Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 14 Νοεμβρίου 2014 (OR. en) 15516/14 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Αποδέκτης: αριθ. προηγ. εγγρ.: 14633/14 Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου ENFOPOL 359 COSI 113 JAIEX 81 JAI 871 RELEX 924 COWEB 122 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Σχέδιο δράσης κατά της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (2015-2019) 1. Στις 5-6 Νοεμβρίου 2012, κατά το φόρουμ των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, οι υπουργοί των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων συμφώνησαν επί κοινής δήλωσης για την ενίσχυση της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου όπλων και πυρομαχικών στα Δυτικά Βαλκάνια (έγγρ. 15897/12). 2. Το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης σχετικά με την κατηγορία εγκλήματος προτεραιότητας της ΕΕ «πυροβόλα όπλα» (έγγρ. 16726/3/13 REV 3 RESTREINT UE/EU RESTRICTED) στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ περιλαμβάνει δράσεις οι οποίες συμπίπτουν με τα μέτρα που καθορίζονται στην εν λόγω κοινή δήλωση. 3. Υπό την ελληνική Προεδρία, στο πλαίσιο των συζητήσεων σχετικά με τα πυροβόλα όπλα και την εσωτερική ασφάλεια, η ομάδα στήριξης της COSI συμφώνησε στις 14 Ιουνίου 2014 να καλέσει το ευρωπαϊκό δίκτυο εμπειρογνωμόνων πυροβόλων όπλων (EFE) να διερευνήσει τις δυνατότητες συνεργασίας με το περιφερειακό δίκτυο εμπειρογνωμόνων στα Δυτικά Βαλκάνια (έγγρ. 5195/7/14, σημείο 4), όπως προβλέπεται στο πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδίου δράσης «πυροβόλα όπλα». 15516/14 ΔΠ/γπ 1 DG D 1C EL
4. Εν προκειμένω, το σχέδιο προγράμματος δράσης κατά της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (2015-2019), ως έχει στο παράρτημα, συζητήθηκε και συμφωνήθηκε κατά την πρώτη συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής εμπειρογνωμόνων πυροβόλων όπλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εμπειρογνωμόνων πυροβόλων όπλων των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2014 στις Βρυξέλλες. 5. Η Ομάδα «Επιβολή του νόμου» συζήτησε το σχέδιο δράσης κατά την συνεδρίασή της στις 6-7 Νοεμβρίου 2014, το οποίο και εν συνεχεία εγκρίθηκε από την COSI κατά την συνεδρίασή της στις 10 Νοεμβρίου 2014. 6. Βάσει των ανωτέρω, ζητείται από την ΕΜΑ να καλέσει το Συμβούλιο να εγκρίνει το σχέδιο δράσης κατά της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (2015-2019), ως έχει στο παράρτημα. 15516/14 ΔΠ/γπ 2 DG D 1C EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σχέδιο δράσης κατά της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (2015-2019) Ι. Εισαγωγή Η ΕΕ και η περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχουν κοινό ενδιαφέρον ενίσχυσης της συνεργασίας τους για την αντιμετώπιση των κοινών απειλών που συνιστά η παράνομη διακίνηση πυροβόλων όπλων στο πλαίσιο της κοινής προοπτικής ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της περιοχής. Στις 5-6 Νοεμβρίου 2012, οι υπουργοί της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, επ ευκαιρία του φόρουμ των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στα Τίρανα, αναγνώρισαν την ανάγκη να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου και της παράνομης συσσώρευσης πυροβόλων όπλων, των μερών και των βασικών εξαρτημάτων