Αξιοποίθςθ καινοτόμων τεχνολογιϊν για τθ γιρανςθ ςτθν Ευρϊπθ (VINTAGE): Π.E.2: Απολογιςμόσ Κοινωνικισ Ζρευνασ

Αξιοποίθςθ καινοτόμων τεχνολογιϊν για τθ γιρανςθ ςτθν Ευρϊπθ (VINTAGE): Π.E.2: Απολογιςμόσ Κοινωνικισ Ζρευνασ Μια πλήρησ έκθεςη ςύγκριςησ ςτατιςτικών ςτοιχείων και αποτελεςμάτων του έργου από τουσ εταίρουσ ςε 6 ευρωπαΰκέσ χώρεσ: Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Τουρκία και το Ηνωμένο Βαςίλειο

Περιεχόμενα Μεκοδολογία ελίδα 3 Περίλθψθ επιμζρουσ ερευνθτικϊν μεκόδων τθσ χϊρασ και ςθμαντικά αποτελζςματατα ελίδα 4 Αποτελζςματα ερωτθματολογίου ελίδα 8 τατιςτικά ςτοιχεία ελίδα 29 υμπεράςματα ελίδα 32 2 ε λ ί δ α α π ό 29

Μεθοδολογία Ζνα ποςοτικό ερωτθματολόγιο ςχεδιάςτθκε μζςω διαβουλεφςεων με τουσ εταίρουσ του ζργου και ςτθ ςυνζχεια δοκιμάςτθκε μζςω 2 ομάδων επικζντρωςθσ που πραγματοποιικθκαν ςτθν Πορτογαλία και το Ηνωμζνο Βαςίλειο. Μετά τθν υλοποίθςθ των ομάδων επικζντρωςθσ ακολοφκθςε μια μικρι ανακεϊρθςθ του ερωτθματολογίου, δθμοςιεφκθκε θ οριςτικι ζκδοςθ και μεταφράςτθκε από τουσ εταίρουσ για χριςθ ςε κακεμία από τισ χϊρεσ του προγράμματοσ και ςυγκεκριμζνα ςτθν Ελλάδα, τθν Ιταλία, τθν Πορτογαλία, τθ Ρουμανία, τθν Σουρκία και το Ηνωμζνο Βαςίλειο. Κάκε χϊρα είχε ςτόχο 350 άτομα για να ςυμμετζχουν ςτθν κοινωνικι ζρευνα, και επιτεφχκθκαν 2095 ςυμμετοχζσ ςτθν ζρευνα ςυνολικά απ' όλεσ τισ χϊρεσ. Οι εταίροι χρθςιμοποιοφν ςυνζντευξθ πρόςωπο με πρόςωπο μζςω εκελοντϊν και προςωπικοφ των εταίρων για τθν επίτευξθ του αρικμοφ των ερωτθματολογίων, ι τα διανζμουν μζςω ςυνεργαηόμενων οργανϊςεων τθσ περιοχισ τουσ. Αυτό επζφερε πρόςκετα οφζλθ όπωσ θ περαιτζρω διάδοςθ του ζργου και των διάφορεσ πρωτοβουλιϊν που προγραμματίηονται για το ζργο, το οποίο παρουςιάηει ενδιαφζρον για τουσ ςυμμετζχοντεσ ςτθν ζρευνα 3 ε λ ί δ α α π ό 29

Περίλθψθ των επιμζρουσ ερευνθτικϊν μεκόδων τθσ χϊρασ και ςθμαντικϊν ευρθμάτων (που λαμβάνονται από τισ εκνικζσ εκκζςεισ) Ελλάδα Η πλειοψθφία των ερωτθματολογίων ςυμπλθρϊκθκαν ςε Κζντρα Ανοιχτισ Προςταςίασ Ηλικιωμζνων ςτθν περιοχι τθσ Περιφερειακισ Ενότθτασ Σρικάλων. Η περίοδοσ τθσ κοινωνικισ ζρευνασ ιταν 2 μινεσ, κατά τθν οποία το προςωπικό και οι εκελοντζσ (που ζχουν επιλεγεί για το ζργο αυτό) βοικθςαν ςτθ διεξαγωγι τθσ ζρευνασ. Όλα τα ερωτθματολόγια ςυμπλθρϊκθκαν μζςω ςυνεντεφξεων πρόςωπο με πρόςωπο με τουσ θλικιωμζνουσ. Τπιρχε μια επιλογι για ςυμμετοχι ςτθν ζρευνα ςυμπλθρϊνοντασ τθν θλεκτρονικι φόρμα αλλά ακόμα κι αν είχαμε "διαφθμίςει" το πρόγραμμα μζςω του Διαδικτφου, θ ανταπόκριςθ δεν ιταν κακόλου μεγάλθ. Αυτό οφείλεται ςτο γεγονόσ ότι το 77% των ςυμμετεχόντων δεν χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι. Επίςθσ, μια μεγάλθ ζκπλθξθ ιταν οι απαντιςεισ ςτθν ερϊτθςθ Ε6. Σο 88% των ςυμμετεχόντων δεν γνωρίηει καμία τοπικι πρωτοβουλία ςε αυτό το κζμα. Αυτό είναι ςε αντίκεςθ με το γεγονόσ ότι θ πόλθ των Σρικάλων κεωρείται μια από τισ προθγμζνεσ ψθφιακζσ πόλεισ τθσ Ελλάδα. Παρ 'όλα αυτά, το γεγονόσ ότι το 78% των ςυμμετεχόντων ςτθν ζρευνα είναι πρόκυμοι να επενδφςουν ςε χρόνο για να μάκουν υπολογιςτζσ, είναι πολφ κετικό. Ιταλία Σα ερωτθματολόγια ςυλλζχκθκαν από το Μάρτιο ζωσ το Μάιο και προκειμζνου να επιτευχκεί ο απαιτοφμενοσ αρικμόσ διοργανϊςαμε κάποιεσ ςυναντιςεισ με Πανεπιςτιμια τθσ Σρίτθσ Ηλικίασ, Εκελοντικζσ Οργανϊςεισ και ςχολεία όπου οι μακθτζσ κλικθκαν να πάρουν ςυνζντευξθ ςε γονείσ ι ςτουσ ςυγγενείσ τουσ παπποφδεσ κλπ. Κατά τθ διάρκεια των ςυναντιςεων παρουςιάςαμε τουσ βαςικοφσ και επιμζρουσ ςτόχουσ του ζργου και τθ λογικι τθσ κοινωνικισ ζρευνασ. Οι ςυμμετζχοντεσ ιταν περίεργοι και ζδειχναν ενδιαφζρον για τθ δυνατότθτα του ςυγκεκριμζνου λογιςμικοφ που λαμβάνει υπόψθ τισ ανάγκεσ των θλικιωμζνων και περιζχει διαφορετικά και εφκολα ςτθ χριςθ εργαλεία. Σα αποτελζςματα τθσ κοινωνικισ ζρευνασ ςτθν Ιταλία απζδειξαν ότι θ διαφορά μεταξφ των ερωτθκζντων που χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι (46%) και εκείνων που δεν χρθςιμοποιοφν (54%) είναι πολφ μικρι, και το 53% των ερωτθκζντων χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι 2-4 θμζρεσ τθν εβδομάδα. Αυτά τα αποτελζςματα ςε ςχζςθ επίςθσ με το γεγονόσ ότι εκείνοι που ζχουν ςτθν κατοχι τουσ ζνα PC (55%) και ζχουν πρόςβαςθ ςτο internet (57%), δείχνει ότι θ ομάδα-ςτόχοσ, θλικίεσ άνω-55, ζχουν πρόςβαςθ ςτισ ΣΠΕ και ξζρουν τι είναι το internet. Ωςτόςο, αν ςυγκρίνουμε τα αποτελζςματα των ερωτιςεων Ε1 Ε2, αντιλαμβανόμαςτε ότι υπάρχει ζνα χάςμα τθσ τάξθσ των 11 τισ εκατό μεταξφ αυτϊν που κατζχουν υπολογιςτι και αυτϊν που χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι. 4 ε λ ί δ α α π ό 29

