Οφθαλµικοί Φακοί Φακοί Επαφής

Οπτικοί Φακοί Οφθαλµικοί Φακοί Φακοί Επαφής ιόρθωση διαθλαστικού σφάλµατος του οφθαλµού (µυωπία, υπερµετρωπία, αστιγµατισµός) Εξέταση/διάγνωση του αµφιβληστροειδή (Volk) Στην «διόρθωση» του καταρράκτη (ενδοφακοί) και της µυωπίας (σε περιπτώσεις διαθλαστικού σφάλµατος) Σωτήρης Πλαΐνης, PhD ΒΕΜΜΟ Visual Science Lab Απρίλιος 2005 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 2 Οπτικοί Φακοί ιοπτρική δύναµη αµφίκυρτος αµφίκοιλος µηνίσκοι F επιπεδόκυρτος επιπεδόκοιλος F = n 1 r 1 + 1 n r 2 + t ( n 1) 2 n r 1 r 2 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 3 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 4 «Σφαιρο»-κυλινδρικοί Φακοί Τορικοί Φακοί Θετικός κύλινδρος Αρνητικός κύλινδρος Σφαιρο-κύλινδρος Ητορική επιφάνεια έχει δύο κύριους άξονες. ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 5 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 6

Πρίσµατα α 1cm 1m d d α=γωνία πρίσµατος d=γωνία απόκλισης ως πρισµατική ισχύς 1, ορίζεται η διοπτρική ισχύς (P) του πρίσµατος του οποίου η εφαπτόµενη της γωνίας απόκλισης είναι ίση µε 0.01, δηλαδή 34 arc min 4º = 7 (για κρύσταλλο) Για d<10º d = (n-1)α P = 100 (n-1) α ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 7 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 8 Υλικά Οφθαλµικών Φακών Τύποι Οφθαλµικών Φακών είκτης διάθλασης (πάχος φακού) Πυκνότητα (βάρος φακού) Βαθµός διασποράς (constringence) Χαρακτηρίζει την (εγκάρσια) χρωµατική εκτροπή (TCA) V value, Abbe number [V d =(n d /(n F -n C )], χαµηλή διασπορά - V>45 Ανακλαστικότητα (Fresnel law) p=(n-1) 2 /(n+1) 2 [4.3% σε κάθε επιφάνεια] Ανθεκτικότητα Ανόργανοι (κρυστάλλινοι) (n=1.523,...µέχρι 1.80) V- value~59 Οργανικοί (συνθετικές ρετίνες, CR39, n=1.49..µέχρι 1.60) µεγαλύτερη ασφάλεια, ελαφρύτεροι, UV απορροφητικότητα - αλλά παχύτεροι ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 9 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 10 Τύποι Οφθαλµικών Φακών Ασφαιρικοί Χρωµατισµένοι (tinted) Φωτοχρωµικοί Φακοί Επαφής ιπλεστιακοί Πολυεστιακοί Προστατευτικοί ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 11 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 12

Φακοί Επαφής Φακοί Επαφής Πλεονεκτήµατα Αθλητισµός Αισθητικοί λόγοι Άνεση Ασφάλεια Μεγαλύτερο οπτικό πεδίο Μειονεκτήµατα Επαφή µε το µάτι Ασταθής όραση Μολύνσεις Υγρά ιοπτρική δύναµη Ακτίνα καµπυλότητας ιάµετρος ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 13 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 14 Φακοί Επαφής Ηµίσκληροι αστιγµατισµός κερατοειδής Μαλακοί Ηµίσκληροι (RGP, RigidGasPermeable) «Σκληροί» (PMMA) Σιλικονούχοι (συνεχούς χρήσης) Ενδείκνυνται: στις περιπτώσεις αλλεργίας στην ύπαρξη αστιγµατισµού (τον οποίο εξουδετερώνουν) Ισχύς δακρυικού φακού F L = (n-1)(1/r 2-1/r c ) F L =(n-1)(r c r 2 )/r 2 r c ιόρθωση αστιγµατισµού (F 1 = οριζόντιος, F 2 = κάθετος άξονας) ΦΕ δακρυικός φακός C = F 1 -F 2 = (n-1) / r 1 (n-1) / r 2 = (n-1) (1/r 1 1/r 2 ) = 0.376 (1/r 1 1/r 2 ) Αλλά λόγω ύπαρξης των δακρύων (µε n = 1.336) µπροστά απο κερατοειδή C = (n-n t ) (1/r 1 1/r 2 ) = 0.04 (1/r 1 1/r 2 ) ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 15 n= δείκτης διάθλασης κερατοειδή, n t = δείκτης διάθλασης δακρυικού φακού Σιλικονούχοι (θεραπευτικοί) φακοί Επιπλοκές ΦΕ buphtalmos κερατόκωνος ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 17 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 18

