11ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας ΕΑ05: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ: ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ Αθήνα, 10/12/2015 Δήμητρα Σηφάκη-Πιστόλλα, GIS analyst, MPH, PhD Κέντρο Καταγραφής Καρκίνου Κρήτης, Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης Ελλάδα
Ευχαριστίες Διεπιστημονική ερευνητική ομάδα του Κέντρου Καταγραφής Καρκίνου, Πανεπιστήμιο Κρήτης Βαλέρια Χατζέα Ειρήνη Βασιλάκη Ελπινίκη Φρουζή Στέλιος Λιονάκης Κωνσταντίνα Επιτροπάκη Τασούλα Ρωμανίδου Δήμητρα Σηφάκη-Πιστόλλα Γεωργία Πιστόλλα Φίλιππος Κοϊνης Ιωάννα Τσιλιγιάννη Νικόλαος Τζανάκης Βασίλης Γεωργούλιας Χρήστος Λιονής 2 Επιστημονικοί συνεργάτες: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (Αποστολάκης Ι.), Τμ. Πληροφορικής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (Βαρλάμης Η.) Τεχνική υποστήριξη: Τμήμα Πληροφορικής, Πανεπιστημίου Κρήτης (Καουκάκης Σ., Ζαμπετάκης Μ., Φραγκιαδάκης Ι.)
Τι είναι το ΚΚΚ (CRC); Κέντρο Καταγραφής Καρκίνου Κρήτης (ΚΚΚ) Cancer Registry of Crete (CRC) www.crc.uoc.gr Ένα ανεξάρτητο τμήμα της Ιατρικής Σχολής, του Πανεπιστημίου Κρήτης, στεγάζεται στη Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής (ΚΚΟΙ) Μέλος της παγκόσμιας ένωσης των κέντρων καταγραφής καρκίνου[international Association of Cancer Registries (IACR)] & του ευρωπαϊκού δικτύου των κέντρων καταγραφής καρκίνου [European Network of Cancer Registries (ENCR)] Στόχος: η συστηματική παρακολούθηση και καταγραφή των περιπτώσεων θανάτου και νοσηρότητας από καρκίνο στην περιφέρεια Κρήτης (πληθυσμός περίπου 622.913) Επιμέρους στόχοι: α) Η εκτίμηση του φορτίου και της δυναμικής της νόσου στο χώρο και το χρόνο β) Η διαμόρφωση, δημοσίευση και προώθηση στοχευμένων μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης 3 o Έχει λάβει άδεια ίδρυσης και λειτουργίας αρχείου με ευαίσθητα δεδομένα από το Τμήμα της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού χαρακτήρα (αρ.πρωτ. ΓΝ/ΕΙΣ/516126-06-2008)
Η ανάγκη (I) Καρκίνος του Παχέος Εντέρου (ΚΠΕ): Τρίτος συχνότερος καρκίνος στους άνδρες (746,000 περιπτώσεις, 10.0% του συνόλου) και δεύτερος στις γυναίκες (614,000 περιπτώσεις, το 9.2% του συνόλου) σε όλο τον κόσμο. 1 Το 2012 στην Ευρώπη υπήρξαν περίπου 215.000 θάνατοι (12.2% του συνόλου). 2 Στην Ελλάδα η θνησιμότητα είναι 7.5% (ASR 9.19 για τους άνδρες, ASR 6.06 για τις γυναίκες/100,000/έτος) της συνολικής θνησιμότητας από καρκίνο. 1 Ελλάδα-Κρήτη: Αλλαγή τρόπου ζωής, αύξηση παχυσαρκίας-κατανάλωσης αλκοόλ, αστικοποίηση μείωση έγκαιρης διάγνωσης ΚΠΕ-αδυναμία λήψης ολοκληρωμένης θεραπείας λόγω κρίσης αύξηση θνησιμότητας από ΚΠΕ Πηγή: WHO-IACR, 2012 4 1.World Health Organization (2015) [Online] Available from: http://www.euro.who.int/en/home 2.Ferlay J., Steliarova-Foucher E., Lortet-Tieulent J., Rosso S., Coebergh J.W.W., Comber H., Forman D. & Bray F. (2013) Cancer incidence and mortality patterns in Europe: Estimates for 40 countries in 2012. European Journal of Cancer. 49 (2) p. 1374 1403.