Όταν αναλφουμε τα αποτελζςματα των ερωτιςεων που αφοροφν τθν επικυμία φπαρξθσ ενόσ υπολογιςτι ςε δθμόςιο χϊρο ςτθν γειτονιά, το πλικοσ των αρνθτικϊν απαντιςεων είναι αρκετά υψθλό (73,55%). τθν πραγματικότθτα, ακόμθ και αν οι υπολογιςτζσ και το διαδίκτυο ζχουν ιδθ διαδοκεί ςε άτομα άνω των 55, εξακολουκοφν να παραμζνουν πολλζσ αμφιβολίεσ ι/και φόβοι. Για παράδειγμα, το 37% των ερωτθκζντων δεν γνωρίηουν πϊσ να χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι ι το 16% φοβάται ότι κα καταςτρζψει τον υπολογιςτι κατά τθν χριςθ. Αυτόσ ο φόβοσ τονίηεται με τα αποτελζςματα τθσ Ε7, δεδομζνου ότι το 57% ζχουν πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι με προςαρμοςμζνο λογιςμικό, αλλά το 43% είναι απρόκυμοι να χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι, ακόμθ και με ςτοχευόμενο λογιςμικό. Η πικανι ερμθνεία για τθν τιμι αυτι μπορεί να είναι ότι δεν γνωρίηουν τι ςθμαίνει προςαρμοςμζνο/ςτοχευμζνο λογιςμικό ι ζχουν ίςωσ τθν ιδζα ότι το λογιςμικό απαιτεί κακοριςμζνεσ και πολφ δφςκολεσ ενζργειεσ από μζρουσ τουσ, ωσ εκ τοφτου, δεν χρειάηεται καν να προςπακιςουν.. χετικά με τα αποτελζςματα των ερωτιςεων με ςτόχο το ςχεδιαςμό ενόσ πιο προςαρμοςμζνου λογιςμικοφ για άτομα άνω των 55 ετϊν, μποροφμε να καταλάβουμε ότι το πιο ςθμαντικό πράγμα είναι να ζχει "απλά εικονίδια" και "μεγάλα γράμματα", που πραγματικά αυτό είναι ιδθ ζνασ από τουσ ςτόχουσ του λογιςμικοφ VINTAGE. Οι δραςτθριότθτεσ που οι ερωτθκζντεσ κζλουν να εκτελοφν πιο πολφ ςτον υπολογιςτι είναι: να μιλοφν με ςυγγενείσ και φίλουσ εξ'αποςτάςεωσ, να ζχουν πρόςβαςθ ςε ςυμβουλζσ για τθν υγεία και να διαβάηουν εφθμερίδεσ. Αυτό επιβεβαιϊνεται και ςτθν Ε12 όπου οι θλεκτρονικζσ επικοινωνίεσ, θ θλεκτρονικι υγεία και οι θλεκτρονικζσ πλθροφορίεσ είναι οι δραςτθριότθτεσ που επιλζγονται περιςςότερο, ενϊ οι δραςτθριότθτεσ των θλικιωμζνων ςτον ελεφκερο χρόνο τουσ δεν αντιςτοιχοφν με αυτι τθν απάντθςθ, επειδι τουσ αρζςει να επιςκζπτονται κζατρα, να διαβάηουν βιβλία και να αςχολοφνται με τθλεόραςθ/ραδιόφωνο. Αυτό μπορεί να εξθγθκεί με το γεγονόσ ότι θ ομάδα-ςτόχοσ κα χρθςιμοποιιςει ενδεχομζνωσ τον υπολογιςτι και το διαδίκτυο για διαφορετικά αντικείμενα από τισ δραςτθριότθτεσ ςτον ελεφκερο χρόνο τουσ, εφόςον όμωσ κα ικανοποιεί ανάγκεσ τθσ κακθμερινισ ηωισ. Πορτογαλία τθν Πορτογαλία ξεκινιςαμε επαφζσ με ζνα Κζντρο Ημζρασ για Ηλικιωμζνουσ που ςυμμετζχουν ςτθν ζρευνα του ζργου. Δεδομζνου ότι δεν ζχουν 350 μζλθ, χρθςιμοποιιςαμε πόρουσ από Πανεπιςτιμια Ηλικιωμζνων και άλλα Κζντρο Ημζρασ για Ηλικιωμζνουσ. τα Κζντρα Ημζρασ και ςτα Πανεπιςτιμια Ηλικιωμζνων αφιςαμε τα ερωτθματολόγια, ϊςτε οι εκπαιδευτικοί να διανείμουν το ερωτθματολόγιο ςτουσ θλικιωμζνουσ και τα ςυγκεντρϊςαμε μετά. Ωςτόςο με αυτόν τον τρόπο κάποια ερωτθματολόγια χάκθκαν, δεδομζνου ότι μερικοί από τουσ ςυμμετζχοντεσ απλά ξζχαςαν να το επιςτρζψουν. Σζλοσ, ηθτιςαμε από τουσ εταίρουσ τθσ Aidlearn να ςυνεργαςτοφν ακόμα και μζςω του Διαδικτφου: διακζςαμε το ερωτθματολόγιο on-line (ςτο διαδίκτυο), ζτςι οι θλικιωμζνοι είχαν τθν δυνατότθτα να ειςαγάγουν τισ απαντιςεισ τουσ απευκείασ ςτον υπολογιςτι. Με αυτό τον τρόπο ςυμπλθρϊκθκαν κάποια ερωτθματολόγια ζξω από τθν περιοχι τθσ Λιςαβόνασ. Λαμβάνοντασ υπόψθ τθν πορτογαλικι πραγματικότθτα, ιμαςταν ζκπλθκτοι ότι πολλοί άνκρωποι χρθςιμοποιοφν τον υπολογιςτι (68%), αλλά ακόμα κι ζτςι περιςςότεροι από το 50% αντιμετϊπιςαν 5 ε λ ί δ α α π ό 29

κάποια εμπόδια ςτθ χριςθ του υπολογιςτι και ςυγκεκριμζνα τον φόβο βλάβθσ ι δυςλειτουργίασ του υπολογιςτι. Πικανϊσ επειδι πολλοί από τουσ ερωτθκζντεσ ςυμμετζχουν Πανεπιςτιμιο Ηλικιωμζνων, 52% των ερωτθκζντων δθλϊνουν ότι γνωρίηουν τοπικζσ πρωτοβουλία ςχετικά με τισ νζεσ τεχνολογίεσ: πχ. αναφορζσ ςε ΣΠΕ ςε μακιματα του πανεπιςτθμίου. Αυτό επίςθσ μπορεί να εξθγιςει το ποςοςτό του 30% των ερωτθκζντων με τριτοβάκμια εκπαίδευςθ: κάτι που δεν είναι ςυνθκιςμζνο για τουσ θλικιωμζνουσ ςτθν Πορτογαλία. Τπάρχουν μελζτεσ που καταδεικνφουν ότι το μεγαλφτερο ποςοςτό θλικιωμζνων δεν ζχουν παρακολουκιςει πάνω από 9 χρόνια εκπαίδευςθσ Ρουμανία ε αυτι τθν ζρευνα ςυμμετείχαν μζλθ του ζργου, Επικεωρθτζσ για τθν ρουμανικι γλϊςςα και Επικεωρθτζσ δια βίου εκπαίδευςθσ. Παρείχαν τισ κατάλλθλεσ λεπτομζρειεσ για τθν διεξαγωγι τθσ ζρευνασ ςτθν πόλθ Ιάςι τθσ Ρουμανίασ και επζλεξαν να διανζμουν τα ερωτθματολόγια ςε διάφορα ςθμεία ςτα οποία βρίςκονται πιο ςυχνά οι θλικιωμζνοι: εκκλθςίεσ, ςχολεία (για πρϊθν κακθγθτζσ), ςτθν περιοχι όπου ηουν, τοπικοί αντιπρόςωποι του Σμιματοσ Κοινοτικισ Βοικειασ. Η ζρευνα διιρκεςε δφο μινεσ, κακϊσ χρειαηόταν αρκετό χρόνο για ςυηιτθςθ με θλικιωμζνουσ ςχετικά με το ρόλο των ερωτθματολογίων και για τουσ ςτόχουσ του ζργου. Σα ςυμπεράςματα από τθν διεξαγωγι τθσ ζρευνασ ςτθν Ρουμανία είναι: Η ζλλειψθ τοπικϊν πρωτοβουλιϊν ςε αυτόν τον τομζα. Οι θλικιωμζνοι είναι πολφ ενκουςιαςμζνοι για αυτι τθν πρωτοβουλία και ζχουν ςυνειδθτοποιιςει το ςφνολο των πλεονεκτθμάτων: επίλυςθ των προβλθμάτων χωρίσ φυςικι και οικονομικι προςπάκεια, φκθνι επικοινωνία με φίλουσ ι ςυγγενείσ από το εξωτερικό. Είναι πολφ πρόκυμοι να ξεκινιςουν τθν εκπαίδευςθ. Σουρκία Ωσ τοπικι αρχι ςτθν Κωνςταντινοφπολθ, εξθγιςαμε το ζργο Vintage και τουσ ςτόχουσ με τθν εφαρμογι τθσ ζρευνασ ςτθν Ευρϊπθ, ςτουσ εκπροςϊπουσ των περιοχϊν. Επιςκεφκικαμε περιφζρειεσ και ςυγκεντρϊςαμε περιςςότερεσ πλθροφορίεσ ςχετικά με τα κεςμικά όργανα που εξυπθρετοφν γενικά τουσ θλικιωμζνουσ. Επίςθσ, επιςκεφκικαμε αυτά τα ιδρφματα και ςυηθτιςαμε για το επίπεδο των γνϊςεων και το ενδιαφζρον των θλικιωμζνων. Κατά τισ επιςκζψεισ μασ, προςπακιςαμε να καταλάβουμε πϊσ μποροφμε να ζχουμε περιςςότερθ ςυνεργαςία με αυτοφσ τουσ φορείσ για τθν υποςτιριξθ τθσ προςωπικισ ανάπτυξθσ των θλικιωμζνων με τθν ζννοια τθσ δια βίου μάκθςθσ. Ωσ αποτζλεςμα, κατανοιςαμε ποιοι φορείσ είναι πιο κατάλλθλοι για τθν εφαρμογι αυτισ τθσ ζρευνασ. Μερικζσ φορζσ, είχαμε κάποιεσ δυςκολίεσ ϊςτε να εντοπίςουμε θλικιωμζνα άτομα πάνω από 65 ετϊν ςε οριςμζνεσ περιοχζσ. Γι 'αυτό και αναγκάςτθκε να μειϊςουμε τθν θλικία τθσ ομάδασ-ςτόχου για τθν περίπτωςθ τθσ Σουρκίασ. Η ομάδα ςτόχοσ μασ αποτελείται από ανϊτερουσ κακθγθτζσ, ςυνταξιοφχουσ δθμόςιουσ υπαλλιλουσ, νοικοκυρζσ, υπαλλιλουσ, διευκυντζσ κλπ. Ζχουμε ςυνειδθτοποιιςει ότι είναι αναςφαλείσ ςτθν χριςθ τεχνολογικϊν 6 ε λ ί δ α α π ό 29

