03 Ιανουαρίου 2013 Εισαγωγικό Καλωσορίσατε στην πέμπτη έκδοση του Ενημερωτικού Δελτίου PROFILES. Τα άρθρα που ακολουθούν μέσα στην πέμπτη έκδοση, θα δώσουν μια γενική εικόνα σε σχέση με τις κυριότερες δράσεις και εκδηλώσεις του ερευνητικού προγράμματος PROFILES από το Νοέμβριο μέχρι και το Δεκέμβριο του 2012. Η ερευνητική Ομάδα Ελένη Α. Κύζα Μέσα σε αυτό το τεύχος Σκέψεις για το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα PROFILES Επιστημονική Υπεύθυνος PROFILES Email: Eleni.Kyza@cut.ac.cy URL: www.cut.ac.cy/en/staff/ eleni.kyza/ Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου Γιάννης Γεωργίου Ερευνητικός Συνεργάτης PROFILES Email: ioannis.georgiou@cut.ac.cy URL: http://www.cut.ac.cy/staff/ ioannis.georgiou Διδακτορικός Φοιτητής Τμήμα Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου Ημερίδες PROFILES 2-3 Άλλες εκδηλώσεις PROFILES 4 Δράσεις εταίρων PROFILES 5 Ανακοινώσεις PROFILES 6 Βρείτε τα Tοπικά και τα Διεθνή Ενημερωτικά Δελτία PROFILES στο: http://www.cut.ac.cy/profiles/ newsletters.html 1 Συγκεκριμένα, στο τεύχος αυτό παρουσιάζονται δράσεις που εντάσσονται στο πλαίσιο δικτύωσης και διάχυσης του προγράμματος, δράσεις της ομάδας PROFILES στο ΤΕΠΑΚ με στόχο την υποστήριξη των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα μέσα από τη διοργάνωση ημερίδων καθώς επίσης και δράσεις-πρωτοβουλίες των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο PROFILES 2012-13. Ευχόμαστε πως θα απολαύσετε την πέμπτη αυτή έκδοση του ενημερωτικού δελτίου του προγράμματος PROFILES. Με φιλικούς χαιρετισμούς, Η Ερευνητική Ομάδα του PROFILES Σκέψεις για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα PROFILES του Peter Childs, Διεθνές PROFILES No.3 Η επιτυχία του PROFILES στηρίζεται σε μια σειρά από παραμέτρους όπως: ο κεντρικός ρόλος που επιτελούν οι εκπαιδευτικοί στο πρόγραμμα επιμόρφωσης, η συνεργασία και η ισοτιμία στη σχέση των εκπαιδευτικών και των πανεπιστημιακών ερευνητών, η έμφαση στην ανάπτυξη, εφαρμογή και διάχυση διδακτικού υλικού που στηρίζεται στην προσέγγιση της διερώτησης καθώς και η έμφαση στην καλλιέργεια του επιστημονικού γραμματισμού σε συνάρτηση με την απόκτηση της επιστημονικής γνώσης. Ποια είναι άραγε η επίδραση του PROFILES; Η απάντηση θα ποικίλει από χώρα σε χώρα. Το μόνο βέβαιο, είναι πως προγράμματα όπως και το PROFILES σχεδιάζονται από ενθουσιώδεις ερευνητές και απευθύνονται αντίστοιχα σε ενθουσιώδεις εκπαιδευτικούς. Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό που μετρά δεν είναι η επιτυχία του προγράμματος κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής του αλλά η βιωσιμότητα των ιδεών του προγράμματος μετά από τη λήξη του. Το κλειδί για τη βιωσιμότητα των ιδεών αυτών, φαίνεται πως δεν είναι άλλο, παρά από τη διατήρηση των ιδεών αυτών από τους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν, υιοθετώντας την προσέγγιση της διερώτησης. Ωστόσο, για να γίνει εφικτό αυτό, οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν θα πρέπει να είναι πρόθυμοι να απομακρυνθούν από την παραδοσιακή διδασκαλία. Μια τέτοια αλλαγή είναι ιδιαίτερη χρονοβόρα, αλλά όχι ακατόρθωτη. Σε κάθε περίπτωση, στόχος του PROFILES είναι η βελτίωση της διδασκαλίας στο χώρο των Φυσικών Επιστήμων. Σίγουρα, η προσέγγιση της διερώτησης, δεν είναι η μοναδική απάντηση ούτε και η απόλυτη λύση για όλα τις προβληματικές πτυχές που εντοπίζονται στη διδασκαλία και μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες. Ωστόσο, ευελπιστούμε ότι το PROFILES θα είναι μέρος της απάντησης αυτής.
