6. Τηλεδιάσκεψη 3 Η 3η τηλεδιάσκεψη είχε ως σκοπό την τηλεσυνεργασία. Σ αυτή τη φάση, βασική επιδίωξη ήταν η δηµιουργία ενός ανοιχτού συνεργατικού περιβάλλοντος µεταξύ των ενεργών µαθητών των δύο τάξεων. Επιχειρήθηκε η δηµιουργία οµάδων εργασίας, οι οποίες θα συνεργάζονται εξ αποστάσεως στα πλαίσια υλοποίησης µιας κοινής δραστηριότητας. Οι µαθητές ήταν οι πρωταγωνιστές του νέου συνεργατικού περιβάλλοντος, ενώ οι δάσκαλοι ασκούσαν ένα περισσότερο εποπτικό-καθοδηγητικό ρόλο παρεµβαίνοντας σε διάφορες χρονικές στιγµές που οι ίδιοι έκριναν. Καλλιεργήθηκε η ανάπτυξη προφορικού λόγου, η συνεργατικότητα, η δηµιουργικότητα και η αισθητική αγωγή. Κάθε οµάδα πρότεινε στην αντίστοιχή της δραστηριότητες µε τις οποίες θα µπορούσαν να παρουσιάσουν καλύτερα τη θεµατική τους ενότητα. Στην τηλεσυνεργασία αυτή τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να απευθυνθούν άµεσα στους τηλεσυµµαθητές τους, να συµφωνήσουν ή να διαφωνήσουν και τέλος να καταλήξουν σ ένα κοινό σχέδιο δράσης, το οποίο να είναι ενδιαφέρον και διαφορετικό από αυτό των άλλων οµάδων. Το ενδιαφέρον στοιχείο αυτής της τηλεδιάσκεψης είναι η διάδραση και η άµεση επικοινωνία ανάµεσα στους τηλε-συµµαθητές, διότι για να φτάσουν σε ένα κοινό σχέδιο δράσης θα πρέπει να διαβούν τις συµπληγάδες των τυχόν διαφωνιών, παρερµηνειών, συγκρούσεων, να ωριµάσουν όχι µόνο γνωστικά κοινωνικοσυναισθηµατικά. 6.1. Σχέδιο µαθήµατος 3ης τηλεδιάσκεψης Ο ΥΣΣΕΑΣ 2008 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος αλλά και 25ο ηµοτικό Σχολείο Αθήνας
1ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπλίου ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (3) (συµπληρώνεται από τους ασκάλους) Α) Γενικά Στοιχεία άσκαλοι(ες): Θαλάσση Ελένη Καραγκιόζογλου έσποινα Κοντογιάννης Μιχάλης Λάριος Νίκος Μελέτης ηµήτρης Πασιά Αναστασία 2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Ώρα Τάξη/Τµήµα Αριθµός Μαθητών 25ο.Σ Αθήνας 1/4/2008 1η, 2η ΣΤ 1 24 1ο.Σ Ναυπλίου 1/4/2008 1η, 2η ΣΤ 1 24 Β) Περιγραφή Μαθήµατος 1. Τίτλος Μαθήµατος: Τηλεσυνεργασία. Οι µαθητές των δύο σχολείων καταστρώνουν κοινό σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της θεµατικής ενότητας που έχουν αναλάβει. 2. Εκπαιδευτικό Λογισµικό Χρησιµοποιούµενες ιευθύνσεις Internet: Word (για τη σύνταξη κειµένου), µηχανή αναζήτησης Google για εικόνες 3. Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα Τάξη: Στ ηµοτικού Γνωστικό αντικείµενο: Γλώσσα Ανάπτυξη γραπτού, προφορικού λόγου
ιδακτική Ενότητα: Η ανάπτυξη του προφορικού λόγου καλλιεργείται σε όλες τις διδακτικές ενότητες του γλωσσικού µαθήµατος. ιδακτικοί στόχοι: Οι µαθητές να καταστούν ικανοί να ενδυθούν ένα εναλλακτικό ρόλο στη µαθησιακή διαδικασία, να αποκτήσουν επικοινωνιακή ευελιξία και να γίνουν ικανοί να συζητούν, να διαπραγµατεύονται και να τηλεσυνεργάζονται µεταξύ τους, παρουσιάζοντας προτάσεις και ιδέες για την ανάπτυξη της θεµατικής τους ενότητας. Μεθοδολογία