ΑΥΛΑΓΙΑ Καηαγσγή θαη εμάπισζε Οκάδα Γπηηθήο Αζίαο (γύξσ από ηελ Καζπία Θάιαζζα) Πεξηιακβάλεη είδε κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη ε θαιιηεξγνύκελε αριαδηά (Pyrus communis L.) Οκάδα Βόξεηαο Αζίαο (όπσο ην P. Pyrifolia) πνπ ζεσξνύληαη θαη κειαριαδηέο (ιόγσ ηνπ κειόκνξθνπ ζρήκαηνο ησλ θαξπώλ) Ζ αριαδηά αλαθέξεηαη από ηνπο αξραίνπο Έιιελεο (Όκεξνο 800 π.ρ. Θεόθξαζηνο 300 π.ρ. θαη Ρσκαίνπο, Cato (235-150 π.ρ.) Βειηησκέλεο πνηθηιίεο όκσο ζηελ Γ. Δπξώπε εκθαλίζηεθαλ από ηνλ 18ν θαη 19ν αηώλα (Γαιιία, Βέιγην) Ζ παγθόζκηα παξαγσγή ην 1988 ήηαλ 9,9 εθαη. ηόλνη. ηελ Διιάδα ε παξαγσγή μεπεξλνύζε ηνπο 120.000 ηόλνπο (πξηλ ην 1990). ήκεξα ε παξαγσγή είλαη πνιύ ρακειόηεξε (50-60 ρηι. ηόλνη) θαη γίλνληαη εηζαγσγέο (γηαηί?) ρήκα 1. Σν θξπζηάιιη απνηειεί πεξίπνπ ην 50% ηεο Διιεληθήο παξαγσγήο.
Βνηαληθή Σαμηλόκεζε- Οξγαλνγξαθία Pyrus communis L. νηθ. Rosaceae ππννηθ. Pomoideae Δίλαη ην θπξηόηεξν θαι/λν είδνο εθηόο ηεο Αζίαο όπνπ θαι/ληαη ηα είδε Pyrus pyrifolia θαη P.usuriensis ελώ ζηελ Β. Ακεξηθή θαι/ληαη ηα πβξίδηα κεηαμύ P.communis και P.pyrifolia. Σν γέλνο Pyrus πεξηιακβάλεη είδε δηπινεηδή 2n=34 αιιά θαη νξηζκέλεο πνιππινεηδήο πνηθηιίεο πνπ αλήθνπλ ζην είδνο Pyrus communis (3n=51, 4n=68) Οξγαλνγξαθία Γέληξν θπιινβόιν, καθξόβην, κηθξνύ-κεγάινπ κεγέζνπο (αλάινγα κε ην ππνθείκελν θαη ηελ πνηθηιία) Φύιια απιά, σνεηδή ή θαξδηόζρεκα κε κεγάιν κίζρν, νδνλησηά) Οθζαικνί όκνηα κε ηε κειηά (μπινθόξνη, κηθηνί) Άλζε Κάζε νθζαικόο δίλεη 4-12 ιεπθά άλζε ζε ηαμηαλζία θόξπκβν) 5,Κ 5,Α 20-30 2-5 ζηύινπο Καξπόο κήιν κε δηάθνξα ζρήκαηα: ζθαηξηθό, αριαδόκνξθν, επίκεθεο θ.ι.π.)
Σξόπνο θαξπνθνξίαο - Καξπνθόξα όξγαλα Σξόπνο θαξπνθνξίαο θαη ηα θαξπνθόξα όξγαλα είλαη όκνηα κε ηεο κειηάο Οη επάθξηνη νθζαικνί δίλνπλ πην ηθαλνπνηεηηθή παξαγσγή. Δθηόο επνρήο αλζνθνξία (θζηλόπσξν) Σν δεζηό, όςηκν θαη παξαηεηακέλν θαινθαίξη ζπκβάιιεη Πηζαλόλ ιόγσ δηαθνπήο ηνπ ιεζάξγνπ ησλ νθζαικώλ ή κε εηζόδνπ ζε ιήζαξγν. Οη ιακβνύξδεο παξάγνπλ άλζε πνιύ θαιήο πνηόηεηαο Ο ζρεκαηηζκόο κηθηώλ (αλζνθόξσλ) νθζαικώλ εμαξηάηαη από ηε ζξεπηηθή θαηάζηαζε ησλ βιαζηώλ (ζάθραξα θαη ζξεπηηθά ζηνηρεία) αιιά θαη ηελ επίδξαζε νξκνλώλ Η δηαθνξνπνίεζε ησλ αλζνθόξσλ νθζαικώλ γίλεηαη ην θαινθαίξη Οη πξώηεο θαηαβνιέο δηαθξίλνληαη ζηα ηέιε Ινπλίνπ κέζα Ινπιίνπ.
