ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΤΡ θέματα προς συζήτηση: έννοια σημασία διαθεσίμων ΚΤΡ: μορφή, περιεχόμενο, δομή κατηγορίες ροών μέθοδοι κατάρτισης ΚΤΡ ανάλυση ροών έννοια αδέσμευτων ΤΡ Αρχή δεδουλευμένου ή Ταμειακή λογιστική ; Επιχειρηματικό project τριών ετών: αγορά αγαθών επί πιστώσει την 10/1/Χ0 100 γενικά έξοδα χρήσεως Χ0 μετρητοίς 50 πωλήσεις (σύνολο αγορών) 500 εξόφληση (πληρωμή) προμηθευτών σε 12 μήνες εξόφληση (είσπραξη) πελατών σε 24 μήνες σύνοψη αποτελεσμάτων έτος κέρδη Χ0 Χ1 Χ2 σύνολο λογιστικά 350 0 0 350 ταμειακά -50-100 500 350 Τι παρατηρείται? υψηλή κερδοφορία ταμειακά προβλήματα σε Χ0 & Χ1 Ποιο το αίτιο του προβλήματος ρευστότητας? Επιχειρηματικό project τριών ετών: αγορά αγαθών επί πιστώσει την 10/1/Χ0 100 γενικά έξοδα χρήσεως Χ0 μετρητοίς 50 πωλήσεις (σύνολο αγορών) 120 εξόφληση (πληρωμή) προμηθευτών σε 12 μήνες εξόφληση (είσπραξη) πελατών σε 24 μήνες σύνοψη αποτελεσμάτων έτος κέρδη Χ0 Χ1 Χ2 σύνολο λογιστικά -30 0 0-30 ταμειακά -50-100 120-30 τι παρατηρείται? ζημιογόνα αποτελέσματα (ζημιές χρήσης) ταμειακά προβλήματα σε Χ0 & Χ1 Ποιο το αίτιο του προβλήματος ρευστότητας? σημασία επάρκειας ταμειακών ροών: έλλειψη χρημάτων στάση πληρωμών πτώχευση 1
Κερδοφορία με έλλειψη ρευστότητας Διπλασιασμός πωλήσεων κάθε χρόνο Σύνολο εξόδων = 80% των πωλήσεων Είσπραξη από πελάτες σε 2 έτη Πληρωμή προμηθευτών σε 1 έτος Περίοδος 1 2 3 4 5 6 7 Πωλήσεις 10 20 40 80 160 320 640 Έξοδα 8 16 32 64 128 256 512 Κέρδη 2 4 8 16 32 64 128 Ταμείο έναρξης 0 0-8 -14-26 -50-98 Εισπράξεις 0 0 10 20 40 80 160 Πληρωμές 0 8 16 32 64 128 256 Ταμείο τέλους 0-8 -14-26 -50-98 -194 Ζημιές με υψηλή ρευστότητα Διπλασιασμός πωλήσεων κάθε χρόνο Σύνολο εξόδων = 110% των πωλήσεων Είσπραξη από πελάτες άμεσα Πληρωμή προμηθευτών σε 2 έτη Περίοδος 1 2 3 4 5 6 7 Πωλήσεις 10 20 40 80 160 320 640 Έξοδα 11 22 44 88 176 352 704 Αποτέλεσμα (ζημιά) (1) (2) (4) (8) (16) (32) (64) Ταμείο έναρξης 0 10 30 59 117 233 465 Εισπράξεις 10 20 40 80 160 320 640 Πληρωμές 0 0 11 22 44 88 176 Ταμείο λήξης 10 30 59 117 233 465 929 Περιεχόμενο διαθεσίμων 1. Ταμείο 2. ληγμένα τοκομ/δια 3. Καταθέσεις όψεως & προθεσμίας 4. Στοιχεία ισοδύναμα με διαθέσιμα (υψηλής ρευστ/τας & χαμηλού κινδύνου, π.