Δ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙH ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΙΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: Σν Σππνπνηεκέλν Μνληέιν Κόζηνπο (Standard Cost Model): Πξαθηηθή Δθαξκνγή ζηε Γηαδηθαζία Αδεηνδόηεζεο Μεηαπνηεηηθώλ Δπηρεηξήζεωλ (Ν.3325/05) Δπηβιέπωλ: Γξ Παλαγηώηεο Καξθαηζνύιεο πνπδαζηήο: Μηιηηάδεο Κνηδάκπαζεο ΑΘΖΝΑ - 2007
ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Γηα ηελ πνιχηηκε βνήζεηα πνπ κνπ πξνζέθεξαλ νθείισ λα επραξηζηήζσ ηνλ θαζεγεηή κνπ Γξα Παλαγηψηε Καξθαηζνχιε, ηελ Έθε ηεθνπνχινπ (ζηέιερνο ΤΠΔΓΓΑ), ηελ Δηξήλε Πνξηάιηνπ (Πξντζηακέλε Σκήκαηνο Αδεηψλ, Σερλνινγηθήο Αλάπηπμεο, Διέγρνπ & Μεηξψνπ Ναππεγνεπηζθεπαζηηθψλ θαη Δηδηθψλ Δπηρεηξήζεσλ ζηε Γηεχζπλζε Αλάπηπμεο Κεληξηθνχ Σνκέα ηεο Ννκαξρηαθήο Απηνδηνίθεζεο Αζήλαο Πεηξαηά), ην Γεψξγην Υαξίζε (κεραληθφ, ζηέιερνο Βηνκεραλίαο Αξηνθιηβάλσλ & Μεραλεκάησλ Αξηνπνηίαο), ηελ Αλαζηαζία Κακπαλέιινπ (ζηέιερνο Γεληθήο Γξακκαηείαο Βηνκεραλίαο), ηε Νηθνιέηα ηκνπνχινπ (ππάιιειν ηεο Οκνζπνλδίαο Αξηνπνηψλ Διιάδαο), ηνλ Παλαγηψηε Μπαθιέζε (ππάιιειν Βηνηερληθνχ Δπηκειεηεξίνπ Αζελψλ), ην Γηάλλε Ενξγηάλν (ινγηζηή) θαη ηέινο φινπο ηνπο επαγγεικαηίεο γηα ην ρξφλν πνπ δηέζεζαλ θαη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ έδσζαλ ηφζν γηα δεηήκαηα αδεηνδνηήζεσλ φζν θαη κέηξεζεο ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ.
ΠΔΡΗΛΖΦΖ θνπφο θάζε δεκφζηαο πνιηηηθήο θαλνληζηηθήο κεηαξξχζκηζεο είλαη ε δηακφξθσζε ελφο πνηνηηθνχ θαη απνηειεζκαηηθνχ ξπζκηζηηθνχ πεξηβάιινληνο ην νπνίν ζα βειηηψλεη, κεηαμχ άιισλ, θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο κηαο νηθνλνκίαο. ε απηφ ην πιαίζην, ε ρξήζε εξγαιείσλ θαιήο λνκνζέηεζεο ελδέρεηαη λα ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ηφζν ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ φζν θαη ζηελ αλάδεημε κηαο λέαο θαλνληζηηθήο θνπιηνχξαο κεηαμχ ησλ θνξέσλ πνπ ηα εθαξκφδνπλ. Ζ αλάδεημε απηήο ηεο ζέζεο πξνυπνζέηεη ηελ αλάιπζε δχν θχξησλ ζπληζησζψλ : - Σνπ Σππνπνηεκέλνπ Μνληέινπ Κφζηνπο ΣΜΚ σο εξγαιείνπ κέηξεζεο ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ επσκίδνληαη νη επηρεηξήζεηο ζηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε ην θξάηνο. - Σεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ φπσο αληαλαθιάηαη ζην Ν.3325/2005 (ΦΔΚ 68 Α ) θαη ην ξπζκηζηηθφ πιαίζην πνπ ηνλ ζπλνδεχεη. Ζ κέηξεζε ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ πνπ πξνθχπηνπλ θαηά ηε δηαδηθαζία αδεηνδφηεζεο ελφο παξαδνζηαθνχ αξηνπνηείνπ απνηειεί κηα κειέηε πεξίπησζεο ζηελ νπνία πξαγκαηνπνηείηαη ζχλζεζε ησλ δπν ζπληζησζψλ θαη αληηθαηνπηξίδνληαη ηα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ειιεληθνχ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο. Μεζνδνινγηθά, ε εξγαζία ζηεξίδεηαη ζηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ ΣΜΚ, γηα ηελ πιήξε εθαξκνγή ηνπ νπνίνπ απαηηήζεθε έλαο κεγάινο αξηζκφο ζπλεληεχμεσλ κε εκπιεθφκελνπο θνξείο θαη ε κειέηε ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ αδεηνδφηεζεο θαζψο θαη πιηθνχ ζρεηηθνχ κε ηελ θαιχηεξε λνκνζέηεζε. πκπεξαζκαηηθά, θξίλεηαη φηη ε εθαξκνγή ηνπ ΣΜΚ είλαη απαξαίηεηε, θαζψο κφλν ζην βαζκφ πνπ έρνπλ κεηξεζεί ηα δηνηθεηηθά βάξε γίλεηαη εθηθηή ε πξαγκαηηθή κείσζή ηνπο. Δπίζεο, ζε έλα πεξηβάιινλ θαλνληζηηθνχ πιεζσξηζκνχ, φπσο ην ειιεληθφ, ε δηαδηθαζία αδεηνδφηεζεο παξακέλεη πνιχπινθε θαη δπζλφεηε γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ κηθξνκεζαίσλ επηρεηξήζεσλ. Απφξξνηα απηήο ηεο θαηάζηαζεο είλαη ε ζπρλή ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ εμσηεξηθψλ ζπλεξγαηψλ γηα ηελ απνπεξάησζε ηεο δηαδηθαζίαο κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγνχληαη πξνβιήκαηα απνηίκεζεο ησλ βαξψλ. Σέινο, ζεσξείηαη φηη ε ζπκκεηνρή δεκνζίσλ ππαιιήισλ ζε δηαδηθαζίεο θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο ζα ζπκβάιιεη ζηελ αλάδεημε κηα λέαο γεληάο ιεηηνπξγψλ κε εληζρπκέλε θαλνληζηηθή θνπιηνχξα.
ΛΔΞΔΗ ΚΛΔΗΓΗΑ 1. Αδεηνδφηεζε 2. Αδεηνδφηεζε κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ 3. Αληαγσληζηηθφηεηα 4. Απινχζηεπζε Γηαδηθαζηψλ 5. Αξηνπνηία 6. Γηνηθεηηθά Βάξε 7. Γηεπζχλζεηο Αλάπηπμεο 8. Δπηρεηξήζεηο 9. Θεζκηθφ πιαίζην αδεηνδνηήζεσλ 10. Καιχηεξε λνκνζέηεζε 11. Καλνληζηηθή Μεηαξξχζκηζε 12. Κέληξα Τπνδνρήο Δπελδπηψλ (ΚΤΔ) 13. Μεηαπνίεζε 14. Μέηξεζε δηνηθεηηθψλ βαξψλ 15. Μηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο (ΜΜΔ) 16. Ν.3325/05 17. Ν.3526/07 18. Πιεξνθνξηαθέο Τπνρξεψζεηο 19. Ρπζκηζηηθφ πιαίζην 20. Σππνπνηεκέλν Μνληέιν Κφζηνπο (ΣΜΚ) 21. Φπζηνινγηθά Απνηειεζκαηηθή Δπηρείξεζε
EXECUTIVE SUMMARY The mission of every regulatory-reform policy is the formation of a qualitative and effective regulatory environment which will improve, inter alia, the way an economy operates. Within this framework, the use of better-regulation tools may considerably contribute in the improvement of the competitiveness of Greek enterprises as well as in the emergence of a new regulatory culture among the entities-employees applying them. The analysis of two main components is essential in order to support the arguments posed in this study: - The Standard Cost Model (SCM) as a tool for measuring administrative burdens for businesses imposed by regulation. - The licensing procedure for manufacturing businesses as reflected in L.3325/2005 and the regulatory framework it entails. The measurement of administrative burdens arising from the licensing procedure of traditional bakery stores is a case study that combines these components and reflects the main characteristics of the Greek business environment. Methodologically, the study is based on the SCM specifications, whose full implementation required a large number of interviews with the involved parties and the study of the licensing regulatory framework as well as material relative to better regulation. In conclusion, it is argued that the application of SCM is essential because a substantial reduction of administrative burdens can be achieved only after their initial measurement. Moreover, in the Greek environment of regulatory inflation, licensing procedures remain complex and obscure for the majority of small and medium-sized enterprises (SMEs). As a result, entrepreneurs are frequently using outsourcing services for the completion of the procedure, a fact that causes problems of credibility in the measurement process. Finally, it is argued that the participation of civil servants in better regulation policies will contribute to the emergence of a new generation of functionaries with regulatory culture.
