ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Aσκούνη Νέλλη Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τµήµα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΑΠΗ) Πανεπιστήµιο Αθηνών Γνωστικό Αντικείµενο: Κοινωνιολογία των εκπαιδευτικών πρακτικών /νση: Ναυαρίνου 13 Α 10680 Αθήνα Τηλ.: 210 3688403 Η/κή δ/νση: naskouni@ecd.uoa.gr Σπουδές 1985-90 Πανεπιστήµιο Paris V - René Descartes. Εκπόνηση διδακτορικής διατριβής υπό την εποπτεία της καθηγήτριας V. Isambert-Jamati. ιδακτορικό δίπλωµα στις Επιστήµες της Εκπαίδευσης, ειδίκευση: Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Τίτλος διδακτορικής διατριβής: Les enseignants des lycées techniques en Grèce. Approche sociologique d un groupe professionnel hétérogène. 1984-85 Πανεπιστήµιο Paris VII. Diplôme d Etudes Approfondies (D.E.A) στον τοµέα «ιδακτική της Ιστορίας, της Γεωγραφίας και των Επιστηµών της Κοινωνίας». 1977-82 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τµήµα Φιλολογικό. Πτυχίο: Μάρτιος 1982. Επαγγελµατική Εµπειρία 2012-σήµερα: Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Τ.Ε.Α.Π.Η., Πανεπιστήµιο Αθηνών. 2005-2012: Επίκουρη καθηγήτρια, Τ.Ε.Α.Π.Η., Πανεπιστήµιο Αθηνών. 1998-2005: Λέκτορας, Τ.Ε.Α.Π.Η., Πανεπιστήµιο Αθηνών. 1994-98 Ειδική Επιστήµων (σύµβαση του Π.. 407/80) Τ.Ε.Α.Π.Η., Πανεπιστήµιο Αθηνών. 1995-97 Ειδική Επιστήµων (σύµβαση του Π.. 407/80) Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας. 1990-93 Ειδική Επιστήµων (σύµβαση του Π.. 407/80) Τµήµα Κοινωνιολογίας, Σχολή Κοινωνικών Επιστηµών, Πανεπιστήµιο Κρήτης. ιδακτικό έργο UΠροπτυχιακό πρόγραµµα σπουδών του ΤΕΑΠΗ Από το 1994 διδασκαλία των µαθηµάτων: Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης, Σεµινάρια κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης (σχετικά µε το επάγγελµα του εκπαιδευτικού και τις κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση), Εκπαίδευση παιδιών µεταναστών και µειονοτήτων: ταυτότητες και κοινωνικές ιεραρχήσεις (σε συνεργασία µε την Α. Ανδρούσου), Επιστηµονικές εργασίες: ζητήµατα ανάγνωσης και γραφής, Εισαγωγή στις Κοινωνικές Επιστήµες, Κοινωνιολογία της σχολικής γνώσης. UΜεταπτυχιακό επίπεδοu
Από το 2001 διδασκαλία του µαθήµατος Κοινωνιολογία της σχολικής γνώσης στο Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) «Εκπαίδευση και Ανθρώπινα ικαιώµατα», που οργανώνεται από το ΤΕΑΠΗ, Πανεπιστήµιο Αθηνών και το Institute of Education, Πανεπιστήµιο του Λονδίνου. Π.Μ.Σ. 2004-2006: διδασκαλία του µαθήµατος Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, σε συνεργασία µε την Ά. Φραγκουδάκη στο Π.