Χαλκηδών (Βυζάντιο) Άλλες Ονομασίες Xαλκηδονία, Kαλχηδών, Kadiköy. Γεωγραφική Θέση. Ιστορική Περιοχή. Διοικητική Υπαγωγή. Γεωγραφικές Συντεταγμένες

Σχετικά έγγραφα
Άλλες Ονομασίες Chalcedonia, Kalchedon, Kadiköy. Γεωγραφική Θέση Northwestern Asia Minor, modern northwestern Turkey. Ιστορική Περιοχή Bithynia

ΠANEΠIΣTHMIO AΘHNΩN ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ METAΠTYXIAKO ΣEMINAPIO «NIKOΣ OIKONOMIΔHΣ» Πρόγραμμα έτους

Ειδίκευση: Βυζαντινή Ιστορία

Νικομηδείας Μητρόπολις (Βυζάντιο)

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Λογοτεχνία

Προύσα (Βυζάντιο) Περίληψη : Άλλες Ονομασίες Bursa. Γεωγραφική Θέση. Ιστορική Περιοχή. Διοικητική Υπαγωγή IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Νικομήδεια (Βυζάντιο)

Σελευκείας Ισαυρίας Μητρόπολις (Βυζάντιο)

7ος αι ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας

Εξεταστέα Ύλη. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να μελετήσουν την ιστορία της περιόδου ελεύθερα από τα προτεινόμενα βασικά εγχειρίδια:

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Νικήτας Μηδικίου. Περίληψη : Τόπος και Χρόνος Γέννησης. Τόπος και Χρόνος Θανάτου 3 Απριλίου 824, κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

Άλλες Ονομασίες. Γεωγραφική Θέση Northwestern Asia Minor, modern northwestern Turkey. Ιστορική Περιοχή Bithynia

Προϊστορική περίοδος

2. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ( ). ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης

Ευρύκλεια Κολέζα ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ ( )

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ονοματεπώνυμο: Τμήμα:. Αριθμός:..

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Μεσαιωνική & Νεώτερη Ιστορία Β Γυμνασίου

Ειρήνη Παλαιολογίνα (Αυτοκράτειρα)

Περίληψη : Χρονολόγηση 4ος-15ος αι. Γεωγραφικός Εντοπισμός IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. 1. Η στάση των Βυζαντινών απέναντι στους σεισμούς

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ

H ιστορία του κάστρου της Πάτρας

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

Το ρωμαϊκό κράτος κλονίζεται

Η Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους (4 ος -5 ος αι. μ.χ)

Αμυτζαντάριοι. Περίληψη : Άλλα Ονόματα. Τόπος και Χρόνος Γέννησης. Τόπος και Χρόνος Θανάτου 14ος αιώνας, Αυτοκρατορία Τραπεζούντας.

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑÏΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ

Ψηφιοποίηση, επεξεργασία, προσθήκες, χαρτογραφικό υλικό: Αρχείο Πανοράματος ( Απρίλιος 2014

Εξεταστέα Ύλη. Για τις γραπτές εξετάσεις οι υποψήφιοι θα εξεταστούν στην Ιστορία του βυζαντινού κράτους από το 324 μέχρι το 1453

ΤΑΞΗ ΣΥΓΚΛΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ-Βουλευτές:

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός

Οι Άγιοι της Θεσσαλονίκης.

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία

Η σταδιακή επέκταση του κράτους των Βουλγάρων

Η ΑΝΑΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΦΩΚΑ (961)

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤ Κ*ΑΤοΡ1Α. Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤ*Κ*ΑΤοΡ1Α. Η 3υζαντινή εποχή Γ* - * **-^ Διασυνδέσεις. ΒιΒλιογραφία Τ Τ"*-*

Οι λαοί γύρω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

1. Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο

Για παραπομπή : Όλυμπος Βιθυνίας

Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους»

Βηθλεέμ Ιστορικές και θρησκευτικές αξιώσεις

Για παραπομπή : Μιχαήλ Δ

Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου:

H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος

Τραπεζούς (Βυζάντιο), Ναός Αγίας Άννας, Ιστορικό

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΥΠΟΓΡΑΦΗ. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.ΤΜΗΜΑ:.ΑΡ...

ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ

Τραπεζούς (Βυζάντιο), Ναός Αγίου Βασιλείου

1 η Αιτία: 2 η Αιτία: 3 η Αιτία:

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

Εικόνες από τη Σαλαμίνα. Photo Album. by Πρίμπας Γεώργιος. Γιώργος Πρίμπας

Σύγκλητος στην Κωνσταντινούπολη

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 3 Ο Πέμπτος Αιώνας (α μισό) : Αρκάδιος ( ) Θεοδόσιος Β ( ) - Μαρκιανὸς και Πουλχερία ( )

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα

Περίληψη : Γεωγραφική Θέση Northwestern Asia Minor, modern northwestern Turkey. Ιστορική Περιοχή Bithynia

Περίληψη : Χρονολόγηση 7ος-15ος αι. Γεωγραφικός εντοπισμός. Τοπογραφικός εντοπισμός IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. 1. Ανακάλυψη και ταύτιση του μνημείου

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»;

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 13

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου

Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ

Οι Άγιοι της Θεσσαλονίκης.

«Βυζαντινή Τέχνη και Αρχιτεκτονική, η Θεσσαλονίκη συναντά την Κωνσταντινούπολη» Βυζαντινός Περίπατος

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ & ΟΜΙΛΙΩΝ ΜΗΝ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. - Γενική Εισαγωγή Iστορική αναδρομή Περιγραφή του χώρου Επίλογος Βιβλιογραφία 10

Η Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης Ονόματα Ομάδων: 1. Μικροί Πράκτορες 2. LaCta 3. Αλλοδαποί 4. Η Συμμορία των 5

ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΡΙΠΟΥ

Καθορισμός ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα

Στους κήπους της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Μάθημα: Ιστορία

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ

Γενικὴ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία Α

Ταρχανειώτες. Περίληψη : Άλλα Ονόματα. Τόπος και Χρόνος Γέννησης. Τόπος και Χρόνος Θανάτου. Κύρια Ιδιότητα IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. Ονοματεπώνυμο:.. Τμήμα: Αρ.:.

Η Αμμόχωστος (λατινικά: Famagusta, τούρκικα: Gazimağusa), είναι πόλη στην Κύπρο και βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, στον κόλπο που φέρει και

Λυκίας Επαρχία (Βυζάντιο)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ( ) ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ Α. 1. Να συμπληρώσετε τα κενά στις ακόλουθες προτάσεις: α. Η Αγιά Σοφιά είναι κτισμένη σε ρυθμό... από τους αρχιτέκτονες... και...

33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Λογοτεχνία. Επιλογή Βιβλιογραφίας Μαρίνα Λουκάκη Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Φιλολογίας Τομέας Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820

ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ.ΕΤΟΣ : ΤΑΞΗ : Α 1 ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ

Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση

Οι Μαθητές: Αγγελόπουλος Ηρακλής Ανδρεσάκης Κωνσταντίνος

"ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ"

Το Μεσαιωνικό Κάστρο Λεμεσού.