KEYWORDS 1. Administrative Burdens 2. Businesses 3. Better Regulation 4. Competitiveness 5. Information Obligations 6. Licensing Procedure 7. Manufacturing 8. Measurement of Administrative Burdens 9. Normally Efficient Business 10. Regulatory Framework 11. Regulatory Reform 12. Simplification 13. Small and Medium-sized Enterprises (SMEs) 14. Standard Cost Model
ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ ΔΗΑΓΧΓH... 1 ΚΔΦAΛΑΗΟ 1 - ΣΟ ΣΤΠΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΜΟΝΣΔΛΟ ΚΟΣΟΤ... 8 1.2 ΚΑΣΖΓΟΡΗΟΠΟΗΖΔΗ ΚΣΟΤ... 9 1.3 ΚΤΡΗΑ ΤΣΑΣΗΚΑ ΣΟΤ ΣΜΚ... 12 1.4 ΒΑΗΚH ΔΞΊΧΖ ΣΟΤ ΣΤΠΟΠΟΗΖΜEΝΟΤ ΜΟΝΣΔΛΟΤ ΚΟΣΟΤ - ΠΑΡAΜΔΣΡΟΗ ΚΣΟΤ... 13 1.5 AΛΛΔ ΚΑΣΖΓΟΡΗΟΠΟΗHΔΗ... 14 1.6 ΟΓΖΓ ΔΦΑΡΜΟΓΉ ΣΟΤ ΜΟΝΣΔΛΟΤ... 15 ΚΔΦAΛΑΗΟ 2 - H ΓΗΑΓΗΚΑIΑ ΑΓΔΗΟΓOΣΖΖ... 26 2.1 ΣΟ ΝΟΜΗΚΟ ΠΛΑIΗΟ... 26 2.2 ΟΗ ΔΜΠΛΔΚOΜΔΝΟΗ ΦΟΡΔI... 27 2.3 ΣΑ ΓΗΚΑΗΟΛΟΓΖΣΗΚA... 29 3.4 Ζ ΓΗΑΓΗΚΑΊΑ... 32 ΚΔΦAΛΑΗΟ 2 - Ο ΚΛAΓΟ ΣΖ ΑΡΣΟΠΟΗIΑ... 36 3.1 ΔΗΑΓΧΓΉ ΚΌΡΗΟΗ ΓΔΊΚΣΔ... 36 3.2 ΝΟΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΠΟΤ ΓΗEΠΔΗ ΣΟΝ ΚΛAΓΟ... 39 3.3 Ζ ΓΗΑΓΗΚΑΊΑ ΑΓΔΗΟΓOΣΖΖ ΑΡΣΟΠΟΗΔIΧΝ... 41 ΚΔΦAΛΑΗΟ 4 - ΠΡΑΚΣΗΚH ΔΦΑΡΜΟΓΉ ΣΟΤ ΣΜΚ... 44 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ - ΠΡΟΣAΔΗ... 77 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦIΑ... 83 ΠΑΡΑΡΣHΜΑΣΑ... 87
ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ παξνχζα εξγαζία απνηειεί κηα παξνπζίαζε θαη πξαθηηθή εθαξκνγή ηνπ εξγαιείνπ κέηξεζεο δηνηθεηηθψλ βαξψλ Σππνπνηεκέλν Μνληέιν Κφζηνο (Standard Cost Model) ζην ειιεληθφ ζχζηεκα αδεηνδνηήζεσλ κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ φπσο απηφ αληαλαθιάηαη ζην Ν.3325/2005 (ΦΔΚ 68Α ). Δηδηθφηεξα, ε αλάιπζε απνζθνπεί ζηελ εθπιήξσζε ηξηψλ βαζηθψλ ζηφρσλ: Σελ θαηαλόεζε ελόο εξγαιείνπ απινύζηεπζεο ηωλ δηνηθεηηθώλ δηαδηθαζηώλ ζηα πιαίζηα κηαο επξύηεξεο πνιηηηθήο θαλνληζηηθήο κεηαξξύζκηζεο. Ζ θαλνληζηηθή κεηαξξχζκηζε (regulatory reform) απνηειεί κηα απφ ηηο πην θηιφδνμεο πνιηηηθέο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ηα φξηά ηεο ππάγεηαη θαη ε έλλνηα ηεο θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο (better regulation) ζηελ νπνία αλήθνπλ εξγαιεία φπσο ε θσδηθνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο (codification), ε Αλάιπζε Καλνληζηηθψλ Δπηπηψζεσλ - ΑΚΔ (Regulatory Impact Assessment - RIA), ε κέηξεζε θαη ν πεξηνξηζκφο ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ (measurement of administrative burdens), ε ρξήζε ησλ ΣΠΔ ζηηο ζπλαιιαγέο πνιίηε θξάηνπο θαη ηα θαηαζηήκαηα κηαο-ζηάζεο (one-stop shops) 1. Πξνγξάκκαηα θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο εθαξκφδεη θαηά θφξνλ ζήκεξα έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο θξαηψλ θαη δηεζλείο νξγαληζκνί. 2 ε επξσπατθφ επίπεδν, ε ζηξαηεγηθή θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο πνπ βξίζθεηαη ζε ηζρχ ζήκεξα, ζα πξέπεη λα αλαδεηεζεί ζην πκβνχιην ηεο Ληζζαβψλαο ην 2000 θαη ελ ζπλερεία ζηα πκβνχιηα ηεο ηνθρφικεο, ηνπ Λάαθελ θαη ηεο Βαξθειψλεο. Οη πξσηνβνπιίεο πνπ αλαιήθζεθαλ εθείλε ηελ πεξίνδν νδήγεζαλ ζε κηα ζεηξά απφ ελέξγεηεο φπσο ε έθδνζε ηεο Λεπθήο Βίβινπ γηα ηελ επξσπατθή δηαθπβέξλεζε θαη ην Πξφγξακκα Γξάζεο ηεο Δπηηξνπήο 3 ην νπνίν αθνινχζεζε ηηο πξνηάζεηο ηεο νκάδαο Mandelkern 4. ηφρνο ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ ε πξνψζεζε κηα θνηλήο ξπζκηζηηθήο θνπιηνχξαο ζηνπο θφιπνπο ηεο ΔΔ. ηε ζπλέρεηα, πξσηνβνπιίεο φπσο ε «Γηνξγαληθή πκθσλία γηα ηελ 1 COM (2006) 689, 14.11.2006, A strategic review of Better Regulation in the European Union. 2 Δθηφο απφ ηελ ΔΔ, άμηα κλείαο είλαη ε πξνζπάζεηα ηνπ ΟΟΑ γηα βειηίσζε ηνπ θαλνληζηηθνχ πεξηβάιινληνο, ελψ πξνγξάκκαηα θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο κε αμηφινγε επηηπρία εθαξκφδνληαη ζηε Γαλία, ηελ Απζηξαιία θαη ηελ Οιιαλδία, ρψξα ζηελ νπνία αλαθαιχθζεθε ην ΣΜΚ. 3 COM (2002) 278, 5.6.2002, Action Plan on simplifying and improving the regulatory environment. 4 European Union (2001), Mandelkern Group on Better Regulation Final Report, 13.11.2001. 1
θαιχηεξε λνκνζέηεζε» ην 2003 5 θαη ε θνηλή δήισζε 6 γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θαλνληζηηθήο κεηαξξχζκηζεο ην 2004 απνηέιεζαλ ζαθείο ελδείμεηο ελφο γεληθνχ θιίκαηνο ελδηαθέξνληνο ζην νπνίν θαη ε κέηξεζε ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ κεηαμχ άιισλ θέξδηδε ζπλερψο έδαθνο. Σν 2005 ε αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο γηα ηελ θαιχηεξε λνκνζέηεζε γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε ζηελ ΔΔ 7 ζπλνδεπφηαλ απφ έλα ζρέδην γηα έλα επξσπατθφ κνληέιν θφζηνπο 8 κε αλαθνξά ζην νιιαλδηθφ Σππνπνηεκέλν Μνληέιν Κφζηνπο (ΣΜΚ). 9 Σν θείκελν ηνπ ζρεδίνπ απνηέιεζε νπζηαζηηθά ηελ πξψηε επίζεκε επαθή ησλ Βξπμειιψλ κε ην κνληέιν. Δλ ζπλερεία, ην Μάξηην ηνπ 2007 θαη ην Δπξσπατθφ πκβνχιηνπ αλαγλψξηζε έκπξαθηα ηελ αλάγθε κείσζεο ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ, ζπκθσλψληαο ζηε κείσζε ηνπο θαηά 25% κέρξη ην 2012 10. ε απηφ ην πιαίζην άιισζηε ελέθξηλε θαη ην Πξφγξακκα Γξάζεο 11 γηα ηε κείσζε ησλ βαξψλ πνπ ζπληζηά θαη ηελ πην πξφζθαηε πνιηηηθή πνπ εθαξκφδεηαη ζήκεξα ζηελ ΔΔ. Αλαιπηέο ππνζηεξίδνπλ φηη ε κείσζε ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ ζε κηα ρψξα ελδέρεηαη λα νδεγήζεη ζε εηήζηα αχμεζε ηνπ ΑΔΠ απφ 1,4 έσο 1,8% 12. Γεληθά, ζεσξείηαη δεδνκέλν φηη ην ζχλνιν ησλ επηκέξνπο δξάζεσλ θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο απνζθνπνχλ ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ λνκνζεηηθψλ θαη θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ. Χζηφζν, κφλν ε ελδειερήο εμέηαζή ηνπο κπνξεί λα θάλεη εθηθηή απηή ηε βειηίσζε. Θέζε ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη φηη ε γλψζε ηνπ ΣΜΚ σο εξγαιείνπ αλάιπζεο, ηππνπνίεζεο, πνζνηηθνπνίεζεο θαη απινχζηεπζεο ησλ δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ κπνξεί λα απνηειέζεη έλα πνιχ ρξήζηκν νδεγφ γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο έλλνηαο ηεο 5 Council of the European Union (2003), Interinstitutional Agreement on better law-making, (2003/C 321/01), Brussels, 23.12.2003. 6 European Union (2004), Advancing Regulatory Reform In Europe: A Joint Statement By The Consecutive Irish, Dutch, Luxembourg, UΚ, Austrian And Finnish Presidencies Of The European Union, 7.12.2004. 7 COM (2005) 97 final, 16.3.2005, Better Regulation for Growth and Jobs in the European Union. 8 SEC (2005) 175, 16.3.2005, Annex to the Communication for Growth and Jobs in the European Union: Minimising administrative costs imposed by legislation. Detailed outline of a possible EU Net Administrative Cost Model 9 SCM Network (2005), The International SCM Manual: measuring and reducing administrative burdens for businesses, October 2005. 10 Council of the European Union (2007), Presidency Conclusions, Brussels 8/9.3.2007. 11 COM (2007)23 final, 24.1.2007, Action Programme for Reducing Administrative Burdens in the EU. 12 MEMO/06/425, Measuring Administrative Costs and reducing administrative burdens in the EU, 14.11.2006. 2
θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο θαη ηελ αλάδεημεο κηαο θνηλή θαλνληζηηθήο θνπιηνχξαο κεηαμχ ησλ ππαιιήισλ πνπ ην ρξεζηκνπνηνχλ ζηνπο θφιπνπο ηεο ΔΔ. Σελ θαηαλόεζε ηεο ζρέζεο κεηαμύ θαιύηεξεο λνκνζέηεζεο θαη νηθνλνκίαο Σα πξνγξάκκαηα θαλνληζηηθήο κεηαξξχζκηζεο απνηέιεζαλ ηνλ ζπφξν ηεο επξχηεξεο θξαηηθήο ζπλεηδεηνπνίεζεο φηη ην ζεζκηθφ πιαίζην, εθηφο ησλ άιισλ, δελ επλννχζε ηελ αλάιεςε πξσηνβνπιηψλ θαη θαηλνηνκηψλ απφ επίδνμνπο επηρεηξεκαηίεο επελδπηέο. Μηα δεχηεξε βαζηθή ζέζε ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη φηη ηα πξνγξάκκαηα απηά, ηα νπνία εθαξκφδνληαη ηφζν ζε αλαπηπγκέλεο φζν θαη ζε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο, ζρεηίδνληαη άκεζα κε ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο θαη ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ελ γέλεη. ην ζχλνιφ ηνπο, πέξα απφ ηηο δηαθνξέο πνπ εκθαλίδνπλ, ηνπνζεηνχλ ζην επίθεληξν ηεο αλάιπζεο νηθνλνκηθέο έλλνηεο φπσο ε ζηήξημε ηεο αγνξάο, ε ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ε αληίιεςε ηνπ πνιίηε σο πειάηε δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Πξνο επίξξσζε ησλ παξαπάλσ, ηνλίδεηαη φηη ε αλαλεσκέλε ζηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβφλαο ηνπνζέηεζε ηελ θαιχηεξε λνκνζέηεζε σο βαζηθφ παξάγνληα πξνψζεζεο ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο 13. Έλα βαζηθφ επηρείξεκα γηα ηελ εθαξκνγή ησλ πξνγξακκάησλ απηψλ απνηειεί θαη ην γεγνλφο φηη ε θξαηηθή παξέκβαζε θαη ε αχμεζε ηεο παξαγσγήο λνκνζεηηθψλ θεηκέλσλ ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, φρη κφλν ζηελ Διιάδα αιιά θαη παγθνζκίσο, έθαλε ηηο νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο πην πνιχπινθεο θαη θαη επέθηαζε πην δαπαλεξέο απνζπψληαο έλα κέξνο ηεο παξαγσγηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ. Σν δήηεκα είλαη εμ νξηζκνχ δηηηφ. Απφ ηε κηα πιεπξά, ζε ζεσξεηηθφ επίπεδν, ην θφζηνο έλαξμεο (ε αδεηνδφηεζε) κηαο επηρείξεζεο απνηειεί κνξθή εκπνδίνπ εηζφδνπ ζε κηα αγνξά (market entry barrier) ην νπνίν πξνζηαηεχεη ηεο ήδε εγθαηεζηεκέλεο επηρεηξήζεηο. Απφ ηελ άιιε, έλα θξάηνο κπνξεί λα γίλεη αληηιεπηφ σο ππνθηλεηήο ηεο αλάπηπμεο, σο δηαρεηξηζηήο ηεο νηθνλνκίαο, σο δηαλνκέο εηζνδήκαηνο, σο ξπζκηζηήο ηεο βηνκεραλίαο θαη σο πξνζηάηεο ησλ πνιηηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ. πλεπψο, ε πνιηηηθή απινχζηεπζεο ηνπ ξπζκηζηηθνχ πιαηζίνπ, ζην νπνίν αλήθεη θαη ε αδεηνδφηεζε, πνπ ζα αθνινπζήζεη ην θξάηνο έρεη ζαλ άκεζν ζηφρν ηελ ελδπλάκσζε ηφζν ηεο αλαπηπμηαθήο πξνζπάζεηαο ηεο ρψξαο φζν θαη ηνπ δηθνχ ηνπ ξφινπ. 13 COM (2005) 97 final, p. 3. 3
ε γεληθέο γξακκέο, κηα νπζηαζηηθή πνιηηηθή θαλνληζηηθήο κεηαξξχζκηζεο ζα πξέπεη λα ηζνξξνπεί αλάκεζα ζηελ νηθνλνκία θαη ηελ θνηλσλία απνδίδνληαο ζε ακθφηεξεο ηα νθέιε πνπ ζα δεκηνπξγεζνχλ. Γηα παξάδεηγκα, ε αλάγθε κέηξεζεο ηνπ δηνηθεηηθνχ βάξνπο εμηζνξξνπείηαη απφ ηελ θαζηέξσζε δηαθαλψλ δηαδηθαζηψλ δηαβνχιεπζεο. Γηα λα ζπκβεί φκσο απηφ, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη ε ζπκπφξεπζε δεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα θαη ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ηεο ζρέζεο θξάηνπο-νηθνλνκίαο. Γηα λα επηηεπρζεί απηφ είλαη θαηαξράο απαξαίηεηε ε κέηξεζε ησλ βαζηθψλ ζπληεηαγκέλσλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ δηέπνπλ απηή ηε ζρέζε. 14 Σν δήηεκα ηεο αλάγθεο κέηξεζεο ηνπ θξάηνπο έρεη επηζεκαλζεί θαη απφ ηνλ ΟΟΑ. 15 Δηδηθφηεξα, ηηο ζεηηθέο ζπλέπεηεο απφ ηελ εθαξκνγή πνιηηηθψλ θαιχηεξεο λνκνζέηεζεο αλακέλεηαη λα απνξξνθήζνπλ κηθξνκεζαίεο θπξίσο επηρεηξήζεηο (ΜΜΔ). Ζ ζέζε απηή απνξξέεη θπξίσο απφ ηα ζπκπεξάζκαηα εξεπλψλ ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο ην θφζηνο ησλ πιεξνθνξηαθψλ ππνρξεψζεσλ ηείλεη λα βαξχλεη πεξηζζφηεξν ηηο κηθξέο επηρεηξήζεηο, 16 ελψ θαη ν ΟΟΑ έρεη ηνλίζεη ηα νθέιε πνπ ζα πξνθχςνπλ γηα ηηο ΜΜΔ απφ ηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ. 17 Γηα παξάδεηγκα, ηα δηνηθεηηθά βάξε πνπ απνξξένπλ απφ ηηο θνξνινγηθέο ππνρξεψζεηο κηαο επηρείξεζεο (απφδνζε ΦΠΑ) έρνπλ ππνινγηζηεί σο πνζνζηφ επί ησλ πσιήζεσλ ζε 2,6% γηα ηηο ΜΜΔ θαη 0,02% γηα ηηο κεγάιεο εηαηξείεο. 18 Παξάιιεια θαη νη ίδηνη νη επηρεηξεκαηίεο ζεσξνχλ ηα δηνηθεηηθά βάξε απφ ηηο ζπλαιιαγέο κε ην θξάηνο σο κηα απφ ηηο θχξηεο αηηίεο αλάζρεζεο ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. 19 Με ιίγα ιφγηα, ε δεκηνπξγία ελφο ζαθνχο, θαηαλνεηνχ θαη εχθνινπ ζηε δηαρείξηζε θαλνληζηηθνχ πεξηβάιινληνο κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζηελ αλάπηπμε κηα ρψξαο. Ο ξφινο ηνπ 14 Καξθαηζνχιεο Π. (2004), Τν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε, Από ηε «δηνηθεηηθή κεηαξξύζκηζε» θαη ην «λέν δεκόζην κάλαηδκελη» ζηε «δηαθπβέξλεζε», εθδ. Η.ΗΓΔΡΖ, Αζήλα, ζ. 25. 15 OECD (2007), Towards Better Measurement Of Government, Paris (1/2007). 16 χκθσλα κε ηνπο Nijsen θαη Vellinga γηα ηηο ΜΜΔ πάλσ απφ ην ήκηζε ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ πξνθχπηνπλ απφ ππνρξεσηηθέο δηαδηθαζίεο πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηνλ ΦΠΑ θαη ηνπο εηήζηνπο απνινγηζκνχο Nijsen, A., and Vellinga N. (2002), Mistral: A Model to Measure the Administrative Burden of Companies, Scales Research Report No.0110, Zoetermeer. 17 OECD (2003), From Red Tape to Smart Tape: Administrative simplification in OECD countries, Paris 18 SEC (2004) 1427, 10.11.2004, Benchmarking Enterprise Policy Results from the 2004 Scoreboard, ζ. 7 19 SEC (2007) 84/2, Action Plan for Reducing Administrative Burdens in the European Union: Impact Assessment. 4
ΣΜΚ είλαη ζεκαληηθφο θαζψο κπνξεί λα απνηειέζεη έλα ρξήζηκν εξγαιείν ζρεδίαζεο πξνγξακκάησλ απινχζηεπζεο ησλ δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη ζηάζκηζεο ελαιιαθηηθψλ επηινγψλ. ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε, κηα πνιηηηθή απινχζηεπζεο ηεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο ζην κεηαπνηεηηθφ θιάδν κπνξεί λα απνηειέζεη έλα εξγαιείν ξχζκηζεο ηεο νηθνλνκίαο θαη πξνψζεζεο δνκψλ πνπ επλννχλ ηελ αληαγσληζηηθφηεηα. Σελ θαηαλόεζε ηεο ειιεληθήο πεξίπηωζεο. Ζ ειιεληθή πεξίπησζε ζπγθεληξψλεη θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά ηα νπνία ηελ θαζηζηνχλ έλα εχθνξν πεξηβάιινλ γηα ηελ εθαξκνγή κεηαξξπζκηζηηθψλ πνιηηηθψλ. Απφ ηε κηα πιεπξά, ην θαλνληζηηθφ πεξηβάιινλ είλαη ηδηαίηεξα πεξίπινθν θαη νγθψδεο, ρξήδνληαο άκεζεο παξέκβαζεο. Σν παξάδεηγκα ηεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο απνηειεί ραξαθηεξηζηηθή πεξίπησζε πνιππινθφηεηαο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ην γεγνλφο φηη ε ειιεληθή νηθνλνκία ζηεξίδεηαη θπξίσο ζηε δξαζηεξηφηεηα ΜΜΔ επλνεί αθφκα πεξηζζφηεξν ηελ εθαξκνγή ηέηνησλ πνιηηηθψλ. χκθσλα κε έξεπλεο, ηα δηνηθεηηθά βάξε απνηεινχλ ην 6,8% ηνπ ειιεληθνχ ΑΔΠ. 20 Γεληθά, επίζεκε αθεηεξία ηεο ειιεληθήο πνιηηηθήο θαλνληζηηθήο κεηαξξχζκηζεο απνηειεί ε πξσζππνπξγηθή εγθχθιηνο πνπ εθδφζεθε ην θαινθαίξη ηνπ 2006 21 ζχκθσλα κε ηελ νπνία θάζε ζρέδην λφκνπ πξηλ απφ ηελ ςήθηζή ηνπ ζηε Βνπιή νθείιεη λα ζπλνδεχεηαη απφ κηα Αλάιπζε Καλνληζηηθψλ Δπηπηψζεσλ. Σελ Δγθχθιην απηή αθνινχζεζε ε εηζήγεζε ηνπ Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηα Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο κε νδεγίεο γηα λνκνζεηηθή βειηίσζε ησλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ. 22 ε φ,ηη αθνξά ηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ ζπγθεθξηκέλα, ραξαθηεξηζηηθφο είλαη ν Νφκνο 3242/2004 βάζεη ηνπ νπνίνπ πξνβιεπφηαλ κεηαμχ άιισλ θαη ε ζχζηαζε θαη ιεηηνπξγία θεληξηθήο επηηξνπήο απινχζηεπζεο δηαδηθαζηψλ, ελψ ε άξζε ησλ δηνηθεηηθψλ εκπνδίσλ απνηειεί ήδε επίζεκε πνιηηηθή ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο κε θχξην ζηφρν ηεο ηε 20 Οπ. π., ζ.5 Ζ ζπιινγηζηηθή βαζίδεηαη ζηελ ππφζεζε φηη ηα δηνηθεηηθά βάξε απνηεινχληαη θπξίσο απφ κηζζνχο. Έηζη, αλ κεησζεί ην βάξνο ζα πξνθχςεη κηα αχμεζε ζηελ απνδνηηθφηεηα ηεο εξγαζίαο. 21 Γεληθή Γξακκαηεία ηεο Κπβέξλεζεο (2006), Πξσζππνπξγηθή Δγθύθιηνο κε ζέκα: «Ννκνζεηηθή πνιηηηθή θαη αμηνιόγεζε πνηόηεηαο θαη απνηειεζκαηηθόηεηαο λνκνζεηηθώλ θαη θαλνληζηηθώλ ξπζκίζεσλ» (Τ190/18.7.2006). 22 Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο (2007), Δηζήγεζε ζηελ Κπβεξλεηηθή Δπηηξνπή κε ζέκα: «Οδεγίεο γηα ηε λνκνηερληθή βειηίσζε ησλ θαλνληζηηθώλ πξάμεσλ», 30.1.2007. 5