ςυςκευϊν. τθν πραγματικότθτα, είναι πρόκυμοι να βελτιϊςουν τον εαυτό τουσ, αλλά χρειάηονται κάποια τακτικι ιπια υποςτιριξθ από τισ νζεσ γενιζσ. Ηνωμζνο Βαςίλειο Χρθςιμοποιιςαμε διαφόρουσ μεκόδουσ για τθ ςυλλογι πλθροφοριϊν για τθν ζρευνα. Μερικοί εκελοντζσ αναηιτθςαν βοικεια από άτομα άνω των 55 ετϊν από τισ οικογζνειεσ και τουσ φίλουσ τουσ ζτςι ϊςτε να ςυμπλθρϊςουν τα ερωτθματολόγια. Επίςθσ, πολλζσ ςυγκεντρϊςεισ οργανϊκθκαν μζςω διαφόρων οργανιςμϊν ι οργανϊςεισ που εργάηονται με θλικιωμζνουσ, όπωσ το The Park Road Baptist Church, Senior Stop, PCVS, Age UK, Peterborough Pension Association και το πρόγραμμα «Surfers Silver» (ζνα ζργο ςτο internet για άτομα άνω των 60 που υλοποιείτε ςτθν κεντρικι βιβλιοκικθ), όπου τα ερωτθματολόγια παραδόκθκαν τον υπεφκυνο επικοινωνίασ κάκε οργανιςμοφ ο οποίοσ ιταν υπεφκυνοσ να τα διανζμει και να βοθκιςει ςτθν ςυμπλιρωςι τουσ. Η ζρευνα πραγματοποιικθκε ςε μικρζσ ομάδεσ, μζχρι και 10 άτομα. Η ςυλλογι των ερωτθματολογίων πραγματοποιικθκε εβδομαδιαία βάςθ. Οι περιςςότεροι εκελοντζσ που ςυμμετείχαν ςτθν ζρευνα κεωροφν ότι το λογιςμικό κα είναι ουςιαςτικισ ςθμαςίασ, όπωσ οι πιο πολλοί από τουσ ςυμμετζχοντεσ, οι οποίοι ζχουν ολοκλθρϊςει τθν ζρευνα ιδιαίτερα ςτθν θλικιακι ομάδα άνω των 75+. Περιςςότεροι από τουσ ςυμμετζχοντεσ είναι πρόκυμοι να μάκουν. Επίςθσ, αρκετοί από τουσ ερωτθκζντεσ είχαν παρακολουκιςει μακιματα ςτο παρελκόν αλλά ιςχυρίςτθκαν ότι δεν τουσ βοικθςε, άρα το ζργο VINTAGE κα είναι κάτι που κα βελτιϊςει ςίγουρα τισ ικανότθτζσ τουσ. 7 ε λ ί δ α α π ό 29

Αποτελζςματα ερωτθματολογίου Ε1: Χρθςιμοποιείτε υπολογιςτι; Η Ελλάδα είχε το χαμθλότερο αρικμό χρθςτϊν θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν από όλεσ τισ χϊρεσ με μόλισ 79 άτομα να χρθςιμοποιοφν υπολογιςτζσ και 269 να μθν χρθςιμοποιοφν. Η Σουρκία είχε το μεγαλφτερο αρικμό χρθςτϊν θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν, με 312 ςυμμετζχοντεσ να κάνουν χριςθ ενόσ υπολογιςτι και μόλισ 38 ερωτθκζντεσ να μθν χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι. Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο και θ Ιταλία είχαν τισ πιο ιςορροπθμζνεσ ομάδεσ από τθν άποψθ του ότι περίπου το 50% είχαν υπολογιςτι (158 ερωτθκζντεσ ςτθν Ιταλία και 189 ερωτθκζντων ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι, ζναντι 188 (Ιταλία) και 161 (Ηνωμζνο Βαςίλειο) που δεν χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι). Ε1 μζροσ 2: Εαν Ναι, πόςο ςυχνά; (Κυκλϊςτε τθν πιο ςχετικι απάντθςθ) Η Ελλάδα είχε και πάλι το χαμθλότερο αρικμό χρθςτϊν υπολογιςτϊν με μόλισ 20 οι οποίοι χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι κακθμερινά και μόνο 19 κάνουν χριςθ υπολογιςτι 2-4 φορζσ τθν εβδομάδα. Η πλειοψθφία των χρθςτϊν θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν ςτθν Ελλάδα ιταν ςπάνια, κατά μζςο όρο μόλισ 40 άτομα χρθςιμοποιοφν τον υπολογιςτι 5-10 θμζρεσ τον μινα. Η Σουρκία είχε τον υψθλότερο αρικμό κακθμερινϊν χρθςτϊν (240) με το ποςοςτό των υπόλοιπων ερωτθκζντων να είναι τακτικοί χριςτεσ (41) χρθςιμοποιϊντασ υπολογιςτι 2-4 θμζρεσ τθν εβδομάδα και μόλισ 28 να 8 ε λ ί δ α α π ό 29

χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι 5-10 θμζρεσ τον μινα. Η Ρουμανία είχε ενδιαφζροντα αποτελζςματα: 42 άτομα χρθςιμοποιοφν κακθμερινά Η/Τ, 24 κάνουν ςυχνι χριςθ (2-4 θμζρεσ τθν εβδομάδα) και ςτθ ςυνζχεια 35 άτομα χρθςιμοποιοφν τον υπολογιςτι 5-10 θμζρεσ το μινα. τθν Ιταλία, τθν Πορτογαλία και το Ηνωμζνο Βαςίλειο παρατθρικθκε μια μείωςθ ςτο αρικμό των ατόμων που χρθςιμοποιοφν κακθμερινά υπολογιςτι (64 Ιταλία, 104 ςτθν Πορτογαλία και 86 Ηνωμζνο Βαςίλειο), πιο ςυχνι χριςθ (44 Ιταλία, 82 ςτθν Πορτογαλία και 60 Η.Β.) και ςπάνια χριςθ (38 Ιταλία, 40 ςτθν Πορτογαλία και 43 Ηνωμζνο Βαςίλειο). Ε2: Έχετε δικό ςασ θλεκτρονικό υπολογιςτι ι πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι που ανικει ςε άλλο μζλοσ τθσ οικογενείασ; Εδϊ θ Ρουμανία είχε το χαμθλότερο αρικμό ςυμμετεχόντων με κατοχι ι πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι που ανικει ςε κάποιο μζλοσ τθσ οικογζνειασ, με 134 να ζχουν πρόςβαςθ και 198 να μθν ζχουν πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι. Σα ποςοςτά ςτθν Ελλάδα είναι παρόμοια με 147 να ζχουν πρόςβαςθ και 180 να μθν ζχουν πρόςβαςθ. Ιταλία και Ηνωμζνο Βαςίλειο ζχουν και πάλι παρόμοια επίπεδα με τθν Ιταλία, 182 άτομα με πρόςβαςθ και 149 χωρίσ πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι, ενϊ τα ποςοςτά ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο είναι 207 και 143 αντίςτοιχα. Η Πορτογαλία και θ Σουρκία είχαν τα υψθλότερα επίπεδα με 293 και 288 ερωτθκζντεσ αντίςτοιχα να ζχουν πρόςβαςθ ςε ζναν υπολογιςτι και μόλισ 62 ερωτθκζντεσ από τισ δφο χϊρεσ να μθν ζχουν πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι. Ε3: Έχετε πρόςβαςθ ςτο διαδίκτυο (Internet) ςτο ςπίτι; 9 ε λ ί δ α α π ό 29