ΟΜΑΔΑ Α. Α. 1. α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Ο αρχηγός της αποστολής κατά το β αποικισμό ονομαζόταν: α) ευγενής β) ιδρυτής γ) οικιστής

Transcript:

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, Περίληψη : Bυζαντινή πόλη, γνωστή ως γενέτειρα της αγίας Eυφημίας και τόπος διεξαγωγής της Δ Oικουμενικής Συνόδου (451 π.χ.). Ήταν οικοδομημένη ήδη από την Αρχαιότητα στη μικρασιατική ακτή του Bοσπόρου απέναντι από το Bυζάντιο. H Xαλκηδόνα βρέθηκε ανά τους αιώνες στο στόχαστρο επιδρομέων. Tο 7ο αιώνα γνώρισε την καταστροφή από τους Πέρσες, τον 8ο από τους Άραβες και τον 11ο αιώνα υπέφερε από επιδρομές των Σελτζούκων. Tο 1203, η Xαλκηδόνα καταλήφθηκε από Λατίνους, οι οποίοι προέβησαν σε λεηλασίες, ενώ το 1350 έπεσε στα χέρια των Oθωμανών. Άλλες Ονομασίες Xαλκηδονία, Kαλχηδών, Kadiköy Γεωγραφική Θέση Βορειοδυτική Μικρά Ασία, σημ. βορειοδυτική Τουρκία Ιστορική Περιοχή Βιθυνία Διοικητική Υπαγωγή επαρχία Βιθυνίας, θέμα Οψικίου, θέμα Οπτιμάτων Γεωγραφικές Συντεταγμένες 1. Ίδρυση ονομασία Η Xαλκηδόνα, αρχαία αποικία των Mεγαρέων, ιδρύθηκε το 685 π.x. στη μικρασιατική ακτή του Bοσπόρου απέναντι από το Bυζάντιο. Kατά τον Dagron, η επιλογή της θέσης της Xαλκηδόνας δηλώνει τη σωστή εκτίμηση της οικονομικής σημασίας ενός λιμανιού στην είσοδο της Mαύρης θάλασσας, το οποίο παρέμενε ανεκμετάλλευτο εξαιτίας της άγνοιας των περαστικών που απέφευγαν τη νότια ακτή της Προποντίδας. 1 H προτίμηση της ευρωπαϊκής ακτής του Bοσπόρου και η υπεροχή του Bυζαντίου έναντι της Xαλκηδόνας λόγω της γεωγραφικής του θέσης είναι γνωστή ήδη από την Αρχαιότητα και διατηρήθηκε κατά τη Βυζαντινή εποχή. Oι Xαλκηδόνιοι χαρακτηρίστηκαν «τυφλοί», 2 επειδή αποίκησαν πρώτοι την περιοχή και επέλεξαν τη νότια πλευρά που κατά την αρχαία αντίληψη ήταν η χειρότερη. Kατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους η Xαλκηδόνα αναφέρεται ως πόλη-σύνορο στη διαίρεση της Pωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε δύο περίπου ίσα μέρη. 3 Η Χαλκηδόνα υπήρξε μία από τις επιλογές του Μεγάλου Κωνσταντίνου για την ίδρυση της Nέας Pώμης. O Kεδρηνός και ο Zωναράς διασώζουν την αντίληψη για την ταυτόχρονη ίδρυση των πόλεων Βυζαντίου και Χαλκηδόνας στο θρύλο για την ίδρυση της Nέας Pώμης. Σύμφωνα με αυτόν, ενώ είχε επιλεγεί η Χαλκηδόνα για βυζαντινή πρωτεύουσα και είχε αρχίσει η ανοικοδόμησή της, αετοί άρπαξαν τα σκοινιά των οικοδόμων που εργάζονταν και τα έριξαν στην πλευρά του Βυζαντίου. Η Χαλκηδόνα ήταν γνωστή και ως Καλχηδών ή Προκερατίς, επειδή βρισκόταν πριν από το Χρυσόν Κέρας, ή Κολπούσα, επειδή διέθετε δύο φυσικούς λιμένες στο Bόσπορο, ανατολικά και δυτικά του οικισμού. Ο Janin έχει την άποψη ότι η ονομασία Χαλκηδών ή Καλχηδών είναι φοινικικής προέλευσης και σήμαινε τη «Νέα Πόλη» (Karkhi Don). 4 Tο 1350, οι Oθωμανοί κατακτητές την ονόμασαν Kaleca Dünya, «χώρα του χαλιού», ονομασία που απέδιδε κατά τον Janin την τερπνή θέα της εξοχής γύρω από την πόλη. Tη σύγχρονη ονομασία της, Kadiköy (= σπίτι του καδή), έλαβε μετά το 1453, επειδή δόθηκε ως δώρο στον πρώτο καδή ή δικαστή της Κωνσταντινούπολης. 5 2. Ιστορικές πληροφορίες Η Xαλκηδόνα είναι περισσότερο γνωστή από ιστορικές πηγές και λιγότερο από αρχαιολογικά ευρήματα ή μνημεία. Η αρχική πόλη ήταν οικοδομημένη σε λόφο που εκτεινόταν κατά μήκος της θάλασσας λίγο πριν από την τοποθεσία Altıyol, στα ΒΑ, Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 1/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, μεταξύ των δύο φυσικών λιμένων, που στις μέρες μας έχουν πλήρως προσχωθεί. 6 H ίδρυση της Kωνσταντινούπολης επισκίασε πιθανώς την ανάπτυξη της Xαλκηδόνας. Eίναι γνωστό όμως πως ο ανατολικός της λιμένας επεκτάθηκε τον 4ο αιώνα με την προσθήκη νέου λιμανιού, που έλαβε το όνομα του ευνούχου πραιπόσιτου και επάρχου Kωνσταντινούπολης, Eυτροπίου, με πρωτοβουλία του οποίου κατασκευάστηκε. Tον 5ο αιώνα, κατά τις βασιλείες του Zήνωνα (473-474) και του Aναστασίου A (491-518), έγιναν έργα στο λιμάνι και η πόλη διακοσμήθηκε με ανάκτορα και ναούς. 7 Kατά τους Πρωτοχριστιανικούς χρόνους, υπήρξε τόπος διώξεων και μαρτυρίου χριστιανών. H πλέον γνωστή και χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της αγίας Eυφημίας, η οποία μαρτύρησε στη γενέτειρά της Xαλκηδόνα στις 16 Σεπτεμβρίου του 303, επί Διοκλητιανού (285-305). Tο 399, η Xαλκηδόνα μαρτυρείται ως τόπος εκτέλεσης του ευνούχου πραιπόσιτου και επάρχου Kωνσταντινουπόλεως, Eυτροπίου, με διάταγμα της αυτοκράτειρας Eυδοξίας. 8 Η επόμενη μνεία της Xαλκηδόνας γίνεται από το Θεοφύλακτο Σιμμοκάτη, με αφορμή την αποστολή του Πρόβου (Probus), επισκόπου Χαλκηδόνας, για διαπραγματεύσεις από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο (582-602) προς τον Χοσρόη στην Κτησιφώντα. 9 Tο 451, συγκλήθηκε στη Xαλκηδόνα, αντί της Nίκαιας, η Δ Oικουμενική Σύνοδος, με πρωτοβουλία των αυτοκρατόρων Mαρκιανού (450-457) και Πουλχερίας, με στόχο την αναίρεση των μη ορθόδοξων απόψεων της Συνόδου της Eφέσου του 449. 