Πεξίνδνο θαξπνθνξίαο θαη επηθνλίαζε - γνληκνπνίεζε Η είζνδνο ζε θαξπνθνξία εμαξηάηαη από ην ππνθείκελν αιιά θαη ηελ πνηθηιία Τπνθεηκελν Έλαξμε Πιήξεο Αριαδηά 5ν-6ν ρξόλν 8ν-10ν ρξόλν Κπδσληά 3ν-4ν ρξόλν 6ν-7ν ρξόλν Απνδόζεηο : 3-5 ηόλλνη/ζηξέκκα Δπηθνλίαζε -γνληκνπνίεζε Ζ επηθνλίαζε επεξεάδεηαη απν: Σηο θαηξηθέο ζπλζήθεο Σα έληνκα (κεηαθνξείο ηεο γύξεο) Σελ απόζηαζε ησλ επηθνληαζηξηώλ Σελ πεξίνδν άλζεζεο ησλ επηθνληαζηξηώλ Ζ βιάζηεζε ηεο γύξεο επλνείηαη ζε ζεξκνθξαζία >20 C
Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηε γνληκνπνίεζε Η γνληκνπνίεζε επεξεάδεηαη από γελεηηθνύο, ζξεπηηθνύο θαη πεξηβαιινληηθνύο παξάγνληεο Αλάγθεο ζε επηθνλίαζε Απηόζηεηξεο πνηθηιίεο (νη πην πνιιέο) Μεξηθώο απηνγόληκεο Σν απηόζηεηξν νθείιεηαη θύξηα ζην «αζπκβίβαζην» θαη ιηγόηεξν ζε θαηλόκελα «δηρνγακίαο» ή κεησκέλεο δσηηθόηεηαο ηεο γύξεο Οη κεξηθώο απηνγόληκεο πνηθηιίεο άζπεξκνπο θαξπνύο αλ απηνγνληκνπνηεζνύλ (παξζελνθαξπία) Αλ όκσο ζηαπξνγνληκνπνηεζνύλ απμάλεηαη ην πνζνζηό θαξπόδεζεο θαη ν αξηζκόο ησλ ζπόξσλ Ο αξηζκόο ησλ ζπεξκάησλ ζρεηίδεηαη κε ην κέγεζνο ησλ θαξπώλ θαη ηελ θαξπόπησζε ηνπ Ινπλίνπ
Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ θαξπόδεζε θαη ηελ παξαγσγή Ζ γνληκόηεηα ησλ αλζέσλ (πνηθηιία) H επηθνληάζηξηα (απηεπηθνλίαζε ή ζηαπξνγνληκνπνίεζε) Οη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ επηθνλίαζε - γνληκνπνίεζε Σν ππνθείκελν θαη ε ζξεπηηθή θαηάζηαζε ηνπ δέληξνπ Σν είδνο ηνπ θιαδέκαηνο Η ηθαλνπνηεηηθή παξαγσγή απαηηεί: Δπαξθή επηθνλίαζε θαη γνληκνπνίεζε ησλ αλζέσλ Καξπόδεζε ηνπ 3-5% ησλ αλζέσλ Οη δηπινεηδήο πνηθηιίεο παξάγνπλ άθζνλε θαη δσηηθή γύξε θαιέο επηθνληάζηξηεο Οη ηξηπινεηδείο πνηθηιίεο παξάγνπλ γύξε κεησκέλεο δσηηθόηεηαο θαη ρξεηάδνληαη ζηαπξνγνληκνπνίεζε Οη ηεηξαπινεηδήο είλαη κεξηθώο ή πιήξσο απηόζηεηξεο Όιεο νη πνηθηιίεο ζεσξνύληαη «αιιεινζπκβηβαζηέο» εθηόο ησλ πνηθηιηώλ Bartlett θαη Seckell.
Γηάηαμε επηθνληαζηξηώλ - Σερλεηή επηθνλίαζε Η δηάηαμε επηθνληαζηξηώλ εμαξηάηαη από: Σελ απόζηαζε από ηελ θύξηα θαιιηεξγνύκελε πνηθηιία Σελ εκπνξηθόηεηα ηεο επηθνληάζηξηαο Σελ ππθλόηεηα θύηεπζεο (ηύπνο νπσξώλα, ρήκα 2) πλδπαζκόο επηθνληαζηξηώλ πνηθηιηώλ Καιύηεξεο επηθνληάζηξηεο είλαη νη πνηθηιίεο: Coscia, Conference, Comice, Passa crassana, Bartlett Απνηειεζκαηηθή πεξίνδνο επηθνλίαζεο είλαη ε πεξίνδνο πνπ ην σνθύηηαξν είλαη επηδεθηό γνληκνπνίεζεο =δηάξθεηα δσήο σνθπηάξνπ (δηάζηεκα κεηαμύ επηθνλίαζεο - γνληκνπ/ζεο) Μεηαθνξά ηεο γύξεο Ζ αριαδηά είλαη δέληξν εληνκόθηιν (ζ>10 C) Ζ κεηαθνξά ηεο γύξεο εθηόο ησλ εληόκσλ γίλεηαη κε ηνλ άλεκν αιιά θαη ηερλεηά κέζα Με ηνλ άλεκν ε γύξε κεηαθέξεηαη κέρξη θαη 1200 κ. Γηα απνηειεζκαηηθή θαξπόδεζε όκσο κόλν 1.5-2.0 κ.
Σερλεηή επηθνλίαζε Σξόπνη ηερλεηήο επηθνλίαζεο Με ηα ρέξηα (ρξήζε πηλέινπ) γηα πεηξακαηηθνύο ζθνπνύο Φπζεξό ή άιια κεραληθά κέζα (όρη απνηειεζκαηηθή) πιινγή γύξεο πληήξεζε (-18 C) θαη μεξή αηκόζθαηξα Γηαζπνξά γύξεο (κε ηα ρέξηα ή ηερλεηά) κεηά από έιεγρν ηεο δσηηθόηεηαο πνπ πξέπεη λα είλαη 50-70% Γηα επηηπρή επηθνλίαζε απαηηνύληαη: 4 θπςέιιεο/10 ζηξέκκαηα Σνπνζέηεζε ησλ θπςειώλ όηαλ ην 10-20% ησλ αλζέσλ αλνίμνπλ Όρη ςεθαζκνί θαηά ηελ αλζνθνξία
ΠΟΛΛΑΠΛΑΙΑΜΟ - ΤΠΟΚΔΙΜΔΝΑ Μηθηή κέζνδνο - Τπνθείκελα πνξόθπηα δηάθνξσλ πνηθηιηώλ αριαδηάο Κισληθά (θιώλνη θπδσληάο λάλα ππνθείκελα) Τβξίδηα Τπνθείκελα ζπνξόθπηα ηε Β. Ακεξηθή ρξεζηκνπνηνύληαη ζπόξνη ηεο πνηθηιίαο Bartlett ηνπ Pyrus communis (ήκεξε αριαδηά) ή άιισλ εηδώλ (P.calleryana, P. betulaefolia) To P.calleryana ζεσξείηαη αλζεθηηθό ζην βαθηήξην Erwinia amylovora βαθηεξηαθό θάςηκν ηελ Διιάδα: πνξόθπηα άγξηαο αριαδηάο P. communis, πνηθηιία William s: Γίλεη δσεξά δέληξα, κε αξγή είζνδν ζε θαξπνθνξία, θαιή ζπγγέλεηα κε όιεο ηηο πνηθηιίεο. Γελ ζπλίζηαηαη όκσο γηα ηελ πνηθηιία William s γηαηί είλαη επαίζζεηε ζηελ αζζέλεηα Pear deeline. ηελ πεξίπησζε απηή ρξεηάδεηαη ελδηάκεζνο εκβνιηαζκόο κε άιιε πνηθηιία (Ded Home ή Beaurre Hardy)
Κισληθά ππνθείκελα θπδσληάο Κπδσληά Α ή ΔΜΑ Πνιιαπιαζηάδεηαη εύθνια, πξνζδίδεη λαληζκό κέρξη 50% (ζε ζρέζε κε ηα ζπνξόθπηα θαη γξήγνξε είζνδν ζε θαξπνθνξία. Υξεζ/ηαη ζε ζπζηήκαηα ππθλήο θύηεπζεο (3,5κ Υ 1,5-2,5κ) Μεηνλεθηήκαηα: Όρη θαιή ζπκβηβαζηόηεηα κε όιεο ηηο πνηθηιίεο (William s, Highland θ.α.) Δπαίζζεηε ζε ριώξσζε ζε εδάθε κε ελεξγό CaCΟ 3 >3-4 % Kπδσληά Πξνβεγθίαο ΒΑ29 Θεσξείηαη ππνθείκελν ιίγν δσεξόηεξν από ηελ ΔΜΑ, θαιύηεξε ζπκβηβαζηόηεηα κε ηηο πεξηζζόηεξεο πνηθηιίεο θαη κε ηελ William s θαη ιηγόηεξν επαίζζεηε ζε ελεξγό CaCΟ 3 >(5-6%) Πξνζαξκόδεηαη θαιύηεξα ηεο Α ζηα λόηηα δηακεξίζκαηα ηεο Υώξαο καο.
