Consultancy Services for the Issuing of Guarantees of Origin for Generation from RES and Cogeneration

Consultancy Services for the Issuing of Guarantees of Origin for Generation from RES and Cogeneration Σερληθό Δγρεηξίδην Δγθαηαζηάζεωλ Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από Αλαλεώζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο (ΑΠΔ). v.1.1 Prepared by Ιούνιορ 2010

Πεξηερόκελα ΠΡΟΛΟΓΟ... 2 1 ΕΙΑΓΩΓΗ... 3 1.1 ΑΗΟΛΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ... 3 1.2 ΖΛΗΑΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ... 4 1.2.1 Φσηνβνιηατθά πζηήκαηα... 4 1.2.2 πγθεληξσηηθά Θεξκηθά Ηιηαθά πζηήκαηα... 4 1.3 ΓΔΧΘΔΡΜΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ... 5 1.4 ΤΓΡΟΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ (ΜΗΚΡΑ ΤΓΡΟΖΛΔΚΣΡΗΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ)... 5 1.5 ΒΗΟΜΑΕΑ... 6 1.6 ΑΔΡΗΑ ΚΑΤΗΜΑ... 6 1.6.1 Αέξηα Εθιπόκελα ζηνπο Υώξνπο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνξξηκκάησλ... 6 1.6.2 Αέξηα πνπ Παξάγνληαη ζε Μνλάδεο Επεμεξγαζίαο Λπκάησλ... 6 1.6.3 Βηναέξηα... 7 2 ΑΠΑΙΣΗΕΙ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΣΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟ ΑΠΕ.... 8 2.1 ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΗΚΟ ΓΗΑΓΡΑΜΜΑ... 8 2.2 ΚΗΝΖΣΖΡΗΔ ΜΖΥΑΝΔ... 17 2.3 ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΜΟΝΑΓΑ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΖΛΔΚΣΡΗΜΟΤ ΑΠΟ ΑΠΔ... 17 2.4 ΠΡΟΘΔΣΟ ΔΞΟΠΛΗΜΟ... 18 3 ΑΠΑΙΣΗΕΙ ΜΕΣΡΗΕΩΝ Ε ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΑΠΕ... 20 3.1 ΓΔΝΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΜΔΣΡΖΣΗΚΧΝ ΓΗΑΣΑΞΔΧΝ... 20 3.1.1 Αβεβαηόηεηα (εύξνο ζθάικαηνο) θαη πζηεκαηηθό θάικα... 21 3.1.2 Βαζκνλόκεζε θαη Επηθύξσζε Μεηξεηώλ... 22 3.2 ΜΔΣΡΖΖ ΚΑΤΗΜΟΤ... 25 3.2.1 Καηεγνξίεο Καπζίκσλ... 25 πκβαηηθά Καχζηκα... 25 Αλαλεψζηκα Καχζηκα... 26 3.2.2 Μέηξεζε Αεξίσλ πκβαηηθώλ Καπζίκσλ... 27 3.2.3 Μέηξεζε Τγξώλ πκβαηηθώλ Καπζίκσλ... 28 3.2.4 Μέηξεζε ηεξεώλ πκβαηηθώλ Καπζίκσλ... 29 3.2.5 Μέηξεζε Καηαλάισζεο Αλαλεώζηκσλ Καπζίκσλ... 29 Θεξκνγφλνο Γχλακε Αλαλεψζηκσλ Καπζίκσλ.... 29 Πξνζδηνξηζκφο Θεξκνγφλνπ Γχλακεο Αλαλεψζηκσλ Καπζίκσλ.... 30 Δθθξάζεηο Θεξκνγφλνπ Γχλακεο Αλαλεψζηκσλ Καπζίκσλ θαη Μεηαηξνπέο... 32 Πξνζδηνξηζκφο Δλεξγεηαθψλ Καηαλαιψζεσλ Αλαλεψζηκσλ Καπζίκσλ... 36 3.2.6 Μέηξεζε Παξάπιεπξεο Ρνήο Καπζίκνπ... 37 3.2.7 Καύζηκα κε Μεηαβιεηή Πεξηεθηηθόηεηα ζε Τγξαζία... 37 3.3 ΜΔΣΡΖΖ ΠΑΡΑΓΟΜΔΝΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ... 38 3.3.1 Παξαγόκελε Μεραληθή Ελέξγεηα... 39 3.3.2 Θέζε Μεηξεηή... 40 3.3.3 Πξνδηαγξαθέο Μεηξεηή... 40 Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα... 40 Μεραληθή Δλέξγεηα... 40 4 ΠΡΟΣΤΠΑ... 42 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ι... 45 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ... 47 EXERGIA S.A. 1

ΠΡΟΛΟΓΟ Σν παξφλ ηερληθφ εγρεηξίδην απνζθνπεί ζην λα ππνβνεζήζεη παξαγσγνχο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ εγθαηαζηάζεηο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο (ΑΠΔ), ζε ζέκαηα πεξηγξαθήο ηεο εγθαηάζηαζεο ηνπο θαζψο θαη κεηξήζεσλ θαπζίκσλ, ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ή παξάγνληαη απφ ηελ εγθαηάζηαζε ηνπο. Σα παξαπάλσ ζέκαηα, δειαδή ε πεξηγξαθή ηεο εγθαηάζηαζεο θαη ε δηελέξγεηα κεηξήζεσλ είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ νξζή ζπκπιήξσζε ηεο αίηεζεο εγγξαθήο ηεο εγθαηάζηαζεο ζην Ζιεθηξνληθφ Μεηξψν, θαη ηεο ζρεηηθήο αίηεζεο έθδνζεο Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο (πνπ παξνπζηάδεηαη ζην Παξάξηεκα Η ηνπ παξφληνο εγρεηξηδίνπ) κέζσ ηνπ Ζιεθηξνληθνχ Μεηξψνπ, ψζηε λα είλαη δπλαηή ζηε ζπλέρεηα ε έθδνζε ησλ ζρεηηθψλ Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο (ΔΠ) απφ ΑΠΔ απφ ην Ζιεθηξνληθφ Μεηξψν. Ζ κνξθή ησλ ΔΠ ΑΠΔ παξνπζηάδεηαη ζην Παξάξηεκα ΗΗ ηνπ παξφληνο εγρεηξηδίνπ. EXERGIA S.A. 2

1 ΔΗΑΓΩΓΖ Ζιεθηξηζκφο απφ Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο (ΑΠΔ) ζεκαίλεη (ζηα πιαίζηα ηεο Οδεγίαο 2009/28/ΔΚ) ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ αλαλεψζηκεο πεγέο θαη θπξίσο απφ αηνιηθή ελέξγεηα, απφ ειηαθή ελέξγεηα, απφ γεσζεξκηθή ελέξγεηα, απφ πδξνειεθηξηθή ελέξγεηα, απφ βηνκάδα, απφ ηα εθιπφκελα ζηνπο ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο αέξηα, απφ ηα αέξηα πνπ παξάγνληαη ζε κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ θαη απφ ηα βηναέξηα. ηε ζπλέρεηα ηνπ Κεθαιαίνπ απηνχ ζα γίλεη κία ζχληνκε αλαθνξά ζηηο αλαλεψζηκεο απηέο πεγέο ελέξγεηαο θαη ηελ ρξήζε ηνπο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ. 1.1 ΑΗΟΛΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Ο άλεκνο πεξηέρεη κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα κε ηε βνήζεηα ησλ Αλεκνγελλεηξηψλ. Ο βαζηθφο εμνπιηζκφο κηαο αλεκνγελλήηξηαο κε νξηδφληην άμνλα είλαη Ο Γξνκέαο ν νπνίνο απνηειείηαη ζπλήζσο απφ ηξία πηεξχγηα κε κεραληζκφ κεηαβνιήο ηνπ βήκαηνο ησλ πηεξπγίσλ. Σελ Άηξαθην ε νπνία πεξηιακβάλεη ην θηβψηην κεηαβνιήο ζηξνθψλ, ηελ γελλήηξηα θαη άιια εμαξηήκαηα (ζχζηεκα πέδεζεο, θηι) Σνλ Πχξγν πνπ ζηεξίδεη ηνλ δξνκέα θαη ηελ άηξαθην θαη ν νπνίνο απαηηεί θαη ηε ζρεηηθή ζεκειίσζε. πζηήκαηα ειέγρνπ, ζπκπιεξσκαηηθά ειεθηξηθά ζηνηρεία (κεηαζρεκαηηζηέο, θαισδηψζεηο) θαη άιια εμαξηήκαηα. Οη αλεκνγελλήηξηεο εγθαζίζηαληαη ζε πεξηνρέο κε πςειφ αηνιηθφ δπλακηθφ θαη ζπλδένληαη ζπλήζσο ζην ειεθηξηθφ δίθηπν κηαο ρψξαο. Καηά θαλφλα εγθαζίζηαληαη πεξηζζφηεξεο αλεκνγελλήηξηεο ζε κηα πεξηνρή πνπ απνηεινχλ έλα Αηνιηθφ Πάξθν (νηθνλνκηθά πιενλεθηήκαηα). Ζ ειεθηξηθή ηζρχο ησλ αλεκνγελλεηξηψλ ζήκεξα θπκαίλεηαη απφ 0,5MW έσο 5,0 MW. Ζ αλαινγία ηνπ αηνιηθνχ δπλακηθνχ πξνο ην ζπλνιηθφ δπλακηθφ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, πνπ εμππεξεηεί έλα ζπγθεθξηκέλν θνξηίν, κπνξεί λα θπκαίλεηαη κέρξη 31,1% γηα ηελ χπαξμε ζπλζεθψλ αζθάιεηαο ηνπ ειεθηξηθνχ ζπζηήκαηνο. EXERGIA S.A. 3

1.2 ΖΛΗΑΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Ο ήιηνο παξέρεη ζπλερψο έλα πνιχ κεγάιν πνζφ ελέξγεηαο ζηε Γε. Ζ ειηαθή απηή ελέξγεηα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ θπξίσο είηε κε ηε βνήζεηα θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ απεπζείαο είηε κε ηε ρξήζε ζεξκηθψλ ειηαθψλ ζπζηεκάησλ ηα νπνία δηαζέηνπλ δηαηάμεηο ζπγθέληξσζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο (αλάπηπμε πςειψλ ζεξκνθξαζηψλ). 1.2.1 Φωηνβνιηαϊθά πζηήκαηα Οη ειηαθέο Φσηνβνιηατθέο θπςέιεο κεηαηξέπνπλ άκεζα έλα πνζνζηφ (ηάμε κεγέζνπο 8% - 15%) ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο, ε νπνία πξνζπίπηεη ζε απηέο, ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα, κε ηελ κνξθή ζπλερνχο ξεχκαηνο. Γελ ππάξρνπλ θηλνχκελα κέξε, είλαη θαηά θαλφλα αμηφπηζηα ζπζηήκαηα θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζρεδφλ παληνχ (κφλε αλάγθε ε χπαξμε ρψξνπ). Οη θπςέιεο νκαδνπνηνχληαη ζε πιαίζηα, φπνπ ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο ειεθηξηθά. Σν πιαίζην απνηειεί ηε κηθξφηεξε απηνηειή κνλάδα παξαγσγήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο. Πνιιά πιαίζηα καδί απνηεινχλ κία ζπζηνηρία. Πνιιέο ζπζηνηρίεο καδί απνηεινχλ έλα θσηνβνιηατθφ ζχζηεκα. Σα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε απηφλνκα ζπζηήκαηα (απνκαθξπζκέλα ζεκεία) κε δηαηάμεηο απνζήθεπζεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Σα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα κπνξνχλ επίζεο λα ηξνθνδνηνχλ ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ παξάγνπλ απεπζείαο ζην δίθηπν (δελ απαηηείηαη απνζήθεπζε). ηελ πεξίπησζε απηή ρξεζηκνπνηείηαη έλαο αληηζηξνθέαο γηα ηελ κεηαηξνπή ηνπ ζπλερνχο ξεχκαηνο πνπ παξάγνπλ ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα ζε ελαιιαζζφκελν ξεχκα. 1.2.2 πγθεληξωηηθά Θεξκηθά Ζιηαθά πζηήκαηα Γηα λα θαηαζηεί δπλαηή ε επίηεπμε πςειψλ ζεξκνθξαζηψλ έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξεο ηερλνινγίεο εζηίαζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο. Ζ ειηαθή ελέξγεηα εζηηάδεηαη είηε ζε έλα ζεκείν είηε ζε κία γξακκή. Ζ ειηαθή ελέξγεηα αμηνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή αηκνχ ή αεξίνπ. Σα ηειηθά ζηάδηα ηεο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ βαζίδνληαη ζε ζπκβαηηθέο κεζφδνπο ειεθηξνπαξαγσγήο (ζηξφβηινο, εκβνινθφξνο κεραλή, άιια). Οη βαζηθέο ηερληθέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εζηίαζε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο είλαη (α) ζπιιέθηεο κε παξαβνιηθή θνίιε κνξθή, EXERGIA S.A. 4