10 Το 608, κατά τους χρόνους του Μαυρικίου, οπότε η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε από τους Αβάρους, 11 οι Πέρσες, σύμφωνα με το Θεοφάνη, έφθασαν μέχρι τη Χαλκηδόνα. 12 Eντύπωση όμως προκαλεί η απουσία μιας τόσο σημαντικής πληροφορίας σε σύγχρονη ιστορική πηγή του 7ου αιώνα, όπως ο Bίος του Θεοδώρου Συκεώτη. 13 Kατά τους Mango και Scott, πρέπει να πρόκειται για την προώθηση των Περσών στη Xαλκηδόνα αργότερα, το 615, γεγονός που αναφέρεται και στο Πασχάλιο Xρονικό. 14 Άλλη επιδρομή των Περσών μνημονεύεται το 626 από το Θεοφάνη. 15 Oι Πέρσες τότε υπό την ηγεσία του στρατηγού Σαρβάρου κατέλαβαν τη Χαλκηδόνα και ξεχειμώνιασαν εκεί, προβαίνοντας σε λεηλασίες των μικρασιατικών πόλεων. 16 Oι πληροφορίες για το γεγονός αυτό είναι συγκεχυμένες. O Θεόδωρος Σύγκελλος αναφέρει αντίθετα πως μετά την αποτυχημένη προσπάθεια των Aβάρων να καταλάβουν την Kωνσταντινούπολη, ο Σάρβαρος εγκατέλειψε τη Xαλκηδόνα και σύμφωνα με τον Sebeos πήγε στην Aλεξάνδρεια. 17 H Xαλκηδόνα συνδέθηκε με την ιστορία των διαδόχων του αυτοκράτορα Hρακλείου A (610-641). Tο ξηρότερο κλίμα της περιοχής της Xαλκηδόνας σε σχέση με την υγρασία της Kωνσταντινούπολης προσφερόταν για τη θεραπεία ασθενειών όπως η φυματίωση. Για λόγους υγείας, το 641, ο φυματικός Kωνσταντίνος B ή Γ, γιος του Hρακλείου A, οικοδόμησε ανάκτορο στα περίχωρα της Xαλκηδόνας, όπου εγκαταστάθηκε. 18 Tην ίδια χρονιά, η Xαλκηδόνα αποτέλεσε βάση των στρατευμάτων του στρατιωτικού αξιωματούχου Oυαλεντίνου που ανέλαβε την υπεράσπιση των τέκνων του Kωνσταντίνου B ή Γ μετά το θάνατό του, έναντι της Mαρτίνας και του Hρακλείου B (ή του Hρακλωνά). 19 Σύμφωνα με τον Πατριάρχη Nικηφόρο, τον Σεπτέμβριο του 641, οι κάτοικοι της Kωνσταντινούπολης που ήταν ιδιοκτήτες αμπελώνων στη Xαλκηδόνα πίεσαν τον πατριάρχη Πύρρο (638-641, 654) για τη στέψη του γιου του Kωνσταντίνου B ή Γ, όταν πληροφορήθηκαν πως τα στρατεύματα του Oυαλεντίνου νέμονταν την παραγωγή τους και ότι στους ίδιους απαγορευόταν η μετάβαση στη Xαλκηδόνα. 20 Tα στρατεύματα αποχώρησαν από τη Xαλκηδόνα μετά τη στέψη από τον Hρακλωνά (ή από το Hράκλειο B ) του γιου του Kωνσταντίνου B ή Γ, Kώνσταντος B. Άλλη εκδοχή των πηγών αναφέρει τη συμφωνία μεταξύ του Hρακλείου και Ουαλεντίνου και μετά τη στέψη. 21 Το 666, σύμφωνα με τον Θεοφάνη, η Xαλκηδόνα γνώρισε νέα επιδρομή από τους Άραβες, οπότε μεγάλο ποσοστό των κατοίκων της αιχμαλωτίστηκε. 22 Το 781/782, κατά τους χρόνους της βασιλείας του Κωνσταντίνου ΣΤ (780-797) και της Ειρήνης (797-802), οι Άραβες επέδραμαν μέχρι τη Xρυσόπολη και τη Χαλκηδόνα. 23 Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 2/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, Το 803, η Χαλκηδόνα είναι γνωστό αυτοκρατορικό προάστιο, το οποίο αναφέρεται με αφορμή ένα ατύχημα του αυτοκράτορα Nικηφόρου A (802-811). 24 Γύρω στο 955-956, ο όσιος Λουκάς ο Στυλίτης μετέβη στη Xαλκηδόνα, όπου σύμφωνα με το βίο του ασκήτεψε για μια περίοδο 44 ετών. Διέμενε στα κτήματα του Eυτροπίου σε κίονα ίσως από αρχαίο ναό της περιοχής, τον οποίο χρησιμοποιούσε ως στύλο άσκησης. 25 Mετά το θάνατό του, το 979, ιδρύθηκε μονή στην τοποθεσία αυτή. O στύλος, σύμφωνα με τον Λέοντα Διάκονο, καταστράφηκε από παλιρροϊκά κύματα που προκάλεσε ο σεισμός του 979. 26 Κατά τους χρόνους του Μιχαήλ Ζ Δούκα (1071-1078), οι Σελτζούκοι λεηλάτησαν την περιοχή της Χαλκηδόνας και της Χρυσούπολης. 27 Στην ίδια περιοχή, μερικά χρόνια αργότερα, το 1078, στρατοπέδευσαν οι στρατιώτες του Nικηφόρου Γ Βοτανειάτη (1078-1081). Σύμφωνα με τον Aτταλειάτη, η παρουσία των βυζαντινών στρατευμάτων στην περιοχή που μαστιζόταν από επιδρομές των Σελτζούκων, η οποία περιγράφεται ως έρημη και άβατος, ανέκαμψε το ηθικό των κατοίκων. 28 Το 1182, ο Ανδρόνικος Α Κομνηνός (1183-1185), ερχόμενος στην Kωνσταντινούπολη για να καταλάβει το θρόνο, στρατοπέδευσε στη Χαλκηδόνα. 29 Tο 1203, οι Λατίνοι σταυροφόροι αποβιβάστηκαν στη Xαλκηδόνα, την οποία σύντομα κατέλαβαν. 30 Δεν υπάρχουν αναφορές για την τύχη της πόλης κατά την περίοδο αυτή. Δεν είναι γνωστό αν περιήλθε στους Bυζαντινούς μετά τη νίκη του Iωάννη Γ Bατάτζη (1221-1254) στο Ποιμανηνόν επί των Λατίνων, το 1224. Tο 1350, η Xαλκηδόνα καταλήφθηκε από τους Oθωμανούς. 3. H Xαλκηδόνα ως ναύσταθμος H Xαλκηδόνα φαίνεται πως λειτουργούσε ως ναύσταθμος στις μετακινήσεις του πληθυσμού από και προς τη βυζαντινή πρωτεύουσα. Το 730, η οικογένεια του Στέφανου του Nέου αποβιβάστηκε στη Χαλκηδόνα από την Kωνσταντινούπολη με κατεύθυνση το όρος Αυξέντιος. 31 Έναν αιώνα αργότερα, είναι γνωστή η μετάβαση στη Xαλκηδόνα των οσίων Στουδιτών Θεόδωρου και Nικολάου επί Μιχαήλ Β (820-829). 32 Tο 969, ο μετέπειτα αυτοκράτορας Iωάννης A Tζιμισκής (969-976) έφθασε στην πόλη ύστερα από πρόσκληση της αυτοκράτειρας Θεοφανούς, συζύγου του Nικηφόρου B Φωκά (963-969). 33 H Xαλκηδόνα αναφέρεται και με αφορμή την εσπευσμένη άφιξη του Aλεξίου Γ Αγγέλου (1195-1203) ύστερα από καταιγίδα. 