Κισληθά ππνθείκελα θπδσληάο Κπδσληά C (East Malling) Υξεζηκνπνηείηαη ζε ζπζηήκαηα πνιύ ππθλήο θύηεπζεο (3,5 Υ 0,75)κ απνζηάζεηο θύηεπζεο. Κπδσληά Αdams (Βέιγην) Γίλεη δέλδξα θαιήο δσεξόηεηαο, κε ηαρεία είζνδν ζε θαξπνθνξία θαη πνιύ θαιή ζπκβηβαζηόηεηα κε ηελ αριαδηά (θαιύηεξε από ηελ Α) Γεληθά ε θπδσληά δελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ ππνθείκελν αριαδηάο όηαλ: Γελ είλαη δπλαηή ε άξδεπζε Ζ ζεξκνθξαζία πέθηεη θάησ από -23 (ρεηκώλα) Σν pη ηνπ εδάθνπο είλαη > 7,5.
Άιια ππνθείκελα Τβξίδηα Old home X Farming dale (OH X F) Αλήθνπλ ζην είδνο P.communis Έρνπλ θαιή ζπγγέλεηα κε ηηο πεξηζζόηεξεο πνηθηιίεο αριαδηάο. Δίλαη αλζεθηηθά ζην βαθηεξηαθό θάςηκν, ζηελ ςεπδνκνλάδα θαη ζηελ θαηάξξεπζε αιιά επαίζζεηα ζηνπο λεκαηώδεηο. Τπάξρνπλ δηάθνξεο επηινγέο ηέηνησλ πβξηδίσλ όπσο: ΟΗ Υ F69, 217, OH X F51 θαη 333 θ.α. ηελ Διιάδα δνθηκάζηεθαλ κε επηηπρία ηα πβξίδηα F51 θαη 333 πνπ δίλεη 30% πεξίπνπ λαληζκό OH X Η γθνξηζηά (αγξηαριαδηά) ρξεζηκνπνηείην παιηόηεξα ζε μεξά, άγνλα θαη αζβεζηώδε εδάθε. ήκεξα δελ ζπλίζηαηαη γηαηί: Γίλεη δέλδξα πνιύ κεγάινπ κεγέζνπο Γίλεη θαξπνύο ρακειήο πνηόηεηαο Δίλαη επαίζζεηε ζην βαθηεξηαθό θαςηκν;
ΠΟΙΚΙΛΙΔ Οη πνηθηιίεο αλάινγα κε ηελ επνρή σξίκαλζεο δηαθξίλνληαη ζε (α) θαινθαηξηλέο θαη (β) θζηλνπσξηλέο Οη πην ζεκαληηθέο θαινθαηξηλέο πνηθηιίεο είλαη : 1. Coscia (Ηνύιην) 4. William s θαη δηάθνξνη 2. Κνληνύια (Ηνύιην) θιώλνη ηεο (Αύγνπζην) 3. Santa Maria(Αύγνπζην) 5. Κξπζηάιιη ή Σζαθώληθε (Αύγνπζην) 6. Γνπθέζζα Παηξώλ (Ηνύιην) 7. Dr.J.Guyot (Ηνύιην) Φζηλνπσξηλέο πνηθηιίεο 1. Abate Fetel(επη.) 5. General Leclerc (επη.) 2. Kaiser(επη) 6. Highland (επη.) 3. Passa Crassana(Οθη) 7. Packman s Triumph (επη.) 4. Conference 8. Doyenne du Comice (επη.) Σα ραξαθηεξηζηηθά νξηζκέλσλ πνηθηιηώλ πεξηγξάθνληαη ζηνπο πίλαθεο 2 θαη 3.