Εναποθέσεις Τοξικές/Αλλεργικές αντιδράσεις Σε υγρά φακών επαφής Σε πρωτεινικές εναποθέσεις Βλεφαρική Επιπεφυκίτιδα -GPC (Giant Papillary Conjunctivitis) Πρωτεϊνες, λιπίδια, βακτήρια ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 19 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 20 Παρατεταµένη χρήση Ανεπαρκής καθαρισµός Υλικό του φακού Υποξία Κόκκινο µάτι (CLARE) Μολύνσεις Ανεπαρκής καθαρισµός, κακή υγιεινή, παρατεταµένη χρήση Οδηγούν σε βακτηριακή επιπεφυκίτιδα και έλκη κερατοειδή Σχηµατισµός νέων αγγείων που εισέρχονται σρον κερατοειδή (neovascularoisation) Υπεραιµία, επιπεφυκίτιδα ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 21 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 22 Abrasions Μέτρηση διοπτρικής δύναµης 7mm 16.6mm Κακή εφαρµογή φακού Καταστρεµένος φακός ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 23 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 24

Περιοριστικοί παράγοντες Saline φ d3 r1, F1 Spectacle lens support r2, F2 h2 h1 d1 =6.00 mm d2 =4.00 mm d3 =5.00 mm h2-h1=0.55 mm φ d2 φ d1 Contact lens support ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 25 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 26 Συµβολογράµµατα Συµβολογράµµατα (Interferogram) Αρνητικός Θετικός Τορικός -2.75 D +2.25 D +3.00 DS/ -1.25 DC ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 27 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 28 Μέτρηση καµπυλότητας Κερατόµετρο-Μέτρηση καµπυλότητας The Zeiss ophthalmometer Saline Wet-Cell Keratometer Mirror ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 29 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 30

ιοπτρική δύναµη in vivo Videokeratoscopy - ΦΕ EFFECTIVE POWER - 180 Minus single-vision lenses -2.00-2.50-3.00-3.50-4.00-4.50-5.00-5.50-6.00-6.50 p=0.039-7.00-7.00-5.50-4.00-2.50 BVP -180 EFFECTIVE POWER - 180 Plus single-vision lenses 5.00 4.00 3.00 2.00 1.00 p=0.011 0.00 0.00 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00 BVP -180 Naked Cornea Αλλαγή σχήµατος κατά την επαφή µε κερατοειδή ακρυικός «φακός» «Αφυδάτωση» Αλλαγή θερµοκρασίας (κερατοειδής ~ 30º-31) Naked Cornea with +2.50D lens +2.50D ΠΛAΊNHΣ, lens BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 32 Cornea with -6.50 D lens -6.50 D lens Cornea with T2 lens T2 lens Cornea with -4.75 D lens -4.75 D lens Cornea with T5 lens T5 lens Cornea with -3.50 D lens -3.50 D lens ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 33 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 34 ΟΡΘΟΚΕΡΑΤΟΛΟΓΙΑ ΕΙ Η ΦΑΚΩΝ Συµπίεση επιθηλίου «Μετανάστευση» επιθηλιακού ιστού Επιπέδωση στρώµατος Συνδυασµός των παραπάνω Φακοί διπλής αντίστροφης γεωµετρίας : Μεγαλύτερη επικέντρωση, σταθερότητα και επιπέδωση Οι αλλαγές σταθεροποιούνται τη 10η µέρα περίπου Τα αποτελέσµατα είνα καθολικά αντιστρέψιµα µετά το πέρας της εφαρµογής. ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 35 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 36

