Τροφή & Περιβάλλον
Συστήματα Παραγωγής Τροφής Η παραγωγή τροφής προϋποθέτει ένα πλήθος εισροών (πόροι): Ανεξάντλητοι Ήλιος & άνεμος Ανανεώσιμοι Ύδατα Ενεργειακοί πόροι (βιομάζα) Μη Ανανεώσιμοι Έδαφος Ενεργειακοί πόροι (γαιάνθρακες, φυσικό αέριο) Τεχνητοί (εξαρτώνται από την κοινωνική και οικονομική ευημερία) Εμπειρία & Τεχνογνωσία Υλικά, Τεχνολογία & Υποδομές Υλικά & Εξοπλισμός Γνώση & Πληροφο ρίες Λιπάσματα & Φυτοφάρμακα Ηλιακή Ενέργεια Αγροτικό Σύστημα Πρόσθετη Ενέργεια Νερό Εργασία Έδαφος
Συστήματα Παραγωγής Τροφής Η παραγωγή τροφής δεν απαιτεί μόνο εισροές αλλά μεταφράζεται και σε ανεπιθύμητες εκροές. Η παροχή ενέργειας είναι κοινή απαίτηση σε όλη τη διαδρομή από την παραγωγή στην κατανάλωση. Οι ανεπιθύμητες εκροές μπορεί να έχουν δευτερογενής επιπτώσεις σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Ενέργεια Άροση Υποβάθμιση εδαφών Έδαφος Νερό Νερό Υδατικοί πόροι Άρδευση Μεταβολή υδατικού ισοζυγίου Παραγωγή Επεξεργασία Άζωτο & Φώσφορος Λίπανση Ευτροφισμός υδάτων Κατανάλωση Διάθεση Ενέργεια
Δισεκατομμύρια Ανάγκες σε Τροφή 2012 Παραγωγής τροφής 4δισ τόνοι. Υποσιτισμός 11,3%. Απώλεια τροφής 50% 2050 Αύξηση πληθυσμού 34%. Αύξηση ζήτησης ζωικών προϊόντων (αύξηση ημερήσιων ατομικών θερμιδικών αναγκών από 440Kcal σε 620Kcal). Αύξηση αναγκών παραγωγής 70%. 2075 Αύξηση αναγκών παραγωγής 60-100%. Παγκ. Πληθυσμός Ανεπτυγμένες Αναπτυσσόμενες Λιγότερο ανεπτυγμένες 2013: 7,2 2050: 9,5 2075: 10,4 Δυσκολίες i. Μείωση κατάλληλης γεωργικής γης ii. Ανταγωνισμός χρήσης υδατικών πόρων iii. Αύξηση κόστους ενέργειας iv. Μείωση εργατικού δυναμικού v. Περιφερειακές ανισότητες
Εκατ. εκτάρια Έδαφος Χέρσος 148.000.000km 2 Εκτάσεις που επιτρέπουν την ανάπτυξη βλάστησης Εκτάσεις που σήμερα καλλιεργούνται Ποσοστό διατήρησης ενέργειας σε εδώδιμους ζωικούς ιστούς Εκτάσεις για την κτηνοτροφία (βοσκή & ζωοτροφές) 100.000.000km 2 49.000.000km 2 ( 50%) 3% 78% Η ανάγκη για καλλιεργήσιμη γη δεν είναι σε απόλυτη αναλογία με τις ανάγκες σε τροφή. Επιπλέον που θα απαιτηθεί έως το 2050 αν μεγιστοποιηθεί η ζήτηση ζωικών προϊόντων. Αύξηση ζήτησης ενέργειας από βιομάζα. 80.000.000km 2 ( 80%) 10% 30% Σύνολο εκτάσεων Αν καλλιεργηθούν με ρύζι/πατάτες 19-22 ανθρώπους Αναπτυσσόμενες 10 στρέμματα μπορεί να θρέψουν: Ανεπτυγμένες Αν χρησιμοποιηθούν για κτηνοτροφία 1-2 ανθρώπους
λίτρα Νερό Απώλεια νερού = απώλεια τροφής Απαιτείται σε όλους τους κλάδους 2006: χρησιμοποιήθηκαν 3,8 τρισ m 3 70% για τη γεωργία Αρδευόμενη γεωργική γη: 40% Υψηλές καταναλώσεις κατά την επεξεργασία Η ζωική παραγωγή απαιτεί μεγάλες ποσότητες. 2050: ανάγκη για 10-13,5 τρισ m 3 Καταναλώσεις: παραγωγή & επεξεργασία Για την παραγωγή 1 kgr απαιτούνται 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 Σιτάρι min max Κρέας Η απόδοση των υδατικών πόρων εξαρτάται από: Το κλίμα Την ποικιλία Τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου Τις καλλιεργητικές πρακτικές
Σοκολάτα Βόιο κρεάς Πρόβειο κρέας Χοιρινό Βούτυρο Κρέας πουλερικών Τυρί Ελιές Ζυμαρικά Ψωμί Πίτσα Γάλα Μήλο Μπανάνα Κρασί Μπύρα Ρύζι Πατάτες Λάχανο Τομάτες Αυγό Τσάι 822 790 436 296 287 287 237 214 196 108 17.196 15.415 10.412 5.988 5.553 4.325 3.178 3.025 1.849 1.608 1.239 1.020 Κατανάλωση νερού για την παραγωγή 1kgr 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000 20000