ιδακτικής προσέγγισης: συνεργατική µάθηση, διερευνητική µέθοδος, ανακαλυπτική µέθοδος Αναµενόµενα αποτελέσµατα: οι µαθητές ακολουθώντας δηµοκρατικές διαδικασίες, να συναποφασίσουν και να καταρτίσουν ένα κοινό σχέδιο δράσης για την παρουσίαση του υλικού τους. Χρονοδιάγραµµα υλοποίησης της Τ. : 60 λεπτά 4. Σύντοµη Περιγραφή: Γίνεται συζήτηση µεταξύ των οµάδων. Προτείνονται ιδέες για τον τρόπο παρουσίασης της θεµατικής τους ενότητας και οριστικοποιούνται οι δραστηριότητες και το περιεχόµενο που θα παρουσιαστούν στην 4 η τηλεδιάσκεψη. 5. οµή Μαθήµατος: Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων διδασκαλίας : Τα πρώτα 5-10 λεπτά γίνεται από τους εκπαιδευτικούς µια εισαγωγή σχετικά µε τον τρόπο διεξαγωγής της τηλεδιάσκεψης. Κάθε οµάδα µε τη σειρά κάθεται στις θέσεις του ενεργητικού ακροατηρίου και παρουσιάζουν στην αντίστοιχη οµάδα τις προτάσεις τους. Ο χρόνος που θα έχει στη διάθεσή της η κάθε οµάδα είναι 10-12 λεπτά. Κάθε πρόταση/ ιδέα συζητείται και αν τελικά επιλεγεί για υλοποίηση, καταχωρείται στην κάρτα δραστηριοτήτων (µε τη βοήθεια του Η/Υ). Η κάθε οµάδα επιλέγει µε βάση τα δικά της κριτήρια και την προσβασιµότητα του θέµατος τις δραστηριότητες που επιθυµεί να υλοποιήσει.
ραστηριότητες Μαθητών: 1) Παρουσίαση σε Power Point : εικόνες σχετικές µε τη ρύπανση του περιβάλλοντος (θαλάσσια, ατµοσφαιρική, εδάφους) µε σχολιασµό τους από τους ίδιους τους µαθητές. 2) ηµιουργία εφηµερίδας-φυλλάδας για την ατµοσφαιρική ρύπανση, µε άρθρα, ζωγραφιές και γελοιογραφίες των παιδιών. 3) ιεξαγωγή έρευνας µε χρήση ερωτηµατολογίου για την καταγραφή των κλιµατολογικών προβληµάτων (τρύπα του όζοντος, φαινόµενο του θερµοκηπίου, όξινη βροχή) και ενηµέρωση του κοινού. 4) ηµιουργία ενός ηλεκτρονικού περιοδικού από τα ίδια τα παιδιά για τις κλιµατολογικές αλλαγές, µε σκοπό την αφύπνιση της περιβαλλοντικής µας συνείδησης. 5) Σύνθεση µιας αυτοσχέδιας φυσικής ορχήστρας και εκτέλεση ενός µουσικού κοµµατιού, «ύµνος για το δάσος», γραµµένο από τα ίδια τα παιδιά. 6) Κατασκευή αφίσας µε θέµα «το ποδήλατο : υγεία, εξοικονόµηση ενέργειας και χρηµάτων, κυκλοφοριακό». 7) Οργάνωση έκθεσης «trash art»,µε ανακυκλώσιµα υλικά, µε καλλιτεχνικές δηµιουργίες των ίδιων των παιδιών µε θέµα την εξοικονόµηση ενέργειας. 5.2. ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Όπως προαναφέρθηκε, οι οµάδες των παιδιών, χωρισµένες ανάλογα µε τις θεµατικές υποενότητες αποφάσισαν για τις δραστηριότητες που θα παρουσίαζαν στην τελευταία τηλεδιάσκεψη. Υπενθυµίζουµε τις θεµατικές υποενότητες : α) Ρύπανση : θαλάσσια, ατµοσφαιρική, εδάφους
