ΓΙΝΕ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ - ΜΑΘΕ ΝΑ ΛΕΣ

ΟΧΙ! ΓΙΝΕ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ - ΜΑΘΕ ΝΑ ΛΕΣ ς Επιβλέπων Καθηγητής: Στέφανος Παναγιωτόπουλος. Μέλη Ομάδας: Ερίσα Σκιάου Κατερίνα Καργάκη Στέλλα Ξηρουδάκη Ειρήνη Φραγκιαδάκη Χρύσα Κυπραίου 1

Πρόλογος Το συγκεκριμένο Project έχει ως στόχο να διδάξει στους μαθητές που είναι μέλος της ομάδας αλλά και σε ευρύτερο πλαίσιο την έννοια της ανεξαρτησίας και της εξάρτησης. Είναι αναγκαίο να είναι κάποιος ανεξάρτητος αλλά και εξαρτημένος σε φυσιολογικό βαθμό. Είναι εξίσου απαραίτητο όμως να στηρίζεται στα δικά του πατήματα με την προϋπόθεση να έχει κάποιο στήριγμα δίπλα του, να του δίνει κουράγιο και θάρρος, δύναμη και τόλμη για να επιτύχει και να ευτυχίσει. Η ανεξαρτησία δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ζωή του ανθρώπου. Δεν είναι αδυναμία, είναι ένα ισχυρό προσόν που ελάχιστοι μπορούν να την εκμεταλλευτούν. 2

Περιεχόμενα Πρόλογος... 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 Ποιος με επηρεάζει;... 6 Τι είναι φίλος;... 7 Η αποδοχή της διαφορετικότητας... 8 Η κρίσιμη καμπή... 10 Διαφήμιση και εξαρτιογόνες ουσίες... 11 Αλκοόλ και Αλκοολισμός... 13 Κάπνισμα... 15 Επίλογος... 17 3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πρέπει να είσαι ανεξάρτητος. Όμως, ο μύθος της ανεξαρτησίας προωθεί την απομόνωση και οδηγεί στον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό μοναχικών ανθρώπων. Το αίσθημα ότι ο εαυτός μας έχει αξία απορρέει από τις σχέσεις μας με τους άλλους. Και για να ακμάσεις στη ζωή σου, χρειάζεσαι τα αισθήματα ασφάλειας και ευημερίας που βασίζονται σε ένα σταθερό δίκτυο αλληλοεξαρτώμενων σχέσεων. Ζούμε σε έναν πολιτισμό που προσκυνά την ανεξαρτησία, γι' αυτό πολλοί από εμάς τείνουμε να δαιμονοποιούμε οποιονδήποτε βαθμό εξάρτησης και να τον θεωρούμε αδυναμία. Προκειμένου να αποφύγουμε την κριτική των άλλων (και του εαυτού μας), προσπαθούμε να κρύψουμε την εξάρτηση που είναι εγγενής στην ανθρώπινη φύση μας. Ο ορισμός της εξάρτησης είναι «στήριξη σε κάτι ή κάποιον». Ο ορισμός είναι ουδέτερος, αλλά για πολλούς η λέξη «εξάρτηση» έχει πάρει αρνητικό νόημα. Στην εγωκεντρική μας κοινωνία είναι δημοφιλής η πεποίθηση ότι πρέπει να γίνεις απολύτως αυτόνομος και αυτάρκης για να επιτύχεις την ωριμότητα. Το να επιτρέπουμε στους άλλους να εξαρτώνται από εμάς ή να εξαρτώμαστε εμείς από αυτούς συνήθως αντιμετωπίζεται ως κάτι αρνητικό ή ακόμη και παθολογικό. Κανείς μας δεν είναι ανεξάρτητος από την ανάγκη για τους άλλους εξαρτώμαστε από τους άλλους για να επιβιώσουμε, να προοδεύσουμε και να αξιοποιήσουμε πλήρως το δυναμικό μας. Το να βασιζόμαστε στα προτερήματα του άλλου είναι ένδειξη ευφυΐας και όχι αδυναμίας. 4

