ëåã ïò Èåñìïêñáóßáò þñïõ ìå ÅëåãêôÞ äýï ÈÝóåùí
Óôü ïé ôçò Üóêçóçò äéüñêåéá Üóêçóçò: 12 äéäáêôéêýò þñåò Óôï ôýëïò ôçò Üóêçóçò ïé ìáèçôýò èá åßíáé éêáíïß: é íá ãíùñßæïõí êáé åîçãïýí ôç ëåéôïõñãßá ôïõ åëåãêôþ äýï èýóåùí. é íá óõíäýïõí ôï êýêëùìá ôïõ åëåãêôþ èýóåùí. é íá åîçãïýí ôéò êõìáôïìïñöýò åéóüäïõ êáé åîüäïõ óôï êáôáãñáöéêü (Þ ðáëìïãñüöï) ìå äéáöïñåôéêýò õóôåñþóåéò. é íá ìåëåôïýí ôï ñõèìéæüìåíï óýóôçìá êáé íá âñßóêïõí ôç ñïíéêþ ôïõ áðüêñéóç ìå äéáöïñåôéêýò äéáôáñá- Ýò. é íá ìåëåôïýí ìå ôç âïþèåéá ôïõ êáôáãñáöéêïý ôéò ñïíéêýò ìåôáâïëýò ôçò åëåã üìåíçò ìåôáâëçôþò óå êëåéóôü óýóôçìá åëýã ïõ. Áðáñáßôçôá åîáñôþìáôá Ãéá ôçí ðñáãìáôïðïßçóç ôçò Üóêçóçò åßíáé áðáñáßôçôá ôá åîþò õëéêü: 3 íáò þñïò åëåã üìåíçò èåñìïêñáóßáò êáé èåñìáíôéêü óôïé åßï (çëåêôñéêü Þ Üëëï). Ìéêñüò çëåêôñéêüò öïýñíïò ìå ñüíïõò èýñìáíóçò êüôù ôùí 10 min ìðïñåß íá åðéôá ýíåé ôç äéüñêåéá åêôýëåóçò ôçò Üóêçóçò 3 íáò áéóèçôþñáò èåñìïêñáóßáò (èåñìïæåýãïò Þ èåñìßóôïñ) Þ åíáëëáêôéêü äéìåôáëëéêü Ýëáóìá 3 íáò åëåãêôþò äýï ÈÝóåùí ìåôáâëçôþò õóôýñçóçò (õëïðïéåßôáé êáé ìå ñåëý óôçí Ýîïäï óõãêñéôþ) Þ åíáëëáêôéêü ìå äýï äéáöïñåôéêü äéìåôáëëéêü åëüóìáôá 3 íá êýêëùìá ïäþãçóçò èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ ìå ïðôéêþ áðïìüíùóç (driver) 3 Êáëùäéþóåéò óýíäåóçò åëåãêôþ - áéóèçôþñá èåñìïêñáóßáò - èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ 3 íá çëåêôñïìç áíéêü ñåëý Þ ñåëý óôåñåüò êáôüóôáóçò (solid state) 3 íá êáôáãñáöéêü õëéêïý Þ ðáëìïãñüöïò äéêüíáëïò 3 íá ðïëýìåôñï (ìåñéêü ðïëýìåôñá äéáèýôïõí êáé áéóèçôþñá èåñìïêñáóßáò) 252
ÂáóéêÞ Èåùñßá - Õëïðïßçóç ÅëåãêôÞ Äýï ÈÝóåùí Ï ÅëåãêôÞò äýï èýóåùí åßíáé ìßá óõóêåõþ ðïõ ðáñáêïëïõèåß ôç ìåôáâïëþ åíüò öõóéêïý ìåãýèïõò êáé, üôáí áõôü îåðåñüóåé ìéá ðñïêáèïñéóìýíç ôéìþ (ðïõ ïñßæåé ï ñþóôçò), áëëüæåé ôçí êáôüóôáóç ôçò åîüäïõ ôïõ (ãéá Ýîïäï óõíþèùò Ý åé ñåëý). Ðñüêåéôáé äçëáäþ ãéá Ýíáí on-off åëåãêôþ. Óôï ó Þìá 23.1 âëýðïõìå Ýíáí åëåãêôþ èåñìïêñáóßáò äýï èýóåùí. (á) (â) Ó Þìá 23.1: ÅëåãêôÞò èåñìïêñáóßáò äýï èýóåùí êáé ôñüðïò ëåéôïõñãßáò ôïõ Ïé åëåãêôýò áõôïß ðáñïõóéüæïõí öáéíüìåíï õóôýñçóçò. ÄçëáäÞ, üôáí ç èåñìïêñáóßá áõîüíåé êáé üôáí åëáôôþíåôáé, ç áëëáãþ ôçò åîüäïõ ôïõ åëåãêôþ äåí óõìâáßíåé áêñéâþò óôçí ßäéá ôéìþ. Óôï ó Þìá 23.2 ðåñéãñüöåôáé ç êáôüóôáóç ôçò åîüäïõ, üôáí ìåôáâüëëåôáé ç åßóïäïò, êáé öáßíåôáé ç õóôýñçóç. (á)(ã) (â) Ó Þìá 23.2: îïäïò éäáíéêïý åëåãêôþ äýï èýóåùí - Åñìçíåßá ôçò õóôýñçóçò äéáêüðôç 253