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΠΑΧΟΣ ΚΕΡΑΤΟΕΙ ΟΥΣ Λέπτυνση κεντρικού κερατοειδούς ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΠΑΧΟΣ ΚΕΡΑΤΟΕΙ ΟΥΣ Αύξηση πάχους µεσοπεριφερικού κερατοειδούς Απώλεια- πολτοποίηση επιθηλιακών κερατοκυττάρων Αφυδάτωση των κυττάρων Μετανάστευση κυττάρων προς την περιφέρεια (Holden et al.2004σε γάτα.) Οίδηµα κερατοειδούς Αύξηση πάχος στρώµατος! Μετανάστευση κυττάρων προερχόµενα από τον κεντρικό κερατοειδή. ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 37 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 38 Lens Effectivity (Ενεργός δύναµη) H διοπτρική δύναµη του διορθωτικού φακού εξαρτάται από την απόσταση τοποθέτησής του α k ιαφορές ΦΕ οφθαλµικών φακών ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 39 F = K / (1+αK) f Κ=διαθλαστικό σφάλµα F=διοπτρική δύναµη φακού Lens Effectivity (Ενεργός δύναµη) Effectivity Κ=διαθλαστικό σφάλµα F=διοπτρική δύναµη φακού α f F = 1 / f F = 1 / (k+a) = (1/k) / (1+a/k) F = K / (1+a K) k f = a + k ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 41 ιοπτρική δύναµη ΦΕ, Κ (D) 10 8 6 4 2 0-2 -4-6 -8-10 -10-8 -6-4 -2 0 2 4 6 8 10 Κ - διοπτρική δύναµη (D) 2.00 1.50 1.00 0.50 ιοπτρική δύναµη φακού (D) K-F = αf 2 /(1-αF) 0.00-12-10-8 -6-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 Μυωπία: µικρότερη δύναµη απαιτείται όταν διορθώνεται µε ΦΕ (από ότι µε φακούς) Υπερµετρωπία: µεγαλύτερη δύναµη απαιτείται όταν διορθώνεται µε ΦΕ. Η διαφορά γίνεται σηµαντική (0.25 D) για > 4.5 D (για 8.0 D η διαφορά ~ 0.75 D) Ο ΦΕ είναι σε όλες τις περιπτώσεις πιο θετικός ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 42

Μέγεθυνση ειδώλου Προσαρµογή Το µέγεθος του αµφιβληστροειδικού ειδώλου διαφέρει µεταξύ εµµετρωπικών και διορθωµένων αµετρωπικών οφθαλµών (απόσταση φακού από οφθαλµό - α) α = 13 mm 1.3% για κάθε διοπτρία Αλλά κερατοειδής έχει απόσταση β = 3.5 mm από κόρη α+β = 16.5 mm, Μ = 1.65% για κάθε διοπτρία Μεγέθυνση 1.15 1.10 1.05 1.00 0.95 0.90 Μεγέθυνση = 1 + α F 0.85-12-10-8 -6-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 1.00 50 cm 20 cm 0.00-12-10-8 -6-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 ιοπτρική δύναµη (D) ιοπτρική δύναµη (D) Μίκρυνση ειδώλου σε µυωπικούς οφθαλµούς Για 8D 10.4% µίκρυνση (αύξηση της MAR) ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 43 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 44 Απαιτούµενη Προσαρµογή 6.00 5.00 4.00 3.00 2.00 5D 2D Π = A (1+2αK) Π=απαιτούµενη προσαρµογή Α=εκτιµόµενη προσαρµογή Για τους διορθωµένους µε γυαλιά µύωπες απαιτείται λιγότερη προσαρµογή από ότι µε ΦΕ (περίπου 0.5D για διαθλαστικό σφάλµα 6D). Ανισοµετροπία Ανισοεικονία Ανισοεικονία: Οπτικοί φακοί Ανισοµετροπία: διαφορά διαθλαστικού σφάλµατος µεταξύ των δύο οφθαλµών Ανισοεικονία: διαφορά στο µέγεθος του αµφιβληστροειδικού ειδώλου, λόγω της ανισοµετροπίας ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 45 ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 46 Ανισοεικονία: Φακοί Επαφής ΠΛAΊNHΣ, BEMMO, ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ 47