Νεοελλημική Γλώζζα γεμιικής παιιδείίας Α. Αγαπητοί συμμαθητές, το κείμενο παρουσιάζει τον πρώτο Ευρωπαίο πτυχιούχο με σύνδρομο Down, τον Πάμπλο Πινέδα, και τ όνειρό του να γίνει δάσκαλος. Ο ίδιος, στο πλαίσιο της προβολής μιας βιωματικής ταινίας, παραχωρεί συνέντευξη για την «καθυστέρηση». Αρχικά, κάνει μια αναδρομή στα μαθητικά του χρόνια και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε λόγω της πάθησής του στη μελέτη και στην κοινωνικοποίησή του. τη συνέχεια, αναφέρεται στην περίοδο της συγκατοίκησής του στη εβίλλη, που τη συνδύασε με την ανάγκη του ν ανεξαρτητοποιηθεί. Ο Πινέδα, ωστόσο, δε διστάζει να κατακρίνει τις στερεοτυπικές αντιλήψεις και τον υποτιμητικό τρόπο που αντιμετωπίζει η κοινωνία τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ενώ καταδικάζει τη στάση των γονιών που δεν αποδέχονται τη διαφορετικότητα των παιδιών τους. Οι γονείς, καταλήγει, οφείλουν να αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους ως φυσιολογικά άτομα, στοχεύοντας στην αυτονόμησή τους. (125 λέξεις) Β1. «κέφτομαι, άρα υπάρχω». Κάθε άνθρωπος διαμορφώνει την προσωπικότητά του σ αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του. Πρωτίστως οι γονείς οφείλουν να διδάξουν στο παιδί τις βασικές αρχές συμπεριφοράς, να του εμφυσήσουν αξίες και ιδανικά, να το βοηθήσουν να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και αυτονομία. Σο σχολείο, στη συνέχεια, καλείται να του παρέχει πνευματικά εφόδια, να αναπτύξει τα ιδιαίτερα χαρίσματά του. Ο άνθρωπος, αντίθετα, που δεν έχει παιδεία ρίχνεται στη μάχη της επιβίωσης αθωράκιστος και είναι καταδικασμένος είτε να μείνει στάσιμος και δυστυχισμένος. υμπερασματικά, όταν στερείς από κάποιον τα πνευματικά εφόδια, άρα τη δυνατότητα κριτικής προσέγγισης της πραγματικότητας, τον οδηγείς στον ηθικό και πνευματικό θάνατο, αφού τον καταδικάζεις στην παθητικότητα και του αφαιρείς τη δυνατότητα και να παλέψει με τις δυνάμεις του. (120 λέξεις) Β2. Ο κύριος τρόπος πειθούς που χρησιμοποιείται στην παράγραφο είναι η επίκληση στη λογική του δέκτη. Σα μέσα πειθούς που χρησιμοποιούνται είναι Τεκμήρια (στοιχεία σχετικά με το θέμα, ελεγμένα, εξακριβωμένα, συνδεδεμένα με τη σύγχρονη πραγματικότητα και γι αυτό αξιόπιστα). 1
B ΚΤΚΛΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΣΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΣΩΝ ΤΓΥΡΟΝΟ Ο 34χρονος Ισπανός Πάμπλο Πινέδα είναι ο πρώτος στην Ευρώπη πτυχιούχος πανεπιστημίου που έχει σύνδρομο Down. [επικαιρικό γεγονός] Ο Πάμπλο Πινέδα τελείωσε τις σπουδές του παιδαγωγού και έκανε την πρακτική εξάσκηση στην Κόρδοβα. [αλήθεια] Αυτή την εποχή προετοιμάζεται για τις εξετάσεις για την άδεια άσκησης επαγγέλματος και του μένουν μόνο τέσσερις εξετάσεις για να τελειώσει τις σπουδές του στην ψυχολογία και παιδαγωγικά και να πραγματοποιήσει το όνειρό του: να γίνει δάσκαλος. [αλήθεια] την Ισπανία το 85% των παιδιών με σύνδρομο Down πηγαίνουν στο κανονικό σχολείο. [στατιστικά