Κοινόχρηστο Αυτοκίνητο Car- Sharing momo Carsharing Πιλοτικό πρόγραμμα Μαρία Ζαρκαδούλα αδούλα Έφη Τριτοπούλου ούλο Τμήμα Περιβάλλοντος και Μεταφορών ΚΑΠΕ mariazar@cres.gr 1
Νέο Μοντέλο Ανάπτυξης Η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με τη διεθνή οικονομική κρίση στροφή σε τεχνολογίες και πρακτικές που εξοικονομούν χρήματα προστατεύοντας ταυτόχρονα το περιβάλλον 2
Πλαίσιο Πολιτικής Λευκή Βίβλος European Transport Policy 2010 a time to decide προτείνει νέα πρότυπα μετακίνησης ης το Car-Sharing Πράσινη Βίβλος για την Αστική Κινητικότητα-Βέλτιστη χρήση αυτοκινήτου Car-Sharing Ευρωπαϊκά Προγράμματα momocar-sharing Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ρυθμίζουν, καθορίζουν το πλαίσιο πολιτικής, ενθαρρύνουν την ανταλλαγή καλών πρακτικών υποστηρίζουν τις πόλεις και τους πολίτες για τη βελτίωση της ποιότητας αστικού του περιβάλλοντος ρβ 3
Λόγοι αναζήτησης νέων τρόπων μετακίνησης 600 εκ. κυκλοφορούν σε όλο το κόσμο είτε ακινητοποιημένα σε θέσεις στάθμευσης είτε στους δρόμους των πόλεων Στην Ε.Ε 60% του πληθυσμού σε αστικές περιοχές Το 85% του Α.Ε.Π στην Ε.Ε παράγεται στις πόλεις 40% CO 2 προέρχεται από τη κυκλοφορία στις πόλεις 70% των παραγόμενων ρύπων οφείλονται στις οδικές μεταφορές 4
Η Ελληνική Περίπτωση Η συχνότητα χρήσης ΙΧ 7 φορές/εβδομάδα (Amsterdam: 3) 35.000 παράνομα σταθμευμένα οχήματα καθημερινώς στο κέντρο της Αθήνας Επιφάνεια πρασίνου ανά κάτοικο: 2.5 m 2 (Amsterdam: 2 27 m 2 ) 55% των κύριων οδών κυκλοφοριακά κορεσμένοι Η αναλογία κάτοικοι ανά όχημα στη περιοχή της πρωτεύουσας είναι 2:1 Μέση ταχύτητα ΙΧ στις ώρες αιχμής 8-10 km/h 5
Car-Sharing μια νέα αντίληψη κινητικότητας - Βιώσιμη Πόλη Το car sharing προωθεί την επανεξέταση του αστικού χώρου Η μείωση αριθμού των αυτοκινήτων στους δρόμους συντελεί σε κοινωνίες βιώσιμες. Η κοινή χρήση αυτοκινήτων και ο πλέον ελεύθερος χώρος αν μετατρεπόταν σε χώρο πρασίνου τότε θα είχαμε μια ριζικά αναμορφωμένη πόλη. 6
Τι είναι το CAR-SHARING Το Car-Sharing βασίζεται στην απλή ιδέα να χρησιμοποιείς το αυτοκίνητο ατομικά χωρίς να απαιτείται η ιδιοκτησία του, αλλά με ένα τρόπο που να είναι βολικός και οικονομικός. Το car sharing αλλάζει τη σχέση χρήστη οχήματος ως προς την ιδιοκτησία, αλλά δεν αλλάζει άλλες διαστάσεις της οδήγησης όπως την ευχαρίστηση να οδηγείς. Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι ο οδηγός δεν είναι ιδιοκτήτης του οχήματος, αλλάζει τη μεταξύ τους σχέση. Οδηγείς το δικό σου αμάξι χωρίς όμως τα κόστη και τις δυσκολίες που έχει η ιδιοκτησία ενός αυτοκινήτου. Car-Sharing: ορθολογική χρήση του αυτοκινήτου σε συνδυασμό με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, περπάτημα, ποδήλατο. Στις χώρες που ήδη εφαρμόζεται, υπάρχει ως μια καινοτόμα τοπική υπηρεσία μετακίνησης συμπληρωματική των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Ένα «κοινόχρηστο» αυτοκίνητο (car-shared) αντικαθιστά κατά μέσο όρο 4 με 8 ιδιόκτητα αυτοκίνητα. Αποτελεί μια οικονομικά συμφέρουσα λύση για όσους διανύουν λιγότερα από 10000 km το χρόνο. 7