(β) ειηαθνί πχξγνη κε ηε ρξήζε θαηφπηξσλ θαη (γ) ζπιιέθηεο κε κνξθή δίζθνπ. 1.3 ΓΔΩΘΔΡΜΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Ζ γεσζεξκηθή ελέξγεηα πξνθχπηεη απφ ηηο πςειέο ζεξκνθξαζίεο πνπ επηθξαηνχλ ζην εζσηεξηθφ ηεο γεο, κε ηελ ζπκβνιή ζεξκνχ λεξνχ πνπ αλαβιχδεη (κφλν ηνπ ή κε ηε βνήζεηα αληιηψλ) ζε πνιιέο πεξηνρέο. Ζ ζεξκνθξαζία ηνπ γεσζεξκηθνχ ξεπζηνχ πνηθίιεη θαη κπνξεί λα έρεη ηηκέο κέρξη 350 ν C. Παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κπνξεί λα επηηεπρζεί φηαλ νη ζεξκνθξαζίεο ηνπ ξεπζηνχ είλαη πάλσ απφ 150 ν C. Σν ζχζηεκα ειεθηξνπαξαγσγήο κε γεσζεξκία πεξηιακβάλεη θαηά θαλφλα (α) εμνπιηζκφ φπνπ ην γεσζεξκηθφ ξεπζηφ αμηνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή θπξίσο αηκνχ, (β) αηκνζηξφβηιν κε ηελ αληίζηνηρε ειεθηξνγελλήηξηα, (γ) δηάηαμε ζπκπχθλσζεο ηνπ αηκνχ θαη (δ) εμνπιηζκφ δηαθίλεζεο ηνπ γεσζεξκηθνχ ξεπζηνχ (άληιεζε απφ ηε γεψηξεζε θαη επαλέγρπζε ζε άιιε ζέζε). Γεληθά ε γεσζεξκηθή ελέξγεηα ππάξρεη κφλν ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο θαη ε παξάγσγε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είλαη νηθνλνκηθά δπλαηή ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή. 1.4 ΤΓΡΟΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ (ΜΗΚΡΑ ΤΓΡΟΖΛΔΚΣΡΗΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ) Σν λεξφ ζε νπνηνδήπνηε χςνο πάλσ απφ ηελ ζάιαζζα θαηέρεη δπλακηθή ελέξγεηα, ε νπνία ππφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο κπνξεί λα αμηνπνηεζεί γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ. Ρεχκα λεξνχ ππφ πίεζε νδεγείηαη ζε πδξνζηξφβηιν φπνπ παξάγεηαη κεραληθή ελέξγεηα. Γελλήηξηα ζπλδεδεκέλε κε ηνλ ζηξφβηιν παξάγεη ειεθηξηζκφ. Ζ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ κεγάια πδξνειεθηξηθά ζπζηήκαηα, κε ρξήζε θξαγκάησλ θαη ηακηεπηήξσλ, έρεη επξεία εθαξκνγή. ηα πιαίζηα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, Μηθξά Τδξνειεθηξηθά πζηήκαηα είλαη εθείλα κε ηζρχ κέρξη 10MW θαη ε ελέξγεηα πνπ παξάγνπλ ζεσξείηαη σο ΑΠΔ. Δίλαη θπξίσο ζπζηήκαηα ζπλερνχο ξνήο EXERGIA S.A. 5

1.5 ΒΗΟΜΑΕΑ Χο βηνκάδα λνείηαη ην βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα πξντφλησλ, απνβιήησλ θαη θαηαινίπσλ βηνινγηθήο πξνέιεπζεο απφ ηε γεσξγία (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θπηηθψλ θαη ησλ δσηθψλ νπζηψλ), ηε δαζνθνκία θαη ηνπο ζπλαθείο θιάδνπο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αιηείαο θαη ηεο πδαηνθαιιηέξγεηαο, θαζψο θαη ην βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα ησλ βηνκεραληθψλ απνβιήησλ θαη ησλ νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ Γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ βηνκάδα, απαηηείηαη (α) ε ζπιινγή ηεο βηνκάδαο θαη ε θαηάιιειε επεμεξγαζία απηήο θαη (β) εμνπιηζκφο γηα ηελ παξαγσγή ηνπ ειεθηξηζκνχ, πνπ είλαη ηνπ ηδίνπ ηχπνπ κε απηφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηα ζπκβαηηθά θαχζηκα. Τπάξρνπλ ζπζηήκαηα παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ απφ βηνκάδα πνπ ιεηηνπξγνχλ κε βειηησκέλα θαχζηκα, βειηησκέλε δηαδηθαζία θαχζεο θαη θαιχηεξε επεμεξγαζία ησλ θαπζαεξίσλ. 1.6 ΑΔΡΗΑ ΚΑΤΗΜΑ 1.6.1 Αέξηα Δθιπόκελα ζηνπο Υώξνπο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνξξηκκάηωλ ηνπο Υψξνπο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνξξηκκάησλ (ΥΤΣΑ) αλαπηχζζνληαη, κε αλαεξφβηα δχκσζε (ρψλεπζε) νξγαληθψλ πιψλ, αέξηα ηα νπνία απνηεινχληαη θπξίσο απφ κεζάλην (CH 4 ) θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθνο (CO 2 ). Σα αέξηα απηά πεξηέρνπλ ελέξγεηα, ιφγσ ηεο χπαξμεο ηνπ κεζαλίνπ, θαη απνηεινχλ κία ΑΠΔ. Απαηηείηαη, θαηά ηνλ ρξφλν ζρεδηαζκνχ ηνπ ΥΤΣΑ, θαηάιιειε δηακφξθσζε ηνπ ρψξνπ ηαθήο θαη ε εγθαηάζηαζε δηθηχνπ ζπιινγήο ησλ αεξίσλ. Σα αέξηα, κεηά απφ θαηάιιειν θαζαξηζκφ θαη επεμεξγαζία, κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ είηε κε ηελ βνήζεηα εκβνινθφξσλ κεραλψλ είηε κε ηελ βνήζεηα ιεβήησλ ζε ζπλδπαζκφ κε αηκνζηξνβίινπο. 1.6.2 Αέξηα πνπ Παξάγνληαη ζε Μνλάδεο Δπεμεξγαζίαο Λπκάηωλ Ζ ηιχο πνπ πξνέξρεηαη απφ εγθαηαζηάζεηο επεμεξγαζίαο αζηηθψλ ιπκάησλ πεξηέρεη νξγαληθέο χιεο. Με αλαεξφβηα δχκσζε ησλ πιψλ EXERGIA S.A. 6

απηψλ ηεο ηιχνο, ζε εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο, αλαπηχζζνληαη αέξηα ηα νπνία απνηεινχληαη θπξίσο απφ κεζάλην (CH 4 ) θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθνο (CO 2 ) πνπ απνηεινχλ κία ΑΠΔ ιφγσ ηνπ κεζαλίνπ. Καη πάιη, ηα αέξηα απηά, κεηά απφ θαηάιιειν θαζαξηζκφ θαη επεμεξγαζία, κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ είηε κε ηελ βνήζεηα εκβνινθφξσλ κεραλψλ είηε κε ηελ βνήζεηα ιεβήησλ ζε ζπλδπαζκφ κε αηκνζηξνβίινπο. 1.6.3 Βηναέξηα Αέξηα θαχζηκα (βηναέξηα) παξάγνληαη επίζεο απφ δσηθά απφβιεηα (θνπξηέο απφ εθηξνθεία ρνίξσλ, νξλίζσλ, βννεηδψλ, άιισλ). Σα δσηθά απφβιεηα ππφθεηληαη, ζε εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο, ζε αλαεξφβηα δχκσζε φπνπ αλαπηχζζνληαη αέξηα ηα νπνία απνηεινχληαη θαη πάιη θπξίσο απφ κεζάλην (CH 4 ) θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθνο (CO 2 ) πνπ απνηεινχλ κία ΑΠΔ ιφγσ ηνπ κεζαλίνπ. Σα αέξηα απηά, κεηά απφ θαηάιιειν θαζαξηζκφ θαη επεμεξγαζία, κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ είηε κε ηελ βνήζεηα εκβνινθφξσλ κεραλψλ είηε κε ηελ βνήζεηα ιεβήησλ ζε ζπλδπαζκφ κε αηκνζηξνβίινπο. EXERGIA S.A. 7

2 ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΓΗΑ ΣΖΝ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΑΠΔ. 2.1 ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΗΚΟ ΓΗΑΓΡΑΜΜΑ Απαηηείηαη έλα Μνλνγξακκηθφ Γηάγξακκα ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ πνπ λα δείρλεη ηε ζρέζε ηεο κνλάδαο απηήο κε ηε ζπλνιηθή εγθαηάζηαζε. Σν δηάγξακκα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη φια ηα θχξηα ζηνηρεία ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ πνπ βξίζθνληαη εληφο ησλ νξίσλ ηεο κνλάδαο, ηηο δηαζπλδέζεηο ηνπο, θαη ην δίθηπν ζσιελψζεσλ θαη θαισδίσλ πνπ κεηαθέξνπλ θαχζηκα θαη ελέξγεηα πξνο ηε Μνλάδα Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ, θαζψο θαη ηελ παξαγφκελε ειεθηξηθή θαη ζεξκηθή ελέξγεηα (αηκφο, ζεξκφ λεξφ, ή θαπζαέξηα, αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε). ε φιεο ηηο γξακκέο ζα πξέπεη λα αλαθέξνληαη κε ζαθήλεηα ην ξεπζηφ θαη ε κεηαθεξφκελε ελέξγεηα. ηελ πεξίπησζε ηνπ αηκνχ θαη ηνπ ζεξκνχ λεξνχ, ε ζεκείσζε ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηελ πίεζε θαη ηε ζεξκνθξαζία ιεηηνπξγίαο. Όια ηα θχξηα ζηνηρεία ηνπ εμνπιηζκνχ θαη νη κεηξεηηθέο δηαηάμεηο πξέπεη λα πξνζδηνξίδνληαη ζην Μνλνγξακκηθφ Γηάγξακκα ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ κε έλαλ απιφ ραξαθηεξηζηηθφ φλνκα. Σν ραξαθηεξηζηηθφ φλνκα ησλ ζηνηρείσλ ηνπ εμνπιηζκνχ ζα πξέπεη λα απνηεινχληαη απφ έλα απιφ πξφζεκα (φπσο αλαθέξεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα), αθνινπζνχκελν απφ έλαλ αξηζκφ, π.ρ. GT1, GT2, ST1, HRB1. Αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε ζα πξέπεη λα πξνζηεζεί κηα θαηάιεμε (suffix) πνπ λα πξνζδηνξίδεη ηελ ππνθαηεγνξία (sub-type) ηνπ εμνπιηζκνχ, π.ρ. ST1 (CO), ST2 (PO/CO), RE1 (G), RE2 (DF). Οκνίσο, ηα ραξαθηεξηζηηθά νλφκαηα ησλ κεηξεηψλ ζα πξέπεη λα είλαη M1 (FcQ), M2 (TR) θιπ. EXERGIA S.A. 8