δηεπθφιπλζε ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξάζεο θαη ηε ζπκβνιή ζηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ πνιηηψλ. 23 ήκεξα, ηελ θπξηφηεξε θξαηηθή δξάζε ζηνλ ηνκέα απηφ απνηειεί ην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Γηνηθεηηθή Μεηαξξχζκηζε ζηα πιαίζηα ηνπ Δζληθνχ ηξαηεγηθνχ Πιαηζίνπ Αλαθνξάο (ΔΠΑ 2007-2013). Σξίηε ζέζε ηεο εξγαζίαο απηήο είλαη φηη κφλν ζην βαζκφ πνπ ζα εθαξκνζηνχλ απνηειεζκαηηθά θαη εηο νιφθιεξν νη δξάζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζηελ ειιεληθή agenda θαλνληζηηθήο κεηαξξχζκηζεο ζα είλαη εθηθηή κηα πξαγκαηηθή βειηίσζε ηνπ θαλνληζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη θαη επέθηαζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο νηθνλνκίαο θαη θνηλσλίαο. Γηα λα επηηεπρζεί θάηη ηέηνην απαηηείηαη ε αθνζίσζε πφξσλ θαη πξνζπάζεηαο ηφζν ηεο πνιηηηθήο φζν θαη δηνηθεηηθήο εγεζίαο. Ζ δνκή ηεο εξγαζίαο απνζθνπεί ζηελ φζν ην δπλαηφ πην πιήξε εθπιήξσζε ησλ παξαπάλσ ζηφρσλ θαη ηεθκεξίσζε ησλ ζέζεσλ πνπ αλαδεηθλχνληαη γηα θάζε έλαλ απφ απηνχο: ην πξψην κέξνο παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ηα θπξηφηεξα ζπζηαηηθά ηνπ Σππνπνηεκέλνπ Μνληέινπ Κφζηνπο ζηε βάζε ηφζν ηνπ πξσηφιεηνπ νιιαλδηθνχ κνληέινπ φζν θαη ηεο επξσπατθήο πξφηαζεο. Ο νδεγφο έληεθα βεκάησλ πνπ ζπληάρζεθε γηα ηηο αλάγθεο ηνπ παξφληνο απνηειεί νπζηαζηηθά κηα ζχλζεζε ησλ δχν κνληέισλ. Δπηκέξνπο ζηφρνο εδψ, είλαη ε θαηαλφεζε ηνπ εξγαιείνπ απινχζηεπζεο ΣΜΚ θαη ε παξαπέξα εμέιημή ηνπ. Άιισζηε, ζε έλα ζπλερψο εμειηζζφκελν ζχζηεκα θαλνληζηηθήο κεηαξξχζκηζεο νπνηαδήπνηε πξσηνβνπιία βειηίσζεο απνζθνπεί ζηελ θαηαλφεζε ησλ επηκέξνπο δξάζεψλ θαη ζπληζηά αλαγθαία πξνυπφζεζε γηα ηελ πξναγσγή κηαο λέαο θαλνληζηηθήο θνπιηνχξαο. ην δεχηεξν κέξνο πεξηγξάθεηαη ην ζεζκηθφ πιαίζην αδεηνδφηεζεο ησλ κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ ζηελ Διιάδα φπσο αληαλαθιάηαη ζην Ν.3325/05 θαη ηα λνκνζεηηθά θείκελα πνπ ην απνηεινχλ (ΠΓ, ΤΑ, ΚΤΑ, Δγθχθιηνη). Δπηκέξνπο ζηφρνο ηνπ 23 Βι. Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ (2006), Δζληθό Πξόγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ 2005-2008, Έθζεζε Δθαξκνγήο 2006, Αζήλα, Οθηψβξηνο 2006. 6
θεθαιαίνπ είλαη ε απεηθφληζε ησλ ηππηθψλ ζηνηρείσλ ηεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο κέζα απφ ηελ νπνία αλαθιάηαη ε πνιππινθφηεηα ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ, απ φπνπ απνξξένπλ θαη ηα γλσζηά επηρεηξήκαηα πεξί πνιπλνκίαο. πσο ζα δνχκε, ε δηαδηθαζία αδεηνδφηεζεο κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ ζηελ Διιάδα ζπληζηά έλα πνιχπινθν πιέγκα λνκηθψλ θαλφλσλ, δηθαηνινγεηηθψλ θαη αξκφδησλ θνξέσλ ηνπ νπνίνπ ην πξαγκαηηθφ εχξνο κπνξεί δχζθνια λα απεηθνληζηεί κε αθξίβεηα. Σν ηξίην κέξνο επηθεληξψλεη ζε δχν πηπρέο ηνπ θιάδνπ αξηνπνηίαο ζηελ Διιάδα, ηελ νηθνλνκία θαη ην ζεζκηθφ πιαίζην. Αξρηθά, παξνπζηάδνληαη ελδεηθηηθά νηθνλνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηφζν ηνπ θιάδνπ φζν θαη ησλ επξχηεξσλ θαηεγνξηψλ ζηηο νπνίεο αλήθεη (κεηαπνίεζε, βηνκεραλία ηξνθίκσλ θαη πνηψλ). ηφρνο είλαη ε αλάδεημε ηεο ζχλζεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία θαη ε ηνπνζέηεζε ηεο αξηνπνηίαο ζε απηφ ην πιαίζην. Δλ ζπλερεία, αλαιχεηαη ζπλνπηηθά ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηνλ θιάδν κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζηνλ πξφζθαηα ςεθηζζέληα Ν.3526/2007 θαη απνπεηξάηαη ε ζχλζεζή ηνπ κε ην ξπζκηζηηθφ πιαίζην αδεηνδνηήζεσλ. Σν ηέηαξην κέξνο απνηειεί ην θεληξηθφ θνκκάηη ηεο εξγαζίαο. ε απηφ ιακβάλεη ρψξα ε εθαξκνγή ηνπ Σππνπνηεκέλνπ Μνληέινπ Κφζηνπο ζηε δηαδηθαζία αδεηνδφηεζεο ελφο παξαδνζηαθνχ αξηνπνηείνπ. Με άιια ιφγηα, ππνινγίδεηαη ην δηνηθεηηθφ βάξνο πνπ επσκίδεηαη έλαο αξηνπνηφο γηα ηελ έθδνζε ηεο άδεηαο εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο ηνπ. Αλ θαη πξαγκαηνπνηήζεθαλ ηέζζεξηο ελαιιαθηηθέο κεηξήζεηο, ζηφρνο ηνπο δελ είλαη ηφζν ν αθξηβήο ππνινγηζκφο ηνπ πνζνχ πνπ επηβαξχλεη ηνλ επηρεηξεκαηία, φζν ε αλαδήηεζε εθείλσλ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ ζπζηήκαηνο αδεηνδφηεζεο πνπ ρξήδνπλ επαλεμέηαζεο θαη κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε βειηηψζεηο ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο κε ηηο ζεηηθέο επηδξάζεηο ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα πνπ απηφ ζπλεπάγεηαη. 7
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΣΟ ΣΤΠΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΜΟΝΣΔΛΟ ΚΟΣΟΤ 1.1 ΔΗΑΓΧΓΖ χκθσλα κε ηε πλζήθε ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, ε Δπηηξνπή ζα πξέπεη «λα ιακβάλεη δεφλησο ππφςε ηελ αλάγθε λα είλαη ην ηπρφλ βάξνο, νηθνλνκηθφ ή δηνηθεηηθφ, πνπ βαξχλεη ηελ Κνηλφηεηα, ηηο εζληθέο θπβεξλήζεηο, ηηο ηνπηθέο αξρέο, ηνπ νηθνλνκηθνχο θνξείο θαη ηνπο πνιίηεο, ην ειάρηζην δπλαηφ θαη αλάινγν πξνο ηνλ επηδησθφκελν ζηφρν» 24. Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ απηνχ ηνπ βάξνπο έρεη αλαπηπρζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα κηα κεζνδνινγία γλσζηή κε ηνλ ηίηιν Σππνπνηεκέλν Μνληέιν Κφζηνπο (ΣΜΚ) ή Standard Cost Model (SCM), πξσηνβνπιία πνπ μεθίλεζε απφ ηελ Οιιαλδία 25. ήκεξα, ε εθαξκνγή ηνπ έρεη ήδε πηνζεηεζεί απφ ηηο δεκφζηεο δηνηθήζεηο πνιιψλ θξαηψλ -κειψλ 26 ελψ παξάιιεια έρεη ηεζεί σο επξσπατθφο ζηφρνο ε πεξηθνπή ηεο γξαθεηνθξαηίαο θαηά 25% ζηε βάζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ ΣΜΚ. 27 Κεληξηθφο ζηφρνο ηνπ κνληέινπ είλαη ε πνζνηηθνπνίεζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη ε θαηάηκεζή ηνπο ζε επηκέξνπο ζηνηρεία (πιεξνθνξηαθέο ππνρξεψζεηο) πνπ κπνξνχλ λα κεηξεζνχλ. θφπηκν είλαη λα ηνληζηεί φηη δελ ελδηαθέξεη ηνλ αλαιπηή ε ινγηθή απφ ηελ νπνία δηέπεηαη ε ξχζκηζε θαη θαηά ζπλέπεηα, αλ δηθαηνινγείηαη ε δεκφζηα πνιηηηθή ζηελ νπνία βαζίδεηαη ε ξχζκηζε. Απηφ ηζρχεη ηφζν γηα ηελ εθ ησλ πζηέξσλ φζν θαη γηα ηελ εθ ησλ πξνηέξσλ κέηξεζε ηνπ δηνηθεηηθνχ βάξνπο. ε θάζε πεξίπησζε, ην ΣΜΚ απνηειεί έλα ρξήζηκν εξγαιείν ππνβνήζεζεο ηνπ έξγνπ ηνπ λνκνζέηε, ηδηαίηεξα ζηηο πεξηπηψζεηο ξπζκίζεσλ πνπ πεξηιακβάλνπλ κεγάιν αξηζκφ πιεξνθνξηαθψλ ππνρξεψζεσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ. Χζηφζν, ππνδεηθλχεηαη ε απνθπγή κνλνδηάζηαηεο ρξήζεο ηνπ, φπσο θαη 24 Πξσηφθνιιν 30, εθαξκνγή ησλ αξρψλ ηεο αλαινγηθφηεηαο θαη επηθνπξηθφηεηαο, Άξζξν 5. 25 SCM Network (2005), The International SCM Manual: measuring and reducing administrative burdens for businesses, October 2005. 26 Δθηφο απφ ηελ Οιιαλδία ρξεζηκνπνηείηαη ζπζηεκαηηθά απφ ηηο δηνηθήζεηο ηεο Γεξκαλίαο, ηε Μεγάιεο Βξεηαλίαο, ηεο Γαλίαο, ηεο Σζερίαο θαη πνιιέο άιιεο. Βι WIFO-CEPS (2006), Pilot Project on administrative burdens, October 2006. 27 IP/06/1562, Οη πξνηεηλόκελεο πεξηθνπέο ηεο γξαθεηνθξαηίαο θαηά 25% αλακέλεηαη λα νδεγήζνπλ ζε αύμεζε ηνπ ΑεγρΠ ηεο ΔΔ θαηά 1,5%, Βξπμέιιεο, 14 Ννεκβξίνπ 2006. 8
