Ενόργανη Ανάλυση - Εργαστήριο Τεχνικές Απόσταξης Distillation Techniques Πέτρος Α. Ταραντίλης Χρήστος Παππάς Εργαστήριο Χημείας 1
Μέθοδοι Απόσταξης - Παραλαβή Πτητικών Συστατικών Η παραλαβή πτητικών ουσιών (αιθερίων ελαίων) που περιέχονται σε φυτικούς ιστούς χρειάζεται ειδικές προφυλάξεις και επιτυγχάνεται με τους εξής τρόπους: Απόσταξη με υδρατμούς ή υδροαπόσταξη (Steam ή Hydro Distillation, SD ή HD) Μικρό-Απόσταξη με Υδρατμούς Εκχύλιση με Οργανικό Διαλύτη (Micro- Steam Distillation Extraction, MSDE) Απομόνωση από το χώρο πάνω από φυτό (Head Space, HS) Απόσταξη με κενό (Vacuum Head Space Distillation, VHSD). 2
Μέθοδοι Απόσταξης - Παραλαβή Πτητικών Συστατικών Απόσταξη με υδρατμούς (Steam ή Hydro Distillation, SD ή HD) Συσκευή Clevenger Ψυκτήρας Φυτικό Υλικό Ψύξη Συμπύκνωση Διαβαθμισμένη κλίμακα σε ml Θερμομανδύας Κύριο σώμα συσκευής Σφαιρική φιάλη με το φυτικό υλικό και νερό Ατμός Παραλαβή Αιθερίου Ελαίου Αποστακτικό συγκρότημα 3
Υδροαπόσταξη Clevenger (HD) Μικροκύματα (HD-MW) Ψυκτήρας Ψυκτήρας Κύριο σώμα συσκευής Αιθέριο έλαιο Διαβαθμισμένη κλίμακα σε ml Υδατική φάση Υδρόλυμα Σφαιρική φιάλη με το φυτικό υλικό και νερό Θερμομανδύας Φούρνος μικροκυμάτων Σφαιρική φιάλη με το φυτικό υλικό και νερό Φούρνος μικροκυμάτων Οικιακός φούρνος ΜW 4
Υδροαπόσταξη Clevenger (HD) Τεχνικές Απόσταξης 5
Μέθοδοι Απόσταξης - Παραλαβή Πτητικών Συστατικών Μικρό-Απόσταξη με Υδρατμούς Εκχύλιση με Οργανικό Διαλύτη (Micro- Steam Distillation Extraction, MSDE) Ψυκτήρας Συσκευή Lickense-Nickerson Κύριο σώμα συσκευής Σφαιρική φιάλη με το φυτικό υλικό και νερό Θερμομανδύας Σφαιρική φιάλη με οργανικό διαλύτη και πτητικά συστατικά Θερμομανδύας 6
Μέθοδοι Απόσταξης - Παραλαβή Πτητικών Συστατικών Απομόνωση από το χώρο πάνω από φυτό (Head Space, HS) Σωλήνας ροής αδρανούς αερίου Φυτικό υλικό Παγίδα ενεργού άνθρακα ή άλλου υλικού 7
Μέθοδοι Απόσταξης - Παραλαβή Πτητικών Συστατικών Απόσταξη με κενό (Vacuum Head Space Distillation, VHSD). Υδραντλία για δημιουργία υποπίεσης κενό Παγίδες κενού Φυτικό υλικό 8
Mentha pulegium: H μέντα η πουλέγιος, κοινή ονομασία φλησκούνι, βληχώνι, φλεσκούνι ή βληχούνι. Χρησιμοποιείται κυρίως για να αρωματίζονται φαγητά. Pennyroyal Mentha spicata ή Mentha viridis: H πράσινη μέντα, κοινώς δυόσμος ή βάλσαμο, ονομάζεται η ρωμαϊκή μέντα και χρησιμοποιείται για αφεψήματα και σιρόπια. Spearmint Mentha piperita: Η Μέντα η πιπερώδης με δυνατή ευχάριστη μυρωδιά και αρωματική, πικάντικη γεύση. Από τα φύλλα και από τα άνθη παίρνουμε το λάδι που περιέχει μινθόλη και χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, την ποτοποιία και την ιατρική. Peppermint Απόσταξη σε συσκευή Clevanger 9
Είδος, Κοινό Όνομα, Διεθνές Εμπορικό Όνομα Coridothymus capitatus ή Thymus capitatus Θυμάρι Spanish oregano Satureja thymbra Θρούμπι, θρύμπα, αγριορίγανη Origanum onites Νησιώτικη ρίγανη Turkish oregano Origanum vulgare subsp. vulgare, Κόκκινη ρίγανη, ποντιακό τσάι Περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο (ml /100 g ξηρού βάρους) 1,0 3,5 1,0 4,0 1,8 4,5 0,1 0,3 Origanum vulgare subsp. viridulum Ρίγανη 0,3 0,9 Origanum vulgare subsp. hirtum Ρίγανη Greek oregano 1,8 8,2 10
11
Άσκηση 2 η : Πρακτική εφαρμογή Παραλαβή αιθερίων ελαίων από αρωματικά φυτά Σκοπός Εισαγωγή - Θεωρία Πειραματικό μέρος Δείγμα Περιγραφή Συσκευές-Όργανα Συνθήκες Αποτελέσματα - Συζήτηση - Συμπεράσματα Ενδείξεις συσκευής :Ποιος ο όγκος του αιθέριου ελαίου που συλλέχθηκε; Περιγράψτε αιθέριο έλαιο σας όσον αφορά το χρώμα, την οσμή, κ.λπ..; Έκφραση αποτελεσμάτων: Προσδιορίστε την απόδοση επί τοις εκατό σε αιθέριο έλαιο του φυτικού υλικού. Σχολιάστε τα αποτελέσματα Βιβλιογραφία 12