Τι είναι το CAR-SHARING Το car sharing εμπλέκει ένα αριθμό ανθρώπων οι οποίοι χρησιμοποιούν αυτοκίνητα σταθμευμένα σε ειδικά σημεία στο κέντρο και γύρω από το κέντρο της πόλης. Αφού κάποιος γίνει μέλος (όπως περίπου μια εξάμηνη ή ετήσια εγγραφή σε ένα γυμναστήριο) τα αυτοκίνητα μπορούν να κρατούνται με την ώρα μέσω ίντερνετ ή τηλεφώνου. Στη συνέχεια η χρήση τους γίνεται μέσω «έξυπνων» καρτών. 8
Car-sharing και ΜΜΜ κοινά πλεονεκτήματα Ο συνδυασμός ΜΜΜ και Car-sharing αποτελεί εξαιρετική επιλογή διότι: - Τα ΜΜΜ κερδίζουν περισσότερους χρήστες αφού οι χρήστες Car-sharing τείνουν να είναι ευαισθητοποιημένοι με οικολογική συνείδηση και χρησιμοποιούν λιγότερο το αυτοκίνητο. - Το Car-sharing έχει περισσότερες πιθανότητες να αναπτυχθεί εάν συνδυασθεί με τη δημόσια μετακίνηση. Το Παράδειγμα της Βρέμης Τον Iούνιο του 1998, η Βρέμη εισήγαγε την συνδιασμένη κάρτα Bremer Karte plus AutoCard» που αποτελούσε και μηνιαία κάρτα για ΜΜΜ και ηλεκτρονικό κλειδί για οχήματα Car-Sharing Sharing. Αυτό οδήγησε σε αύξηση του ποσοστού των χρηστών Car-Sharing που χρησιμοποιούν ΜΜΜ (από 55% σε 78%) - ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΟΥ GERMAN TRANSPORT CLUB VCD Απρίλιο 1999 - ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΟΥ OECD ως την καλύτερη πρακτική στις αειφόρες μεταφορές τον Οκτώβριο 2000 9
Car-sharing Brussels Μεταφορά της τεχνογνωσίας από τη Βρέμη 10
Car-sharing στο Βέλγιο σήμερα - 14 πόλεις - 108 σταθμοί - 284 αυτοκίνητα - 7500 χρήστες 11
Συμβουλές από επιτυχημένο σχήμα στις Βρυξέλλες Μην προσπαθείτε να αναπτυχθείτε πολύ γρήγορα! Είναι δύσκολο να πείσεις έναν μη ικανοποιημένο πελάτη να έρθει για δεύτερη φορά. Η συντήρηση των πελατών είναι πιο αποδοτική από την προσέλκυση νέων πελατών. Απαιτείται μια σωστή ισορροπία μεταξύ ποιότητας και αναπτυξιακού ρυθμού. 12
Car-Sharing και Σχεδιασμός Αστικής Κινητικότητας Ενσωμάτωση στα σχέδια αστικής κινητικότητας των δήμων πιο αποδοτικό σε πόλεις με υψηλό και μέσο συνεκτικό ιστό, όπου υπάρχουν εναλλακτικές δυνατότητες μετακίνησης (π.χ. ΜΜΜ, περπάτημα, ποδήλατο) Πρόβλεψη για εξυπηρέτηση σημείων συνάθροισης πολλών πολιτών όπως σταθμοί ΜΜΜ, εμπορικά κέντρα, αθλητικά κέντρα και σημεία συνάθροισης τουριστών (π.χ. δωρεάν στάθμευση Car-Sharing οηά οχημάτων) ) Ο συνδυασμός με ΜΜΜ και το σωστό marketing μπορούν αν εγγυηθούν επιτυχή ανάπτυξη του Car-Sharing Το Παράδειγμα της Ελβετίας Το Ελβετικό πρόγραμμα, Mobility Car-Sharing, αριθμεί περίπου 48000 μέλη και 2000 οχήματα. - 2000 συμφωνία με την αλυσίδα supermarket Migros να έχουν σταθμούς Car-Sharing στα parking τους και 75 VW Lupo εγκαταστάθηκαν μπροστά από τα supermarket στο κέντρο της πόλης. - συμφωνία με Daimler-Chrysler για προσφορά 120 smart αυτοκίνητα στους 55 μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς της Ελβετίας. 13