νπνηνπδήπνηε καζεκαηηθνπνηεκέλνπ κνληέινπ, αιιά ε ζπλδπαζηηθή ρξήζε κηαο δέζκεο εξγαιείσλ θαη πνιηηηθψλ ηφζν πνζνηηθνχ φζν θαη πνηνηηθνχ ραξαθηήξα. 1.2 ΚΑΣΖΓΟΡΗΟΠΟΗΖΔΗ ΚΟΣΟΤ Κάζε λνκνζεηηθή ή θαλνληζηηθή ξχζκηζε ζπλεπάγεηαη έλα δηνηθεηηθφ θφζηνο ζην νπνίν ππνβάιινληαη νη επηρεηξήζεηο, ν ηνκέαο ηνπ εζεινληηζκνχ, νη δεκφζηεο αξρέο θαη νη πνιίηεο πξνθεηκέλνπ «λα αληαπνθξηζνχλ ζηε λνκηθή ππνρξέσζε παξνρήο πιεξνθνξηψλ ζηηο δεκφζηεο αξρέο ή ζηνπο ηδησηηθνχο θνξείο ζρεηηθά κε ηε δξαζηεξηφηεηα ή ηελ παξαγσγή ηνπο» 28. Αληηθείκελν κέηξεζεο ζην ΣΜΚ είλαη ην θφζηνο ζην νπνίν ζα ππνβιεζεί ν θνξέαο γηα ηελ ηθαλνπνίεζε κηαο πιεξνθνξηαθήο ππνρξέσζεο. ην Γηάγξακκα 2.1 παξνπζηάδνληαη ηεξαξρηθά ηα θφζηε ηα νπνία ελδέρεηαη λα αληηκεησπίζεη κηα επηρείξεζε απφ κηα θαλνληζηηθή ή λνκνζεηηθή ξχζκηζε. Βαζηθή δηάθξηζε, θνκβηθή γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ ΣΜΚ, είλαη απηή κεηαμχ ησλ ελλνηψλ ηνπ δηνηθεηηθνύ θόζηνπο (administrative costs) θαη ηνπ δηνηθεηηθνύ βάξνπο (administrative burdens). Σν πξψην είλαη ε ζπλνιηθή ππνρξέσζε πνπ απνξξέεη απφ κηα ξχζκηζε θαη πεξηιακβάλεη ηφζν ην κέξνο ηεο θαζαξήο δηνηθεηηθήο ππνρξέσζεο (δηνηθεηηθά βάξε) φζν θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζα εμαθνινπζνχζαλ λα πξαγκαηνπνηνχλ νη επηρεηξήζεηο αθφκα θη αλ δελ ππήξρε ξχζκηζε. Με άιια ιφγηα, ηα δηνηθεηηθά βάξε απνηεινχλ θνκκάηη ηνπ δηνηθεηηθνχ θφζηνπο θαη ζε απηά ζα πξέπεη λα δνζεί έκθαζε θαηά ηε κέηξεζε. Οη ππφινηπεο θαηεγνξίεο θφζηνπο αλ θαη επηβαξχλνπλ ζεκαληηθά κηα επηρείξεζε δε απνηεινχλ αληηθείκελν κέηξεζεο. Με άιια ιφγηα, δελ ελδηαθέξνπλ ηνλ εξεπλεηή ηα ελδερφκελα ρξεκαηννηθνλνκηθά θφζηε πνπ ζα πξνθχςνπλ αιιά κφλν ηα δηνηθεηηθά. 28 Απηφο είλαη νξηζκφο δηνηθεηηθψλ δαπαλψλ πνπ πηνζεηεί ε ΔΔ. SEC (2005) 791, 15.6.2005, Παξάξηεκα 10 ησλ θαηεπζπληήξησλ αξρώλ ηεο Δπηηξνπήο γηα ηελ αμηνιόγεζε ηνπ αληίθηππνπ (Δπηρεηξεζηαθό Δγρεηξίδην), ζ.2. 9
ΓΗΑΓΡΑΜΜΑ 1.1 Καηεγνξηνπνηήζεηο θόζηνπο Κόζηνο γηα επηρεηξήζεηο από λνκνζεηηθέο θαη θαλνληζηηθέο ξπζκίζεηο (Cost of Regulation) Άκεζν Υξεκαηννηθνλνκηθφ Κφζηνο (Direct Financial Costs) ΚΟΣΟ ΤΜΜΟΡΦΧΖ (Compliance Costs) Μαθξνρξφλην Γηαξζξσηηθφ Κφζηνο (Long term Structural Costs) Έκκεζν Υξεκαηννηθνλνκηθφ Κφζηνο (Indirect Financial Costs) ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ ΚΟΣΟ (Administrative Costs) Κφζηνο Γηνίθεζεο ηεο Δπηρείξεζεο (Business Administation Costs) ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ ΚΟΣΟ πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο λνκνζεηηθέο θαη θαλνληζηηθέο ξπζκίζεηο Γηνηθεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζηηο νπνίεο ζα πξνέβαηλαλ νη επηρεηξήζεηο αθφκα θη αλ ε ζρεηηθή ξχζκηζε θαζίζηαην αλελεξγή Γηνηθεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζηηο νπνίεο πξνβαίλνπλ νη επηρεηξήζεηο κφλν επεηδή ε λνκνζεζία ην επηβάιιεη: ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΑ ΒΑΡΖ (Administrative Burdens) 10
Ζ ελαιιαθηηθή πξφηαζε πνπ έρνπλ πξνηείλεη Γάιινη εξεπλεηέο ζε φ,ηη αθνξά ηα θφζηε κηα δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο θαίλεηαη πην ελδειερήο απφ ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ ΣΜΚ 29. πγθεθξηκέλα, ηα θφζηε ή βάξε ρσξίδνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: α. ηα δηνηθεηηθά βάξε φπσο αληηκεησπίδνληαη απφ ηηο επηρεηξήζεηο, β. ηηο δηνηθεηηθέο θαζπζηεξήζεηο πνπ επεξεάδνπλ ηηο επηρεηξήζεηο θαη γ. ηα βάξε πνπ αληηκεησπίδεη ε ίδηα ε δηνίθεζε Ηδηαίηεξεο κλείαο ρξήδεη ε δεχηεξε πεξίπησζε, θαζψο δελ εκθαλίδεηαη ζηα εγρεηξίδηα ηνπ ΣΜΚ. Μηα δηνηθεηηθή θαζπζηέξεζε κπνξεί λα νξηζηεί σο ν ρξφλνο πνπ απαηηείηαη γηα ηελ νινθιήξσζε κηαο δηαδηθαζίαο. Γηα παξάδεηγκα, ζε κηα δηαδηθαζία αδεηνδφηεζεο ηεο ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο, αθεηεξηαθφ ζεκείν απνηειεί ε αξρηθή πξάμε αίηεζεο ηνπ ελδηαθεξφκελνπ θαη ζεκείν πέξαηνο ε ζηηγκή ηεο ηειηθήο έθδνζεο ηεο άδεηαο. Οη θαζπζηεξήζεηο απηέο, πνπ ελδέρεηαη λα πξνθχςνπλ θαηά ηελ έλαξμε ηεο δηαδηθαζίαο, ηελ έξεπλα ηεο ππφζεζεο ή ηελ πηζηνπνίεζή ηεο, κπνξεί λα εκθαληζηνχλ ζε νπνηνδήπνηε ρξνληθφ ζεκείν θαη ελδέρεηαη λα επηβαξχλνπλ ζεκαληηθά ηνλ επηρεηξεκαηία. Γεληθά, θξίλεηαη φηη ζην βαζκφ πνπ κηα δηνίθεζε απνδεηά φζν ην δπλαηφ πην πιήξε απνηχπσζε ηνπ βάξνπο γηα κηα επηρείξεζε ζα πξέπεη λα ζπκπεξηιάβεη απηφ ην είδνο θφζηνπο ζηνπο ππνινγηζκνχο ηεο. Ο Πίλαθαο 2.1 απεηθνλίδεη κεξηθέο απφ ηηο πην ζπρλέο πεξηπηψζεηο θφζηνπο ην νπνίν κπνξεί λα κεηξεζεί απφ ην κνληέιν: Δζεινληηθέο ξπζκίζεηο πνπ επηβάιινπλ πιεξνθνξηαθέο ππνρξεψζεηο θαη είλαη επηινγή ηεο επηρείξεζεο λα ηηο ρξεζηκνπνηήζεη ή φρη Κφζηνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηε πξνζπάζεηα λα πξνζαξκφδεζαη θαη λα αθνινπζείο κηα ζπρλά κεηαβαιιφκελε ππάξρνπζα ξχζκηζε Κφζηνο πνπ πξνθαιείηαη απφ ηελ ππνρξέσζε γηα πιεξνθφξεζε κέζσ εηδηθήο έξεπλαο εθ κέξνπο ηεο επηρείξεζεο. Κφζηνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηε πξνζπάζεηα λα πξνζαξκνζηείο θαη λα αθνινπζήζεηο λέεο ξπζκίζεηο ΠΗΝΑΚΑ 1.1 Δίδε κεηξήζηκνπ θόζηνπο 30 εκαληηθφ θφζηνο κίαο θνξάο (δει. θφζηνο πνπ πθίζηαηαη κηα επηρείξεζε κηα θνξά γηα λα ηθαλνπνηήζεη ηελ πιεξνθνξηαθή ππνρξέσζε) Κφζηνο πνπ πξνθχπηεη απφ πιεξνθφξεζε πνπ πξέπεη λα δνζεί γηα ππνρξεσηηθή πηζηνπνίεζε εθ κέξνπο ηεο επηρείξεζεο Αληηξξήζεηο πνπ νδεγνχλ ζε δηθαζηηθέο δηακάρεο ή εθέζεηο ή Π.Τ πνπ πξέπεη λα δψζνπλ νη επηρεηξήζεηο ζε πεξηπηψζεηο θξαηηθήο επηδηαηηεζίαο ζην θξάηνο Κφζηνο πνπ πξνθαιείηαη απφ ππνρξέσζε ελεκέξσζεο ελφο επνπηηθνχ νξγάλνπ 29 SCM Network (2007), Administrative Burden Measurement and Reduction in France, Steering Group Meeting, 5 February 2007, Rome. 30 Υξηζηφπνπινο Λεσλίδαο, Ζ Απινύζηεπζε Τσλ Γηαδηθαζηώλ Ωο Γηαρείξηζε Κηλδύλνπ Γεκόζηαο Πνιηηηθήο: Μειέηε Πεξίπησζεο Τνπ Δζληθνύ Σπζηήκαηνο Καηλνηνκίαο Σηελ Διιάδα, Γηπισκαηηθή Δξγαζία ΔΓΓ, Αζήλα, 2006, ζ. 70 71. 11
1.3 ΚΤΡΗΑ ΤΣΑΣΗΚΑ ΣΟΤ ΣΜΚ Σα θπξηφηεξα ζπζηαηηθά ηνπ ΣΜΚ είλαη: α. Πιεξνθνξηαθέο Τπνρξεψζεηο (Information Obligations): Ζ πιεξνθνξηαθή ππνρξέσζε (ΠΤ) απνηειεί ηελ πξψηε χιε πάλσ ζηελ νπνία βαζίδεηαη κηα κέηξεζε. πγθεθξηκέλα, νξίδεηαη σο ε ππνρξέσζε πνπ απνξξέεη απφ κηα ξχζκηζε θαη ζπλεπάγεηαη ηελ παξνρή πιεξνθνξηαθψλ δεδνκέλσλ ζε δεκφζηνπο θνξείο ή ηξίηνπο 31. β. Απαηηήζεηο ζε δεδνκέλα (Data Requirements): Κάζε πιεξνθνξηαθφ ζηνηρείν πνπ κεηαδίδεηαη ζηε δεκφζηα αξρή ζε ζπκκφξθσζε κε κηα ΠΤ (πρ. ηα νηθνλνκηθά ζηνηρεία κηαο επηρείξεζεο). γ. Γηνηθεηηθέο Γξαζηεξηφηεηεο (Administrative Activities): Οη δξάζεηο πνπ ζα αλαιεθζνχλ γηα ηελ ηθαλνπνίεζε θάζε πιεξνθνξηαθήο ππνρξέσζεο. Σν ΣΜΚ ππνινγίδεη ην θφζηνο νινθιήξσζεο θάζε ηέηνηαο δξαζηεξηφηεηαο ε νπνία κπνξεί λα πξαγκαηνπνηείηαη είηε εζσηεξηθά είηε εμσηεξηθά. Γηα παξάδεηγκα, ΠΥ είλαη ε Απφδνζε ηνπ ΦΠΑ, απαηηνύκελα δεδνκέλα είλαη ε επσλπκία ηεο επηρείξεζεο θαη ν ΑΦΜ θαη δξαζηεξηόηεηεο είλαη ε ζπκπιήξσζε ηεο απαηηνχκελεο δήισζεο θαη ε ππνβνιή ηεο ζηε δεκφζηα ππεξεζία. Σν Γηάγξακκα 2.2 απεηθνλίδεη ηεξαξρηθά ηε δνκή ησλ ζπζηαηηθψλ απηψλ: ΓΗΑΓΡΑΜΜΑ 1.2 πζηαηηθά ΣΜΚ Ρύζκηζε Πιεξνθνξηαθή Τπνρξέσζε 1 Πιεξνθνξηαθή Τπνρξέσζε 1 Αλάγθεο ζε Γεδνκέλα λ Αλάγθεο ζε Γεδνκέλα λ Γξαζηεξηόηεηα 1 Γξαζηεξηόηεηα 1 Παξάκεηξνη θόζηνπο Δζσηεξηθά θόζηε Δμσηεξηθά Κόζηε Πιεξνθνξηαθή Τπνρξέσζε 1 Αλάγθεο ζε Γεδνκέλα λ Γξαζηεξηόηεηα 1 31 Βι. Παξάξηεκα I γηα θαηάινγν ελδεηθηηθψλ ΠΤ θαη δξαζηεξηνηήησλ. 12
