Ζ ΑΓΟΡΑ ΔΠΗΣΡΑΠΔΕΗΑ ΔΛΗΑ ΣΖ ΒΟΤΛΓΑΡΗΑ

Ζ ΑΓΟΡΑ ΔΠΗΣΡΑΠΔΕΗΑ ΔΛΗΑ ΣΖ ΒΟΤΛΓΑΡΗΑ 1. Γεληθά γηα ηε ρώξα Η Βουλγαρία έχει πληθυσμό 7,6 εκατ. κατοίκους, με κυριότερες πόλεις τη όφια με 1,4 εκατ. κατοίκους, τη Υιλιππούπολη με 378 χιλ., τη Βάρνα με 360 χιλ. και το Μπουργκάς με 221.484 κατοίκους. Ο κατώτατος μηνιαίος μισθός, είναι διαμορφωμένος στα 240 λέβα ή 123 ευρώ για κανονικό ωράριο εργασίας (8 ώρες/ημέρα και 40 ώρες/εβδομάδα) και σε 1,42 λέβα ανά ώρα εργασίας. Σο 2008, ο μέσος μηνιαίος μισθός έφθασε στα 524 λέβα με μέσο ανώτερο τα 1.240 λέβα στον χρηματοπιστωτικό τομέα και μέσο κατώτερο 325 λέβα στον ξενοδοχειακό τομέα και τον τομέα εστίασης. ύμφωνα με συγκριτικά στοιχεία της EUROSTAT, οι μισθοί στην Βουλγαρία αντιστοιχούν μόλις στο 36% του εθνικού ΑΕΠ (από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη), το δε μέσο μηνιαίο εισόδημα των βουλγαρικών νοικοκυριών υπολείπεται κατά 8 φορές του μέσου όρου των κρατών μελών της Ε.Ε. Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία της υνομοσπονδίας Ανεξάρτητων Εμπορικών Ενώσεων Βουλγαρίας (CITUB), οι μέσες ετήσιες ακαθάριστες αποδοχές στην βιομηχανία και τις υπηρεσίες είναι περίπου 15 φορές χαμηλότερες του μέσου όρου των κρατών μελών της Ε.Ε. 2. Δγρώξηα παξαγσγή θαη θαηαλαισηηθέο ζπλήηεο Λόγω κλιματολογικών και εδαφολογικών συνθηκών, το ελαιόδενδρο δεν αναπτύσσεται στη Βουλγαρία και για τούτο το λόγο δεν υφίσταται εγχώρια παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς και ελαιολάδου. Ωστόσο, αξίι να αναφερθεί ότι στα πλαίσια προσπάθειας αντικατάστασης των παραδοσιακών καλλιεργειών καπνού στο νότιο τμήμα της χώρας, όπου οι κλιματολογικές συνθήκες εμφανίζονται αρκετά ευνοϊκές, έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρμογή ενός πιλοτικού προγράμμματος καλλιέργειες ελιάς με τα πρώτα 1000 δενδρύλια να έχουν φυτευτεί στην περιοχή του Κάρτζαλι. Η κατανάλωση επιτραπέζιας ελιάς και ελαιολάδου στη Βουλγαρία έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω πρώτον, των συχνών επισκέψεων των Βούλγαρων πολιτών στην Ελλάδα και της εξοικείωσης τους με το ελληνικό

διατροφικό πρότυπο που το αναζητούν και στην πατρίδα τους και δεύτερον, λόγω της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου. H σταδιακή, τα τελευταία χρόνια, αύξηση της καταναλωτικής δύναμης του βουλγαρικού πληθυσμού, σε συνδυασμό με την αργή αλλά υπαρκτή τάση και στην Βουλγαρία, μεταβολής διατροφικών συνηθειών προς την κατεύθυνση κατανάλωσης ποιοτικών και υγιεινών ειδών διατροφής, δημιουργεί ευνοϊκότερες συνθήκες για την ανάπτυξη της αγοράς επιτραπέζιας ελιάς και ελαιολάδου. Επίσης νέες ευκαιρίες διάθεσης δημιούργησε η κατάργηση δασμολογικών και λοιπών εμποδίων με την ένταξη της Βουλγαρίας στην ΕΕ, και την είσοδο της ελιάς στα δίκτυα διανομής τροφίμων. Η πιο σημαντική αγορά είναι εκείνη της όφιας και γενικότερα των μεγαλύτερων αστικών κέντρων λόγω του υψηλότερου βιοτικού επιπέδου των κατοίκων, σε σύγκριση με την επαρχία. Η ελληνική σαλάτα με ελιές περιλαμβάνεται σχεδόν ανελιπώς στα μενού των βουλγαρικών εστιατορίων. Δυστυχώς, όπως γίνεται εμφανές από τη χαμηλή ποιότητα της χρησιμοποιούμενης ελιάς, δεν πρόκειται συνήθως για ελληνική ελιά φυσική μαύρη ή καλαμών, αλλά, κυρίως για ελιά μαυρισμένη με οξείδωση («βαμμένη»). Επίσης,αξίι να σημειωθεί ότι ελαιόλαδο προσφέρεται για τη σαλάτα μόνο στα ανωτέρου επιπέδου εστιατόρια, ενώ στα φθηνότερα και μεσαίου επιπέδου βουλγαρικά εστιατόρια προσφέρεται σπορέλαιο και ελαιόλαδο κατόπιν παραγγελίας με πρόσθετη χρέωση. τη βουλγαρική αγορά παρατηρείται η ευρεία κυκλοφορία ελιών μαυρισμένων με οξείδωση 1. Οι ελιές confit (конфит) στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι τουρκικής προέλευσης, αλλά ενίοτε και ελληνικές, κατέχουν δε την πρώτη θέση στην κατανάλωση. Ωστόσο σταδιακά οι φυσικές ελιές κερδίζουν έδαφος στην προτίμηση του καταναλωτικού κοινού, καθώς το βιοτικό επίπεδο ανεβαίνει. Ένα, τέλος, χαρακτηριστικό αξιόλογης μερίδας του βουλγαρικού καταναλωτικού κοινού είναι η προτίμηση προς ελιές μη αλμυρές. 3. Γίθηπα δηαλνκήο θαη ηηκέο δηά επηηξαπέδηαο ειηάο ζηε βνπιγαξηθή αγνξά 1 Οι οποίερ πποέπσονηαι από καππούρ πος δεν έσοςν ωπιμάι, ξεπικπίζοςν με διάλςμα αλκάλεωρ και μαςπίζοςν (οξειδώνονηαι) με πεύμα αέπα. Σηη ζςνέσεια οι ελιέρ ξεπλένονηαι με νεπό και πποζηίθεηαι γλςκονικόρ ζίδηπορ για ηη ζηαθεποποίηζη ηος σπώμαηορ. 2

