IMF Survey ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Πξνρσξάεη ε Σηήξημε ηνπ ΔΝΤ γηα ηελ Ειιάδα κε ηελ Εθηακίεπζε 3,24 Δηζεθαηνκκπξίσλ Επξώ IMF Survey online 18 Ιαλνπαξίνπ 2013 Τν Διιεληθφ πξφγξακκα παξέθιηλε θαηά πνιχ απφ ηελ πνξεία ηνπ ην 2012, αιιά ηψξα επαλήιζε ζην ζσζηφ δξφκν. Σε γεληθέο γξακκέο, ε Διιάδα ζεκεηψλεη ζεκαληηθή πξφνδν ζην πξφγξακκα πξνζαξκνγήο ηεο Νέα ρξεκαηνδφηεζε δεκηνπξγεί ηελ επρέξεηα γηα ηελ αληηκεηψπηζε βαζεηά ξηδσκέλσλ δηαξζξσηηθψλ πξνθιήζεσλ Απαηηείηαη ηψξα ζηαζεξή θαη απνθαζηζηηθή εθαξκνγή γηα λα ηεζνχλ ηα ζεκέιηα γηα ηελ αλάθακςε Η εθαξκνγή ησλ πνιηηηθψλ πνπ ζπκθσλήζεθαλ ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο Διιάδαο πνπ ζηεξίδεηαη απφ ην ΓΝΤ παξέθιηλε θαηά πνιχ ην 2012. Η παξαηεηακέλε εθινγηθή πεξίνδνο έθεξε ζηαζηκφηεηα ζηηο καθξν-δηαξζξσηηθέο κεηαξξπζκίζεηο, ζηελ ηδησηηθνπνίεζε θαη ζηηο δεκνζηνλνκηθέο κεηαξξπζκίζεηο. Οη θαζπζηεξήζεηο είραλ ζεκαληηθφ αληίθηππν ζηελ νηθνλνκία ε νπνία ήδε αλακέλνληαλ φηη ζα ήηαλ αδχλακε. Σαλ απνηέιεζκα, νη πξνβιέςεηο γηα ην πξφγξακκα ήηαλ πην ρακειέο ιφγσ ηεο ρακειήο εκπηζηνζχλεο θαη ησλ ζπλζεθψλ ζηελφηεηαο ζηε ξεπζηφηεηα. Όκσο, ηνπο ηειεπηαίνπο κήλεο ε Διιάδα έρεη ζεκεηψζεη εληππσζηαθή πξφνδν ππφ ηελ αηγίδα ηεο λέαο θπβέξλεζεο ζπλαζπηζκνχ φζνλ αθνξά ηελ απνθαηάζηαζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο βησζηκφηεηαο θαη ζπκθσλψληαο ζε κεηαξξπζκίζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, πνπ παξέρνπλ κηα πνιχ αλαγθαία ψζεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Σε γεληθέο γξακκέο, ην πξφγξακκα ηεο θπβέξλεζεο έρεη απνδψζεη νξηζκέλα πνιχ ζεκαληηθά απνηειέζκαηα (Σρήκα 1) Δπηπιένλ, ε ζπκθσλία ηνπ πεξαζκέλνπ Γεθεκβξίνπ κεηαμχ ηεο Διιάδαο θαη ησλ Δπξσπαίσλ εηαίξσλ ηεο γηα ηνλ ηξφπν αληηκεηψπηζεο ησλ αλεζπρηψλ ζρεηηθά κε ηε βησζηκφηεηα ηνπ ρξένπο, έδσζε ζηελ Κπβέξλεζε ηελ επρέξεηα λα πξνρσξήζεη απνθαζηζηηθά ζε κεηαξξπζκίζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ αλαβίσζε ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο θαη γηα λα αξρίζεη ε αλαζηξνθή ηεο απψιεηαο ζέζεσλ εξγαζίαο θαη ηεο κείσζεο ησλ εηζνδεκάησλ. Η νινθιήξσζε ηεο επηζθφπεζεο-εμέηαζεο αλνίγεη ην δξφκν γηα ηελ εθηακίεπζε 3,24 δηζεθαηνκκπξίσλ Δπξψ ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ ζηεξίδεηαη απφ ην ΓΝΤ, ην νπνίν ζπκθσλήζεθε πέξπζη ηνλ Μάξηην ζαλ κέξνο ελφο θνηλνχ ρξεκαηνδνηηθνχ παθέηνπ κε ρψξεο κέιε ηεο δψλεο ηνπ Δπξψ θαη πνπ αλέξρεηαη ζε 172 δηζεθαηνκκχξηα Δπξψ γηα δηάζηεκα ηεζζάξσλ εηψλ.