Όπωσ ςτθν Ε2, θ Ρουμανία ζχει το χαμθλότερο αρικμό ςυνδζςεων ςτο Διαδίκτυο ςτο ςπίτι, με 134 άτομα να ζχουν ςφνδεςθ ενϊ 199 να μθν ζχουν ςφνδεςθ. Η Ελλάδα είναι και πάλι κοντά ςτθν Ρουμανία με 147 να ζχουν internet ςπίτι τουσ και 180 να μθν ζχουν. Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο είναι πολφ κοντά με τα αποτελζςματα Ελλάδα με 157 ζχοντεσ ςφνδεςθ και 193 μθ ζχοντεσ. Η Σουρκία είχε και πάλι τα υψθλότερα ποςοςτά ςυνδζςεων ςτο Διαδίκτυο από ςτο ςπίτι με 274 ερωτθκζντεσ να ζχουν ςφνδεςθ ζναντι 76 που ανζφεραν ότι δεν ζχουν ςφνδεςθ με το Διαδίκτυο ςτο ςπίτι. Ε4: Υπάρχουν μζρθ ςτθν γειτονιά ςασ όπου μπορείτε να χρθςιμοποιιςετε υπολογιςτι εαν δεν ζχετε ςπίτι; Η Ιταλία είχε το χαμθλότερο αρικμό ερωτθκζντων που γνϊριηαν ζνα μζροσ ςτθν γειτονιά τουσ με πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι με 82 άτομα να γνωρίηουν και 228 να μθν γνωρίηουν. Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο είχε το υψθλότερο επίπεδο, με 242 ερωτθκζντεσ να γνωρίηουν ποφ μποροφν να ζχουν πρόςβαςθ ςε ζναν υπολογιςτι και μόλισ 108 να μθν γνωρίηει. Η Ελλάδα είχε αςυνικιςτα αποτελζςματα ςε ςφγκριςθ με άλλεσ ερωτιςεισ κακϊσ πάνω από το 50% των ανκρϊπων ιξεραν ποφ υπάρχει πρόςβαςθ ςε υπολογιςτζσ, με 176 να γνωρίηουν που και 149 να μθν γνωρίηουν. Ζνα ηιτθμα προζκυψε με τα αποτελζςματα ςτο ερϊτθμα αυτό από τθν μεριά τθσ Σουρκίασ, δεδομζνου του μικροφ αρικμοφ ατόμων που γνωρίηουν που υπάρχει πρόςβαςθ και εκείνων που δεν γνωρίηουν που υπάρχει πρόςβαςθ (39 και 37 αντίςτοιχα), ωσ εκ τοφτου μόνο το 76 του ςυνόλου των ερωτθκζντων απάντθςε ςτο ερϊτθμα αυτό ςτθν Σουρκία. Για το λόγο αυτό, τα τοφρκικα αποτελζςματα για τθν ερϊτθςθ αυτι ζχουν εξαιρεκεί από τθν παραπάνω ανάλυςθ. Ε5: Μπορείτε να περιγράψετε εμπόδια που αντιμετωπίηετε και ςασ εμποδίηουν ι ςασ περιορίηουν τθν χριςθ θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν; (Κυκλϊςτε με οποιαδιποτε πρόταςθ ςυμφωνείτε) 10 ε λ ί δ α α π ό 29

Από όλεσ τισ άλλεσ απαντιςεισ, τα αποτελζςματα τθσ Ρουμανίασ ιταν πολφ χαμθλά ςε ςφγκριςθ με τισ άλλεσ χϊρεσ. Σο ςφνολο των ρουμανικϊν απαντιςεων "δζνει" αρκετά με το ςυνολικό αρικμό ατόμων που δεν χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι, και ωσ εκ τοφτου δείχνει ότι οι ερωτθκζντεσ μπορεί να μθν παρανόθςαν το γεγονόσ ότι ςτθ ςυγκεκριμζνθ ερϊτθςθ ζπρεπε να επιλζξουν όποια από τθν απάντθςθ τουσ αντιπροςωπεφει. Ωσ εκ τοφτου, είναι δφςκολο να κατανοιςουμε πλιρωσ και να αναλφςουμε τα αποτελζςματα τθσ Ρουμανίασ ςε αυτό το ηιτθμα, με εξαίρεςθ τα αποτελζςματα τθσ πρϊτθσ απάντθςθσ που προςφζρεται "Δεν γνωρίηω πωσ να χρθςιμοποιϊ υπολογιςτζσ". Ζνα άλλο ηιτθμα ςυνδζεται με τα αποτελζςματα του Ηνωμζνου Βαςιλείου. Πολλοί από τουσ ερωτθκζντεσ ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο επιλζγουν όλεσ τισ απαντιςεισ που τουσ δίνονται. Αυτό μπορεί να εξθγθκεί με το γεγονόσ ότι οι απαντιςεισ αποκτϊνται από εκελοντζσ που εργάηονται με θλικιωμζνουσ και ίςωσ τουσ βοικθςαν να κατανοιςουν ότι ζχουν τθν δυνατότθτα να απαντιςουν ναι ςε οποιαδιποτε ερϊτθςθ. Η πιο ιςορροπθμζνθ απάντθςθ ςε ςχζςθ με τo πλικοσ των ερωτθκζντων ςτθν ερϊτθςθ για τθν δυςκολία που αντιμετωπίηουν ςτθ χριςθ θλεκτρονικοφ υπολογιςτι ιταν θ πρϊτθ απάντθςθ που δόκθκε, ότι πολλοί άνκρωποι είπαν ότι δεν γνωρίηουν πϊσ να χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι. Από τουσ 1745 ερωτθκζντεσ που ςυμμετείχαν ςτθν ζρευνα και τουσ 965 ανκρϊπουσ που δεν χρθςιμοποιοφςαν θλεκτρονικό υπολογιςτι, 787 ερωτθκζντων προςδιόριςαν ωσ κφριο εμπόδιο τουσ να αςχολθκοφν με τουσ υπολογιςτζσ και τισ ΣΠΕ είναι το γεγονόσ ότι δεν ξζρουν πωσ να χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι. Ο μεγαλφτεροσ αρικμόσ ερωτθκζτων που επεςιμαναν αυτό το λόγο ιταν από τθν Ελλάδα (181) και τθ Ρουμανία (218), το οποίο δεν προκαλεί ζκπλθξθ, δεδομζνου τισ προθγοφμενεσ απαντιςεισ ςε ερωτιςεισ ςε αυτι τθν ζρευνα. Η Σουρκία (44) είχε και πάλι το χαμθλότερο αρικμό των ερωτθκζντων που προςδιόριςαν το να μθν ξζρουν πϊσ να χρθςιμοποιοφν ζναν υπολογιςτι είναι το κυριότερο εμπόδιο τουσ. Η δεφτερθ απάντθςε που δόκθκε από τουσ ερωτθκζντεσ ιταν "δεν ξζρω γιατί κα ικελα να χρθςιμοποιιςω ζναν υπολογιςτι", θ οποία και πάλι, με τθν εξαίρεςθ τθσ Ρουμανίασ, είχε ιςορροπθμζνεσ απαντιςεισ από όλεσ τισ χϊρεσ. Τψθλότερο αρικμό απαντιςεων ιταν από τθν Ελλάδα με 52 και μικρότεροσ αρικμό από τθν Σουρκία με 19. 11 ε λ ί δ α α π ό 29