Ελιές διατίθενται σε όλα σχεδόν τα σημεία πώλησης (μικρά καταστήματα τροφίμων και σούπερμαρκετ). H είσοδος στην αγορά επιτυγχάνεται, κατά πρώτο λόγο, σε συνεργασία με εταιρείες εισαγωγής/αντιπροσωπείας. Κυριότερες αλυσίδες σούπερμαρκετ που δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία είναι οι PICADILLY (βουλγαρική), FANTASTICO (βουλγαρική), BILLA (αυστριακή), KAUFLAND (γερμανική), PLUS (γερμανική), ΜΕΣRO (γερμανική), CBA (ουγγρική), ΗΙΣ (γερμανική), CARREFOUR (γαλλική) με το πρώτο κατάστημα να ανοίγει στη όφια πρόσφατα τον Απρίλιο 2010. ύντομα αναμένεται η επέκταση του δικτύου της LIDL στη βουλγαρική αγορά. Οι τιμές των ελιών διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος της ελιάς (πράσινη ή μαύρη, με ή χωρίς, με ή χωρίς γέμιση κόκκινης πιπεριάς ή αμυγδάλου), το μέγεθος (μικρή, μεσαία, μεγάλη), τη (πλαστική, γυάλινη, κονσέρβα) και την προέλευση. τις συσκευασίες αναγράφονται στη βουλγαρική γλώσσα (σε αυτοκόλλητη ταινία) πληροφορίες για το είδος του προϊόντος, τον παραγωγό, τα συστατικά του, την προέλευση, την ημερομηνία λήξης και τα στοιχεία του εισαγωγέα. το παρελθόν τα δίκτυα αγοράς (διανομών) στην Βουλγαρία ήσαν μικρά, χωρίς βάθος και με μικρή γεωγραφική κάλυψη. Ωστόσο, πλέον έχουν αναπτυχθεί, ενώ στα αστικά κέντρα παρατηρήθηκε μία μεγάλη άνθηση στην ανάπτυξη βουλγαρικών και διεθνών αλυσίδων. τα παραρτήματα της μελέτης παρατίθενται καταστάσεις αλυσίδων σουπερμάρκετς, καθώς και εισαγωγέων τροφίμων και ελιών. Η πλειονότητα των καταναλωτών αγοράι το προϊόν κατά κύριο λόγο σε χύδην μορφή. την αγορά κυκλοφορούν πολλά είδη τυποποιημένων επιτραπέζιων ελιών ελληνικής, τουρκικής και ισπανικής προέλευσης που κατακλύζουν τα ράφια των πολλαπλασιαζόμενων βουλγαρικών σούπερμάρκετ. Ισχυρός είναι για τα ελληνικά προϊόντα ο ανταγωνισμός από τα τουρκικά που προσφέρονται σε δελεαστικότερη τιμή. Παρατίθενται πίνακες όπου συνοψίζονται οι κυριότερες συσκευασίες ελιών καθώς και οι λιανικές τιμές αυτών. Οι τιμές ελήφθησαν αντιπροσωπευτικά από σούπερμαρκετ των αλυσίδων BILLA και PICADILLY από τις κυριότερες στη Βουλγαρία. Πίνακας 1: ΧΤΔΗΝ ΕΛΙΕ ΒILLA ΧΩΡΑ ΣΙΜΗ / ΚΙΛΟ ΧΡΩΜΑ/ΕΙΔΟ ΠΡΟΕΛΕΤΗ (Ε ΛΕΒΑ) Ελλάδα 9,5 Μαύρες ( μεγαλύτερου μεγέθους) 3