2 Σηε ζπλέληεπμε απηή, ν Πάνπι Τφκζελ ηνπ ΓΝΤ ζπδεηάεη ηηο πξννπηηθέο γηα ηελ Διιάδα, ηη ζα ρξεηαζηεί γηα λα πεηχρεη ην πξφγξακκα θαη πνηνη είλαη νη πην ζνβαξνί θίλδπλνη. IMF Survey: Με ηελ Ειιάδα λα δηαλύεη ηνλ έθην ρξόλν ηεο ύθεζεο, πνηεο είλαη νη πξννπηηθέο ηηο αλάθακςεο; Τόκζελ: Οη πξννπηηθέο ηεο αλάθακςεο εμαξηψληαη βαζηθά απφ ην πφζν θαιά ζα εθαξκφζεη ε Κπβέξλεζε ην πξφγξακκα πξνρσξψληαο εκπξφο. Η θαηάζηαζε δελ είλαη εχθνιε. Τν θνηλσληθφ-πνιηηηθφ ηνπίν ζηελ Διιάδα παξακέλεη εχζξαπζην θαη νπνηεζδήπνηε ακθηβνιίεο ζρεηηθά κε ηε δέζκεπζε ηεο θπβέξλεζεο πξνο ην πξφγξακκα κπνξνχλ πνιχ γξήγνξα λα κεηαθξαζηνχλ ζε θαηλνχξγηεο θζίλνπζεο απνδψζεηο, θαζψο νη επελδπηέο θαη νη θαηαλαισηέο ζα παξακέλνπλ δηζηαθηηθνί θαη νη αλαιήςεηο θαηαζέζεσλ ζα ζηελέςνπλ ηε ξεπζηφηεηα. Δπηπιένλ, ε ρψξα έρεη έλα κεγάιν ρξένο πνπ εθθξεκεί, γεγνλφο πνπ απηφ θαζεαπηφ επεξεάδεη ηελ πξνζπκία ησλ θαηαλαισηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ λα πξνβνχλ ζε δαπάλεο θαη λα θάλνπλ επελδχζεηο. Τειηθά, ε νηθνλνκία επίζεο αληηκεησπίδεη ζπλερή δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή, έλα ζπλερηδφκελν ράζκα ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο, θαζψο θαη αδπλακία ζηηο θχξηεο εμαγσγηθέο αγνξέο ηεο ζηε δψλε ηνπ Δπξψ. Γηα λα αλαθηήζνπλ ηελ εκπηζηνζχλε ηνπο νη θαηαλαισηέο θαη νη επελδπηέο ζα πξέπεη λα πηζηέςνπλ φηη ην πξφγξακκα κπνξεί λα ζπγθεληξψζεη ηελ απαξαίηεηε πνιηηηθή ππνζηήξημε γηα λα πεηχρεη. Δπηπιένλ, γηα λα εθκεηαιιεπηεί πιήξσο ε Διιάδα ηελ πξφζβαζή ηεο ζηηο αγνξέο ηεο δψλεο ηνπ Δπξψ θαη λα αληηζηαζκίζεη ηελ αξλεηηθή δήηεζε ιφγσ ηεο δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο, πξέπεη λα αληηκεησπίζεη ην ράζκα ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα κε ηελ πιήξε εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο. Γηα ην ιφγν απηφ είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο λα ππάξμεη κηα πεξίνδνο επηηπρνχο εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο πξηλ βγεη ε Διιάδα απφ ηελ χθεζε. IMF Survey: Είλαη ηώξα ηθαλνπνηεκέλν ην ΔΝΤ όηη ε Ειιάδα βξίζθεηαη ζην δξόκν κηαο βηώζηκεο κείσζεο ηνπ ρξένπο; Τόκζελ: Τν ρξένο είλαη πνιχ κεγάιν ζηελ Διιάδα θαη νη πξνβιέςεηο καο δείρλνπλ φηη ζα παξακείλεη πνιχ πςειφ αλ δελ ειαθξπλζεί ή αλ δελ γίλνπλ καθξνπξφζεζκεο κεηαθνξέο απφ ηνπο Δπξσπαίνπο εηαίξνπο ηεο Διιάδαο. Οη Δπξσπαίνη εηαίξνη ηεο Διιάδαο έρνπλ ήδε θάλεη θάπνηα πξνθαηαβνιηθά βήκαηα ψζηε λα βνεζήζνπλ ζηε κείσζε ηνπ ρξένπο. Φξεκαηνδφηεζαλ ηελ επηρείξεζε ηεο επαλαγνξάο νκνιφγσλ ηνπ Διιεληθνχ δεκνζίνπ ε νπνία νινθιεξψζεθε ηνλ Γεθέκβξην θαη αλαδηάξζξσζαλ επίζεο νξηζκέλα απφ ηα δάλεηά ηνπο. Ακθφηεξα ηα κέηξα απηά ζα αξρίζνπλ λα απνδίδνπλ άκεζα νθέιε φζνλ αθνξά ηε κείσζε ηνπ ρξένπο.
