ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ 1

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ 1 «Καθορισμός μορφολογικών κανόνων δόμησης και αρχιτεκτονικής σε τμήματα τεσσάρων αξιόλογων οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων της Π.Ε. Πέλλας που χαρακτηρίζονται ως παραδοσιακά και τροποποίηση των μορφολογικών κανόνων δόμησης και αρχιτεκτονικής στους ήδη χαρακτηρισμένους ως παραδοσιακούς οικισμούς της Π.Ε. Πέλλας, στις περιοχές εντός και εκτός οικισμών» 1

Έχοντας υπόψη: 1. Το Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α 87) 2. Το άρθρο 42, παρ. 5 του Ν.1337/83 (Α 33), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 παρ. 17 του Ν.1512/1985 3. Τις διατάξεις του Ν. 4067/12 (Α 79), όπως τροποποιήθηκε με τους Ν. 4178/13 (Α 174), Ν.4258/14 (Α 94), Ν.4315/14 (Α 269) 4. Το άρθρο 29α Ν. 1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα» (Α 137), που προστέθηκε στο νόμο αυτό με το άρθρο 27 του Ν. 2081/1992 (Α 154), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παρ. 2α του Ν. 2469/1997 (Α 38) 5. Το άρθρο 1 παρ. 2α του Ν. 2469/97 (Α 38) «Περιορισμός κρατικών δαπανών» 6. Το ΠΔ 100/28-8-2014 «Οργανισμός Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής», όπως ισχύει (Α 167) 7. Την απόφαση Πρωθυπουργού σύμφωνα με την οποία διορίσθηκε ο. του.. στη θέση του Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας 8. Το ΠΔ.. «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» ( ) σύμφωνα με το οποίο διορίσθηκε ο.. του.. στη θέση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. 9. Την υπ αριθμ. (.) Απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας,.». 10. Αρμοδιότητες Υπουργών Μακεδονίας-Θράκης μόνο για τα παραδοσιακά 11. Το από 24-4-1985 ΠΔ όπως ισχύει (Δ 181) 12. Τις αποφάσεις νομαρχών καθορισμού ορίων των οικισμών της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών καθώς και τυχόν τροποποιήσεις αυτών 13. Το από 15-07-1992 ΠΔ (Δ' 691) «Χαρακτηρισμός εννέα (9) οικισμών Ν. Πέλλης ως παραδοσιακών και καθορισμός ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης» 14. Τη γνωμοδότηση του αρμοδίου Κεντρικού Συμβουλίου (ΚΕΣΑ ή ΚΕΣΥΠΟΘΑ) 15. Τις αποφάσεις Δ.Σ. Δήμων στο πλαίσιο της διαβούλευσης και τυχόν πρακτικό διαβούλευσης (αν βγει κοινό πρακτικό σε επίπεδο Περιφέρειας) 16. Την τελική παραλαβή μετά τη διαβούλευση Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού για το τρέχον έτος και τα επόμενα οικονομικά έτη 2

Ά ρ θ ρ ο 1 Προσδιορισμός Κατηγορίας Οικισμού 1. Χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακό το κεντρικό τμήμα των οικισμών Νησί και Άγρας της Δημοτικής Ενότητας Έδεσσας του Δήμου Έδεσσας και των οικισμών Σαρακηνοί και Πρόμαχοι της Δημοτικής Ενότητας Αριδαίας του Δήμου Αλμωπίας της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, όπως τα όρια αυτά απεικονίζονται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. 2. Με το παρόν καθορίζονται μορφολογικοί κανόνες δόμησης και αρχιτεκτονικής: I. εντός του "Τμήματος οικισμού χαρακτηριζόμενο με το παρόν ως παραδοσιακό" των παρακάτω τεσσάρων οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων της Π.Ε.: Α/Α ΕΣΥΕ 2011 ΔΗΜΟΣ/ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ / ΟΙΚΙΣΜΟΣ 1001 Δ. ΕΔΕΣΣΑΣ 100101 Δ.Ε. ΕΔΕΣΣΑΣ 001 1001010201 Άγρας, ο 002 1001010601 Νησί, το 1002 Δ. ΑΛΜΩΠΙΑΣ 100201 Δ.Ε. ΑΡΙΔΑΙΑΣ 003 1002011401 Πρόμαχοι, οι 004 1002011501 Σαρακηνοί, οι II. εντός της "Α' ζώνης ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εντός οικισμών" των παρακάτω οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων της Π.Ε., οι οποίοι είναι χαρακτηρισμένοι με το Π.Δ. της 19.06.1992 (ΦΕΚ 691Δ'/1992) ως παραδοσιακοί: Α/Α ΕΣΥΕ 2011 ΔΗΜΟΣ/ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ / ΟΙΚΙΣΜΟΣ 1001 Δ. ΕΔΕΣΣΑΣ 100102 Δ.Ε. ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑΣ 001 1001020105 Ξανθόγεια, τα 002 1001020201 Άγιος Αθανάσιος, ο 1002 Δ. ΑΛΜΩΠΙΑΣ 100201 Δ.Ε. ΑΡΙΔΑΙΑΣ 003 1002010501 Γαρέφι (Άνω Γαρέφι), το 100202 Δ.Ε. ΕΞΑΠΛΑΤΑΝΟΥ 004 1002020201 Αρχάγγελος, ο 3

