΟΒΕΕΙ Κατάργηση Π.Δ. 299/2003 περί αποσβέσεων Εφαρμογή άρθρου 3 παρ.22 του Ν. 4110/21.1.2013 (από 1/1/13 έως 31.12.2013) Εφαρμογή από 1/1/2014 των διατάξεων του άρθρου 24 του Ν.4172/23.7.2013 ΠΟΛ 1073/31.3.2015 «Κοινοποίηση και ερμηνεία των διατάξεων περί φορολογικών αποσβέσεων των παγίων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν.4172/13. 26
ΑΠΟΒΕΕΙ Ν.4110/13 (ΠΟΛ.1216/24.9.2013 από 1/1-31/12/2013) Κατάργηση Π.Δ. 299/2003 περί αποσβέσεων. Συντελεστής απόσβεσης 10% για αύλα στοιχεία και δικαιώματα. Κατάργηση φθίνουσας μεθόδου- μεταβατικό στάδιο. Εξ ολοκλήρου απόσβεση στα 1500 από 1200 Επιχειρήσεις που εκμισθώνουν κτήριο που έχει ανεγερθεί σε έδαφός τους αποκλειστικά με δαπάνες του μισθωτή εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους τις αποσβέσεις που προβλέπονται για την περίπτωση αυτή. Νέοι συντελεστές αποσβέσεων 27
ΑΠΟΒΕΕΙ Ν.4172/13 (από 1/1/2014 και στο εξής) Κατά τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα οι αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού εκπίπτουν από : α) τον κύριο των παγίων στοιχείων του ενεργητικού της επιχείρησης σε όλες τις περιπτώσεις εκτός της περίπτωσης β, β) το μισθωτή σε περίπτωση χρηματοοικονομικής μίσθωσης. Νέοι συντελεστές αποσβέσεων 28
ΧΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΙΘΩΗ Σύμβαση παραχώρησης περιουσιακού στοιχείου όπου πληρούνται ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κριτήρια: 1. Η κυριότητα του περιουσιακού στοιχείου περιέχεται στον μισθωτή με τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης 2. Η σύμβαση μίσθωσης περιλαμβάνει όρο συμφέρουσας αγοράς του παγίου μετά τη λήξη της 3. Η περίοδος μίσθωσης καλύπτει τουλάχιστον περίοδο 90% της οικονομικής διάρκειας του περιουσιακού στοιχείου 4. Η παρούσα αξία των μισθωμάτων ανέρχεται στο 90% της αγοραίας αξίας του παγίου που εκμισθώνεται 5. Ειδικής φύσης περιουσιακό στοιχείο που επιτρέπει χρήση μόνο από τον μισθωτή 29