Ππόθεμα (Prefix) Σύπορ εξοπλιζμού (Equipment type) Καηάληξη (Suffix) Τποκαηηγοπία (Sub-type) GT Αεξηνζηξφβηινο (Gas turbine) RE Παιηλδξνκηθή κεραλή (Reciprocating engine) (G) Αεξηνκεραλή (Gas engine) (D) Πεηξειαηνκεραλή (Diesel engine) (DF) Γηπινχ θαπζίκνπ (Dual fuel) (HFO) Μαδνχη (Heavy fuel oil) ST Αηκνζηξφβηινο (Steam turbine) (BP) Αληίζιηςεο (Back pressure) (PO) Απνκάζηεπζεο (Pass-out) (PI) Δηζαγσγή αηκνχ (Pass-in) (CO) πκπχθλσζεο (Condensing) HRB Λέβεηαο αλάθηεζεο ζεξκφηεηαο (Heat recovery boiler) (S) Αηκφο (Steam) (W) Θεξκφ λεξφ (Hot water) (SF) πκπιεξσκαηηθή θαχζε (Supplementary firing) (AF) Βνεζεηηθή θαχζε (Auxiliary firing) FB Θεξκηθφο ιέβεηαο (Fired boiler) (NO) Καλνληθή ιεηηνπξγία (Normally operating) (HS) Θεξκή εθεδξεία (Hot standby) (CS) Φπρξή εθεδξεία (Cold standby) M Μεηξεηηθφο ζηαζκφο (Metering station) (F) Ρνή (Flow)/ (Fc) θαλνληθνπνηεκέλε ξνή [flow (corrected)] (E) Ζιεθηξηθή ηζρχο (Electric Power) (T) Θεξκνθξαζία (Temperature) (P) Πίεζε (Pressure) (An) Αλαιπηήο (Analyser) (I) Γείθηεο (Indicator) (R) Καηαγξαθέαο (Recorder) (W) Βάξνο (Weight) (Q) Αζξνηζηήο (Totaliser) (C) Τπνινγηζκφο (Calculation) EXERGIA S.A. 9

Έλα μερσξηζηφ αληίγξαθν ηνπ Μνλνγξακκηθνχ Γηαγξάκκαηνο ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ πξέπεη λα απεηθνλίδεη ηνπο ηππηθνχο ξπζκνχο ηεο ξνήο ησλ δηαθφξσλ ξεπζηψλ, θαζψο θαη ηελ ηζρχ (kw ή MW) ηεο παξαγφκελεο ζεξκηθήο, ειεθηξηθήο θαη κεραληθήο ελέξγεηαο. Όηαλ ππάξρνπλ δηάθνξνη ηξφπνη ιεηηνπξγίαο ή ζεκαληηθέο επνρηαθέο ή εκεξήζηεο κεηαβνιέο θνξηίνπ, πξέπεη λα δειψλεηαη κε ζαθήλεηα ε πεξίπησζε γηα ηελ νπνία ηζρχνπλ ηα δεδνκέλα (π.ρ. κέζεο ζπλζήθεο ρεηκψλα). Σα αθφινπζα ζρήκαηα πεξηιακβάλνπλ παξαδείγκαηα δηαθφξσλ ηππηθψλ Μνλάδσλ Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ. Σν ρήκα 2.1 παξνπζηάδεη ην Μνλνγξακκηθφ Γηάγξακκα Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ κε αέξην θαχζηκν απφ ΥΤΣΑ ή απφ κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ ή κε βηναέξην ή κε βηνξεπζηφ (κε παιηλδξνκηθή κεραλή εζσηεξηθήο θαχζεο ρσξίο δπλαηφηεηα απφξξηςεο ζεξκφηεηαο). Σν ρήκα 2.2 παξνπζηάδεη ην αληίζηνηρν Γηάγξακκα Ρνήο Δλέξγεηαο. Αλ πθίζηαληαη πεξηζζφηεξν ιεπηνκεξή ζρέδηα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη, αιιά ζα πξέπεη λα αλαγξάθνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά νλφκαηα (κε βάζε ηνλ πξνεγνχκελν πίλαθα) ηνπ εμνπιηζκνχ θαη ησλ κεηξεηψλ [θαη ηηο ηππηθέο ξνέο ζην Γηάγξακκα Ρνήο Δλέξγεηαο (EFD)]. ρήκα 2.1: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα Μνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε αέξην θαύζηκν από ΥΤΣΑ ή από κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάηωλ ή κε βηναέξην ή κε βηνξεπζηό (με Παλινδπομική Μησανή Εζυηεπικήρ Καύζηρ συπίρ δςναηόηηηα απόππιτηρ θεπμόηηηαρ). Σημείωση: Απαιτούνται μετπητέρ καςσίμος στιρ πεπιπτώσειρ ανάμειξηρ καςσίμων (σςμβατικών, ανανεώσιμων). EXERGIA S.A. 10

ρήκα 2.2: Γηάγξακκα Ρνήο Δλέξγεηαο Μνλάδαο (ηζρύο ζε kw) Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε αέξην θαύζηκν από ΥΤΣΑ ή από κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάηωλ ή κε βηναέξην ή κε βηνξεπζηό (με Παλινδπομική Μησανή Εζυηεπικήρ Καύζηρ συπίρ δςναηόηηηα απόππιτηρ θεπμόηηηαρ). Σημείωση: Απαιτούνται μετπητέρ καςσίμος στιρ πεπιπτώσειρ ανάμειξηρ καςσίμων (σςμβατικών, ανανεώσιμων). Γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο, ηα Μνλνγξακκηθά Γηαγξάκκαηα άιισλ νθηψ ηππηθψλ Μνλάδσλ Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ παξνπζηάδνληαη ζηα παξαθάησ ζρήκαηα. Σα αληίζηνηρα Γηαγξάκκαηα Ρνήο Δλέξγεηαο κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ απιά πξνζζέηνληαο ηνπο ηππηθνχο ξπζκνχο ηεο ξνήο ησλ δηαθφξσλ ξεπζηψλ, θαζψο θαη ηελ ηζρχ (kw ή MW) ηεο παξαγφκελεο ζεξκηθήο, ειεθηξηθήο θαη κεραληθήο ελέξγεηαο, φπσο θαίλεηαη ζην ρήκα 2.2. EXERGIA S.A. 11

ρήκα 2.3: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα Μνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε αέξην θαύζηκν από ΥΤΣΑ ή από κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάηωλ ή κε βηναέξην ή κε βηνξεπζηό [με Παλινδπομική Μησανή Εζυηεπικήρ Καύζηρ, με δςναηόηηηα απόππιτηρ θεπμόηηηαρ (καμινάδα, κύκλυμα τύξηρ μησανήρ) και δύο ανεξάπηηηα ζςζηήμαηα ανάκηηζηρ θεπμόηηηαρ]. Σημείωση: Απαιτούνται μετπητέρ καςσίμος στιρ πεπιπτώσειρ ανάμειξηρ καςσίμων (σςμβατικών, ανανεώσιμων). ρήκα 2.4: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα Μνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε αέξην θαύζηκν από ΥΤΣΑ ή από κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάηωλ ή κε βηναέξην ή κε βηνξεπζηό (με Αεπιοζηπόβιλο ανοικηού κύκλος και λέβηηα ανάκηηζηρ θεπμόηηηαρ αημού). Σημείωση: Απαιτούνται μετπητέρ καςσίμος στιρ πεπιπτώσειρ ανάμειξηρ καςσίμων (σςμβατικών, ανανεώσιμων). EXERGIA S.A. 12

ρήκα 2.5: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα Μνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε θαύζηκν από βηνκάδα ή κε αέξην θαύζηκν από ΥΤΣΑ ή από κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάηωλ ή κε βηναέξην ή κε βηνξεπζηό (με Αημοζηπόβιλο Σςμπύκνυζηρ και με απομάζηεςζη αημού). Σημείωση: Απαιτούνται μετπητέρ καςσίμος στιρ πεπιπτώσειρ ανάμειξηρ καςσίμων (σςμβατικών, ανανεώσιμων). ρήκα 2.6: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα Μνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ πλδπαζκέλνπ Κύθινπ κε αέξην θαύζηκν από ΥΤΣΑ ή από κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάηωλ ή κε βηναέξην ή κε βηνξεπζηό (με Αημοζηπόβιλο ζςμπύκνυζηρ και με απομάζηεςζη αημού). Σημείωση: Απαιτούνται μετπητέρ καςσίμος στιρ πεπιπτώσειρ ανάμειξηρ καςσίμων (σςμβατικών, ανανεώσιμων). EXERGIA S.A. 13

ρήκα 2.7: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα Μνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε Αηνιηθή Δλέξγεηα κε Υξήζε Αλεκνγελλεηξηώλ. ρήκα 2.8: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα κνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε Ζιηαθή Δλέξγεηα κε Υξήζε Φωηνβνιηαϊθώλ. EXERGIA S.A. 14

ρήκα 2.9: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα κνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε Γεωζεξκία κε Υξήζε Αηκνζηξνβίινπ. ρήκα 2.10: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα κνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε Μηθξό Τδξνειεθηξηθό. EXERGIA S.A. 15

ρήκα 2.11: Μνλνγξακκηθό Γηάγξακκα κνλάδαο Παξαγωγήο Ζιεθηξηζκνύ από ΑΠΔ κε εζηίαζε ηεο Ζιηαθήο Δλέξγεηαο κε ζπιιέθηεο κε παξαβνιηθή θνίιε κνξθή θαη ρξήζε ζπκβαηηθνύ αηκνζηξόβηινπ EXERGIA S.A. 16

2.2 ΚΗΝΖΣΖΡΗΔ ΜΖΥΑΝΔ Γηα φιεο νη θηλεηήξηεο κεραλέο (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ βνεζεηηθψλ αηκνζηξνβίισλ) θαη γηα ηνπο ιέβεηεο εληφο ησλ νξίσλ ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ πξέπεη λα αλαθέξνληαη κε ιεπηνκεξψο ηα ζηνηρεία ηνπο, πεξηιακβάλνληαο κεηαμχ άιισλ: Υαξαθηεξηζηηθφ φλνκα Καηαζθεπαζηή Μνληέιν ή ηχπν Μέγηζηε νλνκαζηηθή παξαγφκελε ελέξγεηα θαη ζεξκφηεηα ζε ζπλζήθεο ISO Έηνο έλαξμεο ιεηηνπξγίαο Όηαλ κηα θηλεηήξηα κεραλή θηλεί έλα κεραληθφ θνξηίν (π.ρ. κηα αληιία ή έλα ζπκπηεζηή), ε παξαγφκελε κεραληθή ελέξγεηα ζα πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε ηζνδχλακε ειεθηξηθή ρξεζηκνπνηψληαο έλαλ πνιιαπιαζηαζηή 1,05. 2.3 ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΜΟΝΑΓΑ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΖΛΔΚΣΡΗΜΟΤ ΑΠΟ ΑΠΔ Απαηηείηαη κηα πιήξεο θαηαγξαθή φινπ ηνπ κεηξεηηθνχ εμνπιηζκνχ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ κεηξεηψλ παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Ο θαηάινγνο πξέπεη επίζεο λα πεξηιακβάλεη ιεπηνκέξεηεο (ζπκπεξηιακβάλνληαο ηνπο Αξηζκνχο Αλαθνξάο ησλ εκείσλ Μέηξεζεο) γηα φινπο ηνπο κεηξεηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ηηκνιφγεζε ηνπ πξνκεζεπφκελνπ αεξίνπ, αθφκε θαη αλ ε εγθαηάζηαζε ΑΠΔ πξνκεζεχεηαη αέξην κέζσ ελφο δεπηεξεχνληνο κεηξεηή. Γηα θάζε κεηξεηή ζα πξέπεη λα παξέρνληαη ιεπηνκέξεηεο, φπσο: Υαξαθηεξηζηηθφ φλνκα Αξηζκφο θαηαζθεπήο (θαη, θαηά πεξίπησζε, αξηζκφο αλαθνξάο ηνπ ζεκείνπ κέηξεζεο ή άιιν κνλαδηθφ αλαγλσξηζηηθφ κέηξεζεο) Έηνο εγθαηάζηαζεο EXERGIA S.A. 17