«Όλοι μας κατά καιρούς εξαρτώμαστε από τη βοήθεια των άλλων. Ο ψυχολόγος Πάτροκλος Παπαδάκης λέει χαρακτηριστικά: «Κάποιες φορές σπρώχνεις εσύ το καροτσάκι του άλλου και κάποιες φορές σπρώχνει εκείνος το δικό σου». Είναι μια ισχυρή εικόνα που μας θυμίζει την ανταποδοτική φύση της σχέσης μας. Όταν αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε πόσο εξαρτώμαστε από την υποστήριξη των άλλων, κάνουμε πιο δύσκολη τη ζωή μας. Όταν αποφεύγουμε, λόγω φόβου ή συνήθειας, να βασιστούμε ο ένας στον άλλο, στερούμε από τον εαυτό μας την ευκαιρία για περισσότερη απόλαυση στη ζωή μας. Το να αρνούμαστε την εξάρτηση είναι εξίσου εξουθενωτικό όσο και η υπερβολική εξάρτηση από τον άλλο, κατά την οποία δεν αναπτύσσουμε τη δική μας προσωπικότητα. 5

Ποιος με επηρεάζει; Στο πρώτο μάθημα του Project χωριστήκαμε σε ομάδες και η κάθε μια ομάδα έπρεπε να έχει σύντομα α μέλη της. Στην συνέχεια μοιράστηκαν φυλλάδια με το εξής θέμα: <<Ποιος μας επηρεάζει>>. Ακριβώς κάτω από τον τίτλο υπήρχαν 2 στήλες, η οριζόντια και η κάθετη. Στην οριζόντια στήλη έγραφε το ποιοι μας επηρεάζουν: γονείς, φίλοι, καθηγητές, τηλεόραση, τραγούδια, αστέρες του τραγουδιού και άλλοι. Ενώ στην κάθετη υπήρχαν οι δραστηριότητες - ασχολίες που κάναμε, όπως: Το πώς ντύνομαι, Το πώς χτενίζομαι, Τι κάνω μετά το σχολείο, Τι βλέπω στην τηλεόραση, τι ώρα πάω για ύπνο και άλλα παρόμοια. Έτσι λοιπόν και εμείς τοποθετήσαμε ένα (X) η ένα ( ) ανάλογα με τα δικά μας δεδομένα, με όποιο χρώμα τις αρεσκείας μας επιλέξουμε με δικαιολόγηση το χρώμα που έχει επιλεχτεί να εκφράζει απόλυτα εμάς και μόνο εμάς! Σημειώνουμε στην κάθετη στήλη το στοιχείο που μας παροτρύνει να κάνουμε τα παραπάνω. Τελικό συμπέρασμα είναι, ότι, η οικογένειά μας και οι φίλοι μας επηρεάζουν πιο πολύ! Στην δεύτερη ώρα ο κ.στέφανος μας υπέβαλε να ζωγραφίσουμε το πρόσωπο που αγαπάμε και θαυμάζουμε είτε αυτό είναι υπαρκτό είτε ανύπαρκτο. Ένα πρόσωπο που εκφράζει τον εαυτό μας. Όταν τελειώσαμε όλοι, ζητήθηκε από τον τον κάθε ένα ξεχωριστά να δείξει και να εξηγήσει τι είναι αυτό που θαυμάζουμε και ποιος ο λόγος. Τι μας αρέσει και αν θα θέλαμε να του μοιάσουμε. 6

Τι είναι φίλος; Το μάθημα 2 είχε τίτλο <<τι είναι φίλος>>. Αρχικά ο καθηγητής μοίρασε το το φυλλάδιο με τον παραπάνω τίτλο. Στην συνέχεια όρισε ένα χρονικό διάστημα έτσι ώστε να μπορέσουμε να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε το θέμα στο οποίο αναφέρεται. Ο χρόνος ήταν αρκετός και καταφέραμε να σκεφτούμε και να επεξεργαστούμε ό,τι μας είχε ζητηθεί. Έπρεπε να συζητήσουμε και να αντιστοιχίσουμε τον δικό μας φίλο σε ένα από τα συννεφάκια που περιείχε το φυλλάδιο. Πολύ πιθανό μερικά άτομα να αισθάνθηκαν κάπως άβολα διότι δεν θα ήθελαν να μαρτυρήσουν πώς θα ήθελαν να είναι ο φίλος τους, είναι προσωπική άποψη. Όμως, ακόμα πιο πιθανό είναι να βρήκαν το θάρρος και να το συζητήσουν κυρίως στην ομάδα τους λόγο της οικειότητας και της εμπιστοσύνης που επικρατεί. Αφού ολοκληρώθηκαν όλες οι ομάδες, μοιράστηκε μια λευκή κόλλα. Αυτήν την φορά έπρεπε να σχεδιάσουμε δυο κύκλους, έναν μικρό και έναν μεγάλο. Έπειτα χρειάστηκε να γράψουμε τα ονόματα των φίλων που προτιμάμε πιο πολύ στον μεγάλο και στον μικρό τους φίλους της παρέας μας. Τέλος, σαν δίδαγμα του συγκεκριμένου μαθήματος ήταν ότι το να είσαι ανεξάρτητος και να μπορείς να το υποστηρίζεις την γνώμη σου είναι πολύ σημαντικό για την <<ασφαλή>> επιβίωσή σου. 7