1.4 ΒΑΗΚΖ ΔΞΗΧΖ ΣΟΤ ΣΤΠΟΠΟΗΖΜΔΝΟΤ ΜΟΝΣΔΛΟΤ ΚΟΣΟΤ 32 - ΠΑΡΑΜΔΣΡΟΗ ΚΟΣΟΤ πσο επηζεκάλζεθε παξαπάλσ, ην ΣΜΚ θαιείηαη λα κεηξήζεη ην δηνηθεηηθφ βάξνο πνπ επηβάιιεηαη ζε θάπνηνλ θνξέα απφ κηα ξχζκηζε θαη ζρεηίδεηαη κε ηελ ππνρξέσζή ηνπ πξνο παξνρή πιεξνθνξηψλ ζε δεκφζηνπο ή ηδησηηθνχο θνξείο αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε. Με άιια ιφγηα, ν θνξέαο νθείιεη λα πξαγκαηνπνηήζεη κηαο ζεηξά απφ δξαζηεξηφηεηεο ψζηε λα ζπκκνξθσζεί ζηηο επηηαγέο ηεο ξχζκηζεο. Ζ αθφινπζε εμίζσζε απνηειεί ηε βάζε κέηξεζεο ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ ζην ΣΜΚ. Κφζηνο αλά δξαζηεξηφηεηα = P Q (1) πνπ P = Σηκή Υξφλνο (Σ Υ) Q = Πιεζπζκφο πρλφηεηα (Π ) πλεπψο, γηα ιφγνπο επθνιίαο ν ηχπνο (1) κεηαηξέπεηαη ζε: Κ = (Σ Υ) (Π ) (2) Αο εμεηάζνπκε φκσο έλα πξνο έλα ηα βαζηθά ζηνηρεία ή ηηο παξακέηξνπο ηνπ θφζηνπο ηεο παξαπάλσ εμίζσζεο: Σηκή (Σ): Αληηπξνζσπεχεη ην θαηά θεθαιή σξηαίν θφζηνο ηνπ θιάδνπ ζηνλ νπνίν δξαζηεξηνπνηείηαη ν θνξέαο. Γηα παξάδεηγκα, φηαλ ηε δξαζηεξηφηεηα πξαγκαηνπνηεί έλα κεραληθφο ηφηε ε ηηκή είλαη ην θαηά θεθαιή σξηαίν θφζηνο ηνπ θιάδνπ κεραληθψλ. ηελ ηηκή απηή κπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ θαη ελδερφκελα πάγηα έμνδα. (overhead percentage 33 ) Υξφλνο (Υ): Σν ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ απαηηείηαη γηα ηελ νινθιήξσζε κηαο δξαζηεξηφηεηαο. Μνλάδα ρξφλνπ είλαη ε ψξα ζε αθέξαηα ή δεθαδηθή κνξθή. Πιεζπζκφο (Π): Ο αξηζκφο ησλ θνξέσλ πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ηε δηαδηθαζία ζε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν, ζπλήζσο έηνο. Γηα παξάδεηγκα, 200 επηρεηξήζεηο κε πξνζσπηθφ πάλσ απφ 100 ππαιιήινπο ππνρξενχληαη λα θνηλνπνηήζνπλ θαηαζηάζεηο πξνζσπηθνχ πνπ λα αθνξά αζθαιηζηηθά δεηήκαηα. 32 Βι. SEC (2005) 175, 16.3.2005, Annex to the Communication for Growth and Jobs in the European Union: Minimising administrative costs imposed by legislation. Detailed outline of a possible EU Net Administrative Cost Model θαη SEC (2005) 791 (Δπηρεηξεζηαθφ Δγρεηξίδην). 33 Overhead percentage: Σα πάγηα έμνδα αθνξνχλ κεκνλσκέλνπο ππαιιήινπο θαη αληηπξνζσπεχνπλ θφζηε επηπιένλ ηνπ άκεζνπ θφζηνπο πιεξσκήο. 13
πρλφηεηα (): Αθνξά ηε ζπρλφηεηα κε ηελ νπνία πξαγκαηνπνηείηαη ε δηαδηθαζία κέζα ζηε ρξνληθή πεξίνδν. Γηα παξάδεηγκα, αλ πξαγκαηνπνηείηαη κηα θνξά ηφηε ε ηηκή ηεο είλαη ε κνλάδα, αλ πξαγκαηνπνηείηαη δπν θνξέο είλαη 0,5, θνθ. Πεξηζζφηεξν αλαιπηηθή είλαη ε εμίζσζε πνπ έρεη πηνζεηεζεί απφ ηελ Οιιαλδηθή Κπβέξλεζε 34. Κεληξηθήο ζεκαζία ζην κνληέιν απηφ θαηέρεη ε έλλνηα ηνπ γεγνλφηνο (event) ε νπνία είλαη αληίζηνηρε ηεο έλλνηαο ηεο δξαζηεξηφηεηαο. πγθεθξηκέλα ην θφζηνο αλά πιεξνθνξηαθφ γεγνλφο νξίδεηαη σο: Α e = T e W e + M e P e (3) Σν πξψην ζπλζεηηθφ ηεο εμίζσζεο είλαη ην ίδην κε απηφ ζηε βαζηθή εμίζσζε (Σ Υ) ελψ ην δεχηεξν αληηπξνζσπεχεη ηα πάγηα έμνδα. πγθεθξηκέλα ην M e αληηπξνζσπεχεη φιεο ηηο ππεξεζίεο πνπ αγνξάδνληαη απφ εμσηεξηθνχο πξνκεζεπηέο ελψ ην P e ην κηζζφ ησλ ππεξεζηψλ απηψλ. Ζ δηαδηθαζία πνπ αθνινπζείηαη ζηε ζπλέρεηα είλαη παξφκνηα κε απηή ηεο επξσπατθήο πξνζέγγηζεο. Γειαδή, ε ηηκή πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ εμίζσζε (3) πνιιαπιαζηάδεηαη κε ηε ζπρλφηεηα θαη ηνλ πιεζπζκφ πνπ αθνξά ε κέηξεζε. 1.5 ΆΛΛΔ ΚΑΣΖΓΟΡΗΟΠΟΗΖΔΗ Α. Δίδε κέηξεζεο Δθ ησλ πζηέξσλ κέηξεζε (ex post evaluation) ή Μέηξεζε Γξακκήο Βάζεο (Baseline Measurement): Ζ κέηξεζε αθνξά ηηο πξαγκαηηθέο δηνηθεηηθέο επηπηψζεηο γηα ηηο επηρεηξήζεηο κεηά ηελ έλαξμε εθαξκνγήο ηεο ξχζκηζεο. Με άιια ιφγηα, ε ηηκή πνπ πξνθχπηεη απνηειεί έλδεημε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο πνπ αληηκεησπίδεη κηα επηρείξεζε αθνινπζψληαο κηα ζπγθεθξηκέλε δέζκε ξπζκίζεσλ ζε ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. εκαληηθή γηα ηελ αμηνπηζηία ηεο κέηξεζεο είλαη ε ζπλερήο αλαλέσζε ησλ ζηνηρείσλ. Δθ ησλ πξνηέξσλ κέηξεζε (ex ante assessment): Δθηηκψληαη νη δηνηθεηηθέο επηπηψζεηο πξηλ απφ ηελ πηνζέηεζε ηεο ξχζκηζεο. Γηα παξάδεηγκα, σο πξνο έλα ζρέδην λφκνπ. ε απηή ηελ πεξίπησζε ε κέηξεζε απηή απνηειεί κέξνο ηεο Αλάιπζεο Καλνληζηηθψλ Δπηπηψζεσλ (ΑΚΔ) 35 34 Kox Ζ. (2005), Intra-EU differences in regulation-caused administrative burden for companies, CPB Memorandum 136. Rev.1, December 2005. 35 SEC (2005) 175. 14
Β. Κόζηνο Μηαο Φνξάο θαη πλερόκελν Κόζηνο Κφζηνο Μηαο Φνξάο ή Δθάπαμ Κφζηνο/Γαπάλεο (one-off cost) είλαη ην θφζηνο πνπ νη επηρεηξήζεηο πθίζηαληαη κηα θνξά γηα λα ζπκκνξθσζνχλ κε κηα λέα ή ηξνπνπνηεκέλε ξχζκηζε αιιά φρη ην θφζηνο ηεο πξψηεο πξνζαξκνγήο ζε κηα πθηζηάκελε ξχζκηζε. Σν είδνο απηφ θφζηνπο δε ζπκπεξηιακβάλεηαη ζε κηα Μέηξεζε Γξακκήο Βάζεο αιιά ζε κηα Μέηξεζε Νέαο Ρχζκηζεο. Σν πξνηεηλφκελν απφ ηελ ΔΔ κνληέιν πεξηιακβάλεη ηε κέηξεζε απηήο ηεο θαηεγνξίαο θφζηνπο ζε αληίζεζε κε ηελ Οιιαλδηθή πξφηαζε. Δπαλαιακβαλφκελν ή Πεξηνδηθφ Κφζηνο/Γαπάλεο (recurring cost) είλαη ην δηνηθεηηθφ θφζηνο ζην νπνίν νθείιεη λα ππνβιεζεί κηα επηρείξεζε θαη ιακβάλεη ρψξα αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Π.ρ. νη επηζηξνθέο ΦΠΑ, ε έλαξμε επηρείξεζεο, ε αίηεζε γηα επηδφηεζε εμαγσγψλ. Καη ηα δχν κνληέια πεξηιακβάλνπλ απηή ηελ θαηεγνξία θφζηνπο ζηηο κεηξήζεηο. Γ. Τπνρξεωηηθέο ή εζεινληηθέο ΠΤ ηελ πξψηε πεξίπησζε αλήθνπλ εθείλεο νη ΠΤ πνπ επηβάιινληαη απφ ην λφκν (πρ ε απφδνζε ηνπ ΦΠΑ) ελψ ζηε δεχηεξε εθείλεο πνπ πξνυπνζέηνπλ ηελ αλάιεςε πξσηνβνπιίαο απφ ηηο ίδηεο ηηο επηρεηξήζεηο γηα ηελ ππαγσγή ηνπο ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ζεζκηθφ πιαίζην (πρ επηρνξήγεζε δξαζηεξηφηεηαο, αδεηνδφηεζε, θιπ). Γ. Φεθηαθέο Λύζεηο Κάπνηεο ΠΤ κπνξνχλ λα ππνβιεζνχλ κέζσ Internet ή Σειεθψλνπ. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο πξέπεη λα γίλεη κέηξεζε απηήο ηεο δπλαηφηεηαο. (πρ ρξφλνο πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηειεθσληθή επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ, ρξφλνο ζχληαμεο ειεθηξνληθήο αίηεζεο, θνθ) 1.6 ΟΓΖΓΟ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ ΜΟΝΣΔΛΟΤ Μέρξη ζηηγκήο δχν είλαη νη θπξίαξρεο πξνζεγγίζεηο εθαξκνγήο ηνπ ΣΜΚ, ην νιιαλδηθφ πξφηππν ησλ 15 βεκάησλ θαη ε επξσπατθή πξφηαζε ησλ 11 βεκάησλ, ρσξίο σζηφζν λα δηαθέξνπλ ξηδηθά. ε ακθφηεξεο ηεο πεξηπηψζεηο, ην κνληέιν εθαξκφδεηαη θπξίσο απφ εηαηξείεο ζπκβνχισλ κε εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ, ελψ ην αξκφδην Τπνπξγείν 15
ζπκκεηέρεη πηζηνπνηψληαο ηελ νκαιή νινθιήξσζε θάζε θάζεο. ηα πιαίζηα 2.1 θαη 2.2 παξνπζηάδνληαη απηέο νη δπν πξνζεγγίζεηο: ΠΛΑΗΗΟ 1.1 Οιιαλδηθό Πξόηππν Φάζε 0 Ξεθίλεκα (start-up) Φάζε 1 Πξνπαξαζθεπαζηηθή Αλάιπζε Βήκα 1: Πξνζδηνξηζκφο ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ξχζκηζεο (πιεξνθνξηαθψλ ππνρξεψζεσλ, δηνηθεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη θαηεγνξηνπνίεζε θαηά πεγή πξνέιεπζεο) Βήκα 2: Πξνζδηνξηζκφο αξκνδηφηεηαο ξχζκηζεο Βήκα 3: Καηεγνξηνπνίεζε ΠΤ θαηά ηχπν (πξναηξεηηθφ) Βήκα 4: Πξνζδηνξηζκφο ησλ επεξεαδφκελσλ θιάδσλ Βήκα 5: Πξνζδηνξηζκφο ηηκήο, πιεζπζκνχ, θαη ζπρλφηεηαο Βήκα 6: πλεληεχμεηο επηρεηξήζεσλ ή αμηνιφγεζε απφ εηδηθνχο Βήκα 7: Πξνζδηνξηζκφο ησλ παξαγφλησλ θφζηνπο Βήκα 8: Πξνεηνηκαζία ηνπ νδεγνχ ζπλεληεχμεσλ Βήκα 9: Αλαζθφπεζε θαη αμηνιφγεζε ησλ βεκάησλ ηεο 1 εο θάζεο απφ εηδηθνχο Φάζε 2: πγθέληξωζε δεδνκέλωλ θόζηνπο / ρξόλνπ θαη θαλνληθνπνίεζε Βήκα 10: Πξνζδηνξηζκφο αληηπξνζσπεπηηθψλ πξνο ζπλέληεπμε επηρεηξήζεσλ Βήκα 11: πλεληεχμεηο επηρεηξήζεσλ Βήκα 12: Οινθιήξσζε θαη πξνηππνπνίεζε δεδνκέλσλ αλά θιάδν Βήκα 13: Αλαζθφπεζε θαη αμηνιφγεζε ησλ βεκάησλ ηεο 2 εο θάζεο απφ εηδηθνχο Φάζε 3 Τπνινγηζκνί, ππνβνιή δεδνκέλωλ θαη αλαθνξώλ Βήκα 14: Σππνπνίεζε δεδνκέλσλ ζε εζληθφ επίπεδν Βήκα 15: Αλαθνξέο θαη απνζηνιή/κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ ζηε βάζε Γεδνκέλσλ 16