χ. ρέπος) Μορφή, δομή και περιεχόμενο ΚΤΡ ομαδοποίηση εισροών & εκροών μετρητών σε: λειτουργικές δραστηριότητες ΤΡ(ΛΔ) επενδυτικές δραστηριότητες ΤΡ(ΕΔ) χρημ/δοτικές δραστηριότητες ΤΡ(ΧΔ) Αλγόριθμος ΚΤΡ περιόδου 20Χ1 ΛΔ: Εισπράξεις Πληρωμές = ΤΡ(ΛΔ) ΕΔ: Εισπράξεις Πληρωμές = ΤΡ(ΕΔ) ΧΔ: Εισπράξεις Πληρωμές = ΤΡ(ΧΔ) Καθαρή μεταβολή 20Χ1 (άθροισμα) ΧΧΧ Άρα, οι ταμειακές ροές: Είναι δυναμική έννοια Λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του χρόνου Χρησιμότητα χαρακτηριστικά ΚΤΡ μελέτη ρευστο-παραγωγικότητας (ικανότητα παραγωγής μετρητών) εκτίμηση ποιότητας κερδών ποιοτικότερα κέρδη είναι τα εισπραγμένα δεν έχουν αβεβαιότητα είσπραξης πρόβλεψη ψημελλοντικών κερδών / ροών, π.χ.: οι τρέχουσες επενδύσεις / πωλήσεις με πίστωση προκαθορίζουν μελλοντικά κέρδη / εισπράξεις αντικειμενικότητα μετρήσεων 2
ΤΡ(ΛΔ): συνδέεται με τις βασικές λειτουργίες (operations) σχέση με λογαριασμούς κεφαλαίου κίνησης κύρια πηγή υγιών διαθεσίμων ΤΡ(ΕΔ): σχέση με πάγια, επενδύσεις, συμμετοχές συνδέεται με επενδύσεις / αποεπενδύσεις ΤΡ(ΧΔ): σχέση με μετόχους (πληρωμές μερισμάτων, επιστροφές / αυξήσεις κεφαλαίων) και μακροπρόθεσμες Υ (δάνεια) συνδέεται με πολιτική χρηματοδότησης / μερισμάτων Διαφορές και Ομοιότητες ΚΤΡ ΚΑΧ ΚΤΡ ΚΑΧ μετρούν ροές περιόδου δυναμικός χαρακτήρας μετρούν ροές οικονομικών αξιών μετρούν ροές αξιών σε ταμειακή βάση Παραδείγματα ροών οικονομικών αξιών: αποσβέσεις παγίων αναλώσεις υλικών χρήση υπηρεσιών Διαφοροποίηση Ταύτιση αναγνώρισης ΚΤΡ ΚΑΧ Ταμειακή ροή διακανονισμού 20Χ1 ή 20Χ2 ή 20Χ3 ροή οικονομικής αξίας στην Διαφορά Ταύτιση Διαφορά περίοδο 20Χ2 Διαφορές και Ομοιότητες ΚΤΡ ΚΑΧ ΚΤΡ ΚΑΧ ΛΔ ΕΔ ΧΔ Πιστωτικοί τόκοι ή Έσοδα/εισπράξεις μερισμάτων ή Αγορά / πώληση συμμετοχών ή Χρεωστικοί τόκοι ή Είσπραξη ξη/ / Πληρωμή χρεωλυσίων Καταβολή μερισμάτων Διαφορές και Ομοιότητες ΚΤΡ ΚΑΧ Α Β Γ Δ ΛΔ 3 7 15 8 ΕΔ 15 12 8 2 ΧΔ 18 5 7 6 Άθροισμα ροών 0 0 0 0 Σε τι φάση / κύκλο είναι οι εταιρείες Α, Β, Γ & Δ? εξίσωση μεταβολής διαθεσίμων 1. Ε 0 = ΚΘ 0 + Υ 0 2 ΧΕ +ΜΧΕ ΚΘ +Υ 2. ΧΕ 0 + ΜΧΕ 0 = ΚΘ 0 + Υ 0 3. ΧΕ 1 + ΜΧΕ 1 = ΚΘ 1 + Υ 1 4. ΧΕ 1 -ΧΕ 0 +ΜΧΕ 1 -ΜΧΕ 0 =ΚΘ 1 -ΚΘ 0 +Υ 1 -Υ 0 5. ΔΧΕ + ΔΜΧΕ = ΔΚΘ + ΔΥ 6. ΔΧΕ = ΔΚΘ + ΔΥ - ΔΜΧΕ 3
Η ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΤΡ Α) άμεση μέθοδος μετρά πραγματικές εισπράξεις ανά κατηγορία πιο χρήσιμη για διενέργεια προβλέψεων προτιμητέα μέθοδος από ΔΛΠ Β) έμμεση μέθοδος προσδιορίζει ποσά ως προϊόν συμψηφισμού αναγνωρίζεται από τα ΔΛΠ σημείωση: η διαφορά των δύο αφορά μόνο τη ΛΔ και οι δύο δίνουν το ίδιο αποτέλεσμα Υπόδειγμα ΚΤΡ υπάρχουν 3 τμήματα, ένα ανά δραστηριότητα: ΤΡ(ΛΔ) - διαφέρει ανά