3 Δπηπιένλ, ππάξρεη ηψξα έλα πιαίζην γηα λα επηηεπρζεί κηα κφληκε ιχζε γηα ην πξφβιεκα ηνπ ρξένπο ηεο Διιάδαο. Οη Δπξσπαίνη εηαίξνη ηεο Διιάδαο ζπκθψλεζαλ λα πξνβνχλ ζε βήκαηα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο γηα λα θέξνπλ ην ρξένο ηεο Διιάδαο θαηά πνιχ θάησ απφ ην 110 ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ κέρξη ην 2012, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ε Διιάδα ζα πεηχρεη ηνπο δεκνζηνλνκηθνχο ηεο ζηφρνπο. Απηέο νη δηαζθαιίζεηο δείρλνπλ κηα ζαθή αλαγλψξηζε γηα πξψηε θνξά απφ ηελ αξρή ηεο θξίζεο- φηη ην ρξένο ηεο Διιάδαο δελ είλαη βηψζηκν ρσξίο ειάθξπλζε ηνπ ρξένπο ή ρσξίο καθξνπξφζεζκεο κεηαθνξέο. IMF Survey: Πόζε δεκνζηνλνκηθή εμπγίαλζε απαηηείηαη αθόκε γηα ηελ Ειιάδα; Τόκζελ: Η Διιάδα έρεη αθφκε αξθεηφ δξφκν λα θαιχςεη. Γπζηπρψο, ε ρψξα μεθίλεζε ηελ θξίζε κε έλα δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα θνληά ζην 16 ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ, πνπ είλαη έλα έιιεηκκα ζρεδφλ ρσξίο πξνεγνχκελν γηα θαηξφ εηξήλεο θαη ρσξίο ηξαπεδηθή θξίζε. Μηα ρψξα δελ κπνξεί λα επηιχζεη έλα πξφβιεκα απηνχ ην κεγέζνπο κέζα ζε κηα λχρηα. Η Διιάδα έρεη επηηειέζεη έλα εληππσζηαθφ έξγν πξνζαξκνγήο κέρξη ζήκεξα, έρνληαο βειηηψζεη ην πξσηνγελέο ηζνδχγην πεξίπνπ θαηά 9 ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ παιεχνληαο ελάληηα ζε ηζρπξέο καθξννηθνλνκηθέο αληημνφηεηεο. Όκσο, δεδνκέλεο ηεο αξρηθήο θιίκαθαο ηνπ ειιείκκαηνο, έρνπκε αξθεηφ δξφκν κπξνζηά καο. Οη εθηηκήζεηο καο δείρλνπλ φηη ζα ρξεηαζηεί πεξαηηέξσ εμπγίαλζε ηεο ηάμεσο πεξίπνπ ηνπ 6 ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ φζνλ αθνξά ην θχξην πξσηνγελέο ηζνδχγην. Σε δηαξζξσηηθνχο φξνπο, ε Διιάδα έρεη πεξάζεη ηα κηζά ηνπ δξφκνπ. IMF Survey: Εθόζνλ νη έξεπλεο ηνπ ΔΝΤ δείρλνπλ όηη ε ππέξκεηξε ιηηόηεηα είλαη απηνθαηαζηξνθηθή, έρεη πξαγκαηηθά λόεκα λα ζπλερίζεη ε Ειιάδα ζην δξόκν ησλ αηέιεησησλ πεξηθνπώλ ηνπ πξνϋπνινγηζκνύ; Τόκζελ: Έρνπλ γίλεη πνιιέο ζπδεηήζεηο γηα ην πφζν γξήγνξα πξέπεη λα θάλεη ηελ πξνζαξκνγή ε Διιάδα. Τν Τακείν απφ ηελ αξρή ήηαλ ηεο γλψκεο φηη ρξεηάδεηαη κεγαιχηεξε πεξίνδνο δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο. Πξέπεη φκσο επίζεο λα αλαγλσξίζνπκε φηη απηφ απαηηεί ρξεκαηνδφηεζε θαη ε Διιάδα έρεη ήδε δερζεί δεζκεχζεηο γηα νηθνλνκηθή ζηήξημε πνπ είλαη άλεπ πξνεγνπκέλνπ. Έηζη ινηπφλ ε πξνζαξκνγή έρεη πξνγξακκαηηζηεί ζηαδηαθά ψζηε λα ππάξρεη ηζνξξνπία κεηαμχ ηεο αλάγθεο λα επηηεπρζεί κηα βηψζηκε δεκνζηνλνκηθή ζέζε ζχκθσλα κε ηε δηαζέζηκε ρξεκαηνδφηεζε θαη ηεο αλάγθεο λα ζηαζεξνπνηεζεί ε νηθνλνκία. Έηζη, κε ηελ πνξεία απηή ηεο δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο ζα επηηεπρζεί ν ζηφρνο ηνπ πξσηνγελνχο ηζνδπγίνπ έλα πιεφλαζκα 4½ ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ- θαηά δχν ρξφληα αξγφηεξα ην 2016. Μπνξεί ε Διιάδα λα ην πεηχρεη; Η αλαδξνκή ζηελ ηζηνξία καο βνεζά λα απαληήζνπκε. Γηα παξάδεηγκα, δχν ρψξεο ηεο δψλεο ηνπ Δπξψ, ην Βέιγην θαη ε Ιηαιία, παξνπζίαζαλ θαηά ην παξειζφλ πςειά πξσηνγελή πιενλάζκαηα κε κέζν φξν πεξίπνπ 4½ ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ γηα δέθα ή πεξηζζφηεξα ρξφληα, επηηξέπνληάο ηεο λα κεηψζνπλ ηα επίπεδα ηνπ ρξένπο ηνπο. Αθφκε θαη ή ίδηα ε Διιάδα παξνπζίαζε πξσηνγελέο πιεφλαζκα 4½ ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990.