ΘΔΜΑΣΑ ΠΟΤ ΑΦΟΡΟΤΝ ΣΙ ΑΠΟΒΔΔΙ 1. Οη απνζβέζεηο ιακβάλνληαη γηα θάζε θαηεγνξία απνζβέζηκσλ παγίσλ κε βάζε ηνπο πξνβιεπόκελνπο από ηε λνκνζεζία ζπληειεζηέο (αλώηεξνη ή θαηώηεξνη), νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνύληαη κέρξη ηελ πιήξε απόζβεζε ησλ παγίσλ. Γελ επηηξέπεηαη ν ινγηζκόο απνζβέζεσλ κε ζπληειεζηέο δηαθνξεηηθνύο από εθείλνπο πνπ πξνβιέπνληαη από ηελ θείκελε λνκνζεζία. 2. Η δηελέξγεηα απνζβέζεσλ είλαη ππνρξεσηηθή, αλεμάξηεηα από ηελ ύπαξμε ή κε θεξδώλ. 3. Απνζβέζεηο ππνινγίδνληαη από ηνλ επόκελν κήλα πνπ ην πάγην αξρίδεη λα ρξεζηκνπνηείηαη παξαγσγηθά. 4. Οη λέεο επηρεηξήζεηο δύλαηαη λα αλαβάινπλ ηελ απόζβεζε ησλ πεξηνπζηαθώλ ηνπο ζηνηρείσλ θαηά ηα ηξία πξώηα θνξνινγηθά έηε. 5. Σα πνζνζηά ησλ απνζβέζεσλ αθνξνύλ εηήζηα απόζβεζε. 30
7. Γελ επηηξέπεηαη ε κεηαθνξά πνζώλ απνζβέζεσλ κεηαμύ νηθνλνκηθώλ ρξήζεσλ. 8. Πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ησλ νπνίσλ ε αμία θηήζεο δε μεπεξλά ηα 1500 επξώ, απνζβέλνληαη εμ νινθιήξνπ, κέζα ζηε ρξήζε θαηά ηελ νπνία ρξεζηκνπνηήζεθαλ ή ηέζεθαλ ζε ιεηηνπξγία. 9. Η αμία ησλ αληαιιαθηηθώλ ησλ κεραλεκάησλ θαη ησλ εξγαιείσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη από ηηο επηρεηξήζεηο, απνζβέλνληαη εμ νινθιήξνπ κέζα ζηε ρξήζε θαηά ηελ νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη γηα πξώηε θνξά. 10. Οη δηελεξγνύκελεο απνζβέζεηο δε κπνξνύλ ζε θακία πεξίπησζε λα ππεξβνύλ ηελ αμία θηήζεο ή ηελ αλαπξνζαξκνζκέλε αμία ηνπ παγίνπ ζηνηρείνπ. 11. Νένη ζπληειεζηέο απόζβεζεο 31
σνηελεζηές απόζβεζης: Κηίξηα Δγθαηαζηάζεηο 4% Δδαθηθέο εθηάζεηο εμόξπμεο-λαηνκεία 5% Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο-Αεξνπιάλα, πινία, ηξέλα, ζθάθε 5% Μεραλήκαηα εμνπιηζκόο εθηόο Η/Τ θαη ινγηζκηθνύ 10% Μέζα κεηαθνξάο αηόκσλ 16% Μέζα κεηαθνξάο εκπνξεπκάησλ 12% Άπια ζηνηρεία δηθαηώκαηα θαη έμνδα πνιπεηνύο απόζβεζεο 10% Η/Τ θαη ινγηζκηθό 20% Λνηπά πάγηα 10% 32
Οη απνζβέζεηο δηαθξίλνληαη ζε ηαθηηθέο θαη πξόζζεηεο. Οη ηαθηηθέο απνζβέζεηο, θαηαρσξνύληαη ζηνλ ινγ/κν 66 «Απνζβέζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ, ελζσκαησκέλεο ζην ιεηηνπξγηθό θόζηνο» θαη βαξύλνπλ ην ιεηηνπξγηθό θόζηνο ηεο επηρείξεζεο (δειαδή ηελ παξαγσγηθή ιεηηνπξγία, ηε δηνηθεηηθή ιεηηνπξγία, ηε ιεηηνπξγία δηαζέζεσο θαη ηελ ιεηηνπξγία έξεπλαο θαη αλάπηπμεο). Οη πξόζζεηεο απνζβέζεηο θαηαρσξνύληαη ζηε ρξέσζε ηνπ ινγαξηαζκνύ 85 «Απνζβέζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ, κή ελζσκαησκέλεο ζην ιεηηνπξγηθό θόζηνο» θαη βαξύλνπλ ηα απνηειέζκαηα ηεο ρξήζεσο. Οη πξόζζεηεο απνζβέζεηο πξνβιέπνληαη από αλαπηπμηαθνύο λόκνπο, θαη ηε θνξνινγηθή λνκνζεζία. 33