Καηαζθεπαζηήο (ηεο βαζηθήο κεηξεηηθήο ζπζθεπήο), κνληέιν θαη ηχπνο Μεηξνχκελν κέγεζνο θαη ζπλζήθεο κέηξεζεο [ζεξκνθξαζία θαη πίεζε ξεπζηνχ, ειεθηξηθή ηάζε, π.ρ. ειεθηξηθή ηάζε (3,3 kv)] Δχξνο κέηξεζεο (εμαηξνπκέλσλ ησλ ειεθηξηθψλ κεηξεηψλ πνπ ζα πξέπεη λα εγγξάθνληαη σο Ν/Α δελ εθαξκφδεηαη), δειαδή ν ειάρηζηνο θαη ν κέγηζηνο ξπζκφο ξνήο (Qmin θαη Qmax γηα κεηξεηέο ξνήο πγξψλ). Γελ αλαγξάθεηαη ε κέγηζηε έλδεημε ελφο αζξνηζηή (π.ρ. 999999) Μνλάδεο κέηξεζεο (αλαθέξεηαη αλ έρεη γίλεη θαλνληθνπνίεζε σο πξνο ηε ζεξκνθξαζία θαη ηε πίεζε) Αβεβαηφηεηα σο πνζνζηφ ηεο έλδεημεο ή πνζνζηφ ηνπ εχξνπο κέηξεζεο. ηελ πεξίπησζε απηή απαηηείηαη κφλν ε αβεβαηφηεηα ηνπ βαζηθνχ κεηξεηή/πνκπνχ/ππνινγηζηή, ρσξίο λα ιακβάλεηαη ππφςε θακία πξφζζεηε αβεβαηφηεηα εμαηηίαο ηεο χπαξμεο ππέξκεηξσλ δηαζηεκάησλ κεηαμχ δηαδνρηθψλ βαζκνλνκήζεσλ (ην νπνίν κπνξεί λα αιιάδεη θάζε έηνο) 2.4 ΠΡΟΘΔΣΟ ΔΞΟΠΛΗΜΟ Οξηζκέλα πξφζζεηα ζηνηρεία εμνπιηζκνχ, ηα νπνία είλαη απαξαίηεηα γηα ηε ιεηηνπξγία κηαο εγθαηάζηαζεο ΑΠΔ, πξέπεη επίζεο λα πξνζδηνξίδνληαη. Σέηνηα ζηνηρεία εμνπιηζκνχ πεξηιακβάλνπλ: Δμνπιηζκφ ρεηξηζκνχ αεξίσλ θαπζίκσλ φπσο αεξνζπκπηεζηέο, ή εμνπιηζκφ επεμεξγαζίαο ιπκάησλ, αεξίσλ απφ ρψξνπο ηαθήο απνξξηκκάησλ ή ζπλζεηηθψλ αεξίσλ Δμνπιηζκφ επεμεξγαζίαο ή δηαθίλεζεο ζηεξεψλ, πγξψλ ή αεξίσλ θαπζίκσλ. Απηφ κπνξεί λα πεξηιακβάλεη εμνπιηζκφ ηεκαρηζκνχ άλζξαθα ή ζηεξεψλ απνβιήησλ, απνζήθεπζε αεξίσλ ή πγξψλ θαπζίκσλ, κνλάδεο θίιηξσλ, ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο γηα ηελ βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ άληιεζεο θαη ηεο θαχζεο ησλ ξεπζηψλ κε κεγάιν ημψδεο, αληιίεο θαπζίκνπ, εμνπιηζκφ ππξφιπζεο ή αεξηνπνίεζεο, απνζηξάγγηζε θαη απνζήθεπζε ζηεξεψλ απνβιήησλ θιπ. Δμνπιηζκφ εθθίλεζεο, ψζηε λα είλαη δπλαηή ε εθθίλεζε ηεο εγθαηάζηαζεο είηε είλαη ζπλδεδεκέλε κε ην ειεθηξηθφ δίθηπν είηε φρη. Ο εμνπιηζκφο απηφο κπνξεί λα πεξηιακβάλεη EXERGIA S.A. 18

ειεθηξηθνχο θηλεηήξεο ή κπαηαξίεο, θαζψο θαη θηλεηήξεο ληίδει. Δμνπιηζκφ γηα ηελ κεηαθνξά ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ άκεζσλ ζπλδέζεσλ Δμνπιηζκφ γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηε ζχληαμε εθζέζεσο ζρεηηθά κε ηελ ιεηηνπξγία ηεο εγθαηάζηαζεο Δμνπιηζκφ γηα ζπκπιεξσκαηηθή ή βνεζεηηθή θαχζε πνπ δελ πξνζδηνξίδεηαη αιινχ, πεξηιακβάλνληαο αλεκηζηήξεο αέξα γηα βνεζεηηθή θαχζε, ή γηα παξνρή ζπκπιεξσκαηηθήο θαη εθεδξηθήο ζεξκφηεηαο, ςχμε ζράξαο, θιπ. Δμνπιηζκφ επεμεξγαζίαο/δηαρείξηζεο ηνπ λεξνχ ηξνθνδνζίαο, ηνπ δηθηχνπ λεξνχ ή αηκνχ πεξηιακβάλνληαο εμνπιηζκφ απαέξσζεο, εμνπιηζκφ απηνληζκνχ ή απνζθιήξπλζεο λεξνχ, εμνπιηζκφ δηήζεζεο, αληιίεο, αλεκηζηήξεο, θιπ. Άιινη θηλεηήξεο, αληιίεο, αλεκηζηήξεο, θπζεηήξεο, θιπ. απαξαίηεηνη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο εγθαηάζηαζεο Άιια ειεθηξηθά παξαζηηηθά ζηνηρεία εμνπιηζκνχ. Άιια κεραληθά παξαζηηηθά ζηνηρεία εμνπιηζκνχ. Δμνπιηζκφ πλερνχο Παξαθνινχζεζεο Δθπνκπψλ Δμνπιηζκφ ζπιινγήο θαη ελαπφζεζεο ζηάρηεο θαη επεμεξγαζίαο ησλ θαπζαεξίσλ (FGT). Όια ηα παξαπάλσ ζηνηρεία ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο κνλάδαο πξέπεη λα θαηαγξάθνληαη κε ηηο εμήο ιεπηνκέξεηεο απηψλ : θαηαζθεπαζηήο, κνληέιν, αξηζκφο ζηνηρείσλ (πιήζνο), ηξφπνο ιεηηνπξγίαο (θαλνληθή ιεηηνπξγία, ιεηηνπξγία θαηή ηελ εθθίλεζε ή ζπάληα ιεηηνπξγία), θαη κηα εθηίκεζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο (kwe ή kwth). Γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο θαηαγξαθήο ηεο δήηεζεο ηζρχνο (kw), ηα κεραληθά παξαζηηηθά θνξηία ζα πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη σο ηζνδχλακα ειεθηξηθά θνξηία. EXERGIA S.A. 19

3 ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΜΔΣΡΖΔΩΝ Δ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ ΑΠΔ 3.1 ΓΔΝΗΚΔ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΜΔΣΡΖΣΗΚΩΝ ΓΗΑΣΑΞΔΩΝ Ζ νξζή πξαθηηθή απαηηεί ηελ επίηεπμε ελφο θαηάιιεινπ επηπέδνπ κέηξεζεο, φζνλ αθνξά ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο κηαο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ. Για ηην ππαγμαηοποίηζη ηυν μεηπήζευν απαιηείηαι να σπηζιμοποιούνηαι «έξςπνοι» μεηπηηέρ οι οποίοι να επιηπέποςν καη ελάσιζηο ηην διαηήπηζη ηυν 12 ηελεςηαίυν μηνιαίυν ενδείξευν πος καηέγπαταν. Οι μεηπηηέρ αςηοί θα ππέπει να είναι επίζηρ ηηλεμεηπούμενοι, ώζηε να έσοςν ηη δςναηόηηηα ενζυμάηυζηρ ζηο ζύζηημα ζςλλογήρ μεηπήζευν πος διαθέηει η Εκδίδοςζα Απσή. Για λόγοςρ ζςμβαηόηηηαρ, οι σπηζιμοποιούμενοι μεηπηηέρ θα ππέπει να επιλέγονηαι ανάμεζα ζε αςηούρ πος πποηείνει η Εκδίδοςζα Απσή. Εαν για ππαγμαηικούρ λόγοςρ ηοςρ οποίοςρ θα ππέπει να αποδείξει ο ενδιαθεπόμενορ ζηην Εκδίδοςζα Απσή είναι αδύναηη η ηήπηζη ηυν παπαπάνυ απαιηήζευν, ο ενδιαθεπόμενορ, με ηη ζύμθυνη γνώμη ηηρ Εκδίδοςζαρ Απσήρ δύναηαι να σπηζιμοποιήζει μεηπηηέρ άλλος ηύπος. Ζ εγθαηάζηαζε κέηξεζεο ζα πξέπεη λα ζρεδηάδεηαη, λα θαηαζθεπάδεηαη θαη λα εγθαζίζηαηαη ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο απνδεθηψλ πξνηχπσλ, φπσο ηα Κππξηαθά, ηα Δπξσπατθά (EN), ή ηα Γηεζλή (ISO) Πξφηππα ή Οδεγίεο. Όηαλ πξαγκαηνπνηνχληαη εκπνξηθέο ή θνξνινγηθέο ζπλαιιαγέο βάζεη ελδείμεσλ κεηξεηηθψλ νξγάλσλ ή κεηξνχκελσλ πνζνηήησλ (π.ρ. κεηαθνξά θαπζίκσλ κε επηηήξεζε), νη ελ ιφγσ ελδείμεηο ησλ νξγάλσλ (ν κεηξεηήο βάζεη ηνπ νπνίνπ γίλεηαη ε ηηκνιφγεζε) ή νη κεηξνχκελεο πνζφηεηεο ζα πξέπεη θαλνληθά λα ζεσξνχληαη σο επαξθείο, εθφζνλ έρνπλ ηεζεί ζε εθαξκνγή θαηάιιειεο αλεμάξηεηεο δηαδηθαζίεο επηθχξσζεο. ε φιεο ηηο άιιεο πεξηπηψζεηο (δειαδή εμαηξνπκέλσλ ησλ εκπνξηθψλ ή θνξνινγηθψλ ζπλαιιαγψλ) γηα ηηο κεηξεηηθέο δηαηάμεηο, πξέπεη λα ηεξνχληαη νη αθφινπζεο απαηηήζεηο: Πξέπεη λα ηεξνχληαη νη θαηάιιειεο δηαδηθαζίεο επηθχξσζεο γηα ην ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο, είηε κε άκεζε βαζκνλφκεζε, είηε κε επηθχξσζε θάζε ζηνηρείνπ ηνπ ζπζηήκαηνο κέηξεζεο. EXERGIA S.A. 20