Μ.Σ. «Πολιτική Επιστήµη και Κοινωνιολογία», Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης και ιοίκησης και Τµήµα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήµιο Αθηνών. 2003-04 και 2005-06 Π.Μ.Σ. «Γυναίκες και Φύλα. Ανθρωπολογικές και Ιστορικές Προσεγγίσεις», Τµήµα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, Πανεπιστήµιο Αιγαίου. Συµµετοχή στη διδασκαλία της ενότητας «Η διαχείριση της πολιτισµικής διαφοράς στην εκπαίδευση». 2007-10 Π.Μ.Σ.«Κοινωνικές διακρίσεις, µετανάστευση και ιδιότητα του πολίτη», Τµήµα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου. Συµµετοχή στη διδασκαλία της ενότητας «Έθνος, εθνικισµός και µειονότητες». Ερευνητικά αντικείµενα Εκπαιδευτικές πρακτικές και κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση Εκπαίδευση µειονοτικών οµάδων Επαγγελµατικές ταυτότητες και πρακτικές των εκπαιδευτικών Ερευνητικό έργο 2010-σήµερα: µέλος της τριµελούς επιστηµονικής επιτροπής του Προγράµµατος «Εκπαίδευση των παιδιών της Μουσουλµανικής Μειονότητας στη Θράκη» (4η φάση του έργου. Το Έργο εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας και εντάσσεται στο ΕΣΠΑ 2010-13 µε ευρωπαϊκή χρηµατοδότηση). Η επιτροπή έχει την ευθύνη για το σχεδιασµό των παρεµβάσεων, το συντονισµό των επιµέρους δράσεων και την εποπτεία της συνολικής πορείας του έργου. Στο πλαίσιο αυτού του Προγράµµατος: - Υπεύθυνη της έρευνας µε αντικείµενο τη φοίτηση στην τριτοβάθµια εκπαίδευση των µελών της µουσουλµανικής µειονότητας. - Υπεύθυνη (σε συνεργασία µε τον Γ. Σταµέλο) της έρευνας µε αντικείµενο τη διαρροή των µαθητών της µουσουλµανικής µειονότητας από την υποχρεωτική εκπαίδευση, 2005-08: Μέλος της Επιστηµονικής Επιτροπής του Προγράµµατος ΕΠΕΑΕΚ «Εκπαίδευση Μουσουλµανοπαίδων» (3η φάση του έργου), το οποίο αναφέρεται παραπάνω.. 2002-2004: Μέλος της Επιστηµονικής Επιτροπής του Προγράµµατος ΕΠΕΑΕΚ «Εκπαίδευση Μουσουλµανοπαίδων» (2η φάση του έργου), το οποίο αναφέρεται παραπάνω. Επιστηµονική υπεύθυνη της έρευνας «Τα χαρακτηριστικά της φοίτησης στο γυµνάσιο και της σχολικής διαρροής των µουσουλµανοπαίδων». 1997-2000: Υπεύθυνη της δράσης «Έρευνα» του προγράµµατος «Εκπαίδευση Μουσουλµανοπαίδων» (1η φάση του έργου). Στο πλαίσιο της συγκεκριµένης δράσης είχα την ευθύνη του σχεδιασµού, της οργάνωσης και υλοποίησης των παρακάτω ερευνητικών εργασιών: Συλλογή και επισκόπηση ερευνών και µελετών σχετικά µε τη µειονότητα και τη µειονοτική εκπαίδευση. Συλλογή στατιστικών στοιχείων σχετικά µε τις σχολικές µονάδες, το µαθητικό πληθυσµό και το διδακτικό προσωπικό της µειονοτικής εκπαίδευσης.