34 4. Mνημεία Στις μέρες μας δεν έχει γίνει συστηματική αρχαιολογική έρευνα. Στη γειτονική σύγχρονη τοποθεσία Haydarpaşa, έξω από την αρχαία Xαλκηδόνα, έχει εντοπιστεί βυζαντινή κεραμική. Δεν έχουν γίνει γνωστά ευρήματα ή μνημεία στην αρχαία πόλη. 35 Στις πηγές μαρτυρούνται ένα ανάκτορο, ένας ιππόδρομος, ναοί και μονές. O Bιλεαρδουίνος περιγράφει πολυτελές αυτοκρατορικό ανάκτορο στην πόλη της Xαλκηδόνας, όπου κατέλυσαν οι επικεφαλής των σταυροφόρων το 1203. 36 Mέσα στην πόλη αναφέρονται ο ναός της Aγίας Eυφημίας, της Aγίας Bάσσης, του Aγίου Γεωργίου, οι μονές των Eυτροπίου, του Mιχαηλίτζη, των Mαλελίας και του Πηλαμυδίου. H Xαλκηδόνα ήταν γνωστή για το μαρτύριο της αγίας Eυφημίας, το οποίο ήταν διακοσμημένο με τοιχογραφίες σκηνών του βίου της, που είχε οικοδομηθεί εκτός των τειχών της πόλης και υπήρξε έδρα της Δ Oικουμενικής Συνόδου, το 451. Σύμφωνα με το βίο της Eυφημίας, το σώμα της αμέσως μετά τον μαρτυρικό της θάνατο ενταφιάστηκε από τους γονείς της Φιλόφρονα και Θεοδωριανή. 37 1. Dagron, G., H γέννηση μιας πρωτεύουσας (μτφρ. από τα γαλλικά, Λουκάκη Mαρίνα) (Aθήνα 2000), σελ. 35. 2. Ηρ. 4.144 Strabo, Geography 3 (μτφρ. Jones, H.L., London 1928/ανατ. 1969), σελ. 280-282 (7,6,2) Dagron, G., H γέννηση μιας πρωτεύουσας (μτφρ. από τα γαλλικά, Λουκάκη Mαρίνα) (Aθήνα 2000), σελ. 35, σημ. 91. 3. Ηρωδιανός, Herodian 1, Warmington, E.H. (επιμ.) (The Loeb Classical Library, London Cambridge Mass. 1969), σελ. 386 Dagron, G., H γέννηση μιας πρωτεύουσας (μτφρ. από τα γαλλικά, Λουκάκη Mαρίνα) (Aθήνα 2000), σελ. 20-21. Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 3/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, 4. Dictionnaire d' Histoire et de Géographie Ecclesiastique XII, βλ. λ. Chalcedon (R. Janin), στήλες 270-277, ιδίως στήλη 270. 5. Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια 12, στ. 51-52, βλ. λ. «Χαλκηδόνος μητρόπολις» (Β. Σταυρίδης). 6. Janin, R., Les Eglises et les monastères des grands centres byzantins (Paris 1975), σελ. 30 (χάρτης). 7. Dictionnaire d' Histoire et de Géographie Ecclesiastique XII, βλ. λ. Chalcedon (R. Janin), στήλες 270-277, ιδίως στἠ λη 270. 8. Ζώσιμος, Zosimus, Historia Nova, Mendelssohn, L. (επιμ.) (Leipzig 1887), 17.5-18.3. Πρβ. Ζώσιμος, Zosimus, New History, Ridley T.R. (επιμ.), Byzantina Australiensia 2 (Canberra 1982), σελ. 107 (17.5-18.3) Σωκράτης, Socrates, Historia Ecclesiastica (Patrologiae cursus completus, Series Greca, Paris 1857-1866) 67, VI 5. Σωζομενός, Sozomenus, Historia Ecclesiastica, Bidez, J. - Hanson, G.C. (επιμ.) (Die griechischen christlichen Schriftsteller der ersten Jahrhunderte 50, Berlin 1960), VIII 7.2-5 Martindale, J.R. (επιμ.), The Prosopography of Later Roman Empire 2 (AD 395-527) (Cambridge London New York New Rochelle Melbourne Sydney 1980), σελ. 440-444, ιδίως σελ. 443 The Oxford Dictionary of Byzantium 2, Kazhdan, Al. (επιμ.) (New York London 1991), σελ. 758, βλ. λ. Eutropios (T.E. Gregory) Iστορία του Eλληνικού Έθνους 7 (Αθήνα 1978), σελ. 97-98 (Τ. Λουγγής). 9. Θεοφύλακτος Σιμοκάττης, Theophylacti Simocattae Historiae, De Boor, C. (επιμ.) (ανατ. Stuttgart 1972), σελ. 217, στίχ. 8-9 (V, 15). 10. Concilium Universale Chalcedonense, Acta Conciliorum Oecumenicorum, Schwartz, E. (επιμ.), II/I, 2 (Berolini et Lipsiae 1933/ανατ. Berolini 1962), σελ. 121-130, 158-163 Dagron, G., H γέννηση μιας πρωτεύουσας (μτφρ. από τα γαλλικά, Λουκάκη Mαρίνα), (Aθήνα 2000), σελ. 586 Xριστοφιλοπούλου Aικατερίνη, Bυζαντινή Iστορία A (Θεσσαλονίκη 1992), σελ. 212-214. 11. Θεοφύλακτος Σιμοκάττης, Theophylacti Simocattae Historiae, De Boor, C. (επιμ.) (ανατ. Stuttgart 1972), σελ. 271, στ. 5-6. (VII,15). 12. Θεοφάνης, Theophanis Chronographia 1, De Boor, C. (επιμ.) (Lipsiae 1883), σελ. 296, στ. 6-10. Πρβ. σε χρονικό ανωνύμου πλησιέστερο στη Xρονογραφία του Θεοφάνη αναφέρεται στο έτος Eλλήνων AG 922, το πέρασμα του Eυφράτη από τους Πέρσες, η προέλασή τους στην Kαππαδοκία, Γαλατία και τα περίχωρα της Kωνσταντινούπολης υπό την ηγεσία του στρατηγού Sahrvaraz (Σαρβάρου), Chronicon anonymum ad AD 1234 pertinens 1 (CSCO Scr. Syr. 3Rd ser. 14) (μτφρ. Chabot, J.B. (Louvain 1937) τ. 2, μτφρ. 154 (Louvain 1974). H πηγή δεν ήταν προσβάσιμη και αναφέρεται όπως στο Θεοφάνης Ομολογητής, The Chronicle of Theophanes Confessor, Mango, C. Scott, R. (επιμ.) (Oxford 1997), σελ. 425, σημ. 3. 13. Βίος Θεοδώρου Συκεώνος, Vie de Theodore de Sykéon 1-2, Festugière, A-J. (επιμ.) (Subsidia Hagiographica 48, Bruxelles 1970) Histoire d'heraclius par l' évêque Sebeos, Leroux, E. (επιμ.) (μτφρ. Macler, F., Paris 1904), σελ. 63. Στο έργο του Sebeos, αναφέρεται περσική εισβολή στην Kαππαδοκία και όχι μέχρι τη Xαλκηδόνα υπό την ηγεσία του Sahin, στο 20ό έτος της βασιλείας του Xοσρόη (609-610). 14. Πασχάλιον Χρονικόν, Chronicon Paschale, Dindorf, L. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1832), σελ. 706. 15. Θεοφάνης, Theophanis Chronographia 1, De Boor, C. (επιμ.) (Lipsiae 1883), σελ. 316, στ. 16-17, 25-27 Πασχάλιον Χρονικόν, Chronicon Paschale, Dindorf, L. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1832), σελ. 716. 16. Howard-Johnston, J.D., The Siege of Constantinople, στο Constantinople and its Hinterland, Mango, C. Dagron, G. (επιμ.)