Είναι για τους κτηνοτρόφους, ενώ το ενδιαφέρον για τις σταβλικές εγκαταστάσεις δεν θα πρέπει να εστιαστεί μόνο στις διαδικασίες και στο κόστος των αδειοδοτήσεων * Ποια είναι τα αίτια της αναρχίας που επικρατεί σήμερα στις κατασκευές των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων Του Δημήτρη Κουλουκτσή * Το πρόβλημα στην κατασκευή των σταβλικών εγκαταστάσεων δεν είναι τόσο η διαδικασία των αδειών ίδρυσης και λειτουργίας. Εκείνο που οδηγεί τους κτηνοτρόφους στην κατασκευή πρόχειρων εγκαταστάσεων ή και μόνιμων αλλά αυθαιρέτων, είναι το μεγάλο κόστος των αδειών οικοδομής. Τόσο οι κτηνοτρόφοι, όσο και οι πολιτικοί αναδεικνύουν σαν μεγάλο πρόβλημα με χρονοβόρες διαδικασίες και μεγάλο κόστος την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, την άδεια ίδρυσης και την άδεια λειτουργίας. Κανείς δεν αναφέρεται ούτε στο χρόνο της διαδικασίας, ούτε στο μεγάλο κόστος της άδειας οικοδομής. Στην περιοχή μου, υποψήφιος επενδυτής κτηνοτρόφος πλήρωσε στο μηχανικό τεχνολογικής εκπαίδευσης, 2.000 ευρώ για τα αρχιτεκτονικά σχέδια και είχε προσφορά για την έκδοση της άδειας οικοδομής 32.000 ευρώ για κατασκευές επιφάνειας περί τα 1.300 m2. Οι υπόλοιπες αδειοδοτήσεις δεν θα έχουν κόστος πάνω από 2.000 ευρώ. 1 / 7
Ήταν τόσο προβληματική η πολυπρόσωπη επιτροπή σταβλισμού του Ν.3698/2008; Τα δικαιολογητικά που είναι απαραίτητα σύμφωνα με τον παραπάνω και ισχύοντα σήμερα ακόμη νόμο για την άδεια ίδρυσης είναι οι βεβαιώσεις των εφορειών αρχαιοτήτων, η πράξη χαρακτηρισμού της έκτασης από το Δασαρχείο και η έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Οι παραπάνω 4 ή 5 Υπηρεσίες επισκέπτονταν τον κτηνοτρόφο η κάθε μία χωριστά. Σκοπός της προηγούμενης επιτροπής ήταν ο κτηνοτρόφος να ενοχλείται μία και μόνο φορά, αλλά και ο συντονισμός και η συντόμευση των διαδικασιών με την ευθύνη της αδειοδοτούσας αρχής. Η επιτόπια επίσκεψη μπορούσε να γίνει με τη συμμετοχή τεσσάρων μελών της επιτροπής. Υπήρχε ακόμη εξοικονόμηση μέσων μεταφοράς και δαπάνης. Η πιο χρονοβόρα από τις παραπάνω διαδικασίες είναι αυτή της τελεσίδικης πράξης χαρακτηρισμού της έκτασης. Το ενδιαφέρον για τις σταβλικές εγκαταστάσεις δεν θα πρέπει να εστιαστεί μόνο στις διαδικασίες και στο κόστος των αδειοδοτήσεων. Εκείνο που πρέπει να προσεχτεί περισσότερο είναι η κατασκευή ελαφρών σταβλικών εγκαταστάσεων, μικρού κόστους, αλλά λειτουργικών που να ικανοποιούν τα κοινοτικά πρότυπα και τις εθνικές προδιαγραφές για την καλή και υγιεινή διαβίωση των ζώων και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των κτηνοτρόφων. Παρατηρήσεις Στο προσχέδιο νόμου που είχε δημοσιευτεί, αναφέρονταν η δημιουργία υπηρεσίας μιας στάσης «one stop shop» στη Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της κάθε Περιφερειακής Ενότητας και ορίζονταν ως Αρμόδια Αδειοδοτούσα Αρχή (Α.Α.Α.) το Γραφείο Γεωργικής Ανάπτυξης του κάθε Δήμου. Στο άρθρο 1 του Σ.Ν, που κατατέθηκε και συζητείται αυτές τις μέρες στη βουλή, ορίζεται ως Α.Α.Α. η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της κάθε Περιφερειακής Ενότητας.. 2 / 7