Ελλάδα 7,5 Μαύρες Ελλάδα 7,9 Καλαμάτα Ελλάδα 8,4 Πράσινες Ελλάδα 14,5 Πράσινες με αμύγδαλο Ελλάδα 8,5 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά Σουρκία 9,5 Μαύρες τεμαχισμένες σε φέτες Σουρκία 6,5 Μαύρες οξειδωμένες Σουρκία 6,9 Μαύρες οξειδωμένες Απροσδιόριστης 7,9 Πράσινη χωρίς προέλευσης Απροσδιόριστης προέλευσης 7,4 Πράσινη Σημ.: Ισοτιμία ευρώ/ λέβα - 1:1,95583 Πίλαθαο: ΥΤΓΖΝ ΕΛΙΕ PICCADILLY - Χωρίς αναγραφή χώρας προέλευσης ΣΙΜΗ / ΚΙΛΟ ΧΡΩΜΑ/ΕΙΔΟ (Ε ΛΕΒΑ) 6,59 Καλαμάτα 10,45 Καλαμάτα 9,09 Άμφισσα μαύρες 6,85 Μαύρες οξειδωμένες Όλυμπος 5,99 Μαύρες οξειδωμένες 8,89 Μαύρες οξειδωμένες «μαμούθ» 9,33 Μαύρες οξειδωμένες «σούπερ μαμούθ» 8,79 Πράσινες 12,15 Πράσινες με αμύγδαλο 8,79 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά 9,5 Μαύρες τεμαχισμένες σε φέτες 6,5 Μαύρες 6,9 Μαύρες 7,9 Πράσινη χωρίς 7,4 Πράσινη Σημ.: Ισοτιμία ευρώ/ λέβα - 1:1,95583 Πίνακας 3! Συποποιημένες ελιές ΒILLA ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΕΠΩΝΤΜΙΑ ΠΡΟΙΟΝΣΟ ΕΠΩΝΤΜΙΑ ΕΣΑΙΡΕΙΑ Ελλάδα EΛΙΑ Axxon Group ΤΚΕΤΑΙΑ Βάζο 300 gr + 2 μικρά δείγματα ΣΙΜΗ ΧΡΩΜΑ (ΛΕΒΑ) 4,29 Πράσινες με αμύγδαλο 4

ελαιολάδου δώρο Ελλάδα EΛΙΑ Axxon Group Βάζο 360 gr Ελλάδα EΛΙΑ Axxon Group 500 gr Ισπανία CRESPO Euroliva SA Κονσέρβα 387 gr Ισπανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 198 gr Ισπανία CRESPO Euroliva SA 500 gr Ισπανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr Ισπανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 907 gr Ισπανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr 3,55 Καλαμών 2,75 Μαύρες 2,35 Mαύρες χωρίς 3,39 Πράσινες με αμύγδαλο 4,29 Πράσινες με 2,29 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά 6,49 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά Πράσινες χωρίς Πράσινες με Ισπανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr Ισπανία CRESPO Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Μαύρες Ισπανία CRESPO Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Μαύρες ελιές χωρίς Ισπανία Carbonelli SOS Cuétara SA Γυάλινο βάζο 935 gr Ισπανία Beldi Euroliva SA 200 gr Ισπανία Beldi Euroliva SA 200 gr Σουρκία ECE Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία ECE Ienitsak Gida SAN VE TIC Γυάλινο βάζο 690 gr Κονσέρβα 200 gr 7,19 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά 1,49 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά 1,45 Πράσινες χωρίς 5,99 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά 2,05 Μαύρες 5

Σουρκία ECE Ienitsak Gida Κονσέρβα SAN VE TIC 400 gr Σουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία Oriyent Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία Sofa Ienitsak Gida SAN VE TIC 400 gr Σουρκία Eza OGE ZEYTINCILK Gida VE 500 gr ORMAN URUNLERI SAN TIC LTD Σουρκία Deste Antgida 500 gr Σουρκία Fora Antgida Γυάλινο βάζο 345 gr Σουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία Oriyent Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία Oriyent Ienitsak Gida SAN VE TIC Mapa Σουρκία Del Alma International Ltd Mapa Σουρκία Del Alma International Ltd Σημ.: Ισοτιμία ευρώ/ λέβα - 1:1,95583 500 gr 500 gr 500 gr 4,29 Μαύρες 2,19 Μαύρες 2,19 Μαύρες 3,29 Μαύρες 3,89 Μαύρες Μαύρες Πράσινες ελιές Μαύρες Μαύρες Μαύρες Μαύρες Μαύρες Μαύρες 6

Πίνακας 3! Συποποιημένες ελιές PICCADILLY ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΕΠΩΝΤΜΙΑ ΠΡΟΙΟΝΣΟ ΕΠΩΝΤΜΙΑ ΕΣΑΙΡΕΙΑ Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. ΤΚΕΤΑΙΑ ΣΙΜΗ (Ε ΛΕΒΑ) ακουλάκι αλουμινίου 500 gr + 100 gr δώρο ΧΡΩΜΑ 7,85 Καλαμών Μαύρες +δώροξιδάτες Αράχωβας μαύρες Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. ακουλάκι αλουμινίου Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. ακουλάκι αλουμινίου Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. ακουλάκι αλουμινίου Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr LARISSA Ένωση Γυάλινο βάζο Ελλάδα αγροτικών 370 gr συνεταιρισμών Λάρισας,Αγίας Συρνάβου Ελλάδα Elita DEAS S.A. Γυάλινο βάζο 370 gr Ισπανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr Ισπανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr 3,79 Μαύρες Μαυρολιές 6,99 Καλαμών 4,99 Φονδρολιές 3,59 Καλαμών 3,09 3,89 Πράσινες χωρίς Πράσινες με αμύγδαλο Πράσινες με 3,09 κόκκινη πιπεριά 5,49 Καλαμών 6,45 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά 2,55 Πράσινες χωρίς 2,45 Πράσινες με 7

Ισπανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr 2,59 Πράσινες με κόκκινη πιπεριά 3,85 Πράσινες με αμύγδαλο 2,55 Μαύρες ελιές με 2,65 Μαύρες ελιές χωρίς 4,15 Μαύρες ελιές με Ισπανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 198 gr Ισπανία Crespo Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Ισπανία Crespo Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Σουρκία Deste Antgida 500 gr Σουρκία Fora Antgida Βάζο 345 gr 3,45 Πράσινες ελιές Σουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida 2,19 Μαύρες ελιές SAN VE TIC με Σουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία Oriyent Ienitsak Gida SAN VE TIC Σουρκία Oriyent Ienitsak Gida SAN VE TIC Mapa Σουρκία Del Alma International Ltd Mapa Σουρκία Del Alma International Ltd Σουρκία TADAL Hamamcioglu koll Şti Σουρκία TADAL Hamamcioglu koll Şti Σημ.: Ισοτιμία ευρώ/ λέβα - 1:1,95583 500 gr 500 gr 500 gr Κονσέρβα 800 gr (καθ. βάρος 400) Κονσέρβα 800 gr (καθ. βάρος 400) 4,29 Μαύρες ελιές με 2,19 Μαύρες ελιές με 4,45 Μαύρες ελιές με 2,19 Μαύρες ελιές με 4,19 Μαύρες ελιές με 3,45 Μαύρες ελιές με με λίγο αλάτι λίγες θερμίδες 3,85 Μαύρες ελιές χωρίς με λίγο αλάτι λίγες θερμίδες 8

4. ηαηηζηηθά ζηνηρεία εηζαγσγώλ ειηάο ζηε Βνπιγαξία Παραθέτουμε αναλυτικά στατιστικά στοιχεία ως προς τις εισαγωγές ελιάς στη Βουλγαρία ανά κωδικό (κατάταξη κατά συνδυαστική ονοματολογία NC8 - εναρμονισμένο σύστημα SH6). Ένα γενικό συμπέρασμα που εξάγεται από τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία είναι ότι η Σουρκία και η Ελλάδα είναι μακράν κυρίαρχες σε εξαγωγές ελιάς στη βουλγαρική αγορά, ακολουθούμενες με διαφορά από την Ισπανία και άλλες χώρες που σε ορισμένες περιπτώσεις φαίνεται να πραγματοποιούν εξαγωγές σε περιστασιακή βάση. Τπενθυμίται ότι οι τουρκικές εξαγωγές αφορούν συχνά σε μαυρισμένες με οξείδωση ελιές υποδεέστερης ποιότητας. Πίνακας 5: 20057000 - Ελιές προπαρασκευασμένες ή κονσερβαρισμένες, αλλά όχι σε ξύδι ή οξικό οξύ, μη κατεψυγμένες 2008 2009 Καθαρό Καθαρό σε σε ευρώ βάρος σε κιλά βάρος σε κιλά ευρώ Σουρκία 18.948.200 10.111.649 19.686.400 12.570.356 Ελλάδα 6.120.200 8.329.873 5.337.600 7.146.078 Αίγυπτος 2.100.000 691.552 3.165.700 1.318.497 Ισπανία 165.900 354.066 132.200 213.360 Μαρόκο 20.400 21.375 19.700 20.417 Ιταλία 6.000 21.380 200 3.273 ΠΓΔΜ 1.700 6.151 900 908 υρία 300 257 1.200 555 ύνολο 27.365.500 19.547.597 31.657.000 21.318.497 Πηγή: Eurostat Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας τον ανωτέρω πίνακα του κωδικού 20057000 «Ελιές προπαρασκευασμένες ή κονσερβαρισμένες, αλλά όχι σε ξύδι ή οξικό οξύ, μη κατεψυγμένες», όπου αποτυπώνονται οι κυριότερες εισαγωγές ελιάς στη Βουλγαρία, η Σουρκία και η Ελλάδα καταλαμβάνουν την πρώτη και τη δεύτερη θέση αντίστοιχα. Ενώ όμως το 2009 παρατηρήθηκε γενικά αύξηση επί του συνόλου των βουλγαρικών εισαγωγών, σε αξία και ποσότητα, οι ελληνικές εξαγωγές ελιάς σημείωσαν κάμψη, το δε χαμένο μερίδιο τους φαίνεται να κέρδισαν οι τουρκικές ελιές. ύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της βουλγαρικής στατιστικής υπηρεσίας, που δεν είναι πάντα τα πλέον πρόσφατα, η εικόνα που παρουσίασαν οι βουλγαρικές εισαγωγές ελιάς σε άλλους κωδικούς ήταν η ακόλουθη: 9