Ôï äéüãñáììá âáèìßäùí åíüò åëåãêôþ äýï èýóåùí öáßíåôáé óôï ó Þìá 23.3. Ôï çëåêôñéêü óþìá ðïõ öèüíåé áðü ôï áéóèçôþñéï åíéó ýåôáé êáé ïäçãåßôáé ìýóù ôïõ A/D ìåôáôñïðýá óå åíäåéêôéêýò ïèüíåò (displays), ãéá ïðôéêþ áðåéêüíéóç ôïõ ìåãýèïõò. Åðßóçò ïäçãåßôáé óôç ìïíüäá ôïõ óõãêñéôþ ìáæß ìå ôï óþìá áðü Ýíá åéñïêßíçôï åðéëïãýá (ðïôåíóéüìåôñï). Ôï äåýôåñï áõôü óþìá áðïôåëåß ôçí ðñïôïðïèåôçìýíç ôéìþ. ¼ôáí ôï óþìá áðü ôï áéóèçôþñéï ãßíåé ìåãáëýôåñï (Þ ìéêñüôåñï áíüëïãá ìå ôï üñãáíï) áðü ôçí êáèïñéóìýíç ôéìþ, áëëüæåé ç êáôüóôáóç ôçò åîüäïõ. Ó Þìá 23.3: ÄéÜãñáììá âáèìßäùí åíüò åëåãêôþ äýï èýóåùí Óôçí åßóïäï ôïõ åëåãêôþ óõíäýåôáé ôï êáôüëëçëï áéóèçôþñéï (sensor). Ãéá ìýôñçóç ôçò èåñìïêñáóßáò õðüñ- ïõí ìéá óåéñü áðü áéóèçôþñéá. Êõñéüôåñá åßíáé ôá åîþò: Ø Èåñìïæåýãç ó Þìá 23.4. Ðñüêåéôáé ãéá áéóèçôþñéá ðïõ áíüëïãá ìå ôç èåñìïêñáóßá äßíïõí ìéá óõãêåêñéìýíç ôüóç óå mvolts (óõíçèýóôåñïò ôýðïò ï Ê). Ø ÈåñìïáíôéóôÜóåéò. Åßíáé áéóèçôþñéá ðïõ áíüëïãá ìå ôç èåñìïêñáóßá ìåôáâüëëïõí ôçí ôéìþ ôçò ùìéêþò ôïõò áíôßóôáóçò (óõíçèýóôåñïò ôýðïò ôï Pt100). Ø Èåñìßóôïñò. Åßíáé áéóèçôþñéá ðïõ, êáèþò ç èåñìïêñáóßá áõîüíåé, ç áíôßóôáóç ôïõò áõîüíåé (PTC) Þ ìåéþíåôáé (NTC). (á) (â) Ó Þìá 23.4: Èåñìïæåýãïò (probe, óôåãáíïðïßçóç / êåöáëþ / êüëõììá, óõíäýóåéò) 254
Ï êüèå åëåãêôþò äý åôáé óõíþèùò Ýíá åßäïò áéóèçôçñßïõ. Áðáßôçóç ãéá ôï áéóèçôþñéï ðïõ ñçóéìïðïéåßôáé åßíáé íá ðáñïõóéüæåé êáëþ ãñáììéêüôçôá. ¼ôáí ç åöáñìïãþ áöïñü ìéá ìåãüëç ðåñéï Þ èåñìïêñáóéþí, ôüôå ôï áéóèçôþñéï ðáýåé íá Ý åé ãñáììéêþ óõìðåñéöïñü. Ãéá ôï ëüãï áõôü óôçí åßóïäï ôïõ åëåãêôþ, õðüñ åé (ìáæß ìå ôïí åíéó õôþ - ó Þìá 23.3) ìéá âáèìßäá ãñáììéêïðïßçóçò ôïõ áéóèçôçñßïõ. ¼ôáí ï Ýëåã ïò áöïñü ôç èýñìáíóç åíüò þñïõ, ôüôå ï åëåãêôþò ñõèìßæåé ôç ëåéôïõñãßá åíüò Þ ðåñéóóïôýñùí èåñìáíôéêþí óùìüôùí. Áí, áíôßèåôá, áöïñü ôçí øýîç åíüò þñïõ, ôüôå ï åëåãêôþò åëýã åé ôç ëåéôïõñãßá øõêôéêþí ìç áíçìüôùí. Åßíáé üìùò äõíáôüí íá æçôüìå Üëëïôå ôç èýñìáíóç êáé Üëëïôå ôçí øýîç åíüò þñïõ, þóôå ç èåñìïêñáóßá ôïõ íá åßíáé óôáèåñþ (ð.. ãéá üëåò ôéò åðï Ýò ôïõ ñüíïõ). Ôüôå ñåéáæüìáóôå Ýíáí åëåãêôþ ìå äýï åðéëïãýò èåñìïêñáóéþí êáé äýï áíåîüñôçôåò åîüäïõò (äéáöïñåôéêü ñçóéìïðïéïýìå äýï áíåîüñôçôïõò åëåãêôýò). Ç ìßá Ýîïäïò èá åëýã åé ôï êýêëùìá èýñìáíóçò êáé ç Üëëç ôï êýêëùìá øýîçò. Óôçí Üóêçóç áõôþ èá åîåôüóïõìå ôç èýñìáíóç åíüò þñïõ. Ç èýñìáíóç èá ãßíåé ìýóù åíüò èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ. Óôï ó Þìá 23.5 âëýðïõìå ìéá óåéñü áðü ôýôïéá óôïé åßá. (á)(ã) (â) Ó Þìá 23.5: ÈåñìáíôéêÜ óôïé åßá: åðéöáíåéáêü, åìâáðôéæüìåíá óå íåñü, åõëýãéóôá êôë. Ï ON/OFF Ýëåã ïò ðïõ ðåñéãñüøáìå åßíáé ï áðëïýóôåñïò Ýëåã ïò óôç âéïìç áíßá êáé ôçí öýóç. Ï ôýðïò áõôüò åëýã ïõ åßíáé áìçëïý êüóôïõò, áëëü ü é áêñéâþò óôéò ðåñéóóüôåñåò äéåñãáóßåò êáé åöáñìïãýò åëýã ïõ ìç áíþí. Ï ON/OFF Ýëåã ïò