Α) Η Αγωγή της Υγείας Η αγωγή της υγείας στοχεύει στην Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών.
Α) Η Αγωγή της Υγείας Η αγωγή υγείας είναι μια διαδικασία που στηρίζεται σε επιστημονικές αρχές οι οποίες δίνουν την δυνατότητα στους ανθρώπους όταν λειτουργούν ως άτομα ή ως σύνολο να αποφασίζουν και να ενεργούν συνειδητά, για θέματα που επηρεάζουν την υγεία τους και την ελευθερία τους.
Α) Η Αγωγή της Υγείας Οι κρατικοί προυπολογισμοί όλο και περισσότερο δυσκολεύονται ή αδυνατούν να ανταποκριθούν στις διογκούμενες δαπάνες για την υγεία, οι οποίες καταναλώνονται κυρίως από το θεραπευτικό - Νοσοκομειακό τομέα.
Α) Η Αγωγή της Υγείας Τα μείζονα προβλήματα υγείας της εποχής μας είναι συνιφασμένα με το σύγχρονο τρόπο ζωής και με το σύγχρονο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.
Β) Στόχοι της Αγωγής Υγείας Οι επιδιώξεις της αγωγής υγείας έχουν τους εξής στόχους: α) Την ευαισθητοποίηση του κοινού. Επιτυγχάνεται με τη παροχή πληροφοριών για τη σημασία του προβλήματος π.χ. του Τσιγάρου. β) Την παροχή γνώσεων Το άτομο πρέπει να είναι εξοπλισμένο με εκείνες τις γνώσεις που θα του ενισχύσουν τη βούληση. γ)την ιεράρχηση αξιών Πολλές φορές τα άτομα αγνοούν ή παραγνωρίζουν ή υποτιμούν το τι είναι σημαντικό ή όχι για την υγεία τους είτε λόγω πεποιθήσεων είτε λόγω γενικότερης ιδεολογίας. δ) Η αλλαγή απόψεων και η λήψη των αποφάσεων. Σε ένα πρόγραμμα αγωγής υγείας υπάρχει συνδυασμός στόχων όπως π.χ. το πρόγραμμα διάδοσης του θηλασμού (πληροφόρηση, πλεονεκτήματα κλπ).
Γ) Ανάλυση της κοινότητας Ως Κοινότητα εννοούμε τις ομάδες των ατόμων που δεν καθορίζονται μόνο γεωγραφικά αλλά από τα χαρακτηριστικά που έχουν σχέση με το επάγγελμα, τη θρησκεία, τις κοινές ανάγκες, τα ίδια ενδιαφέροντα κλπ. Οι δομικές κοινότητες εν αντιθέσει με τις λειτουργικές καθορίζονται από γεωγραφικά όρια (οικισμοί, γειτονιές, χωριά, ενορίες, πόλεις, κράτη)στις οποίες υπάρχουν ποικίλες αλληλεπιδράσεις, αλλά και από επιδράσεις από εξωγενείς παράγοντες παροδικούς ή μόνιμους.
Γ) Ανάλυση της κοινότητας Υπάρχουν πληθυσμοί που ανταποκρίνονται με ενθουσιασμό στα προγράμματα Αγωγής Υγείας όπως είναι τα παιδιά. Υπάρχουν όμως και άτομα που δεν θέλουν λόγω ιδιοσυγκρασίας να συμμετάσχουν στις ομαδικές-συλλογικές διαδικασίες.
Γ) Ανάλυση της κοινότητας Επισήμανση των αναγκών στο πληθυσμό - στόχο Είναι ένας σημαντικός τομέας για τον σχεδιασμό ενός προγράμματος Αγωγής Υγείας με ειδικά προβλήματα υγείας π.χ. πόσα ατυχήματα συμβαίνουν, ποια η συχνότητά τους; Αυτό επιτυγχάνεται: με τις ειδικές επιδημιολογικές έρευνες με τις απόψεις των ειδικών και του κοινού (π.χ. για την ΑΥ) με την αναζήτηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραγόντων Είναι χρήσιμο πολλές φορές για την εκτέλεση ενός προγράμματος να αξιοποιούνται και τα άτομα από τον πληθυσμό - στόχο.