ΠΛΑΗΗΟ 1.2 Δπξωπαϊθό Πξόηππν 36 Φάζε 1 Πξνπαξαζθεπαζηηθή Αλάιπζε Βήκα 1: Πξνζδηνξηζκφο θαη θαηάηαμε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ππνρξεψζεσλ Βήκα 2: Πξνζδηνξηζκφο ησλ απαηηνχκελσλ δξάζεσλ Βήκα 3: Καηάηαμε ζε ζπλάξηεζε κε ηελ πξνέιεπζε ηεο ξχζκηζεο Βήκα 4: Πξνζδηνξηζκφο νκάδσλ ζηφρνπ Βήκα 5: Πξνζδηνξηζκφο ζπρλφηεηαο Βήκα 6: Πξνζδηνξηζκφο ζπληειεζηψλ θφζηνπο Βήκα 7: Δπηινγή πεγψλ δεδνκέλσλ θαη εξγαιεία θαηαγξαθήο δεδνκέλσλ Φάζε 2: Καηαγξαθή θαη ηππνπνίεζε δεδνκέλωλ Βήκα 8: Αμηνιφγεζε αξηζκνχ ελδηαθεξφκελσλ νληνηήησλ Βήκα 9: Αμηνιφγεζε επηδφζεσλ θαλνληθά ιεηηνπξγνχζαο νληφηεηαο Φάζε 3 Τπνινγηζκνί θαη θνηλνπνίεζε πιεξνθνξηώλ Βήκα 10: Παξέθηαζε επηθπξσκέλσλ ζηνηρείσλ ζε επίπεδν ΔΔ Βήκα 11: Κνηλνπνίεζε ζηνηρείσλ θαη κεηαθνξά ζηε ΒΓ εκεηψζεηο: - Ζ Φάζε 0 ηνπ Οιιαλδηθνχ Πξνηχπνπ παξαιείπεηαη - Ζ αμηνιφγεζε απφ εηδηθνχο ζην ηέινο θάζε θάζεο παξαιείπεηαη - Σα Βήκαηα 1-3 απνηεινχλ ζπκπχθλσζε ηνπο Βήκαηνο 1 ηνπ Οιιαλδηθνχ Πξνηχπνπ ηελ παξνχζα εξγαζία απνπεηξάηαη ε δηακφξθσζε κηαο παξαιιαγήο βεκάησλ πνπ ζπλδπάδεη ζηνηρεία θαη απφ ηα δχν πξφηππα κε επηθέληξσζε ζην επξσπατθφ πξφηππν γηα ηνπο αθφινπζνπο ιφγνπο: - Σν επξσπατθφ πξφηππν ζα θιεζεί λα εθαξκφζεη ε ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε - Απνηειείηαη απφ ιηγφηεξα βήκαηα (11) - Πεξηιακβάλεη ηε κέηξεζε ηνπ εθάπαμ θφζηνπο (κηαο θνξάο) 36 SEC (2005) 791. 17
- Γίλεη ηε δπλαηφηεηα εχξεζεο ηνπ εχξνπο ησλ δηνηθεηηθψλ βαξψλ βάζεη ηνπ ρεηξφηεξνπ δπλαηνχ ζελαξίνπ (worst case scenario) ην κνληέιν πνπ αθνινπζεί, ππεχζπλνη εθαξκνγήο ηνπ είλαη ε Κεληξηθή Μνλάδα πληνληζκνχ θαη ην Αξκφδην Σκήκα ηνπ Τπνπξγείνπ πνπ αλαιακβάλεη ηε κέηξεζε θαζψο θαη Δηδηθνί Δκπεηξνγλψκνλεο ή χκβνπινη Δπηρεηξήζεσλ. ΠΛΑΗΗΟ 1.3 Πξνηεηλόκελν Μνληέιν Φάζε 1 Πξνπαξαζθεπαζηηθή Αλάιπζε Βήκα 1: Πξνζδηνξηζκφο θαη θαηάηαμε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ππνρξεψζεσλ Βήκα 2: Πξνζδηνξηζκφο ησλ απαηηνχκελσλ δξάζεσλ Βήκα 3: Καηάηαμε ζε ζπλάξηεζε κε ηελ πξνέιεπζε ηεο ξχζκηζεο Βήκα 4: Πξνζδηνξηζκφο νκάδσλ ζηφρνπ Βήκα 5: Πξνζδηνξηζκφο ζπρλφηεηαο θαη πιεζπζκνχ* Βήκα 6: Πξνζδηνξηζκφο ζπληειεζηψλ θφζηνπο Βήκα 7: Δπηινγή πεγψλ δεδνκέλσλ θαη εξγαιεία θαηαγξαθήο δεδνκέλσλ Φάζε 2: Καηαγξαθή θαη ηππνπνίεζε δεδνκέλωλ Βήκα 8: Πξνζδηνξηζκφο αληηπξνζσπεπηηθψλ πξνο ζπλέληεπμε θνξέσλ (Αμηνιφγεζε αξηζκνχ ελδηαθεξφκελσλ νληνηήησλ) / Πξνεηνηκαζία ηνπ νδεγψλ ζπλεληεχμεσλ / πλεληεχμεηο θνξέσλ* Βήκα 9: Αμηνιφγεζε επηδφζεσλ Φπζηνινγηθά Απνηειεζκαηηθήο Δπηρείξεζεο (Οινθιήξσζε θαη πξνηππνπνίεζε δεδνκέλσλ)* Φάζε 3 Τπνινγηζκνί θαη θνηλνπνίεζε πιεξνθνξηώλ Βήκα 10: Μέηξεζε δηνηθεηηθνχ βάξνπο* Βήκα 11: Παξέθηαζε επηθπξσκέλσλ ζηνηρείσλ ζε επίπεδν ΔΔ / Κνηλνπνίεζε ζηνηρείσλ θαη κεηαθνξά ζηε ΒΓ* *Γηαθνξεηηθά Βήκαηα ζε ζρέζε κε ην Δπξσπατθφ Μνληέιν 18
Φάζε 1 Πξνπαξαζθεπαζηηθή Αλάιπζε Βήκα 1: Πξνζδηνξηζκόο ηωλ πιεξνθνξηαθώλ ππνρξεώζεωλ ην πξψην βήκα, ε ξχζκηζε ππνβάιιεηαη ζε έιεγρν πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξηζηνχλ θαη θαηαηαρζνχλ νη Πιεξνθνξηαθέο Τπνρξεψζεηο. χκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ζα πξέπεη λα δηαρσξηζηνχλ νη ακηγείο ΠΤ απφ νπνηαδήπνηε άιιε θαλνληζηηθή ππνρξέσζε. Ζ εξγαζία απηή ειέγρνπ αθνξά ην ζχλνιν ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ απφ ην νπνίν απνξξένπλ νη ππνρξεψζεηο (ΠΓ, ΤΑ, ΚΤΑ, Δγθχθιηνη, θιπ). Σνλίδεηαη φηη γηα ηελ απνδνηηθφηεξε εθαξκνγή ηεο κέηξεζεο, ηδηαίηεξε έκθαζε ζα πξέπεη λα δνζεί ζηε δεκηνπξγία ελφο θαηαιφγνπ ΠΤ ηνλ νπνίν ζα δηακνξθψζνπλ θαη απφ ηνλ νπνίν ζα αληινχλ ηππνπνηεκέλεο ΠΤ νη εζληθέο ππεξεζίεο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ηε ξχζκηζε 37. Βήκα 2: Πξνζδηνξηζκόο ηωλ απαηηνύκελωλ δξάζεωλ ηε ζπλέρεηα, πξνζδηνξίδνληαη νη δηνηθεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηηο νπνίεο ζα αθνινπζήζεη κηα επηρείξεζε πξνθεηκέλνπ λα ζπκκνξθσζεί ζηελ ΠΤ. Ζ αλαδήηεζε θαη θαηάηαμε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζπληίζεηαη ηφζν απφ ηελ ελδειερή αλάιπζε ηνπ ξπζκηζηηθνχ πιαηζίνπ φζν θαη απφ ηελ πξνζσπηθή επαθή, κέζσ ζπλεληεχμεσλ, κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο 38. Μφλν έηζη πηζηνπνηείηαη αλ φζα πξνβιέπνληαη απφ ην λφκν ζπκπίπηνπλ κε φζα ιακβάλνπλ ρψξα ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. Οπζηαζηηθά, ζε απηφ ην βήκα πξαγκαηνπνηείηαη κηα πξψηε ραξηνγξάθεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ. Απαξαίηεηε θη εδψ είλαη ε ηππνπνίεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ. Βήκα 3: Καηάηαμε ζε ζπλάξηεζε κε ηελ πξνέιεπζε ηεο ξύζκηζεο Οη απαηηήζεηο ζε δεδνκέλα πνπ πξνυπνηίζεληαη απφ κηα ξχζκηζε δηαθέξνπλ αλάινγα κε ηελ πξνέιεπζή ηνπο σο εμήο: 37 Έρνπλ ήδε γίλεη πξνζπάζεηεο θαηακέηξεζεο 38 Οη ζπλεληεχμεηο απνηεινχλ κέξνο ηνπ Βήκαηνο 8 19
Καηεγνξία Α: Οη απαηηήζεηο ζε δεδνκέλα απνξξένπλ απνθιεηζηηθά απφ κηα ξχζκηζε ηεο ΔΔ ή άιινπ δηεζλή νξγαληζκνχ. ε απηή ηελ πεξίπησζε νη απαηηήζεηο απηέο θαη ν ηξφπνο εθαξκνγήο ηνπο ελαπφθεηηαη ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο ΔΔ ή ηνπ δηεζλνχο νξγαληζκνχ. Οη Δζληθέο Γηνηθήζεηο δελ έρνπλ ηελ επρέξεηα λα επηιέμνπλ ηνλ ηξφπν πινπνίεζεο ηνπο. (π.ρ. Κνηλνηηθνί Καλνληζκνί) Καηεγνξίαο Β: Οη απαηηήζεηο ζε δεδνκέλα απνξξένπλ απνθιεηζηηθά απφ κηα ξχζκηζε ηεο ΔΔ ή άιινπ δηεζλή νξγαληζκνχ. Ο ζθνπφο ηεο ξχζκηζεο θαη νη απαηηήζεηο ζε δεδνκέλα ζρεδηάδνληαη απφ ηελ ΔΔ ή ην δηεζλή νξγαληζκφ ελψ νη Δζληθέο Γηνηθήζεηο έρνπλ ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα λα ηελ πινπνηήζνπλ. (π.ρ. Κνηλνηηθέο Οδεγίεο). Καηεγνξίαο Γ: Ο απαηηήζεηο ζε δεδνκέλα απνξξένπλ απνθιεηζηηθά απφ ηελ εζληθέο ξπζκίζεηο. Σφζν ν ζρεδηαζκφο φζν θαη ε πινπνίεζή ηνπο απνηεινχλ απνθιεηζηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Δζληθψλ Γηνηθήζεσλ. (πρ. Νφκνη, ΠΓ, θνθ) Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή έρεη πξνζζέζεη ζηελ παξαπάλσ θαηεγνξηνπνίεζε θαη κηα ηέηαξηε θαηεγνξία απαηηήζεσλ πνπ απνξξένπλ απφ ξπζκίζεηο πεξηθεξεηαθήο πξνέιεπζεο. 39 ε αληηδηαζηνιή κε ηνλ επξσπατθφ πξνζαλαηνιηζκφ ηεο εξγαζίαο, ζηελ πεξίπησζε απηή αθνινπζείηαη ε νιιαλδηθή πξνζέγγηζε ε νπνία επηθεληξψλεη ζηηο ξπζκίζεηο ηεο ηξίηεο θαηεγνξίαο ζε αληίζεζε κε ηηο επηηαγέο ηεο ΔΔ φηη ζε πξψηε θάζε ε κέηξεζε πξέπεη λα αθνξά κφλν ηηο δαπάλεο πνπ απνξξένπλ απφ δηεζλείο ή θνηλνηηθέο δηαηάμεηο Βήκα 4: Πξνζδηνξηζκόο νκάδωλ ζηόρνπ ην βήκα απηφ πξαγκαηνπνηείηαη θαηάηκεζε ησλ νκάδσλ πνπ ελδέρεηαη λα επεξεαζηνχλ απφ ηε ξχζκηζε. Οη επηρεηξήζεηο δηαθξίλνληαη αλάινγα κε ην κέγεζφο ηνπο, ηνλ ηχπν ηεο δξαζηεξηφηεηαο θαη ην γεσγξαθηθφ ηφπν ζηνλ νπνίν δξαζηεξηνπνηνχληαη. Βήκα 5: Πξνζδηνξηζκόο πρλόηεηαο θαη Πιεζπζκνύ ε απηφ ην βήκα νπζηαζηηθά πξνζδηνξίδεηαη ην δεχηεξν κέινο ηεο εμίζσζεο ηνπ ΣΜΚ. Ζ κεηαβιεηή Σπρλόηεηα (Σ) δειψλεη ην ξπζκφ επαλάιεςεο κηα πιεξνθνξηαθήο 39 WIFO CEPS (2006), ζ. 24. 20