Πίλαθαο 6: 20057010 - Διηέο πξνπαξαζθεπαζκέλεο ή θνλξβαξηζκέλεο, αιιά όρη μύδη ή νμηθό νμύ, κε θαηεςπγκέλεο ζπζθεπαζίεο πνπ δελ ππεξβαίλνπλ ηα 5 θηιά 2005 2006 2007 κιλά κιλά κιλά Σοςπκία 4.539.216 2.049.288 4.926.464 2.092.677 6.461.783 2.951.045 Ελλάδα 2.948.609 2.825.988 4.421.783 4.681.647 3.799.813 5.277.413 Ιζπανία 194.524 265.983 169.345 294.114 114.490 254.147 Ιηαλία 2.731 11.733 3.792 15.659 4.118 6.846 ςπία 560 513 766 178 Ροςμανία 12.977 6.719 Σσία 7.174 11.718 532 749 Γαλλία 360 170....... ύνολο 7.723.784 5.183.482 9.534.071 7.102.835 10.381.502 8.490.378 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βοςλγαπίαρ Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ Από τον ανωτέρω πίνακα προκύπτουν οι ακόλουθες τάσεις: i) η Ελλάδα από πλευράς αξίας καταλαμβάνει την πρώτη θέση, καθώς οι τουρκικές ελιές εξάγονται μεν σε μεγαλύτερες ποσότητες, αλλά σε χαμηλότερες τιμές, ii) παρατηρείται δε διαχρονικά αύξηση της αξίας των βουλγαρικών εισαγωγών ελιών, ενδεικτική της μελλοντικής ανάπτυξης της υπό μελέτη αγοράς. Πίλαθαο 7: 20057090 - Άιιεο ειηέο ζπζθεπαζία πνπ ππεξβαίλεη ηα 5 θηιά 2005 2006 2007 κιλά κιλά κιλά Ελλάδα 1.976.527 2.171.186 2.236.252 2.125.539 1.504.637 1.217.966 Σοςπκία 2.000.713 919.351 2.305.870 988.923 2.423.999 1.049.374 Οςγγαπία 10.776 42.309 Αςζηπία 7.612 27.310 Καναδάρ 47.916 42.262 ΠΓΔΜ 27.240 23.767 Ιζπανία 9.544 9.550 Ιηαλία 90 189 121 292 4.860 3.047 Λίβανορ 1.200 1.026 ςπία 199 109 250 113 λοβακία 518 499....... ύνολο 4.063.429 3.167.440 4.542.243 3.114.754 3.952.652 2.340.618 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βοςλγαπίαρ Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ τον κωδικό 20019065 «Ελιές προπαρασκευασμένες ή κονσερβαρισμένες σε ξύδι ή σε οξικό οξύ» (πίνακας 8) επιβεβαιώνονται οι ίδιες τάσεις, με την Σουρκία 10

να έρχεται πρώτη σε εξαγόμενες ποσότητες ελιών σε χαμηλότερη τιμή συγκριτικά με την Ελλάδα και την πίτα των βουλγαρικών εισαγωγών να σημειώνει αξιοσημείωτη διεύρυνση. ημειωτέον, οι τουρκικές εξαγωγές υπερτριπλασιάστηκαν εντός του 2009, ενώ οι ελληνικές σημείωσαν στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα μικρή υποχώρηση. Πίλαθαο 8: 20019065 - Διηέο πξνπαξαζθεπαζκέλεο ή θνλξβαξηζκέλεο μύδη ή νμηθό νμύ 2005 2006 2007 2008 2009 κιλά Σοςπκία 683 1.928 556 1.562 177.542 81.904 257.206 146.553 906.152 611.743 Ελλάδα 4.030 10.745 108.421 172.858 245.891 460.903 233.289 441.793 λοβακία 112.288 27.980 13.568 22.960 9.946 17.146 Γεπμανία 503 3.540 2.396 3.826 Αλβανία 1.218 2.001 λοβακία 112.288 27.980 13.568 22.960 9.946 17.146 Ιζπανία 18 336 18 328 3.433 11.779 Ιηαλία 289 873 234 130 13 393 65 226 50 306 Λίβανορ 220 312........... ύνολο 5.002 13.546 808 2.028 399.439 284.246 520.886 646.273 1.153.051 1.076.815 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βοςλγαπίαρ Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ Σέλος, παρατίθενται πίνακες με στατιστικά στοιχεία για σχετικά μικρότερα μεγέθη βουλγαρικών εισαγωγών σε κωδικούς που αναφέρονται μεταξύ άλλων σε ελιές μη βρώσιμες, με χρήση την παραγωγή ελαιολάδου, κ.ο.κ: Πίλαθαο 9: 07112010 - Διηέο, πξνζσξηλά δηαηεξεκέλεο, π.ρ. δηακέζνπ ηώδνπο αλπδξίηε ή αιαηηζκέλν λεξό, ηνύxo ή εκπινπηηζκέλν κε άιιεο νπζίεο γηα ηελ εμαζθάιη πξνζσξηλήο δηαηήξεο, αιιά κε εδώδηκεο (εμαηξνύληαη, απηέο γηα ηελ παξαγσγή ειαηνιάδνπ) 2007 2008 2009 Γεπμανία 289.126 558.543 332.261 643.885 Αςζηπία 6.873 11.119 1 707 Ροςμανία 91.473 184.314 Ελλάδα 326 222 3.901 2.608 632 465 Ιηαλία 48 216 11

....... ύνολο 374 438 299.900 572.270 424.367 829.371 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βοςλγαπίαρ Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ Πίλαθαο 10: 07099031 - Διηέο, λσπέο ή δηαηεξεκέλεο κε απιή ςύμε, πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήηο δηαθνξεηηθέο από ηελ παξαγσγή ιαδηνύ 2006 2007 2008 2009 κιλά κιλά Ελλάδα 2.725 9.225 2.997 8.204 211.088 289.314 139.004 196.86 1 Μάληα 0 0 1.800 5.874 0 0 0 0 Ιηαλία 0 0 90 445 510 3.318 241 2.013 Αςζηπία 0 0 0 0 284 274 0 0......... ύνολο 2.725 9.225 4.887 14.523 211.882 292.906 139.245 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βοςλγαπίαρ Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ Πίλαθαο 11: 07108010 - Διηέο, βξαζκέλεο λεξό ή ζηνλ αηκό, θαηεςπγκέλεο 2007 2008 2009 588 96850 2358 245736 6665 932139 Γαλλία 3 1201 11 4108 Ιηαλία 6 187 7 1937 Γαλλία 12 3876....... ύνολο 374 438 299.900 572.270 424.367 829.371 Πηγή: Eurostat Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ 198.87 4 Πίλαθαο 12: 07112090 - Διηέο, πξνζσξηλά δηαηεξεκέλεο, π.ρ. δηακέζνπ ηώδνπο αλπδξίηε ή αιαηηζκέλν λεξό, ηνύxo ή εκπινπηηζκέλν κε άιιεο νπζίεο γηα ηελ εμαζθάιη πξνζσξηλήο δηαηήξεο, άιια κε εδώδηκν, πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ παξαγσγή ειαηνιάδνπ 2005 2006 2007 2008 12