Car-Sharing και Κυβερνητική Υποστήριξη Το παράδειγμα της Ιταλίας Το Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΙΜΕ) υποστήριξε την ανάπτυξη του Car- Sharing ως μέτρο αντιμετώπισης του κυκλοφοριακού προβλήματος και της ρύπανσης στο αστικό περιβάλλον Στόχος η ενιαία ανάπτυξή του σε όλη την χώρα με κοινά ποιοτικά πρότυπα ICS Iniziativa Car-Sharing ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2000 και είναι μια «συμφωνία μεταξύ Δήμων» με σκοπό να συντονίσει και να διασφαλίσει την ποιότητα υπηρεσιών Car-Sharing σε διάφορες πόλεις Ήδη λειτουργεί σε 13 πόλεις Γένοβα, Μιλάνο, Σαβόνα, Πάρμα, Μπολόνα, Ρώμη, Φλωρεντία, Μοντένα, Τορίνο, Βενετία, Παλέρμο, Cueno, Biella 14
Car-Sharing στην Ευρώπη Χώρα Χρήστες Οχήματα Έτη λειτουργίας Ελβετία 84500 2200 21 Γερμανία 137000 3900 20 Car-Sharing σήμερα: ί 400 εκ κάτοικοι Ολλανδία 27000 1832 14 Αυστρία 11000 169 11 Γαλλία 12500 700 9 Ηνωμένο 64679 1459 9 Βασίλειο Φιλανδία 2232 38 8 Βέλγιο 8000 310 7 Ιταλία 13208 498 7 Ισπανία 2504 127 3 Δανία 4600 200 Σουηδία 400 < 400,000 χρήστες Car-Sharing 15
Μείωση CO σε στόλους 2 Car-Sharing - 16% Γερμανία (πηγή: WZB 2006) - 17,5% Ελβετία (πηγή: ή Mobility 2009) -21,3-24,5, % Βέλγιο (πηγή: Taxistop 2009) - 36% Μεγάλη Βρετανία (πηγή: Carplus 2007) 16
Momo Car-Sharing Ξεκίνησε Οκτώβρη 2008 www.momo-cs.eu Το Ευρωπαϊκό έργο momo στοχεύει να κάνει γνωστό το Car-Sharing, να βελτιώσει τις υπηρεσίες του και να αυξήσει την ενεργειακή αποδοτικότητα των ήδη υφιστάμενων σχετικών επιχειρήσεων. Η σύνθεση των εταίρων του έργου περιλαμβάνει δήμους, ερευνητικά και ενεργειακά κέντρα καθώς και το Διεθνές Δίκτυο Οργανισμών Δημόσιων Μεταφορών UITP. Συμμετέχουν οκτώ Ευρωπαϊκές χώρες: Βέλγιο, Τσεχία, Φιλανδία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Ισπανία Σκοπός όμως του έργου momo είναι η προώθηση του Car-Sharing σε όλη την Ευρώπη. Το ΚΑΠΕ θα οργανώσει το πρώτο σχήμα car-sharing στην Ελλάδα σε πιλοτικό επίπεδο 17
Momo Car-Sharing 18
Momo Car-Sharing Στόχοι του ευρωπαϊκού έργου: Χρήστες Car-Sharing +18.000 Κατανάλωση ενέργειας -52.000 GJ Εκπομπές CO2-5.500 t Απελευθέρωση χώρου αντικατάσταση 3.000 αυτοκινήτων 19
Παράγοντες Επιτυχίας (1) Πολιτική Υποστήριξη από αρμόδια Υπουργεία και δήμους οικονομική υποστήριξη ενσωμάτωση Car-Sharing στις εθνικές πολιτικές κίνητρα, π.χ. να επιτρέπεται η χρήση δημόσιων χώρων πάνω σε δρόμους για στάθμευση οχημάτων Car-Sharing χρήση του Car-Sharing από τα Δ.Σ. των δήμων υποστήριξη του Car-Sharing σε περιόδους απόσυρσης οχημάτων (π.χ. Δωρεάν συνδρομή μέλους CS για 1 χρόνο) Συνεργασία με άλλους φορείς ειδικούς σε θέματα διαχείρισης κινητικότητας παροχή τεχνικής υποστήριξης 20