τους και των πυρομαχικών στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς και την επιθυμία τους να εργασθούν μαζί με τους εταίρους της ΕΕ προς μια κοινή λύση για ολόκληρη την περιοχή. Οι υπουργοί σκιαγράφησαν και δεσμεύθηκαν να εφαρμόσουν τα ακόλουθα μέτρα: Να βελτιωθεί η ανταλλαγή εγκληματολογικών και άλλων εμπιστευτικών πληροφοριών σε περιφερειακό επίπεδο και με τα κράτη μέλη της ΕΕ, με συμμετοχή της Ευρωπόλ, σχετικά με την παραγωγή, την αποθήκευση και την διακίνηση όπλων και πυρομαχικών, προκειμένου επιπλέον να αναπτυχθούν προσφορότερα πρότυπα διερεύνησης και απόκτησης πληροφοριών Να βελτιωθεί η επιχειρησιακή συνεργασία για την επιβολή του νόμου σε περιφερειακό επίπεδο και με τα κράτη μέλη της ΕΕ και την Ευρωπόλ για τον έλεγχο της παραγωγής, αποθήκευσης και διακίνησης πυροβόλων όπλων και πυρομαχικών Να βελτιωθεί η συλλογή και ανταλλαγή στατιστικών στοιχείων σχετικά με την παραγωγή, αποθήκευση και διακίνηση πυροβόλων όπλων και πυρομαχικών Να προαχθεί η δικτύωση σε όλα τα επίπεδα, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και η κοινή εκπαίδευση εμπειρογνωμόνων στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης Να εναρμονισθεί η εθνική νομοθεσία για τα πυροβόλα όπλα με τα ενωσιακά και τα διεθνή πρότυπα. 15516/14 ΔΠ/γπ 3
Ανώτεροι υπάλληλοι των εταίρων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την υλοποίηση των προαναφερόμενων δράσεων προκειμένου να μπορέσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ να αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις πληροφορίες αυτές στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ. Στις 19-20 Δεκεμβρίου 2013 στην Μπούντβα του Μαυροβουνίου, οι υπουργοί επιβεβαίωσαν αυτές τις πολιτικές δεσμεύσεις και αποφάσισαν την δημιουργία δικτύου εμπειρογνωμόνων σε θέματα παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων. Σε σχέση με την ευρωπαϊκή προοπτική, η ΕΕ επιβεβαίωσε επανειλημμένα την υποστήριξή της προς ολόκληρη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης προκειμένου να ενισχυθεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου ως βασικών στοιχείων των σύγχρονων προοδευτικών κοινωνιών. II. Σκοπός Το σχέδιο δράσης ρυθμίζει την ανάγκη να μειωθούν οι κίνδυνοι που ενέχουν τα πυροβόλα όπλα για τους Ευρωπαίους πολίτες, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων. Το σχέδιο δράσης έχει ως στόχο να παράσχει ένα συνεκτικό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Με το νέο σχέδιο δράσης μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η ΕΕ σκοπεύει να εντείνει τη συνεργασία με τις χώρες της περιοχής σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες, απαιτήσεις και επιδόσεις τους. Σύμφωνα με την στρατηγική της ΕΕ για τα πυροβόλα όπλα, το παρόν σχέδιο δράσης έχει ολοκληρωμένο και πολυκλαδικό χαρακτήρα. Βασίζεται στην τήρηση του διεθνούς δικαίου, την παρότρυνση του σεβασμού και της τήρησης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών. 15516/14 ΔΠ/γπ 4