ΑΚΙΝΗΣΟΠΟΙΗΔΙ ΤΠΟ ΔΚΣΔΛΔΗ & ΠΡΟΚΑΣΑΒΟΛΔ ΚΣΗΗ ΠΑΓΙΧΝ (ΛΟΓΑΡΙΑΜΟ 15) ηηο αθηλεηνπνηήζεηο ππό εθηέιεζε παξαθνινπζνύληαη ηα πνζά ηα νπνία δηαηίζεληαη γηα ηελ ηδηνθαηαζθεπή λέσλ ελζώκαησλ παγίσλ ζηνηρείσλ, θαζώο θαη ηα πνζά πνπ πξνθαηαβάιινληαη γηα ηελ αγνξά ηνπο. Σν πνζό ησλ αθηλεηνπνηήζεσλ ππό εθηέιεζε, απνηειεί θαηά ηελ εκεξνκελία θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνύ, ην θόζηνο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε γηα ηελ απόθηεζε ή ηδηνθαηαζθεπή ησλ ελζσκάησλ παγίσλ, έσο ηελ εκεξνκελία εθείλε. Με ηελ νινθιήξσζε ηεο παξαιαβήο ή ηεο ηδηνπαξαγσγήο, ην ζπλνιηθό θόζηνο πνπ ζπγθεληξώζεθε ζηνπο ινγαξηαζκνύο αθηλεηνπνηήζεσλ ππό εθηέιεζε, κεηαθέξεηαη ζηνπο νηθείνπο ινγαξηαζκνύο ελζσκάησλ παγίσλ. 34
ΑΧΜΑΣΔ ΑΚΙΝΗΣΟΠΟΙΗΔΙ (Λνγαξηαζκνί 16.00 16.05) Άπια πάγηα ζηνηρεία ή αζώκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο, είλαη ηα αζώκαηα νηθνλνκηθά αγαζά πνπ είλαη δεθηηθά ρξεκαηηθήο απνηηκήζεσο θαη είλαη δπλαηό λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν ζπλαιιαγήο, απνθηνύληαη δε, κε ζθνπό λα ρξεζηκνπνηεζνύλ παξαγσγηθά γηα ρξνληθό δηάζηεκα κεγαιύηεξν από έλα έηνο. Σα άπια πάγηα ζηνηρεία, έρνπλ επνκέλσο ηα αθόινπζα ραξαθηεξηζηηθά : - Γελ έρνπλ θπζηθή ππόζηαζε - Δμαζθαιίδνπλ ηε ρξήζε απνθιεηζηηθνύ δηθαηώκαηνο ζηνλ θάηνρό ηνπο - Παξέρνπλ ζηελ επηρείξεζε κειινληηθά νθέιε - Έρνπλ σθέιηκε δσή κεγαιύηεξε ηνπ ελόο έηνπο. 35
Σα άπια πάγηα δηαθξίλνληαη ζηηο αθόινπζεο θαηεγνξίεο : Γηθαηώκαηα (δηπιώκαηα επξεζηηερλίαο, ζήκαηα, πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία, know how) Πξαγκαηηθέο θαηαζηάζεηο (πειαηεία, θήκε, νξγάλσζε, εμεηδίθεπζε, ππεξαμία, ε ιεγόκελε ππεξαμία (goodwill)) 36
ΔΞΟΓΑ ΠΟΛΤΔΣΟΤ ΑΠΟΒΔΗ (Λνγαξηαζκνί 16.10 16.96) Έμνδα πνιπεηνύο απόζβεζεο, είλαη εθείλα πνπ πξαγκαηνπνηνύληαη : - Γηα ηελ ίδξπζε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο - Γηα ηελ απόθηεζε δηαξθώλ κέζσλ εθκεηάιιεπζεο - Γηα ηελ επέθηαζε θαη αλαδηνξγάλσζε ηεο επηρείξεζεο Σα έμνδα απηά εμππεξεηνύλ ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα γηα πεξίνδν κεγαιύηεξε από έλα έηνο θαη γηα ηνλ ιόγν απηό απνζβέλνληαη ηκεκαηηθά. ύκθσλα κε ηελ αξρή ηεο αληηπαξαζέζεσο εζόδσλ εμόδσλ, νη αλσηέξσ δαπάλεο, δε πξέπεη λα απνηεινύλ έμνδν κόλνλ ηεο ρξήζεο πνπ πξαγκαηνπνηνύληαη, αιιά πξέπεη λα θαηαλέκνληαη θαη λα βαξύλνπλ ηα απνηειέζκαηα ησλ ρξήζεσλ πνπ σθεινύληαη από ηηο δαπάλεο απηέο. 37