β) Κλίµα : τρύπα του όζοντος, φαινόµενο του θερµοκηπίου γ) άση : σηµασία, κίνδυνοι, προστασία δ) Ενέργεια : φυσικοί πόροι, εξοικονόµηση ενέργειας, εναλλακτικές µορφές α) Ρύπανση Η πρώτη οµάδα της Αθήνας αποφάσισε να αναζητήσει στο διαδίκτυο εικόνες σχετικές µε τη ρύπανση του περιβάλλοντος (θαλάσσια, ατµοσφαιρική, εδάφους) και να τις παρουσιάσει σε Power Point. Ο δάσκαλος έχει ήδη παρουσιάσει στα παιδιά κάποιες εικόνες σχετικές σαν αφόρµηση (βλέπε συνοδευτικό «Αρχείο εικόνων».doc). Βασικός σκοπός τους θα ήταν να περιγράψουν τα οικολογικά προβλήµατα των εικόνων, να εκφράσουν τη γνώµη τους για όσα βλέπουν προσθέτοντας στις διαφάνειες µικρούς δικούς τους σχολιασµούς και να ευαισθητοποιήσουν έτσι τους συµµαθητές τους για το µέγεθος της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Αντίστοιχα, η πρώτη οµάδα του Ναυπλίου συµφώνησε να ασχοληθεί µε τη δηµιουργία µιας σχολικής εφηµερίδας-φυλλάδας για την ατµοσφαιρική ρύπανση, εµπλουτίζοντάς την µε άρθρα, ζωγραφιές και γελοιογραφίες. Την εφηµερίδα αυτή θεώρησαν ότι είναι καλό να τη µοιράσουν στους µαθητές των δύο σχολείων την Παγκόσµια Ηµέρα Περιβάλλοντος, στις 5 Ιουνίου. Για τη συγκέντρωση του υλικού, οι εκπαιδευτικοί παρέπεµψαν τα παιδιά και των δύο οµάδων στη µηχανή αναζήτησης google για την αναζήτηση εικόνων, καθώς και σε σχετικές ηλεκτρονικές διευθύνσεις που θα µπορούσαν να βρουν υλικό-άρθρα εφηµερίδων, οικολογικές οργανώσεις, δράσεις επίσηµων φορέων κ.λ.π. (βλέπε παράρτηµα). ιαθεµατικότητα: Γλώσσα, Εικαστικά, Πληροφορική β) Κλίµα Οι µαθητές και οι µαθήτριες της Αθήνας συµφώνησαν να βγουν στους κοντινούς δρόµους της συνοικίας τους για να παρατηρήσουν και να καταγράψουν αιτίες ατµοσφαιρικής ρύπανσης και ποσοστά αυτών στο κοντινό τους περιβάλλον. Θα ζητούσαν από τους συµπολίτες τους να απαντήσουν σε ένα απλό ερωτηµατολόγιο (βλέπε συνοδευτικό αρχείο «Ερωτηµατολόγιο».doc) σχετικά µε τα περιβαλλοντικά προβλήµατα (ρύπανση, τρύπα του όζοντος όξινη βροχή, λιώσιµο των πάγων), να γίνει
από τους µεγαλύτερους σε ηλικία, σύγκριση του χτες µε το σήµερα και έτσι διεξάγοντας µία µικρή έρευνα να ανακαλύψουν κατά πόσο το περιβάλλον είναι µια υπόθεση που µας αφορά όλους. Αντίστοιχα, η οµάδα του Ναυπλίου συµφώνησε στη δηµιουργία ενός ηλεκτρονικού περιοδικού (Web Magazine) από τα ίδια τα παιδιά, µε σκοπό την ανταλλαγή απόψεων, την ενηµέρωση και την αφύπνιση του κόσµου γύρω από τις κλιµατικές αλλαγές και το πώς αυτές επηρεάζουν τη ζωή (ανθρώπου, χλωρίδας, πανίδας) στον πλανήτη. Το Φιλανδικό Υπουργείο Παιδείας, (http://www2.edu.fi/magazinefactory) παρέχει δωρεάν hosting για την φιλοξενία καινοτόµων προτάσεων µέσω διαδικτύου, απευθυνόµενο ακόµη και στους µη έχοντες βαθιά γνώση της σύγχρονης τεχνολογίας. Με αυτό τον τρόπο οι µαθητές γίνονται Αγγελιοφόροι της εκστρατείας για την προστασία του περιβάλλοντος δραπετεύοντας από τον µικρόκοσµο της τάξης τους και δηµοσιοποιώντας ένα πρόβληµα που αγγίζει όλους. ιαθεµατικότητα: Γλώσσα, Μαθηµατικά, Φυσική, Πληροφορική, Αγγλικά γ) άση Οι µαθητές και των δύο σχολείων της τρίτης οµάδας συµφώνησαν να εκδράµουν σε κάποιο κοντινό πάρκο ή δάσος στην πόλη τους, για να µαζέψουν διάφορα αντικείµενα που συναντά κανείς στο δάσος, όπως ξύλα, καλάµια, µικρές πέτρες και να τα χρησιµοποιήσουν για να δηµιουργήσουν µια φυσική ορχήστρα (π.