Πξέπεη λα πξαγκαηνπνηείηαη πεξηνδηθή βαζκνλφκεζε απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή ή απφ δηαπηζηεπκέλνπο νξγαληζκνχο. Γηα λα εμαζθαιηζηεί φηη νη αβεβαηφηεηεο ηνπ ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο δηαηεξνχληαη εληφο ησλ πξνδηαγξαθψλ ηνπ κεηξεηή, πξέπεη λα εθαξκνζηεί έλα πξφγξακκα βαζκνλφκεζεο, πνπ λα έρεη ππνβιεζεί θαη εγθξηζεί απφ ηελ Δθδίδνπζα Αξρή Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο. Γηα κηθξέο πνζφηεηεο ελέξγεηαο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα εμαίξεζεο. Οη κεηξεηηθέο δηαηάμεηο ζα πξέπεη λα πξνζηαηεχνληαη απφ παξαβίαζε (tamper-proof). Σα απνδεηθηηθά ζηνηρεία γηα ηελ αμηνπηζηία ησλ κεραληζκψλ παξαθνινχζεζεο ζα πξέπεη θαλνληθά λα ειέγρνληαη ζε θάζε επηηφπηα επηζεψξεζε. Σα δεηήκαηα απηά κπνξνχλ λα εληάζζνληαη ζην πθηζηάκελν ζχζηεκα δηαζθάιηζεο πνηφηεηαο κηαο εγθαηάζηαζεο (φπσο π.ρ. ην ISO 9001). Σα απνδεηθηηθά ζηνηρεία ζα πξέπεη επίζεο λα ειέγρνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο Πηζηνπνίεζεο ηεο εγθαηάζηαζεο απφ ηελ Δθδίδνπζα Αξρή, θαζψο θαη ζε θάζε πεξηνδηθφ έιεγρν πνπ δηελεξγείηαη απφ ηελ Δθδίδνπζα Αξρή. 3.1.1 Αβεβαηόηεηα (εύξνο ζθάικαηνο) θαη πζηεκαηηθό θάικα Πξέπεη λα πξνζδηνξηζηεί ε αβεβαηφηεηα (εχξνο ζθάικαηνο) πνπ ζρεηίδεηαη κε φιεο ηηο κεηξήζεηο θαη ππνινγηζκνχο ηεο παξαγφκελεο θαη θαηαλαιηζθφκελεο (ρξεζηκνπνηνπκέλεο) ελέξγεηαο. Οη αβεβαηφηεηεο κπνξνχλ λα βαζίδνληαη ζηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ θαηαζθεπαζηή ηνπ κεηξεηή, ή ζε απνδεθηά πξφηππα. Δπηπιένλ, φιεο νη κεηξήζεηο θαη ππνινγηζκνί ηεο παξαγφκελεο θαη θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο πξέπεη λα ειέγρνληαη γηα ηελ χπαξμε ζπζηεκαηηθψλ ζθαικάησλ ζηηο θαηαγξαθέο ησλ απνηειεζκάησλ. Όινη νη ππνινγηζκνί ηεο αβεβαηφηεηαο θαη νη έιεγρνη γηα ζπζηεκαηηθά ζθάικαηα πξέπεη λα είλαη πιήξσο ηεθκεξησκέλνη. χκθσλα κε ηε βέιηηζηε πξαθηηθή, νη κέγηζηεο αβεβαηφηεηεο πνπ ζπλδένληαη κε ηε κέηξεζε ησλ δηαθφξσλ ελεξγεηαθψλ ξνψλ πξέπεη λα ηθαλνπνηνχλ ηηο αθφινπζεο πξνδηαγξαθέο: Καηαλαιψζεηο θαπζίκνπ (κνλάδα kwh) Ζιεθηξηθή ελέξγεηα (κνλάδα kwh) ±2,0% ηεο έλδεημεο Μέηξεζε ζχκθσλα κε ηα ηζρχνληα Κππξηαθά Πξφηππα θαη Κιάζεηο κε βάζε ηε θιίκαθα κεηξνχκελνπ κεγέζνπο θαη ζχκθσλα κε ηνπο Καλφλεο Μ&Γ EXERGIA S.A. 21

Οη κεηξεηέο πνπ ζπκκνξθψλνληαη κε ηηο αλσηέξσ απαηηήζεηο φζνλ αθνξά ηελ αθξίβεηα (αβεβαηφηεηα) πξέπεη λα ζεσξνχληαη ζχκθσλνη κε ηε βέιηηζηε πξαθηηθή. 3.1.2 Βαζκνλόκεζε θαη Δπηθύξωζε Μεηξεηώλ Όινη νη κεηξεηέο πνπ δελ βαζκνλνκνχληαη απφ αλεμάξηεηνπο θνξείο (φπσο νη εηαηξείεο πξνκήζεηαο θπζηθνχ αεξίνπ ή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζην πιαίζην ησλ λφκηκσλ ππνρξεψζεψλ ηνπο ή νη πειάηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζην πιαίζην κηαο εκπνξηθήο ζπκθσλίαο) ζα πξέπεη λα βαζκνλνκνχληαη ή λα επηθπξψλνληαη ηαθηηθά ζχκθσλα κε έλα ρξνλνδηάγξακκα βαζκνλφκεζεο πνπ έρεη ππνβιεζεί θαη εγθξηζεί απφ ηελ Δθδίδνπζα Αξρή Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο. Μφλν γηα ηα πνιχ κηθξά κεηξνχκελα πνζά ελέξγεηαο, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα πξναηξεηηθήο εμαίξεζεο απφ ηελ απαίηεζε γηα βαζκνλφκεζε. Πην ζπγθεθξηκέλα, αλαγλσξίδεηαη φηη γηα ηα πνζά ελέξγεηαο, πνπ ζσξεπηηθά ζπκβάιινπλ ειάρηζηα ζηε ζπλνιηθή παξαγφκελε ή θαηαλαιηζθφκελε ελέξγεηα, κπνξεί λα είλαη αληηνηθνλνκηθή ε εθαξκνγή ελφο θαλνληθνχ πξνγξάκκαηνο βαζκνλφκεζεο. Γηα ην ιφγν απηφ, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα εμαίξεζεο γηα πνιχ κηθξά πνζά ελέξγεηαο, πνπ δελ ππεξβαίλνπλ ζσξεπηηθά ην 10% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλαιηζθφκελεο ή παξαγφκελεο ελέξγεηαο ηεο εγθαηάζηαζεο. Γηα παξάδεηγκα, εάλ ππάξρνπλ ηξία πνζά ελέξγεηαο, πνπ αληηπξνζσπεχνπλ αληίζηνηρα ην 3%, 4% θαη 5% ησλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ, κφλν δχν απφ απηά κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ σο πνιχ κηθξά πνζά ελέξγεηαο,, θαζψο ην άζξνηζκα ησλ ηξηψλ ππεξβαίλεη ην φξην ηνπ 10%. Γηα κεηξεηέο ξνήο πγξψλ, ηα παξαθάησ πξνγξάκκαηα βαζκνλφκεζεο ζεσξνχληαη απνδεθηά: Μεηξεηέο κε ζηαζεξά θχξηα ζηνηρεία κέζα ζε ζσιήλα, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ δηαθξαγκάησλ κε νπέο (orifice plates), κπεθ ξνήο (flow nozzles), ζσιήλσλ βεληνχξη (venturis), θψλσλ ζρήκαηνο V (V-cone), ζηνηρείσλ θαηαζηνιήο δηλψλ (shedding meter bluff bodies), ζσιήλεο Pitot θαη δηαηάμεσλ κε πνιιαπινχο ζσιήλεο Pitot (annubars): νπηηθέο επηζεσξήζεηο θαη έιεγρνο δηαζηάζεσλ ζχκθσλα κε ην δειηίν δεδνκέλσλ/ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ θάζε 5 ρξφληα. ηνηρεία πνπ παξνπζηάδνπλ νηαδήπνηε παξακφξθσζε ηνπ ζρήκαηφο ηνπο (δειαδή αιιαγή ηνπ αξρηθνχ ηνπο γεσκεηξηθνχ ηνπο ζρήκαηνο) ή δηάβξσζε πξέπεη λα αληηθαζίζηαληαη. Δλαιιαθηηθά, είλαη απνδεθηή ε πγξή βαζκνλφκεζε εθηφο ηεο εγθαηάζηαζεο (εμσηεξηθφ εξγαζηήξην) ή ε επηηφπηα βαζκνλφκεζε θάλνληαο ρξήζε αλεμάξηεηνπ κεηξεηή, γηα ηνλ νπνίν είλαη δπλαηή ε δηαπίζησζε ηεο έγθπξεο βαζκνλφκεζήο ηνπ (ηρλειαζηκφηεηα) Βαζκνλφκεζε ησλ δεπηεξνγελψλ EXERGIA S.A. 22

ζηνηρείσλ, φπσο νη κεηαδφηεο, νη πνκπνί, θαη νη ππνινγηζκνί, θάζε 2 ρξφληα. Μεηξεηέο κε θηλνχκελα θχξηα ζηνηρεία ξνήο κέζα ζε ζσιήλα, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ κεηξεηψλ ηχπνπ ζηξνβίινπ, θαη ηχπνπ Gilflow: πγξή βαζκνλφκεζε εθηφο ηεο εγθαηάζηαζεο (εμσηεξηθφ εξγαζηήξην) ή επηηφπηα βαζκνλφκεζε θάλνληαο ρξήζε αλεμάξηεηνπ κεηξεηή, γηα ηνλ νπνίν είλαη δπλαηή ε δηαπίζησζε ηεο έγθπξεο βαζκνλφκεζήο ηνπ (ηρλειαζηκφηεηα), θάζε 5 ρξφληα. Βαζκνλφκεζε ησλ δεπηεξνγελψλ ζηνηρείσλ, φπσο νη κεηαδφηεο, νη πνκπνί θαη νη ππνινγηζκνί, θάζε 2 ρξφληα. Μεηξεηέο ρσξίο ζηνηρεία κέζα ζε ζσιήλα, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ κεηξεηψλ ππεξήρσλ, καγλεηηθψλ κεηξεηψλ ξνήο θαη κεηξεηψλ Coriolis: πγξή βαζκνλφκεζε εθηφο ηεο εγθαηάζηαζεο (εμσηεξηθφ εξγαζηήξην) ή επηηφπηα βαζκνλφκεζε θάλνληαο ρξήζε αλεμάξηεηνπ κεηξεηή, γηα ηνλ νπνίν είλαη δπλαηή ε δηαπίζησζε ηεο έγθπξεο βαζκνλφκεζήο ηνπ (ηρλειαζηκφηεηα),, θάζε 5 ρξφληα. Βαζκνλφκεζε ησλ δεπηεξνγελψλ ζηνηρείσλ, φπσο νη κεηαδφηεο, νη πνκπνί θαη νη ππνινγηζκνί, θάζε 2 ρξφληα. Γηα ηνπο κεηξεηέο πνπ δελ θαιχπηνληαη απφ ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο, έλα πξνηεηλφκελν πξφγξακκα βαζκνλφκεζεο πξέπεη λα ππνβιεζεί πξνο έγθξηζε απφ ηελ Δθδίδνπζα Αξρή Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο. Γηα ηνπο κεηξεηέο ζηεξεψλ θαπζίκσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ γεθπξνπιαζηηγγψλ (weighbridges), ηκάλησλ δπγίζεσο (belt weighers) θαη δπλακνθπςειψλ (grab load cells), έλα πξφγξακκα βαζκνλφκεζεο ηνπιάρηζηνλ κία θνξά θάζε δχν ρξφληα, ζχκθσλα κε κία δηαδηθαζία, κε ηελ νπνία είλαη δπλαηή ε δηαπίζησζε ηεο έγθπξεο βαζκνλφκεζήο ηνπο (ηρλειαζηκφηεηα), Οη κεηξεηέο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ρξεηάδεηαη λα δηαθξηβψλνληαη ζχκθσλα κε ηηο δηαδηθαζίεο ηεο Οδεγίαο ΚΔ1/24/2009 "Γηαρείξηζε Μεηξεηψλ θαη Γεθηψλ Σειερεηξηζκνχ Φνξηίνπ" ηεο Αξρήο Ζιεθηξηζκνχ Κχπξνπ πνπ εθδφζεθε ζηηο 25/02/2009 θαη εηέζε ζε ηζρχ ζηηο 06/03/2009. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, ηδηαίηεξα ζε παιηέο βηνκεραληθέο κνλάδεο, ε απνκάθξπλζε ησλ κεηξεηψλ πξνθεηκέλνπ λα επηζεσξεζνχλ κπνξεί λα παξνπζηάζεη πξνβιήκαηα, πηζαλψο επεηδή νη κεηξεηέο είλαη απξφζηηνη ή δελ κπνξνχλ λα απνκνλσζνχλ. Όηαλ ππάξρεη έλα πιήζνο παξφκνησλ κεηξεηψλ πνπ κεηξνχλ ην ίδην πγξφ, ζε παξφκνηεο ζπλζήθεο κέηξεζεο, ε Δθδίδνπζα Αξρή Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο κπνξεί λα ρνξεγήζεη κεξηθή εμαίξεζε ππφ ηηο αθφινπζεο ζπλζήθεο: εάλ νπνηνζδήπνηε απφ απηνχο ηνπο κεηξεηέο EXERGIA S.A. 23