4 IMF Survey: Όκσο, δελ είλαη πηζαλό ε δεκνζηνλνκηθή ιηηόηεηα λα νδεγήζεη ζε κηα πην βαζεηά ύθεζε απ όηη έρεη πξνβιεθζεί; Δελ έδεημαλ νη έξεπλεο όηη ην ΔΝΤ ππνηίκεζε ηνλ δεκνζηνλνκηθό πνιιαπιαζηαζηή; Τόκζελ: Πξέπεη λα αλαγλσξίζνπκε φηη ππάξρνπλ πνιιέο επηξξνέο ζηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ έρνπλ επίπησζε ζηνλ ηξφπν πνπ κεηξάκε ηνπο δεκνζηνλνκηθνχο δείθηεο εθ ησλ πζηέξσλ. Γηα παξάδεηγκα, ν πνιιαπιαζηαζηήο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε φηαλ εγθξίζεθε ην πξφγξακκα ηνλ Μάην ηνπ 2010 πεξηείρε ππνζέζεηο ζρεηηθά κε ηελ εκπηζηνζχλε, ηνπο πηζησηηθνχο κεραληζκνχο θαη ηελ εμσηεξηθή δήηεζε. Όκσο, κηα θιηκαθνχκελε πνιηηηθή θξίζε ππνλφκεπζε ζνβαξά ηελ εκπηζηνζχλε θαη ζπλεηζέθεξε ζε κηα θαηά πνιχ βαζχηεξε πηζησηηθή ζηελφηεηα απ φηη αλακέλνληαλ, ελψ νη δηαξζξσηηθέο κεηαξξπζκίζεηο δελ πέηπραλ ην ζηφρν ηνπο, επηβξαδχλνληαο ηα εμσηεξηθά νθέιε. Τν παξφλ πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο εκπεξηέρεη έλαλ πνιχ πςειφηεξν πνιιαπιαζηαζηή ζε ζρέζε κε ην αξρηθφ πξφγξακκα γηαηί έγηλε εκθαλέο φηη ζα ρξεηάδνληαλ κηα δηαθνξεηηθή ζεηξά ππνθείκελσλ ππνζέζεσλ. Μ απηφλ ηνλ πςειφ πνιιαπιαζηαζηή ειπίδνπκε φηη νη πξνβιέςεηο καο ζα επηβεβαησζνχλ, φκσο ζα πξέπεη πάληα λα έρνπκε θαηά λνπ φηη νη ππνθείκελεο ππνζέζεηο κπνξεί λα κεηαηνπηζηνχλ. IMF Survey: Γηαηί βαζίδεηαη αθόκε ην πξόγξακκα θαηά πνιύ ζε πεξηθνπέο ζπληάμεσλ; Τνκζελ: Η πξνζαξκνγή ππήξμε εμαηξεηηθά επψδπλε, αιιά ήηαλ αλαγθαία ε επηθέληξσζε ζηηο ζπληάμεηο γηαηί νη απμήζεηο ζηηο ζπληάμεηο ηνπ δεκνζίνπ ήηαλ ν θχξηνο ιφγνο ηεο αχμεζεο ηνπ δεκνζηνλνκηθνχ ειιείκκαηνο ηεο Διιάδαο. Δπηπιένλ, νη άιινη ηξφπνη πξνζαξκνγήο ε αχμεζε ηεο θνξνινγίαο ησλ κηζζσηψλ θαη ε πεξηθνπή ησλ δηαθξηηηθψλ δαπαλψλ- έρνπλ ήδε εμαληιεζεί θαηά πνιχ. Όκσο, ζέισ λα ππνγξακκίζσ φηη ην πξφγξακκα έρεη ζρεδηαζηεί κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ πξνζηαζία ησλ πιένλ επάισησλ θνηλσληθψλ ζηξσκάησλ φζνλ αθνξά ηηο δαπάλεο θαη ηα θνξνινγηθά κέηξα. Βιέπνληαο πξνο ην κέιινλ, γηα λα απνθχγεη ε θπβέξλεζε πεξαηηέξσ πεξηθνπέο κηζζψλ θαη ζπληάμεσλ πνπ ζπκθσλνχκε φηη δελ είλαη επηζπκεηφ- είλαη δσηηθήο ζεκαζία λα αληηκεησπίζεη ζνβαξά ηε θνξνδηαθπγή θαη λα κεηψζεη ην κέγεζνο ηνπ δηνγθσκέλνπ δεκνζίνπ ηνκέα φπσο έρεη ζρεδηαζηεί. Απηφ ζα βειηίσλε ηε δηθαηνζχλε θαη ηνλ επηκεξηζκφ ησλ βαξψλ. IMF Survey: Τν πξόγξακκα ησλ κεηαξξπζκίζεσλ θαζπζηέξεζε πέξπζη ιόγσ ηεο πνιηηηθήο αβεβαηόηεηαο. Μπνξείηε λα καο δώζεηε κεξηθά παξαδείγκαηα γηα ηνκείο όπνπ ε Ειιάδα πξέπεη λα αλαιάβεη απνθαζηζηηθή δξάζε; Τόκζελ: Θα ζαο δψζσ δχν παξαδείγκαηα. Τν πξψην έρεη λα θάλεη κε ηελ αληαγσληζηηθφηεηα. Οη Διιεληθέο αξρέο έρνπλ ζεκεηψζεη αξθεηή πξφνδν φζνλ αθνξά ηε κεηαξξχζκηζε ζηελ αγνξάο εξγαζίαο, θαη ηα απνηειέζκαηα θαίλνληαη ζηελ θαηά πνιχ βειηησκέλε αληαγσληζηηθφηεηα ζηνλ ηνκέα ηνπ θφζηνπο. Όκσο, απηά ηα νθέιε δελ έρνπλ