óõíþèùò ïäçãåß óå õðåñáêüíôéóç (overshoot) êáé ôáëáíôþóåéò (cycling), üðùò öáßíåôáé êáé óôï ó Þìá 23.10. ÓõíÞèùò ãýñù áðü ôï åðéèõìçôü óçìåßï éóïññïðßáò ñçóéìïðïéåßôáé ìéá íåêñþ æþíç (deadband) ãéá íá áðïöåõ èåß ôï öáéíüìåíï Üóêïðùí äéáêïðôéêþí äñüóåùí (ìéêñýò ìåôáâïëýò ôçò èåñìïêñáóßáò ãýñù áðü ôçí åðéèõìçôþ ôéìþ èá ïäçãïýóå óå áíåðéèýìçôåò óõíå åßò ìåôáâïëýò ôçí Ýîïäï ôïõ åëåãêôþ). Ï ON/OFF Ýëåã ïò ìå óôáèåñü ñüíï áíïéãïêëåéóßìáôïò ìåôáâïëþò ôïõ ñåëý (äéáêïðôéêþ óõ íüôçôá) åðéôõã- Üíåé: 1.Íá åëá éóôïðïéåß áíüãêåò ãéá ößëôñá. 2.Íá ìåéþíåé ôïõò êéíäýíïõò óõíôïíéóìïý óå ìåãüëá ac óõóôþìáôá. 255
(á) (â) Ó Þìá 23.6: ëåã ïò éó ýïò ìå PWM (Pulse Width Modulation) óþìá ôóé, ãéá ôïí Ýëåã ï ôçò èåñìïêñáóßáò ñçóéìïðïéïýíôáé ðáëìïß ìåãüëïõ ñïíéêïý ìþêïõò ãéá õøçëþ éó ý åîüäïõ êáé ðáëìþí ìéêñïý ñïíéêïý ìþêïõò ãéá ìéêñþ éó ý åîüäïõ, ãíùóôþ óáí ôå íéêþ åëýã ïõ áíáëïãéêïý ñüíïõ (time proportioning control, PWM), ðïõ åðéôõã Üíåôáé ìå Ýíá áðëü ñåëý ðïõ áíïéãïêëåßíåé ìå êüðïéï ðñïêáèïñéóìýíï ñüíï áíïéãïêëåéóßìáôïò (cycle time). Óôï ó Þìá 23.6 âëýðïõìå Ýíá óþìá PWM. Ãéá ìéêñþ óõ íüôçôá ôïõ PWM óþìáôïò, ç ôá ýôçôá åßíáé ðïëý áìçëþ êáé ç èåñìïêñáóßá ôáëáíôþíåé óçìáíôéêü. Ìéá áðëïðïéçìýíç åîþãçóç ôçò ìåôáâïëþò èåñìïêñáóßáò óå PWM ïäþãçóç åßíáé üôé ôï èåñìáíôéêü óôïé åßï Þ ìýóï ïäçãåßôáé óå êáôáóôüóåéò ON/OFF áëëü äåí ðñïëáâáßíåé íá ïäçãçèåß óôá Üêñá áõôþí ôùí êáôáóôüóåùí ON Þ OFF. Óôï ó Þìá 23. 7 öáßíåôáé ç ôáëüíôùóç ôçò åîüäïõ ôïõ åëåãêôþ äýï èýóåùí Þ ôñéþí èýóåùí (ìå èýñìáíóç / øýîç) êáé ðþò áõôþ åðçñåüæåé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ þñïõ. Åðßóçò óôï ó Þìá 23.8 ðáñïõóéüæåôáé ìéá óýãêñéóç åðßäñáóçò ÏÍ/OFF êáé áíáëïãéêïý åëýã ïõ óôç èåñìïêñáóßá ôïõ þñïõ. Ó Þìá 23.7: ON/OFF Ýëåã ïò Ó Þìá 23.8: èåñìïêñáóßáò. Ôï óþìá åîüäïõ ôïõ êáé áíáëïãéêïý åëåãêôþ åëåãêôþ êáé ç ìåôáâïëþ ôïõ ìåãýèïõò Áðïêñßóåéò åëåãêôþ äýï èýóåùí 256
Óôïí ON/OFF Ýëåã ï, Ý ïõí áíáöåñèåß äéüöïñåò äéáêïðôéêýò óõ íüôçôåò, üðùò 4, 15, 20, 24KHz. Ìå ôçí ôå íéêþ áõôþ ëåéôïõñãïýí: 1. ç çëåêôñéêþ èåñìüóôñá êáé êüèå óõóêåõþ ïéêéáêþò èýñìáíóçò / øýîçò, ð.. çëåêôñéêþ åóôßá óå çëåêôñéêþ êïõæßíá, âñáóôþñáò íåñïý, èåñìïóßöùíáò, óôåãíùôþñáò ìáëëéþí êôë. 2.ïé øõêôéêýò / èåñìáíôéêýò åãêáôáóôüóåéò âéïìç áíéêþí åöáñìïãþí, 3.ï öïñçôüò êáõóôþñáò óå åñáóéôå íéêü áåñüóôáôï, 4.ïé áíôëßåò ðïõ ñõèìßæïõí ôçí ðëåõóôüôçôá åíüò õðïâñõ ßïõ, 5.ç äéüñèùóç ðïñåßáò åíüò äéáóôçìïðëïßïõ. Ôá óôïé åßá ðïõ óõíþèùò ñõèìßæïíôáé åßíáé âüíåò, ñåëý, óôïé åßá äñüóçò, êéíçôþñåò, áíôëßåò, áíåìéóôþñåò, õäñáõëéêü êáé ðíåõìáôéêü óôïé åßá. Óôï ó Þìá 23.9 öáßíåôáé ðþò óõíäýïíôáé ôá áéóèçôþñéá êáé ôá óôïé åßá ðïõ ñõèìßæïíôáé óå Ýíáí åëåãêôþ äýï èýóåùí. (á) Ó Þìá 23.9: ÄéÜãñáììá óýíäåóçò åëåãêôþ äýï êáôáóôüóåùí êáé front panel (â) 257