005 1002020901 Νότια, η 006 1002020902 Αετοχώρι, το 007 1002021001 Περίκλεια, η 008 1002021002 Λαγκαδιά, η 1003 Δ.ΠΕΛΛΑΣ 100303 Δ.Ε. ΚΥΡΡΟΥ 009 1003030102 Κρώμνη, η III. στις «Ζώνες ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού» των οικισμών του εδαφίου ΙΙ της παρ.2 του παρόντος άρθρου όπως τα όρια αυτά απεικονίζονται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. Ά ρ θ ρ ο 2 Ορισμοί (τοπικό πρότυπο) Ως βασικό οικιστικό πρότυπο νοείται σύνολο αποτελούμενο κατά κανόνα από μονώροφο ή διώροφο κτίριο κατοικίας και συχνά μονώροφο βοηθητικό κτίσμα, όλα χωρίς υπόγειο και με το ισόγειο στο επίπεδο του περιβάλλοντος εδάφους ή με μικρή υπερύψωση. Τα κτίρια, ορθογωνικής ή τετράγωνης κάτοψης, αποτελούν κλειστούς συμπαγείς όγκους ή διαμορφώνεται στην πρόσοψή τους ημιυπαίθριος χώρος ποικίλων μορφών. Διαθέτουν στέγη, κατά κανόνα τετράριχτη. Χαρακτηρίζονται από απλότητα στην ογκοπλασία και τη μορφολογία τους και από την ήπια προσαρμογή στο γεωανάγλυφο. Το ανωτέρω βασικό οικιστικό πρότυπο, που περιλαμβάνει κτίρια, περιφράξεις και στοιχεία εξοπλισμού, με όποιες παραλλαγές απαντάται, θεωρείται αντιπροσωπευτικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής, όπως αυτή διαμορφώθηκε στην πορεία των χρόνων. Η αναγνώριση του τοπικού προτύπου, όπως έχει διαμορφωθεί έως σήμερα, και η ανάδειξη των αρχιτεκτονικών εκφάνσεων κάθε περιοχής διενεργείται από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Ως αυθεντικό οικιστικό πρότυπο νοείται το ανωτέρω βασικό οικιστικό πρότυπο, με όποιες παραλλαγές του απαντάται σε παραδοσιακούς οικισμούς ή στο προς κήρυξη παραδοσιακό τμήμα οικισμών. Θεωρείται αυθεντικό, αντιπροσωπευτικό δείγμα της αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας του οικισμού και προστατεύεται στο σύνολό του. Ορισμοί / Τεκμηρίωση και Όροι Προστασίας Παραδοσιακών Οικισμών - Χαρακτηρισμένο παραδοσιακό τμήμα του οικισμού. Αντιστοιχεί στους ήδη χαρακτηρισμένους οικισμούς βάσει του από 19.06.1992 Π.Δ. (ΦΕΚ 691Δ /1992) Πρόκειται για ενιαίο, συνεκτικό οικιστικό σύνολο που περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ακινήτων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που διατηρούν το αυθεντικό οικιστικό πρότυπο αλλά και περιπτώσεις ερειπίων. Απεικονίζεται ως όριο «Α' Ζώνη ενιαίων 4

μορφολογικών όρων δόμησης εντός οικισμού» στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. - Τμήμα οικισμού προτεινόμενο προς κήρυξη ως παραδοσιακό. Αναφέρεται σε αυτογενή οικιστική ενότητα, με συνεκτικό ιστό, που περιλαμβάνει ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που διατηρούν το αυθεντικό οικιστικό πρότυπο αλλά και περιπτώσεις ερειπίων. Απεικονίζεται ως «Τμήμα οικισμού προτεινόμενο προς κήρυξη ως παραδοσιακό» στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. - Πέριξ των οικισμών υπαίθριοι χώροι. Είναι ζώνες εκτός σχεδίου γύρω από τα όρια των οικισμών, όπως ορίζονται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. Ά ρ θ ρ ο 3 Μορφολογικοί Κανόνες για τις περιοχές της παρ.2 του άρθρου 1. Αφορούν: - Την «Α Ζώνη ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εντός οικισμού» και τη «Ζώνη ενιαίων μορφολογικών κανόνων εκτός οικισμού» των ήδη χαρακτηρισμένων παραδοσιακών οικισμών, όπως ορίζονται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. - Tο «Τμήμα οικισμού προτεινόμενο με το παρόν προς κήρυξη ως παραδοσιακό» των τεσσάρων οικισμών, όπως ορίζονται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. -Τη «Ζώνη ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού» (πέριξ των οικισμών ζώνες εκτός σχεδίου) των ήδη χαρακτηρισμένων παραδοσιακών οικισμών, όπως ορίζονται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. Ειδικότερα, για τη «Ζώνη ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού» ισχύουν οι όροι και περιορισμοί της εκάστοτε ισχύουσας κείμενης νομοθεσίας (όπως Π.Δ. 24.5.1985 - ΦΕΚ 270Δ /1985, Ν. 4067/2012 - ΦΕΚ 79Α /2012) και εφαρμόζονται συμπληρωματικά, εφόσον τα σχετικά θέματα δε ρυθμίζονται διαφορετικά με το παρόν. Συμπληρωματικά αυτών έχουν ισχύ συγκεκριμένοι κανόνες που αναφέρονται ξεχωριστά παρακάτω. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ 1. Η αρχιτεκτονική σύνθεση πρέπει να εξασφαλίζει την ένταξη του κτιρίου στο οικόπεδο/γήπεδο και στο τοπίο έτσι, ώστε: να προστατεύονται βασικά σημεία θέας των κοινόχρηστων χώρων και κτισμάτων που αποτελούν τοπόσημα και σημεία αναφοράς και κατά το δυνατό η θέα των όμορων οικοπέδων να μη διαμορφώνονται υποβαθμισμένοι ελεύθεροι χώροι ανάμεσα σε όμορες ιδιοκτησίες. να προσαρμόζονται στη φυσική μορφολογία του εδάφους. 5