Σελίδα 2 Ημερίδες PROFILES 2012-13 Ημερίδα: Μάθηση με διερώτηση στο πεδίο Στις 17 Νοεμβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε ημερίδα του προγράμματος PROFILES με θέμα "Μάθηση με διερώτηση στο πεδίο", στο Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΥ.Κ.Π.Ε.Ε.). Στην ημερίδα παρευρέθηκαν εκπαιδευτικοί και από τις τρεις εκπαιδευτικές ομάδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Ομάδα Δημοτικής, Ομάδα Βιολογίας Γυμνασίου, Ομάδα Χημείας). Στο πρώτο μέρος της ημερίδας οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα σε ότι αφορά στη μάθηση με διερώτηση στο πεδίο, συμμετέχοντας σε μια σειρά βιωματικών δραστηριοτήτων, στο πλαίσιο του Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης O κόσμος της Ακτής. Τέλος, στο δεύτερο μισό της ημερίδας, οι εκπαιδευτικοί χωρίστηκαν στις ομάδες τους και κάθε ομάδα συνέχισε με τη διαδικασία σχεδιασμού της ενότητάς της.
Σελίδα 3 Ημερίδες PROFILES 2012-13 Ημερίδα: Αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στο πλαίσιο των Φυσικών Επιστημών Στις 15 Δεκεμβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε ημερίδα του προγράμματος PROFILES με θέμα "Αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στο πλαίσιο των Φυσικών Επιστημών", στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στην ημερίδα παρευρέθηκαν εκπαιδευτικοί και από τις τρεις εκπαιδευτικές ομάδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Ομάδα Δημοτικής, Ομάδα Βιολογίας Γυμνασίου, Ομάδα Χημείας). Στο πρώτο μέρος της ημερίδας οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για την επεξεργασία και χρήση οπτικοακουστικού υλικού καθώς και για την αξιοποίηση των συμμετοχικών διαδικτυακών εφαρμογών, στο πλαίσιο των Φυσικών Επιστημών. Στο δεύτερο μισό της ημερίδας οι εκπαιδευτικοί χωρίστηκαν στις ομάδες τους και κάθε ομάδα συνέχισε με τη διαδικασία σχεδιασμού της ενότητάς της. Η ημερίδα έληξε με επίσκεψη του Άγιου Βασίλη που μοίρασε δώρα σε όλους τους συμμετέχοντες καθώς επίσης και ανταλλαγή χριστουγεννιάτικων ευχών.