Γεωργία, Νερό & Ασφάλεια: Συρία Κοιλάδας της Εύφορης Ημισέληνου: Η κοιλάδα όπου ξεκίνησε η γεωργία (12.000π.Χ.) Η σύγχρονη γεωργία εξαρτάται από τις ετήσιες βροχοπτώσεις (Νοέμβριος Απρίλιος). 1931-2008 Μείωση βροχοπτώσεων 13% Αύξηση μέσης ετήσιας θερμοκρασίας (1,2 ο C το θέρος). 1970-2004 Εντατικοποίηση γεωργίας, αναδιανομή γεωργικής γης, αρδευτικά έργα, επιδοτήσεις καυσίμων. Εκμετάλλευση των ανανεώσιμων αποθεμάτων υπόγειων υδάτων κατά 160%. 2005 Θέσπιση μέτρων για τον περιορισμό της άντλησης υπόγειων υδάτων (αδειοδότηση υδροληψιών). Δεν εφαρμόσθηκε. Το μεγαλύτερο μέρος της σύγχρονης αγροτικής παραγωγής εξαρτάται από το υπόγειο νερό λόγω επιλογών Αυξημένη τρωτότητα (έκθεση σε κίνδυνο + συνέπειες)
Γεωργία, Νερό & Ασφάλεια: Συρία 2006/2007: Έναρξη ξηρασίας (κορύφωση το 2010) 2008: Μείωση από 23% σε 17% της συνεισφοράς της γεωργίας στην εθνική οικονομία. Εισαγωγές σιτηρών για πρώτη φορά στην ιστορία. Υπερδιπλασιασμός των τιμών σταριού και ρυζιού. 2010: Αύξηση τιμών ζωοτροφών κατά 75%. Ολική κατάρρευση κτηνοτροφίας. Εγκατάλειψη υπαίθρου (1.500.000 κάτοικοι). Μείωση σχολικού πληθυσμού κατά 80%. Αύξηση ασθενειών παιδικού πληθυσμού λόγω κακής διατροφής. Μετακίνηση πληθυσμού στα αστικά κέντρα -αύξηση αστικού πληθυσμού κατά 50% (+πρόσφυγες Ιράκ). Ραγδαία δημογραφική μεταβολή Ανεργία - Διαφθορά Εξαθλίωση - Εγκληματικότητα - Ανισότητες Βία > Εξέγερση > Εμφύλιος
Ενέργεια Φυτική παραγωγή: 3 θερμ. ενεργ./θερμίδα τροφής Παραγωγή βόειου κρέατος: 35 θερμ. ενερ./θερμίδα τροφής. Λίπανση: Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας 1961-1999: Αύξηση αζώτου 638%, φωσφόρου 203%, φυτοφαρμάκων 854%. Εξόρυξη ορυκτών > Φώσφορος. Ατμοσφαιρικό άζωτο & υδρογόνο > αμμωνία. Αζωτούχα: 3-5% φυσικού αερίου 2030: αύξηση 25% Καύσιμα: 3,1% της παραγωγής πετρελαίου, 120εκατ. τόνοι πετρελαίου Επεξεργασία: υψηλά ποσά ενέργειας / μη αποδοτική. Η αστικοποίησή ευνοεί την εκβιομηχάνιση. Μηχανήματα 7,72% Ηλεκτρ.Ενέργεια 21,58% Καύσιμα 13,83% Φυτοφάρμακα 4,04% Άνθρωπος 0,03% Ενέργεια για την καλλιέργεια 10 στρεμμάτων σιταριού Σπορά 5,61% Ενέργεια 1 burger Λίπανση 47,20% Απαιτεί έως 18,64 MJ Αποδίδει 2,3MJ
Καλές Πρακτικές Αγορά τοπικών προϊόντων Προτίμηση εποχικών Αποφυγή έντονα επεξεργασμένων Προτίμηση τροφίμων πιστοποιημένης διαχείρισης Αποφυγή «εξωτικών» Ισορροπημένη μεσογειακή δίαιτα Αγορά αναγκαίας ποσότητας Υδατικοί πόροι Έδαφος Νερό Νερό Βιωσιμότητα αναπτυσσόμενων χωρών Έδαφος Νερό Νερό Έδαφος? Βιολογικά Ενέργεια Νερό Έδαφος Αγροχημικά Γεν.Τροποποιημένα Αυξητικές ορμόνες Γεωργία για το Περιβάλλον
Ευχαριστώ για την προσοχή σας Αναφορές 1. FAO, IFAD and WFP, 2015. The State of Food Insecurity in the World 2015. Meeting the 2015 international hunger targets: taking stock of uneven progress. Rome, FAO. 2. FAO, 2009. High Level Expert Forum - How to Feed the World in 2050. Rome, FAO. 3. Institution of Mechanical Engineers, 2013. Global food waste not, want not. 4. Powell, W., Lenton, T., Scenarios for future biodiversity loss due to multiple drivers reveal conflict between mitigating climate change and preserving biodiversity. Environmental Research Letters, 8 025024. 5. Kelleya,C., Mohtadib, S., Canec, M., Seagerc, R., Kushnirc, Y., 2015. Climate change in the Fertile Crescent and implications of the recent Syrian drought. Proc. Natl. Acad. Sci. 112, 3241 3246.