Κατά τη γνώμη μας θα μπορούσε να είναι ΑΑΑ το Γ.Γ.Α. του Δήμου, εφόσον υπήρχε προοπτική στελέχωσης των Δήμων με γεωπονικό προσωπικό και μάλιστα εξειδικευμένο. Επειδή, όπως φαίνεται, τέτοια προοπτική δεν υπάρχει, ίσως είναι προτιμότερο να παραμείνουν ως ΑΑΑ οι Δ/νσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Π.Ε., αφού και την εμπειρία έχουν και ο κατακερματισμός του ελάχιστου γεωπονικού προσωπικού που απέμεινε στις υπηρεσίες μετριάζεται. Εκείνο που έχουμε να παρατηρήσουμε είναι ότι μέχρι τον Οκτώβριο του 2008 που δημοσιεύτηκε ο ισχύων ακόμη νόμος 3698/08, οι άδειες ίδρυσης και λειτουργίας χορηγούνταν από τους Δήμους και τις τότε Κοινότητες, ύστερα από γνωμάτευση της Νομαρχιακής επιτροπής σταβλισμού. Με την ισχύουσα διαδικασία τουλάχιστον στην περιοχή της Π.Ε. Λάρισας παρατηρήθηκε μία εμφανής συντόμευση του χρόνου χορήγησης των αδειών, αλλά και μείωση του κόστους, αφού οι Δήμοι αμείβονταν με παράβολο για τις υπηρεσίες που παρείχαν. Στην προηγούμενη περίοδο η καθυστέρηση οφείλονταν περισσότερο, γιατί οι άδειες χορηγούνταν ύστερα από έγκριση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου, που πολλές φορές καθυστερούσε να συνεδριάσει. Όσον αφορά τη χρησιμοποιούμενη ορολογία για τις μορφές εκμετάλλευσης και τα συστήματα εκτροφής στην κτηνοτροφία, σύμφωνα με τον Κων/νο Αποστολόπουλο Διδακτορική διατριβή 1986- οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις διακρίνονται: α) με κριτήριο τον τρόπο διαχείρισης των ποιμνίων, στη σταβλισμένη ή ημιενσταβλισμένη μορφή εκμετάλλευσης, την ποιμνιακή στατική και την ποιμνιακή μετακινούμενη μορφή εκμετάλλευσης. β) Με κριτήριο τη γεωμορφολογία σε πεδινή, ημιορεινή και ορεινή κτηνοτροφική εκμετάλλευση. 3 / 7
γ) Με κριτήριο το βαθμό έντασης του κεφαλαίου διακρίνουμε την εκτατική, ημιεντατική και εντατική κτηνοτροφική εκμετάλλευση ή σύστημα εκτροφής. Η κατηγοριοποίηση των σταβλικών εγκαταστάσεων θα πρέπει να γίνει μόνο με κριτήριο τα υλικά και την τεχνική της κατασκευής. Έτσι προτείνουμε τις παρακάτω κατηγορίες σταβλικών εγκαταστάσεων: Κατηγορία πρώτη: Πρόχειρα καταλύματα. Είναι οι σταβλικές εγκαταστάσεις, των οποίων τα υλικά κατασκευής είναι οι πέτρες, οι τσιμεντόλιθοι, τα ξύλα, τα κλαδιά, οι λαμαρίνες και άλλα παρόμοια και στις οποίες δεν γίνεται χρήση σκυροδέματος. Κατηγορία δεύτερη: Σταβλικές εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας με προεγκεκριμένες μελέτες του ΥΠΑΑΤ (ΚΥΑ 281273/2004) και εγκεκριμένοι τύποι κτηνοτροφικών στεγάστρων με σκελετό θερμοκηπίου (ΚΥΑ 5888/2004). Κατηγορία τρίτη: Σύγχρονες σταβλικές εγκαταστάσεις μεγάλης ή μικρής κλίμακας με ελευθερία στο σχεδιασμό και τη χρήση των υλικών. Η απαίτηση οικοδομικής άδειας δεν πρέπει να εξαρτάται από τη μορφή της εκμετάλλευσης ή την ένταση κεφαλαίου που χρησιμοποιείται, αλλά από τα υλικά και την τεχνική της κατασκευής, τον φέροντα οργανισμό και ίσως από το μέγεθος των εγκαταστάσεων. Το μέγεθος της εκμετάλλευσης και η μορφή της θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την απαίτηση της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Στην τριμελή επιτροπή σταβλισμού, από τη Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακης Ενότητας, να συμμετέχει γεωπόνος ζωικής παραγωγής ή κτηνίατρος ζωικής παραγωγής. Σχετικά με τη θέση των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων πρόβλημα δημιουργείται σήμερα με 4 / 7