Δ) Αξιολόγηση ενός προγράμματος Μελετούμε π.χ. πόσο μειώθηκαν τα τροχαία, πόσο μειώθηκε η νοσηρότης και η θνητότης, πόσο η παχυσαρκία, πόσο το κάπνισμα; α) με αυτοαξιολόγηση από τους ίδιους τους εκπαιδευτές β) με ειδικούς γ) από το κοινό Οι μετρήσεις πριν τις κλινικές και εργαστηριακές μελέτες όπως και μετά τη λήξη του προγράμματος, βοηθούν στην αξιολόγηση.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Ι) Με μεθόδους επικοινωνίας όπως: Διαλέξεις, ατομική διδασκαλία, ΜΜΕ οπτικοακουστικά μέσα εκπαιδευτική τηλεόραση Διαφημίσεις Επιστολές Πανώ
ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (ΙΙ) Με εκπαιδευτικές μεθόδους για αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών του κοινού: με ειδικά παιγνίδια με τη χρήση προτύπων με τις ομάδες εργασίας με έντυπα, εφημερίδες, περιοδικά με κινηματογραφικές ταινίες με το σύστημα ερωτο - απαντήσεων Τα ΜΜΕ βοηθούν την Αγωγή Υγείας σε συνδυασμό με άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ Με πρακτικές μεθόδους. Με εργασιακές ομάδες, οι γνωστές ως WorkGroups. Το κοινό σε αυτές συμμετέχει και συνδιαμορφώνει το σχέδιο του προγράμματος π.χ. για τη διακοπή καπνίσματος, για τη ψυχοθεραπεία, για τον έλεγχο της ΑΥ, του ΣΔ, της δίαιτας, της φυσικής αποκατάστασης, της κοινωνικής στήριξης κ.ο.κ.
Αγωγή και Προαγωγή της Υγείας Η αγωγή και η προαγωγή της Υγείας είναι αλληλένδετες έννοιες και συμπληρώνουν η μία την άλλη.
Αγωγή και Προαγωγή της Υγείας Η προαγωγή και η αγωγή της υγείας μελετούν τους παράγοντες που επιδρούν στην υγεία αλλά και τους τρόπους αντιμετώπισης τους. Οι παράγοντες αυτοί αφορούν πρωτίστως το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον καθώς και την ανθρώπινη συμπεριφορά.
Αγωγή και Προαγωγή της Υγείας Στόχος της Προαγωγής και της Αγωγής Υγείας είναι η βελτίωση της υγείας των πολιτών και του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Ο πολιτισμός, το κοινωνικό οικονομικό υπόβαθρο, η συμπεριφορά, οι στάσεις, η υγεία και η αρρώστια αλληλοσυνδέονται. Σκοπός είναι να υιοθετηθεί το κοινωνικό οικολογικό μοντέλο αντίληψης για την υγεία και τη ζωή.
ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Προαγωγή της υγείας είναι κάθε οργανωμένη δραστηριότητα και ενέργεια που ως στόχο έχει τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την επίτευξη και τη προάσπιση της υγείας, της ευεξίας και της ποιότητας ζωής.
ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Το περιεχόμενο της προαγωγής της υγείας περιλαμβάνει προσπάθειες για αλλαγή συμπεριφοράς, για ενίσχυση των υγιεινών συνθηκών καθώς και για την προώθηση των πολιτικών και δράσεων στο ευρύτερο κοινοτικό ή κοινωνικό επίπεδο.
Προαγωγή της Υγείας στη κοινότητα Αυτό το πρόγραμμα εφαρμόζεται στις ευπαθείς ομάδες όπως και για την ανάπτυξη πρωτίστως της Π.Φ.Υ. στο πληθυσμό. - Ο Π.Ο.Υ. όρισε: Την προαγωγή της υγείας ως την διαδικασία που παρέχει την διευκόλυνση στα άτομα και στις κοινότητες των ανθρώπων να αυξήσουν τον έλεγχο πάνω στους παράγοντες που επιδρούν στην υγεία τους και να βελτιώσουν αυτή. Την προώθηση της κοινωνικής και ατομικής ευθύνης για την υγεία. Την αύξηση των επενδύσεων για την ανάπτυξη της υγείας με επιπλέον πόρους για την εκπαίδευση, την κατοικία και τις υπηρεσίες υγείας. Την εδραίωση και τη διερεύνηση των συνεργασιών για την υγεία με στόχο την προστασία αυτής.