στοιχεία] Β3. Η παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. υγκεκριμένα αναπτύσσεται με: Αίτια-Αποτελέσματα: Αίτιο: «Όταν πετύχω του δασκάλου» / Αποτέλεσμα: «θα πλησιάσω εισόδημα». Παραδείγματα: - «στη Σεβίλλη συγκατοικούσα με ένα συνάδελφο» - «επιμόρφωση, επαγγελματικό προσανατολισμό, συμβουλευτική» Β4. υμβάλλουν στη συνοχή του κειμένου και δηλώνουν: Όμως: αντίθεση, εναντίωση γιατί: αιτιολόγηση Όταν: όρος, προϋπόθεση δηλαδή: επεξήγηση Β5. ΛΕΞΗ ΑΠΛΗ ΣΥΝΘΕΤΗ σύνδρομο δρομέας εκδρομή έντονα τάση πρόταση υπόλοιπα λοιπόν κατάλοιπο παντελώς τέλειος τελειόφοιτος αδιάφορα φόρος μεταφορά Β6α. εκπαιδεύσετε = διαπαιδαγωγήσετε, μορφώσετε μιλάτε = συζητάτε, επικοινωνείτε ερεθίσματα = κίνητρα, εναύσματα, προκλήσεις 2
αυτόνομο = ανεξάρτητο, ελεύθερο Β6β. αντίθετος σύμφωνος εμπλουτίζουν φτωχαίνουν φασισμός δημοκρατία ομοιόμορφοι διαφορετικοί Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΤ ΓΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΙΟ: Άρθρο - Σίτλος - ύνδεση με επικαιρότητα - Σεκμήρια - Ύφος: άμεσο, οικείο, φυσικό - Ενεστώτας χρόνος - Γ ενικό πρόσωπο / αντικειμενικός χαρακτήρας ΣΙΣΛΟ ΦΤΛΑΚΗ, οι ζηερεόησπες αμηιλήψεις ΠPOΛOΓO Προκατάληψη. Όνομα ουσιαστικόν. Πέντε άτομα όρθια μέσα σε ένα λεωφορείο, και μία θέση κενή που δεν κάθεται κανείς. Ποιος να κάτσει δίπλα σε έναν μετανάστη; Προκατάληψη. Όνομα ουσιαστικόν. Ένα παιδί καθισμένο σε καροτσάκι μιλά σ ένα θέατρο άδειο. Ποιος να ακούσει κάποιον με σύνδρομο Down; Προκατάληψη. Όνομα ουσιαστικόν. Ένα μαύρο τζιπ με φιμέ τζάμια παρκαρισμένο βίαια σε μια θέση για άτομα «διαφορετικά». Ποιος να αισθανθεί την ύπαρξη κάποιου «άλλου»; KYPIΩ ΘEMA Zηηούμεμο 1. οι ζημεριμοί μέοι δέζμιοι προκαηαλήυεφμ (υεσηοδίλημμα) Προκατάληψη. Όνομα καθόλου ουσιαστικόν, καθόλου σεβαστόν. Επικίνδυνον. Ένδειξη «ΠΡΟΒΛΗΜΑ», ιδιαίτερα όταν χαρακτηρίζει νέους ανθρώπους. Κοιτούν, αδιαφορούν, κατηγοριοποιούν, κρίνουν, ενστερνίζονται το φόβο, προσβάλλουν και βλέπουν με απέχθεια τα χέρια του αλλοδαπού. Χέρια ξένα. Βλέπουν τα δικά τους χέρια, χέρια υποταγμένα σε δεσμά. 3
Οι σημερινοί νέοι άνθρωποι συχνά κυριαρχούνται από στερεότυπες αντιλήψεις που αφορούν τόσο στη δική τους εικόνα, όσο και στη συμπεριφορά τους απέναντι στους συνανθρώπους τους. Φοβούνται οτιδήποτε το ξένο και προσκολλώνται σε στείρες απόψεις σε σχέση με τη διαφορετικότητα, κατηγοριοποιώντας τους πάντες. Μια τέτοια συμπεριφορά δεν μπορεί παρά να έχει επιπτώσεις, με πρωταρχική την αλλοτρίωση. Zηηούμεμο 2. οι επιπηώζεις ζηις επιλογές, ζηις ζτέζεις, ζηη ζφή ηφμ μέφμ (ερώηηζη) Ο νέοι αποξενώνονται από τον εαυτό τους, από την κοινωνία τους και από τους συνανθρώπους τους. Έχοντας στο νου τους παγιωμένες απόψεις για τα πράγματα γύρω τους, αποστασιοποιούνται, κλείνονται μέσα τους και σχεδιάζουν έναν «ιδανικό» γι αυτούς αλλά πλασματικό κόσμο. Μόνοι. Αυτοπεριορίζονται, και παράλληλα περιορίζουν τις ιδέες, τις σχέσεις, τις επιλογές τους, την ελευθερία τους σε έσχατο σημείο. Οι