5 κεηαθξαζηεί αθφκε ζε αιιαγέο ζηηο ηηκέο. Ο ιφγνο γη απηφ είλαη φηη πνιιέο αγνξέο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζηελ Διιάδα εμαθνινπζνχλ λα πξνζηαηεχνληαη, θάλνληαο δχζθνιε ηελ είζνδν λέσλ εηαηξεηψλ ζηελ αγνξά πνπ ζα έθεξλαλ κεγαιχηεξν αληαγσληζκφ. Αο δνχκε ην παξάδεηγκα ηνπ βξεθηθνχ γάιαθηνο ζε ζθφλε. Μέρξη πξφζθαηα δελ κπνξνχζε λα πνπιεζεί ζε ζνππεξκάξθεη γηαηί κφλν ηα θαξκαθεία είραλ δηθαίσκα λα ην πνπινχλ. Πέξπζη, ε θπβέξλεζε ήξε απηφλ ηνλ πεξηνξηζκφ θαη νη ηηκέο έπεζαλ γξήγνξα θαηά 40 ηνηο εθαηφ. Όκσο, ζηε ζπλέρεηα ην κέηξν απηφ αλαθιήζεθε κεηά απφ πηέζεηο απφ απηνχο πνπ επσθεινχληαλ απφ ηνλ πεξηνξηζκφ. Τν βξεθηθφ γάια ζε ζθφλε έρεη επηζηξέςεη ηψξα ζηα ξάθηα ησλ Διιεληθψλ ζνππεξκάξθεη, φκσο απηφ δείρλεη πφζν δχζθνιε είλαη ε εηζαγσγή κεγαιχηεξνπ αληαγσληζκνχ ζηελ Διιεληθή νηθνλνκία. Ο άιινο ηνκέαο πνπ ζέισ λα ππνγξακκίζσ είλαη ε θνξνινγηθή δηνίθεζε. Αλ ε Διιάδα ζέιεη λα πεηχρεη ζηελ πξνζαξκνγή ηεο πξέπεη λα βειηηψζεη ησλ είζπξαμε ησλ θφξσλ ηεο. Σηελ πξαγκαηηθφηεηα, ε Διιάδα έρεη ιάβεη ζεκαληηθή ηερληθή αξσγή απφ ην ΓΝΤ θαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε κέζσ ηεο Οκάδαο Γξάζεο γηα ηελ Διιάδα. Τν πξφγξακκα μεθίλεζε κε έλα ζηάδην ζρεδηαζκνχ θαη πξνεηνηκαζίαο θαη ζπλέρηζε κε κεηαξξπζκίζεηο ζην λνκηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηε θνξνινγηθή δηνίθεζε. Όκσο, ζηε ζπλέρεηα ε δηαδηθαζία παξνπζίαζε ζηαζηκφηεηα ζηε θάζε ηεο εθαξκνγήο. Ιδηαίηεξα ηνλ πεξαζκέλν ρξφλν ππήξμαλ πξνβιήκαηα, θαη ε πνιηηηθή αβεβαηφηεηα πνπ νδήγεζε ζηηο εθινγέο ηνπ πεξαζκέλνπ Μαΐνπ θαζπζηέξεζε ηνλ δηνξηζκφ ελφο λένπ δηεπζπληή ηεο θνξνινγηθήο δηνίθεζεο. Φσξίο εγεζία, νη κεηαξξπζκίζεηο έπεζαλ ζε ζηαζηκφηεηα. Έηζη ινηπφλ απηφο είλαη έλαο ηνκέαο φπνπ ηα απνηειέζκαηα ήηαλ απνγνεηεπηηθά θαη φπνπ ζα ρξεηαζηεί ηζρπξή εγεζία θαη πην βαζεηά πνιηηηθή δέζκεπζε γηα λα κπνπλ νη κεηαξξπζκίζεηο ζε θαιφ δξφκν. IMF Survey: Γηαηί είλαη ηόζν δύζθνιν λα ηεζεί ππό έιεγρν ην ζέκα ηεο θνξνινγίαο; Τόκζελ: Υπάξρεη κεγάιε γξαθεηνθξαηηθή αληίζηαζε γηα ηε κεηαξξχζκηζε ηεο θνξνινγηθήο δηνίθεζεο, θαη ε επξεία αληίιεςε πνπ ππάξρεη ζηελ Διιάδα είλαη φηη ε αδξάλεηα ηεο θπβέξλεζεο νθείιεηαη ζηε δηαθζνξά. Όλησο, ε δηαθζνξά αλζίδεη ζε θαηαζηάζεηο φπνπ ππάξρεη έιιεηςε δηαθάλεηαο, φπνπ είλαη δχζθνιν γηα ηνλ κέζν άλζξσπν -πφζν κάιινλ γηα ηνπο εμσηεξηθνχο παξαηεξεηέο- λα θαηαλνήζεη ηνπο θαλφλεο. Καη νη θαλφλεο είλαη πεξίπινθνη ζηελ Διιάδα. Όκσο, ην πξφγξακκα ζεκεηψλεη ζεκαληηθή πξφνδν ζηνλ νξζνινγηζκφ ηνπ θνξνινγηθνχ θψδηθα ηεο Διιάδαο θαη ζηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ ηεο ινγηζηηθήο θαη ηεο είζπξαμεο θφξσλ. Η θπβέξλεζε παίξλεη επίζεο κέηξα ψζηε λα θαηαζηνχλ πεξηζζφηεξν ππφινγνη νη ππάιιεινη ηεο θνξνινγηθήο δηνίθεζεο θαη παξάιιεια δίλνληαο ηελ ίδηα ηε θνξνινγηθή δηνίθεζε κεγαιχηεξε απηνλνκία γηα λα ηελ πξνζηαηέςεη απφ πνιηηηθέο επηξξνέο. Όκσο, ζε ηειεπηαία αλάιπζε, αλ θαη νη δηεζλείο νξγαληζκνί κπνξνχλ λα παξέρνπλ ζπκβνπιέο βέιηηζησλ πξαθηηθψλ, νη άλζξσπνη είλαη απηνί πνπ είλαη ππεχζπλνη γηα ηελ πινπνίεζε ηεο αιιαγήο. Τν γεγνλφο παξακέλεη φηη ε ζεζκηθή αιιαγή ζα ρξεηαζηεί ρξφλν θαη ηζρπξή δέζκεπζε. Σηελ Διιάδα βξηζθφκαζηε αθφκε θνληά ζηελ αξρή ηεο δηαδηθαζίαο παξά θνληά ζην ηέινο.
6 IMF Survey: Πόζε πξόνδνο έρεη ζεκεησζεί όζνλ αθνξά ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθόηεηαο; Τόκζελ: Όζνλ αθνξά ηελ αληαγσληζηηθφηεηα θφζηνπο, ε Διιάδα έρεη θαιχςεη ιίγν πεξηζζφηεξν απφ ηα κηζά ηνπ ράζκαηνο ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο πνπ είρακε ππνινγίζεη ζηελ αξρή ηνπ πξνγξάκκαηνο, θαη ην νπνίν ράζκα αλέξρνληαλ ζε πεξηζζφηεξν απφ 30% ζε ζχγθξηζε κε ηνπο πην θνληηλνχο ηεο αληαγσληζηέο. Απηφ θαζεαπηφ απνηειεί ζεκαληηθφ επίηεπγκα. Όκσο, είλαη αηπρέο φηη ζρεδφλ φιν ην φθεινο πξνέθπςε απφ κεηψζεηο ηεο νλνκαζηηθήο αμίαο κηζζψλ αληί λα πξνθχςεη απφ νθέιε παξαγσγηθφηεηαο, θη απηφ έγηλε εμαηηίαο ησλ θαζπζηεξήζεσλ ζην πξφγξακκα ηεο δηαξζξσηηθήο κεηαξξχζκηζεο. Δπειπηζηνχκε φηη ε αλαλεσκέλε κεηαξξπζκηζηηθή ψζεζε γηα ηε βειηίσζε ηνπ δπλακηθνχ ηεο αλάπηπμεο ηεο νηθνλνκίαο ζα έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηε κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ζα ειαθξχλεη ηηο πηέζεηο γηα ηε κείσζε ησλ κηζζψλ. IMF Survey: Με ηε ζπλερηδόκελε πίεζε ζηνλ ρξεκαηννηθνλνκηθό ηνκέα, ζα κπνξέζνπλ νη Ειιεληθέο ηξάπεδεο λα παξάζρνπλ επαξθή πίζησζε ώζηε λα ελεξγνπνηεζεί πάιη ε νηθνλνκία; Η δηεζλήο εκπεηξία ζε αλαθάκςεηο απφ βαζεηά θξίζε έρεη δείμεη φηη ε αλάθακςε πξνθχπηεη ρσξίο ηε δηαζεζηκφηεηα πίζησζεο. Σπλήζσο, κεζνιαβεί κηα πεξίνδνο απνκφριεπζεο θαηά ηελ νπνία νη επηρεηξήζεηο θαη νη θαηαλαισηέο απνπιεξψλνπλ ρξέε. Η Διιάδα ζα κπνξνχζε λα αλαπηπρζεί βξαρππξφζεζκα ρσξίο πνιιή πίζησζε. Με πνηφλ ηξφπν; Σε γεληθέο γξακκέο, ν ηδησηηθφο ηνκέαο βξίζθεηαη ζε θαζαξή ζέζε πηζησηή ζε ζρέζε κε ηνλ ππφινηπν θφζκν, πξάγκα πνπ ππνδειψλεη φηη πνιιέο επηρεηξήζεηο πηζαλφλ λα κπνξνχζαλ λα ρξεκαηνδνηήζνπλ λέεο επελδχζεηο απφ κφλεο ηνπο. Βέβαηα, ζα πξέπεη λα πξνζέμνπκε λα κελ θαηαιήμνπκε κε ηέηνηα ζηελφηεηα ξεπζηφηεηαο ε νπνία ζα επηβξαδχλεη πεξηζζφηεξν ηελ αλάθακςε. Θα εμεηάζνπκε ηα ζρέδηα ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηηο ηξάπεδεο γηα λα δηαζθαιίζνπκε φηη είλαη ζπλεπή θαη φηη δελ ζα ππάξμεη