να διαφυλάττονται και να εντάσσονται αρμονικά τα τυχόν χαρακτηριστικά στοιχεία του φυσικού (δέντρα, βράχοι, κλπ) και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. να εξασφαλίζεται στα εμποδιζόμενα άτομα η προσβασιμότητα στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον. 2. Σε δρόμους με συνεχή μέτωπα, η χωροθέτηση και διαμόρφωση των όψεων του νέου κτιρίου να λαμβάνουν υπόψη το μέτωπο των υφιστάμενων οικοδομών. Για τη «Ζώνη ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού» ισχύει το εδάφιο 1. ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ 1. Η ογκοπλαστική διαμόρφωση κάθε κτιρίου, τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά, η διάταξη του μέσα στο γήπεδο και η ένταξη στον πολεοδομικό ιστό προσαρμόζονται στα τοπικά επικρατούντα πρότυπα. 2. Στους οικισμούς Αρχάγγελος, Νότια, Αετοχώρι, Περίκλεια, Λαγκαδιά, Σαρακηνοί, Άνω Γαρέφι, Ξανθόγεια το κτίριο τοποθετείται ελεύθερα εντός του οικοπέδου. Στους πρώτους πέντε οικισμούς συνίσταται η κύρια είσοδος και όψη του κτιρίου να στρέφεται προς το εσωτερικό του οικοπέδου. 3. Στους οικισμούς Άγρας, Νησί, Πρόμαχοι το κτίριο επιβάλλεται να τοποθετείται σε επαφή με την οικοδομική γραμμή / γραμμή δόμησης. 4. Στους οικισμούς Κρώμνη και Άγιος Αθανάσιος τα κτίρια τοποθετούνται σε απόσταση τουλάχιστον 5μ. από τα όρια του οικοπέδου, εκτός κι αν δεν πληρούνται τα ισχύοντα όρια αρτιότητας, οπότε το κτίριο είναι δυνατό να εφάπτεται στα όρια. 5. Σε περίπτωση κατασκευής νέου κτιρίου στη θέση παλιότερου προ του 1955 κτιρίου, αυτό ανεγείρεται κατά το δυνατό στη θέση του προηγούμενου. ΟΓΚΟΙ 1. Για κτίρια άνω του μέγιστου επιτρεπόμενου όγκου (κατά ΝΟΚ ή κατά τις ισχύουσες ανά οικισμό ειδικές διατάξεις) επιβάλλεται η διάσπασή του σε επιμέρους ανεξάρτητους όγκους, έστω και αν πρόκειται για λειτουργικά ενιαίο οικοδόμημα. 2. Απαγορεύεται η κατασκευή πανομοιότυπων κτιρίων, ανεξάρτητων και διάσπαρτων στο ίδιο γήπεδο. 3. Απαγορεύεται η κατασκευή ενιαίου κτιρίου με περισσότερες από μία κλιμάκωση ορόφων κατά τη διάσταση του κτιρίου που ακολουθεί την επικρατέστερη κλίση. 4. Για τα ειδικά κτίρια επιτρέπονται παρεκκλίσεις από τους προαναφερόμενους όρους μετά από έγκριση του Σ.Α. 6

Τα παραπάνω ισχύουν και για τη «Ζώνη ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού». ΥΨΗ 1. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων εξακολουθεί να ισχύει σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα γενική και ειδική νομοθεσία. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος της στέγης στους οικισμούς Νησί, Σαρακηνοί, Πρόμαχοι και Άγρας αυξάνεται από 2,00μ. (ΦΕΚ 289ΑΑΠ/2011) σε 2,50μ. 2. Επιτρέπεται να υφίστανται πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος μόνο η στέγη και οι καπνοδόχοι. Το μέγιστο ύψος της οροφής του υπογείου πάνω από την οριστική στάθμη του εδάφους τροποποιείται από 1,20μ. (ΦΕΚ 79Α /2012) σε 0,80μ. ΟΡΟΦΟΙ Για τους οικισμούς Νησί, Άγρας, Σαρακηνοί και Πρόμαχοι καθορίζεται μέγιστος αριθμός ορόφων των κτιρίων δύο (2). Για τους λοιπούς οικισμούς του παρόντος, ο μέγιστος αριθμός ορόφων εξακολουθεί να ισχύει σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα γενική και ειδική νομοθεσία. ΟΨΕΙΣ 1. Στα κτίρια εντός ενός οικοπέδου πρέπει να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση όλων των όψεων και των στοιχείων τους (π.χ. χρωματισμός, υλικά). 2. Οι όψεις των κτιρίων φέρουν ανοίγματα κατασκευασμένα κατά τα τοπικά πρότυπα (π.χ. ρυθμός, αναλογίες) και θα πρέπει να εναρμονίζεται με το άμεσο δομημένο και φυσικό περιβάλλον του κτιρίου. 3. Απαγορεύονται οι καμπύλες διαμορφώσεις σε δομικά και μορφολογικά στοιχεία (π.χ. εξώστες, δοκοί, κλιμακοστάσια). 4. Απαγορεύεται η διαμόρφωση σκοτιών και διακοσμητικών στοιχείων (π.χ. πλαίσια ανοιγμάτων, κορνίζες, παραστάδες) στη διαμόρφωση του επιχρίσματος. 5. Τα ξύλινα ή μεταλλικά στοιχεία (π.χ. κιγκλιδώματα, υποστυλώματα) πρέπει να έχουν ενιαίο χαρακτήρα (π.χ. χρωματισμός, σχέδιο) εντός του ίδιου οικοπέδου. 6. Οι υδρορροές θα χρωματίζονται στο ίδιο χρώμα με την τοιχοποιία ή θα είναι εμφανείς μεταλλικές ανοξείδωτες. 7. Επιτρέπονται ανοίγματα στο υπόγειο μόνο στις όψεις προς τον ακάλυπτο χώρο. 8. Δεν επιτρέπεται η διαμόρφωση ημιυπαίθριου χώρου σε όψεις του κτιρίου προς κοινόχρηστο χώρο και σε απόσταση μικρότερη των 5μ. από το όριο του οικοπέδου/γηπέδου στους οικισμούς Αρχάγγελος, Αετοχώρι, Άνω Γαρέφι, Νότια, Περίκλεια, Λαγκαδιά, Πρόμαχοι και Σαρακηνοί. 7