Έρευνα απογραφή των µειονοτικών µαθητών πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης (Το υλικό της έρευνας συνίσταται σε 5.213 στατιστικά δελτία για την πρωτοβάθµια εκπαίδευση και 8.600 στατιστικά δελτία για το γυµνάσιο). Εθνογραφική έρευνα µε στόχο τη µελέτη των πολιτισµικών χαρακτηριστικών και των µορφωτικών πρακτικών της µειονότητας στη Θράκη. Εµπειρική έρευνα (µε ερωτηµατολόγια και συνεντεύξεις) µε αντικείµενο τους εκπαιδευτικούς των µειονοτικών σχολείων. Έρευνα (µε βάση αρχειακό υλικό) µε αντικείµενο την Ειδική Παιδαγωγική Ακαδηµία Θεσσαλονίκης. Εµπειρική έρευνα (µε παρατήρηση στην τάξη) µε αντικείµενο την καθηµερινή πραγµατικότητα των µειονοτικών σχολείων. Εµπειρική έρευνα (µε παρατήρηση στην τάξη και συνεντεύξεις γονέων και εκπαιδευτικών) µε αντικείµενο τη φοίτηση των µειονοτικών µαθητών στην προσχολική εκπαίδευση. Εµπειρική έρευνα (µε οµαδικές συζητήσεις µαθητών, συνεντεύξεις µε καθηγητές και γονείς) µε αντικείµενο τη φοίτηση των µειονοτικών µαθητών στο γυµνάσιο. Έρευνα µε αντικείµενο τη φοίτηση µειονοτικών µαθητών σε σχολεία εκτός Θράκης. Έρευνα (µε συνεντεύξεις) µε αντικείµενο τους µειονοτικούς φοιτητές στην ελληνική τριτοβάθµια εκπαίδευση. 1995-1997: Μέλος της ερευνητικής οµάδας του διεθνούς προγράµµατος της I.E.A. (International Education Association) «Civic Education». Υπεύθυνοι για την Ελλάδα:. Μακρυνιώτη, Πανεπιστήµιο Αθηνών, Ι. Σολοµών, Πανεπιστήµιο Πατρών. 1994-1996: Μέλος της ερευνητικής οµάδας του διεθνούς προγράµµατος «Youth and History» (διεθνής συντονιστής του προγράµµατος: Magne Angvik, Bergen College of Education, Νορβηγία, υπεύθυνη για την Ελλάδα: Α.Φραγκουδάκη, Πανεπιστήµιο Αθηνών). 1993-94 Μεταδιδακτορική έρευνα Université de Paris X - Nanterre, Laboratoire «Travail et Mobilités». Συµµετοχή στο ερευνητικό πρόγραµµα «Education - travail, état d un champ de recherches dans trois pays européens: Allemagne, Grande Bretagne, Italie». Υπεύθυνη: L.Tanguy, διευθύντρια ερευνών στο CNRS (Εθνικό Κέντρο Επιστηµονικής Έρευνας της Γαλλίας). 1993-94 Συµµετοχή στο ερευνητικό πρόγραµµα «Les enseignants et l intégration des cultures étrangères à l école en France». Υπεύθυνη: P.Zagefka, Ecole Normale Supérieure de Fontenay-St.Cloud. 1992-94: Μέλος της ερευνητικής οµάδας του προγράµµατος «Les réseaux de relations sociales dans neuf villes européennes». Υπεύθυνος: M.Gribaudi, Laboratoire de Démographie Historique, Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, Παρίσι. 1992-1995: Μέλος της ερευνητικής οµάδας του προγράµµατος «Αναπαραστάσεις του εθνικού «άλλου» στα πλαίσια του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήµατος». Υπεύθυνες: Α. Φραγκουδάκη, Θ. ραγώνα, Πανεπιστήµιο Αθηνών. ηµοσιεύσεις «Μειονοτικές οµάδες και εκπαίδευση: άλλη κουλτούρα ή ταξικές ανισότητες;» στα Πρακτικά του συνεδρίου Κοινωνικές Ανισότητες και Εκπαίδευση, ΤΕΕΠΗ, Πανεπιστήµιο Θράκης, (υπό έκδοση)