Ç ðñïïäåõôéêþ áõîïìåßùóç ôçò äéüñêåéáò ôùí ON/OFF ðáëìþí äéáôçñåß ôç èåñìïêñáóßá óôçí åðéèõìçôþ ôéìþ (set point), üðùò öáßíåôáé êáé óôá ó Þìáôá 23.10 êáé 23.11. Ó Þìá 23.10: Ó Þìá 23.11: ÐñïâëÞìáôá ON/OFF åëýã ïõ èåñìïêñáóßáò Åðéôõ Þò ON/OFF Ýëåã ïò èåñìïêñáóßáò Åðßóçò ìåßùóç ôçò ôüóçò ôùí ðáëìþí ïäþãçóçò ôïõ èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ, ëüãù ôçò äåýôåñçò äýíáìçò ôçò ó Ýóçò ôüóçò êáé éó ýïò (Ñ=V 2 /R), ïäçãåß óå ôá ýôáôç ìåßùóç êáé ôçò ðáñå üìåíçò èåñìéêþò éó ýïò. ÁðïôÝëåóìá áõôïý åßíáé íá êáèõóôåñåß ç ðñïóýããéóç ôçò åðéèõìçôþò èåñìïêñáóßáò, ðïõ üìùò åðéôõã Üíåôáé ùñßò (Þ ìå åëü éóôç) õðåñáêüíôéóç (âëýðå ó Þìá 23.11). Óå éäéáßôåñá áðëýò åöáñìïãýò áíôß ôïõ åëåãêôþ äýï èýóåùí ðïõ ðåñéãñüøáìå, ìðïñåß íá ñçóéìïðïéçèåß Ýíáò áðëüò äéìåôáëëéêüò äéáêüðôçò, üðùò öáßíåôáé óôá ó Þìáôá 23.12 (â) êáé 23.13 (óå ìïñöþ ôáéíßáò Þ óýñìáôïò êáé óå åëéêïåéäþ êáé ôõëßãìáôá äéìåôáëëéêþí óõñìüôùí). Ï äéáêüðôçò áõôüò áðïôåëåßôáé áðü äýï åëüóìáôá áðü äéáöïñåôéêü õëéêü ðïõ äéáóôýëëïíôáé áíïìïéüìïñöá. ÁðïôÝëåóìá áõôïý åßíáé ôï Ýëáóìá íá êüìðôåôáé (ó Þìá 23.13) êáé ôåëéêü íá Ýñ åôáé óå åðáöþ ìå Ýíáí áêñïäýêôç. Ïé èåñìéêïß óõíôåëåóôýò ìåôáâïëþò ìþêïõò, ÄL/L á = * 100, äéáöüñùí õëéêþí äßíïíôáé óôï ó Þìá 23.12 (á). ÄT (â) (á) Ó Þìá 23.12: (á) Èåñìéêïß óõíôåëåóôýò á ìåôáâïëþò ìþêïõò êáé (â) äéìåôáëëéêüò äéáêüðôçò 258
Ó Þìá 23.13: Äéìåôáëëéêü ëáóìá (ñõèìßæåé ôïí ñüíï ON / OFF ) ÓõìðåñáóìáôéêÜ ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé: Ó Þìá 23.14: Óýãêñéóç ôïõ on-off êáé óõíå ïýò åëýã ïõ èåñìïêñáóßáò áýñá êáé ôçò êáôáíüëùóçò êáõóßìïõ (ðñïóðüèåéá åëýã ïõ) óå þñï èåñìïêçðßïõ Ôá ðëåïíåêôþìáôá ôïõ on/off åëýã ïõ åßíáé: 1.áðëü êáé áìçëïý êüóôïõò êýêëùìá ïäþãçóçò (åéäéêüôåñá óå åöáñìïãýò õøçëþò éó ýïò ìå óõ íüôçôá äéáêïðþò ìý ñé 1 khz) áðïôåëåß ìéá êáëþ ëýóç ãéá ìç êñßóéìåò åöáñìïãýò. 2.åëÜ éóôç ó åôéêü êáôáíüëùóç. 3.ëåéôïõñãåß ãéá åõñåßåò ðåñéï Ýò ëåéôïõñãßáò (ôüóçò, èåñìïêñáóßáò êôë.). 4.áðáéôåß åëü éóôç äéáêñßâùóç (ñýèìéóç). 5.áõîÜíåé ôçí áîéïðéóôßá ôïõ êõêëþìáôïò êáé öéëïóïößáò ïäþãçóçò. 259
Ôá ìåéïíåêôþìáôá ôïõ on/off åëýã ïõ åßíáé: 6.êáêÞ áñáêôçñéóôéêþ åêêßíçóçò (startup). 7.äéá åéñßæåôáé ìåãüëá ñåýìáôá åêêßíçóçò êáôü ôçí åêêßíçóç (êáôüóôáóç ÏÍ, start up) êáé Üñá áðáéôåß óôïé åßá äñüóçò (actuator) ó åäéáóìýíá ãéá ìåãáëýôåñá ñåýìáôá. 8.ìåéþíåé ôçí áîéïðéóôßá ïäþãçóçò åîüäïõ ôïõ óõóôþìáôïò ëüãù âëáâþí. 9.áõîÜíåé ôï èüñõâï ôùí óõóôçìüôùí, ðïõ ìåéþíåôáé ìå áõîáíüìåíç ôç óõ íüôçôá ôïõ PWM. 10.