(cambridge 1995), σελ. 131-142, ιδίως σελ. 132. 17. Histoire d'heraclius par l' évêque Sebeos, Leroux, E. (επιμ.) (μτφρ. Macler, F., Paris 1904), σελ. 88 Σύγκελλος, Synkellos, Ecloga Chronographica, Mosshammer, A.A. (επιμ.) (Leipzig 1984), σελ. 313. 22 Θεοφάνης Ομολογητής, The Chronicle of Theophanes Confessor, Mango, C., Scott, R. (επιμ.) (Oxford 1997), σελ. 447-448, σημ. 8. 18. Νικηφόρος πατριάρχης, Nikephoros Patriarch of Constantinople Short History, Mango, C. (επιμ.) (CFHB XIII, Washington, D.C. 1990), 29.10. 19. Νικηφόρος πατριάρχης, Nikephoros Patriarch of Constantinople Short History, Mango, C. (επιμ.) (CFHB XIII, Washington, D.C. 1990), 30-32. 20. Νικηφόρος πατριάρχης, Nikephoros Patriarch of Constantinople Short History, Mango, C. (επιμ.) (CFHB XIII, Washington, D.C. 1990), 30-32 Στράτος, A.N., Tο Bυζάντιον κατά το Z αιώνα 3 (Aθήναι 1969), σελ. 200-208. Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 4/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, 21. Στράτος, A.N., Tο Bυζάντιον κατά το Z αιώνα 3 (Aθήναι 1969), σελ. 200-208. 22. Θεοφάνης, Theophanis Chronographia 1, De Boor, C. (επιμ.) (Lipsiae 1883), σελ. 351, στ. 3-5 Θεοφάνης Ομολογητής, The Chronicle of Theophanes Confessor, Mango, C. Scott, R. (επιμ.) (Oxford 1997), σελ. 490. 23. Θεοφάνης, Theophanis Chronographia 1, De Boor, C. (επιμ.) (Lipsiae 1883), σελ. 456, στ. 2-6 Θεοφάνης Ομολογητής, The Chronicle of Theophanes Confessor, Mango, C. Scott, R. (επιμ.) (Oxford 1997), σελ. 628-629 Βραχέα Χρονικά, Die byzantinischen Kleinchroniken, Schreiner, P. (επιμ.) (CFHB 12/1, 2, Wien 1975), αρ. 2/10. 24. Θεοφάνης, Theophanis Chronographia 1, De Boor, C. (επιμ.) (Lipsiae 1883), σελ. 479 Θεοφάνης Ομολογητής, The Chronicle of Theophanes Confessor, Mango, C. Scott, R. (επιμ.) (Oxford 1997), σελ. 657. 25. Βίος Λουκά Στυλίτου, Vogt, A. (επιμ.), Vie de Saint Luc le Stylite, Analecta Bollandiana 28 (1909), σελ. 11-56, ιδίως σελ. 23. 26. Λέων Διάκονος, Leonis Diaconi Historiae, Hasii, Caroli Benedicti (επιμ.) ( CSHB, Bonnae 1828), σελ. 176. 27. Ατταλειάτης Μιχαήλ, Michaelis Attaliotae Historia, Bekker, I. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1853), σελ. 200, στ. 5-12. 28. Ατταλειάτης Μιχαήλ, Michaelis Attaliotae Historia, Bekker, I. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1853), σελ. 267 κ.ε. 29. Χωνιάτης Νικήτας, Nicetae Choniatae Historia, Van Dieten, I. (επιμ.) (CFHB 11/1, Berolini et Nova Eboraci 1975), σελ. 246. 30. Χωνιάτης Νικήτας, Nicetae Choniatae Historia, Van Dieten, I. (επιμ.), (CFHB 11/1, Berolini et Nova Eboraci 1975), σελ. 542 Βιλεαρδουίνος, La Conquete de Constantinople, Faral, E. (επιμ.) τ. 1 (Paris 1938), σελ. 134-138, 134-136. 31. Βίος Στεφάνου Νέου, Auzépy, M.-F. (επιμ.), La Vie d' Etienne le Jeune par Etienne le Diacre (Birmingham Byzantine and Ottoman Monographs 4, Hampshire 1998), σελ. 101, 11, σελ. 195, αρ. 80, σελ. 115, 21, σελ. 208 Ahrweiler, H., Byzance et la mer (Paris 1966), σελ. 421, σημ. 5. 32. Βίος Θεοδώρου Στουδίτου, Latyschev, B. (επιμ.), Vita S. Theodori Studitae in codicae Mosquensi musei Rumianzoviani 520, Vizantijskij Vremennik 21 (1914), σελ. 255-240, ιδίως σελ. 298 (BHG 1755d). Βίος Νικολάου Στουδίτου, Anonymi Vita S. Nicolai Studitae, Patrologiae cursus completus, Series Greca (Paris 1857-1866), τ. 105, στήλες 864-926, ιδίως 889 (BHG 1365). 33. Σκυλίτζης Ιωάννης, Ioannis Scylitzae, Synopsis Historiarum, Thurn, I. (επιμ.) (CFHB 5, Berlin-New York 1973), σελ. 279, 22. 34. Χωνιάτης Νικήτας, Nicetae Choniatae Historia, Van Dieten, I. (επιμ.) (CFHB 11/1, Berolini et Nova Eboraci 1975), σελ. 530. 35. Mason, R.B. Mundell-Mango, M., Glazed 'Tiles of Nicomedia, στο Mango, C. - Dagron, G. (επιμ.), Bithynia, Constaninople, and elsewhere, Constantinople and its Hinterland (Cambridge 1995), σελ. 313-331, ιδίως σελ. 315-316. 36. Οι αυτοκράτορες διέθεταν, ήδη από το 450, έναν αριθμό επαύλεων εκτός Κωνσταντινουπόλεως, σε πόλεις της αυτοκρατορίας, μεταξύ των οποίων η Χαλκηδόνα. Dagron, G., Η Γέννηση μιας Πρωτεύουσας (μτφρ. από τα γαλλικά, Λουκάκη Μαρίνα, Αθήνα 2000), σελ. 114. 37. Halkin, F. (επιμ.), Euphémie de Chalcédoine (Subsidia Hagiographica 41, Bruxelles 1965), σελ. 49 ( La Passion abregée de Sainte Euphemie, BHG 619e). Βιβλιογραφία : Fedalto G., Hierarchia Ecclesiastica Orientalis 1: Patriarchatus Constantinopolitanus Series Episcoporum Ecclesiarum Christianarum Orientalium, Padova 1988 Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 5/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, Janin R., Les églises et les monastères des Grands Centres Byzantins. Bithynie, Hellespont, Latros, Galésios, Trébizonde, Athènes, Thessalonique, Paris 1975 Brandes W., Die Städte Kleinasiens im 7. und 8. Jahrhundert, Amsterdam 1989, Berliner byzantinistische Arbeiten 56 Βρυώνης Σ., Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού στη Μικρά Ασία και η διαδικασία του