ΚΛΙΜΑ Γεληθά ε αριαδηά απαηηεί μεξό θαη ζεξκό θαινθαίξη αιιά αξθεηό λεξό γηα πόηηζκα Σν μεξό ζέξνο πεξηνξίδεη ην βαθηεξηαθό θάςηκν Θεξκνθξαζία: Σν ρεηκώλα αληέρεη κέρξη -29 C Απηό πεξηνξίδεη ηελ θαιιηέξγεηα ζε πνιύ ςπρξέο πεξηνρέο Η έμνδνο από ηνλ ιήζαξγν απαηηεί αξθεηέο ώξεο ςύρνπο (1000 h < 7 C) αλάινγα κε ηελ πνηθηιία Απνθπγή πεξηνρώλ κε δεζηό θαη πγξό θιίκα ηελ αλζνθνξία ε ζεξκνθξαζία πξέπεη λα είλαη >10 C Λόγσ πξώηκεο αλζνθνξίαο λα απνθεύγνληαη πεξηνρέο κε όςηκνπο παγεηνύο ρεηκώλα ή πξώηκνπο ηελ άλνημε Θ < -3 C ζηελ πιήξε άλζεζε πξνθαιεί ζνβαξέο δεκηέο (Πίλαθαο 4) Απαηηεηηθή ζε λεξό γηα λα δώζεη πςειέο απνδόζεηο Ζ πνηόηεηα ησλ θαξπώλ επλνείηαη ζε πεξηνρέο κε λόηηα ή λνηηνδπηηθή έθζεζε (θαιή ειηνθάλεηα)
ΔΓΑΦΟ Αλαπηύζζεηαη θαιά ζε βαζηά θαη πινύζηα εδάθε (>50 cm) Γελ αλέρεηαη ην αζβέζηην (>3-4%) θαη ην πςειό ph ηδηαίηεξα όηαλ ππνθείκελν είλαη ε θπδσληά, ph >7,5 είλαη πεξηνξηζηηθόο παξάγνληαο Όρη θαιή αλάπηπμε ζε μεξά-ειαθξά εδάθε ε αζβεζηνύρα εδάθε ππνθέξεη από ηξνθνπελίεο (ζηδήξνπ θ.α.) ε ζύγθξηζε κε ηελ κειηά είλαη ιηγόηεξν αλζεθηηθή ζηε μεξαζία ε αζβεζηνύρα εδάθε λα επηιέγνληαη αλζεθηηθά ππνθείκελα.
ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ ΟΠΩΡΩΝΑ Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ εδάθνπο θαη ε θύηεπζε ησλ δελδξπιιίσλ γίλεηαη όπσο ζηελ κειηά πζηήκαηα θαη ππθλόηεηα θύηεπζεο Ζ ππθλόηεηα πξνζδηνξίδεηαη από ην ζρήκα ησλ δέλδξσλ, ην έδαθνο, ηε ηνπνζεζία, ηε δσεξόηεηα ηνπ ππνθεηκέλνπ θαη ηεο πνηθηιίαο. Οη απνζηάζεηο θπκαίλνληαη από (3.3 ρ 2.0)κ κέρξη θαη (7 ρ 7)κ (Πίλαθαο 5) ρήκαηα κόξθσζεο Σα επηθξαηέζηεξα ζρήκαηα είλαη: 1. ε παικέηηα 2. ε ειεύζεξε άηξαθηνο 3. ν ρακειόο νπσξνθόξνο θξάθηεο 4. ην θππειινεηδέο 5. ε ππξακίδα 6. ην θνξδόλη
ρήκαηα κόξθσζεο Σα ηειεπηαία ρξόληα επηθξαηνύλ ηα ζρήκαηα πνπ ζπλδπάδνληαη κε εληαηηθά ή ππθλήο θύηεπζεο ζπζηήκαηα Σα ζρήκαηα απηά είλαη ε παικέηηα, ε άηξαθηνο θαη ν νπσξνθόξνο θξάθηεο Οη ιόγνη πνπ επηθξάηεζαλ ηα ζρήκαηα απηά είλαη: Ζ ρξήζε ηεο θπδσληάο θαη θύξηα ησλ θισληθώλ ηεο ππνθεηκέλσλ λαληζκό θαη ηαρεία είζνδν ζε θαξπνθνξία Ζ πξνηίκεζε ησλ ζπζηεκάησλ ππθλήο θύηεπζεο (150-200 δέλδξα / ζηξέκκα) απμάλεη ηελ παξαγσγή / ζηξέκκα ηε θπζηθή ηάζε ησλ πνηθηιηώλ γηα αλάπηπμε ζε έλα επίπεδν ηελ αλάπηπμε απινύ θαη θηελνύ κεραληθνύ εμνπιηζκνύ.
ΠΔΡΙΓΡΑΦΗ ΣΩΝ ΚΤΡΙΟΣΔΡΩΝ ΥΗΜΑΣΩΝ 1.Παικέηηα Απαξαίηεηε είλαη ε ππνζηύισζε. Οη πάζζαινη ηνπνζεηνύληαη αλά 10κ. θαη 3-5 ζύξκαηα αλά 60-80cm κεηαμύ ηνπο Σν 1ν ζύξκα ηνπνζεηείηαη ζηα 50-60cm από ην έδαθνο Σα δελδξύιιηα έρνπλ θεληξηθό άμνλα(θνξκό) πνπ ζηνλ 1ν ρξόλν (ρεηκώλα) θιαδεύεηαη ζηα 50-70cm από ην έδαθνο Σν 2ν ρξόλν από ηνπο πιάγηνπο δηαηεξνύληαη 3, από απηνύο νη 2 πξνζδέλνληαη αληηδηακεηξηθά ζηα ζύξκαηα ζε ύςνο 50-60cm (1νο όξνθνο) ελώ ν 3νο δέλεηαη θαηαθόξπθα γηα ηελ ζπλέρηζε ηνπ θνξκνύ Σα επόκελα 3-4 ρξόληα κε ηνλ ίδην ηξόπν δεκηνπξγνύληαη άιινη 3-4 όξνθνη Ζ θιίζε ησλ βξαρηόλσλ κε ηνλ θεληξηθό είλαη 45-50 ν Σν ύςνο ησλ παζζάισλ θπκαίλεηαη από 4.5-6.0 κέηξα Ζ δηακόξθσζε νινθιεξώλεηαη ζε 5-6 ρξόληα θαη ην δέληξν κπαίλεη ζε πιήξε θαξπνθνξία.