óå ùìéêü öïñôßá ç ôå íéêþ åßíáé áíåðáñêþò óå õøçëü ñåýìáôá (ùóôüóï áõôü åßíáé éêáíïðïéçôéêü ãéá çëåêôñéêþ èýñìáíóç). Äéáäéêáóßá ÊáôÜ ôçí åêôýëåóç ôçò Üóêçóçò áêïëïõèþóôå ôá åîþò âþìáôá: 1 ï ôñßùñï Á. ÅéóáãùãéêÝò Äñáóôçñéüôçôåò 1.ÌåëåôÞóôå ôï åã åéñßäéï ñþóçò êáé ëåéôïõñãßáò ôïõ åëåãêôþ äýï èýóåùí. 2.ÐáñáôçñÞóôå ôïí åëåãêôþ äýï èýóåùí.åíôïðßóôå ôéò åðáöýò óýíäåóçò ôùí óôïé åßùí åéóüäïõ êáé åîüäïõ. Åíôïðßóôå ôïí ôñüðï ñýèìéóçò ôçò åðéèõìçôþò èåñìïêñáóßáò åíåñãïðïßçóçò ôçò åîüäïõ ôïõ åëåãêôþ (Preset Value, PV). Ó Þìá 23.15: Óýíäåóç ôïõ èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ óôçí Ýîïäï ôïõ åëåãêôþ 260
3.ÓõíäÝóôå ôï óôïé åßï åëýã ïõ (èåñìáíôéêü óôïé åßï) óôçí Ýîïäï êáé ôï áéóèçôþñéï èåñìïêñáóßáò (ðñïôéìþóôå èåñìïæåýãïò) óôçí åßóïäï ôïõ åëåãêôþ äýï èýóåùí. ñåéüæåôáé éäéáßôåñç ðñïóï Þ óôïí ôñüðï óýíäåóçò ôïõ èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ. Áí ç Ýîïäïò ôïõ ïñãüíïõ åßíáé åðáöþ, ç óýíäåóç ãßíåôáé üðùò óôï ó Þìá 23.15(á). Áí åßíáé ôüóç, üðùò óôï ó Þìá 23.15(â). Êáé óôéò äýï ðåñéðôþóåéò ñçóéìïðïéþóôå Ýíá âïçèçôéêü ñåëý, ðïõ íá Ý åé åðáöýò ðïõ åðéôñýðïõí äßïäï ñåýìáôïò ßóç ìå áõôþ ôïõ èåñìáíôéêïý óôïé- åßïõ. 4.ÅëÝãîôå ôï êýêëùìá óýíäåóçò åëåãêôþ êáé èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ. 5.ÌåôñÞóôå ôçí Ýîïäï ôïõ èåñìéêïý áéóèçôþñá ãéá äéáöïñåôéêýò èåñìïêñáóßåò. 6. áñüîôå áñáêôçñéóôéêþ ôïõ èåñìéêïý áéóèçôþñá êáé åëýãîôå ôç ãñáììéêüôçôü ôïõ. Â. ÌåëÝôç ôçò áðüêñéóçò ôïõ åëåãêôþ 1.Áí ôï üñãáíï Ý åé Ýîïäï åðáöþ, óõíäýóôå Ýíá ùìüìåôñï óôçí Ýîïäü ôïõ (áí äßíåé Ýîïäï ôüóç, óõíäýóôå âïëôüìåôñï). Áí ôï ùìüìåôñï äåßîåé Üðåéñï, óçìáßíåé üôé ç åðáöþ åßíáé áíïéêôþ, åíþ áí äåßîåé ìçäýí óçìáßíåé üôé ç åðáöþ åßíáé êëåéóôþ. 2.Ïñßóôå åðéèõìçôþ ôéìþ åíåñãïðïßçóçò ôçò åîüäïõ ôïõ ïñãüíïõ ôïõò 60 ï C. 3.ÔñïöïäïôÞóôå ôç äéüôáîç. 4. ÁõîÞóôå áñãü ôç èåñìïêñáóßá ôïõ áéóèçôçñßïõ (ð.. ìå Ýíá áíáðôþñá) êáé áöïý áëëüîåé ç êáôüóôáóç ôçò åîüäïõ, ìåéþóôå ôç (áöþóôå ôï áéóèçôþñéï íá êñõþóåé), ðáñáêïëïõèþíôáò ôçí Ýíäåéîç èåñìïêñáóßáò óôï üñãáíï. 5.ÊáôáãñÜøôå ôç ìåôáâïëþ ôçò èåñìïêñáóßáò, êáèþò êáé ôçí êáôüóôáóç ôçò åîüäïõ ôïõ ïñãüíïõ. 6.Êáôá ùñßóôå ôéò ìåôñþóåéò óáò óôïí ÐÉÍÁÊÁ Á. ÐÉÍÁÊÁÓ Á ÅÉÓÏÄÏÓ (óå 0 C)ÊÁÔÁÓÔÁÓÇ ÅÎÏÄÏÕ (ÏÍ/ÏFF) 261