Η συνεργασία θα βασίζεται στα ακόλουθα: την τήρηση του διεθνούς δικαίου και τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών τους προσανατολισμούς που καθορίζονται στην στρατηγική της ΕΕ για τα πυροβόλα όπλα και στα επιχειρησιακά σχέδια δράσης της ΕΕ για τα πυροβόλα όπλα τις υφιστάμενες συμφωνίες σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης μια ολοκληρωμένη και ισόρροπη προσέγγιση βασισμένη στην εταιρική σχέση την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τους εταίρους της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ώστε να μπορέσουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει όσον αφορά κατά της διακίνησης πυροβόλων όπλων Απόφαση του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2007, με σκοπό την ουσιαστική καταπολέμηση οργανωμένων μορφών εγκληματικότητας μέσω της Ευρωπόλ με την Αλβανία, την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, την Σερβία και το Μαυροβούνιο και την καθιέρωση σημείου επαφής για τα πυροβόλα όπλα στην Ευρωπόλ για την διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τα πυροβόλα όπλα. III. Δραστηριότητες Η βαθύτερη περιφερειακή συνεργασία έχει ουσιαστική σημασία για την καλύτερη αντίδραση στην διασυνοριακή διάσταση της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων σε ολόκληρη την περιοχή. Θα πρέπει συνεπώς να ενθαρρυνθεί ο περιφερειακός συντονισμός στον τομέα αυτόν, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης αποφυγής της αλληλεπικάλυψης των προσπαθειών και της εξασφάλισης συνοχής και συντονισμού με τις υπάρχουσες πρωτοβουλίες που στηρίζονται ή χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Η ανάληψη ιδίας ευθύνης από τις χώρες της περιοχής και από την περιοχή ως σύνολο αποτελεί το κλειδί της επιτυχίας οποιασδήποτε σχετικής πρωτοβουλίας. 15516/14 ΔΠ/γπ 5
Οι δυνάμει του παρόντος σχεδίου δράσης δραστηριότητες θα περιλαμβάνουν τις ακόλουθες επιχειρησιακές δράσεις οι οποίες θα πραγματοποιηθούν κατά την περίοδο 2015-2019 ως μέσον για την επίτευξη των διαφόρων στρατηγικών στόχων: Στόχος 1 Εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των μεθόδων λειτουργίας τους, βελτιώνοντας την στρατηγική και επιχειρησιακή ανάλυση πληροφοριών, ιδιαίτερα όσον αφορά την ανάλυση κινδύνων, τις ερευνητικές διαδικασίες, την συλλογή δεδομένων, την ανταλλαγή, διάδοση και χρήση πληροφοριών. Είναι επίσης σκόπιμο να αναπτυχθεί ενιαίο πρότυπο στατιστικών για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων. Δράση 1 Κάθε εταίρος στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα δημιουργήσει ένα σημείο επαφής με την Ευρωπόλ για τα πυροβόλα όπλα. Προκειμένου να βελτιωθεί η συγκέντρωση πληροφοριών, θα καταρτισθεί υπόδειγμα με τις ελάχιστες τυπικές απαιτήσεις πληροφοριών σύμφωνο προς άλλες παρεμφερείς πρωτοβουλίες (Ευρωπαϊκές περιφερειακές πρωτοβουλίες, Interpol, UNODC). Δράση 2 Ένα πιλοτικό σχέδιο για την συλλογή δεδομένων θα δοκιμασθεί με την χρήση του προτεινόμενου προτύπου εντός των περιοχών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Δράση 3 Έναρξη μελέτης σχετικά με τα συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών ώστε να βελτιωθεί η στρατηγική και επιχειρησιακή ανάλυση πληροφοριών. 15516/14 ΔΠ/γπ 6