κπνξεί λα επηζεσξεζεί θαη λα απνδεηρζεί φηη είλαη εληφο πξνδηαγξαθψλ κεηά απφ πεξηζζφηεξα απφ 5 ρξφληα ιεηηνπξγίαο, ε Δθδίδνπζα Αξρή Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο κπνξεί λα ρνξεγήζεη απαιιαγή απφ ηελ απαίηεζε γηα επηζεψξεζε ησλ ππφινηπσλ κεηξεηψλ ηεο ίδηαο νκάδαο γηα αθφκε 5 ρξφληα (δειαδή, ην δείγκα ζεσξείηαη αληηπξνζσπεπηηθφ ηεο ζπλνιηθήο νκάδαο κεηξεηψλ), ρσξίο λα δεκηνπξγείηαη επηπξφζζεηε αβεβαηφηεηα. ε γεληθέο γξακκέο, ν φξνο "εληφο πξνδηαγξαθψλ" ζεκαίλεη: ζσζηέο δηαζηάζεηο, νμείεο αθκέο (κεηξεηέο δηαθξάγκαηνο), ρσξίο νηαδήπνηε παξακφξθσζε ηνπ ζρήκαηφο ηνπο (δειαδή αιιαγή ηνπ αξρηθνχ ηνπο γεσκεηξηθνχ ηνπο ζρήκαηνο), ιπγηζκφ, δηάβξσζε, θαη έκθξαμε ή παξεκπφδηζε ησλ ππνδνρψλ κέηξεζεο ηεο πίεζεο. EXERGIA S.A. 24

3.2 ΜΔΣΡΖΖ ΚΑΤΗΜΟΤ Ζ Οδεγία 2009/28/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 23εο Απξηιίνπ 2009 ζρεηηθά κε ηελ πξνψζεζε ηεο ρξήζεο ελέξγεηαο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο θαη ηελ ηξνπνπνίεζε θαη ηε ζπλαθφινπζε θαηάξγεζε ησλ νδεγηψλ 2001/77/ΔΚ θαη 2003/30/ΔΚ απαηηεί: "ε εξγνζηάζηα πνιιαπιώλ θαπζίκσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύλ αλαλεώζηκεο θαη ζπκβαηηθέο πεγέο ελέξγεηαο, ιακβάλεηαη ππόςε κόλν ην κέξνο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη από αλαλεώζηκεο πεγέο. Γηα ηνπο ζθνπνύο ηνπ ελ ιόγσ ππνινγηζκνύ, ε ζπκβνιή θάζε πεγήο ελέξγεηαο ππνινγίδεηαη κε βάζε ην ελεξγεηαθό ηεο πεξηερόκελν". Βάζεη ησλ αλσηέξσ απαηηείηαη κέηξεζε ηνπ θαπζίκνπ ζηηο πεξηπηψζεηο αλάκεημεο θαπζίκσλ. Όιεο νη θαηαλαιψζεηο θαπζίκσλ πξέπεη λα βαζίδνληαη ζηε θαηψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε ηνπο (Net Calorific Value) θαη πξέπεη λα κεηξνχληαη (kwh). 3.2.1 Καηεγνξίεο Καπζίκωλ Σα θαχζηκα δηαθξίλνληαη ζε πκβαηηθά θαη Δλαιιαθηηθά. Σν θπζηθφ αέξην, ην πγξαέξην, ην πεηξέιαην κεραλψλ εζσηεξηθήο θαχζεο, ην καδνχη γηα εκπνξηθή ρξήζε, ν άλζξαθαο θαη ν νπηάλζξαθαο (coke) είλαη ζπκβαηηθά θαχζηκα. Σα ελαιιαθηηθά θαχζηκα πεξηιακβάλνπλ ηα θαχζηκα απφ απφβιεηα, ηα θαχζηκα ηα νπνία είλαη παξαπξντφληα άιισλ δηεξγαζηψλ, ηα αλαλεψζηκα θαχζηκα θαη ηελ αλαθηεζείζα ζεξκφηεηα. ε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα αλαθέξεηαη ην θιάζκα ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο πνπ αληηζηνηρεί ζε θάζε θαχζηκν. πκβαηηθά Καύζηκα Σα πκβαηηθά Καχζηκα πεξηιακβάλνπλ: Κάζε αέξην, ζε αέξηα θαηάζηαζε, πνπ κπνξεί λα πξνκεζεπηεί θάπνηνο απφ κηα εηαηξία αεξίνπ Κάζε αέξην πξνεξρφκελν απφ ηελ δηχιηζε ηνπ αξγνχ πεηξειαίνπ ή άιιν αέξην πδξνγνλάλζξαθα, ζε πγξή θαηάζηαζε Άλζξαθα θαη ιηγλίηε EXERGIA S.A. 25

Οπηάλζξαθα θαη εκη-νπηάλζξαθα απφ άλζξαθα ή ιηγλίηε Πεηξειατθφ νπηάλζξαθα Καχζηκα πδξνγνλαλζξάθσλ απφ ηε δηχιηζε αξγνχ πεηξειαίνπ ή βελδίλε ρξεζηκνπνηνχκελε ζαλ θαχζηκν θίλεζεο Αλαλεώζηκα Καύζηκα Αλαθέξνληαη πέληε θαηεγνξίεο αλαλεψζηκσλ θαπζίκσλ: 1. Βηνκάδα: ην βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα πξντφλησλ, απνβιήησλ θαη θαηαινίπσλ βηνινγηθήο πξνέιεπζεο απφ ηε γεσξγία (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θπηηθψλ θαη ησλ δσηθψλ νπζηψλ), ηε δαζνθνκία θαη ηνπο ζπλαθείο θιάδνπο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αιηείαο θαη ηεο πδαηνθαιιηέξγεηαο, θαζψο θαη ην βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα ησλ βηνκεραληθψλ απνβιήησλ θαη ησλ νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ 2. Βηναέξην: αέξην πνπ παξάγεηαη απφ ηελ αλαεξφβηα ρψλεπζε βηνινγηθψλ πιηθψλ ζηνπο ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο ζηεξεψλ αζηηθψλ απνβιήησλ. 3. Βηναέξην: αέξην πνπ παξάγεηαη απφ ηελ αλαεξφβηα ρψλεπζε βηνινγηθψλ πιηθψλ ζε κνλάδεο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ. 4. Βηναέξην: αέξην πνπ παξάγεηαη απφ ηελ αλαεξφβηα ρψλεπζε βηνινγηθψλ πιηθψλ ζε άιινπο ρψξνπο [πεξηηηψκαηα δψσλ (πηελνηξνθεία, ρνηξνζηάζηα, θηελνηξνθηθέο κνλάδεο), γεσξγηθά ππνιείκκαηα, θ.η.ι.) 5. Βηνξεπζηά: πγξά θαχζηκα γηα ελεξγεηαθνχο ζθνπνχο, εθηφο απφ θίλεζε, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ηεο ζέξκαλζεο θαη ηεο ςχμεο, ηα νπνία παξάγνληαη απφ βηνκάδα. Δπεηδή ππάξρεη έλα επξχ θάζκα αλαλεψζηκσλ θαπζίκσλ ζε ρξήζε, γηα ηελ θαηάηαμε θαπζίκσλ πνπ δελ αλαθέξνληαη ζηνλ παξαπάλσ θαηάινγν, παξαθαινχκε επηθνηλσλήζηε κε ηελ Δθδίδνπζα Αξρή Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο. Δπίζεο, φηαλ ππάξρεη δπλαηφηεηα γηα πξνζδηνξηζκφ ηεο ξνήο θαπζίκνπ κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν, αλάινγα κε ηε ζρεδίαζε ησλ νξίσλ ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ, παξαθαινχκε επηθνηλσλήζηε κε ηελ Δθδίδνπζα Αξρή Δγγπήζεσλ Πξνέιεπζεο. Γηα παξάδεηγκα, φηαλ πξαγκαηνπνηείηαη αεξηνπνίεζε, ην φξην ηεο εγθαηάζηαζεο ζα κπνξνχζε λα ηνπνζεηεζεί ζην ζεκείν ηξνθνδνζίαο ηνπ αεξνπνηεηή κε ζηεξεά θαχζηκα. Δλαιιαθηηθά, ην φξην ζα κπνξνχζε λα ηνπνζεηεζεί ζην EXERGIA S.A. 26

ζεκείν φπνπ ην παξαγφκελν αέξην ηξνθνδνηείηαη πξνο θαχζε ή ζηελ παιηλδξνκηθή κεραλή. Απηφ ζα απαηηνχζε κηα δηαθνξεηηθή πξνζέγγηζε γηα ηε δηαδηθαζία κέηξεζεο. 3.2.2 Μέηξεζε Αεξίωλ πκβαηηθώλ Καπζίκωλ Τπάξρεη κηα ζεηξά εηδηθψλ απαηηήζεσλ γηα ηε κέηξεζε ηεο θαηαλάισζεο θπζηθνχ αεξίνπ ρξεζηκνπνηψληαο ην κεηξεηή κηαο εηαηξίαο αεξίνπ ή έλα κεηξεηή ηηκνιφγεζεο. Οη πνζφηεηεο θπζηθνχ αεξίνπ, πνπ ηξνθνδνηνχλ κηα εγθαηάζηαζε, πξέπεη λα θαηαγξάθνληαη απφ έλαλ κεηξεηή κε αβεβαηφηεηα πνπ δελ ππεξβαίλεη ηα φξηα πνπ ζπλνςίδνληαη παξαθάησ: Μεηπηηέρ διαθπάγμαηορ: ±2% κεηαμχ 2% θαη 100% ηεο κέγηζηεο ξνήο ζρεδηαζκνχ. Τπόλοιποι μεηπηηέρ: ±1% κεηαμχ 20% θαη 100% ηεο κέγηζηεο ξνήο ζρεδηαζκνχ. 2% κεηαμχ ηεο ειάρηζηεο ξνήο ζρεδηαζκνχ θαη ιηγφηεξν απφ 20% ηεο κέγηζηεο ξνήο ζρεδηαζκνχ. Σα αθφινπζα πξφηππα κπνξνχλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο αλαθνξά: EN ISO 6976:2005. Natural gas. Calculation of calorific values, density, relative density and Wobbe index from composition. Φπζηθφ αέξην Τπνινγηζκφο ηεο ζεξκνγφλνπ ηηκήο, ππθλφηεηαο, ζρεηηθήο ππθλφηεηαο θαη δείθηε Wobbe απφ ηε ζχζηαζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ. EN 12405-1:2005. Gas meters. Conversion devices. Volume conversion. Μεηξεηέο αεξίνπ Γηαηάμεηο αλαγσγήο Μέξνο 1: Αλαγσγή φγθνπ. EN 12480:2002. Gas meters. Rotary displacement gas meters. Μεηξεηέο αεξίνπ Ογθνκεηξηθνί κεηξεηέο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο. EN 12261:2002. Gas meters. Turbine gas meters. Μεηξεηέο αεξίνπ Μεηξεηέο ζηξνβίινπ. EN 1359:1998. Gas meters. Diaphragm gas meters. Μεηξεηέο αεξίνπ Μεηξεηέο αεξίνπ κε δηάθξαγκα. EXERGIA S.A. 27