Η αποδοχή της διαφορετικότητας Αρχικά χωρίσαμε τα 3 μέλη της ομάδας. Επιλέξαμε τον αρχηγό που θα συντονίζει την ομάδα, την γραμματέα που θα κρατά σημειώσεις σε κάθε μάθημα και τον εκφωνητή που θα μιλάει εκ μέρους της ομάδας. Ύστερα τέθηκε η ερώτηση, εάν δεν σηκώνουμε το χέρι μας στην τάξη είναι επειδή: δεν το σηκώνουν ούτε οι άλλοι λόγο ντροπής, αμηχανίας και λάθους απάντησης ή εάν έτυχε να σηκώσουμε το χέρι μας οφείλεται στο ότι έχουν και οι υπόλοιποι και αυτό μας δίνει θάρρος. Επικράτησε μια συζήτηση επί του θέματος για μερικά λεπτά και υπήρξαν και ομόφωνες και ετερόφωνες γνώμες που ακούστηκαν. Ο κύριος μας είπε ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί αλλά δεν παύουν να έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Όλη η τάξη σηκώθηκε και στάθηκε στον τοίχο, ο υπεύθυνος καθηγητής έκανε διάφορες ερωτήσεις, σχετικές και μη μεταξύ τους. Όσοι συμφωνούσαν πήγαιναν στην απέναντι μεριά ενώ όσοι διαφωνούσαν παρέμεναν εκεί. Συζητήσαμε πως νιώσαμε όταν διαφωνούσαμε η συμφωνούσαμε για την διαδικασία που προηγήθηκε πρωτύτερα. Μιλήσαμε και για την μοναδικότητα - ατομικότητα του κάθε ατόμου και ότι ο κάθε ένας είναι ανεπανάληπτος. Στο τέλος υπήρχαν 3 διαφορετικά σενάρια: η κοπάνα, η κλοπή και το τσιγάρο. Κάθε ομάδα θα διάλεγε ένα σκετσάκι και είχε 5 λεπτά για την προετοιμασία του. Η πλοκή και στα 3 σενάρια ήταν πως όλοι ήθελα να κάνουν μια κακή πράξη, ομολογουμένως αμαρτία αλλά ο ένας είτε θα προσπαθούσε να τους πείσει να μην το κάνουν γιατί δεν είναι σωστό είτε θα πήγαινε με το μέρος τους. Μετά την αναπαράσταση εκφράσαμε 8

συναισθήματα και απόψεις και συζητήσαμε για τα κοινά και μη ενδιαφέροντα. Καταλήξαμε να κάνουμε άλλο ένα σκετσάκι όπου ο ένας θα υποστηρίζει το σχολικό διάβασμα και ο άλλος όχι. 9