9. Απαγορεύεται η εφαρμογή επενδύσεων στις όψεις εκτός από λιθοδομή και υπό τις εξής προϋποθέσεις: Η λιθοδομή πρέπει να έχει ελάχιστο πάχος 0,20μ. Πρέπει να χρησιμοποιείται πέτρα ίδιας απόχρωσης και υφής με εκείνη των παραδοσιακών κατασκευών, κατά προτίμηση τοπικής προέλευσης, ενώ απαγορεύεται η επένδυση με σχιστόπλακες ή άλλους πλακοειδείς λίθους. Το κτίσιμο πρέπει να ακολουθεί την τεχνοτροπία που κυριαρχεί στην περιοχή. Οι πέτρες να κτίζονται με τη μεγαλύτερη τους διάσταση σε οριζόντια κατεύθυνση, χωρίς συνεχείς κατακόρυφους αρμούς και να τοποθετούνται σε πυκνή διάταξη, ώστε να δημιουργούνται όσο το δυνατό μικρότερα κενά μεταξύ τους. Το συνδετικό κονίαμα πρέπει να έχει το χρώμα της τοπικής γης και να τοποθετείται σε εσοχή, ανάλογα με το βαθμό επεξεργασίας της πέτρας, ώστε να είναι σχεδόν αθέατο, και πρέπει να αποφεύγεται η χρήση μαύρου ή λευκού τσιμέντου. Στις «Ζώνες ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού»: 1. Στα κτίρια εντός ενός οικοπέδου πρέπει να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση όλων των όψεων και των στοιχείων τους (π.χ. χρωματισμός, υλικά). 2. Απαγορεύονται οι καμπύλες διαμορφώσεις σε δομικά και μορφολογικά στοιχεία (π.χ. εξώστες, δοκοί, υποστυλώματα, πρέκια, κλιμακοστάσια). ΤΟΙΧΟΙ Οι όψεις των τοιχοποιιών διαμορφώνονται είτε από εμφανή λιθοδομή είτε από επίχρισμα (τριπτό ή πεταχτό) σε ενιαίο χρωματισμό, σε αποχρώσεις άσπρου, πράσινου, μπλε, κεραμιδί, πορτοκαλί, γκρι και κίτρινου, με τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται αρμονία και ενιαίο ύφος. Απαγορεύεται η εφαρμογή άλλων επενδύσεων πλην λιθοδομής, η οποία θα εφαρμόζεται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της ενότητας «όψεις». Για τη «Ζώνη ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού»: Οι όψεις αποτελούνται είτε από εμφανή λιθοδομή είτε από επίχρισμα (τριπτό ή πεταχτό) με τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται αρμονία και ενιαίο ύφος. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ 1. Τα εξωτερικά ανοίγματα επιβάλλεται να ακολουθούν το τοπικό πρότυπο ως προς τη θέση τους και ως προς τις αναλογίες και τις διαστάσεις τους. 8