χ. µπορούν να βάλουν µικρές πέτρες µέσα σε χαρτόκουτα, γυάλινα δοχεία ή µεταλλικά κουτιά και να δηµιουργήσουν ένα ιδιαίτερο ήχο). Τα παιδιά θα αναλάβουν τη σύνθεση µιας µελωδίας και θα γράψουν τους στίχους ενός τραγουδιού για τα δάση, το οποίο θα παρουσιαστεί από την κάθε οµάδα κατά την εξέλιξη της τηλεσυνεργασίας, συνοδεία των αυτοσχέδιων µουσικών οργάνων. Ιδιαίτερη νότα στην όλη προσπάθεια θα δώσουν διάφορα solo των µαθητών-µουσικών, η χρήση video-art, σχετική µε το θέµα από τα ίδια τα παιδιά,κλπ. ιαθεµατικότητα: Γλώσσα, Εικαστικά, Μουσική δ) Ενέργεια
Η τέταρτη οµάδα της Αθήνας αποφάσισε να κάνει µια µικρή έρευνα για τα πλεονεκτήµατα της χρήσης του ποδηλάτου στο κέντρο της Αθήνας και να φτιάξει µια αφίσα για τις επιπτώσεις της χρήσης του στην υγεία του ανθρώπου, την εξοικονόµηση ενέργειας και χρηµάτων συγκριτικά µε το αυτοκίνητο, καθώς και τη συµβολή του στη µείωση του κυκλοφοριακού προβλήµατος. Οι εκπαιδευτικοί µοίρασαν στα παιδιά φύλλο εργασίας, προκειµένου να τα προϊδεάσει στη διαµόρφωση των κεντρικών θεµατικών αξόνων της έρευνάς τους(βλέπε σχετικό φύλλο εργασίας 1: «Η χρήση του ποδηλάτου».doc). Το φύλλο εργασίας συζητήθηκε προφορικά και η συµπλήρωσή του προτάθηκε να γίνει µετά το τέλος της τηλεδιάσκεψης λόγω χρονικών περιορισµών. Οι εκπαιδευτικοί του Ναυπλίου έχουν ενηµερώσει τους µαθητές για την ύπαρξη της trash art (βλέπε σχετικό συνοδευτικό υλικό «Trash art».doc), δηλαδή µια µορφή τέχνης η οποία γεννάται από άχρηστα αντικείµενα, τα οποία πετάµε στα σκουπίδια, ή δεν χρειαζόµαστε πλέον. Έτσι τα σκουπίδια ενός ανθρώπου, θα µπορούσαν να είναι το πρωτογενές υλικό τέχνης για κάποιον άλλο. Εµπνευσµένοι από αυτή τη µορφή τέχνης οι µαθητές παρουσιάζουν γλυπτά, τα οποία θα µπορούσαν να είναι κατασκευασµένα από παλιά λάστιχα αυτοκινήτων, κουµπιά, παλιές οδοντόβουρτσες, χάρτινους κυλίνδρους από χαρτί τουαλέτας, κλπ. Οι εµπνευσµένες καλλιτεχνικές δηµιουργίες θα οργανωθούν για να παρουσιαστούν απευθείας στην εικονική τάξη και θα µπορούσαν µετά τη λήξη των τηλεδιασκέψεων να τοποθετηθούν σε µια µόνιµη προθήκη στο σχολείο, εν είδη έκθεσης, που θα θυµίζει αυτή την τηλεσυνεργασία και στα δύο σχολεία. ιαθεµατικότητα: Γλώσσα, Εικαστικά, Τέχνη Παράρτηµα (επισυναπτόµενο υλικό: σηµειώσεις του δασκάλου εργασίες µαθητών, κ.λπ.) 1 η Οµάδα (ρύπανση) - για την παρουσίαση «Αρχείο εικόνων».doc - για την εφηµερίδα www.bbc.co.uk/greek/ http://health.in.gr/environ/article http://www.ecocity.gr http://www.minenv.gr http://www.e-telescope.gr
http://www.wwf.gr http://europa.eu.int/hellas/5news/environm.dossier_3.doc http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=b&f=13255&m=a39&aa=1 2 η Οµάδα (κλίµα) -για την έρευνα(επισυναπτόµενο αρχείο «Ερωτηµατολόγιο».doc) -για το ηλεκτρονικό περιοδικό(επισυναπτόµενο αρχείο «Ηλεκτρονικό περιοδικό».doc) 3 η Οµάδα (δάση) 4 η Οµάδα (ενέργεια) -για την αφίσα «Η χρήση του ποδηλάτου».doc -για την trash art «trash art».doc)