Γηα ηα έμνδα πνιπεηνύο απόζβεζεο, ζεκεηώλνπκε όηη απνζβέλνληαη είηε εθάπαμ, είηε ηκεκαηηθά θαη ηζόπνζα κέζα ζε κία πεληαεηία κε εμαίξεζε: ηα έμνδα εξεπλώλ νξπρείσλ κεηαιιίσλ ιαηνκείσλ (απόζβεζε κε βάζε ηε ζρεηηθή λνκνζεζία) ηηο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο από πηζηώζεηο θαη δάλεηα γηα θηήζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ (απόζβεζε ζύκθσλα κε ηνλ Ν.2190/20) ηηο δηαθνξέο εθδόζεσο θαη εμόθιεζεο νκνινγηώλ (απόζβεζε ζε ηκεκαηηθέο ηζόπνζεο δόζεηο κέρξη ηε ιήμε ηεο πξνζεζκίαο εμόθιεζεο ηνπ νκνινγηαθνύ δαλείνπ). 38
ΤΜΜΔΣΟΥΔ (Λνγαξηαζκνί 18.00 18.01) ηηο ζπκκεηνρέο, πεξηιακβάλνληαη νη κεηνρέο Α.Δ., ηα εηαηξηθά κεξίδηα Δ.Π.Δ. θαη νη εηαηξηθέο κεξίδεο ησλ άιιεο λνκηθήο κνξθήο εηαηξηώλ, νη νπνίεο απνθηώληαη κε ζθνπό ηε δηαξθή θαηνρή ηνπο γηα ηελ άζθεζε επηξξνήο ζηηο αληίζηνηρεο εηαηξίεο θαη πξνθεηκέλνπ γηα κεηνρέο Α.Δ., εθόζνλ ην πνζνζηό ζπκκεηνρήο ππεξβαίλεη ην 10% ηνπ θεθαιαίνπ θάζε εηαηξίαο. 39
Δπεηδή νη ζπκκεηνρέο ραξαθηεξίδνληαη σο πάγηαο κνξθήο επελδύζεηο, θαηαρσξνύληαη ζηνπο ινγαξηαζκνύο ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνύ, ζε αληίζεζε κε άιιεο κνξθέο επελδύζεσλ (π.ρ. ακνηβαία θεθάιαηα, έληνθα γξακκάηηα Διι. Γεκνζίνπ, θαη κεηνρέο Α.Δ.), γηα ηηο νπνίεο δε ζπληξέρνπλ νη πξνϋπνζέζεηο ραξαθηεξηζκνύ ηνπο σο ζπκκεηνρώλ, νη νπνίεο θαηαρσξνύληαη ζην ινγ/κν 34 «Υξεόγξαθα» ηνπ θπθινθνξνύληνο ελεξγεηηθνύ, απνθηώληαη κε ζθνπό ηελ πξαγκαηνπνίεζε άκεζνπ θέξδνπο θαη ππάξρεη επρέξεηα άκεζεο ξεπζηνπνίεζήο ηνπο. 40
Οη ζπκκεηνρέο αλάινγα κε ην πνζνζηό ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ πνπ θαηέρεηαη, δηαθξίλνληαη ζε : - πκκεηνρέο ζε ζπγαηξηθέο : Πνζνζηό ζπκκεηνρήο 50% + 1 ςήθνο - πκκεηνρέο ζε ζπγγελείο : Πνζνζηό ζπκκεηνρήο 20% - 50% - πκκεηνρέο ζε ινηπέο επηρεηξήζεηο : Πνζνζηό ζπκκεηνρήο 10% - 20% Οη ζπκκεηνρέο ησλ δύν πξώησλ πεξηπηώζεσλ αλαθέξνληαη σο «πκκεηνρέο ζε ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο» (Λνγ. 18.00). Οη ζπκκεηνρέο ηεο ηξίηεο πεξίπησζεο σο «πκκεηνρέο ζε κε ζπλδεκέλεο επηρεηξήζεηο» (ινγ. 18.01). 41