Η τρίτθ απάντθςθ "Φοβάμαι μιπωσ ο υπολογιςτισ χαλάςει και δεν ξζρω τι να κάνω", είχε παρόμοια αποτελζςματα από τθν Ελλάδα (176) και το Ηνωμζνο Βαςίλειο (178). Η Ιταλία είχε 55 απαντιςεισ ςε αυτό και θ Πορτογαλία είχε 85. Η Σουρκία είχε τθ χαμθλότερθ ανταπόκριςθ με 43 ερωτθκζντεσ να ταυτίηονται με αυτόν τον λόγο. Οι τρεισ υπόλοιπεσ απαντιςεισ επιλζχκθκαν πιο πολφ από το Ηνωμζνο Βαςίλειο από ό,τι από άλλεσ χϊρεσ. Αυτό κα μποροφςε να ςθμαίνει ότι χρειάηεται περιςςότερθ πλθροφόρθςθ ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο ςχετικά με το που μπορεί κάποιοσ να αποκτιςει πρόςβαςθ ςε υπολογιςτζσ δωρεάν, που να αποκτιςει πρόςβαςθ ςτθν κατάρτιςθ για υπολογιςτζσ αλλά και ςτθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ και των επιπτϊςεων τθσ κατάρτιςθσ ςτουσ υπολογιςτζσ, κακϊσ 118 ερωτθκζντεσ του Ηνωμζνου Βαςιλείου ιςχυρίςτθκαν ότι είχαν ςυμμετάςχει ςε προγράμματα κατάρτιςθσ κατά το παρελκόν, αλλά αυτό δεν τουσ είχε βοθκιςει. Ε6: Είςτε ενιμεροσ για πρωτοβουλίεσ ςε τοπικό επίπεδο που αφοροφν ςτουσ υπολογιςτζσ ι ςτισ υπθρεςίεσ τουσ; Η Ρουμανία είχε τα χαμθλότερα επίπεδα γνϊςθσ των τοπικϊν πρωτοβουλιϊν ςχετικά με τισ ΣΠΕ και υπολογιςτϊν με μόλισ 28 άτομα να γνωρίηουν ςχετικά με τισ πρωτοβουλίεσ και 297 δεν ζχουν κακόλου γνϊςθ των τοπικϊν πρωτοβουλιϊν. Η Ελλάδα είχε επίςθσ μία πολφ χαμθλι αναφερκείςα γνϊςθ των τοπικϊν πρωτοβουλιϊν με 45 γνϊςτεσ των πρωτοβουλιϊν και 305 άτομα μθ γνϊςτεσ τοπικϊν πρωτοβουλιϊν. Η Πορτογαλία, θ Σουρκία και το Ηνωμζνο Βαςίλειο είχαν το υψθλότερο ποςοςτό με (175 άτομα γνϊςτεσ και 160 μθ γνϊςτεσ τοπικϊν πρωτοβουλιϊν ςτθν Πορτογαλία, 173 και 177 αντίςτοιχα ςτθν Σουρκία και 189 και 161 αντίςτοιχα ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο). Ε6 Μζροσ 2: Επίπεδα ικανοποίθςθσ ςχετικά με τισ τοπικζσ πρωτοβουλίεσ για τισ ΤΠΕ; 12 ε λ ί δ α α π ό 29

Με τθν πρϊτθ ματιά, φαίνεται ότι θ Ρουμανία είχε τα καλφτερα αποτελζςματα όςον αφορά τθν ικανοποίθςθ με τισ τοπικζσ πρωτοβουλίεσ ςχετικά με τισ ΣΠΕ, με το 100% των ανκρϊπων είναι είτε πολφ ικανοποιθμζνοι (9) ι ικανοποιθμζνοι (4). Ωςτόςο, αυτόσ είναι ζνασ από τα χαμθλότερουσ αρικμοφσ απαντιςεων για το κζμα αυτό - με ςυνολικά 13 άτομα που ζδωςαν απάντθςθ ςτο ερϊτθμα αυτό και ωσ εκ τοφτου είναι πολφ χαμθλό για να είμαςτε ςε κζςθ να ζχουμε αντικειμενικά αποτελζςματα. τθν Ελλάδα το 1/3 είναι ικανοποιθμζνοι και 2/3 των ερωτθκζντων να μθν είναι ικανοποιθμζνοι, ωςτόςο, πάλι μόνο 3 άτομα απάντθςαν ςε αυτι τθν ερϊτθςθ, και ζτςι είναι δφςκολο να εξαχκοφν αντικειμενικά ςυμπεράςματα. Η Ιταλία, θ Πορτογαλία, θ Σουρκία και το Ηνωμζνο Βαςίλειο είχαν μεγαλφτερο αρικμό απαντιςεων κακιςτϊντασ πιο αξιόπιςτα αποτελζςματα και δείχνει το πλιρεσ φάςμα των αποτελεςμάτων από πολφ ικανοποιθμζνοι, ικανοποιθμζνοι, κακόλου ικανοποιθμζνοι και δυςαρεςτθμζνοι. Η Σουρκία είχε τα υψθλότερα επίπεδα ικανοποίθςθσ, με 32 πολφ ικανοποιθμζνουσ, 100 ικανοποιθμζνουσ, 2 κακόλου ικανοποιθμζνουσ και 1 δυςαρεςτθμζνο. Η Πορτογαλία είχε το δεφτερο υψθλότερο επίπεδο ικανοποίθςθσ, με 50 πολφ ικανοποιθμζνουσ, 45 ικανοποιθμζνουσ, 1 κακόλου ικανοποιθμζνο και 2 δυςαρεςτθμζνουσ. Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο και θ Ιταλία είχαν περιςςότερο ςυγκρίςιμα επίπεδα τθσ ικανοποίθςθσ και δυςαρζςκειασ με τισ τοπικζσ πρωτοβουλίεσ. Ε7: Αν υπιρχε υπολογιςτισ με πρόςβαςθ ςτο Internet και λογιςμικό/πρόγραμμα ειδικά ςχεδιαςμζνο για θλικιωμζνα άτομα ςε δθμόςιου χϊρο, κα τον χρθςιμοποιοφςατε; 13 ε λ ί δ α α π ό 29

Οι απαντιςεισ που δόκθκαν ςτθν παραπάνω ερϊτθςθ δείχνουν τθν Ιταλία και τθν Πορτογαλία να ζχουν το χαμθλότερο ενδιαφζρον για τθ χριςθ θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν ςε κζντρα για θλικιωμζνουσ, ωςτόςο τα αποτελζςματα από προθγοφμενεσ ερωτιςεισ δείχνουν επίςθσ αυτζσ τισ χϊρεσ να ζχουν το μεγαλφτερο αρικμό χρθςτϊν θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν, μεγαλφτερθ τακτικότθτα ςτθ χριςθ θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν και υψθλότερα επίπεδα ιδιοκτθςίασ ι πρόςβαςθσ ςε υπολογιςτζσ ςτα μζλθ τθσ οικογζνειασ. υνεπϊσ, το χαμθλό ποςοςτό ςε αυτό το ερϊτθμα δεν είναι ανθςυχθτικό, κακϊσ οι παράγοντεσ που τζκθκαν νωρίτερα ςτθν αναφορά ζρχονται ςε αντίκεςθ με αυτό. Σα υψθλότερα ποςοςτά των ερωτθκζντων που κα χρθςιμοποιοφςαν ζναν υπολογιςτι ςε ζνα κζντρο για τουσ θλικιωμζνουσ ιταν ςτθν Σουρκία (263), ενϊ ακολουκοφν θ Ρουμανία (236), Ελλάδα (235) και το Ηνωμζνο Βαςίλειο (221). Αυτζσ οι τιμζσ ςτθν Σουρκία όπου θ πλειοψθφία των ερωτθκζντων ζχουν πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι κακθμερινά, αποδεικνφει επίςθσ τθν αξία των κζντρων κοινωνικισ φροντίδασ των θλικιωμζνων ςτισ ηωζσ αυτϊν των ερωτθκζντων. Ε8: Τι κα κζλατε να ζχει ζνα πρόγραμμα λογιςμικοφ που κα ςασ βοθκοφςε ςτθν χριςθ υπολογιςτϊν και διαδικτφου (Internet); (Σθμειϊςτε με ότι ςυμφωνείτε) 14 ε λ ί δ α α π ό 29

Όλεσ οι χϊρεσ είχαν μια καλι ιςορροπία απαντιςεων ςτουσ τομείσ που προςδιορίηονται από τουσ εταίρουσ του ζργου, που κα βοθκοφςαν τουσ θλικιωμζνουσ από τθν άποψθ του ςχεδιαςμοφ του λογιςμικοφ, που περιλαμβάνουν υπενκυμίςεισ, απλά εικονίδια και μεγάλα γράμματα. Η Ρουμανία είχε τθ μεγαλφτερθ ανταπόκριςθ των άλλων με 101 ερωτθκζντων να δθλϊνουν «άλλο», ωςτόςο, θ μορφι για τισ εκνικζσ αναφορζσ δεν περιελάμβανε τισ λεπτομζρειεσ τθσ κατθγορίασ «άλλο». Όςον αφορά τισ απαντιςεισ και χρειάηονται περαιτζρω ζρευνα για να καταλιξουμε ςτον εντοπιςμό αυτισ τθσ ανάδραςθσ από τουσ ςυμμετζχοντεσ ςτθν ζρευνα. Οι απαντιςεισ ςε αυτά τα ερωτιματα δείχνουν ότι ο ςχεδιαςμόσ του λογιςμικοφ είναι επαρκισ για να καλφψει τισ ανάγκεσ των θλικιωμζνων ατόμων και είναι μια καλι ζνδειξθ για τα αποτελζςματα του ζργου ςτο ςφνολό του. 15 ε λ ί δ α α π ό 29