7.Ìå ôç âïþèåéá ôïõ ÐÉÍÁÊÁ Á ó åäéüóôå ôç áñáêôçñéóôéêþ ëåéôïõñãßá ôïõ ïñãüíïõ. 8.Áðü ôï äéüãñáììá ìåôñþóôå ôçí õóôýñçóç ðïõ ðáñïõóéüæåé ôï üñãáíï.ìåôáâüëåôå êáé åëýãîåôå ôçí õóôýñçóç ôïõ èåñìéêïý äéáêüðôç. (Ç õóôýñçóç ôïõ èåñìéêïý äéáêüðôç ìðïñåß íá ìåôáâëçèåß áíüëïãá ìå ïäçãßåò ôïõ êáôáóêåõáóôþ). 9.ÓõíäÝóôå ôçí åßóïäï åíüò ðáëìïãñüöïõ óôï áéóèçôþñéï êáé ôçí åßóïäï Õ óôçí Ýîïäï ìýóù ìéáò ðçãþò 5 V dc óå óåéñü (áí ôï üñãáíï Ý åé Ýîïäï ôüóç ïé áêñïäýêôåò ôïõ ðáëìïãñüöïõ íá óõíäåèïýí áð åõèåßáò óôéò åðáöýò åîüäïõ). ÅðéëÝîôå Õ ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ ðáëìïãñüöïõ. 10.ÐåñéìÝíåôå ìý ñé ôï áéóèçôþñéï íá êñõþóåé ôåëåßùò. 11.ÅðáíáëÜâåôå ôï åñþôçìá 2.ÐáñáêïëïõèÞóôå ôç áñáêôçñéóôéêþ ëåéôïõñãßáò ôïõ ïñãüíïõ óôçí ïèüíç ôïõ ðáëìïãñüöïõ. 12.Ñõèìßóôå ôçí åðéèõìçôþ èåñìïêñáóßá åíåñãïðïßçóçò, åíäåéêôéêü óôïõò 80 ï C. 13.ÅðáíáëÜâåôå ôá åñùôþìáôá 2 Ýùò 6. 14.Ðþò ìåôáâüëëåôáé ç õóôýñçóç ìå áýîçóç ôçò ôéìþò Preset Value; 2 ï ôñßùñï Ã. Ëåéôïõñãßá ôïõ åëåãêôþ 1.ÔïðïèåôÞóôå ôï áéóèçôþñéï óå Ýíá êëåéóôü ìéêñü þñï ðïõ èýëåôå íá èåñìüíåôå. 2.ÅðéëÝîôå åðéèõìçôþ èåñìïêñáóßá ôïõò 50 ï C. 3.ÐáñáêïëïõèÞóôå ôç ìåôáâïëþ ôçò èåñìïêñáóßáò óôçí ïèüíç ôïõ ïñãüíïõ êáé êáôáãñüøôå ôç óôïí ÐÉÍÁ- ÊÁ Â, Ýùò üôïõ ç èåñìïêñáóßá óôáèåñïðïéçèåß. 262
ÐÉÍÁÊÁÓ Â ÑÏÍÏÓ ÈÅÑÌÏÊÑÁÓÉÁ [ O C] 0 min 1 min 2 min 3 min 4 min... êôë. 4.Ìå ôç âïþèåéá ôïõ ÐÉÍÁÊÁ  ó åäéüóôå ôç áñáêôçñéóôéêþ êáìðýëç ìåôáâïëþò ôçò èåñìïêñáóßáò óôï óõãêåêñéìýíï þñï, óõíáñôþóåé ôïõ ñüíïõ. 5.Óôç ãñáöéêþ ðáñüóôáóç ìåôñþóôå ôï ñüíï áðïêáôüóôáóçò ôçò èåñìïêñáóßáò, ôçí (ðéèáíþ) õðåñáêüíôéóç êáé ôï óöüëìá ìüíéìçò êáôüóôáóçò. 6.ÓõíäÝóôå ðáñüëëçëá óôï èåñìïæåýãïò Ýíá êáôáãñáöéêü. 7.ÌåôáâÜëåôå ôçí åðéèõìçôþ èåñìïêñáóßá óôçí SV ôïõ on/off åëåãêôþ (åíäåéêôéêþ âçìáôéêþ ðáñåíü ëçóç áðü 100 ï C óå 110 ï C), ìåôñþóôå ôç èåñìïêñáóéáêþ êáôüóôáóç ôïõ óõóôþìáôïò êáé êáôá ùñßóôå ôéò óôïí ÐÉÍÁÊÁ Ã. 263
ÐÉÍÁÊÁÓ Ã ÑÏÍÏÓ áðü ôçí óôéãìþ ôçò ÈÅÑÌÏÊÑÁÓÉÁ ÅÍÔÏËÇÓ ÁËËÁÃÇÓ ÈÅÑÌÏÊÑÁÓÉÁÓ [ O C] (âçìáôéêþò ðáñåíü ëçóçò) 0 min 1 min 2 min 3 min 4 min... êôë. 8.Ìå ôç âïþèåéá ôïõ ÐÉÍÁÊÁ Ã ó åäéüóôå ôç áñáêôçñéóôéêþ êáìðýëç ìåôáâïëþò ôçò èåñìïêñáóßáò óôï óõãêåêñéìýíï þñï, óõíáñôþóåé ôïõ ñüíïõ ãéá âçìáôéêþ äéáôáñá Þ. 9.Óõãêñßíåôå ôçí êáìðýëç ðïõ ó åäéüóáôå ìå ôçí áðüêñéóç áðü ôï êáôáãñáöéêü. 10.ÄçìéïõñãÞóôå äéáöïñåôéêýò äéáôáñá Ýò óôç èåñìïêñáóßá (åíäåéêôéêü 2 ï C - 5 ï C - 10 ï C - 15 ï C) êáé ðáñáêïëïõèþóôå ôçí áðüêñéóç ôïõ óõóôþìáôïò. Ôé óõìðåñáßíåôå ãéá ôçí ýðáñîç Þ ü é õóôýñçóçò óôï óýóôçìá. 264
3 ï ôñßùñï Ä. Âåëôßùóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ åëåãêôþ 1.ÓõíäÝóôå Ýíá ðáëìïãñüöï óôçí åßóïäï ôïõ èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ. 2.ÈÝóáôå åðéèõìçôþ èåñìïêñáóßá ôïõò 80 ï C. ¼ôáí ç èåñìïêñáóßá áðïêáôáóôáèåß, äçìéïõñãþóôå ìéá âçìáôéêþ äéáôáñá Þ êáé ðáñáêïëïõèþóôå ôç ìåôáâïëþ ôçò ôñïöïäïóßáò ôïõ èåñìáíôéêïý óôïé åßïõ óôïí ðáëìïãñüöï. 3.ÌåôñÞóôå ôï óöüëìá ìüíéìçò êáôüóôáóçò. 4.