2. Τα κουφώματα τοποθετούνται από την μέσα περασιά μέχρι τη μέση του τοίχου, εκτός από τον οικισμό Κρώμνη, όπου τοποθετούνται στην έξω περασιά του τοίχου. 3. Τα παράθυρα πρέπει να είναι ανοιγόμενα και να έχουν χρώμα φυσικού ξύλου ή να έχουν υφή ξύλου χρωματισμένου σε αποχρώσεις του καφέ. Η αναλογία πλάτους προς ύψος πρέπει να είναι μεταξύ 1/1,5 και 1/2,5, εκτός από τα παράθυρα του υπογείου. 4. Τα σκούρα είναι προαιρετικά. Σε περίπτωση κατασκευής, πρέπει να είναι ανοιγόμενα, ξύλινα ή ξύλινης υφής σε ίδιο χρωματισμό με τα κουφώματα και να εναρμονίζονται με το σχεδιασμό και το χρωματισμό των όψεων του κτιρίου. Εναλλακτικά, επιτρέπονται οι σιδεριές σε μαύρο χρώμα. Στις «Ζώνες ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού»: 1. Τα παράθυρα πρέπει να είναι ανοιγόμενα και να έχουν χρώμα φυσικού ξύλου ή υφή ξύλου σε αποχρώσεις του καφέ. 2. Τα σκούρα είναι προαιρετικά. Σε περίπτωση κατασκευής, πρέπει να είναι ανοιγόμενα και στην ίδια απόχρωση με τα κουφώματα. ΣΤΕΓΕΣ Είναι υποχρεωτική η κάλυψη των κτιρίων κατοικίας: 1. Για τους οικισμούς Σαρακηνοί, Πρόμαχοι, Άνω Γαρέφι με δίριχτη ή τετράριχτη στέγη, μέγιστης κλίσης 35%, με κεραμίδια χρώματος κεραμιδί ή παρόμοιας απόχρωσης, βυζαντινού ή ρωμαϊκού τύπου και ξύλινη προεξοχή ως 0,80μ. (εκτός αν καλύπτει εξώστες ή εισόδους). Σε περίπτωση κατασκευής δίριχτης στέγης απαγορεύεται η διαμόρφωση ανοιγμάτων στα κατακόρυφα μέτωπα που σχηματίζονται. 2. Για τους οικισμούς Άγρας, Νησί, Ξανθόγεια με δίριχτη ή τετράριχτη στέγη, μέγιστης κλίσης 35%, με κεραμίδια χρώματος κεραμιδί ή παρόμοιας απόχρωσης, βυζαντινού ή ρωμαϊκού τύπου και ξύλινη προεξοχή ως 0,50μ. (εκτός αν καλύπτει εξώστες ή εισόδους).σε περίπτωση κατασκευής δίριχτης στέγης απαγορεύεται η διαμόρφωση ανοιγμάτων στα κατακόρυφα μέτωπα που σχηματίζονται. 3. Για τον οικισμό Κρώμνη με τετράριχτη στέγη μέγιστης κλίσης 35%, με κεραμίδια χρώματος σκούρο κεραμιδί ή παρόμοιας απόχρωσης, βυζαντινού ή ρωμαϊκού τύπου και ξύλινη προεξοχή ως 0,50μ. (εκτός αν καλύπτει εξώστες ή εισόδους) 4. Για τον οικισμό Άγιος Αθανάσιος με τετράριχτη στέγη μέγιστης κλίσης 35%, με κεραμίδια χρώματος κεραμιδί ή παρόμοιας απόχρωσης, βυζαντινού ή ρωμαϊκού τύπου και προεξοχή λίθινη ή ξύλινη ως 0,50μ. (εκτός αν καλύπτει εξώστες ή εισόδους). 9

5. Για τους οικισμούς Αρχάγγελος, Νότια, Αετοχώρι, Λαγκαδιά και Περίκλεια με τετράριχτη στέγη, μέγιστης κλίσης 35%, με κεραμίδια χρώματος κεραμιδί ή παρόμοιας απόχρωσης βυζαντινού ή ρωμαϊκού τύπου ή με λίθινες πλάκες και ξύλινη ή λίθινη προεξοχή ως 0,80μ. (εκτός αν καλύπτει εξώστες ή εισόδους). 6. Στα ισόγεια κτίρια βοηθητικής χρήσης (π.χ. αποθήκες, χώρους στάθμευσης) επιτρέπεται η μονόριχτη στέγη. 7. Απαγορεύονται οι εγκιβωτισμένες στέγες. Στις «Ζώνες ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού»: 1. Επιβάλλεται δίριχτη ή τετράριχτη στέγη, μέγιστης κλίσης 35%, με κεραμίδια χρώματος κεραμιδί ή παρόμοιας απόχρωσης, βυζαντινού ή ρωμαϊκού τύπου και προεξοχή ως 0,80μ. (οικισμοί Άνω Γαρέφι, Αρχάγγελος, Νότια, Αετοχώρι, Λαγκαδιά και Περίκλεια) και ως 0,50μ. (οικισμοί Κρώμνη, Άγιος Αθανάσιος, Ξανθόγεια). Για τους οικισμούς Αρχάγγελος, Νότια, Αετοχώρι, Λαγκαδιά και Περίκλεια επιτρέπεται και η επιστέγαση με λίθινες πλάκες. 2. Σε περίπτωση κατασκευής δίριχτης στέγης απαγορεύεται η διαμόρφωση ανοιγμάτων στα κατακόρυφα μέτωπα που σχηματίζονται. 3. Για ισόγεια κτίρια βοηθητικής χρήσης (π.χ. αποθήκες, χώρους στάθμευσης) επιτρέπεται η μονόριχτη στέγη. 4. Απαγορεύονται οι εγκιβωτισμένες στέγες. ΕΞΩΣΤΕΣ 1. Οι εξώστες καλύπτονται υποχρεωτικά με κατεβασιά της στέγης, εκτός από τους οικισμούς Άγιος Αθανάσιος, Ξανθόγεια, Νησί και Σαρακηνοί, όπου η στέγαση των εξωστών δεν είναι υποχρεωτική. 2. Δεν επιτρέπονται οι γωνιακοί εξώστες, οι εξώστες που καταλαμβάνουν όλο το μήκος μίας όψης και οι κλειστοί εξώστες 3. Στους οικισμούς Αρχάγγελος, Νότια, Αετοχώρι, Περίκλεια, Λαγκαδιά, Άγιος Αθανάσιος και Ξανθόγεια επιτρέπεται ένας εξώστης με μέγιστο μήκος μέχρι το 1/3 του μήκους της όψης και πλάτος από 0,80μ. έως 1,20μ. Επιβάλλεται να απέχουν απόσταση τουλάχιστον 1μ. από τις άκρες της όψης. 4. Στους οικισμούς Α. Γαρέφι, Πρόμαχοι και Άγρας επιτρέπεται ένας εξώστης με μήκος μέχρι το 1/2 του μήκους της όψης και πλάτος από 0,80μ. μέχρι 1,50μ. Επιβάλλεται να απέχουν απόσταση τουλάχιστον 1μ. από τις άκρες της όψης. 5. Στους οικισμούς Νησί και Σαρακηνοί επιτρέπονται εξώστες με μήκος μέχρι το 1/2 του μήκους της όψης και πλάτος από 0,80μ. μέχρι 1,50μ. 6. Στον οικισμό Κρώμνη επιτρέπονται εξώστες με μήκος μέχρι τα 2/3 του μήκους της όψης και πλάτος από 0,80μ. μέχρι 1,50μ. 10

ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ 1. Επιτρέπεται η πρόσβαση στον όροφο και τους εξώστες με εξωτερικό κλιμακοστάσιο σε όλους τους οικισμούς. 2. Η κλίμακα πρέπει να είναι ευθύγραμμη, ανοιχτή, χωρίς ενδιάμεσο πλατύσκαλο, παράλληλη στην αντίστοιχη όψη και χωρίς να συνεχίζει στο υπόγειο. Επιπλέον, στον οικισμό Άγρα η κλίμακα πρέπει να βρίσκεται σε όψη του κτιρίου που βλέπει στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου. 3. Μετά από έγκριση του Σ.Α. είναι δυνατό να επιτρέπονται κλίμακες άλλης τυπολογίας. ΣΚΙΑΣΤΡΑ 1. Η σκίαση ενσωματώνεται κατά προτεραιότητα στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. 2. Δεν επιτρέπονται οι συνδυασμοί πολλών διαφορετικών κατασκευών και τύπων σκίασης στο ίδιο κτίριο. 3. Σε ισόγεια τμήματα κτιρίων με χρήση άλλη πλην κατοικίας επιτρέπεται η τοποθέτηση μονόχρωμων τεντών μετά από έγκριση των αρμόδιων υπηρεσιών που προβλέπεται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. ΠΕΡΙΦΡΑΞΕΙΣ 1. Στους οικισμούς Πρόμαχοι, Νησί, Άνω Γαρέφι, Αρχάγγελος, Νότια, Αετοχώρι, Περίκλεια, Λαγκαδιά το μέγιστο ύψος του συμπαγούς τμήματος επιτρέπεται μέχρι 2μ. Στους οικισμούς Κρώμνη, Άγιος Αθανάσιος και Ξανθόγεια το μέγιστο ύψος του συμπαγούς τμήματος επιτρέπεται μέχρι 1μ. και το μέγιστο συνολικό ύψος μέχρι 2μ. Στον οικισμό Άγρας επιβάλλεται μόνο συμπαγής περίφραξη ύψους 2μ. Κατά τα λοιπά ισχύει το άρθρο 17, παρ. 9 του Ν. 4067/2012. 2. Το συμπαγές τμήμα αποτελείται είτε από εμφανή λιθοδομή είτε είναι επιχρισμένο σε ενιαίο χρωματισμό αποχρώσεων του λευκού και του, το οποίο θα είναι εναρμονισμένο με εκείνο του κτιρίου. 3. Το τμήμα πάνω από το συμπαγές αποτελείται από ξύλο (σε φυσικό χρώμα) ή/και μέταλλο (σε μαύρο ή καφέ χρώμα). ΥΛΙΚΑ 1. Τα κιγκλιδώματα εξωστών και κλιμακοστασίων επιβάλλεται να είναι ξύλινα (σε φυσικό χρώμα) ή μεταλλικά (σε μαύρο ή καφέ χρώμα) και να έχουν λιτά σχέδια. Απαγορεύονται τα συμπαγή κιγκλιδώματα. 2. Τυχόν υποστυλώματα των στεγών των εξωστών και των κλιμακοστασίων επιβάλλεται να είναι μεταλλικά ή ξύλινα, από το ίδιο υλικό και σε ίδιο χρωματισμό με τα κιγκλιδώματά τους. 11

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΑΠΕ 1. Επιδιώκεται η τοποθέτηση των κτιρίων με νότιο προσανατολισμό, εφόσον πληρούνται οι λοιποί όροι για τη θέση του κτιρίου. 2. Δεν επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών στοιχείων σε αδόμητα οικόπεδα και σε ακάλυπτους χώρους οικοπέδων/γηπέδων. 3. Επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων ψύξης και θέρμανσης χώρου σε όλα τα τμήματα του κελύφους ενός κτιρίου, μετά από έγκριση του Σ.Α., αρκεί σε περίπτωση τοποθέτησής τους στη στέγη, να μην είναι εμφανείς από κοινόχρηστο χώρο και να εφάπτονται στη στέγη ακολουθώντας την κλίση της και το δοχείο να μην τοποθετείται στη στέγη. 4. Επιτρέπεται η εφαρμογή φωτοβολταϊκών κεραμιδιών και μεμβρανών. 5. Δεν επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας. Στις «Ζώνες ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού»: 1. Δεν επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών στοιχείων σε αδόμητα οικόπεδα και σε ακάλυπτους χώρους οικοπέδων/γηπέδων. 2. Επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων ψύξης και θέρμανσης χώρου σε όλα τα τμήματα του κελύφους ενός κτιρίου, μετά από έγκριση του Σ.Α., αρκεί σε περίπτωση τοποθέτησής τους στη στέγη, να εφάπτονται στη στέγη ακολουθώντας την κλίση της και το δοχείο να μην τοποθετείται στη στέγη. 3. Επιτρέπεται η εφαρμογή φωτοβολταϊκών κεραμιδιών και μεμβρανών. 4. Δεν επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ 1. Τα νέα έργα και δίκτυα τεχνικής υποδομής πρέπει να είναι υπόγεια και να τοποθετούνται σε ειδικούς αγωγούς κάτω από τον κοινόχρηστο χώρο, ο οποίος με ευθύνη των οργανισμών που εκπονούν το έργο επανατοποθετείται στην αρχική του θέση. Απαιτείται η σταδιακή υπογειοποίηση των υφιστάμενων δικτύων. 2. Πρέπει να είναι κατά το δυνατό μη εμφανής από κοινόχρηστο χώρο η τοποθέτηση καλωδίων και κιβωτίων ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, σωληνώσεων ύδρευσης και αποχέτευσης καθώς και κεραιών στις εξωτερικές όψεις και τη στέγη. 3. Συνιστάται η κατασκευή σε όλα τα νέα κτίρια κύριας χρήσης (α) δεξαμενών για τη συλλογή των όμβριων και των επαναχρησιμοποιούμενων υδάτων και (β) ξεχωριστού δικτύου σωληνώσεων ύδρευσης, για το πόσιμο και το μη πόσιμο νερό. Τα παραπάνω ισχύουν και στις «Ζώνες ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού». 12

ΕΙΔΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Για τα ειδικά κτίρια επιτρέπονται παρεκκλίσεις από τους προαναφερόμενους όρους μετά από έγκριση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Αυτό ισχύει και για τις «Ζώνες ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού». Ά ρ θ ρ ο 4 Γενικοί Περιορισμοί Μορφολογικών Κανόνων Στις περιοχές εντός της «Α' ζώνης ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εντός οικισμού» και εντός του «Τμήματος οικισμού χαρακτηριζόμενο με το παρόν ως παραδοσιακό», όπως απεικονίζονται στα συνημμένα διαγράμματα του παρόντος, ισχύουν οι εξής περιορισμοί: 1. Απαγορεύονται οι συνενώσεις και οι κατατμήσεις των οικοπέδων. 2. Για τους κοινόχρηστους χώρους συστήνεται: (α) η σύγχρονη προσέγγιση στο σχεδιασμό και τον εξοπλισμό τους με ήπιας μορφής κατασκευές και με μικρές επεμβάσεις στο ανάγλυφο, (β) η αποφυγή απομίμησης λιθόστρωτων οδών και δαπέδων με πέτρες που δε συναντώνται στην περιοχή (π.χ. σχιστόπλακες), (γ) η αποφυγή μίμησης παραδοσιακών σχεδίων/μοτίβων στον εξοπλισμό (π.χ. φωτιστικά, καθιστικά), (δ) η αποφυγή του διαχωρισμού των χώρων κίνησης αυτοκινήτων και πεζών με υψομετρική διαφορά και της χρήσης ασφάλτου (με εξαίρεση και στα δύο τις υπεραστικές οδούς /οδούς με διερχόμενη κυκλοφορία), (ε) η λήψη μέριμνας για την απορροή των όμβριων υδάτων. 3. Οι παραδοσιακές λιθόστρωτες οδοί πρέπει να διατηρούνται και να συντηρούνται (π.χ. καλντερίμια) και απαγορεύεται η μετατροπή τους σε σύγχρονους πεζόδρομους ή οδούς εξυπηρέτησης οχημάτων με χρήση ασφάλτου. 4. Στον οικισμό Άγιος Αθανάσιος απαιτείται η εξασφάλιση 1 θέσης στάθμευσης ανά 100τ.μ. δόμησης κτιρίου κατοικίας κατ ελάχιστο 1 θέση εντός του οικοπέδου, αρκεί να τηρείται η λοιπή κείμενη νομοθεσία. Επίσης, πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τον περιορισμό της παρόδιας στάθμευσης. 5. Προτείνεται να χρησιμοποιούνται στη φύτευση τόσο στους κοινόχρηστους όσο και στους ιδιωτικούς χώρους ενδημικά δέντρα και φυτά. 6. Απαγορεύεται η ολοκλήρωση των οικοδομικών εργασιών στον όροφο πριν την ολοκλήρωση των εξωτερικών επιχρισμάτων και την τοποθέτηση κουφωμάτων στο ισόγειο. Επίσης, απαγορεύεται η σύνδεση του κτιρίου με τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης πριν από την πλήρη αποπεράτωση των 13