Ε9: Τι από τα παρακάτω κα κζλατε να κάνετε ςε ζναν υπολογιςτι, εαν είχατε κάποια βοικεια για να τα μακαίνετε; (Σθμειϊςτε με ότι ςυμφωνείτε) 16 ε λ ί δ α α π ό 29

Η πιο δθμοφιλισ απάντθςθ ςε αυτό το ερϊτθμα ιταν "θ ςυνομιλία με οικογζνεια φίλουσ χρθςιμοποιϊντασ θλεκτρονικό ταχυδρομείο (email), κοινωνικά δίκτυα (Facebook, Skype) και chat", με 981 ςυμμετζχοντεσ να επιλζγουν αυτι τθν απάντθςθ. Η "Ανάγνωςθ εφθμερίδων" ιταν θ δεφτερθ πιο δθμοφιλισ απάντθςθ με 571 απαντιςεισ. Αυτι ακολουκοφνταν με μικρι διαφορά από τθν "Πρόςβαςθ ςε ςυμβουλζσ Τγείασ" με 556 απαντιςεισ. Η "Οικονομικι διαχείριςθ και τραπεηικζσ 17 ε λ ί δ α α π ό 29

ςυναλλαγζσ" ιταν θ επόμενθ με 503 απαντιςεισ και ςτθ ςυνζχεια το "Κλείςιμο διακοπϊν" ιταν θ επόμενθ πιο δθμοφιλισ με 486 απαντιςεισ. Η χαμθλότερθ κατθγορία βακμολόγθςθσ ιταν θ "Αγορά/Πϊλθςθ αντικειμζνων" με μόλισ 280 απαντιςεισ - ςχεδόν το ιμιςυ του ποςοςτοφ των απαντιςεων για τθν επόμενθ λιγότερο δθμοφιλισ κατθγορία. τισ ομάδεσ για τθν ζρευνα αυτι, κάκε απάντθςθ που περιλαμβάνει οικονομικι ςυναλλαγι (αγορά και πϊλθςθ, οικονομικι διαχείριςθ) ιταν ανθςυχθτικι για τουσ ερωτθκζντεσ που ιταν πολφ αναςφαλείσ για τθν αςφάλεια των χρθματοοικονομικϊν ςυναλλαγϊν ςτο διαδίκτυο και πολλοί από τουσ ερωτθκζντεσ κεϊρθςαν ότι αυτό κα πρζπει να είναι το επίκεντρο τθσ εκπαίδευςθσ. Ε10: Τι κάνετε ςτον ελεφκερο χρόνο ςασ; (Σθμειϊςτε με ότι ςυμφωνείτε) 18 ε λ ί δ α α π ό 29

19 ε λ ί δ α α π ό 29

Τψθλότερεσ ψυχαγωγικζσ δραςτθριότθτεσ ιταν θ ανάγνωςθ βιβλίων, ειδιςεων και περιοδικϊν με 1225 απαντιςεισ που ακολουκοφνταν με μικρι διαφορά από τισ απαντιςεισ: τθλεόραςθ, ραδιόφωνο και ακρόαςθ μουςικισ με 1162 απαντιςεισ. Η επόμενθ μεγαλφτερθ με 888 απαντιςεισ ιταν θ επίςκεψθ ςε φίλουσ και ςυγγενείσ. Άλλεσ δραςτθριότθτεσ με χαμθλότερα ποςοςτά με 37 απαντιςεισ, 2θ χαμθλότερθ θ ςυμμετοχι ςε εκδθλϊςεισ και ςεμινάρια εκπαίδευςθσ με 263 απαντιςεισ. Η καλι διαβάκμιςθ των απαντιςεων ςε όλεσ τισ χϊρεσ και του μικροφ αρικμοφ των απαντιςεων "άλλο", ζδειξαν και πάλι ότι θ ερϊτθςθ είχε ςωςτζσ επιλογζσ για τουσ ενιλικεσ. Η Ρουμανία είχε και πάλι ζνα πολφ χαμθλό επίπεδο απαντιςεων ςε όλεσ τισ πικανζσ ερωτιςεισ, με μόλισ 73 απαντιςεισ ςυνολικά ςε αντίκεςθ του Ηνωμζνου Βαςιλείου που είχε το υψθλότερο ποςοςτό απαντιςεων με 1586 απαντιςεισ ςε αυτι τθν ερϊτθςθ. Ε11: Σασ αρζςει να μακαίνετε νζα πράγματα; Σο χαμθλότερο ςκορ καταγράφθκε ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο με μόλισ 196 ερωτθκζντεσ να ενδιαφζρονται να μάκουν νζα πράγματα, με το υψθλότερο ποςοςτό, ςτθν Πορτογαλία και ςτθν Σουρκία, όπου και οι δφο χϊρεσ είχαν 322 ερωτθκζντεσ να ενδιαφζρονται να μάκουν. Ε11 Μζροσ 2: Ποιεσ μεκόδουσ μάκθςθσ προτιμάτε; 20 ε λ ί δ α α π ό 29

21 ε λ ί δ α α π ό 29

Η απάντθςθ που δόκθκε για τθν αυτο-εκμάκθςθ ιταν θ πιο ιςορροπθμζνθ ςε ςχζςθ με παρόμοιεσ απαντιςεισ από κάκε μία από τισ χϊρεσ. Η κατθγορία «άλλο» χρθςιμοποιικθκε πιο πολφ από τθν Ρουμανία αλλά δεν υπάρχουν αρκετά διακζςιμα δεδομζνα. τθν Ελλάδα, θ πιο δθμοφιλισ μζκοδοσ ιταν «μαηί με άλλα άτομα ςε άτυπεσ περιπτϊςεισ» με 122 απαντιςεισ και θ λιγότερο δθμοφιλισ ιταν «θλεκτρονικι μάκθςθ» με μόλισ 2 απαντιςεισ από τθν Ελλάδα. τθν Ιταλία, θ πιο δθμοφιλισ μζκοδοσ ιταν «μαηί με άλλα άτομα ςε τυπικζσ περιπτϊςεισ» με 93 απαντιςεισ. Επίςθσ, 90 άτομα ανταποκρίκθκαν ςτθν μζκοδο «μόνοσ μου». Η λιγότερο δθμοφιλισ επιλογι ςτθν Ιταλία «μαηί με άλλα άτομα ςε άτυπεσ περιπτϊςεισ», θ οποία είχε μόλισ 7 απαντιςεισ. τθν Πορτογαλία, θ πιο δθμοφιλισ ιταν με «προςωπικό κακθγθτι/εκπαιδευτι» με 164 απαντιςεισ, που ακολουκοφνταν με μικρι διαφορά από «μαηί με άλλα άτομα ςε άτυπεσ περιπτϊςεισ» με 151 απαντιςεισ. Η λιγότερο δθμοφιλισ μζκοδοσ ςτθν Πορτογαλία ιταν «μζςω τθσ διαδικτυακισ μάκθςθσ» με 52 απαντιςεισ. Οι 99 ερωτθκζντεσ ςτθ Ρουμανία επζλεξαν «μαηί με άλλα άτομα ςε άτυπεσ περιπτϊςεισ» και θ λιγότερο δθμοφιλισ μζκοδοσ είναι "θλεκτρονικι μάκθςθ" με 12 απαντιςεισ. Η Ρουμανία είχε και πάλι ζνα υψθλό επίπεδο ςτθν κατθγορία «άλλο», με 74, αλλά και πάλι δεν κατζχουμε περιςςότερεσ πλθροφορίεσ για να δοφμε ποια μζκοδοσ ιταν περιςςότερο δθμοφιλι. Η Σουρκία είχε 173 απαντιςεισ ςτο "μόνοσ μου" ωσ μζκοδο μάκθςθσ, με τθν λιγότερο δθμοφιλισ επιλογι που είναι θ διαδικτυακι μάκθςθ με 14 απαντιςεισ (και 2 άλλεσ απαντιςεισ). Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο είχε μεγαλφτερο ποςοςτό με 57 ερωτθκζντεσ ςτθν μζκοδο "από μόνοσ μου" και "με ζναν προςωπικό εκπαιδευτι/κακθγθτι». Η λιγότερο δθμοφιλισ επιλογι του Ηνωμζνου Βαςιλείου ιταν θ θλεκτρονικι μάκθςθ (με 4 απαντιςεισ). 22 ε λ ί δ α α π ό 29