Áðü ôï ãñüöçìá ôïõ ðáëìïãñüöïõ õðïëïãßóáôå ôïí êýêëï êáèþêïíôïò öïñôßïõ duty cycle üðïõ: Ton duty cycle =.100% T + T (ðñáêôéêü ìéêñüôåñï áðü 300 Hz). on off 5.ÌåôñÞóôå ôç óôáèåñü ñüíïõ êáé ôï ñüíï áðïêáôüóôáóçò ôçò èåñìïêñáóßáò ôïõ þñïõ. 6.ÌåôáâÜëåôå ôïí êýêëï êáèþêïíôïò öïñôßïõ ôïõ åëåãêôþ óôï 10 %. 7.ÄçìéïõñãÞóôå ìßá âçìáôéêþ äéáôáñá Þ êáé ìåôñþóôå ôç óôáèåñü ñüíïõ êáé ôï ñüíï áðïêáôüóôáóçò ôçò èåñìïêñáóßáò ôïõ þñïõ. 8.ÅðáíáëÜâåôå ôï åñþôçìá 5 ãéá ôñåéò áêüìç ôéìýò ôïõ êýêëïõ êáèþêïíôïò öïñôßïõ (Ýùò ôï 70%). 9.Ðþò åðçñåüæåé ôçí ôá ýôçôá áðüêñéóçò ôïõ óõóôþìáôïò ï êýêëïò êáèþêïíôïò öïñôßïõ; Áðïäåßîôå ðåéñáìáôéêü üôé üóï ìåãáëýôåñïò ï êýêëïò êáèþêïíôïò öïñôßïõ ôüóï ðéï ãñþãïñá ðáñáêïëïõèïýíôáé èåñìïêñáóéáêýò ìåôáâïëýò. 10.Ç ðïéüôçôá åëýã ïõ ôïõ ON-OFF åëåãêôþ êáèïñßæåôáé áðü ôï óöüëìá èåñìïêñáóßáò óå âçìáôéêýò èåñìïêñáóéáêýò ðáñåíï ëþóåéò. Ìå ìåãüëï êýêëï êáèþêïíôïò öïñôßïõ äçìéïõñãþóôå âçìáôéêýò ðáñåíï ëþóåéò (åíäåéêôéêü 5 ï C - 10 ï C - 15 ï C) êáé âñåßôå ôï óöüëìá ìüíéìçò êáôüóôáóçò. Êáôá ùñßóôå ôéò ìåôñþóåéò óôïí ÐÉÍÁÊÁ Ä. 265
ÐÉÍÁÊÁÓ Ä ÅÐÉÈÕÌÇÔÇ ÈÅÑÌÏÊÑ. ÌÅÔÑÏÕÌÅÍÇ ÈÅÑÌÏÊÑ. ÓÖÁËÌÁ (SV PV)Ó ÅÔÉÊÏ ÓÖÁËÌÁ (SV/W) [ 0 C] (PV/X) [ 0 C] [ 0 C] % 11.Ó ïëéüóôå ôá áðïôåëýóìáôá ôùí ìåôñþóåþí óáò. 12.Õðïëïãßóôå ôç ñïíéêþ êáèõóôýñçóç óôï óõíïëéêü Ýëåã ï èåñìïêñáóßáò ôïõ þñïõ. 13. ÌåôáâÜëåôå ôïí êýêëï êáèþêïíôïò öïñôßïõ - Ê.Ê.Ö. (åíäåéêôéêü áðü 10 % 70 %) ãéá 8 äéáöïñåôéêýò ôéìýò êáé êáôáãñüøôå óôïí ÐÉÍÁÊÁ Å ôçí ôéìþ ôïõ. 14.ÄçìéïõñãÞóôå êüèå öïñü ìéá âçìáôéêþ äéáôáñá Þ êáé êáôáãñüøôå óôïí ÐÉÍÁÊÁ Å ôéò ôéìýò ôïõ ñüíïõ áðïêáôüóôáóçò, ôçò óôáèåñüò ñüíïõ êáé ôçò õðåñáêüíôéóçò. Õðïëïãßóôå ôçí óõ íüôçôá äéáêïðôéêïý åëýã ïõ. ÐÉÍÁÊÁÓ Å Ê.Ê.Ö. ÑÏÍÏÓ ÓÔÁÈÅÑÁ ÕÐÅÑÁÊÏÍÔÉÓÇ ÓÕ ÍÏÔÇÔÁ [%] ÁÐÏÊÁÔÁÓÔÁÓÇÓ ÑÏÍÏÕ ÄÉÁÊÏÐÇÓ 15.Áðü ôéò ôéìýò ôïõ ÐÉÍÁÊÁ Å äçìéïõñãþóôå ôç ãñáöéêþ ðáñüóôáóç ôïõ ñüíïõ áðïêáôüóôáóçò êáé ôçò óôáèåñüò ñüíïõ óõíáñôþóåé ôçò óõ íüôçôáò äéáêïðþò. 266
16.Áðü ôéò ôéìýò ôïõ ÐÉÍÁÊÁ Å äçìéïõñãþóôå ôç ãñáöéêþ ðáñüóôáóç ôïõ ñüíïõ áðïêáôüóôáóçò êáé ôçò ðéèáíþò õðåñáêüíôéóçò óõíáñôþóåé ôçò óõ íüôçôáò äéáêïðþò. 17.Ôé óõìðåñüóìáôá âãüæåôå áðü ôç ìåëýôç ôùí äýï äéáãñáììüôùí; 18.Ïñßóôå ôçí ðïéüôçôá åëýã ïõ èåñìïêñáóßáò þñïõ. 19.Ïñßóôå ôç ó Ýóç ðïéüôçôáò åëýã ïõ êáé óõ íüôçôáò äéáêïðôéêïý åëýã ïõ. 267