AGA-3:1992. Orifice Metering of Natural Gas, Part 3, Natural Gas. Applications. Μέηξεζε θπζηθνχ αεξίνπ κε δηαθξάγκαηα νπψλ. Μέξνο 3. Φπζηθφ αέξην. Δθαξκνγέο AGA-8:1994. Compressibility Factor of Natural Gas and Related Hydrocarbon Gases. πληειεζηήο ζπκπηεζηφηεηαο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη άιισλ ζπγγελψλ αεξίσλ πδξνγνλαλζξάθσλ. Χζηφζν, φηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη ηνπηθνί κεηξεηέο αεξίνπ, ε αβεβαηφηεηα δελ πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξε απφ ± 2% ηεο έλδεημεο, ψζηε νη κεηξεηέο λα ζεσξνχληαη ζχκθσλνη κε ηε βέιηηζηε πξαθηηθή. Ζ κέηξεζε ηνπ φγθνπ πξέπεη λα δηνξζψλεηαη αλαθνξηθά κε ηε ζεξκνθξαζία θαη ηελ πίεζε ηνπ αεξίνπ (ζε 15C θαη 1013,25 millibars απφιπην) γηα λα θαηαζηεί δπλαηή ε άκεζε ζχγθξηζε κε ην ηηκνινγνχκελν αέξην ζηελ εγθαηάζηαζε. Πξέπεη επίζεο λα γίλεη εθηίκεζε ησλ ρξνλνζηαζκηζκέλσλ κέζσλ ηηκψλ ηεο Θεξκνγφλνπ Γχλακεο ηνπ ρξεζηκνπνηνχκελνπ αεξίνπ. Ζ ζεξκνγφλνο δχλακε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνπο ινγαξηαζκνχο θπζηθνχ αεξίνπ ηνπ πξνκεζεπηή είλαη απνδεθηή σο ε πξαγκαηηθή ζεξκνγφλνο δχλακε γηα ηελ πεξίνδν εθνδηαζκνχ πνπ θαιχπηεη θάζε ινγαξηαζκφο. Πξνθεηκέλνπ νη κεηξεηέο λα ζεσξεζνχλ ζχκθσλνη κε ηε βέιηηζηε πξαθηηθή, ε ζπλνιηθή αβεβαηφηεηα ησλ επηκέξνπο κεηξεηψλ θπζηθνχ αεξίνπ δελ πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξε απφ ± 2%. 3.2.3 Μέηξεζε Τγξώλ πκβαηηθώλ Καπζίκωλ Σα πξντφληα πεηξειαίνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είηε σο θχξηα είηε σο εθεδξηθά θαχζηκα ζα πξέπεη λα παξαθνινπζνχληαη θαη λα θαηαγξάθνληαη. Σα πξντφληα πεηξειαίνπ ζπλήζσο πσινχληαη κε ην ιίηξν. Ο φγθνο ηνπ πεηξειαίνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη ζε κηα εγθαηάζηαζε ζα πξέπεη λα θαηαγξάθεηαη. Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί θάλνληαο ρξήζε ελφο κεηξεηή ξνήο φγθνπ. Σα παξαζηαηηθά αγνξάο θαπζίκνπ κπνξνχλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο απνδεηθηηθά ζηνηρεία ηεο θαηαλάισζεο πεηξειαίνπ, αιιά ηα απνζέκαηα πεηξειαίνπ (απνζέκαηα αλνίγκαηνο θαη θιεηζίκαηνο) ζα πξέπεη λα θαηαγξάθνληαη θαη λα ιακβάλνληαη ππφςε. Ζ ζεξκνγφλνο δχλακε πνπ δειψλεηαη απφ ηνλ πξνκεζεπηή ηνπ θαπζίκνπ είλαη απνδεθηή σο ε πξαγκαηηθή ζεξκνγφλνο δχλακε ησλ πγξψλ θαπζίκσλ πνπ είλαη δηαζέζηκα γηα εκπνξηθή ρξήζε. Πξνθεηκέλνπ λα ζεσξεζνχλ ζχκθσλνη κε ηε βέιηηζηε πξαθηηθή, ε ζπλνιηθή αβεβαηφηεηα ησλ επηκέξνπο πνζνηήησλ πξντφλησλ πεηξειαίνπ δελ πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξε απφ ± 2%. EXERGIA S.A. 28

3.2.4 Μέηξεζε ηεξεώλ πκβαηηθώλ Καπζίκωλ Οη πνζφηεηεο άλζξαθα ζα πξέπεη, φπνπ είλαη δπλαηφλ, λα κεηξηνχληαη κε ηκάληεο δπγίζεσο ή άιιεο βαξπκεηξηθέο κεζφδνπο. Ζ ρξήζε άλζξαθα γηα κεγάια ρξνληθά δηαζηήκαηα κπνξεί λα πξνζδηνξίδεηαη απφ ηηο αγνξέο θαη ηα απνζέκαηα. Ζ επίδξαζε ησλ πηζαλψλ ζθαικάησλ θαηά ηελ εθηίκεζε ησλ απνζεκάησλ αλνίγκαηνο θαη θιεηζίκαηνο ζα πξέπεη λα πξνζδηνξηζηεί. ηε ζπλέρεηα απαηηείηαη έλαο ππνινγηζκφο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ζπλνιηθήο ζπζηεκαηηθήο αβεβαηφηεηαο πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε άλζξαθα. Γηα ζπλζήθεο βέιηηζηεο πξαθηηθήο, ε ζπλνιηθή αβεβαηφηεηα ησλ επηκέξνπο ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ δελ πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξε απφ ± 2%. Ο ρξήζηεο ζα πξέπεη λα δηαζθαιίζεη φηη ν πξνκεζεπηήο δηαζέηεη θαηάιιειν ζχζηεκα δεηγκαηνιεςίαο θαη αλάιπζεο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο ησλ παξαδηδφκελσλ πνζνηήησλ άλζξαθα. Γηα παξάδεηγκα, ζα κπνξνχζε λα πηνζεηεζεί ην Πξφηππν ISO 13909: Μέξε 1-8. Γεηγκαηνιεςία Άλζξαθα. Σα απνηειέζκαηα ζα πξέπεη λα ζπκβαδίδνπλ κε ηα ηεθκήξηα αγνξάο ησλ ελ ιφγσ πνζνηήησλ άλζξαθα. Ζ ζεξκνγφλνο δχλακε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζην ηηκνιφγην ηνπ πξνκεζεπηή είλαη απνδεθηή σο ε πξαγκαηηθή ζεξκνγφλνο δχλακε γηα ην πξνκεζεπφκελν θαχζηκν. 3.2.5 Μέηξεζε Καηαλάιωζεο Αλαλεώζηκωλ Καπζίκωλ ε πεξίπησζε πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη αλαλεψζηκα θαχζηκα, πξέπεη λα θαζνξηζηεί ην ελεξγεηαθφ ηνπο πεξηερφκελν.. Ζ αθξηβήο εθηίκεζε ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο νξηζκέλσλ αλαλεψζηκσλ θαπζίκσλ είλαη εμαηξεηηθά δχζθνιε. Θεξκνγόλνο Γύλακε Αλαλεώζηκωλ Καπζίκωλ. Γηα ζηεξεά θαη πγξά θαχζηκα, ε ζεξκνγφλνο δχλακε πνπ πξνζδηνξίδεηαη ζην εξγαζηήξην κε ηε ρξήζε ζεξκηδφκεηξνπ ηχπνπ νβίδαο (bomb calorimeter) αληηζηνηρεί ηελ αλψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε (GCV) ζε ζηαζεξφ φγθν. Γηα ηα ζηεξεά θαχζηκα, απηφ πξαγκαηνπνηείηαη ελ γέλεη ζε θαχζηκα πνπ έρνπλ ππνζηεί μήξαλζε κε αέξα (δειαδή έλα δείγκα ηνπ θαπζίκνπ πνπ έρεη αθεζεί λα μεξαζεί ζε ηζνξξνπία κε ην πεξηβάιινλ ηνπ, ζε μεξφ θαη θαιά αεξηδφκελν πεξηβάιινλ). Δπεηδή ε ελαπνκέλνπζα (εγγελήο) πγξαζία ζην δείγκα έρεη επίπησζε ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο, ε πγξαζία πξνζδηνξίδεηαη ρσξηζηά κέζσ μήξαλζεο ηνπ δείγκαηνο ζηνπο 105C ζε θιίβαλν κέρξηο φηνπ λα κελ πθίζηαηαη πεξαηηέξσ απψιεηα βάξνπο. ηε ζπλέρεηα εθαξκφδεηαη έλαο ζπληειεζηήο δηφξζσζεο ψζηε λε πξνθχςεη ε αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε ηνπ θαπζίκνπ ζε μεξή βάζε. EXERGIA S.A. 29

Γηα αέξηα θαχζηκα, ε ζεξκνγφλνο δχλακε πνπ πξνζδηνξίδεηαη ζην εξγαζηήξην κε ηε ρξήζε ζεξκηδφκεηξνπ αεξίσλ θαπζίκσλ αληηζηνηρεί ζηελ αλψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε ζε ζηαζεξή πίεζε. Με ηηο εμειηγκέλεο ηερληθέο αλάιπζεο αεξίσλ πνπ είλαη δηαζέζηκεο, ν ππνινγηζκφο ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο αεξίνπ θαπζίκνπ, κε βάζε ηηο ηππηθέο ηηκέο ησλ ζεξκνγφλσλ δπλάκεσλ ησλ ζπζηαηηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ αεξίνπ θαπζίκνπ, έρεη αληηθαηαζηήζεη ζε κεγάιν βαζκφ ηε ρξήζε ζεξκηδνκεηξεηψλ αεξίσλ θαπζίκσλ. Ζ δηάθξηζε κεηαμχ αλψηεξεο (GCV) θαη θαηψηεξεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο (NCV) είλαη ζεκαληηθή. Καηά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο αλψηεξεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο, ηα πξντφληα ηεο θαχζεο ςχρνληαη έσο ηνπο 15C. Απηφ ζεκαίλεη φηη ην ζχλνιν ζρεδφλ ησλ πδξαηκψλ, είηε ζρεκαηίδνληαη απφ ηελ θαχζε ηνπ πδξνγφλνπ εληφο ηνπ θαπζίκνπ ή κε ηελ εμάηκηζε ηεο πγξαζίαο ηνπ θαπζίκνπ, ζπκππθλψλεηαη ζε πγξφ λεξφ. Απηή ε ζπκπχθλσζε απειεπζεξψλεη ιαλζάλνπζα ζεξκφηεηα, ε νπνία πεξηιακβάλεηαη σο εθ ηνχηνπ ζηελ αλψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε. Οη ππνζηεξηθηέο ηεο θαηψηεξεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο ηζρπξίδνληαη φηη επεηδή ε ελ ιφγσ ιαλζάλνπζα ζεξκφηεηα δελ κπνξεί λα αλαθηεζεί ζε εγθαηαζηάζεηο θαχζεο, φπσο νη ιέβεηεο, ζα πξέπεη λα αθαηξείηαη. Απηφ νδεγεί ζηελ θαηψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε, ε νπνία είλαη πεξηζζφηεξν αληηπξνζσπεπηηθή ηεο ζεξκφηεηαο πνπ παξάγεηαη ζηελ πξάμε θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο θαχζεο. Ζ δηαθνξά κεηαμχ αλψηεξεο (GCV) θαη θαηψηεξεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο (NCV) εμαξηάηαη απφ ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θαπζίκνπ ζε πγξαζία θαη πδξνγφλν. Γηα ην θπζηθφ αέξην, ην νπνίν είλαη μεξφ θαη απνηειείηαη θπξίσο απφ κεζάλην (25% πδξνγφλν θαη 75% άλζξαθα θαηά βάξνο), ε θαηψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε είλαη πεξίπνπ 10% κηθξφηεξε απφ ηελ αλψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε. Γηα ηα πεξηζζφηεξα μεξά θαχζηκα ε δηαθνξά είλαη κηθξφηεξε απφ 10%, θαηά θαλφλα 4% - 6% γηα ην θάξβνπλν θαη ηα πεηξειατθά θαχζηκα, αιιά κπνξεί λα είλαη πνιχ κεγαιχηεξε γηα ηα θαχζηκα πνπ πεξηέρνπλ κεγάιν πνζνζηφ πγξαζίαο. Γηα ην μχιν πνπ πεξηέρεη 60% πγξαζία, ν ιφγνο ηεο θαηψηεξεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο ηνπ μχινπ πξνο ηελ αληίζηνηρε ηηκή ηεο αλψηεξεο (NCV / GCV) είλαη πεξίπνπ 0,75. Πξνζδηνξηζκόο Θεξκνγόλνπ Γύλακεο Αλαλεώζηκωλ Καπζίκωλ. Γηα ηα αέξηα αλαλεψζηκα θαχζηκα, ζπλίζηαηαη ε ζπλερήο αλάιπζε ηνπ αεξίνπ θαπζίκνπ κε ρξσκαηνγξάθν ή ηζνδχλακν φξγαλν, θάλνληαο ρξήζε ηερληθψλ επεμεξγαζίαο πξνζδηνξηζκνχ ηεο ζηνηρεηνκεηξηθήο αλάιπζεο θαη ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο. ηελ πεξίπησζε πνπ γίλεηαη αθαίξεζε ηεο πγξαζίαο απφ ην δείγκα πξηλ απφ ηελ αλάιπζε, πξέπεη λα γίλεη θαη πνζνηηθνπνίεζε ηεο πγξαζίαο ψζηε λα πξνζδηνξηζηεί ε ζεξκνγφλνο δχλακε ζε ζπλζήθεο EXERGIA S.A. 30