μέθοδο ΤΡ(ΕΔ) - δεν διαφέρει ανά μέθοδο ΤΡ(ΧΔ) - δεν διαφέρει ανά μέθοδο Σημείωση: μόνο το τμήμα ΤΡ(ΛΔ) διαφοροποιείται μεταξύ άμεσης και έμμεσης μεθόδου οι ΤΡ(ΕΔ) και ΤΡ(ΧΔ) ακολουθούν πάντα την άμεση μέθοδο ΚΤΡ, άμεση μέθοδος Τμήμα 1: ΤΡ(ΛΔ) εισροές (εισπράξεις) πωλήσεις επιστροφές φόρων τόκοι πιστωτικοί: ΛΔ από πελάτες, ΕΔ από επενδύσεις προμηθευτές προεισπρ. έσοδα μερίσματα (ή ΕΔ) αποζημιώσεις, κλπ εκροές (πληρωμές) προμηθευτές εργαζόμενους τόκοι χρεωστικοί : ΛΔ από προμηθευτές, XΔ από δάνεια φόροι διάφορα έξοδα πρόστιμα λειτ. δραστ. τμήμα 2: ΤΡ(ΕΔ) εισροές (εισπράξεις) πώληση παγίων πωλήσεις συμ/χών πωλήσεις επενδύσεων εισπράξεις χρεολυσίων (χορηγηθέντα δάνεια) αποζημ/σεις παγίων πωλήσεις παραγώγων τόκοι επενδύσεων εκροές (πληρωμές) προκαταβολές & αγορές παγίων αγορές συμμετοχών αγορές επενδύσεων αγορές παραγώγων χορηγήσεις δανείων τμήμα 3: ΤΡ(ΧΔ) εισροές (εισπράξεις) από: έκδοση νέων δανείων έκδοση μετοχών πώληση ιδίων μετοχών εκροές (πληρωμές) για: αγορά ίδιων μετοχών μείωση (επιστροφή) ΜΚ χρεολύσια ληφθέντων δανείων χρεολύσια leasing μερίσματα σε μετόχους της οντότητας ΚΤΡ Τμήμα ΛΔ - έμμεση μέθοδος διαφορά από άμεση: δεν παρουσιάζεται το σύνολο εισπράξεων ή πληρωμών ανά κονδύλι ηρ μ τα ποσά προκύπτουν ως προϊόν συμψηφισμού Παράδειγμα: δεν εμφανίζονται διακεκριμένα εισπράξεις από πωλήσεις και πληρωμές για έξοδα, αλλά η διαφορά τους (καθαρά κέρδη) θεωρείται ως το εισπραχθέν ποσό της περιόδου από ΛΔ ακολουθούν προσαρμογές για μη πληρωθέντα / εισπραχθέντα ποσά (μεταβολές πελατών/προμηθευτών) 4
Αλγόριθμος ΚΤΡ έμμεσης μεθόδου ΚΚ/ΚΖ της ΚΑΧ, σαν να ήταν μετρητά, δηλαδή ως εάν οι συναλλαγές να ήταν σε ταμειακή βάση: όλα τα έξοδα πληρωμένα (π.χ. μισθοδοσία, αποσβέσεις, κόστος πωληθέντων, προβλέψεις) όλατα έσοδα εισπραγμένα (π.χ. πωλήσεις, πιστωτικοί τόκοι, αναλογούσες επιχορηγήσεις) Πλέον προσαρμογές για: μη ταμειακά έξοδα (π.χ. αποσβέσεις, προβλέψεις) μη ταμειακά έσοδα (π.χ. αναλογούσες επιχ/σεις) έσοδα / έξοδα της χρήσης που δεν εισπράχθηκαν / πληρώθηκαν εντός της χρήσης, και που αντιστοιχούν σε μεταβολές λογ/μών κεφ. κίνησης (πελάτες, προμηθευτές, αποθέματα, κλπ.) κέρδη και ζημιές της ΚΑΧ που δεν αφορούν τη λειτουργική δραστηριότητα, αλλά έχουν διαμορφώσει τα ΚΚ/ΚΖ: κέρδη / ζημιές πώλησης ή καταστροφής παγίων κέρδη / ζημιές πώλησης ή αποτίμησης συμμετοχών και χρεογράφων απαραίτητα στοιχεία για κατάρτιση ΚΤΡ δύο διαδοχικοί ισολογισμοί (μεταβολές