TeaChers4Europe «ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: ΧΩΡΕΣ-ΓΛΩΣΣΕΣ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» Εκπαιδευτικός: Θεοδωράκη Αικατερίνη Ομάδα:13η Επιβλέπουσα ambassador: Δούβλη Γεωργία Σχολείο διεξαγωγής προγράμματος: 23 ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Περίληψη.σ.3 Προφίλ εργασίας σ.3 Εισαγωγή... σ.4 Σκοποί- στόχοι.σ.4 Μεθοδολογία σ.5 Περιγραφή δραστηριοτήτων...σ.6 Προστιθέμενη αξία.σ.12 Αξιολόγηση σ.13 Βιβλιογραφία σ.13 Παράρτημα...σ.14 2
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στόχος της δράσης ήταν να ομαδοποιήσουν και να συγκεκριμενοποιήσουν οι μαθητές/τριες του Στ 2 τις προϋπάρχουσες γνώσεις όπως αυτές προκύπτουν από τα βιβλία που διδάσκονται στο Σχολείο σε διαφορετικά μαθήματα: Ιστορία, Γεωγραφία, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή σε συνδυασμό με τα προγράμματα e- twinning τα οποία υλοποιήθηκαν κατά τα δύο τελευταία σχολικά έτη. Μέσα από παιχνίδια, εικόνες, κολάζ, χρησιμοποιώντας τη δύναμη της τεχνολογίας και του διαδικτύου, ταξίδεψαν στην Ευρώπη ως αυριανοί πολίτες και εν δυνάμει ευρωπαίοι φοιτητές και φοιτήτριες και γνώρισαν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη σημερινή της μορφή, τις πρωτεύουσες των χωρών αυτών, κατασκεύασαν τις σημαίες των λαών, είπαν μια «καλημέρα» σε όλες τις γλώσσες της Ευρώπης, συνειδητοποίησαν τη δύναμη της γλώσσας και την αξία των ξένων γλωσσών που διδάσκονται στο Σχολείο. Τέλος, ήρθαν σε μια πρώτη επαφή με τα διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα που υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. ΠΡΟΦΙΛ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στοιχεία Σχολείου: 23 ο 12/θεσιο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Ιπποδρομίου 19-54351 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 912334 / 2310 953660 Φαξ: 2310 912334 Mail: ktheodo10@yahoo.com Τάξη: Στ2 Αριθμός μαθητών/τριών: 19 Εκπαιδευτικός που συνεργάστηκε: Καψωμάνης Θεοφάνης (ΠΕ 70) ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: 2 μήνες 3
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ελλάδα, ως χώρος, γεωγραφικά και ιστορικά, αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής ηπείρου. Η γνωριμία με την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν το κομβικό σημείο της δράσης του προγράμματος, ώστε να δημιουργηθεί και να εδραιωθεί η ευρωπαϊκή συνείδηση των μελλοντικών ευρωπαίων πολιτών της χώρας μας. Επέλεξα να έρθουν σε επαφή με ορισμένους άξονες, και συγκεκριμένα, να γνωρίσουν πρωτίστως τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να κατανοήσουν σε ποια σημεία της Ευρωπαϊκής ηπείρου μπορούν να κινούνται έχοντας περισσότερα δικαιώματα συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Για να γίνει ποιο εύκολη η μετακίνησή τους σε άλλες χώρες, απαραίτητο εφόδιο είναι η χρήση της γλώσσας, της λεκτικής επικοινωνίας με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Έτσι, ταξιδεύοντας στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γνώρισαν τις γλώσσες των πολιτών της κάθε χώρας. Τέλος, ως σημερινοί μαθητές και μαθήτριες, που δυνητικά θα συνεχίσουν τις σπουδές τους και μετά την υποχρεωτική εκπαίδευση, θέλησα να μάθουν κάποια βασικά στοιχεία για την εκπαίδευση των υπόλοιπων χωρών. Μέσω του προγράμματος στόχευα στο να κατανοήσουν τα παιδιά ότι τα σύνορα της χώρας τους είναι μέρος των συνόρων ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να κατανοήσουν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο και να βελτιώσουν τη συμμετοχή τους ως αυριανοί ενεργοί πολίτες. ΣΚΟΠΟΙ- ΣΤΟΧΟΙ: Ο κεντρικός στόχος ήταν να ομαδοποιήσουν τις γνώσεις που είχαν ήδη από τα μαθήματα που είχαν διδαχτεί μέσω του αναλυτικού προγράμματος που εφαρμόζεται στο Σχολείο και στη συνέχεια, να επεκτείνουν τις γνώσεις τους. Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η ενημέρωση των μαθητών και μαθητριών του Σχολείου με τη ζωντανή ευρωπαϊκή πραγματικότητα μέρος της οποίας αποτελεί και η ελληνική πραγματικότητα. Οι μαθητές/τριες της Στ τάξης, στους οποίους διδάσκω από την περσινή σχολική χρονιά, μέσα από την εφαρμογή των δράσεων του προγράμματος T4E εμπλούτισαν τις γνώσεις τους σε σχέση με την ευρωπαϊκή ένωση. Δεδομένου ότι έχουμε έρθει ήδη σε επαφή με άλλα σχολεία της Ε.Ε. μέσω 4