Παράγοντες Επιτυχίας (2) Συνεργασία με Οργανισμούς Δημόσιων Μεταφορών - Παροχή ευνοϊκών ρυθμίσεων κινήτρων στους χρήστες (π.χ. μειωμένα εισιτήρια, δωρεάν κάρτες απεριορίστων διαδρομών) - κοινές καμπάνιες προώθησης του Car-Sharing (π.χ. χ Διαφημίσεις πάνω στα λεωφορεία) - μέλη μέτοχοι της εταιρείας λειτουργίας του Car-Sharing - Συνεργασία Car-Sharing με ΜΜΜ ως συμπληρωματική υπηρεσία (σταθμοί ί CS σε αφετηρίες ΜΜΜ) Συνεργασία με προμηθευτές έμπειρου λογισμικού και τεχνολογίας για Car-Sharing (πρόσβαση στο όχημα, κράτηση, έκδοση λογαριασμού, λογισμικό,, παρακολούθηση η των διαδρομών των οχημάτων) ) Συνεργασία με άλλους φορείς όπως εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, εταιρείες parking 21
Πιλοτικό πρόγραμμα στην Αθήνα Υποστήριξη από ΥΠΕΚΑ -Πρόσκληση στο Υπουργείο για έναρξη εργασιών του workshop για Car-Sharing 17/12/2009 Υποστήριξη από δήμους - ηλεκτρονική ενημέρωση προς όλους τους Δήμους - συναντήσεις με δήμους : Αθηναίων Αμαρουσίου, Νέας Ιωνίας, Βύρωνα, Ν. Ερυθραία ρ Συνεργασία με ΟΑΣΑ - υποστήριξη του CAR-SHARING ως ένα είδος μετακίνησης, το οποίο είναι συμπληρωματικό των μέσων μαζικής μεταφοράς. - παροχή κινήτρων στους χρήστες (π.χ. μειωμένα εισιτήρια, δωρεάν κάρτες απεριορίστων διαδρομών) - Συνεργασία Car-Sharing με ΜΜΜ (σταθμοί CS σε αφετηρίες ΜΜΜ) - Παροχή θέσεων στάθμευσης (π.χ. παράδρομο Ακαδημίας) για οχήματα CS 22
Πιλοτικό πρόγραμμα στην Αθήνα Συνεργασία με εταιρείες διαχείρισης και παροχής λογισμικού - Προσφορές για προμήθεια λογισμικού και διαχείριση του πιλοτικού από την CAMBIO Γερμανίας και την Iniziativa Car Sharing Ιταλίας Συνεργασία με άλλους φορείς Συναντήσεις με: - κ. Βλαστό, Καθηγητή, Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας, ΕΜΠ - Αττικό Μετρό - Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων - Εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων Hertz, Avis, Arena - Toyota 23
Το Car-Sharing ως επιχειρηματική δραστηριότητα Ευκαιρίες/Ισχυρά σημεία Συνεχώς αυξανόμενες τιμές καυσίμου Αύξηση κόστους ιδιοκτησίας οχήματος Περιορισμένοι χώροι στάθμευσης Οι εταιρείες ενοικίασης (Hertz, Αvis) αναμένεται να συμμετέχουν στην αγορά car-sharing στο άμεσο μέλλον Αύξηση περιβαλλοντικής συνείδησης- Περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται στην πεζοπορία, ποδηλασία Η περιβαλλοντική διάσταση ενσωματώνεται σε Εθνικές Πολιτικές Αά Ανάγκη για περισσότερους χώρους πρασίνου 24
Εμπόδια σε Εθνικό Επίπεδο/Αδύνατα / Σημεία Το ιδιόκτητο όχημα αντανακλά την οικονομική και κοινωνική κατάσταση Ελάχιστοι κάτοικοι προτιμούν το περπάτημα και την ποδηλασία Συνήθως αυξημένοι χρόνοι διαδρομής Car-sharing δεν περιλαμβάνεται στις εθνικές πολιτικές Δεν υπάρχει ενημέρωση για τις υπηρεσίες car-sharing Ελάχιστος διαθέσιμος χώρος για πεζοδρόμια και ποδηλατόδρομους 25
Επωφεληθείτε από την ύπαρξη του Ευρωπαϊκού προγράμματος momo-car sharing, www.momo-cs.eu Η υπηρεσία car-sharing μπορεί να αποτελέσει μια κερδοφόρα ρ επιχείρηση η στο πλαίσιο της πράσινης επιχειρηματικότητας Επικοινωνήστε με το ΚΑΠΕ mariazar@cres.gr, τηλ. 2106603289 etrito@cres.gr, τηλ. 2106603277 26