4 o ôñßùñï Å. Äçìéïõñãßá óõóôþìáôïò åëýã ïõ êáé âåëôßùóþ ôïõ 1.ÈÝëåôå íá èåñìüíåôå Ýíá óõãêåêñéìýíï þñï óôïõò 200 ï C. ÊÜíåôå üëåò ôéò áðáéôïýìåíåò ñõèìßóåéò. 2.ÊÜíôå ôéò áðáñáßôçôåò åíýñãåéåò êáé ìåôñþóåéò êáé äçìéïõñãþóôå ôç ãñáöéêþ ðáñüóôáóç ôçò áðüêñéóçò ôïõ óõóôþìáôïò. 3.ÄçìéïõñãÞóôå ôçí áðüêñéóç ôïõ óõóôþìáôïò êáé óå êáôáãñáöéêü Þ óå ðáëìïãñüöï. 4.ÌåôñÞóôå ôï ñüíï áðïêáôüóôáóçò, ôç óõ íüôçôá äéáêïðþò êáé ôçí õðåñáêüíôéóç ôïõ óõóôþìáôïò. 5.ÌåôñÞóôå ôï óöüëìá ìüíéìçò êáôüóôáóçò. 6.ÊÜíôå ôéò áðáñáßôçôåò ñõèìßóåéò, þóôå ôï óýóôçìá íá ãßíåé êáôü 20% ãñçãïñüôåñï. 7.ÌåôñÞóôå ôþñá ôï ñüíï áðïêáôüóôáóçò, ôçí õðåñáêüíôéóç êáé ôï óöüëìá ìüíéìçò êáôüóôáóçò.ó ïëéüóôå ôéò íýåò ôéìýò. 8.Ïñßóôå ôçí ðïéüôçôá åëýã ïõ èåñìïêñáóßáò þñïõ. 9.Ïñßóôå ôç ó Ýóç ðïéüôçôáò åëýã ïõ êáé óõ íüôçôáò äéáêïðôéêïý åëýã ïõ. ÓÔ. ÅñùôÞóåéò ÁðáíôÞóôå ôéò ðáñáêüôù åñùôþóåéò ðïëëáðëþí åðéëïãþí: 1.ÊáôÜ ôïí ON-OFF Ýëåã ï ðáñïõóéüæåôáé ìåãüëï / ìéêñü ñåýìá åêêßíçóçò. 2.ÊáôÜ ôïí ON-OFF Ýëåã ï õðüñ åé / äåí õðüñ åé ìåãüëç ðéèáíüôçôá íá êáåß ç áóöüëåéá ôþîçò ãéáôß 3.ÊáôÜ ôïí ON-OFF Ýëåã ï ìå èåñìïóôüôç ï Ýëåã ïò áíïéêôïý âñü ïõ åßíáé / äåí åßíáé äõíáôüò ãéáôß 4.Ìå åëåãêôýò ôñéþí êáôáóôüóåùí ON-MEDIUM-OFF Ý ïõìå ôá ýôåñï / áñãüôåñï Ýëåã ï óå óýãêñéóç ìå ON-OFF åëåãêôýò äýï êáôáóôüóåùí. 5.Ìå åëåãêôýò ôñéþí êáôáóôüóåùí ON-MEDIUM-OFF Ý ïõìå ëéãüôåñåò / ðåñéóóüôåñåò áñìïíéêýò óå óýãêñéóç ìå ON-OFF åëåãêôýò äýï êáôáóôüóåùí ãéá äåäïìýíç äéáêïðôéêþ óõ íüôçôá. 6.Ôï èåñìáíôéêü óôïé åßï åíéó ýåé / åîïìáëýíåé (âñßóêïíôáò ôïí ìýóï üñï) ôïõ çëåêôñéêïý èïñýâïõ ôùí ðáëìþí äßíïíôáò NAI / OXI ôïí ìýóï üñï ôùí ON-OFF äéáêïðþí. 7.Ï ON-OFF Ýëåã ïò åßíáé øçöéáêüò / áíáëïãéêüò ôñüðïò åëýã ïõ Þ 8.Ôé ðáñáôçñåßôå ìåôáâüëëïíôáò ôçí õóôýñçóç ôïõ åëåãêôþ; 9.Ôé ðáñáôçñåßôå ìåôáâüëëïíôáò ôçí õóôýñçóç ôïõ åëåãêôþ óå ôáêôü ñïíéêü äéáóôþìáôá; 10.Äþóôå ôéò ôå íéêýò ðñïäéáãñáöýò ôùí åîáñôçìüôùí ôçò ðåéñáìáôéêþò äéüôáîçò. 268
11.Ï ON-OFF Ýëåã ïò åßíáé áðëüò / äýóêïëïò êáé áìçëïý / ìåãüëïõ êüóôïõò ìå ìéêñþ / ìåãüëç êáôáíüëùóç, ëåéôïõñãåß ãéá åõñåßåò / óôåíýò ðåñéï Ýò ëåéôïõñãßáò (ôüóçò, èåñìïêñáóßáò êôë.) êáé áðáéôåß åëü éóôç / ðïëýðëïêç äéáêñßâùóç (ñýèìéóç), áõîüíåé / ìåéþíåé ôçí áîéïðéóôßá ôïõ êõêëþìáôïò êáé öéëïóïößáò ïäþãçóçò. 12.Ï ON-OFF Ýëåã ïò åßíáé Ý åé êáêþ / êáëþ áñáêôçñéóôéêþ åêêßíçóçò (startup), äéá åéñßæåôáé ìéêñü / ìåãüëá ñåýìáôá åêêßíçóçò êáôü ôçí åêêßíçóç (êáôüóôáóç ÏÍ, start up) êáé Üñá áðáéôåß óôïé åßá äñüóçò (actuator) ó åäéáóìýíá ãéá ìéêñü / ìåãüëá ñåýìáôá, áõîüíåé / ìåéþíåé ôçí áîéïðéóôßá ïäþãçóçò åîüäïõ ôïõ óõóôþìáôïò ëüãù âëáâþí êáé áõîüíåé / ìåéþíåé ôï èüñõâï ôùí óõóôçìüôùí. 13.Äþóôå ðñáêôéêü ðáñáäåßãìáôá ON-OFF åëýã ïõ óôçí êáèçìåñéíþ æùþ. Æ. ÐáñáôçñÞóåéò - ÓõìðåñÜóìáôá Ç. ÐáñÜñôçìá É: Êõêëþìáôá õëïðïßçóçò on/off åëýã ïõ (á) (â) Ó Þìá 23.16: ÑåëÝ óôåñåüò êáôüóôáóçò ãéá PWM (ã) (á) Ó Þìá 23.17: (á) ÇëåêôñïíéêÞ ïäþãçóç çëåêôñïìç áíéêïý ñåëý, (â) ñåëý óôåñåüò êáôüóôáóçò ìå ïðôéêþ áðïìüíùóç êáé (ã) óõãêñéôþò ôüóçò (â) (ã) 269