Ε12 Για ποιουσ ςκοποφσ κα κζλετε να χρθςιμοποιιςετε το διαδίκτυο (Internet) ςτο μζλλον εαν γνωρίηατε πωσ; (Σθμειϊςτε όλεσ τισ απαντιςεισ που ςασ ενδιαφζρουν) τθν Ελλάδα, οι περιςςότερεσ απαντιςεισ αφοροφςαν τισ τθλεπικοινωνίεσ με 233 και τθν "Αναηιτθςθ πλθροφοριϊν και Διαςκζδαςθ" με 195. Η λιγότερο δθμοφιλισ απάντθςθ για τθν Ελλάδα ιταν θ αναηιτθςθ για ςφντροφο, θ οποία είχε μόλισ 5 απαντιςεισ. τθν Ιταλία, οι απαντιςεισ με υψθλότερο ποςοςτό αφοροφςαν τισ τθλεπικοινωνίεσ με 143 και "Πλθροφόρθςθ & Διαςκζδαςθ". Η λιγότερο δθμοφιλισ απάντθςθ ςτθν Ιταλία ιταν θ "αναηιτθςθ για ςφντροφο" με 33 απαντιςεισ. 23 ε λ ί δ α α π ό 29

Για τθν Πορτογαλία, οι πιο δθμοφιλείσ απαντιςεισ ιταν θ "θλεκτρονικι επικοινωνία" με 205 απαντιςεισ και θ "Πλθροφόρθςθ & Διαςκζδαςθ" με 166 απαντιςεισ. Η λιγότερο δθμοφιλισ και πάλι ιταν θ "αναηιτθςθ ςυντρόφου" με 27 απαντιςεισ. Για τθ Ρουμανία, θ πιο δθμοφιλισ ιταν θ απάντθςθ "άλλο", με 77 απαντιςεισ και πάλι δεν είναι διακζςιμα περαιτζρω ςτοιχεία για περαιτζρω επεξεργαςία. Η λιγότερο δθμοφιλισ ςτθ Ρουμανία ιταν θ "ςυναλλαγζσ με τράπεηεσ μζςω διαδικτφου" με 2 απαντιςεισ και "διαδικτυακό εμπόριο" με 3 απαντιςεισ. 24 ε λ ί δ α α π ό 29

τθν Σουρκία, θ θλεκτρονικι υγεία ιταν θ πιο δθμοφιλισ απάντθςθ με 207 απαντιςεισ. Η λιγότερο δθμοφιλισ ιταν θ "αναηιτθςθ ςυντρόφου" με μόλισ 29 απαντιςεισ. Η κατθγορία "άλλο" είχε 0 απαντιςεισ. το Ηνωμζνο Βαςίλειο, θ πιο δθμοφιλισ απάντθςθ ιταν θλεκτρονικι επικοινωνία με 236 και θ "Πλθροφόρθςθ & Διαςκζδαςθ" με 161 απαντιςεισ. Η λιγότερο δθμοφιλισ ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο ιταν θ διαδικτυακι μάκθςθ με μόλισ 25 απαντιςεισ. Ε13: Για τουσ ερωτθκζντεσ που δεν χρθςιμοποιοφν θλεκτρονικό υπολογιςτι: Εαν υπιρχε υποςτιριξθ που κα ςασ βοθκοφςε να μακαίνατε και να είχατε πρόςβαςθ ςε ζναν υπολογιςτι, κα ςασ ενδιζφερε να μάκετε πωσ να χρθςιμοποιείτε ζναν υπολογιςτι; Ε14: Τι κα ςασ βοθκοφςε να ζχετε πρόςβαςθ ςε ζναν υπολογιςτι; 1) Εκπαίδευςθ ςτο πωσ να το χρθςιμοποιιςω; 25 ε λ ί δ α α π ό 29

Εδϊ θ χϊρα με το υψθλότερο επίπεδο ενδιαφζροντοσ για τθν κατάρτιςθ ςε υπολογιςτζσ ιταν θ Ελλάδα με 230 κετικζσ απαντιςεισ και θ χϊρα με το χαμθλότερο επίπεδο είναι το Ηνωμζνο Βαςίλειο με μόλισ 39 άτομα να ενδιαφζρονται για τθν κατάρτιςθ. Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο είναι επίςθσ ςαφϊσ θ μόνθ χϊρα με τα υψθλότερα επίπεδα των μθενδιαφερόμενων από τουσ ςυμμετζχοντεσ ςτθν ζρευνα που για πρόςβαςθ ςε εκπαίδευςθ. Δεν υπάρχουν απαντιςεισ ςε αυτό το ερϊτθμα από τθν Σουρκία, ωσ εκ τοφτου ςθμαίνει ότι θ Σουρκία αποκλείςτθκε από τθν ανάλυςθ για το κζμα αυτό. 2) Πλθροφόρθςθ και βοικεια ςτο ν' αποκτιςω ζναν υπολογιςτι; Ομοίωσ με τθν παραπάνω ερϊτθςθ, θ Ελλάδα (171) ζχει το υψθλότερο επίπεδο ενδιαφζροντοσ ςε αυτι τθν ερϊτθςθ ενϊ Ηνωμζνο Βαςίλειο ζχει επίςθσ ζνα μεγάλο αρικμό ανκρϊπων που δεν ενδιαφζρονται για τθν βοικεια που προςφζρεται από αυτι τθν ερϊτθςθ (142). Η Σουρκία ζχει το χαμθλότερο αρικμό απαντιςεων (9) που ενδιαφζρονται για πλθροφορίεσ 26 ε λ ί δ α α π ό 29

ι βοικεια για να πάρουν ζναν υπολογιςτι θ Σουρκία είχε επίςθσ μόνο 11 απαντιςεισ, που δεν ενδιαφζρονται για αυτι τθ βοικεια 3) Πλθροφόρθςθ ςτο που και πωσ να ζχω πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι ςε δθμόςιουσ χϊρουσ; Η Ελλάδα ζχει και πάλι το μεγαλφτερο αρικμό ατόμων που κζλουν πλθροφορίεσ για το που και πωσ μποροφν να αποκτιςετε πρόςβαςθ ςε ζναν υπολογιςτι με 171 απαντιςεισ. Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο ζχει το χαμθλότερο αρικμό ατόμων που ενδιαφζρονται για αυτι τθν υποςτιριξθ (19) με 142 άτομα ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο να μθν ενδιαφζρονται για αυτι τθν υποςτιριξθ. Επίςθσ το ποςοςτό ςτθν Ρουμανία είναι αρκετά χαμθλό με τουσ 284 ερωτθκζντεσ να μθν κζλουν αυτι τθν βοικεια. Η Σουρκία είχε και πάλι χαμθλό ποςοςτό ατόμων που ενδιαφζρονται για αυτι τθν υποςτιριξθ (13), αλλά και χαμθλά επίπεδα αρνθτικισ απάντθςθσ. 4) Βοικεια ςτο πωσ ν'αποκτιςω ζνα δωρεάν ι φτθνό ανακυκλϊςιμο υπολογιςτι; 27 ε λ ί δ α α π ό 29

Η Ελλάδα ζχει και πάλι υψθλό επίπεδο ενδιαφζροντοσ ςε αυτι τθν απάντθςθ με 166 ερωτθκζντεσ να απαντάνε κετικά. Η Ρουμανία είχε επίςθσ ζνα υψθλό επίπεδο ενδιαφζροντοσ με 108 ςυμμετζχοντεσ εξζφραςαν ενδιαφζρον για αυτι τθν υποςτιριξθ. Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο και θ Ιταλία είχαν 43 άτομα που εκδιλωςαν ενδιαφζρον για τθν απόκτθςθ ενόσ ανακυκλϊςιμο υπολογιςτι, ωςτόςο, το Ηνωμζνο Βαςίλειο είχε και πάλι το υψθλότερο μθ-ενδιαφζρον με 118 άτομα να δθλϊνουν ότι δεν κα ικελε βοικεια ςτθν απόκτθςθ ενόσ ανακυκλϊςιμου υπολογιςτι. Και πάλι, θ Σουρκία ζχει μόλισ 12 άτομα ν' ενδιαφζρονται για αυτι τθ βοικεια και 9 άτομα δεν κα ικελαν αυτι τθ βοικεια. 5) Βοικεια ςτο πωσ ν'αποκτιςω μια δωρεάν ι φτθνι ςφνδεςθ ςτο διαδίκτυο (Internet); Η τελευταία ερϊτθςθ είχε και πάλι ζνα υψθλό επίπεδο ενδιαφζροντοσ από τθν Ελλάδα, με 175 άτομα που κα ικελαν αυτι τθ βοικεια. το Ηνωμζνο Βαςίλειο υπάρχει και πάλι χαμθλότερο ενδιαφζρον ςε αυτι τθν βοικεια με μόλισ 39 άτομα ν' εκφράηουν ενδιαφζρον για τθν υποςτιριξθ και 122 άτομα από το Ηνωμζνο Βαςίλειο να μθν ενδιαφζρονται για αυτι τθν βοικεια. Η Σουρκία είχε και πάλι ζνα χαμθλό επίπεδο απαντιςεων ςε αυτι τθν βοικεια με 11 απαντιςεισ και επίςθσ 10 άτομα διλωςαν ότι δεν κα ικελαν βοικεια από το ςχζδιο. 28 ε λ ί δ α α π ό 29