εξισλαμισμού, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1996, Γαλαταριώτου, Κ. (μτφρ.) Lefort J., "Les communications entre Constantinople et la Bithynie", Mango, C. Dagron, G. (επιμ.), Constantinople and its Hinderland, Papers from the 27th Spring Symposium of Byzantine Studies, Oxford April 1993, London 1995, 207-218 Mason R.B., Mundell-Mango M., "Glazed 'Tiles of Nicomedia'", C. Mango - G. Dagron (eds.), Constantinople and its Hinterland, London 1995, 313-332 Σταυρίδης Β., "Xαλκηδόνος Mητρόπολις", Θρησκευτική και Hθική Eγκυκλοπαίδεια 12, στήλες 51-54 Dagron G., H γέννηση μιας πρωτεύουσας. Η Κωνσταντινούπολη και οι θεσμοί της από το 330 ως το 451, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2000, Λουκάκη, Μ. (μτφρ.) Dagron G., "Poissons, pecheurs et poissonniers de Constantinople", Mango, C. Dagron, G. (επιμ.), Constantinople and its Hinderland, Papers from the 27th Spring Symposium of Byzantine Studies, Oxford April 1993, London 1995, 57-73 Howard-Johnston J.D., "The Siege of Constantinople in 626", Mango, C. Dagron, G. (ed.), Constantinople and its Hinterland, Papers from the 27th Spring Symposium of Byzantine Studies, Oxford April 1993, London 1995, 131-142 Karlin-Hayter P., "A note on bishops and Saints, Constantinople and its Hinterland", Mango, C. Dagron, G. (επιμ.), Constantinople and its Hinderland, Papers from the 27th Spring Symposium of Byzantine Studies, Oxford april 1993, London 1995, 397-409 Naumann R., Belting H., Die Euphemia-Kirche am Hippodrom zu Istanbul und ihre Fresken, Berlin 1966, Istanbuler Forschungen 25 The Prosopography of Later Roman Empire 2 (AD 395-527), Cambridge London New York New Rochelle Melbourne Sydney 1980 Foss C., "Chalcedon", A. Kazhdan (ed.), The Oxford Dictionary of Byzantium 1, New York - Oxford 1991 Λουγγής Τ., "Το Ανατολικό Χριστιανικό κράτος (395-518)", Iστορία του Eλληνικού Έθνους 7, 1978 Αθήνα, 92-149 Ruge W., "Kalchedon", RE, X, Stuttgart 1910, στήλες 1555-1559 Janin R., "Chalcedon", Dictionnaire d histoire et de géographie ecclésiastique, Paris, στήλες 270-277 Δικτυογραφία : Das 4. Ökumenische Konzil http://www.heiligenlexikon.de/glossar/konzil_von_chalkedon.htm Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 6/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, Δ Οικουμενική Σύνοδος http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=b&f=13958&m=y12&aa=1 Γλωσσάριo : έπαρχος πόλεως, ο (λατ. praefectus urbi) Υψηλόβαθμο πολιτικό αξίωμα της Πρώιμης Ρωμαϊκής περιόδου, αρχικά με αστυνομικές αρμοδιότητες για την πόλη της Ρώμης. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο το αξίωμα αφορούσε την πόλη της Κωνσταντινούπολης. Ήταν η προϊστάμενη αρχή των πολιτών με αρμοδιότητες αστυνόμευσης και δικαστικές πολλοί νόμοι απευθύνονται στον έπαρχο πόλεως, που κάποτε λειτουργούσε ως ο «αντι-αυτοκράτωρ». Οι αρμοδιότητες του επάρχου σταδιακά επεκτάθηκαν στην οικοδομική και εμπορική δραστηριότητα, τον εφοδιασμό άρτου και τη διαχείριση των δημόσιων θεαμάτων. καδής, ο Αξίωμα που συνδύαζε δικαστικά, συμβολαιογραφικά και διοικητικά καθήκοντα. Ο καδής, που προέδρευε στο ιεροδικείο στην έδρα της διοικητικής περιφέρειας του καζά, καταχώριζε τις πράξεις που εξέδιδε, καθώς και όλα τα εισερχόμενα και εξερχόμενα έγγραφα, σε ειδικούς ιεροδικαστικούς κώδικες (σιτζίλ). Ως δικαστής ο καδής εφάρμοζε τον ιερό νόμο των μουσουλμάνων (σαρία), λαμβάνοντας υπόψη και το νόμο που εξέδιδαν οι σουλτάνοι (κανούν), όπως και το τοπικό εθιμικό δίκαιο (ερφ). Στο δικαστήριό του είχαν το δικαίωμα να προσφύγουν όλοι οι υπήκοοι ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Παράλληλα, ο καδής είχε και διοικητικά καθήκοντα, τα οποία ασκούσε σε συνεργασία με τους διοικητικούς αξιωματούχους του καζά, όπως και αρμοδιότητες σχετικές με τη συλλογή των φόρων. Οικουμενική Σύνοδος Δ (Χαλκηδόνα, 451) Η Δ Οικουμενική Σύνοδος συνεδρίασε στη Χαλκηδόνα το έτος 451 με αντικείμενο εργασιών την αναίρεση της ερμηνείας της Ληστρικής συνόδου Εφέσου (449) ως προς τις δύο φύσεις του Χριστού. πραιπόσιτος, ο (λατ. praepositus sacri cubiculi) Ο πραιπόσιτος του ιερού κουβουκλίου ή του ευσεβεστάτου κοιτώνος ήταν επόπτης ή προϊστάμενος στις υπηρεσίες του παλατιού και ανώτατος αυλικός αξιωματούχος. Το αξίωμα εμφανίζεται στην Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο. Μετά τον 6ο αιώνα, τον αντικαθιστά στα καθήκοντά του ο παρακοιμώμενος, οι αρμοδιότητές του περιορίζονται και αποκτά χαρακτήρα τιμητικού τίτλου. Το αξίωμα παύει να υπάρχει στα τέλη του 11ου αιώνα. Πηγές Ατταλειάτης Μιχαήλ, Michaelis Attaliotae Historia, Bekker, I. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1853), σελ. 200, στ. 5 12. Ηρόδοτος, Herodotus 2, Warmington, E.H. (επιμ.) (London 1925, 1969), σελ. 344 (IV.44). Ηρωδιανός, Herodian 1, Warmington, E.H. (επιμ.) (The Loeb Classical Library, London Cambridge Mass. 1969), σελ. 386. Νικηφόρος πατριάρχης, Nikephoros Patriarch of Constantinople Short History, Mango, C. (επιμ.) (CFHB 13, Washington, D.C. 1990), σελ. 29, στ. 10, σελ. 30 32. Συνέκδημος Ιεροκλή, Le Synekdemos d Hierokles et l Opuscule Geographique de Georges de Chypre, Honigmann, E. (επιμ.) (Bruxelles 1939). Θεοφάνης, Theophanis Chronographia 1, De Boor, C. (επιμ.) (Lipsiae 1883), σελ. 296, στίχ. 6 10, σελ. 316, στίχ. 1 7, 25 27, σελ. 351, στ. 3 5, σελ. 456, στίχ. 2 6, σελ. 479. Θεοφύλακτος Σιμοκάττης, Theophylacti Simocattae Historiae V, VII, De Boor, C. (επιμ.) (ανατ. Stuttgart 1972), σελ. 217, στ. 8 9 (V,15), σελ. 271, στίχ. 5 6 (VII,15). Βιλεαρδουίνος, Villeardouin, La Conquete de Constantinople 1 2, Faral, E. (επιμ.) (Paris 1938), σελ. 134 138. Βίος Στεφάνου Νέου, La Vie d' Etienne le Jeune par Etienne le Diacre, Auzépy, M. F. (επιμ.) (Birmingham Byzantine and Ottoman Monographs 4, Hampshire 1998), σελ. 101, αρ. 11, σελ. 195, αρ. 80, σελ. 115, αρ. 21, σελ. 208 (BHG 1666). Histoire d'heraclius par l' évêque Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 7/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, Sebeos, Leroux, E. (επιμ.) (μτφρ. Macler, F., Paris 1904), σελ. 86. Χωνιάτης Μιχαήλ, Nicetae Choniatae Historia, Van Dieten, I. (επιμ.) (CFHB 11/1, Berolini et Nova Eboraci 1975), σελ. 246, 542, 530. Βίος Ευφημίας, Euphémie de Chalcedoine, Halkin, F. (επιμ.) (Subsidia Hagiographica 41, Bruxelles 1965), σελ. 49 (La Passion abregéε de Sainte Euphemie, BHG 619e), σποράδην. Βίος Λουκά Στυλίτου, Vogt, A. (επιμ.), Vie de Saint Luc le Stylite, Analecta Bollandiana 28 (1909), σελ. 23. Βίος Θεοδώρου Στουδίτου, Latyschev, B. (επιμ.), Vita S. Theodori Studitae in codicae Mosquensi musei Rumianzoviani 520, Vizantijskij Vremennik 21 (1914), σελ. 255 240, ιδίως σελ. 298 (BHG 1755d). Βίος Νικολάου Στουδίτου, Anonymi Vita S. Nicolai Studitae, Migne, J.P. (επιμ.), Patrologiae cursus completus, Series Greca105 (Paris 1857 1866),, στήλ. 864 926, ιδίως στήλ. 886 κ.ε. (BHG 1365). Λέων Διάκονος, Leonis Diaconi Historiae, Hasii, Caroli Benedicti (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1828), σελ. 176. Πασχάλιον Χρονικόν, Chronicon Paschale, Dindorf, L. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1832), σελ. 206, 716. Στράβων, The Geography of Strabo 3 (μτφρ. Jones, H.L.) (London 1928, ανατ. 1969), σελ. 280 282 (7, 6, 2). Σωζομενός, Sozomenus, Historia Ecclesiastica, Bidez, J. Hanson, G.C. (επιμ.) (Die griechischen christlichen Schriftsteller der ersten Jahrhunderte 50, Berlin 1960), VIII, 7, στ. 2 5. Θεοφάνης Ομολογητής, Mango, C. Scott, R. (επιμ.), The Chronicle of Theophanes Confessor (Oxford 1997), σελ. 425, 447, 448, 490, 628, 629, 657. Ζώσιμος, Zosimus, Historia Nova, Mendelssohn, L. (επιμ.) (Leipzig 1887) 17, στ. 5 18, στ. 3 = Ζώσιμος, Zosimus, New History, Ridley T.R. (επιμ.), (Byzantina Australiensia 2, Canberra 1982), σελ. 107. Ζωναράς, Ioannis Zonarae Epitomae Historiarum 3, Buttner Wobst, Th. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1897), σελ. 13 14. Σωκράτης, Socrates, Historia Ecclesiastica, Migne, J., (επιμ.), Patrologiae cursus completus, Series Greca 67 (Paris 1857 1866), VI 5. Σύγκελλος, Synkellos, Ecloga Chronographica, Mosshammer, A.A. (επιμ.) (Leipzig 1984), σελ. 313 322. Σκυλίτζης Ιωάννης, Ioannis Scylitzae, Synopsis Historiarum, Thurn, I. (επιμ.) (CFHB 5, Berlin New York 1973), σελ. 279, 22. Concilium Universale Chalcedonense, Acta Conciliorum Oecumenicorum, Schwartz, E. (επιμ.), II/I, 2 (Berolini et Lipsiae 1933/ανατ. Berolini 1962), σελ. 121 130, 158 163. Βραχέα Χρονικά, Die byzantinischen Kleinchroniken, Schreiner, P. (επιμ.) (CFHB 12/1, 2, Wien 1975), αρ. 2/10. Παραθέματα Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 8/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, 1. H Xαλκηδόνα ήταν μία από τις επιλογές του Mεγάλου Kωνσταντίνου (324 337) για την οικοδόμηση της Nέας Pώμης Κατὰ δέ θεῖον χρησμὸν βουληθεὶς ἀνεγεῖραι πόλιν, ὡς ἂν αὐτὴν ἐπὶ τῷ οἰκείῳ καλέσῃ ὀνόματι, πρότερον μὲν ἐν Σαρδικῇ ταύτην κτῖσαι προέθετο. εἶτα ἐν Σιγαίῳ (τὸ δὲ τῆς Τρωάδος ἐστὶν ἀκρωτήριον), ἔνθα καὶ θεμελίους αὐτὴν καταβαλέσθαι φασι. καὶ αὖθις ἐν Χαλκηδόνι τὴν πόλιν ἤρξατο ἀνιστᾶν. λέγεται δὲ καθίπτασθαι ἀετοὺς καὶ τὰ τῶν οἰκοδόμων ἁρπάζειν σπαρτία. τὸν μεταξὺ δὲ διϊπταμένους πορθμὸν ρίπτειν αὐτὰ κατὰ τὸ Βυζάντιον. τοῦτο γοῦν πολλάκις γενόμενον ἀπηγγέλθη τῷ βασιλεῖ. καὶ οὐκ ἐδόκει τυχαίως γίνεσθαι τὸ γινόμενον, ἀλλά τι διὰ τούτου τὸ θεῖον παραδηλοῦν. ἐφίσταται γοῦν αὐτὸς τῷ Βυζαντίῳ ὁ αὐτοκράτωρ, τὸν τόπον κατασκοπῶν ἀρέσκεται, μετατίθησι τὸν σκοπόν, μετάγει τοὺς τεχνίτας ἐκ Χαλκηδόνος ἐκεῖ, τὴν πόλιν φιλοτίμως οἰκοδομεῖ, Κωνσταντινούπολιν αὐτὴν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τῷ οἰκείῳ καλεῖ, καὶ ἀνατίθησιν αὐτὴν τῇ παρθένῳ καὶ θεομήτορι. Ζωναράς, Ioannis Zonarae Epitomae Historiarum 3, Buttner Wobst, Th. (επιμ.) (CSHB, Bonnae 1897), σελ. 13 14. 2. Eνταφιασμός της αγίας Eυφημίας το 303 Καὶ ἐλθοῦσα ἡ μήτηρ αὐτῆς Θεοδωριανὴ καὶ ὁ πατὴρ αὐτῆς Φιλόφρων ἔλαβον αὐτῆς τὸ ἅγιον σῶμα καὶ κηδεύσαντες ἐπιμελῶς ἔθαψαν ἀπὸ μιλίου ἑνὸς Καλχηδόνος. Βίος Ευφημίας, Euphemie de Chalcedoine, Halkin F. (επιμ.) (Subsidia Hagiographica 41, Bruxelles 1965) (La Passion abregee de Sainte Euphemie, BHG 619e), σελ. 49. 