Παικέηηα αριαδηάο ζην 5ν ρξόλν κε θαξπνύο
2. Διεύζεξε παικέηηα Δίλαη παξαιιαγή ηνπ πξνεγνύκελνπ. πλήζσο ρξεζ/ηαη ππνζηύισζε (δελ είλαη απαξαίηεηε) κε 3 νξηδόληηα ζύξκαηα (100,160,220cm) από ην έδαθνο. Καηά ηελ θύηεπζε ζπλήζσο ην δελδξύιιην δελ θιαδεύεηαη ζηελ θνξπθή. Γηαηεξνύληαη πεξηζζόηεξνη από δύν (2) πιάγηνη αλ έρνπλ θαιό κήθνο, δελ δηαηεξνύληαη νη αδύλαηνη. ην ηέινο ηνπ 3νπ ρξόλνπ ην δέληξν έρεη απνθηήζεη ύςνο 3-3.5κ. θαη θέξεη 8-10 πιάγηνπο θιάδνπο ζε δηάθνξα ύςε θαη αθαλόληζηα δηαηεηαγκέλνπο αιιά πεξίπνπ ζην ίδην επίπεδν. ηνλ 5ν ρξόλν νινθιεξώλεηαη ην θιάδεκα κόξθσζεο θαη αξρίδεη ην θιάδεκα θαξπνθνξίαο. Ζ ειεύζεξε παικέηηα ιόγσ κεησκέλεο απζηεξόηεηαο θιαδέκαηνο κπνξεί λα επηηαρύλεη ηελ είζνδν ζε θαξπνθνξία (θαηά 1-2 ρξόληα)
3. Διεύζεξε άηξαθηνο Σν δελδξύιιην θνξπθνινγείηαη θαηά ηελ θύηεπζε ζε ύςνο 80-120cm (ή 50-60cm θαηά άιινπο) Σν επόκελν θζηλόπσξν επηιέγνληαη νη 5 θαιύηεξνη πιάγηνη βξαρίνλεο θαη αθαηξνύληαη νη νθζαικνί ζηνλ θεληξηθό άμνλα ύςνο 40 cm από ηνλ ηειεπηαίν βξαρίνλα. Ο θεληξηθόο θιαδεύεηαη ζε ύςνο 60 cm από ηνλ ηειεπηαίν βξαρίνλα (αλ ε ζύληκεζε έγηλε ζηα 50-60 cm) θαη νη βξαρίνλεο θιαδεύνληαη ζην ⅓ από ηελ θνξπθή ηνπο. Σν θζηλόπσξν ηνπ 2νπ έηνπο ν θεληξηθόο θιαδεύεηαη 40-50cm πάλσ από ηνλ ηειεπηαίν βξαρίνλα θαη ρσξίο αθαίξεζε νθζαικώλ. ηα 3 ρξόληα νινθιεξώλεηαη ε δηακόξθσζε θαη ην δέληξν έρεη θνξκό κε ύςνο από 2.0-2.5 m θαη 15-20 πιάγηνπο βιαζηνύο ή βξαρίνλεο. ηελ πεξίπησζε πνπ ε 1ε ζύληκεζε γίλεη ζε ύςνο 80-120cm ηόηε ζηα 2-3 ρξόληα γίλεηαη αθαίξεζε κόλν κηθξώλ θαη αδύλαησλ βιαζηώλ.
Πνηθηιία Κνληνύια 2 εηώλ, Αγγειόθαζηξν 150 θηιά/ζηξέκκα, 20 Iνπιίνπ
4. Υακειόο νπσξνθόξνο θξάθηεο Δίλαη επίπεδν ζρήκα Σα δελδξύιιηα θπηεύνληαη πνιύ θνληά θαη θάκπηνληαη πεξίπνπ 45 ν πξνο ηελ ίδηα θαηεύζπλζε ηεο γξακκήο θύηεπζεο Σα ζρήκαηα θππειινεηδέο θαη θνξδόλη έρνπλ αλαπηπρζεί πξνεγνύκελα (κειηά)
Οπσξνθόξνο θξάθηεο θαη ζρήκα V κε ηελ θαηάιιειε ππνζηήισζε
ΚΛΑΓΔΜΑ ΚΑΡΠΟΦΟΡΙΑ θνπνί: Γηαηήξεζε δσεξνύ θαξπνθόξνπ μύινπ εμαζθάιηζε ζηαζεξήο θαξπνθνξίαο Γηαηήξεζε ησλ ινγρνεηδώλ ζε θαιή θαηάζηαζε Ζ θαιή έθζεζε ζηνλ ήιην θαη ν επαξθήο αεξηζκόο Δμαζθάιηζε ηθαλνπνηεηηθήο παξαγσγήο Ζ εθαξκνγή γίλεηαη αλάινγα κε ηα θύξηα όξγαλα θαξπνθνξίαο α. ε πνηθηιίεο πνπ ζρεκαηίδνπλ πνιιά ινγρνεηδή εθαξκόδεηαη απζηεξόηεξν θιάδεκα κε: ζύληκεζε θιάδσλ θαη λέσλ βιαζηώλ αλάπηπμε λέσλ βιαζηώλ αξαίσκα ειηθησκέλσλ θαξπνθόξσλ θιάδσλ β. ε πνηθηιίεο κε αλάπηπμε βιάζηεζεο επάθξηα θαη πιάγηα θαη πεξηνξηζκέλα ινγρνεηδή (Bartlett θαη Winter Nelis) ζπληζηάηαη: αξαίσκα βιαζηώλ, κέηξηα απζηεξό θιάδεκα θάζε ρξόλν ιεπηνκεξέο θιάδεκα ζε όιε ηελ θόκε ε κέηξηα δσεξά δέλδξα ειαθξό θιάδεκα Ζ εθαξκνγή ρισξώλ θιαδεκάησλ (θαινθαίξη) ζηελ αριαδηά είλαη κάιινλ αληηνηθνλνκηθή
θνπνί: ΚΑΛΛΙΔΡΓΔΙΑ ΔΓΑΦΟΤ Γηαηήξεζε ηεο γνληκόηεηαο (αύμεζε νξγαληθήο νπζίαο) Απνζήθεπζε λεξνύ θαη παξεκπόδηζε ηεο δηάβξσζεο Μείσζε ηνπ αληαγσληζκνύ από ηα αγξηόρνξηα 1. Μεραληθή θαιιηέξγεηα(θξεδαξίζκαηα θ.ι.π.) 2. Κνπή ρόξησλ ή κόληκνο ριννηάπεηαο 3. Υξήζε δηδαληνθηόλσλ 4. πλδπαζκόο ησλ (2) θαη (3) Εηδαληνθηόλα πξνθπηξσηηθά (Diuron,Dichlobenil,Simazine) κεηαθπηξσηηθά (Dalapon,2,4D,Rounclup,Paraquat)
ΠΟΣΙΜΑ Οη αλάγθεο ζε λεξό εμαξηώληαη από: Σηο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο θαη ην ππνθείκελν Σελ ειηθία θαη ηελ παξαγσγή ησλ δέλδξσλ Σα εδαθηθά απνζέκαηα Όηαλ ην ππνθείκελν είλαη θπδσληά (επηπνιαηόξηδν) ρξεηάδνληαη ζπρλόηεξα πνηίζκαηα κε ιηγόηεξν λεξό Πεξίνδνο πνηίζκαηνο: Μάηνο - επηέκβξηνο Μάην-Ινύλην γηα αύμεζε ηεο βιάζηεζεο θαη παξαγσγήο Ινύιην-Αύγνπζην γηα αύμεζε κεγέζνπο θαξπώλ θαη ηε δηαθνξνπνίεζε νθζαικώλ Σν πόηηζκα ζπλίζηαηαη όηαλ ην 50% ηνπ λεξνύ ηεο ξηδόζθαηξαο ηνπ δέληξνπ έρεη εμαληιεζεί.