(Σε συνεπιµέλεια µε την Α. Ανδρούσου) Πολιτισµική Ετερότητα και Ανθρώπινα ικαιώµατα: προκλήσεις για την εκπαίδευση, Αθήνα, Μεταίχµιο 2011. «Μειονοτικό ή ελληνόγλωσσο σχολείο για τα παιδιά της µειονότητας στη Θράκη; Εκπαιδευτικές επιλογές, πολιτικά διλήµµατα, κοινωνικές αλλαγές» στο Α. Ανδρούσου, Ν. Ασκούνη (επιµ). Πολιτισµική Ετερότητα και Ανθρώπινα ικαιώµατα: προκλήσεις για την εκπαίδευση, Αθήνα, Μεταίχµιο 2011, σ.208-222. (Σε συνεργασία µε Α. Ανδρούσου, Θ. ραγώνα, Έ. Πλεξουσάκη, Ά. Φραγκουδάκη) «Educational and political challenges in reforming the education of the Muslim minority in Thrace, Greece», The International Journal of Learning, 17 (11), 2011, σ.227-239. «La scolarisation des enfants de la minorité musulmane en Grèce : enjeux politiques, identités ethniques et inégalités sociales», Education Comparée, 4, 2010, σ.21-47. (Σε συνεργασία µε την Έ. Πλεξουσάκη) «Enquête auprès des familles appartenant à une minorité. Conflits politiques, distance culturelle et questions de méthode» στο B. Tillard & M. Robin (dir.), La recherche au domicile des familles. Démarche et savoir-faire, Paris, L'Harmattan, 2010, σ. 97-117. «Η διαρροή των µαθητών της µειονότητας της Θράκης από την υποχρεωτική εκπαίδευση» στο Θ. ραγώνα, Ά. Φραγκουδάκη (επιµ.), Πρόσθεση, όχι αφαίρεση, πολλαπλασιασµός, όχι διαίρεση. Η µεταρρυθµιστική παρέµβαση στην εκπαίδευση της µειονότητας της Θράκης, Αθήνα, Μεταίχµιο, 2008, 123-137. (Σε συνεργασία µε την Α. Ανδρούσου) La religion à l école grecque. Changements sociohistoriques et contradictions actuelles, Education Comparée, vol.61, τόµος 1, 2007, σελ. 285-300. Η εκπαίδευση της µειονότητας στη Θράκη: από το περιθώριο στην προοπτική της κοινωνικής ένταξης, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2006. «Η µειονοτική εκπαίδευση στη Θράκη ως ερευνητικό πεδίο: πολιτικές διαστάσεις της έρευνας» στο Μειονότητες στην Ελλάδα. Επιστηµονικό Συµπόσιο 7-9/11/2002, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισµού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα, 2004, σ. 313-324. (Σε συνεργασία µε την Α. Ανδρούσου) Ετερογένεια και σχολείο, στη σειρά Κλειδιά και Αντικλείδια, Πρόγραµµα «Εκπαίδευση Μουσουλµανοπαίδων» ΥΠΕΠΘ, Πανεπιστήµιο Αθηνών 2004 (www.kleidiakaiantikleidia.net). Κοινωνικές ανισότητες στο σχολείο, στη σειρά Κλειδιά και Αντικλείδια, Πρόγραµµα «Εκπαίδευση Μουσουλµανοπαίδων» ΥΠΕΠΘ, Πανεπιστήµιο Αθηνών 2004 (HTUwww.kleidiakaiantikleidia.netUTH). «Προσεγγίζοντας την έννοια της ετερότητας σε προγράµµατα αρχικής εκπαίδευσης και επιµόρφωσης εκπαιδευτικών» (σε συνεργασία µε την Α. Ανδρούσου) στο Τζ. Βαρνάβα- Σκούρα (επιµ.), Ερευνητικές οπτικές, εκπαιδευτικές προοπτικές, ΤΕΑΠΗ, Αθήνα, 2003, σ. 151-164. «ιαπολιτισµική εκπαίδευση: µια ανοιχτή συζήτηση», Γέφυρες, τεύχος 7, 2002, σ. 22-27. «Εθνοκεντρισµός και πολυπολιτισµικότητα: η αναζήτηση ενός νέου προσανατολισµού της εκπαίδευσης» στο Εκπαίδευση: πολιτισµικές διαφορές και κοινωνικές ανισότητες, τόµος β : Εθνοπολιτισµικές διαφορές και εκπαίδευση, Πάτρα, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήµιο, 2001, 67-110. (Σε συνεργασία µε την Α. Ανδρούσου) «Οι «άλλοι» µαθητές στο σχολείο: από την αφοµοίωση των διαφορών στη «διαπολιτισµική» αναζήτηση» στο Εκπαίδευση: πολιτισµικές διαφορές και κοινωνικές ανισότητες, τόµος β : Εθνοπολιτισµικές διαφορές και εκπαίδευση, Πάτρα, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήµιο, 2001, 13-45. «Χρειάζεται ένα µάθηµα περί ανάγνωσης και γραφής στο πανεπιστήµιο; Σχόλιο για µια διδακτική εµπειρία» στο Γ.Κουζέλης (επιµ.) Γραφή και ανάγνωση. Για τη χρήση της γλώσσας στις επιστήµες, Αθήνα, Ε.Μ.Ε.Α., 2001, σ. 243-249.
