Τι είναι το web 2.0; Γιατί είναι τόσο σημαντικό για την εκπαίδευση; 1
Με τον όρο «web 2.0» εννοούνται μια σειρά από εφαρμογές και περιβάλλοντα στο Διαδίκτυο, που χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι είναι ανοιχτά στην πρόσβαση και ευνοούν την ουσιαστική συμμετοχή των χρηστών: οι χρήστες δεν επισκέπτονται μόνο ιστοσελίδες, αλλά σχολιάζουν, δημιουργούν τις δικές τους ιστοσελίδες και δημιουργούν νέο περιεχόμενο. Ταυτόχρονα, αξιολογούν συλλογικά το ψηφιακό περιεχόμενο του Διαδικτύου μοιράζονται τους ψηφιακούς πόρους, δημιουργούν και συντηρούν online κοινότητες. 2
Το στοιχείο που φαίνεται εξαιρετικά σημαντικό, είναι ότι το web 2.0 φαίνεται να επιδρά βαθιά στις πρακτικές επικοινωνίας και έκφρασης τελικά στις ίδιες τις ταυτότητες μας, δηλαδή στο ποιοι είμαστε και πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. 3
Το web 2.0, αυτό καθαυτό είναι πολύ σημαντικό. Σημαντικό είναι όμως και το γεγονός ότι το web 2.0 δημιουργήθηκε εντελώς απρόσμενα, αναπτύχθηκε ταχύτατα και επηρέασε σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη του Διαδικτύου, αλλά και των κοινωνικών πρακτικών των χρηστών του Διαδικτύου. 4
Τo πιο σημαντικό στοιχείο του web 2.0 φαίνεται ωστόσο να είναι ακόμη «αθέατο» και «απρόβλεπτο»: η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι συχνά οι σημαντικές τεχνολογικές εφευρέσεις (όπως ο ηλεκτρισμός, το αυτοκίνητο ή η τυπογραφία) δεν εκτιμώνται σωστά από την αρχή. Είναι λοιπόν ενδεχόμενο ότι δε μπορούμε ακόμη να εκτιμήσουμε τις συνέπειες του Διαδικτύου και του web 2.0 σε όλο το βάθος τους. 5
Yπηρεσίες Web 2.0 Ο καθηγητής ψηφιακής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας Μ. Wesch έχει δημιουργήσει ένα πολύ παραστατικό βίντεο για το web 2.0 και δίνει «τροφή για σκέψεις» καθώς θέτει θέματα σχετικά με τα «ψηφιακά κείμενα» και τη διαχείρισή τους. 6
Εργαλεία Web 2.0 Στις επόμενες διαφάνειες παρουσιάζονται συνοπτικά μερικές από τις πιο σημαντικές εφαρμογές και περιβάλλοντα web 2.0 7
Blogs 8
Blogs II Τρείς «τυπικές» χρήσεις ιστολογίων (blogs) στη γλωσσική εκπαίδευση και στο πλαίσιο του ψηφιακού γραμματισμού μπορούν να είναι blogs στα οποία συγκεντρώνονται στοιχεία για το γλωσσικό μάθημα, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στη διδασκαλία, blogs προσανατολισμένα στις δραστηριότητες σχολείων ή blogs με μια γενικότερη θεώρηση των σημαντικών εκπαιδευτικών και μηεκπαιδευτικών γεγονότων. 9
Blogs III Tα blogs λειτουργούν επίσης ως περιβάλλοντα για δημιουργία-διάδοση πληροφοριών (e-δημοσιογραφία) Σε ορισμένες περιπτώσεις, και αυτό είναι σημαντικό, σε αυτό το είδος δημοσιογραφίας, σημαντικότερες δεν είναι οι ειδήσεις που θεωρούν ως τέτοιες από τους συντάκτες των e-εντύπων, αλλά από τους ίδιους τους αναγνώστες. 10
Podcasts Πρόκειται για ένα σύνολο μεθόδων και εφαρμογών για δημοσιοποίηση αρχείων (κυρίως ήχου αλλά και άλλου είδους) στο Διαδίκτυο, ώστε οι χρήστες να έχουν πρόσβαση σε αυτά και (αν επιθυμούν) αυτόματη ενημέρωση για την επικαιροποίησή τους. 11
Virtual Worlds Οι πιο γνωστοί είναι o «κόσμος» Second Life και ο OpenSim. Οι εκπαιδευτικές χρήσεις τους είναι πολλαπλές και μπορεί κανείς εύκολα να τις εντοπίσει στο Διαδίκτυο. 12
Διαμοίραση πόρων και ανάδειξη των «καλυτέρων»: folksonomy Συνεργασία και συλλογική νοημοσύνη Πρωτογενείς πηγές: http://books.google.com/ http://europeana.eu Διαμοίραση άλλων πόρων (παραδείγματα): http://www.flickr.com/ http://picasa.google.gr/ http://www.amazon.com/ 13
Κοινωνική δικτύωση και οι επιπτώσεις της Facebook: www.facebook.com Ning www.ning.com MySpace www.myspace.com YouTube www.youtube.com Twitter http://twitter.com/ Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Με ποιο τρόπο μπορούν να ενσωματωθούν στις διδακτικές πρακτικές; 14
Mερικά νέα εργαλεία (παραδείγματα) GoogleEarth Google Apps for Education ΕΛ/ΛΑΚ 15
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την ελληνική εκπαίδευση; Μια ερώτηση: οι μαθητές σας γνωρίζουν το facebook; Έχουν λογαριασμό και profile στο facebook; Με τα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα; Το «παραδοσιακό μάθημα» και οι νεότερες αντιλήψεις για το «μάθημα»: ένα παράδειγμα το Google τι ρόλο μπορεί να παίξει; 16
Καμιά ιδέα για το μέλλον; Φαίνεται πως το μέλλον είναι «κινητό» (Mobile learning), περιλαμβάνει και εκπαιδευτικά παιχνίδια, αλλά και υπερσύγχρονες τεχνολογίες (όχι κατ ανάγκη ακριβές ) 17
wikis Τα wikis αποτελούν ιστοσελίδες και ιστοχώρους που δημιουργούνται και συντηρούνται συλλογικά. Τα πιο γνωστό wiki είναι βέβαια η wikipedia. Αλλά τα χρήσιμα wikis φτιάχνονται από εκπαιδευτικούς! Ένα παράδειγμα 18