ηαπηφρξνλα θάπνηα ζπιινγηθή απφπεηξα απνκφριεπζεο εθ κέξνπο ησλ ηξαπεδψλ ζε ξπζκφ πνπ μεπεξλάεη ηηο ππνζέζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο. IMF Survey: Πνηεο είλαη νη ηξέρνπζεο πξνζδνθίεο γηα ηελ ηδησηηθνπνίεζε; Τνκζελ: Απηή είλαη κηα κεηαξξχζκηζε δσηηθήο ζεκαζίαο πνπ έρεη επίζεο επηπηψζεηο ζηε κείσζε ηνπ ρξένπο. Όκσο ε πξφνδνο επηβξαδχλζεθε ιφγσ ησλ αζζελψλ ζπλζεθψλ ζηελ αγνξά, ησλ ηερληθψλ πεξηνξηζκψλ θαη, πνιχ ζεκαληηθφ, ιφγσ ησλ πνιηηηθψλ εκπνδίσλ. Η θπβέξλεζε έρεη ζεκεηψζεη κεγάιε πξφνδν φζνλ αθνξά ηελ εμάιεηςε ησλ ηερληθψλ εκπνδίσλ γηα παξάδεηγκα εληνπίδνληαο ηα αθίλεηα πνπ κπνξνχλ λα πνπιεζνχλ, ηα νπνία δελ είλαη βεβαξεκέλα κε πξνβιήκαηα ηίηισλ ηδηνθηεζίαο θαη ηα νπνία έρνπλ ήδε πνιενδνκηθέο άδεηεο. Όκσο, ζα ρξεηαζηεί ρξφλνο λα πνπιεζνχλ φια απηά ηα πεξηνπζηαθά
7 ζηνηρεία, θαη πξέπεη λα αλαγλσξίζνπκε φηη νη ζπλζήθεο ηεο αγνξάο δελ είλαη πνιχ επλντθέο πξνο ην παξφλ. Όζνλ αθνξά ηα πνιηηηθά εκπφδηα, ην 2011 ηδξχζεθε έλαο αλεμάξηεηνο θνξέαο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ εξγαζηψλ, φκσο αλ ηα πξνβιήκαηα ζπλερηζηνχλ νη αξρέο ίζσο ρξεηαζηεί λα αλαζεσξήζνπλ ηε δηαθπβέξλεζή ηνπ. IMF Survey online: Με ηελ νινθιήξσζε ηεο πξώηεο θαη δεύηεξεο επηζθόπεζεοαμηνιόγεζεο κέζα ζην πιαίζην ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο πνπ ζηεξίδεηαη από ην ΔΝΤ, πόζν βέβαηνο είζηε όηη ε Ειιάδα κπνξεί ηώξα λα αξρίζεη λα μαλαθηίδεη ηε ζξπκκαηηζκέλε ηεο νηθνλνκία ελώ παξακέλεη ζηε δώλε ηνπ Επξώ; Τν πξφγξακκα έρεη δψζεη ζηελ Διιάδα ηνπο πφξνπο θαη ην ρξφλν πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζνβαξψλ ηεο δπζθνιηψλ. Με ηνπο πφξνπο πνπ παξαζρέζεθαλ απφ ηηο ρψξεο κέιε ηεο δψλεο ηνπ Δπξψ θαη απφ ην ΓΝΤ, ε Διιάδα ζα κπνξέζεη λα αλαθεθαιαηνπνηήζεη ην ηξαπεδηθφ ηεο ζχζηεκα. Τν πξφγξακκα δίλεη επίζεο ζηελ Διιάδα ηα ρξνληθά πεξηζψξηα λα πξνζαξκφζεη ηε δεκνζηνλνκηθή ηεο ζέζε θαη λα νινθιεξψζεη ηηο δηαξζξσηηθέο κεηαξξπζκίζεηο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα βειηηψζεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηά ηεο. Σπλνιηθά, ε Διιάδα έρεη ιάβεη 50 δηζεθαηνκκχξηα Δπξψ γηα ηελ αλαθεθαιαηνπνίεζε ησλ ηξαπεδψλ θαη άιια 120 δηζεθαηνκκχξηα Δπξψ γηα ηε ζηήξημε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ. Απηνί νη πνιχ ζεκαληηθνί πφξνη γιπηψλνπλ ηελ Διιάδα απφ κηα πξνζαξκνγή ε νπνία ζα ήηαλ αθφκε πην δχζθνιή απφ ηε ζεκεξηλή. Αλ εθαξκφζεη ην πξφγξακκα φπσο έρεη ζπκθσλεζεί, ε Διιάδα ζα επηβηψζεη θαη ζα επεκεξήζεη ζηε δψλε ηνπ Δπξψ. Γελ έρνπκε θηάζεη αθφκε εθεί. Όκσο, κε κηα ζηαζεξή εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο λνκίδσ φηη δπγαξηά, φζνλ αθνξά ηηο γλψκεο γηα ηελ Διιάδα, ζα αξρίζεη λα γέξλεη πξνο ην κέξνο ηεο.