Όηαλ θαηέρνληαη ηίηινη κε πνζνζηό ζπκκεηνρήο κηθξόηεξν ηνπ 10% θαη κε πξόζεζε δηαξθνύο θαηνρήο ηνπο, απηνί ραξαθηεξίδνληαη σο «Σίηινη κε ραξαθηήξα αθηλεηνπνηήζεσλ» (ινγ. 18.15 & 18.16). Πξνζνρή πξέπεη λα δίδεηαη, ζηελ πεξίπησζε πνπ θαηέρνληαη ακνηβαία θεθάιαηα, έληνθα γξακκάηηα Διι. Γεκνζίνπ, θαη κεηνρέο Α.Δ. (κε πνζνζηό κηθξόηεξν ηνπ 10%), πνπ από ηε θύζε ηνπο απνηεινύλ ρξεόγξαθα, σζηόζν δε κπνξνύλ λα δηαηεζνύλ ειεύζεξα από ηελ επηρείξεζε (ιόγσ δηάηαμεο λόκνπ, δηθαζηηθήο απόθαζεο, ελερύξσλ εμαζθάιηζεο δαλείσλ εγγπεηηθήο επηζηνιήο θιπ). ηηο πεξηπηώζεηο απηέο, νη αλσηέξσ ηίηινη ραξαθηεξίδνληαη σο «Σίηινη κε ραξαθηήξα αθηλεηνπνηήζεσλ» (ινγ. 18.15 & 18.16). 42
Οη ζπκκεηνρέο θαη ηα ρξεόγξαθα, θαηαρσξνύληαη ζηνπο νηθείνπο ινγαξηαζκνύο κε ηελ αμία θηήζεώο ηνπο. Σα εηδηθά έμνδα απόθηεζεο ηίηισλ ζπκκεηνρώλ θαη ρξενγξάθσλ, δελ απμάλνπλ ηελ αμία θηήζεώο ηνπο, αιιά θαηαρσξνύληαη ζε ηδηαίηεξν ππνινγαξηαζκό ησλ νξγαληθώλ εμόδσλ θαη ζπγθεθξηκέλα ζηνλ ινγ. 64.10.00 «Πξνκήζεηεο θαη ινηπά έμνδα αγνξάο ζπκκεηνρώλ θαη ρξενγξάθσλ». 43
Χο αμία θηήζεο ησλ ζπκκεηνρώλ & ρξενγξάθσλ, ζεσξείηαη : Σν πνζό πνπ θαηαβάιιεηαη κεηξεηνίο ή εηζθέξεηαη ζε είδνο απ επζείαο ζηελ εθδόηξηα εηαηξία θαηά ηε ζπγθξόηεζε ηνπ θεθαιαίνπ ηεο. Σν πνζό πνπ θαηαβάιιεηαη ζην ρξεκαηηζηήξην ή ζε ηξίηνπο γηα ηελ αγνξά ηεο ζπκκεηνρήο. Η νλνκαζηηθή αμία ησλ ηίηισλ πνπ δίδνληαη ζηελ επηρείξεζε ρσξίο αληάιιαγκα, ιόγσ λόκηκεο αλαπξνζαξκνγήο ησλ πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ ηεο εθδόηξηαο εηαηξίαο, ή θεθαιαηνπνίεζεο ησλ απνζεκαηηθώλ ηεο. ε απηή ηελ πεξίπησζε, ρξεώλεηαη ν ινγαξηαζκόο ηεο ζπκκεηνρήο θαη πηζηώλεηαη ν ινγ/κνο 41.06 «Γηαθνξέο αλαπξνζαξκνγήο αμίαο κεηνρώλ θαη ρξενγξάθσλ» ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο. Δθόζνλ ε επηρείξεζε αλαιακβάλεη ηελ θάιπςε κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ άιιεο επηρείξεζεο κε ηνλ όξν ε θαηαβνιή ηνπ θεθαιαίνπ λα γίλεη ζε δόζεηο, νη κεηνρέο πνπ απνθηώληαη κε ηνλ ηξόπν απηό θαηαρσξνύληαη ζηνπο νηθείνπο ππνινγαξηαζκνύο ηνπ 18.00 κε ηε ζπλνιηθή ηνπο αμία, νη δε νθεηιόκελεο από ηελ επηρείξεζε δόζεηο, εκθαλίδνληαη ζηελ πίζησζε ηνπ ινγαξηαζκνύ 53.06 «Οθεηιόκελεο δόζεηο κεηνρώλ». Ο ηειεπηαίνο απηόο ινγαξηαζκόο, εκθαλίδεηαη ζηνλ Ιζνινγηζκό, αθαηξεηηθό από ηε ζπλνιηθή αμία ζπκκεηνρώλ. 44