Ελλάδα 58.280 67.097 21.750 10.875 4.906 18.453 3.186 13.691 Ιηαλία 24 364 1.870 2.342 Σσία 840 1.092 Κποαηία 191 187......... ύνολο 58.471 67.284 21.750 10.875 5.770 19.909 5.056 16.033 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βοςλγαπίαρ Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ Πίλαθαο 13: 07099039 - Διηέο, θξέζθεο ή θαηαςπγκέλεο, πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ παξαγσγή ειαηνιάδνπ 2007 2008 2009 Γεπμανία 289.126 558.543 332.261 643.885 Αςζηπία 6.873 11.119 1 707 Ροςμανία 91.473 184.314 Ελλάδα 326 222 3.901 2.608 632 465 Ιηαλία 48 216.............. ύνολο 374 438 299.900 572.270 424.367 829.371 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βοςλγαπίαρ Επεξεπγασία: Γπαυείο ΟΕΥ Σόυιαρ 5. πκπέξαζκα πξνηάηο Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η κατανάλωση επιτραπέζιας ελιάς στη βουλγαρική αγορά σημειώνει σταδιακά αύξηση, ενώ υφίστανται περαιτέρω περιθώρια για αύξηση των ελληνικών εξαγωγών επιτραπέζιας ελιάς. τη διευρυνόμενη, όμως, πίτα των βουλγαρικών εισαγωγών το μερίδιο των ελληνικών ελιών απειλείται από τη διείσδυση των τουρκικών που, κατά βάση, χαρακτηρίζονται από χαμηλότερη τιμή και κατώτερη ποιότητα. Πιστεύουμε, ωστόσο, ότι εφόσον αξιοποιηθούν καταλληλότερα οι ευκαιρίες που προσφέρει η εγχώρια αγορά και εν γένει η ευνοϊκή τάση του βουλγαρικού καταναλωτικού κοινού έναντι των ελληνικών τροφίμων, θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε το μερίδιο των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών. Οι Έλληνες εξαγωγείς προκειμένου να πετύχουν την είσοδό τους στη βουλγαρική αγορά θα πρέπει, σε πρώτη φάση, να επιδιώξουν την άμεση ενημέρωσή τους, την απόκτηση ιδίας εμπειρίας των τοπικών συνθηκών αγοράς, 13

και βεβαίως την προσωπική επαφή με αξιόπιστους αντιπροσώπους. Για την εδραίωση δε της παρουσίας τους σε μακροχρόνια βάση στη βουλγαρική αγορά θα πρέπει να εγγυώνται σε μόνιμη βάση: i) την σταθερά υψηλή ποιότητα που αποτελεί και το ισχυρότερο συγκριτικό πλεονέκτημά του ελληνικού προϊόντος έναντι του κύριου ανταγωνιστή, της τουρκικής ελιάς - και ii) τη συνέπεια ως προς την προμήθεια των ζητούμενων ποσοτήτων. Ως προωθητικές ενέργειες που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν με τη συνεργασία των ελληνικών επιχειρήσεων και των εμπλεκόμενων φορέων προτείνονται οι ακόλουθες: Ανάδειξη και προβολή μέσω δημοσιεύσεων και διαφημίσεων: - των πλεονεκτημάτων της μεσογειακής διατροφής και ειδικότερα των ευεργετικών για την υγεία ιδιοτήτων της ελιάς, καθώς και της γευστικής της αξίας, - των βασικών ελαιοπαραγωγικών περιοχών της Ελλάδας, και ιδίως - των χαρακτηριστικών της ποιοτικής ελιάς (φυσική έναντι οξειδωμένης/«βαμμένης»). Η σωστή ενημέρωση του Βούλγαρου καταναλωτή ως προς τα ανωτέρω κρίνεται ότι θα είχε θετικά αποτελέσματα ως προς την αύξηση της κατανάλωσης της ελληνικής ελιάς. Προβολή της ελληνικής ελιάς στα πλαίσια εβδομάδων ελληνικών τροφίμων σε σούπερμαρκετ και εκδηλώσεων ελληνικής γαστρονομίας σε μεγάλα ξενοδοχεία. υμμετοχή Ελλήνων εξαγωγέων σε άρτια προετοιμασμένες και οργανωμένες επιχειρηματικές αποστολές και σε κλαδικές εκθέσεις τροφίμων. όφια, 19 Μαΐου 2010 Θεολογία Βούλγαρη Γραμματέας ΟΕΤ Γ 14

ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ I: Δηζαγσγείο ειηώλ Επωνυμία Διεύθυνση Σηλ. Fax e-mail / web site Оlympus- Stefanika (ελληνικών συμυερόντων) Mimo K. Ltd New Industrial Zone ul. Pokrofnishko shose 2700 Blagoevgrad Bul. Slivnitsa 385, 1331 Sofia Dimitra ltd (ελληνικών 5, Deli Radi, Sliven 8800 συμυερόντων) 80 Stoletov blv, Lozanov 1 Ltd 5300 Gabrovo Krali Marko str. Lucky2000 Ltd bl. 8 ent.a fl.4 apt. 12 2700 Blagoevgrad bul. Yanko Sakazov 32, Marketing-V Ltd 1504 Sofia Antonii Ltd. qu. Drujba, 8800 Sliven ul. Tsar Osvoboditel 16, Dima Ltd 6300 Haskovo Krassen Jsc bul. Iliyantsi 12, 1220 Sofia ul. G. Kirkov 16, ap. 11, MakoS Ltd 6300 Haskovo Milena P.M. (Larissa Coop.) Valery Georgiev-Valery ul. Pirin 3a, 2850 Petrich P.M. + 359 (0)73 88 18 63 Κιν: 359 (0) 89 797 27 10 + 359 (0) 2 491 83 31, Κιν: + 359 (0) 888 26 96 00 + 359 (0) 44/ 625396, 667438 +359 89 6416669 +359 (0) 73 35466 + 359 (0) 2 9439030, 9430153 + 359 (0) 44 667043, 666966 + 359 (0) 38 24149, 088707241 + 359 (0) 2 9311107, 8329081 073 84 07 27 491 83 32 044/ 625396 + 359 (0) 38 624149 661689 ul. Slava 3, 4016 Plovdiv + 359 (0) 32 652497, 690650 + 359 (0) 745 29026 www.olympos- 99.com/bg/ office@maslinite.com www.maslinite.bg yove_iva@abv.bg lozanov1979@abv.bg 8468224 info@marketing-v.com www.marketing-v.com 667843 antoniy@mbox.digsys.bg dimaolive@yahoo.com 61689 www.dimaolive.com 9310867 krassen@mtel.net 690222 29926 g_georgiev@dir.bg 15

ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ IΗ: Supermarkets/Τπεξαγνξέο ζηε Βνπιγαξία Επωνυμία Διεύθυνση Σηλ. Fax e-mail / web site Πληροφορίες Billa Bulgaria Ltd 40 supermarkets CBA-Bulgaria Jsc Europa Chain of Supermakets 170 stores Central Hali Jsc Kaufland Bulgaria AD 21 supermarkets METRO Cash and Carry Bulgaria EOOD 11 stores Van Holding Ltd Fantastico Chain of Supermakets 32 stores ELEMAG Gourmet Supermarket 4 supermarkets Familia supermarkets 26 supermarkets Piccadilly EAD 20 stores bul. Bulgaria 55 1404 Sofia ul. Mayor Yuri Gagarin 25A 1113 Sofia bul. Maria Luiza 25 1000 Sofia ul. Kukush 1, fl.6 1309 Sofia bul. Tsarigradsko shosse 7-11 km 1784 Sofia Blvd. Acad. Boris Stefanov No.12 1700 Sofia Sofia, Bulgaria Lozenets, 4 Zlatovrah Street ul. Bitolya 1a 9002 Varna + 359 (0) 2 8188110 + 359 (0) 2 817 00 10 + 359 (0) 2 9176111 + 359 (0) 2 8126182, 8126187, 8126100 + 359 (0) 2 9762201, 700 100 71 + 359 (0) 2 9692500 + 359 (0) 2 963 2237 + 359 (0) 2 8127 407 + 359 (0) 663434, 663433 9174046, 818 81 46 817 00 11 9176127 8126161 9762203 9692531 +359/ 2 /8127 380 663456 t.monov@bg.billa.co. at, info@bg.billa.co.at, info@billa.bg www.billa.bg www.cba.bg office@cba.bg c-hali@bulinfo.net http://hali.big.bg/ www.kaufland.bg/ Katya.Vatashka@kau fland.bg emilian.abadjiev@me tro.bg, Info@Metro.bg www.metro.bg office@ff-bg.net www.ff-bg.net/ www.elemag.bg/ e-mail: velichkova@elemag. bg е-mail: office@familiabg.com www.familia-bg.com headoffice@piccadilly -bg.com, headoffice@piccadilly.bg www.piccadilly.bg info@billa.bg Department Marketing Boryana Kamenova, Alexander Grancharov Borislava Velichkova 00359885/ 232 634, 00359887/ 177 377 16

ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗIΗ: Δηαηξείεο εκπνξίαο ηξνθίκσλ Επωνυμία Διεύθυνση Σηλ. Fax e-mail / web site ul. Svoboda 3 + 359 (0)558 Aetos-targovia Ltd 8500 Aitos 22770 j.k. Drujba, bl. 86, Agro-industrial-Bojidar + 359 (0) 2 963198 vh. V, ap. 44 Petrakiev P.M. 9632237 4 1592 Sofia Agromach Holding Ltd Aidatour Plc Al & Co Plc Alem Ltd Alphacom AD 10 stores Antonii Ltd 4 stores Avis Rara Ltd Bai Gencho Ltd 4 stores Billa Bulgaria Ltd 16 stores Boni Holding Jsc 24 stores Boyla Ltd Shopping centre Bramchiiski Ltd Bulmarket DM Ltd CBA-Bulgaria Jsc Europa Chain of Supermakets 160 stores Central Hali Jsc Eko-Assorti-Baichev Co ul. Klokotnitsa 29 + 359 (0) 2 1233 Sofia 8323069 pl. Svoboda 1 + 359 (0) 38 6300 Haskovo 661440, 624029 ul. D-r Tsvetan + 359 (0) 54 Zangov 2 830590 9700 Shoumen ul. Haidushka gora + 359 (0) 02 60, 1680 Sofia 9503131 Dimitrovgradsko shosse; P.O.Box 19 6304 Haskovo qu. Drujba, bl. 20 8800 Sliven ul. Parensov 16 1000 Sofia bul. Yanko Sakazov 24 1504 Sofia bul. Bulgaria 55 1404 Sofia ul. Stara planina 25 1504 Sofia Samokovsko shosse 1 1138 Sofia bul. Hristo Botev 74 5800 Pleven ul. Tutrakan 100 7000 Rousse ul. Atanas Dalchev 93-96, 1113 Sofia bul. Maria Luiza 25 1000 Sofia ul. Dobri Chintulov 5, 8800 Sliven 931120 agropchel@mb.biabg.com 0 aidatour@haskovo.net 664844 830666 950313 0 + 359 (0) 38 605100, 605111 605151 maritsa@haskovo.net web: www.maritsa.net + 359 (0) 44 antoniy@merkanto.com 667843 667043, 666966 www.merkanto.com + 359 (0) 2 980621 avisrara@bgnet.bg 9806213 2 + 359 (0) 2 gencho@baigencho.com 846540 9441419, www.baigencho.com 6 9865430 + 359 (0) 2 917404 t.monov@bg.billa.co.at 8188110 6 www.billa.bg + 359 (0) 2 boni@boniholding.com 846428 8462231, web: www.boniholding.co 0 8463690 m + 359 (0) 2 974503 boyla@mail.boyla.net 9175501 1 + 359 (0) 64 844975 + 359 (0) 82 844861 + 359 (0) 2 8709026 + 359 (0) 2 9176106 + 359 (0) 44 624722, 623803 844975 naskob@intercom.bg 844862 office@bulmarket.bg web: www.bulmarket.bg www.cba.bg 870907 6 917612 7 c-hali@bulinfo.net 625379 ekoasorti@boss.bg 17