Δράσεις εκπαιδευτικών PROFILES Επίσκεψη μαθητών της δημοτικής σε εργαστήριο χημείας γυμνασίου Στις 22 Νοεμβρίου 2012 μαθητές του δημοτικού σχολείου Δροσιάς επισκέφτηκαν το Γυμνάσιο Βεργίνας, στο οποίο πραγματοποιήθηκε κοινό εργαστηριακό μάθημα Χημείας Δημοτικού-Γυμνασίου με θέμα Οξέα και Βάσεις. Η επίσκεψη των μαθητών της Δημοτικής και η συμμετοχή τους στο εργαστηριακό μάθημα χημείας προέκυψε στο πλαίσιο συνεργασίας των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα PROFILES. Συγκεκριμένα, η εκπαιδευτικός της Δημοτικής Εκπαίδευσης Χρυστάλλα Λυμπουρίδου συνόδευσε στο εργαστήριο Χημείας δυο τμήματα της Στ Δημοτικού ενώ μαθητές της Γ τάξης Γυμνασίου με καθηγήτρια Χημείας Εύα Γιακουμή-Χατζηθεκλή καθοδήγησαν τους μικρούς μαθητές στη διεξαγωγή μιας σειράς πειραματικών δραστηριοτήτων. Οι μεγαλύτεροι μαθητές εργάστηκαν αποτελεσματικά σε ομάδες, δίνοντας έμφαση στο σεβασμό της προσωπικότητας και της διαφορετικότητας των μικρότερων μαθητών ενώ οι μικροί μαθητές πήραν μια πρώτη γεύση από τη μαγεία του εργαστηρίου καθώς επίσης και από τις διαδικασίες της εργαστηριακής διερώτησης. Ημερίδα Χημείας Η συνεισφορά της Χημείας στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό Στις 6 Δεκεμβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε στην Λάρνακα Ημερίδα Χημείας με θέμα : Η συνεισφορά της Χημείας στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό. Διοργανωτές της εκδήλωσης ήταν τα Λύκεια και Γυμνάσια της πόλης της Λάρνακας. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, η οποία εντάχθηκε στις δράσεις του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για την Κυπριακή Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ομάδα μαθητών από το κάθε σχολείο που συμμετείχε παρουσίασε το θέμα που επέλεξε συνδέοντας την επιστήμη της Χημείας με την εξέλιξη του πολιτισμού και την Ευρώπη. Στο πλαίσιο της ημερίδας, μαθητές από το Γυμνάσιο Βεργίνας με υπεύθυνη την καθηγήτρια Χημείας Εύα Γιακουμή-Χατζηθεκλή (Ομάδα Χημείας PROFILES) παρουσίασαν το θέμα Χρώματα, ανιλίνη, Χημεία. 1ο Συνέδριο Διδακτικής της Χημείας Ελλάδας-Κύπρου Στις 1 και 2 Δεκεμβρίου 2012, πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το 1ο Συνέδριο Διδακτικής της Χημείας Ελλάδας-Κύπρου στην Αθήνα, με θέμα Καινοτόμες Διδακτικές Προσεγγίσεις υπό την αιγίδα των Υπουργείων Παιδείας Ελλάδας-Κύπρου. Στο συνέδριο αυτό, ο καθηγητής χημείας Γιώργος Μηλιώτης (Ομάδα Χημείας PROFILES) παρουσίασε τη διδακτική ενότητα που αναπτύχθηκε από την Ομάδα Χημείας PROFILES 2012 με θέμα Φυσικό αέριο: Ευλογία ή κατάρα;.
Δράσεις εταίρων PROFILES Εμπειρίες από την εφαρμογή μιας ενότητας PROFILES Jaana Vartiainen & Esko Väyrynen, Διεθνές PROFILES No.3 Ένας από τους κυριότερους στόχους του ερευνητικού προγράμματος PROFILES είναι η ανάπτυξη και η εφαρμογή καινοτόμων διδακτικών ενοτήτων που στηρίζονται στην προσέγγιση της διερώτησης και έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ενότητα που έχει αναπτυχθεί στη Φινλανδία είναι η ενότητα Το πόσιμο νερό του Κoniolahti είναι μολυσμένο. Η ενότητα αυτή έχει ως αφετηρία της την παρουσίαση ενός διαδικτυακού άρθρου σύμφωνα με το οποίο το πόσιμο νερό στην περιοχή Κoniolahti έχει μολυνθεί. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σενάριο, οι τοπικές εφημερίδες αναφέρουν ότι το νερό στο δήμο Κoniolahti είναι ακατάλληλο για κατάποση και ενδεχομένως επικίνδυνο. Τη δεδομένη στιγμή, οι τοπικές αρχές δε γνωρίζουν την πηγή πρόκλησης της μόλυνσης. Οι τοπικές αρχές έχουν φτιάξει μια ερευνητική ομάδα που προσπαθεί να διερευνήσει και να επιλύσει το συντομότερο δυνατό την προβληματική αυτή κατάσταση. Έχει επίσης ζητηθεί βοήθεια από όλους τους δυνατούς οργανισμούς στην περιοχή. Αποστολή των μαθητών είναι να κατασκευάσουν εξοπλισμό για αφαίρεση των επιπρόσθετων ουσιών από το νερό, ούτως ώστε να παράγουν ξανά καθαρό και πόσιμο νερό για τους κατοίκους της περιοχής. Μετά από την εισαγωγή του σεναρίου οι μαθητές σχεδίασαν και πρότειναν διαφορετικές λύσεις με στόχο το διαχωρισμό των διαλυτών και των αδιάλυτων μερών του νερού. Στην αρχή, οι μαθητές εργάστηκαν σε δυάδες κι έπειτα σε ομάδες των 4 ατόμων. Συζήτησαν τις διάφορες εναλλακτικές λύσεις, έκαναν συμβιβασμούς και υπέδειξαν τη δυσκολία του να καταλήξουν σε κάποια επιλογή. Οι διπλανές εικόνες παρουσιάζουν το σενάριο καθώς και ένα παράδειγμα από τη λύση που έδωσε μια ομάδα μαθητών. Μέσα από τις διαδικασίες αυτές οι μαθητές κατάφεραν να προτείνουν λύσεις για τον καθαρισμό του νερού και να διδαχθούν τις ανάλογες χημικές έννοιες. Επιπλέον, οι μαθητές απόλαυσαν το ότι είχαν την ευκαιρία να δουλέψουν ανεξάρτητα και να αναλάβουν την ευθύνη της μαθησιακής διαδικασίας, σχεδιάζοντας τον εξοπλισμό που θα τους βοηθούσε με τον καθαρισμό του νερού. Ένιωσαν ακόμη ότι έμαθαν περισσότερα καθώς είχαν αρκετό χρόνο στη διάθεση τους για να σκεφτούν και να πειραματιστούν. Οι μαθητές ήταν περήφανοι για τις προσπάθειες τους αλλά και για τα επιτεύγματά τους. Από την άλλη πλευρά, οι εκπαιδευτικοί ένιωσαν ότι κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας είχαν αρκετές ευκαιρίες να παρακολουθήσουν τη δουλειά των μαθητών τους αλλά και να αξιολογήσουν τα μαθησιακά τους επιτεύγματα. Αν και η προετοιμασία και η διεξαγωγή της συγκεκριμένης ενότητας χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο και κόπο σε σύγκριση με ένα παραδοσιακό μάθημα, οι εκπαιδευτικοί ένιωσαν ότι ο ενθουσιασμός των μαθητών ήταν η καλύτερη ανταμοιβή και η μεγαλύτερη αποζημίωση γι αυτούς. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην τοπική ιστοσελίδα του PROFILES στη Φινλανδία στο http://www.uef.fi/profiles/in-english.
Ανακοινώσεις PROFILES Πανευρωπαϊκό συνέδριο PROFILES 24-26.09.2012 Από τις 24 μέχρι και τις 26 Σεπτεμβρίου 2012, διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία το 1 ο πανευρωπαϊκό συνέδριο PROFILES, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο. Στην ιστοσελίδα, http://www.profilesproject.eu/conference2012/index.html μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά: (α) με το πρόγραμμα του συνεδρίου, (β) τις παρουσιάσεις που έγιναν στο συνέδριο, (γ) τις αφίσες που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο, (δ) τα πρακτικά του συνεδρίου και (ε) τις σημαντικότερες στιγμές του συνεδρίου. Προγραμματισμός: Επόμενες Ημερίδες PROFILES 2012-13 Ημερίδα: Οι εκπαιδευτικοί ως αναστοχαζόμενοι επαγγελματίες Σάββατο 09.03.2013 09.00-13.30 Ημερίδα: Μάθηση με διερώτηση σε καινοτόμα διδακτικά περιβάλλοντα Σάββατο 06.04.2013 09.00-13.30 Τελική Ημερίδα: PROFILES 2012-13 Αξιολόγηση και αναστοχασμός Σάββατο 27.04.2013 09.00-17.00