«Greek Adolescents Perceptions of Social Change: An Ahistorical Interpretation of Society», Journal of Modern Greek Studies, 18, 2000, σ. 255-268. «Ρατσισµός στην εκπαίδευση. Η αξία της οµοιογένειας και τα όρια της διαφοράς» στο Π.Νάσκου-Περράκη (επιµ.) Η καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη, Εισηγήσεις και συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου του ρατσισµού και της ξενοφοβίας, 20 Νοεµ. 1999, Αθήνα-Κοµοτηνή, εκδ. Σάκκουλα, 2000, σ. 67-74. (Σε συνεργασία µε την Α. Ανδρούσου) «Κοινωνικές και πολιτισµικές διαφορές στην προσχολική εκπαίδευση: η πρόσληψή τους από τις νηπιαγωγούς», Virtual school, The Sciences of Education Online, τόµος 1, τεύχος 1, 1998. http:// HTUwww.auth.gr/virtualschool/1.1/TheoryResearch/Askouni_Androusou.htmlUTH. «Réseaux et modes d intégration du milieu enseignant. Une lecture des données athéniennes» στο M.Gribaudi (ed.), Espaces, temporalités, stratifications. Exercices sur les réseaux sociaux, Παρίσι, Editions de l Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, 1998, σ.235-253. «Απέναντι σε δύο αντιθετικές φιγούρες του εθνικού άλλου : στοιχεία από µια ανάλυση του λόγου των εκπαιδευτικών» στο Α. Φραγκουδάκη και Θ. ραγώνα (επιµ.), «Τι είν η πατρίδα µας;»: Εθνοκεντρισµός στην εκπαίδευση, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1997 σ. 283-322. (Σε συνεργασία µε τους Θ. ραγώνα και Γ. Κουζέλη), «Περιγραφή των αποτελεσµάτων της έρευνας πεδίου» στο Α. Φραγκουδάκη και Θ. ραγώνα (επιµ.), «Τι είν η πατρίδα µας;»: Εθνοκεντρισµός στην εκπαίδευση, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1997 σ. 220-282. «Μια µακρά πορεία στο χρόνο... : οι Έλληνες και οι άλλοι στα βιβλία της γλώσσας» στο Α. Φραγκουδάκη και Θ. ραγώνα (επιµ.), «Τι είν η πατρίδα µας;»: Εθνοκεντρισµός στην εκπαίδευση, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1997, σ. 442-489. (Σε συνεργασία µε την A. Van Zanten) «L école et la transmission des savoirs et des attitudes face au travail et aux entreprises. L approche de la sociologie de l éducation» στο DARES, DIIJ, Les jeunes et l emploi. Recherches pluridisciplinaires, Cahier Travail et Emploi, Παρίσι, La Documentation Française, 1996, σ. 151-184. (Σε συνεργασία µε τους Θ. ραγώνα και Γ. Κουζέλη) «Initial Intercultural Teacher Education: The Singular, Non-contradictory Identity Contested» στο Th. Dragonas et al. (eds), Beyond One s Own Backyard: Intercultural Teacher Education in Europe, Αθήνα, Νήσος, 1996, σ.95-105. «Η εργασία στο σχολείο: αφετηρίες, όροι και προοπτικές της παιδαγωγικής πρότασης του C.Freinet», Σύγχρονα Θέµατα, 50-51, 1994, σ.78-87. «Hétérogénéité et processus d intégration d un groupe professionnel: les enseignants des Lycées Techniques en Grèce» στο A.E.C.S.E., Premier congrès d actualité de la recherche en éducation et formation. Portefeuille de communications, τόµος 1, Παρίσι, 1993 σ.204-207. Les enseignants des lycées techniques en Grèce. Approche sociologique d un groupe professionnel hétérogène, αδηµοσίευτη διδακτορική διατριβή, Université de Paris V, Παρίσι, 1990.