Η ανάγκη (II) Ελλάδα-Κρήτη: Ελλιπής συλλογή διαχρονικών δεδομένων, μεγάλων βάσεων δεδομένων για χρόνια νοσήματα και καρκίνο. Ανάγκη περιφερειακών Κέντρων Καταγραφής Καρκίνου (πληθυσμιακών κέντρων) ΚΕΕΛΠΝΟ & ΕΑΝ (Εθνικό Αρχείο Νεοπλασμάτων) 3 Δεν υπάρχει συστηματική και ετήσια αναφορά/ απέχει η Ελλάδα από τα παγκόσμια και ευρωπαϊκά κέντρα καταγραφής Περιφερειακό Κέντρο Καταγραφής Καρκίνου Κρήτης (ΚΚΚ) www.crc.uoc.gr 5 3. http://www.keelpno.gr/elgr/%ce%b4%ce%bf%ce%bc%ce%ad%cf%82%ce%bb%ce%b5%ce%b9%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b3%ce%af%ce%b5%cf%82/%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b9%ce %BA%CF%8C%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CE%BF%CF%80%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD.aspx#2
Μεθοδολογία - Σκοπός, περιοχή και πληθυσμός μελέτης - Σκοπός: Η καταγραφή και ανάλυση δεδομένων θνησιμότητας και νοσηρότητας του καρκίνου του παχέος εντέρου (Κ.Π.Ε.) στην Κρήτη. Επιμέρους στόχοι: 1)Ο εντοπισμός περιοχών υψηλού κινδύνου 2)Η πρόβλεψη της μελλοντικής διακύμανσης της νόσου. Περιοχή και Πληθυσμός Μελέτης: Όλη η Κρήτη Οι περιπτώσεις θανάτου και νοσηρότητας ΚΠΕ Πληροφορίες (μέσω της πλατφόρμας καταγραφής του ΚΚΚ): στοιχεία ταυτότητας ατόμου, δημογραφικά (ηλικία, φύλο, ταμείο, τόπος γέννησης και κατοικίας, επάγγελμα), ιατρικό προφίλ, άλλες πληροφορίες (οικογενειακό ιστορικό, κάπνισμα, αλκοόλ). o Η βάση δεδομένων διασυνδέεται με τα λογισμικά όπου υλοποιήθηκε η ανάλυση (STATA, ArcGIS) 6 Ο συνολικός πληθυσμός Κρήτης το έτος 2001 και 2011, ανά δήμο, φύλο και ηλικιακή ομάδα παραχωρήθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Μεθοδολογία - Συλλογή δεδομένων- 7
Μεθοδολογία - Στατιστική & χωρο-χρονική ανάλυση- 8
Αποτελέσματα (σύνοψη) Τη χρονική περίοδο 1992-2013 ο ΚΠΕ κατέχει την 3η θέση και για τα δύο φύλα, στη γενική κατάταξη θνησιμότητας ανά τύπο καρκίνου στη Κρήτη ενώ καλύπτει το 8.1% όλων των θανάτων από καρκίνο Το 7.5% των νέων περιπτώσεων καρκίνου ανά έτος σε όλους τους Νομούς της Κρήτης αντιστοιχεί στον ΚΠΕ Σύμφωνα με τα δεδομένα νοσηρότητας από το 1992 έως το 2013 στην Κρήτη εμφανίζονται περίπου 31.2 περιπτώσεις ΚΠΕ ανά 100,000 πληθυσμό-ανά έτος (Incidence rate) 9
Αποτελέσματα (Ι) meanasmr/100,000: Κρήτη=6.1 Άνδρες=6.8 Γυναίκες=4.7 10 Εικόνα 1: Δείκτες Θνησιμότητας ΚΠΕ, ανά φύλο και έτος
Αποτελέσματα (ΙΙ) meanasr/100,000: Κρήτη= 25.1 Άνδρες=30.1 Γυναίκες=19.9 11 Εικόνα 2: Επίπτωση ΚΠΕ, ανά φύλο και έτος
Αποτελέσματα (ΙΙΙ) 12 Εικόνα 3: Μέση ετήσια Θνησιμότητα ΚΠΕ
Αποτελέσματα (VΙ) 13 Εικόνα 7: Χάρτης Πρόγωσης
Αποτελέσματα (ΙV) meansmrs: 0.97-0.99 14 Εικόνα 4: Αναλογία ανδρών/γυναικών ανά δήμο
Αποτελέσματα (ΙV) Εικόνα 5: Hot-spot analysis, 1992-2013 (Περιπτώσεις θνησιμότητας) 15 Εικόνα 6: Hot-spot analysis, 1992-2013 (Περιπτώσεις νοσηρότητας)
Αποτελέσματα (V) Γράφημα 1: Επιβίωση από ΚΠΕ μετά τη διάγνωση 16
Συμπεράσματα (Ι) Επιβεβαίωση υπόθεσης εργασίας: Σημαντική αύξηση της θνησιμότητας & νοσηρότητας από ΚΠΕ σε όλη την Κρήτη Σημαντικές διαφοροποιήσεις της κατανομής των δεικτών θνησιμότητας & νοσηρότητας ανά Δήμο και μεταξύ των δύο φύλων Συχνότερη η θνησιμότητας στους άνδρες, με τις γυναίκες να εμφανίζουν ταχύτερους ρυθμούς αύξησης τα τελευταία χρόνια Υψηλότερη συχνότητα θνησιμότητας & νοσηρότητας για όσους κατοικούν σε αστικές περιοχές, ή έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: ασφαλισμένοι ΟΓΑ, συνταξιούχοι, πάσχουν από δεύτερο καρκίνο ή άλλο χρόνιο νόσημα, κάτοικοι Ν. Ρεθύμνου ή Λασιθίου και είναι ηλικίας άνω των 55 ετών Αναμένεται σημαντική αύξηση σε ορισμένους Δήμους που σήμερα έχουν χαμηλά ή μέτρια επίπεδα θνησιμότητας & νοσηρότητας (αλλά ταχύτερους ρυθμούς αύξησης από το 1992 έως το 2013) 17
Συμπεράσματα (ΙΙ) Παρά τους οποιουσδήποτε περιορισμούς που συναντά η πρώτη αυτή συστηματική καταγραφή, τα δεδομένα αυτά αποτελούν αξιόπιστο τρόπο αποτίμησης: -των προγραμμάτων προ-συμπτωματικού ελέγχου - της αποτελεσματικότητας των θεραπειών - του χρόνου επιβίωσης των ασθενών - της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας Η λήψη στοχευμένων μέτρων για τη διαχείριση του προβλήματος αναμένεται να επιφέρει μείωση του «φορτίου» της νόσου και συρρίκνωση των δαπανών υγείας 18
Επικοινωνία Ιστοσελίδα www.crc.uoc.gr Συχνές ερωτήσεις Επικοινωνία 19 Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! 20 Site CRC: www.crc.uoc.gr Follow us: https://twitter.com/regionalcrc Like: https://www.facebook.com/pages/cancer-registry-of-crete/1384142731845516?ref=hl Join us: https://www.linkedin.com/profile/view?id=351680361&trk=nav_responsive_tab_profile_pic