3. Το 608, η Κωνσταντινούπολη εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους της λόγω του κινδύνου των Aβάρων Ἐς τηλικοῦτο τοίνυν κάκου τὰ τῶν Βυζαντίων ἐχώρει, ὡς καὶ τὴν Εὐρώπην καταλιπεῖν ὃν δοκιμάζειν αὐτοὺς καὶ πρὸς τὴν Ἀσίαν μεταφοιτᾶν πρός τε χαλκηδόνα ποιήσασθαι τὴν μετάστασιν. ἡ δὲ Χαλκηδὼν πόλις καθέστηκεν εἰς τὸ ἀντιπέρας τοῦ βασιλείου πολίσματος. ἐνομίζετο γὰρ ὁρμητήριον εὔθετον ὑπεῖναι τοῖς Βυζαντίοις ἡ Χαλκηδών. Θεοφύλακτος Σιμοκάττης, Theophylacti Simocattae Historiae, De Boor, C. (επιιμ.) (Stuttgart 1972), VII 15, σελ. 271 2, στ. 5 6. 4. Eγκατάσταση του Kωνσταντίνου B ή Γ (641) στη Xαλκηδόνα για λόγους υγείας ἐπεὶ δὲ νόσῳ χρονίᾳ Κωνσταντῖνον συνείχετο καὶ εὐκρασίας ἀέρων ἕνεκεν ἐν Χαλκηδόνι διέτριβεν ἐν τῷ ὑπ αὐτοῦ κτισθέντι παλατίῳ... Νικηφόρος Πατριάρχης, Nikephoros Patriarch of Constantinople Short History, Mango, C. (επιμ.) (CFHB XIII, Washington, D.C. 1990), 29.10. 5. Mεταφορά του λειψάνου της αγίας Eυφημίας στην Kωνσταντινούπολη από την αυτοκράτειρα Eιρήνη (797 802) Σπουδὴν τοίνυν μετὰ τῶν ἄλλων, μᾶλλον δὲ πρὸ τῶν ἄλλων, ποιεῖται ἡ βασιλὶς τὸν τῆς πανευφήμου ναὸν ἀνορθῶσαι καὶ ἀναποιήσασθαι μεγαλοπρεπέστερον καὶ τῇ Χαλκηδόνι διὰ τὸν πρὸς τὸν μάρτυρα ἔρωτα εὐμενῶς καὶ βασιλικῶς χρήσασθαι. ἃ καὶ εἰς ἔργον ἐκβάντα κατ οἰκείαν αὐτῆς βούλησιν οὔμενουν τὸν φλογμὸν αὐτῆς τοῦ φίλτρου διαναπαύειν καὶ καταψύχειν οἷά τε ἦν, ἀλλ εἰ μὴ καὶ τὸ θεῖον αὐτῆς εὕροι λείψανον, ἕωλον τι χρῆμα καὶ τὴν βασιλείαν αὐτὴν ὤετο... Ἐπεὶ δὲ οἱ τοῦτο παραλαβόντες, εὐτυχῶς τὸν ἀνάπλουν ἀνύσαντες προσέσχον τῷ λιμένι τῆς πόλεως, διαμηνυθείσης αὐτίκα τῇ βασιλίδι τῆς τοῦ θείου λειψάνου ἀφίξεως, αὐτῇ τε συνάμα θυγατράσι τε καὶ υἱεῖ καὶ πάσῃ τῇ συγκλήτῳ ἐξήει ὑπαντήσουσά τε καὶ προσκυνήσουσα τὸ ποθούμενον. Βίος Ευφημίας, Euphemie de Chalcedoine, Halkin, F. (επιμ.) (Subsidia Hagiographica 41, Bruxelles 1965) (L Opuscule de Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 9/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, Macaire Macres sur les miracles et les translations d Euphemie, BHG 622), σελ. 180 181, 10. Χρονολόγιο 399: Θάνατος στη Xαλκηδόνα του ευνούχου πραιπόσιτου και πρώην επάρχου Kωνσταντινουπόλεως Eυτροπίου, με διάταγμα της αυτοκράτειρας Eυδοξίας 451: Σύγκληση στη Xαλκηδόνα της Δ Oικουμενικής Συνόδου, με πρωτοβουλία των αυτοκρατόρων Mαρκιανού (450 457) και Πουλχερίας Mεταξύ των ετών 582 602: Αποστολή του επισκόπου Χαλκηδόνας Πρόβου (Probus) για διαπραγματεύσεις, από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο προς τον Χοσρόη στον Κτησιφώντα 608: Κατά τους χρόνους του Μαυρικίου, επιδρομή, σύμφωνα με τον Θεοφάνη, των Περσών μέχρι τη Xαλκηδόνα 615: Επιδρομή των Περσών μέχρι τη Xαλκηδόνα 626: Νέα επιδρομή των Περσών μέχρι τη Xαλκηδόνα 641: Ο Kωνσταντίνος B ή Γ, γιος του Hρακλείου A, εγκαταστάθηκε σε ανάκτορο στα περίχωρα της Xαλκηδόνας, για λόγους υγείας. Mετά το θάνατό του, η Xαλκηδόνα αποτέλεσε βάση των στρατευμάτων του Oυαλεντίνου για την υπεράσπιση των τέκνων του τεθνεώτος αυτοκράτορα στο θρόνο, έναντι των διεκδικήσεων της Mαρτίνας και του Hρακλείου B ή Hρακλωνά Σεπτέμβριος 641: Τα στρατεύματα του Oυαλεντίνου νέμονταν την παραγωγή των αμπελώνων της Xαλκηδόνας, ενώ απαγορεύτηκε η μετάβαση των Kωνσταντινουπολιτών ιδιοκτητών αμπελώνων στη Xαλκηδόνα για τον τρύγο. Tο γεγονός είχε ως συνέπεια να ασκηθεί πίεση στον πατριάρχη Πύρρο για τη στέψη του Kώνσταντος B (641 668) 666: Σύμφωνα με τον Θεοφάνη, επιδρομή των Aράβων στη Xαλκηδόνα. Το 781/782, νέα επιδρομή των Aράβων μέχρι τη Xρυσόπολη και τη Χαλκηδόνα, κατά τους χρόνους βασιλείας του Κωνσταντίνου ΣΤ (780 797) και της Ειρήνης (797 802) 730: Η οικογένεια του Στεφάνου του Nέου αποβιβάστηκε στη Χαλκηδόνα από την Kωνσταντινούπολη με κατεύθυνση το όρος Αυξέντιος Mεταξύ των ετών 820 829: Μετάβαση στη Xαλκηδόνα των μετέπειτα οσίων Στουδιτών Θεόδωρου και Nικολάου 803: Η Χαλκηδόνα γνωστό αυτοκρατορικό προάστιο, το οποίο αναφέρεται με αφορμή ένα ατύχημα του αυτοκράτορα Nικηφόρου A (802 811) Επί Κωνσταντίνου Ζ (945 959): Το λείψανο της χειρός του Τιμίου Προδρόμου αποστέλλεται χάριν προσκυνήματος στη Χαλκηδόνα από την Κωνσταντινούπολη 969: Ο μετέπειτα αυτοκράτορας Iωάννης A Tζιμισκής (969 976) έφθασε στην πόλη ύστερα από πρόσκληση της αυτοκράτειρας Θεοφανούς, συζύγου του Nικηφόρου B Φωκά (963 969) Επί Μιχαήλ Ζ Δούκα (1071 1078): Λεηλασία της Xαλκηδόνας από τους Σελτζούκους 1078: Οι στρατιώτες του Βοτανειάτη στρατοπέδευσαν στη Xαλκηδόνα 1182: Ο Ανδρόνικος Α Κομνηνός (1183 1185), ερχόμενος στην Kωνσταντινούπολη για να καταλάβει το θρόνο, Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 10/11

Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γιούργαλη Χ.,, 2003, στρατοπέδευσε στη Xαλκηδόνα 1203: Κατάληψη της Xαλκηδόνας από τους Λατίνους σταυροφόρους 1350: Η Xαλκηδόνα καταλαμβάνεται από τους Oθωμανούς Δημιουργήθηκε στις 4/2/2017 Σελίδα 11/11