Στόχος 2 Ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των αρχών των άλλων κρατών μελών της ΕΕ. Αυτό θα επιτευχθεί με την προαγωγή της διαπεριφερειακής συνεργασίας των υπηρεσιών επιβολής του νόμου της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, τόσο μεταξύ τους όσο και με τις αρχές των κρατών μελών της ΕΕ. Οι αρχές των κρατών μελών της ΕΕ θα συνεργάζονται επίσης στενά σε επιχειρησιακό επίπεδο με τις αρχές επιβολής του νόμου της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών. Προώθηση της διαπεριφερειακής συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών και της επιχειρησιακής συνεργασίας, Τα νεοσύστατα σημεία επαφής για τα πυροβόλα όπλα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα ενισχύσουν την επιχειρησιακή συνεργασία, καθώς και τα σημεία επαφής με τις χώρες της ΕΕ μέσω της Ευρωπόλ. Δράση 1 Σύγκληση τακτικών κοινών συνεδριάσεων εμπειρογνωμόνων για τα πυροβόλα όπλα προερχόμενων από καθιερωμένες ομάδες ή δίκτυα της περιοχής προκειμένου να μελετούν τρόπους ανταλλαγής πληροφοριών, να αξιολογούν τις κοινές πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη βελτίωση της συνεργασίας και την μείωση του κινδύνου αλληλεπικαλύψεων μεταξύ διαφόρων σχετικών δράσεων. Δράση 2 Η διενέργεια κοινών επιχειρήσεων, επικεντρωμένων στην παράνομη διακίνηση πυροβόλων όπλων, των μερών τους και πυρομαχικών, με περιφερειακή προσέγγιση (π.χ. ταχέα ταχυδρομικά δέματα, ταχυδρομικές υπηρεσίες, σύνορα). Οι επιχειρήσεις αυτές θα εκτελούνται με τη χρήση στοιχείων και πληροφοριών από τους ενδιαφερόμενους εταίρους 15516/14 ΔΠ/γπ 7
Στόχος 3 Ενίσχυση της δημιουργίας ικανοτήτων για την πρόληψη της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων, μέσω της ευαισθητοποίησης, της συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και εμπειρογνωμοσύνης όλων των ενδιαφερομένων. Ιδιαίτερη έμφαση δέον να δοθεί στις δραστηριότητες κατάρτισης και στην ενισχυμένη χρήση των υφιστάμενων μηχανισμών και εργαλείων σε εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο. Δράση 1 Διοργάνωση δραστηριοτήτων κατάρτισης σχετικών με την παράνομη διακίνηση πυροβόλων όπλων. Οι δυνάμει του παρόντος σχεδίου δράσης δραστηριότητες θα περιλαμβάνουν κατά περίπτωση υποστήριξη στους ακόλουθους τομείς: - Παροχή συνδρομής προς κυβερνητικούς φορείς, σε συντονισμό με άλλους παράγοντες της περιοχής, για την ανάπτυξη και εφαρμογή εθνικών στρατηγικών κατευθυντήριων σχεδίων και προγραμμάτων δράσης που θα καλύπτουν την παράνομη διακίνηση πυροβόλων όπλων επιβάλλεται η εφαρμογή των υφιστάμενων στρατηγικών - Παροχή συνδρομής προς τις κυβερνήσεις όσον αφορά την συλλογή πληροφοριών σχετικών με τις υφιστάμενες συναφείς εθνικές στρατηγικές για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων - Παροχή συνδρομής προς τις κυβερνήσεις για την σύσταση ή την περαιτέρω ενίσχυση οριζόντιων συντονιστικών φορέων για τα πυροβόλα όπλα - Παροχή συνδρομής προς κυβερνητικούς φορείς, σε συντονισμό με άλλους παράγοντες της περιοχής, για την ανάπτυξη και εφαρμογή σφαιρικής περιφερειακής στρατηγικής ενδέχεται να θεσπισθούν κατάλληλα κριτήρια αναφοράς και δείκτες ώστε να παρακολουθείται και να αξιολογείται το επίπεδο προόδου της περιφερειακής συνεργασίας - Συστηματική διοργάνωση, με κατά περίπτωσιν υποστήριξη της ΕΕ, κοινών συνεδριάσεων τοπικών υπηρεσιών/εθνικών συντονιστών καταπολέμησης της διακίνησης πυροβόλων όπλων, τόσο μεταξύ των ίδιων όσο και με αρμόδιους φορείς της ΕΕ, όπως οι ομάδες εμπειρογνωμόνων ΕΕ-Νοτιοανατολικής Ευρώπης - Συνέχιση της συμβολής στην ευθυγράμμιση της νομοθεσίας προς τα πρότυπα της ΕΕ και στην εφαρμογή της - Παροχή συνδρομής στην εφαρμογή των σχετικών συμβάσεων του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του Πρωτοκόλλου του ΟΗΕ για τα πυροβόλα όπλα. 15516/14 ΔΠ/γπ 8