τατιςτικά τοιχεία ερωτηθζντων Η Σουρκία είχε το μικρότερο εφροσ θλικιϊν των ερωτθκζτων, με 298 από τουσ ερωτθκζντεσ να είναι ςτισ θλικίεσ 55-60. Η Ελλάδα είχε το δεφτερο μικρότερο εφροσ των ςυμμετεχόντων, με 239 άτομα να είναι μεταξφ 55 και 65. Όλεσ οι άλλεσ χϊρεσ είχαν ζνα εφροσ ςτισ θλικιακζσ ομάδεσ, με το Ηνωμζνο Βαςίλειο να ζχει το μεγαλφτερο πλικοσ ατόμων θλικίασ 75 και άνω (86). Η Ιταλία είχε τθ ςτενότερθ ιςορροπία μεταξφ των γυναικϊν (155) και των ανδρϊν (167), με τθν Σουρκία να ζχει τθ μεγαλφτερθ ανιςορροπία όςον αφορά τθν διάςπαςθ των απαντιςεων των δφο φφλων (89 γυναίκεσ με 261 άνδρεσ). 29 ε λ ί δ α α π ό 29

Σο Ηνωμζνο Βαςίλειο ζχει το μεγαλφτερο αρικμό ερωτθκζντων χωρίσ εκπαίδευςθ (89) και απόφοιτουσ δευτεροβάκμιασ εκπαίδευςθσ μόνο (182) και ωσ εκ τοφτου τα χαμθλότερα ποςοςτά με πανεπιςτθμιακι εκπαίδευςθ. Η Σουρκία ζχει το μεγαλφτερο αρικμό αποφοίτων τριτοβάκμιασ εκπαίδευςθσ με 181 ςυμμετζχοντεσ. Σο μεγαλφτερο ποςοςτό των ερωτθκζντων ζχει εργαςτεί ςε δθμόςια υπθρεςία (670) ςε όλεσ τισ χϊρεσ, με τθν Σουρκία να κατζχει το μεγαλφτερο αρικμό ςε αυτό το επάγγελμα (329). Η Ρουμανία είχε τθ δεφτερθ υψθλότερθ κατθγορία με 111 ερωτθκζντεσ που εργάηονται ςτθ βιομθχανία. Όλεσ οι άλλεσ χϊρεσ είχαν μια καλι ιςορροπία μεταξφ των διαφόρων επαγγελματικϊν κλάδων. Σα χαμθλά επίπεδα των απαντιςεων ςε "άλλα" κατζδειξε επίςθσ το φάςμα των επαγγελμάτων. 30 ε λ ί δ α α π ό 29

Ο μεγαλφτεροσ αρικμόσ απαντιςεων ςτθν ερϊτθςθ "που μζνετε" παρατθρικθκε ςτθν Σουρκία με 348 από τισ 350 ερωτθκζντεσ να βρίςκονται ςτο αςτικό τμιμα τθσ Κωνςταντινοφπολθσ. Η Πορτογαλία είχε 21 και θ Ρουμανία είχε 17 ςυμμετζχοντεσ από αγροτικζσ περιοχζσ, θ Ελλάδα είχε 74 από αγροτικζσ περιοχζσ με τθν Ιταλία ζχει το υψθλότερο ποςοςτό ερωτθκζντων από αγροτικζσ περιοχζσ με 109. Αυτό αποτελεί μια αντανάκλαςθ του περιβάλλοντοσ όπου οι οργανιςμοί εταίροι πραγματοποίθςαν τθν ζρευνα, κάτι που οδιγθςςε ςε αυτζσ τισ ςθμαντικζσ αποκλίςεισ. 31 ε λ ί δ α α π ό 29

υμπεράςματα Τπάρχει μια ςτενι ςχζςθ μεταξφ του αρικμοφ των ατόμων που ιδθ χρθςιμοποιοφν υπολογιςτι και ζχουν ςτθν διάκεςι τουσ ζναν είτε ςτο ςπίτι είτε ςε ζναν άλλο χϊρο που είναι εφκολο προςβάςιμοσ και τα χαμθλά επίπεδα υποςτιριξθσ που απαιτοφνται για να ζχουν πρόςβαςθ ςε θλεκτρονικοφσ υπολογιςτζσ ι το διαδίκτυο. τθν Ελλάδα και Ρουμανία παρατθρικθκαν τα μεγαλφτερα ποςοςτά ζλλειψθσ πρόςβαςθσ ςε υπολογιςτζσ αλλά και το μεγαλφτερο ενδιαφζρον από τουσ ςυμμετζχοντεσ για βοικεια από το ζργο ζτςι ϊςτε να ξεπεράςουν τα εμπόδια που αντιμετωπίηουν ςτθν πρόςβαςθ ςε υπολογιςτζσ. Ζχετε ζναν Η/Τ; Διαθζτετε ςφνδεςη ςτο διαδίκτυο; Μια δυςκολία ςτθν ανάλυςθ των δεδομζνων είναι θ χριςθ τθσ απάντθςθσ «άλλο». Ειδικότερα το γεγονόσ ότι οι επιμζρουσ απαντιςεισ ςε κάκε χϊρα δεν περιζχουν πλθροφορίεσ ςχετικά με τισ τάςεισ που παρατθροφνται ςτθν κατθγορία «άλλο» ι ακόμθ, αν οι ερωτθκζντεσ είχε παράςχει περαιτζρω πλθροφορίεσ. Αυτό μαηί με τα αρκετά υψθλά επίπεδα μθ-απάντθςθσ ςτισ ερωτιςεισ από τουσ ςυμμετζχοντεσ τθσ Ρουμανίασ, περιορίηει επίςθσ τθν περαιτζρω ανάλυςθ ςε αυτι τθν φάςθ τθσ κοινωνικισ ζρευνασ. Τπιρξε επίςθσ μικρόσ αρικμόσ απαντιςεων ςτισ τελικζσ ερωτιςεισ (Ερωτιςεισ 12 και 13 με τα επόμενα ερωτιματα να ςχετίηονται με τθν βοικεια για τθ βελτίωςθ τθσ πρόςβαςθσ ςε υπολογιςτζσ και τισ ΣΠΕ) από τα αποτελζςματα τθσ Σουρκία. Εν μζρει, αυτό μετριάηεται από τα πολφ μεγάλο αρικμό ερωτθκζντων από τθν Σουρκία, οι οποίοι ιδθ χρθςιμοποιοφν τακτικά υπολογιςτζσ, ζχουν άμεςθ πρόςβαςθ ςε ζναν υπολογιςτι και κάνουν ςυχνι χριςθ του διαδικτφου. Δεν αποτελεί ζκπλθξθ ότι οι χϊρεσ με τα χαμθλότερα ποςοςτά χρθςτϊν θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν ςτθν ομάδα είχαν τθν υψθλότερθ ανταπόκριςθ ςτον τομζα τθσ ηιτθςθσ για κατάρτιςθ ςε υπολογιςτζσ για τθν βελτίωςθ των γνϊςεων υπολογιςτι και τθν μειϊςει του κοινωνικοφ αποκλειςμοφ. Η εξαίρεςθ ςε αυτό ιταν το Ηνωμζνο Βαςίλειο, όπου πολλοί ςυμμετζχοντεσ δεν ενδιαφζρονται για τθν προςφερόμενθ εκπαίδευςθ. Ο μεγάλοσ αρικμόσ απαντιςεων ςτα ερωτιματα πολλαπλϊν επιλογϊν π.χ. χριςθ υπολογιςτϊν για πλθροφόρθςθ και διαςκζδαςθ, ςε ςυνδυαςμό με τθ κετικι ανταπόκριςθ 32 ε λ ί δ α α π ό 29

για τισ προςφερόμενεσ επιλογζσ λογιςμικοφ, αποδεικνφουν ότι το ζργο αυτό κα ζχει άμεςο αντίκτυπο ςτουσ θλικιωμζνουσ ςτθν Ευρϊπθ. Η ζρευνα υπιρξε εκτεταμζνθ και παρά τα όρια που αναφζρονται παραπάνω, κατζδειξε ότι οι διάφορεσ πρωτοβουλίεσ ςτα πλαίςια του ζργου κα βοθκιςουν θλικιωμζνουσ ςε όλθ τθν Ευρϊπθ να εμπλζκουν πιο ενεργά με τισ ΣΠΕ και να κάνουν χριςθ αυτϊν των πόρων για τθ βελτίωςθ τθσ κοινωνικισ τουσ ζνταξθσ μζςω τθσ αυξθμζνθσ χριςθσ των θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν και του διαδικτφου. 33 ε λ ί δ α α π ό 29