ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 18673 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΛΥΒΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Α. Ο συγγραφέας του παρόντος κειμένου παρουσιάζει τον προβληματισμό του αναφορικά με την τέχνη και την εμφάνισή της στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Ειδικότερα, αρχικά επιχειρεί με την παράθεση μιας σύντομης ιστορικής αναδρομής να αποδείξει τα στάδια της τέχνης οδηγούμενος σε σχετικά συμπεράσματα. Στο πλαίσιο αυτό συνδέει δυο επιμέρους μορφές τέχνης,τη γλυπτική με τη ζωγραφική και στη συνέχεια συσχετίζει την τέχνη ως σύνολο με τη θρησκεία των λαών στον άξονα του χρόνου. Ολοκληρώνοντας, τονίζει τις αυθαίρετες γενικεύσεις αναφορικά με την προέλευση της τέχνης από ορισμένους λαούς. Ο ίδιος υποστηρίζει με αφορμή ιστορικό παράδειγμα την ύπαρξη συγκεκριμένων λαών που λειτούργησαν ως πρωτοπόροι στη δημιουργία τέχνης. Β1. Σύμφωνα με το συγγραφέα, η τέχνη διακρίνεται σε τρία επιμέρους στάδια. Αρχικά υπάρχει ο εντοπισμός των αναγκαίων, δηλαδή της ουσίας των αντικειμένων που αναπαρίστανται. Στη συνέχεια, επιχειρήθηκε η απόδειξη της ορθότητας των στοιχείων που συνθέτουν την ουσία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έκφραση της απόλυτης ομορφιάς. Τελικό στάδιο σε όλη τη διαδικασία αποτέλεσε η άρση αυτής με την προσθήκη περιττών στοιχείων που την καταστρατήγησαν. Επομένως, μέσω αυτής της πορείας η τέχνη οδηγήθηκε στην απόλυτη παρακμή. Β2 α. Στην τρίτη παράγραφο του κειμένου εντοπίζουμε τον σύνδεσμο «αλλά» και το επίρρημα «έτσι». β. Η πρώτη λέξη ως αντιθετικός σύνδεσμος δηλώνει αντίθεση με το νόημα της προηγούμενης περιόδου («Η προέλευση εαυτό του») Η δεύτερη λέξη, ως τροπικό επίρρημα, δηλώνει το συμπέρασμα αποτέλεσμα της προηγούμενης πρότασης («Αλλά η επινόηση.των θεών») με την παράθεση συγκεκριμένου παραδείγματος.
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Γ1. Τα εικαστικά αποτελούν μάθημα στο αναλυτικό πρόγραμμα των Γυμνασίων γιατί επιχειρούν να φέρουν σε επαφή τα παιδιά με τον κόσμο της ζωγραφικής. Η επιτυχία των μαθητών στις Πανελλήνιες εξετάσεις απαιτεί συστηματική μελέτη και ψυχικό σθένος. Οι κατηγορίες που δέχθηκε για τη δολοφονία του προέδρου δε στηρίχθηκαν σε επαρκείς αιτίες με αποτέλεσμα το δικαστήριο να λάβει αθωωτική απόφαση. Η ομοιότητα που παρουσιάζουν τα ομοζυγωτικα δίδυμα στην εξωτερική τους εμφάνιση είναι εκπληκτική. Ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε στην Αθήνα του 5 ου αιώνα πχ έμεινε γνωστός ως «ο πολιτισμός του χρυσού αιώνα» Γ2 α. Η λειτουργία της γλώσσας στη συγκεκριμένη πρόταση είναι κυριολεκτική γιατί αποδίδεται μια κατάσταση που αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Γ2β. Η επιφάνεια που καλύπτει η θάλασσα στον ελλαδικό χώρο είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που κατέχει η στεριά. Στην εποχή μας, η αναγνωρισιμότητα προσώπων από το σύνολο της κοινωνίας αποτελεί δείκτη κοινωνικής επιφάνειας.
ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 18675 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΛΥΒΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Α. Ο συγγραφέας του παρόντος κειμένου παρουσιάζει τον προβληματισμό του αναφορικά με την τέχνη και την εμφάνισή της στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Ειδικότερα, αρχικά επιχειρεί με την παράθεση μιας σύντομης ιστορικής αναδρομής να αποδείξει τα στάδια της τέχνης οδηγούμενος σε σχετικά συμπεράσματα. Στο πλαίσιο αυτό συνδέει δυο επιμέρους μορφές τέχνης, τη γλυπτική με τη ζωγραφική και στη συνέχεια συσχετίζει την τέχνη ως σύνολο με τη θρησκεία των λαών στον άξονα του χρόνου. Ολοκληρώνοντας, τονίζει τις αυθαίρετες γενικεύσεις αναφορικά με την προέλευση της τέχνης από ορισμένους λαούς. Ο ίδιος υποστηρίζει με αφορμή ιστορικό παράδειγμα την ύπαρξη συγκεκριμένων λαών που λειτούργησαν ως πρωτοπόροι στη δημιουργία τέχνης. B1. Σύμφωνα με το συγγραφέα, η τέχνη δεν έχει ιδιαίτερη πατρίδα αφού φαίνεται να εμφανίζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλους τους λαούς που την καλλιέργησαν. Ωστόσο, ο κάθε λαός ανάλογα με τη θρησκεία που ανέπτυξε σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο και την πορεία του μέσα σε αυτόν, έδωσε στην τέχνη τον προσανατολισμό που επιθυμούσε. Για το λόγο αυτό ο συγγραφέας του κειμένου εισάγει ως παράδειγμα διάφορους λαούς που έδρασαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. (Χαλδαίοι, Αιγύπτιοι, Έλληνες) Β2α. Η τελευταία παράγραφος του κειμένου («Εκείνοι εφευρέτες της») αναπτύσσεται με τη μέθοδο των παραδειγμάτων. β. Στη θεματική πρόταση της παραγράφου υποστηρίζεται ότι υπάρχουν αυθαίρετες γενικεύσεις για την προέλευση της τέχνης. Η άποψη τεκμηριώνεται με παράδειγμα που συμπεριλαμβάνει σύγκριση - αντίθεση για να αναδείξει την πρωτοτυπία των Ελλήνων σε σχέση με τους προγενέστερους ανατολικούς λαούς.
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Γ1. Η τέχνη που αναπτύχθηκε κατά τον 5 ο πχ αιώνα στην Αθήνα έλαβε ορισμένη μορφή. Μνημεία, όπως ο Παρθενώνας και το Ερέχθειο, σφράγισαν την καλλιτεχνική παραγωγή της περιόδου. Ομοιότητες μεταξύ των καλλιτεχνικών προϊόντων είναι εμφανείς ως προς τη θεματολογία και τον τρόπο έκφρασης. Το γεγονός αυτό απέδειξε ότι αυτό που συνέβη στην Αθήνα εκείνης της χρονικής περιόδου αποτέλεσε το «ελληνικό θαύμα». Γ2. Στο κείμενο εμφανίζονται όροι ειδικού λεξιλογίου επιστημονικοί, άρα σχετικοί με την τέχνη. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τα εικαστικά έργα (1 η παράγραφος) ως προϊόντα ζωγραφικής και σχεδίου, τις λέξεις γλυπτικής και ζωγραφική (2 η παράγραφος) ως κλάδους τέχνης, τον χρωματισμό με πορφύρα (3 η παράγραφος) ως τεχνοτροπία και το ρήμα αισθητοποίησαν (3 η παράγραφος) γιατί αποδίδει τον τρόπο έκφρασης και παρουσίασης του καλλιτεχνικού προϊόντος.
ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 18676 (Η προέλευση της τέχνης) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 1/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Παπαποστόλου Βάγια Α. Ο συγγραφέας διερευνά την προέλευση και τα εξελικτικά στάδια της καλλιτεχνικής δημιουργίας των λαών. Περιγράφοντας τη βαθμιαία ανάπτυξη των εικαστικών τεχνών, διακρίνει τις αρχικές βασικές φόρμες, που έδωσαν τη θέση τους στη σύνθετη απεικονιστική ακρίβεια και μετέπειτα στην επιδίωξη του υψηλού, πριν καταλήξουν στην εκφυλιστική ωραιοποίηση της τέχνης. Ως μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης υποθέτει ότι αρχικά αξιοποιήθηκε η «πιο εύχρηστη» γλυπτική και ακολούθησε η ζωγραφική. Αυτή την εξελικτική πορεία αναγνωρίζει σε όλους τους λαούς, με μόνη διαφοροποίηση τη - συνυφασμένη με τη λατρεία του θείου- στιγμή εκκίνησής της, όπως φανερώνει και η ελληνική τέχνη, που, απερίσπαστη από τα ήδη διαμορφωμένα ανατολίτικα καλλιτεχνικά πρότυπα, ακολούθησε τα παραπάνω στάδια. Β1 Σύμφωνα με τον συγγραφέα, δεν τεκμηριώνεται η αποκλειστική προέλευση της τέχνης από έναν συγκεκριμένο πολιτισμό. Η γέννηση της τέχνης σηματοδοτείται από ιδιαίτερους παράγοντες που σχετίζονται με τον λαό - φορέα της και ιδίως με τη λατρεία των θεών. Στη συνέχεια διέρχεται ορισμένα τυπικά εξελικτικά στάδια -ανάπτυξης, ακμής και εν τέλει παρακμής-, χωρίς να μπορεί κάποιος να εντοπίσει σε αυτό το εξελικτικό φάσμα σημεία συνέχισης της τέχνης ενός άλλου πολιτισμού. Συνεπώς η προέλευση της τέχνης δεν έχει πατρίδα. Β2. Η συλλογιστική πορεία που ακολουθείται στην τρίτη παράγραφο είναι παραγωγική. Αρχίζοντας ο συγγραφέας με τη γενική διαπίστωση/θέση ότι η προέλευση της τέχνης φαίνεται πως είναι ίδια σε όλους τους λαούς και ότι διαφέρει μόνο η χρονική στιγμή της επινόησής της, συνεχίζει αναφέροντας ειδικές περιπτώσεις λαών της Ανατολής, οι οποίοι υποθέτει ότι «αισθητοποίησαν νωρίτερα από τους Έλληνες στο πλαίσιο της λατρείας τις ανώτερες δυνάμεις που φαντάστηκαν», όπως συμβαίνει και με άλλες τέχνες ή εφευρέσεις της Ανατολής. Ενδεικτικά μάλιστα αναφέρει την περίπτωση της πορφύρας. Γ1. Οι τέχνες αποτελούν για τον άνθρωπο ισχυρό πνευματικό ταγό. Αφυπνίζουν τη σκέψη μας, καλλιεργούν τον προβληματισμό μας, μας διδάσκουν αισθητικές και ηθικές αξίες. Μπορεί η προέλευση της τέχνης να διαφέρει ανάλογα με το πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο γεννιέται, όμως αποτελεί έναν πανανθρώπινο κώδικα επικοινωνίας που δεν γνωρίζει σύνορα και άρα συντελεί στη γνωριμία και την προσέγγιση των λαών. Γ2α. Η αναφορική πρόταση είναι: «που αναφέρονται στην προέλευση μιας χρήσης ή σε μια τέχνη και τη μετάδοσή της από έναν λαό στον άλλον» Γ2β. Πρόκειται για προσδιοριστική αναφορική πρόταση, αφού αποσαφηνίζει το υποκείμενο του ρήματος της κύριας πρότασης «πλανώνται». Δίχως αυτήν από την κύρια πρόταση δεν θα προέκυπτε σαφές νόημα.
ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 18678 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 19/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Καπελέρη Ιωάννα Α. Κεντρική ιδέα κειμένου: Η προέλευση της Τέχνης και τα βασικότερα στάδιά της. 1 : Τα τρία βασικότερα στάδια των εικαστικών Τεχνών: η έκφραση του αναγκαίου, η αναζήτηση του ωραίου και η ενασχόληση με το περιττό. 2 : Η γλυπτική ήταν η πρώτη μορφή τέχνης. 3 : Η Τέχνη δεν έχει πατρίδα, κάθε λαός εκφράζει τον εαυτό του μέσω αυτής. 4 : Οι ομοιότητες των επιμέρους στοιχείων οδηγούν σε λάθος συμπεράσματα περί κοινής προέλευσης της Τέχνης και μετάδοσής της μεταξύ των λαών. Β. Β1. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η παρακμή της Τέχνης οφείλεται στην προσήλωση του δημιουργού στο μη αναγκαίο, στο περιττό. Οι καλλιτέχνες, στα πρώτα στάδια δημιουργίας της Τέχνης, υπηρέτησαν το υψηλό μέσα από μία απλότητα που, όμως, άγγιζε τα όρια της τελειότητας τους ενδιέφερε να αποτυπωθεί στο έργο τους η καθαρή και απόλυτη ομορφιά. Στην πορεία, όμως, αυτό άλλαξε. Ο καλλιτέχνης μέσα από το έργο του έπαψε να εξυπηρετεί τον πρωταρχικό σκοπό της Τέχνης, που ήταν η ανάδειξη του Ωραίου, αφού δεν τον ενδιέφερε να δημιουργεί έργα υψηλής αισθητικής. Αυτό οδήγησε την Τέχνη σε φθίνουσα πορεία. Β2. Ο συγγραφέας στην τέταρτη παράγραφο του κειμένου (Εκείνοι, όμως, που αναφέρονται πρώτοι εφευρέτες της) ακολουθεί ως τρόπο ανάπτυξης, τα παραδείγματα. Στόχος του είναι μέσα από την χρήση παραδειγμάτων «Για παράδειγμα εφευρέτες της», να τεκμηριώσει την άποψη που διατυπώνεται στη θεματική περίοδο αναφορικά με τη λαθεμένη προσέγγιση που κάνουν, όσοι βγάζουν γενικά συμπεράσματα για την προέλευση της Τέχνης και τη μετάδοσή της ανάμεσα στους λαούς στηριζόμενοι σε επιμέρους στοιχεία. Επιπλέον, χρησιμοποιεί και τη διαρθρωτική λέξη «για παράδειγμα» Γ. Γ1. Η Τέχνη, στα πρώτα στάδια δημιουργίας της, αποτύπωνε το αναγκαίο μέσα από απλές γραμμές και σχήματα. Οι αρχαίοι Έλληνες οδήγησαν την Τέχνη στην ακμή της. Τα εικαστικά έργα που δημιούργησαν ήταν εκφραστές της τελειότητας, αφού φαίνεται πως οι δημιουργοί τους μπόρεσαν να αισθητοποιήσουν αυτό που μέχρι τότε φαινόταν ασύλληπτο. Το τελευταίο συνιστά το μεγαλείο της Τέχνης.
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Γ2. α) Η ονοματική αναφορική πρόταση της περιόδου είναι η «που εξαρτώνται από το σχέδιο». Η πρόταση είναι προσδιοριστική. β) Με τη συγκεκριμένη πρόταση εξειδικεύεται περισσότερο ο όρος αναφοράς «οι τέχνες», αφού περιέχει μία πληροφορία απαραίτητη για τον ακριβή προσδιορισμό αυτού στο οποίο αναφέρεται. Επιπλέον, η λειτουργία της, ως προσδιοριστική, επιβεβαιώνεται και από το γεγονός πως δεν μπαίνει ανάμεσα σε κόμματα.