λογ/μών) ΚΑΧ ΚΜΚΘ (αν συντάσσεται), προσάρτημα, έκθεση ελεγκτή πληροφορίες για: μεταβολές λογαριασμών ισολογισμού ΚΚ / ΚΖ της χρήσης (ΚΑΧ) αγορές, πωλήσεις, διαγραφές και αναπροσαρμογές παγίων (ΚΑΧ, προσάρτημα) σχετικές λογιστικές αξίες κέρδη-ζημιές τίμημα πώλησης / αγοράς μη ταμειακά έξοδα/έσοδα (ΚΑΧ, ισολ., προσάρτημα) αποσβέσεις, προβλέψεις, συναλλαγματικές διαφορές επιμέτρησης) μεταβολές λογ/μών ΚΘ (ΚΜΚΘ, προσάρτημα) σχηματισμός αποθεματικών διανομή μερισμάτων αύξηση / μείωση ΜΚ αναλήψεις / αποπληρωμές δανείων (ισολογισμός, προσάρτημα) προσοχή στις συναλλαγματικές διαφορές μη ταμειακή μεταβολή διαφορές αποτίμησης (μη ταμειακή μεταβολή) για στοιχεία του Ε ή Υ (μέσω ΚΑΧ ή κατευθείαν στην ΚΘ ισολ/σμός, προσάρτημα) Ζημιές απομείωσης Κέρδη αναστροφής (πάγια, χρηματοοικονομικά, κλπ) Κέρδη Ζημιές εύλογης αξίας (επενδυτικά ακίνητα, χρηματοοικονομικά) Τεχνική κατάρτισης ΚΤΡ λογ/μός Τ βάσει εξίσωσης μεταβολής διαθεσίμων ΔΧΕ(Τ) = ΔΚΘ + ΔΥ - ΔΜΧΕ Βήμα 1 άνοιγμα λογ/μού Τ για κάθε κατηγορία χρηματοροών: ΤΛΔ ΤΕΔ ΤΧΔ 5
Εισπράξεις χρήσης Καθαρές ΤΡΛΔ (θετικές) ΤΛΔ Πληρωμές χρήσης Καθαρές ΤΡΛΔ (αρνητικές) ΤΕΔ Εισπράξεις χρήσης Πληρωμές χρήσης Καθαρές ΤΡΕΔ (θετικές) Καθαρές ΤΡΕΔ (αρνητικές) ΤΧΔ Εισπράξεις χρήσης Πληρωμές χρήσης Καθαρές ΤΡΧΔ (θετικές) Καθαρές ΤΡΧΔ (αρνητικές) Βήμα 2 άνοιγμα Τ για κάθε λογαριασμό ΜΧΕ, ΚΘ και Υ που υπάρχει στον ισολογισμό καταχώρηση υπολοίπων αρχής-τέλους, π.χ. Κτήρια 1.200 μεταβολή χρήσης ; 1.800 μεταβολή χρήσης ; Σημείωση: η ανάλυση της μεταβολής (ταμειακή και μη ταμειακή) θα προσδιορίσει την επίπτωση σε χρηματοροές Βήμα 3 ανασύνθεση εγγραφών συγκεντρωτικά μεταξύ ισολογισμών αρχής και τέλους χρεωπίστωση λογ/μών ΤΛΔ / ΤΕΔ / ΤΧΔ με πιστωχρέωση λογ/μών ΜΧΕ, ΚΘ και Υ π.χ. χρέωση παγίων 600, πίστωση ΤΕΔ 600 χρήση: πληροφοριών από ΧΚ ή προσάρτημα εύλογων υποθέσεων (και φαντασίας) για κινήσεις λογαριασμών Βήμα 4 υπολογισμός καθαρών ταμειακών ροώνλδ, ΕΔ, ΧΔ χρήσης (αλγεβρικό άθροισμα) υπολογισμός καθαρών (συνολικών) ταμειακών ροών χρήσης άθροισμα ροών ΛΔ, ΕΔ, ΧΔ συμφωνία μεταβολής διαθεσίμων: ΔΕ αρχής + καθαρές ροές χρήσης = ΔΕ τέλους Βήμα 5 συμπλήρωση φόρμας ΚΤΡ Θέματα ιδιαίτερης προσοχής συναλλαγές που επηρεάζουν δύο κατηγορίες ροών, π.χ. πώληση παγίων: αφαίρεση κέρδους / πρόσθεση ζημιάς από τα ΑΧ και συνεπώς από το ΤΛΔ πρόσθεση εισπραχθέντος τιμήματος στις ΤΕΔ εξήγηση μεταβολής του παγίου, βάσει της εξίσωσης μεταβολής διαθεσίμων 6