των προγραμμάτων e-twinning, έχουν αλληλογραφήσει με άλλους μαθητές και μαθήτριες της ένωσης και έχουμε συνδεθεί διαδικτυακά με σχολεία της Ε.Ε. πιστεύω ότι τα παιδιά προετοιμάζονται με τον καταλληλότερο τρόπο ώστε να αντιμετωπίσουν τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που προσφέρει η Ε.Ε. και να τις αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο μέλλον τόσο για τον ίδιο τους τον εαυτό όσο και για τη χώρα μας. Ειδικότερα: Στο γνωστικό επίπεδο: *να γνωρίσουν τις χώρες και τις πρωτεύουσες * να αναγνωρίζουν τις σημαίες των χωρών *να γνωρίσουν τις γλώσσες της Ευρώπης *να έρθουν σε επαφή με τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης Σε επίπεδο δεξιοτήτων: * να μάθουν να συνεργάζονται και να εργάζονται ομαδικά * να αναζητούν και να ταξινομούν τις πληροφορίες *να εργάζονται με δημιουργικό τρόπο *να χρησιμοποιούν την τεχνολογία ως εργαλείο *να μάθουν να παρουσιάζουν τις πληροφορίες που συλλέγουν Σε επίπεδο στάσεων: *να μάθουν να εκτιμούν τη γλώσσα τους * να μάθουν να εκτιμούν τις γλώσσες των άλλων χωρών *να μάθουν να εκτιμούν το διαφορετικό *να μάθουν να ανταποκρίνονται θετικά στο διαφορετικό ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Η μέθοδος που εφαρμόστηκε για την υλοποίηση της δράσης ήταν η ομαδοσυνεργατική, μέθοδος η οποία ήταν γνωστή και εύκολη στα παιδιά από 5
προηγούμενες διδασκαλίες μας. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες με δική τους επιλογή και με κριτήριο την μεταξύ τους επικοινωνία και ικανότητα συνεργασίας. Χρησιμοποιήθηκαν φορητά laptops για την άντληση των απαραίτητων πληροφοριών και το διαδίκτυο. Το βιωματικό παιχνίδι που διεξήχθη μέσα στη σχολική αίθουσα με την παρουσίαση των εργασιών των παιδιών στο τελικό στάδιο της αξιολόγησης της δράσης ήταν ο καλύτερος τρόπος για να παρουσιαστούν οι εργασίες των παιδιών και να πάρουν μέρος τα παιδιά στις δράσεις των άλλων ομάδων της τάξης μας. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ/ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Η χρονική διάρκεια του προγράμματος ήταν 2 μήνες. Αρχικά τα παιδιά χωρίστηκαν σε 4 ομάδες, συγκεκριμένα τρεις πεντάδες και μία τετράδα, μεικτές ως προς το φύλο και ως προς την επίδοση των παιδιών. Κάθε ομάδα ασχολήθηκε με έναν άξονα σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Με την ολοκλήρωση της εργασίας της κάθε ομάδας, παρουσίαζαν τα αποτελέσματα στις υπόλοιπες ομάδες, δηλαδή στην ολομέλεια της τάξης. Αναλυτικότερα: 1 η ομάδα: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΧΡΟΝΟ: Από την ίδρυση της Ε.Ε. έως σήμερα μελέτησαν την αλλαγή των συνόρων της Ε.Ε. με τη διαδοχική προσάρτηση νέων μελών της ένωσης. Η μελέτη και η καταγραφή των δεδομένων έγινε σε ψηφιακή μορφή. Χρησιμοποίησαν πληροφορίες της ιστοσελίδας της ευρωπαϊκής ένωσης και το υλικό από τη διεύθυνση: http://europa.eu/about-eu/eu-history/index_el.htm 6
2 η ομάδα: «Ποια σε ποια;» Μέσα από τη δημιουργία ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού με κάρτες, τα παιδιά αντιστοίχιζαν τις πρωτεύουσες με τις χώρες της Ε.Ε. στη σημερινή της μορφή. Στην κάρτα της χώρας (πράσινη) ζωγράφισαν τη σημαία της και σημείωσαν τον πληθυσμό της. 7
8
9
3 η ομάδα: «ΚΑΛΗΜΕΡΑ.» Τα παιδιά της συγκεκριμένης ομάδας δημιούργησαν ένα ταμπλό με τη λέξη «καλημέρα» σε όλες τις γλώσσες της Ε.Ε. Ακόμη, με τη βοήθεια του διαδικτύου έγραψαν την κάθε χώρα στη δική της γλώσσα. Επηρεασμένα από τη χρονική στιγμή και τον ανοιξιάτικο ήλιο της χώρας μας, απεικόνισαν ένα λαμπερό ανοιξιάτικο τοπίο. 10