Προαγωγή Υγείας Η προαγωγή της υγείας τα τελευταία χρόνια έχει υιοθετηθεί διεθνώς με τη στρατηγική της ΠΟΥ για τη προάσπιση της υγείας σε όλο το πληθυσμό και όχι στα άτομα μόνο υψηλού κινδύνου.
Προαγωγή Υγείας Η προαγωγή της υγείας βασίζεται στη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας. Ο επαγγελματίας υγείας πρέπει να δουλεύει μαζί με τα άτομα και τη κοινότητα κι όχι για τα άτομα και τη κοινότητα. Η υγεία έχει άμεση σχέση με τη φύση και το περιβάλλον. Η υπέρεκμετάλλευση των φυσικών πόρων οδηγεί σε κακή υγεία και σε κοινωνικά προβλήματα.
Προαγωγή Υγείας Η παρέμβαση των επαγγελματιών υγείας και των υπηρεσιών υγείας είναι η πρόληψη από τη νόσο και η αποφυγή του τελικού αποτελέσματος.
Προαγωγή Υγείας Η Π.Φ.Υ. και οι εργαζόμενοι σ αυτήν είναι ο βασικός και κύριος μοχλός της ανάπτυξης και της προαγωγής της υγείας του πληθυσμού ευθύνης της.
Πρωτογενής Πρόληψη Ο έλεγχος και η απομάκρυνση των παραγόντων κινδύνου από το ανθρώπινο και το φυσικό περιβάλλον. Η αγωγή υγείας αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων της πρωτογενούς πρόληψης.
Πρωτογενής Πρόληψη Επιτυχημένα μέτρα πρωτογενούς πρόληψης α) η εξασφάλιση καθαρού δικτύου πόσιμου νερού β) οι εμβολιασμοί γ) η φθορίωση του νερού δ) η υγιεινή και η ασφάλεια στους χώρους εργασίας (ατυχήματα, επαγγελματικά νοσήματα) ε) Ο έλεγχος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από SO 2, Αιθάλη, Pb, ο έλεγχος της κλιματικής αλλαγής στ) η αγωγή οδικής κυκλοφορίας ζ) η προγεννετική φροντίδα και η αποφυγή έκθεσης σε παράγοντες κινδύνου (λοιμώξεις, ανθυγιεινή και βαριά εργασία ακτινοβολία). η) η χρήση προφυλακτικού στις σεξουαλικές σχέσεις θ) η αγωγή υγείας στο κάπνισμα στη διατροφή στα σύγχρονα προβλήματα της εποχής, ψυχολογικά και κοινωνικά. ι) η αγωγή στις αγροτικές καλλιέργειες, στη κτηνοτροφική ανάπτυξη κλπ (φυτοφάρμακα, ζωοτροφές) ια) υγιείς πόλεις, οικιστικές ζώνες
Η ενεργοποίηση - κινητοποίηση της κοινότητας Η προαγωγή της υγείας δεν είναι δυνατή χωρίς τη συμμετοχή της κοινότητας, η οποία πρέπει να αναλάβει τη προάσπιση της υγείας της. Αυτή πρέπει να επιβάλλει αλλαγές στις αντιλήψεις, αλλαγές στο τρόπο δουλειάς των επαγγελματιών υγείας απέναντι στο άτομο και στο πληθυσμό. Απαιτείται απόκτηση δεξιοτήτων επικοινωνίας και αίσθημα ευθύνης.
Δευτερογενής Πρόληψη Στόχος: η έγκαιρη και η πρώιμη διακοπή της παθολογοανατομικής εξέλιξης της νόσου ώστε να αποφευχθούν οι επιπλοκές, η αναπηρία και ο πρόωρος θάνατος.
Δευτερογενής Πρόληψη Η δευτερογενής πρόληψη βασίζεται στο προσυμπτωματικό έλεγχο, τη διάγνωση πριν εμφανιστούν δηλαδή τα κλινικά συμπτώματα, με τη κλινική εργαστηριακή ανίχνευση της νόσου στο πρώιμο στάδιο.
Τριτογενής Πρόληψη Είναι η καθημερινή ιατρική πράξης στις υπηρεσίες της υγείας, η θεραπευτική παρέμβαση η οποία και αρχίζει μετά τη κλινική εκδήλωση της νόσου.