εργασιών κατασκευής της στέγης, την τοποθέτηση κουφωμάτων και των εξωτερικών επιχρισμάτων. 7. Οι επιγραφές σε κτίρια τοποθετούνται μόνο στις όψεις του κτιρίου και στην περίφραξη του οικοπέδου και πρέπει να είναι λιτές και μικρές και να εναρμονίζονται με τα χρώματα του κτιρίου. Απαγορεύονται οι φωτεινές επιγραφές. Η θέση των επιγραφών πρέπει να προβλέπεται στα σχέδια της αρχιτεκτονικής μελέτης που απαιτούνται για την έκδοση άδειας δόμησης. Κατά τα λοιπά ισχύει ο Ν. 2946/2001, η ΚΥΑ 38110/2002 (ΦΕΚ 1255Β /2002) και η λοιπή κείμενη νομοθεσία, όπως εκάστοτε ισχύουν. 8. Στη διαμόρφωση του ακάλυπτου χώρου επιτρέπεται μόνο μικρή εξομάλυνση (εκσκαφή/επιχωμάτωση) μέχρι 0,50μ., χωρίς να επηρεάζεται η γεωμορφολογία του οικοπέδου και οι όμορες ιδιοκτησίες. Σε οικόπεδα με κλίση μεγαλύτερη του 20%, η στάθμη του φυσικού εδάφους μπορεί να υποβιβαστεί τεχνητά μέχρι 1,50μ. 9. Απαγορεύεται η επιχωμάτωση μισγαγγειών. 10. Πρέπει να διατηρείται κατά το δυνατό η παρόχθια βλάστηση είτε βρίσκεται εντός οικοδομήσιμου είτε εντός κοινόχρηστου χώρου. 11. Επιβάλλεται η προστασία των αξιόλογων φυσικών σχηματισμών (όπως συστάδες δέντρων και θάμνων, παρόχθια βλάστηση, πηγές, βράχοι) με βάση το άρθρο 19 του Ν.1650/1986, όπως ισχύει (π.χ. χαρακτηρισμός τους ως προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί. Για τη «Ζώνη ενιαίων μορφολογικών όρων δόμησης εκτός οικισμού», όπως ορίζεται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα, ισχύουν συμπληρωματικά τα εξής. 1. Απαγορεύεται η ολοκλήρωση των οικοδομικών εργασιών στον όροφο πριν την ολοκλήρωση των εξωτερικών επιχρισμάτων και την τοποθέτηση κουφωμάτων στο ισόγειο. Επίσης, απαγορεύεται η σύνδεση του κτιρίου με τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης πριν από την πλήρη αποπεράτωση των εργασιών κατασκευής της στέγης, την τοποθέτηση των κουφωμάτων και των εξωτερικών επιχρισμάτων. 2. Οι επιγραφές σε κτίρια τοποθετούνται μόνο στις όψεις του κτιρίου και στην περίφραξη του οικοπέδου και πρέπει να είναι λιτές και μικρές και να εναρμονίζονται με τα χρώματα του κτιρίου. Απαγορεύονται οι φωτεινές επιγραφές. Η θέση των επιγραφών πρέπει να προβλέπεται στα σχέδια της αρχιτεκτονικής μελέτης που απαιτούνται για την έκδοση άδειας δόμησης. Κατά τα λοιπά ισχύει ο Ν. 2946/2001, η ΚΥΑ 38110/2002 (ΦΕΚ 1255Β /2002) και η λοιπή κείμενη νομοθεσία, όπως εκάστοτε ισχύουν. 3. Απαγορεύεται η επιχωμάτωση μισγαγγειών. 14

4. Πρέπει να διατηρείται κατά το δυνατό η παρόχθια βλάστηση είτε βρίσκεται εντός οικοδομήσιμου είτε εντός κοινόχρηστου χώρου. 5. Επιβάλλεται η προστασία των αξιόλογων φυσικών σχηματισμών (όπως συστάδες δέντρων και θάμνων, παρόχθια βλάστηση, πηγές, βράχοι) με βάση το άρθρο 19 του Ν.1650/1986, όπως ισχύει (π.χ. χαρακτηρισμός τους ως προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί. 6. Προτείνεται να χρησιμοποιούνται στη φύτευση τόσο στους κοινόχρηστους όσο και στους ιδιωτικούς χώρους ενδημικά δέντρα και φυτά. Ά ρ θ ρ ο 5 Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (Ν. 4030/2011 ΦΕΚ 239Α, άρθρο 21, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) Οι άδειες δόμησης στις περιοχές των οικισμών που αναφέρονται στο άρθρο1, παρ. 2, ελέγχονται υποχρεωτικά από το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Ά ρ θ ρ ο 6 Ειδικές διατάξεις 1. Για την έκδοση άδειας δόμησης και κατεδάφισης, επιπλέον των αναγκαίων σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα κείμενη νομοθεσία δικαιολογητικών, επιβάλλεται η κατάθεση τεχνικής έκθεσης με φωτογραφίες των γειτονικών κτιρίων καθώς και σχεδίων (π.χ. τομές, όψεις, τρισδιάστατες απεικονίσεις) που θα περιγράφουν τη θέση και σχέση του υπό μελέτη κτιρίου με τα γειτονικά του (π.χ. όγκοι, αποστάσεις, ύψη, μορφολογικά στοιχεία). 2. Η θέση των καλωδίων και κιβωτίων ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, των κεραιών καθώς και η θέση των επιγραφών/διαφημίσεων πρέπει να απεικονίζεται στα απαιτούμενα για τη χορήγηση άδειας δόμησης σχέδια. 3. Για γήπεδα που εμπίπτουν σε ζώνη πλάτους 100μ. εκατέρωθεν κορυφογραμμής (υδροκρίτη) και για την έκδοση άδειας δόμησης και κατεδάφισης, επιπλέον των αναγκαίων σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα κείμενη νομοθεσία δικαιολογητικών, πρέπει να υποβάλλεται ως δικαιολογητικό για την έκδοση άδειας δόμησης χάρτης ΓΥΣ 1:5.000, όπου θα απεικονίζεται η θέση του προς ανέγερση κτιρίου και τα σχετικά υψόμετρα και απαιτείται η έγκριση του Σ.Α. 15

Ά ρ θ ρ ο 7 Μεταβατικές διατάξεις 1. Άδειες δόμησης που έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος και ισχύουν, εκτελούνται όπως εκδόθηκαν. Σε περίπτωση αναθεώρησης της αρχιτεκτονικής μελέτης εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος. 2. Άδειες δόμησης για τις οποίες έχει κατατεθεί πλήρης φάκελος μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος, εκδίδονται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις. 3. Οι διατάξεις του από 24-4-1985 Π.Δ/τος (ΦΕΚ 181Δ ) και του από 15-7-1992 Π.Δ/τος (ΦΕΚ 691Δ ), όπως ισχύουν, εφαρμόζονται συμπληρωματικά, εφόσον τα σχετικά θέματα δεν ρυθμίζονται διαφορετικά με τις διατάξεις του παρόντος. 16