Η κρίσιμη καμπή Την ημέρα εκείνη με τον κ.παναγιωτόπουλο μιλήσαμε για την μοναξιά, για ποιον λόγο μπορεί κάποιος να νιώθει μόνος, τι μπορεί να κάνει για να το ξεπεράσει και τι μπορούν να κάνουν οι άλλοι για να τον βοηθήσουν. Μόνος μπορεί κάποιος να αισθάνεται αυτός που νιώθει διαφορετικός ή ότι δεν ανήκει κάπου ενώ έχει παρέα και φίλους. Επίσης διαβάσαμε ένα κείμενο που ονομαζόταν Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ. Η κρίσιμη καμπή αναφερόταν στον Πέτρο, ένα παιδί που ζούσε δύσκολες συνθήκες ζωής διότι ο πατέρας του ήταν άνεργος και αλκοολικός. Ο Πέτρος τον φοβόταν τον φοβόταν και απέφευγε τους καυγάδες μαζί του. Περνούσε τις πιο πολλές του ώρες με την παρέα του και έκανα πράγματα τα οποία προκαλούσαν κακό στον οργανισμό τους. Πολλές φορές δημιουργούσαν φασαρίες και είχαν προβλήματα με την αστυνομία, έτσι ο Πέτρος αποφάσισε να ξεκόψει από την παρέα αυτή διότι κατάλαβε πως ήταν μια αρνητική επιρροή για την ζωή του! Αργότερα μερικές κοπέλες από την τάξη του project προσφέρθηκαν να αναπαραστήσουν ένα θέατρο σχετικά με ένα πάρτι γενεθλίων. Ο εορταζόμενο προσπαθούσε να τους πείσει τους υπόλοιπους φίλους τους να πιούν ποτό με αφορμή τα γενέθλια, αλλά εκείνοι αρνήθηκαν. 10

Διαφήμιση και εξαρτιογόνες ουσίες Αρχικά συζητήσαμε για την τηλεόραση και για την διαφήμιση, για το πως επηρεάζουν την σκέψη, την απόφαση αλλά και για την ζωή ενός ανθρώπου. Τα Μ.Μ.Ε. έχουν την ιδιότητα να προβάλουν τα προϊόντα και γενικότερα σχεδόν όλα, έτσι ώστε να φαίνονται ελκυστικά, ενδιαφέρον και αναγκαία. Με σκοπό το κέρδος και την πώληση. Ανάλογα με την διαφήμιση που ακολουθεί εξαρτάται και η κατηγορία στην οποία απευθύνεται. Οι κατηγορίες είναι: γονείς, παιδιά, ηλικιωμένοι, βρέφη κ.α. Τα χαρακτηριστικά προσέγγισης πελατών: 1. Αξιόπιστες μαρτυρίες 2. Χαμηλή τιμή 3. Εγγύηση προϊόντος 4. Εικόνα και ήχος-αισθήσεις 5. Ευρεία αποδοχή Έπειτα μας ανατέθηκε να συμπληρώσουμε μια φωτοτυπία στο σπίτι που αφορά την διαφήμιση. Μία διαφήμιση που μας κέρδισε το ενδιαφέρον, ή που δεν μας άρεσε, ή που μας άρεσε. Είχε μερικές ερωτήσεις σχετικά με το κανάλι που προβλήθηκε η διαφήμιση, με το όνομα προϊόντος, το χρώμα του, εάν είχε μουσική, αν είχε την απαιτούμενη ενημέρωση, σε ποιόν απευθυνόταν η διαφήμιση και ποιες τεχνικές χρησιμοποιήθηκαν. Στην συνέχεια αλλάξαμε θέμα και είπαμε για τις εξαρτησιογόνες ουσίες και τις συνέπειές τους στον ανθρώπινο οργανισμό, οι οποίες είναι: 11

1. Αλλαγή στο σώμα 2. Αλλαγή στην συμπεριφορά 3. Αλλαγή συναισθημάτων 4. Αλλαγή στη σκέψη Συμπληρώσαμε τα είδη των ουσιών και τα υπόλοιπα στοιχεία που ζητούσε το φυλλάδιο και ύστερα τα ανακοινώσαμε όλοι μαζί. Μερικά στοιχεία είναι: 1. Βενζίνη 2. Κόλλα 3. Αλκοόλ 4. Τσιγάρο 5. Ναρκωτικά 6. Οινόπνευμα 7. Καφές 8. Μπογιά 9. Κολόνια 10. Μελάνι Και επίσης αναφέραμε ποιες ουσίες είναι αποδεκτές από την κοινωνία 1. Φάρμακα 2. Παρανομίες 3. Ευρείας κατανάλωσης 12