τα ΣΧΟΟΑΠ και τα Γ.Π.Σ. που εκπονήθηκαν ή εκπονούνται στους Δήμους, που τοποθετούν τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις σε απομακρυσμένες ή και δύσβατες περιοχές και σε περιορισμένες εκτάσεις, όπως είναι τα κτηνοτροφικά πάρκα. Αν θέλουμε την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας δεν πρέπει να εφαρμόζονται άλλοι επί πλέον περιορισμοί πέρα από αυτούς που αναφέρονται σε χώρους ή δραστηριότητες που χρήζουν προστασίας. Η απόσταση των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων από τους χώρους που χρήζουν προστασίας πρέπει να καταδεικνύεται με την υποβολή τοπογραφικού διαγράμματος ή ακόμη και σκαριφήματος. Από τη χρησιμοποιούμενη ορολογία και την όλη σύνταξη του κειμένου του Σχεδίου Νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή, φαίνεται ότι οι συντάκτες του, καμία σχέση δεν έχουν με το αντικείμενο και αγνοήθηκαν τόσο οι Γεωπόνοι των αρμόδιων Υπηρεσιών, όσο και οι αναλυτικές προτάσεις των αρμόδιων οργάνων των Γεωτεχνικών του ΓΕΩΤΕΕ και της ΠΟΣΓ που υποβλήθηκαν στο ΥΠΑΑΤ. Ορολογίες όπως αυτές που αναφέρονται στους ορισμούς του άρθρου 1 του ΣΝ ή ο όρος «άδεια προέγκρισης εγκατάστασης», αλλά και αναφορές σε λανθασμένη ονοματολογία των αρμόδιων Υπηρεσιών είναι ανεπίτρεπτο να περιέχονται σε κείμενο νόμου. Έχουμε την άποψη ότι η διαδικασία έκδοσης των αδειών ίδρυσης και λειτουργίας των κτηνοτροφικών μονάδων δεν είναι το πιο σημαντικό και το κυρίαρχο πρόβλημα σήμερα στην κτηνοτροφία. Το πιο έντονο πρόβλημα στη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία είναι το μεγάλο κόστος παραγωγής των κτηνοτροφικών προϊόντων, στο οποίο κατά μεγαλύτερο ποσοστό συμβάλλουν οι ιδιαίτερα υψηλές τιμές των ζωοτροφών. Και γίνεται εντονότερο, όταν η τάση σήμερα στη διαμόρφωση των τιμών του γάλακτος και του κρέατος, ιδιαίτερα στην αιγοπροβατοτροφία, είναι καθοδική. 5 / 7
Άλλα σοβαρά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι: * Οι ελλιπείς έλεγχοι στην προστασία των κτηνοτροφικών προϊόντων Π.Ο.Π. και ιδιαίτερα του τυριού «Φέτα» τόσο στα στάδια της παραγωγής, όσο και στην αγορά και περισσότερο στους χώρους εστίασης. * Η αναρχία που επικρατεί στην εμπορία των εισαγόμενων ζώων, όταν αγροτικά ζώα και ιδιαίτερα αιγοπρόβατα εισάγονται για πάχυνση ή άμεση σφαγή και διατίθενται στους κτηνοτρόφους ως ζώα αναπαραγωγής. * Η ελλιπής οργάνωση και αποδοτικότητα των Κέντρων Γενετικής Βελτίωσης των αγροτικών ζώων. * Η ανύπαρκτη ζωοτεχνική έρευνα. * Η έλλειψη θεσμικού πλαισίου για την οριοθέτηση, τη χρήση και τη διαχείριση των βοσκοτόπων. * Η απαξίωση του συνεταιριστικού κινήματος και των συλλογικών δράσεων που δίνει την ευκαιρία στην ασύδοτη ελεύθερη αγορά να διαμορφώνει τιμές καταναλωτή προκλητικά πολλαπλάσιες από αυτές του παραγωγού. * Οι χρονοβόρες διαδικασίες για τις επενδύσεις στην κτηνοτροφία. * Το είδος και το κόστος των κτιριακών εγκαταστάσεων. * Οι ελληνοποιήσεις ξένων κτηνοτροφικών προϊόντων. 6 / 7
* Οι απώλειες και η αντιμετώπιση ασθενειών του ζωικού κεφαλαίου. * Η ανυπαρξία σχεδόν της τεχνικής υποστήριξης, περισσότερο των μικρομεσαίων κτηνοτρόφων, από δημόσιες υπηρεσίες ή οργανισμούς. * Η κοινωνική απαξίωση των κτηνοτρόφων. * Ο κ. Δημήτρης Κουλουκτσής είναι γεωπόνος, ζωικής παραγωγής. Τηλ: 6976967218 7 / 7