4 η ομάδα: «Πηγαίνω σχολείο» Οι μαθητές και οι μαθήτριες της 4 ης ομάδας μελέτησαν την εκπαίδευση στις χώρες της Ε.Ε. και εντόπισαν τις ομοιότητες και διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των σχολείων της Ε.Ε. Έχοντας την εμπειρία από την επαφή τους με τα σχολεία της Πορτογαλίας και της Πολωνίας μέσω του προγράμματος του e-twinning, ζήτησαν πληροφορίες από τους μαθητές και τις μαθήτριες των χωρών αυτών για το εκπαιδευτικό τους σύστημα, μέσω ζωντανής σύνδεσής μας με το Skype. Με τον ίδιο τρόπο συγκέντρωσαν πληροφορίες μέσω άλλων προγραμμάτων e-twinning που τρέχουν στο σχολείο μας: Λιθουανία, Μάλτα, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία. Για τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. συνέλεξαν πληροφορίες μέσω διαδικτύου και του έντυπου υλικού της Ε.Ε. που δόθηκε από το Europe Direct. 11
ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της δράσης που εφάρμοσα θεωρώ ότι ήταν η ομαδοποίηση γνωστών κατά το πλείστον γνώσεων. Τα παιδιά συνδύαζαν με ευκολία τις πληροφορίες που είχαν διδαχτεί. Το καινούριο στοιχείο που προστέθηκε ήταν η συνειδητοποίηση της δύναμης της γλώσσας ως μέσο επικοινωνίας με ανθρώπους που έχουν διαφορετικό γλωσσικό κώδικα από τη μητρική τους γλώσσα. Έτσι, απέκτησαν μεγαλύτερη βαρύτητα οι τρεις ξένες 12
γλώσσες που διδάσκονται στο Σχολείο: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά. Τέλος, πιστεύω ότι το σημαντικότερο σημείο μέσα από την ανακάλυψη της πληροφορίας μέσω διαδικτύου, ήταν η συνειδητοποίηση της ταυτότητας του Έλληνα- ευρωπαίου πολίτη. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Από την αρχή τα παιδιά δέχτηκαν με ενθουσιασμό την ανατροπή της καθημερινότητάς τους μέσω του προγράμματος. Ο ενθουσιασμός τους συνεχίστηκε αμείωτα μέχρι το τέλος, αφού ήταν μια εμβόλιμη, παρότι γνώριμη, μεθοδολογία. Η περσινή μας γνωριμία, δίδασκα το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής την προηγούμενη σχολική χρονιά, βοήθησε στο να ξεκινήσει η συνεργασία μας από την πρώτη στιγμή χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση. Η δυσκολία της εύρεσης ωρών για την εφαρμογή του προγράμματος, αφού δεν είμαι η εκπαιδευτικός της τάξης, ξεπεράστηκε με την άριστη συνεργασία μου με τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό του τμήματος, που κι αυτός εφαρμόζει την ομαδοσυνεργατική και τη μέθοδο project πολύ συχνά στις διδασκαλίες του. Έτσι, από κοινού τροποποιούσαμε το πρόγραμμα, αξιοποιώντας ώρες από τη Γεωγραφία, την Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, την Ιστορία, το μάθημα των Εικαστικών. Θεωρώ ότι αν εφαρμόζονταν από τον εκπαιδευτικό της τάξης, η χρονική του διάρκεια θα ήταν μικρότερη, και όχι του διαστήματος των 2 μηνών που μου χρειάστηκε ως Διευθύντρια. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Βάμβουκας, Μ. (1993), Εισαγωγή στην Ψυχοπαιδαγωγική έρευνα και Μεθοδολογία. Αθήνα: Γρηγόρη Κουτσελίνη, Μ., Θεοφιλίδης, Χ. (1998). Διερεύνηση και συνεργασία. Αθήνα: Γρηγόρης. Ματσαγγούρας, Η. (1999). Η σχολική τάξη. Αθήνα: Γρηγόρης. Ματσαγγούρας, Η. (2004). Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα: Γρηγόρης. Ξωχέλλης, Παναγιώτης (1985). Εκπαίδευση και εκπαιδευτικός σήμερα: Προβλήματα και προοπτικές στη σύγχρονη εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη Τζάνη, Μ. (2004). Η διαθεματικότητα στο ολοήμερο πιλοτικό σχολείο. Αθήνα 13
Barr, R. (1995). Grouping students in the classroom. In L. Anderson (ed), International encyclopedia of teaching and teacher education. Oxford: Pergamon. Beane, J. (1997). Curriculum Integration. Designing the Core of Democratic Education. New York: Teacher College Press. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 14
15
16
17
18
19
20
21
22