ΠΟΣΙΜΑ Δπίδξαζε ηνπ λεξνύ ζηνλ ζρεκαηηζκό θαξπνθόξσλ νθζαικώλ (θ.ν.) Παξαηεηακέλεο θαινθαηξηλέο βξνρέο (ππεξβνιηθό λεξό) αξλεηηθή επίδξαζε Μεγάιε μεξαζία εκπνδίδεη ην ζρεκαηηζκό (θ.ν.) Μέηξηα μεξαζία >> >> Πνηίζκαηα γηα αύμεζε ηεο δσεξόηεηαο ηεο βιάζηεζεο (ζε ειαθξά θιαδεκέλα δέλδξα) δελ επεξέαζαλ ηελ βιάζηεζε θαη ην ζρεκαηηζκό θ.ν.
ΛΙΠΑΝΗ Όπσο ζε όια ηα θαξπνθόξα δέλδξα θαη ζηελ αριαδηά νη ζξεπηηθέο αλάγθεο εμαξηώληαη από πνιινύο παξάγνληεο (έδαθνο, πνηθηιία, παξαγσγή θ.α.) Ο πξνζδηνξηζκόο ησλ αλαγθώλ γίλεηαη κε αλάιπζε ησλ θύιισλ θαη ηνπ εδάθνπο Γέληξν απαηηεηηθό ζε άδσην (Ν), νη πνζόηεηεο όκσο εμαξηώληαη από ηε δσεξόηεηα ηεο πνηθηιίαο (πνηθηιίεο δσεξέο π.ρ. Κξπζηάιιη ιηγόηεξν Ν Ο θώζθνξνο (P) ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο όηαλ πξνζηεζεί απμάλεη ηελ παξαγσγή. Γεληθά εθαξκόδεηαη θάζε 3-4 ρξόληα To θάιην(κ) δε θαίλεηαη λα επηδξά ζηελ παξαγσγή εθηόο αλ παξνπζηαζηνύλ ζπκπηώκαηα έιιεηςεο πλήζεηο ηξνθνπελίεο αριαδηάο είλαη απηέο ησλ Fe, Mg, Zn θαη B Παξάδεηγκα ιίπαλζεο Ν (πίλαθαο 6)
Πίλαθαο 6. Αδσηνύρνο ιίπαλζε πνπ ζπλίζηαηαη γηα δύν πνηθηιίεο αριαδηάο ζε ζρέζε κε ην επίπεδν αδώηνπ ζηα θύιια Πνηθηιία Bartlett Δπίπεδν Ν ζηα θύιια Λίπαλζε Ν (kg/δέληξν) Έιιεηςε(<1.9%) 1.81 Κάησ ηνπ επηζπκεηνύ (1.9-2.6) Δπηζπκεηό (2.6-2.8) Πάλσ από ην επηζπκεηό(>2.8) 1.36 0.45-0.68 0.22 Δπίπεδν Ν ζηα θύιια Έιιεηςε(4.7 %) Κάησ ηνπ επηζπκεηνύ (1.7-2.4%) Δπηζπκεηό (2.4-2.6%) Πάλσ από ην επηζπκεηό (>2.6) Πνηθηιία Bosc Πεγή: Stebbins θ.α. (1976) Λίπαλζε Ν (kg/δέληξν) 2.72 2.27 1.81 0.68
πκπηώκαηα ηξνθνπεληώλ - ζεξαπεία Οη ηξνθνπελίεο ησλ Fe θαη Mg παξνπζηάδνληαη ζπλήζσο καδί θαη ηδηαίηεξα επλννύληαη από αζβεζηνύρα εδάθε θαη ην ππνθείκελν θπδσληά πκπηώκαηα ηξνθνπεληώλ 1. Αδώηνπ: Φύιια κηθξά κε θίηξηλεο θαη θόθθηλεο απνρξώζεηο, θύιισκα αξαηό Βιάζηεζε αδύλαηε, θπιιόπησζε πξόσξε Καξπνί κηθξνί, κεησκέλε παξαγσγή, αλαζηνιή αλάππμεο θαξπνθόξσλ νθζαικώλ 2. Φσζθόξνπ: Φύιια κηθξά, κε πνξθπξέο απνρξώζεηο ην θζηλόπσξν, πξόσξε θπιιόπησζε Αλάπηπμε πιάγησλ βιαζηώλ, όςηκε έθπηπμε νθζαικώλ, κηθξή παξαγσγή, κηθξνθαξπία, πξώηκε σξίκαλζε.