προκαταλήψεις, πέραν του ότι τους απομονώνουν, ταυτόχρονα γεννούν μέσα τους συναισθήματα μίσους και θυμού. Πώς μπορεί να αγαπήσει ένας άνθρωπος που κατακρίνει, πώς μπορεί να κοινωνικοποιηθεί ένας άνθρωπος που φοβάται, πώς μπορεί να επιλέξει ένας άνθρωπο που πιστεύει ένα και μόνο πράγμα; Η ζυγαριά γέρνει επικίνδυνα, και η αλήθεια για εκείνον παύει να βρίσκεται στη μέση. Ως νέος βιώνει πόθο, πάθος και δίψα για τη ζωή. Ποια ζωή; Μια ζωή που πέφτει θύμα των ψευδών, επίπλαστων στερεοτύπων, που προβάλλει μια ανεξέλεγκτη προπαγάνδα, που οδηγεί στο δρόμο της μαζοποίησης και της ομοιομορφίας, που εξελίσσεται σε πλάνη. Ποια ζωή; Οι συνέπειες τέτοιου είδους αντιλήψεων είναι θλιβερές και στερούν από το νεαρό άτομο το δικαίωμα να ανακαλύψει την αλήθεια, το δικαίωμα να ζήσει ουσιαστικά. Ζηηούμεμο 3. πώς η οικογέμεια, ηο ζτολείο, η πολιηεία μπορούμ μα διαπαιδαγφγήζοσμ ηοσς μέοσς προς ηημ καηεύθσμζη ηης αποδοτής, ηης αμεκηικόηηηας, ηης ελεσθερίας, και εμηέλει ηης αμθρφπιάς (ερώηηζη) Σι μπορεί να γίνει; Η λύση του προβλήματος βρίσκεται στη ρίζα του και στις αιτίες που το δημιούργησαν. Αρχικά, η οικογένεια και το σχολείο θα πρέπει να καλλιεργήσουν το άτομο και να του προσφέρουν την κατάλληλη παιδεία. Μια παιδεία που καλλιεργεί την κριτική ικανότητα, την αποδοχή της διαφορετικότητας, την ανεκτικότητα και την απελευθέρωση από στερεότυπα και παγιωμένες αντιλήψεις. Κατ αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος θα μάθει από νεαρή ηλικία πως σημασία δεν έχει το πώς μοιάζει ο συνάνθρωπός του και πώς φαίνεται. Αλλά το ποιος/α είναι. Και, φυσικά, το τι μπορεί να κάνει. Με σύμμαχο μια τέτοια εκπαίδευση, θα μπορέσει να κατανοήσει τα γεγονότα γύρω του χωρίς να απομονώνει ό,τι του μοιάζει αλλιώτικο απ τα συνήθη. Να αισθάνεται Άνθρωπος. 4
Σαυτόχρονα, βέβαια, θα πρέπει και η πολιτεία να συνδράμει με το δικό της τρόπο. Ο εθελοντισμός για τη βοήθεια και εξίσωση των ατόμων με ιδιαιτερότητες με όλους τους πολίτες, η οργάνωση εκδηλώσεων και άλλων δράσεων φιλανθρωπικού χαρακτήρα, η ενημέρωση για τις ιδιαίτερες ανάγκες τους αλλά και η ομαλή ένταξη μεταναστών στην κοινωνία αποτελούν μερικές συνθήκες υπό τις οποίες μπορεί να διαμορφωθεί μια κοινωνία αλληλεγγύης και αξιοπρέπειας. ε μια τέτοια κοινωνία δε χωράνε προκαταλήψεις. ε ανθρώπους ουσιαστικά ελεύθερους δεν ταιριάζουν δεσμά. Προκατάληψη. Καθόλου ουσιαστικόν. Και καθόλου όνομα. Η προκατάληψη είναι τα σίδερα της φυλακής των στερεοτύπων. Κλείνει τους ανθρώπους σε έναν κόσμο μοναξιάς, που δεν είναι «κόσμος». EΠIΛOΓO Λέμε: «διαφορετικός», «άλλος». Σι είναι διαφορετικός; Σι είναι άλλος; τ αλήθεια, η ζωή είναι πολύ μικρή για να είμαστε συνέχεια οργισμένοι και μόνοι. Είμαστε όλοι, ευτυχώς, διαφορετικοί. Ο «διαφορετικός» Πάμπλο Πινέδα βραβεύτηκε την Πέμπτη 26 επτεμβρίου στο Μουσείο της Ακρόπολης, προσκεκλημένος από τη ΜΚΟ Κορυφογραμμή, η οποία και τον βράβευσε. Αιμιλία Κεφαλά, Σχολική Εφημερίδα, Λογικά & Παράλογα, 06.10.2013. 5