Αλκοόλ και Αλκοολισμός Το μάθημα 6 αποτελείται από τρία φυλλάδια που μας μοιράστηκαν. Πρώτο είναι το <<ΓΙΑΤΙ ΑΡΧΙΣΑ>>, ακολουθεί το <<ΤΟ ΠΟΤΟ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΑΣ>> και τελειώνει με το <<ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΥ ΓΟΝΕΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ>>. Το πρώτο φυλλάδιο αποτελείται από τέσσερα μικρά πλαίσια στα οποία συμπεριλαμβάνονται τέσσερα διαφορετικά πρόσωπα και μιλούν για τους παράγοντες που τους επηρέασαν να καπνίσουν. Στο τέλος του φυλλαδίου υπάρχουν δύο ερωτήσεις οι οποίες πρέπει να απαντηθούν από εμάς μετά την ανάγνωση των κειμένων. Ύστερα από την απάντηση και την κατανόηση των κειμένων, συζητήσαμε μαζί με τον καθηγητή και τους υπόλοιπους συμμαθητές το θέμα του κάθε ενός πλαισίου. Και απαντήσαμε στις ερωτήσεις. Αμέσως μετά μας δόθηκε το δεύτερο φυλλάδιο το οποίο περιείχε τέσσερις εικόνες. Στις οποίες εικόνες απεικονίζονται άνθρωποι οι οποίοι έχουν πιει πολύ και δείχνουν την επιρροή του ποτού προς αυτούς. Καθόλου απίθανο οι εικόνες αυτές να ευαισθητοποίησαν μερικά παιδιά σε μεγάλο βαθμό διότι δείχνει το αποτέλεσμα της χρήσης του αλκοόλ. Επίσης οι πρωταγωνιστές στα πλαίσια είναι πληγωμένοι και η μόνη τους παρηγοριά ήταν το ποτό. Στο τρίτο φυλλάδιο γίνεται λόγος για τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς του αλκοολικού γονέα στην οικογένεια. Είναι οδυνηρά αυτά τα αποτελέσματα καθώς το αλκοόλ επιδρά αποτελεσματικά στην συμπεριφορά του ατόμου δημιουργώντας παρενέργειες. 13

Δείξαμε μεγάλο ενδιαφέρον και μεγάλη προσοχή στο συγκεκριμένο μάθημα και στα φυλλάδια που μοιράστηκαν επειδή οι περισσότεροι από εμάς είμαστε γνώστες αυτού του φαινομένου και θα θέλαμε να πληροφορηθούμε και να ενημερωθούμε σε βάθος. 14

Κάπνισμα Στην αρχή μοιράστηκε ένα φυλλάδιο με τίτλο Κουίζ Καπνίσματος που είχε ερωτήσεις τύπου: που οφείλεται το κάπνισμα, τι προκαλεί κτλ. Το συμπληρώσαμε σύμφωνα ο καθένας με την δικιά του λογική και στο τέλος ο κύριος ανακοίνωσε τα σωστά. Συζητήσαμε για λίγα λεπτά επί του θέματος και αργότερα μοίρασε και ένα φυλλάδιο για το τι μπορεί να πάθουν τα νήπια όταν οι μητέρες τους καπνίζουν κατά την διάρκεια τη εγκυμοσύνης. Αμέσως μετά διαμορφώσαμε τα θρανία σε κύκλο έτσι ώστε να γίνει πιο εύκολο για το παιδί που θα πετούσε το μπαλάκι και σε εκείνο που θα το έπιανε, να πει κάτι που του έκανε εντύπωση η κάτι που τον ενθουσίασε στο Β τετράμηνο. Συγκεκριμένα σε αυτό το μάθημα υπήρχαν μερικά πράγματα που μας έκαναν εντύπωση, τα οποία είναι: Αν ένα μωρό θηλάζεται από μητέρα που καπνίζει, παίρνει νικοτίνη από το γάλα. Σαν αποτέλεσμα, είναι αρκετά πιθανό το μωρό να υποφέρει από ανησυχία, εκνευρισμό, εμετούς και διάρροια σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι τα μωρά που τρέφονται από μητέρες που δεν καπνίζουν Παιδιά των οποίων οι μητέρες κάπνιζαν 20 ή περισσότερα τσιγάρα την ημέρα μετά τον τέταρτο μήνα εγκυμοσύνης, παρουσιάζουν μειωμένη πρόοδο στο σχολείο - τουλάχιστον μέχρι τα 16. Όταν ο καπνός συσσωρεύεται σε κλειστό χώρο, μπορεί να προκαλέσει αύξηση των καρδιακών κτύπων και πίεση στο παιδί. 15