πκπηώκαηα ηξνθνπεληώλ 3. Καιίνπ: θύιια κε πεξηθεξεηαθά εγθαύκαηα (πξώηα ζηα παιηά θύιια), ζπζηξνθή θνξπθήο θύιισλ Αδύλαηε βιάζηεζε, κηθξνί θαξπνί. 4. Μαγλεζίνπ: Φύιια κε πεξηθεξεηαθά-ρισξσηηθά ζπκπηώκαηα ή αθόκε θαη κεηαμύ ησλ λεπξώζεσλ, θπιιόπησζε ζε παιηά θύιια Μπνξεί λα πξνθιεζεί θαη από ππεξβνιηθή ιίπαλζε θαιίνπ Θεξαπεία: Mείσζε Κρνπ ιίπαλζεο, πξνζζήθε ζην έδαθνο ή δηαθπιιηθά MgSO 4 5. ηδήξνπ: Φύιια κε ρισξσηηθά ζπκπηώκαηα κεηαμύ ησλ λεπξώζεσλ αξρηθά ζηα λέα θύιια ε έληνλε ηξνθνπελία:αλώκαιε πεξηθεξεηαθή λέθξσζε, μήξαλζε βιαζηώλ, κηθξνθαξπία θ.α. Θεξαπεία: πξνζζήθε ρειηθώλ ελώζεσλ ζηδήξνπ ζην έδαθνο ή δηαθπιιηθά.
6. Σξνθνπελία βνξίνπ πκπηώκαηα έιιεηςεο: βιαζηνί: μεξάλζεηο, πησρή έθπηπμε νθζαικώλ κάξαλζε θαη λέθξσζε αλζέσλ κεησκέλε θαξπόδεζε θαξπνί: βπζηζκέλεο θειίδεο θνληά ζηνλ θάιπθα θαη θαθέ θειιώδεηο επηθάλεηεο ζηελ ζάξθα ηνπο. Αλώκαιν ζρήκα θαη ξαγίζκαηα Σα ζπκπηώκαηα κνηάδνπλ κε απηά ηεο ίσζεο stony-pit. Ζ ηξνθνπελία Β επλνείηαη ζε: Φησρά μεπιπκέλα εδάθε θαη μεξέο πεξηνρέο Δδάθε κε πςειέο ζπγθεληξώζεηο Ca θαη N. Θεξαπεία: Γηαθπιιηθά κε βόξαθα (0.2%), βνξηθό νμύ ή (Solubor) Με πξνζζήθε βόξαθα ζην έδαθνο Οη ςεθαζκνί λα γίλνληαη ηέιε θαινθαηξηνύ αξρέο θζηλνπώξνπ.
ΑΡΑΙΩΜΑ ΚΑΡΠΩΝ Ζ αλάγθε αξαηώκαηνο ησλ θαξπώλ εμαξηάηαη: Από ηελ πνηθηιία Από ην επηδησθόκελν ηειηθό κέγεζνο ησλ θαξπώλ Από ην πνζνζηό αξρηθήο θαη ηειηθήο θαξπόδεζεο Αξρηθή θαξπόδεζε: ακέζσο κεηά ηελ πηώζε ησλ πεηάισλ Σειηθή θαξπόδεζε: 6 βδνκάδεο κεηά θαη κεηά ηελ θπζηνινγηθή πηώζε ηνπ Ηνπλίνπ Σνλ αξηζκό ησλ θύιισλ θαξπό (απαηηνύληαη 30-40 θύιια / θαξπό) Δπνρή αξαηώκαηνο εμαξηάηαη από ηελ κέζνδν Γεληθά όκσο πξέπεη λα γίλεηαη ιίγεο κέξεο κεηά ηελ αξρηθή θαξπόδεζε.
Σξόπνη αξαηώκαηνο Με ηα ρέξηα (αληηνηθνλνκηθή) :1 θαξπόο / 15-20cm βιαζηνύ αθαηξνύληαη πξώηα νη κηθξνί ζε κέγεζνο θαξπνί Με ρεκηθά κέζα: ΝΑΑ ή ΝΑΑm ΝΑΑ 15-20ppm ΝΑΑm 10-15ppm επνρή επέκβαζεο 15-20 εκέξεο κεηά ηελ πιήξε άλζεζε Σν ΝΑΑm ζε πςειή ζπγθέληξσζε πξνθαιεί ππεξβνιηθό αξαίσκα
ΡΤΘΜΙΣΔ ΑΤΞΗΗ-ΠΑΡΘΔΝΟΚΑΡΠΙΑ Οη ξπζκηζηέο αύμεζεο ρξεζηκνπνηνύληαη: Γηα αύμεζε θαξπόδεζεο θαη παξαγσγήο πληόκεπζε ηεο εηζόδνπ ζε θαξπνθνξία (θύξηα ησλ δσεξώλ πνηθηιηώλ θαη εηδηθά όηαλ εκβνιηάδνληαη ζε δσεξά ππνθείκελα) ΠΑΡΘΔΝΟΚΑΡΠΙΑ Φπζηθή Σερλεηή ηελ αριαδηά παξζελνθαξπία πξνθαιείηαη από: Δπίδξαζε πςειώλ ή ρακειώλ Θζηώλ Δπίδξαζε εμσγελώο γηββεξειηλώλ Ζ δξάζε ηεο γηββεξειιίλεο ζπλίζηαηαη: Τπνθαζηζηά ηελ δξάζε ελδνγελώλ απμεηηθώλ νξκνλώλ κεηά ην εξέζηζκα ηεο επηθνλίαζεο - γνληκνπνίεζεο Ζ δξάζε ηεο κπνξεί λα επεθηαζεί κέρξη ηνλ Ηνύλην θαη κεηώλεη ηελ θαξπόπησζε Μεηώλεη ή κεδελίδεη ηνλ αξηζκό ζπεξκάησλ (παξζελνθαξπία) Ζ ζξεπηηθή θαηάζηαζε ησλ δέληξσλ επεξεάδεη ην ζρεκαηηζκό παξζελνθαξπηθώλ θαξπώλ
Δπεκβάζεηο γηββεξειιίλεο γηα παξζελνθαξπία Δπνρή επέκβαζεο όηαλ ην 30-70% ησλ αλζέσλ αλνίμεη Ζ θαηάιιειε ζπγθέληξσζε εμαξηάηαη από: Σελ πνηθηιία θαη ην αλζηθό ζηάδην Σελ πνζόηεηα ησλ αλζέσλ Σν πνζνζηό δεκηάο από ηνλ παγεηό Σηο θαηξηθέο ζπλζήθεο ζηελ αλζνθνξία πλήζεο ζπγθέληξσζε GA 3 10-25 ppm (optimum 16 ppm) Νεαξά δέληξα κε ιίγνπο α.ν. 25ppm κεγάιεο ειηθίαο κε αξθεηνύο α.ν.10-12.5ppm Σν κείγκα GA 4 +GA 7 έδσζε θαιύηεξα απνηειέζκαηα αιιά κείσζε πεξηζζόηεξν ην πνζνζηό ζρεκαηηζκνύ α.ν. θαη αλζέσλ θαη είλαη πνιύ αθξηβό.