Γηα ηελ απνηίκεζε ησλ ζπκκεηνρώλ θαη ησλ ρξενγξάθσλ ηζρύνπλ ηα αθόινπζα : - Οη κεηνρέο Α.Δ., νη νκνινγίεο θαη ηα ινηπά ρξεόγξαθα, θαζώο θαη νη ζπκκεηνρέο ζε επηρεηξήζεηο πνπ δελ έρνπλ ηε κνξθή Α.Δ., απνηηκνύληαη ζηελ καη είδος ρακειόηεξε ηηκή, κεηαμύ ηεο ηηκήο θηήζεσο ηνπο θαη ηεο ηξέρνπζαο ηηκήο ηνπο. 45
Χο ηξέρνπζα ηηκή ζεσξείηαη Γηα ηνπο εηζεγκέλνπο ζην Υξεκαηηζηήξην ηίηινπο, ν κέζνο όξνο ηεο ρξεκαηηζηεξηαθήο ηηκήο ηνπο θαηά ηνλ ηειεπηαίν κήλα ηεο ρξήζεσο. Γηα ηα κεξίδηα ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ, ν κέζνο όξνο ηεο θαζαξήο ηηκήο ηνπο θαηά ηνλ ηειεπηαίν κήλα ηεο ρξήζεο. Γηα ηηο κεηνρέο Α.Δ. πνπ δελ είλαη εηζεγκέλεο ζην Υξεκαηηζηήξην, ηηο ζπκκεηνρέο ζε άιιεο (πιελ Α.Δ.) επηρεηξήζεηο θαη ηνπο ηίηινπο κε ραξαθηήξα αθηλεηνπνηήζεσλ ησλ άιισλ επηρεηξήζεσλ, πνπ ζπληάζζνπλ νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο, ε εζσηεξηθή ινγηζηηθή αμία ησλ κεηνρώλ ή ησλ ζπκκεηνρώλ ή ησλ ηίηισλ ησλ επηρεηξήζεσλ απηώλ, όπσο πξνθύπηεη από ην λόκηκα ζπληαγκέλν ηειεπηαίν ηζνινγηζκό ηνπο. 46
Όηαλ ε ηξέρνπζα ηηκή είλαη ρακειόηεξε ηεο ηηκήο θηήζεσο, ε δηαθνξά ρξεώλεηαη ζηνλ ινγαξηαζκό 68.01 «Πξνβιέςεηο γηα ππνηηκήζεηο ζπκκεηνρώλ θαη ρξενγξάθσλ» κε πίζησζε αληίζηνηρσλ αληίζεησλ ινγαξηαζκώλ πξνβιέςεσλ θαηά θαηεγνξία ηίηισλ πνπ δεκηνπξγνύληαη ζηνπο ινγαξηαζκνύο 18.00.99, 18.01.99, 34.99. Καηά ηνλ επαλππνινγηζκό ησλ πξνβιέςεσλ, πνπ γίλεηαη ζην ηέινο θάζε επόκελεο ρξήζεσο, αλαπξνζαξκόδνληαη ηα πνζά ησλ πξνβιέςεσλ πνπ εκθαλίδνληαη ζηνπο παξαπάλσ αληίζεηνπο ινγαξηαζκνύο, κε βάζε ηα δεδνκέλα ηεο λέαο ρξήζεσο, είηε κε ρξέσζε ησλ ππνινγαξηαζκώλ ηνπ ινγαξηαζκνύ 68 (ζρεκαηηζκόο ζπκπιεξσκαηηθήο πξόβιεςεο), είηε κε πίζησζε ησλ ππνινγαξηαζκώλ ηνπ ινγαξηαζκνύ 84.00 «έζνδα από αρξεζηκνπνίεηεο πξνβιέςεηο πξνεγνύκελσλ ρξήζεσλ». 47
ΛΟΙΠΔ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΔΜΔ ΑΠΑΙΣΗΔΙ ηηο καθξνπξόζεζκεο απαηηήζεηο, πεξηιακβάλνληαη νη απαηηήζεηο ησλ νπνίσλ ε πξνζεζκία εμνθιήζεσο, ιήγεη κεηά ην ηέινο ηεο επόκελεο ρξήζεο. Όιεο νη άιιεο απαηηήζεηο (απηέο δειαδή πνπ είλαη απαηηεηέο εληόο ηεο επόκελεο ρξήζεο), είλαη βξαρππξόζεζκεο θαη θαηαρσξνύληαη ζην θπθινθνξνύλ ελεξγεηηθό. 48