Επίσης θα αναφέρουμε μερικά από τα αποτελέσματα του καπνίσματος: Κακοσμία στα μαλλιά και τα ρούχα Κιτρινισμένα δόντια Κιτρινισμένα δάχτυλα Κιτρινισμένη γλώσσα Αλλαγή στην εξωτερική εμφάνιση Αξίζει να σημειωθεί ότι το ένα τσιγάρο υπολογίζεται μικραίνει την ανθρώπινη ζωή κατά 5 ½ λεπτά!! Και τέλος η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να φτιάξει ένα σλόγκαν που να έχει σχέση με το περιεχόμενο των προηγούμενων μαθημάτων. 16

Επίλογος Το project αυτό ήταν αρκετά ιδιαίτερο και για τους μαθητές αλλά και για τον καθηγητή. Ήδη ορισμένα παιδιά επέλεξαν για δεύτερη φορά τον κ.στέφανο Παναγιωτόπουλο με βάση το πρώτο project και τα θετικά σχόλια που έλαβε αλλά εντάχθηκαν και νέα μέλη στην ομάδα μας. Το προηγούμενο τετράμηνο είχε ως θέμα του την ΤΑΥΤΟΤΗΚΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ αυτό το τετράμηνο ήταν η συνέχεια του πρώτου. Αξίζει να ειπωθεί πως και τα δύο project του καθηγητή είναι αρκετά ενδιαφέρον θέματα που απασχολούν τους εφήβους. Θέματα καθημερινά, θέματα απλά, θέματα που νομίζαμε ότι γνωρίζαμε αρκετά, αλλά επιλέγοντας το αποδείχτηκε πως μάθαμε πολλά παραπάνω από όσα δεν γνωρίζαμε. Πρώτα πρώτα, εκτός από όλες αυτές τις αμέτρητες και χρήσιμες συμβουλές που δεχτήκαμε σαν μαθητές αλλά και σαν άνθρωποι, πρέπει να ομολογήσουμε πως μέσα από αυτό το τετράμηνο, γεμάτο αναμνήσεις, πληροφορίες, εμπειρίες, γέλια, και ιδέες αναδειχθήκαμε ή ελπίζουμε να αναδειχθούμε κάποια στιγμή ανεξάρτητοι και να μάθουμε να λέμε όχι! Μάθαμε για το ποιος η ποιοι μας επηρεάζουν περισσότερο ή λιγότερο στην ζωή μας. Μάθαμε τι είναι ο φίλος, φίλος είναι εκείνος που χαίρεται στις χαρές σου και σου συμπαραστέκεται στις λυπημένες σου στιγμές, εκείνος που σε ενθαρρύνει και εκείνος που προσπαθεί να βγάλει την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου. Μάθαμε να αποδεχόμαστε την διαφορετικότητα, όλοι είμαστε ίσοι και όλοι διαφορετικοί. 17

Μάθαμε για την επιπαολαιότητα των νέων αλλά την κυριάρχηση της σωστής και λογικής απόφασης. Μάθαμε για τις συνέπειες των ουσιών αλλά και για τους τρόπους διαφήμισης. Μάθαμε για την επίδραση του αλκοόλ στην συμπεριφορά του ατόμου και για τον εθισμό που προκαλεί. Μάθαμε στις επιπτώσεις που παθαίνει ένα σώμα με την συνεχή χρήση του τσιγάρου. Πληροφορηθήκαμε πως πολλά πράγματα και επιλογές προκαλούν άσχημα και επιβλαβή αποτελέσματα είτε αυτά αφορούν ένα άτομο, μια παρέα, μια οικογένεια, μια κοινωνία και ολόκληρο τον κόσμο. Ύστερα από μια συνεχής επίθεση γνώσεων, καταλαβαίνουμε πως έχουμε αποκτήσει περισσότερη επίγνωση και συνέπειες των πραγμάτων. Αλλά και ένα αξιόλογο κριτήριο που μας βοήθησε να επιλέγουμε λογικά. Τέλος, διαπιστώνουμε πως είμαστε λιγότερο επιπόλαιοι και περισσότερο ανεξάρτητοι. Είναι επιλογή μας να είμαστε διαφορετικοί, και να μάθουμε να είμαστε ανεξάρτητοι από δυσάρεστες και ανθυγιεινές συνήθειες και ανθρώπους. Είναι επιλογή μας να πούμε το ΟΧΙ που θα μας κοστίσει μια απόλαυση αλλά θα μας χαρίσει μια ζωή! 18