θαχζεο (as-fired). ε πεξίπησζε απνπζίαο ζπλερνχο αλάιπζεο, πξέπεη λα ιακβάλνληαη δείγκαηα απφ ηε γξακκή ηξνθνδνζίαο γηα εξγαζηεξηαθή αλάιπζε κε επαξθή ζπρλφηεηα ψζηε λα δηαηεξείηαη έλα αμηφπηζην αξρείν κε ηηο ηηκέο ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο. Γηα ζηεξεά θαη πγξά αλαλεψζηκα θαχζηκα, ε ζεξκνγφλνο δχλακε πξέπεη λα θαζνξίδεηαη κέζσ ζεξκηδνκεηξίαο ρξεζηκνπνηψληαο δείγκαηα πνπ έρνπλ ζπιιερζεί θαη πξνεηνηκαζηεί ζχκθσλα κε ηα θαηάιιεια πξφηππα. Απαηηείηαη επίζεο ν πξνζδηνξηζκφο ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ θαπζίκνπ ζε πγξαζία ζε ζπλζήθεο θαχζεο. Δθηηκάηαη φηη ε αληηπξνζσπεπηηθή δεηγκαηνιεςία νξηζκέλσλ αλαλεψζηκσλ ζηεξεψλ θαπζίκσλ παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο πξαθηηθέο δπζθνιίεο. Χζηφζν, αθφκε θαη αλ είλαη απνδεθηή κία απφ ηηο ελαιιαθηηθέο πξνζεγγίζεηο πνπ πεξηγξάθνληαη παξαθάησ, απαηηείηαη έλα ππνζηεξηθηηθφ ζχζηεκα δεηγκαηνιεςίαο θαη αλάιπζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ θαζνξηζκνχ ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε πγξαζία. Γηα ηα ζηεξεά θαη πγξά θαχζηκα, κηα ελαιιαθηηθή ιχζε ζηε ζεξκηδνκεηξία, ε νπνία σζηφζν επίζεο ζηεξίδεηαη ζηε αληηπξνζσπεπηηθή δεηγκαηνιεςία, είλαη ε ζηνηρεηνκεηξηθή αλάιπζε ηνπ θαπζίκνπ. Απηφ απαηηεί ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ θαπζίκνπ ζε άλζξαθα, πδξνγφλν, ζείν, νμπγφλν θαη άδσην. Ζ αλάιπζε πνπ πξνθχπηεη κπνξεί ζηε ζπλέρεηα λα ρξεζηκνπνηεζεί κε κηα εκπεηξηθή αλαιπηηθή ζρέζε γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο αλψηεξεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο ηνπ θαπζίκνπ ζε μεξή βάζε (GCV dry ). Μηα ηέηνηα αλαιπηηθή ζρέζε, ε νπνία έρεη πηνζεηεζεί επξέσο γηα ηα βηνθαχζηκα, έρεη δεκνζηεπηεί ζην βηβιίν Coal Conversion Systems: Technical Data Book (1978) απφ ην Ακεξηθάληθν Ηλζηηηνχην Σερλνινγίαο Φπζηθνχ Αεξίνπ (US Institute of Gas Technologies - IGT). Παξφιν πνπ ε αλαιπηηθή ζρέζε αξρηθά πξνήιζε απφ ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηνλ άλζξαθα, έρεη δψζεη απνδεθηά απνηειέζκαηα γηα έλα επξχ θάζκα αλζξαθνχρσλ πιηθψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο βηνκάδαο θαη άιισλ θαπζίκσλ. GCV dry, MJ/kg = 0,341C + 1,322H 0,12(O+N) + 0,0686S - - 0,0153Ash Όπνπ: GCV dry, = αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε ηνπ θαπζίκνπ ζε μεξή βάζε C = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ μεξνχ θαπζίκνπ ζε άλζξαθα H = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ μεξνχ θαπζίκνπ ζε πδξνγφλν EXERGIA S.A. 31

O = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ μεξνχ θαπζίκνπ ζε νμπγφλν N = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ μεξνχ θαπζίκνπ ζε άδσην S = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ μεξνχ θαπζίκνπ ζε ζείν Ash = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ μεξνχ θαπζίκνπ ζε ηέθξα. Γηα ηα ζηεξεά αλαλεψζηκα θαχζηκα, ηδηαίηεξα ηε βηνκάδα, ππάξρεη δεκνζηεπκέλνο έλαο ηεξάζηηνο φγθνο δεδνκέλσλ. Ζ Δξεπλεηηθή Δπηηξνπή Βηνκεραληθψλ θαη Αζηηθψλ Απνβιήησλ ηνπ Ακεξηθάληθνπ πιιφγνπ Μεραλνιφγσλ Μεραληθψλ (American Society of Mechanical Engineers - ASME) δεκνζίεπζε δχν εθζέζεηο ην 1974 θαη ην 1978. Ζ εξγαζία απηή επεθηάζεθε ην 1986 ππφ ηελ αηγίδα θαη ρξεκαηνδφηεζε ηνπ Γξαθείνπ Σερλνινγίαο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Δλέξγεηαο ησλ ΖΠΑ, παξέρνληαο πιεξνθνξίεο γηα πεξηζζφηεξεο απφ 600 νπζίεο ζηελ έθζεζε κε ηίηιν Thermodynamic Data for Biomass Conversion and Waste Incineration απφ ην Δπηζηεκνληθφ Ηλζηηηνχην Ζιηαθήο Δλέξγεηαο (Solar Energy Research Institute), πνπ δεκνζηεχζεθε αξγφηεξα απφ ηελ ASME. Ζ έθζεζε απηή κπνξεί λα βξεζεί ζην Γξαθείν Δπηζηεκνληθήο θαη Σερληθήο Πιεξνθφξεζεο (OSTI) ηνπ Τπνπξγείνπ Δλέξγεηαο ησλ ΖΠΑ ζην http://www.osti.gov/bridge, σο έγγξαθν 7038865. Σν Δλεξγεηαθφ Δξεπλεηηθφ Κέληξν ηεο Οιιαλδίαο (ECN) δηαηεξεί ηε βάζε δεδνκέλσλ PHYLLIS κε ζηνηρεία γηα ηε βηνκάδα θαη ηα απφβιεηα (http://www.ecn.nl/phyllis). Ζ βάζε απηή πεξηιακβάλεη ζηνηρεία γηα πεξίπνπ 2.400 νπζίεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο πνπ βαζίδεηαη ζηε ζεξκηδνκεηξία θαη ππνινγίδεηαη απφ ηε ζηνηρεηνκεηξηθή αλάιπζε. Ζ βάζε ρξεζηκνπνηεί ηελ αλαιπηηθή ζρέζε ηνπ IGT, πνπ αλαθέξζεθε ιίγν πξηλ, (αλαθέξεηαη σο αλαιπηηθή ζρέζε Milne, απφ ην φλνκα ελφο απφ ησλ ζπληαθηψλ ησλ εθζέζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δλέξγεηαο ησλ ΖΠΑ) γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο. Δθθξάζεηο Θεξκνγόλνπ Γύλακεο Αλαλεώζηκωλ Καπζίκωλ θαη Μεηαηξνπέο Ζ αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε ζε ζπλζήθεο θαχζεο (as fired) (GCV af ), ιακβάλεη ππφςε ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θαπζίκνπ ζε πγξαζία ζηα φξηα ηεο Μνλάδαο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ. πρλά ρξεζηκνπνηείηαη ν φξνο αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε παξαιαβήο (as-received) (GCV ar ), ελλνψληαο ηελ αλψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε ηνπ δείγκαηνο ηνπ θαπζίκνπ πνπ EXERGIA S.A. 32

παξαιακβάλεηαη ζην εξγαζηήξην (πξηλ απφ θάζε επεμεξγαζία) θαη πνπ ιακβάλεη ππφςε ηελ πεξηεθηηθφηεηα απηνχ ζε πγξαζία. Αλ ζεσξήζνπκε φηη δελ ππάξρεη θακία δηαθνξά ζηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε πγξαζία κεηαμχ ησλ απνζεκάησλ θαη ηνπ δείγκαηνο ηνπ εξγαζηεξίνπ, νη δχν ηηκέο ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο είλαη παλνκνηφηππεο. Γηα ιφγνπο ζπλέπεηαο κε ηελ ππφινηπε βηβιηνγξαθία, ε παξαπάλσ ζεψξεζε αλαγλσξίδεηαη σο ζσζηή θαη ζα γίλεηαη ρξήζε ηεο ζχληκεζεο GCV ar (αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε παξαιαβήο ) αληί γηα GCV af. (αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε ζε ζπλζήθεο θαχζεο ) Ζ πιεηνλφηεηα ησλ αλαιπηηθψλ πξνζδηνξηζκψλ γηα ηα ζηεξεά θαχζηκα πξαγκαηνπνηνχληαη ζε δείγκαηα πνπ έρνπλ ππνζηεί μήξαλζε κε αέξα κέρξη λα θζάζνπλ ζε ηζνξξνπία κε ηελ αηκφζθαηξα ηνπ εξγαζηεξίνπ. Αλ θαη ηα ελ ιφγσ απνηειέζκαηα αλαθέξνληαη ζε ζπλζήθεο μήξαλζεο κε αέξα (air-dried ad), ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο είλαη αλαγθαίν λα κεηαηξαπνχλ ζε άιιεο βάζεηο, φπσο γηα παξάδεηγκα ζε μεξή βάζε (dry), ζε μεξή βάζε ρσξίο ηέθξα (dry ash-free daf) ή, ζπάληα γηα ηε βηνκάδα, ζε μεξή βάζε ρσξίο αλφξγαλεο νπζίεο (dry mineral matter-free dmmf). Ζ αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε παξαιαβήο (GCV ar ) κπνξεί λα ππνινγηζηεί αλ είλαη γλσζηή ε αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε ζε μεξή βάζε (GCV dry ) ή ζε μεξή βάζε ρσξίο ηέθξα (GCV daf ) σο εμήο: Όπνπ: GCV ar = GCV dry (100 m) / 100 GCV dry = GCV daf (100 - Ash dry ) / 100 m = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ θαπζίκνπ ζε πγξαζία ( παξαιαβή ) = 100 βάξνο πγξαζίαο / (βάξνο μεξνχ θαπζίκνπ + βάξνο πγξαζίαο) Ash dry = πεξηεθηηθφηεηα θαηά βάξνο (%) ηνπ θαπζίκνπ ζε ηέθξα (ζε μεξή βάζε) Δπεηδή, φκσο, ε αμηνιφγεζε θαη ε ππνβνιή εθζέζεσλ γηα Μνλάδεο Παξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ απαηηεί ηελ ρξήζε ηεο θαηψηεξεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο (NCV), πξέπεη λα θαζίζηαηαη δπλαηή ε κεηαηξνπή ησλ ηηκψλ απφ ηε κία βάζε ζηελ άιιε. Οη αθφινπζεο κεηαηξνπέο απαηηνχλ γλψζε ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ θαπζίκνπ ζε πδξνγφλν, ηέθξα θαη πγξαζία: GCV dry = NCV dry + (2,442 8,936 H dry ) / 100 NCV dry = GCV dry - (2,442 8,936 H dry ) / 100 EXERGIA S.A. 33