Finmark Commercial Ltd Hleboproizvodstvo i sladkarstvo Ltd Hranitelni stoki Hranitelni stoki Ltd Hrans Commerce Ltd Imppex P.M. Interservice Uzunovi Plc Kaufland Bulgaria AD Kosmos Cooperative METRO Cash and Carry Bulgaria EOOD 7 stores Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Ltd Pazar za plodove, zelenchutsi i tsvetya Plc Pernik-commerce Ltd ul. Hadji Dimitar 24 5250 Svishtov ul. Magistralna 5000 Veliko Tarnovo ul. D. Blagoev 19 9700 Shoumen ul. Kichevo 2 5800 Pleven bul. Stamboliiski 142a, 1309 Sofia ul. Chataldja 62 5800 Pleven ul. Devnya 16 9000 Varna ul. Kukush 1 1309 Sofia ul. Al. Stamboliiski 1, 7900 Omurtag bul. Tsarigradsko shosse 7-11 km 1784 Sofia ul. Ilarion Makariopolski 40 4230 Assenovgrad ul. G.S. Rakovski 1 2300 Pernik Tsentralen kooperativen pazar 3700 Vidin bul. Simeon Veliki 9700 Shoumen ul. Otets Paisii 23 5300 Gabrovo bul. Starozagorsko shosse 8800 Sliven ul. Sredets 1a 2300 Pernik + 359 (0) 631 60442, 23886 + 359 (0) 62 622585 60442 623956 + 359 (0) 54 800894, 800882 800894 + 359 (0) 64 892222, 892233 23821 hrstoki@mbox.digsys.bg + 359 (0) 2 9200229 + 359 (0) 64 imppex@el-soft.com 840974 801808, 838113 + 359 (0) 52 office@isu.bg 630730 630100, 687659 + 359 (0) 2 812622 8126182, 8 8126187 + 359 (0) 605 3738, 2381 + 359 (0) 2 9762201 + 359 (0) 331 22635 + 359 (0) 76 21216, 24757 + 359 (0) 94 600727, 600726 (054) 60676; 60776 + 359 (0) 66 806993 976220 3 806693 emilian.abadjiev@metro.b g www.metro.bg ppzc@sl.bia-bg.com + 359 (0) 44 622618, 662081 623877 + 359 (0) 76 647755, 647765 647701 Piccadilly EAD 4 stores headoffice@piccadillybg.com ul. Bitolya 1a + 359 (0) 52 9002 Varna 663434, 663433 663456 www.piccadilly.bg Plodex Ltd ul. Potsdam 1 + 359 (0) 82 7000 Rousse 845513, 845984 841808 Plodove i zelenchutsi Ltd + 359 (0) 361 bul. Bulgaria 95 65316, 6600 Kardjali 0888204441 65313 Ramstore Bulgaria Jsc bul. Alexander + 359 (0) 2 920201 18

Regional cooperative union Regional cooperative union Regional cooperative union Plovdiv-baza Karlovo Regional cooperative union Zagorets Rishar-commerce Ltd Samara 98 Jsc Sarra-Atanasovi & Co Stoyan Kolev Trading P.M. Targovia na edro-sliven Ltd Targovia-99 Jsc Stamboliiski 196 1373 Sofia ul. Kolyo Ganchev 54, 6000 Stara Zagora bul. 25 septemvri 26 9300 Dobrich ul. Dabensko shosse 1 4300 Karlovo ul. Narodni buditeli 34 8900 Nova Zagora Avtogara-Sever 5800 Pleven ul. Kolyo Ganchev 62 6000 Stara Zagora pl. Troikata, office 11, 8000 Burgas ul. Slaveikov 3a 8500 Aitos ul. Deli Radi 5 8800 Sliven ul. Vassil Levski 8 7200 Razgrad 9200550, 9200077 + 359 (0) 42 638328, 626252 638603 + 359 (0) 58 602755, 602560 602376 + 359 (0) 335 96570, 94444 + 359 (0) 457 28078, 22817 + 359 (0) 64 20086 + 359 (0) 42 27045, 38768 7 96570 22817 + 359 (0) 56 800411, 816582 + 359 (0) 558 3137 + 359 (0) 44 625226, 624736 624701 + 359 (0) 84 22451 24488, 24207 kolevi@top.bg 19