8 Διιάδα: Μηα Γξήγνξε Μαηηά ζηα Απνηειέζκαηα ηεο Μεηαξξχζκηζεο Ενιζσςμένο σπημαηοοικονομικό ζύζηημα. Οη θαηαζέζεηο άξρηζαλ λα επηζηξέθνπλ ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα απφ ηα κέζα ηνπ 2012. Οη πην ζεκαληηθέο ηξάπεδεο έρνπλ αλαθεθαιαηνπνηεζεί θαη νη ηζνινγηζκνί ηνπο έρνπλ ελδπλακσζεί ζεκαληηθά. Οη Διιεληθέο ηξάπεδεο ηψξα έρνπλ κηθξή έθζεζε ζην Διιεληθφ δεκφζην. Πιο ανηαγωνιζηική αγοπά επγαζίαρ. Τα θφζηε εξγαζίαο αλά κνλάδα πξντφληνο έρνπλ κεησζεί θαηά 15 ηνηο εθαηφ ζε ζχγθξηζε κε ηηο αλψηαηεο ηηκέο ηνπο πξηλ απφ ηελ θξίζε. Ο βαζηθφο κηζζφο κεηψζεθε πάλσ απφ 20 ηνηο εθαηφ, ην ζχζηεκα πνπ θαζνξίδεη ηνλ βαζηθφ κηζζφ έρεη αλαζεσξεζεί (κε ζεκαληηθή κείσζε ηεο επηξξνήο ησλ εκπιεθνκέλσλ κεξψλ), ηα θφζηε ησλ απνδεκηψζεσλ έρνπλ πεξηθνπεί θαη έρνπλ απαιεηθζεί ε ππεξσξίεο. Ένα οικονομικά πιο πποζιηό ζςνηαξιοδοηικό ζύζηημα. Οη κεηαξξπζκίζεηο ζα κεηψζνπλ ηηο δαπάλεο ησλ ζπληάμεσλ απφ ην 17 ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ πνπ ήηαλ ην 2012 πεξίπνπ ζην 14 ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ ην 2013, θάηη πνπ είλαη πην θνληά ζηνλ κέζν φξν ηεο δψλεο ηνπ Δπξψ ηνπ 12 ηνηο εθαηφ ηνπ ΑΔΠ. Οη ζπληάμεηο θάησ απφ 1.000 Δπξψ ην κήλα δελ έρνπλ αγγηρηεί, γηα λα δηαζθαιηζηεί ε πξνζηαζία ησλ πην επάισησλ. Πιο πποζιηέρ ηιμέρ και πεπιζζόηεπερ επιλογέρ ηος καηαναλωηή. Οη ηηκέο ηψξα ζηελ Διιάδα άξρηζαλ λα πέθηνπλ. Αλ θαη ε πξφνδνο ήηαλ πνιχ πεξηνξηζκέλε ζηνλ ηνκέα ηεο εηζαγσγήο αληαγσληζκνχ ζε ζεκαληηθνχο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο, έρνπλ ζεκεησζεί θάπνηεο πξφζθαηεο επηηπρίεο πνπ πξνδηαγξάθνπλ πεξηζζφηεξα νθέιε ζην κέιινλ. Ο ηνκέαο ηεο ιηαληθήο ζηελ Διιάδα απειεπζεξψζεθε ζηα ηέιε ηνπ 2012. Ο ηνκέαο απηφο ραξαθηεξίδνληαλ απφ πςειέο ηηκέο ηδηαίηεξα ζηα ηξφθηκα- θαη απφ παξαγσγηθφηεηα πνπ βξίζθνληαλ πνιχ πην πίζσ απφ ην κέζν φξν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ησλ 15 θαηά 30-40 ηνηο εθαηφ.