ππνρξέσζεο ζε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν, ζπλήζσο έηνο. Αλ κηα πιεξνθνξία ππνβάιιεηαη κηα θνξά εηεζίσο ε ζπρλφηεηα ηζνχηαη κε 1, αλ ππνβάιιεηαη θάζε εμάκελν ε ζπρλφηεηα είλαη 2, θάζε ρξφλν ½, θνθ. Χζηφζν, ππάξρνπλ θάπνηεο δξαζηεξηφηεηεο θαη θαη επέθηαζε δαπάλεο νη νπνίεο πξαγκαηνπνηνχληαη κηα θνξά ζηε δσή ηεο επηρείξεζεο (πρ άδεηα ίδξπζεο). ε απηή ηελ πεξίπησζε ε ζπρλφηεηα ηζνχηαη εμ νξηζκνχ κε 1. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ε κεηαβιεηή Πιεζπζκόο (Π) ζπληζηά ηνλ αξηζκφ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ππφθεηληαη ζηελ πιεξνθνξηαθή ππνρξέσζε θαη δηαθξίλεηαη κε βάζε ηηο θαηεγνξηνπνηήζεηο ησλ νκάδσλ ζηφρνπ, φπσο είδακε ζην ηέηαξην βήκα. Γηα παξάδεηγκα, φηαλ 3000 επηρεηξήζεηο είλαη ππνρξεσκέλεο λα απνδίδνπλ ην ΦΠΑ ζηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο θάζε ηξίκελν ηφηε ε κεηαβιεηή Πιεζπζκφο ηζνχηαη κε 3000 θαη ε κεηαβιεηή πρλφηεηα κε ¼. Βήκα 6: Πξνζδηνξηζκόο ζπληειεζηώλ θόζηνπο Οη ζπληειεζηέο θφζηνπο αληηπξνζσπεχνπλ νπζηαζηηθά ηε κεηαβιεηή Τηκή (Τ) ζηελ εμίζσζε ηνπ ΣΜΚ. Γηα ηνλ αθξηβή ππνινγηζκφ ηεο, απαξαίηεηε είλαη ε ρξήζε ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ην θφζηνο εξγαζίαο φπσο ην θαηά θεθαιή σξνκίζζην ελφο εξγαδφκελνπ ζε θάπνηνλ θιάδν ζην νπνίν πξνζηίζεληαη θαη ελδερφκελα πάγηα έμνδα (overhead percentage 40 ). Οη ζπληειεζηέο θφζηνπο δηαθξίλνληαη ζε: α) πληειεζηέο θφζηνπο εζσηεξηθψλ ηηκψλ: αθνξνχλ ζην Κφζηνο Δξγαηνψξαο ηνπ ππαιιήινπ πνπ δηεθπεξαηψλεη ηε δηαδηθαζία. Γηα ηελ εχξεζε ηεο ηηκήο ππνινγίδνληαη ν αξηζκφο ησλ σξψλ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο, ε σξηαία ακνηβή ηνπ ππαιιήινπ θαη ηα γεληθά έμνδα ή κε άιια ιφγηα ην Μηζζνινγηθφ θαη Με-Μηζζνινγηθφ Κφζηνο Δξγαζίαο θαη ηα Γεληθά Έμνδα (θφζηνο αγνξάο πιηθψλ πνπ είλαη αλαγθαία γηα ηε ζπκκφξθσζε ζε Π.Τ., θφζηνο ρξήζεο ησλ ππνδνκψλ ηεο επηρεηξήζεηο γηα ηε ζπκκφξθσζε ζε Π.Τ.). 40 Σα γεληθά έμνδα αλά εξγαδφκελν αληηζηνηρνχλ ζε θφζηνο πνπ απηφο ζπλεπάγεηαη γηα ηελ επηρείξεζή ηνπ επηπιένλ ησλ πιεξσκψλ πνπ ιακβάλεη άκεζα. Έηζη ηα γεληθά έμνδα θαιχπηνπλ θφζηε ζε ζρέζε κε πάγηα έμνδα, αλαιψζηκα αιιά θαη θφζηε πνπ ζπλεπάγεηαη ε απνπζία ησλ ππαιιήισλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Δάλ θαη ηα θφζηε πνπ ζπλζέηνπλ ηα γεληθά έμνδα είλαη θνηλά γηα φιεο ηηο ρψξεο, ηα κεγέζε ηνπο δηαθέξνπλ, θη σο εθ ηνχηνπ δηαθνξεηηθνί είλαη θαη νη ηππνπνηεκέλνη ζπληειεζηέο θφζηνπο. 21
β) πληειεζηέο θφζηνπο εμσηεξηθψλ ηηκψλ: αθνξνχλ ζε δηνηθεηηθέο δξάζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κέζσ εμσηεξηθήο αλάζεζεο. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ εμσηεξηθνχ θφζηνπο ππνινγίδεηαη ν αξηζκφο ησλ σξψλ θαη ε σξηαία ακνηβή ηνπ εμσηεξηθνχ ζπλεξγάηε θνξέα παξνρήο ππεξεζηψλ (γεληθά έμνδα θαη άιια θφζηε δελ ππνινγίδνληαη θαζψο ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηελ ακνηβή). Γεληθά, θξίλεηαη ζθφπηκν λα πξνθαζνξηζηνχλ ζηαζεξά θφζηε εξγαηνψξαο αλά επίπεδν (πρ εξγαζία ρακεινχ, κεζαίνπ θαη πςεινχ επηπέδνπ / 15, 30 θαη 60 ). Βήκα 7: Δπηινγή πεγώλ δεδνκέλωλ θαη εξγαιεία θαηαγξαθήο δεδνκέλωλ ηηο κεζφδνπο ζπγθέληξσζεο ζηνηρείσλ πεξηιακβάλεηαη ε ζχζηαζε εηδηθψλ νκάδσλ αμηνιφγεζεο, ε δηαβνχιεπζε κε ηα ελδηαθεξφκελα κέξε, επηηφπηεο δνθηκέο εξσηεκαηνινγίσλ, κειέηεο ζπκβνχισλ, θνθ. Δπίζεο, ρξεζηκνπνηνχληαη ζηαηηζηηθά ζηνηρεία πνπ πξνέξρνληαη είηε απφ ηε Eurostat είηε απφ ηηο ζηαηηζηηθέο ππεξεζίεο ησλ θξαηψλ κειψλ θαζψο θαη νπνηνδήπνηε άιιν επίζεκν θνξέα (Δπηκειεηήξηα, Οκνζπνλδίεο, θιπ) κπνξεί λα δψζεη ζηαηηζηηθά ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ έλαλ θιάδν. πκκεηέρνληεο ζηε δηαδηθαζία κπνξεί λα είλαη ππάιιεινη ηεο επηρείξεζεο, επαγγεικαηηθά ζσκαηεία θαη βηνκεραληθέο ελψζεηο, εηδηθνί επηζηήκνλεο θαη θξαηηθέο ππεξεζίεο. 22
Φάζε 2: Καηαγξαθή θαη ηππνπνίεζε δεδνκέλωλ Βήκα 8: Πξνζδηνξηζκόο αληηπξνζωπεπηηθώλ πξνο ζπλέληεπμε θνξέωλ (Αμηνιόγεζε αξηζκνύ ελδηαθεξόκελωλ νληνηήηωλ) / Πξνεηνηκαζία ηνπ νδεγώλ ζπλεληεύμεωλ / πλεληεύμεηο θνξέωλ Σν βήκα απηφ απνηειεί νπζηαζηηθά ζχκπηπμε ησλ βεκάησλ 8, 10 θαη 11 ηεο νιιαλδηθήο πξνζέγγηζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ην βήκα 8 ηνπ επξσπατθνχ κνληέινπ. Καηαξράο, πξνζδηνξίδνληαη απφ ηηο αξκφδηεο λα επηηειέζνπλ ηε κέηξεζε ππεξεζίεο νη πην αληηπξνζσπεπηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ ππάγνληαη ζην ζεζκηθφ πιαίζην ηεο ξχζκηζεο, θαζψο θαη ν αξηζκφο ησλ νληνηήησλ πνπ ζα ππνβιεζνχλ ζε ζπλέληεπμε. Οη επηρεηξήζεηο πνπ ζα επηιεγνχλ ζα πξέπεη λα θαιχπηνπλ φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξηαθέο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηε ξχζκηζε. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα ρξεηαζηεί ε επηινγή ελφο ηπραίνπ δείγκαηνο. Δλ ζπλερεία πξνεηνηκάδνληαη νη νδεγνί ζπλεληεχμεσλ, νη νπνίνη ελδέρεηαη λα ππνβιεζνχλ ζε δνθηκέο. Σν εξσηεκαηνιφγην ζα πξέπεη λα εμαζθαιίδεη ηελ νκνηνγέλεηα θαη πνζνηηθνπνίεζε ησλ απαληήζεσλ θαη λα είλαη πξνζαξκνζκέλν ζηνλ εξσηψκελν Γηα παξάδεηγκα, απαηηνχληαη δηαθνξεηηθνχ ηχπνπ εξσηεκαηνιφγηα γηα αξηνπνηνχο θαη κεραληθνχο. Δπίζεο, ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε ε ζέζε θαη νη πξνηάζεηο ηνπ εξσηψκελνπ ζε δεηήκαηα απινχζηεπζεο δηαδηθαζηψλ δίλνληαο έηζη έκθαζε θαη ζε πην πνηνηηθά δεδνκέλα. Σέινο, νη ζπλεληεχμεηο κπνξεί λα ιάβνπλ ρψξα ζε πξνζσπηθφ επίπεδν ή ζε νκάδεο ή αθφκα θαη ηειεθσληθά, ελψ ζεκαληηθή είλαη θαη ε ζπκβνιή ησλ αδφκεησλ ζπλεληεχμεσλ. Βήκα 9: Αμηνιόγεζε επηδόζεωλ Φπζηνινγηθά Απνηειεζκαηηθήο Δπηρείξεζεο (Οινθιήξωζε θαη πξνηππνπνίεζε δεδνκέλωλ) Ζ θαλνληθά ιεηηνπξγνχζα επηρείξεζε απνηειεί νπζηαζηηθά έλα ζεσξεηηθφ ζρήκα κηαο ηππηθήο επηρείξεζεο ελφο θιάδνπ πνπ ρεηξίδεηαη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο πξνο ηελ δηνίθεζε κε έλα θαλνληθφ ηξφπν, νχηε θαιχηεξν, νχηε ρεηξφηεξν απφ φ,ηη ζα ήηαλ ινγηθά αλακελφκελν. Απηφ πνπ ελδηαθέξεη ηνλ εξεπλεηή ζε απηή ηελ πεξίπησζε είλαη ν ρξφλνο 23
πνπ δαπαλά ε επηρείξεζε απηή γηα ηελ απνπεξάησζε ηεο ππνρξέσζήο ηεο. εκαληηθή είλαη εδψ ε εθαξκνγή ζηαηηζηηθψλ εξγαιείσλ, θαζψο κεηά ηε ζπγθέληξσζε ησλ ζηνηρείσλ είλαη απαξαίηεηε ε αθαίξεζε αθξαίσλ ηηκψλ θαη άιισλ ζηνηρείσλ πνπ ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηε θεξεγγπφηεηα ηεο κέηξεζεο. Καη ειάρηζην ζα πξέπεη λα επηιέγνληαη ηξεηο αληηπξνζσπεπηηθέο επηρεηξήζεηο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ ρξφλνπ απνπεξάησζεο θάζε δξαζηεξηφηεηαο. Γηα παξάδεηγκα, αο ππνζέζνπκε φηη έρνπκε πέληε επηρεηξήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ δχν δξαζηεξηφηεηεο, ηελ Α θαη ηε Β. Οη ρξφλνη θάζε επηρείξεζεο θαίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: ΠΗΝΑΚΑ 2.2 - Φπζηνινγηθά Απνηειεζκαηηθήο Δπηρείξεζεο Γξαζηεξηόηεηα Α Γξαζηεξηόηεηα Β Δπηρείξεζε 1 10 ιεπηά Δπηρείξεζε 1 7 ιεπηά Δπηρείξεζε 2 10 ιεπηά Δπηρείξεζε 2 9 ιεπηά Δπηρείξεζε 3 10 ιεπηά Δπηρείξεζε 3 10 ιεπηά Δπηρείξεζε 4 10 ιεπηά Δπηρείξεζε 4 8 ιεπηά Δπηρείξεζε 5 20 ιεπηά Δπηρείξεζε 5 8 ιεπηά ηελ πεξίπησζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο Α ρξεζηκνπνηείηαη ε επηθξαηνχζα ηηκή θαη ν αληηπξνζσπεπηηθφο ρξφλνο είλαη 10 ιεπηά ελψ ζηε δεχηεξε πεξίπησζε ρξεζηκνπνηείηαη είηε ν κέζνο φξνο (8,4 ιεπηά) είηε ε ελδηάκεζε ηηκή (8 ιεπηά). Γηα δξαζηεξηφηεηεο πνπ παξνπζηάδνπλ κεγαιχηεξεο δηαθπκάλζεηο πξέπεη λα δηεμαρζεί πεξαηηέξσ έξεπλα. 24