Αξλεηηθέο επηδξάζεηο γηββεξειιηλώλ Μπνξεί λα κεηώζνπλ ην πνζνζηό δηαθνξνπνίεζεο α.ν. αλάινγα κε ηελ ζπγθέληξσζε θαη ηελ επνρή εθαξκνγήο Μείσζε ή αύμεζε ηνπ κεγέζνπο ησλ θαξπώλ Αιιαγή ζρήκαηνο. πλήζεο επίδξαζε είλαη ε παξαγσγή επηκήθσλ ή κε θάπνηα κηθξή θύξησζε θαξπώλ Ζ παξακόξθσζε ησλ θαξπώλ εμαξηάηαη θαη από ηελ πνηθηιία Αιιειεπίδξαζε γηββεξειιηλώλ - παξεκπνδηζηώλ αύμεζεο Ο παξεκπνδηζηήο αύμεζεο CCC πνπ εθαξκόζηεθε ηέιε Μαΐνπ εμνπδεηέξσζε ηηο πξνεγνύκελεο αξλεηηθέο επηδξάζεηο ηεο γηββεξειιίλεο CCC κείσζε αύμεζεο βιαζηώλ αύμεζε δηαθνξνπνίεζεο α.ν. θαη θαξπνθνξίαο ελώ παξάιιεια απμάλεη θαη ην πνζνζηό θαξπόδεζεο (κεηώλεη ηνλ αληαγσληζκό βιάζηεζεο-κηθξώλ θαξπώλ) Η δξάζε ηνπ CCC εληνπίδεηαη κάιινλ ζην κεξηθό κπινθάξηζκα ηνπ θπζηνινγηθνύ ζπζηήκαηνο πνπ παξάγεη γηββεξειιίλεο. Καηάιιεινο ρξόλνο εθαξκνγήο ηνπ CCC είλαη 10 εκέξεο κεηά ηελ πιήξε άλζεζε ζε ζπγθεληξώζεηο 1.000-10.000ppm (optimum 2000 ppm)
Υξήζε άιισλ ξπζκηζηώλ αύμεζεο Ethrel ε ethephon( 240 ppm) Μπνξεί λα αλαζηείιεη ηελ βιάζηεζε θαη λα απμήζεη ηνλ ζρεκαηηζκό α.ν. SAPH (Alar) (θαξθηλνγόλνο νπζία)(1000-4000ppm) Βξέζεθε λα πξνάγεη ηελ άλζεζε ζε λεαξά δέλδξα αριαδηάο TIBA (2,3,5-triiodobenzoicacid) ppm, 4 βδνκάδεο κεηά ηελ πιήξε άλζεζε ζρεκαηηζκό πνιιώλ ινγρνεηδώλ.
ΩΡΙΜΑΝΗ-ΤΓΚΟΜΙΓΗ-ΤΝΣΗΡΗΗ Κξηηήξηα θαηάιιεινπ βαζκνύ σξηκόηεηαο: πλεθηηθόηεηα ζάξθαο (κεηώλεηαη πξνο ηελ σξίκαλζε) θαη πνηθίιιεη κε ηελ πνηθηιία. Μνλάδεο ζεξκόηεηαο. Μεηξώληαη θαηά ηελ πεξίνδν 6-9 βδνκάδσλ κεηά ηελ πιήξε άλζεζε δίλνπλ αζθαιή πξν-εθηίκεζε ηεο εκεξνκελίαο ζπγθνκηδήο Αξηζκόο εκεξώλ από ηελ πιήξε άλζεζε Γηαιπηά ζηεξεά (απμάλνπλ πξνο ηελ σξίκαλζε) 10% είλαη ε minimum πεξηεθηηθόηεηα. Ισδηνύρν ηέζη ακύινπ Γίλεηαη ζε κία θαηά δηάκεηξν ηνκή ηνπ βιαζηνύ. όρη αζθαιήο κέζνδνο. Μέγεζνο θαξπώλ Αιιαγή νπηηθήο ππθλόηεηαο (ΓΟΠ) Ζ ηηκή ηνπ (ΓΟΠ) κεηώλεηαη κε ηελ πάξνδν ηεο σξηκόηεηαο θαη είλαη εμεηδηθεπκέλε γηα θάζε πνηθηιία.(αμηόπηζην θξηηήξην) Ζ κέηξεζε γίλεηαη εηδηθό όξγαλν(multiple wavelength light transmittance meter)
πγθνκηδή - πληήξεζε πγθνκηδή Γίλεηαη θύξηα κε ηα ρέξηα. Καηα ηελ ζπγθνκηδή ζπζθεπαζία κεηαθνξά, ηδηαίηεξε πξνζνρή λα δίλεηαη ζηελ απνθπγή ηξαπκαηηζκώλ απνρξσκαηηζκό θαξπώλ από νμείδσζε ησλ θαηλνιηθώλ πληήξεζε ε ςπθηηθνύο ρώξνπο κε Θ = -1 C θαη.τ.=90-95% γηα αξθεηνύο κήλεο (2-8) Όηαλ βγνύλ από ηνπο ρώξνπο απηνύο θαη εθηεζνύλ ζε ζ 20-21 C ζπκπιεξώλνπλ ηελ σξίκαλζε ηνπο κέζα ζε 4-5 εκέξεο.